Quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại Cục thuế tỉnh Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

i
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

-------------------

ĐỖ THỊ THỦY

QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TỪ TIỀN CÔNG,
TIỀN LƯƠNG TẠI CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Văn Tùng

THÁI NGUYÊN – 2017


ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn
của TS. Vũ Văn Tùng. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa
từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng các thông
tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn

Đỗ Thị Thủy

iii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Vũ Văn Tùng đã tận tình giúp đỡ hướng
dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài, cũng như trong quá trình hoàn chỉnh luận
văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp phòng Kiểm tra thuế - Cục Thuế tỉnh
Thái Nguyên; các Doanh nghiệp nơi tôi tiến hành điều tra nghiên cứu đề tài. Tôi xin
chân thành cảm ơn bạn bè đã động viên, khích lệ tôi để tôi thực hiện đề tài này.
Tác giả luận văn

Đỗ Thị Thủy


iv
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ ii
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... iii
MỤC LỤC .......................................................................................................... iv
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT........................................................................... viii
DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, ĐỐ THỊ, HÌNH ........... ix
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................................. 3
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ....................................................................... 4
5. Đóng góp mới của luận văn ........................................................................................... 4
6. Kết cấu của luận văn ....................................................................................................... 5

Chương 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ
NHÂN TỪ TIỀN CÔNG, TIỀN LƯƠNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP CÓ
VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI .......................................................................... 6
1.1. Cơ sở lý luận về thuế TNCN và quản lý thuế TNCN ............................................... 6
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của thuế thu nhập cá nhân .................................. 6
1.1.2.Vai trò của thuế thu nhậpcá nhân..................................................................... 7
1.1.3. Khái quát về đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp có vốn ĐTNN ................ 8
1.1.4. Quản lý thuế thu nhập cá nhân trong các DN có vốn ĐTNN ..................... 10
1.2. Nội dung cơ bản của luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành ở Việt Nam có liên quan
đến thu nhập từ tiền công, tiền lương............................................................................... 11
1.2.1. Đối tượng nộp thuế......................................................................................... 12
1.2.2. Căn cứ tính thuế .............................................................................................. 12
1.2.3. Phương pháp tính thuế................................................................................... 13
1.3. Quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại các Doanh nghiệp có vốn
ĐTNN ................................................................................................................................ 13


v
1.3.1. Khái niệm và mục tiêu của quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với
người có thu nhập từ tiền công, tiền lương ................................................................... 13
1.3.2. Phương pháp quản lý thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền công, tiền lương
............................................................................................................................................ 14
1.3.3. Quy trình quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với người có thu nhập từ
tiền công, tiền lương ........................................................................................................... 15
1.3.4. Nội dung của quản lý thuế TNCN từ tiền công, tiền lương tại các Doanh
nghiệp có vốn ĐTNN........................................................................................................ 16
1.3.5. Những yếu tố ảnh hưởng tới quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền
công, tiền lương đối với các Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài .................. 34
1.4. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................................... 35
1.4.1. Kinh nghiệm quản lý thuế TNCN của Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh................ 35

1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra về quản lý thuế TNCN từ tiền lương, tiền công
đối với Cục Thuế Thái Nguyên........................................................................................ 36
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................. 38
2.1. Câu hỏi đề tài cần nghiên cứu ................................................................................... 38
2.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................................... 39
2.2.1. Chọn địa điểm, đối tượng thu thập thông tin ........................................... 39
2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu .............................................................................................. 42
2.3.1. Chỉ tiêu đánh giá về công tác tuyên truyền và hỗ trợ NNT ................. 42
2.3.2. Chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý đăng ký mã số thuế ........................ 42
2.3.3. Chỉ tiêu về thu ngân sách .............................................................................. 43
2.3.4. Chỉ tiêu thanh tra, kiểm tra về thuế TNCN .............................................. 43
2.3.5. Chỉ tiêu đánh giá trình độ chuyên môn của cán bộ thuế ....................... 43
Chương 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TỪ
TIỀN CÔNG, TIỀN LƯƠNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP ĐẦU TƯ
NƯỚC NGOÀI THUỘC CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN QUẢN LÝ 43
3.1. Tổng quan về kinh tế xã hội của tỉnh Thái Nguyên ảnh hưởng đến công tác quản lý
thu thuế TNCN tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên............................................................. 43
3.1.1. Vị trí địa lí....................................................................................................... 44


vi
3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội................................................................................. 44
3.2. Khái quát chung các Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Thái Nguyên .. 45
3.3. Thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương đối với các Doanh
nghiệp có vốn ĐTNN tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên .................................................. 47
3.3.1. Về cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Cục Thuế Thái Nguyên ................ 47
3.3.2. Quản lý đăng ký thuế, cấp mã số thuế cá nhân ....................................... 54
3.3.4. Quản lý nộp thuế và xử lý chứng từ nộp thuế ......................................... 59
3.3.5. Quản lý quyết toán hoàn thuế thu nhập cá nhân ..................................... 63
3.3.6. Thanh tra, kiểm tra thuế thu nhập cá nhân ............................................... 65

3.3.7. Tuyên truyền hỗ trợ NNT ............................................................................. 68
3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế TNCN từ tiền công, tiền lương đối với các
Doanh nghiệp có vốn ĐTNN tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên ...................................... 71
3.4.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy và và trình độ đội ngũ cán bộ quản lý thuế........... 71
3.4.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho quản lý thuế ....................................... 72
3.4.3. Môi trường quản lý thuế ................................................................................ 73
3.4.4. Tình hình kinh tế xã hội................................................................................. 73
3.4.5. Ý thức chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế ................................. 74
3.4.6. Sự phối kết hợp của các tổ chức, cá nhân trong quản lý thuế ..................... 74
3.5. Đánh giá chung về quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương đối với
các Doanh nghiệp có vốn ĐTNN tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên ............................... 75
3.5.1. Thành tựu .......................................................................................................... 75
3.5.2. Hạn chế.............................................................................................................. 76
3.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ................................................................ 77
Chương 4. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TỪ TIỀN
CÔNG, TIỀN LƯƠNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU
TƯ NƯỚC NGOÀI TẠI CỤC THUẾ TỈNH THÁI NGUYÊN .................... 82
4.1. Quan điểm, phương hướng, mục tiêu quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền
công, tiền lương tại Cục Thuế Thái Nguyên ....................................................... 82
4.1.1. Quan điểm quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại Cục
Thuế tỉnh Thái Nguyên ..................................................................................................... 82


vii
4.1.2. Phương hướng quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại
Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................. 83
4.1.3. Mục tiêu quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại Cục Thuế
tỉnh Thái Nguyên............................................................................................................... 84
4.2. Giải pháp quản lý thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại Cục Thuế tỉnh
Thái Nguyên ...................................................................................................................... 85

4.2.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ ................................................... 85
4.2.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra .................................................. 85
4.2.3. Tăng cường công tác thu nợ đọng thuế ........................................................ 86
4.2.4. Đẩy mạnh công tác quản lý thu nhập từ tiền công, tiền lương ................... 86
4.2.5. Tăng cường công tác điều hành và phát triển nguồn nhân lực ............ 87
4.2.6. Tăng cường phối hợp giữa các ban ngành trong công tác quản lý thuế
TNCN ..................................................................................................................................... 88
4.3. Một số kiến nghị......................................................................................................... 88
4.3.1. Đối với Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính ..................................................... 89
4.3.2. Đối với các cơ quan chức năng liên quan ................................................. 91
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................... 94
PHỤ LỤC ........................................................................................................... 95


viii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CN

: Công nghiệp

CNH, HĐH

: Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

DN

: Doanh nghiệp

ĐT

: Đầu tư

ĐVT

: Đơn vị tính

KHKT

: Khoa học kỹ thuật

SXKD

: Sản xuất kinh doanh

Thuế TNCN

: Thuế thu nhập cá nhân

KKT

: Khu kinh tế

WTO:

: Tổ chức Thương mại thế giới

ĐTNN

: Đầu tư nước ngoài

TNHH

: Trách nhiệm hữu hạn

NSNN

: Ngân sách nhà nước

NNT

: Người nộp thuế

GDP

: Thu nhập bình quân đầu người

FDI

: Nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài

KT – XH

: Kinh tế - Xã hội


ix
DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ, ĐỐ THỊ, HÌNH

STT

Tên bảng số liệu

Trang

Bảng 1.1

Biểu tính thuế theo phương pháp lũy tiến từng phần

24

Bảng 3.1

Tổng hợp về các doanh nghiệp đang hoạt động tên địa bàn
Thái Nguyên

46

Bảng 3.2

Tình hình đăng ký thuế TNCN của NNT làm việc tại doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài

56

Bảng 3.3

Tổng hợp tình hình khai thuế TNCN của doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài

57

Bảng 3.4

Tình hình nộp thuế TNCN từ tiền công, tiền lương trên địa
bàn tỉnh Thái Nguyên qua các năm

60

Bảng 3.5

Tổng hợp tình hình Nợ thuế TNCN

62

Bảng 3.6

Số liệu về hoàn thuế TNCN qua các năm

63

Bảng 3.7

Tình hình thanh tra, kiểm tra thuế TNCN tại Cục Thuế Thái
Nguyên từ năm 2014 – 2016

67

Bảng 3.8

Số liệu về hoạt động tuyên truyền hỗ trợ

71

Sơ đồ 1.1

Quản lý thuế thu nhập cá nhân

15

Hình 1.1

Quy trình đăng ký thuế TNCN qua website
tnconline.com.vn

28

Hình 3.1

Cơ cấu tổ chức của Cục thuế Thái Nguyên

48


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ở Việt Nam, Thuế TNCN lần đầu tiên được ban hành vào năm 1990 dưới
hình thức pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao. Luật thuế

TNCN số 04/2017/QH12 đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 2 ngày 27/11/2007 và có hiệu lực
thi hành ngày 01/01/2009 thay thế cho Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người
có thu nhập cao. Tuy đã có nhiều tiến bộ, song quá trình thực hiện, Luật thuế
TNCN đã bộc lộ những bất cập: quá nhiều thuế suất, không đảm bảo tính đơn
giản, minh bạch về nghiệp vụ, nhiều quy định khó thực hiện, dẫn đến sự tùy
tiện, không công bằng khi áp dụng, mức khởi điểm chịu thuế và giảm trừ gia
cảnh chưa thuyết phục, cơ chế quản lý chưa hiệu quả... Để hạn chế những bất
cập, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân số
26/2012/QH13 đã được quốc hội thông qua ngày 22/11/2012, có hiệu lực thi
hành từ 01/7/2013 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế số
71/2014/QH13 ngày 26/11/2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015. Cùng
với sự sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế và những luật cơ bản khác, Chính
phủ Việt Nam đã thể hiện nhiều nỗ lực vào cải cách và hiện đại hóa nhằm hoàn
thiện hệ thống thuế trong quá trình hội nhập quốc tế.
Hoạt động quản lý thuế TNCN từ tiền công, tiền lương là một trong
những mặt công tác quan trọng của quản lý tài chính nhà nước. Hoạt động này
bao gồm những mặt công tác cơ bản như: Quản lý các cá nhân thuộc diện khai,
nộp thuế, tính thuế và các khoản được khấu trừ theo quy định của pháp luật về
thuế; Tuyên truyền, phổ biến đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước,
quy định pháp luật về thuế TNCN, góp phần nâng cao nhận thức của người dân
về tác dụng của thuế nói chung và thuế TNCN nói riêng đối với sự nghiệp bảo
vệ, xây dựng và phát triển đất nước, từ đó nâng cao ý thức tự giác chấp hành
nghĩa vụ nộp thuế.


2
Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên đã phát huy tốt vai trò của mình trong công
tác quản lý thuế TNCN đối với người có thu nhập từ tiền công, tiền lương trên
địa bàn tỉnh. Bên cạnh những kết quả quản lý thuế đã đạt được thì không thể

không nói đến những mặt còn hạn chế tồn tại, đó là tình trạng thất thu ngân
sách về thuế vẫn còn xảy ra, đặc biệt là thất thu về thuế Thu nhập cá nhân từ
tiền công, tiền lương. Công tác quản lý thu thuế thu nhập cá nhân hiện nay còn
đang gặp rất nhiều khó khăn do sự thay đổi liên tục của các văn bản quy phạm
pháp luật, các đối tượng nộp thuế không tự giác chấp hành pháp luật thuế, có
nhiều hành vi gian lận để trốn lậu thuế. Đặc biệt vấn đề quản lý thuế thu nhập
cá nhân từ tiền công, tiền lương Cục Thuế Thái Nguyên vẫn chưa có biện pháp
hữu hiệu để quản lý các khoản thu nhập, kiểm soát các khoản giảm trừ gia cảnh
của người nộp thuế, công tác kiểm tra, kiểm soát khấu trừ thuế tại nguồn còn
chưa chặt chẽ,….
Công tác quản lý thu thuế thu nhập cá nhân hiện nay còn đang gặp rất
nhiều khó khăn do sự thay đổi liên tục của các văn bản quy phạm pháp luật,
các đối tượng nộp thuế không tự giác chấp hành pháp luật thuế, có nhiều hành
vi gian lận để trốn lậu thuế. Đặc biệt vấn đề quản lý thuế thu nhập cá nhân trong
các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài tại các khu công nghiệp Thái Nguyên được
Lãnh đạo Cục Thuế, Lãnh đạo Tỉnh rất quan tâm. Đây là đối tượng sử dụng các
chuyên gia, lao động người nước ngoài với mức chi trả tiền lương, tiền công
cao, có tỷ lệ nộp ngân sách nhà nước về Thuế nói chung, Thuế thu nhập cá nhân
nói riêng lớn hơn nhiều lần so với các doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh đó
việc quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với các đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài
cần có sự vào cuộc của các cơ quan, các Sở, các ngành trong Tỉnh để cùng phối
hợp với cơ quan Thuế.
Xuất phát từ thực tế, nhận thức rõ việc tăng cường hiệu quả quản lý thuế
TNCN đối với người có thu nhập từ tiền công, tiền lương góp phần đẩy mạnh
công tác Quản lý thuế TNCN nhằm tránh thất thoát nguồn thu cho NSNN và
tăng nguồn thu cho tỉnh Thái Nguyên, tác giả đã chọn đề tài: “Quản lý thuế


3
Thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương tại Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên”

làm đề tài tốt nghiệp cho luận văn của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu tổng quát
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn từ đó đề xuất một số giải pháp
chủ yếu nhằm quản lý thuế TNCN từ tiền công,tiền lương đối với các Doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuộc Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên quản lý.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa các vấn đề lý thuyết về thuế TNCN và công tác quản lý
thuế TNCN đối với người có thu nhập từ tiền công, tiền lương.
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thuế TNCN từ tiền công, tiền
lương đối với các Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuộc Cục Thuế Thái
Nguyên quản lý, nêu lên những thành tựu và hạn chế trong công tác quản lý thu
thuế TNCN tại Cục Thuế Thái Nguyên.
- Đề xuất những giải pháp quản lý thu thuế TNCN từ tiền công, tiền lương
đối với các Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thuộc Cục Thuế tỉnh Thái
Nguyên quản lý trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu về các vấn đề lý luận và thực tiễn quản lý Thuế Thu nhập cá
nhân từ tiền công, tiền lương đối với các Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài thuộc Cục Thuế tỉnh Thái Nguyên quản lý.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Tại tỉnh Thái Nguyên.
- Phạm vi về thời gian: Thu thập thông tin thứ cấp từ các tài liệu đã được
công bố từ năm 2014 – 2016.
- Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu những vấn đề liên quan
đến Quản lý thuế TNCN từ tiền công, tiền lương đối với các Doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài; phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, những mặt

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full