ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BHXHBB Ở BHXH HUYỆN MÙ CANG CHẢI, TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHOA KINH TẾ

DƯƠNG CHÍ THANH

BÁO CÁO
THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ Y TẾ

Đề tài: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU
BHXHBB Ở BHXH HUYỆN MÙ CANG CHẢI,
YÊN BÁI

Thái Nguyên, tháng 04 năm 2018
ii


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHOA KINH TẾ

BÁO CÁO

THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ Y TẾ

Đề tài: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC
THU BHXHBB Ở BHXH HUYỆN
MÙ CANG CHẢI, YÊN BÁI
Giảng viên hướng dẫn: TH.S.DƯƠNG HUYỀN THƯƠNG
Sinh viên thực hiện:

DƯƠNG CHÍ THANH

Lớp:

KINH TẾ Y TẾ

Thái Nguyên, tháng 04 năm 2018

iii


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

LỜI CẢM ƠN
Được sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trường, ban chủ nhiệm khoa Kinh tế
Trường Đại học kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã giới thiệu và đồng ý
cho em thực tập tại Bảo Hiểm Xã Hội huyện Mù Cang Chải.
Để củng cố thêm kiến thức đã học trong trường đại học thì quá trình thực tập tốt
nghiệp là khâu quan trọng không thể thiếu, “học đi đôi với hành” đây là giai đoạn giúp

mỗi sinh viên trao đổi và học hỏi kiến thức ngoài môi trường xã hội, để sau khi ra
ngoài thực tế mỗi sinh viên chúng em có được kinh nghiệm thực tế trong công việc, có
tác phong làm việc đúng đắn, có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội
của đất nước.
Trong thời gian thực tập, ngoài sự nỗ lực của bản thân, sự ủng hộ của gia đình em
còn nhận được sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo trong trường Đại học Kinh tế
và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên, các cán bộ Bảo Hiểm Xã Hội huyện Mù Cang
Chải.
Em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm khoa kinh tế cùng các
thầy cô giáo Trường Đại Học Kinh Tế và Quản Trị Kinh Doanh Thái Nguyên đã tận tình
giảng dạy và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập tại trường.
Em bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới cô giáo hướng dẫn ThS.Dương Huyền Thương
đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo em trong suốt quá trình làm báo cáo thực tập.
Em cũng xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ Bảo Hiểm Xã Hội huyện Mù Cang
Chải tỉnh Yên Bái đã giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập tại cơ quan.

Cuối cùng em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và gửi tới các thầy cô, các
bác, các cô chú và các anh chị những lời chúc tốt đẹp nhất!

Thái nguyên, ngày 09 tháng 04 năm
2018

Sinh viên
DƯƠNG CHÍ THANH

iv


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

DANH MỤC VIẾT TẮT
STT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.

Kí hiệu viết tắt
BHXH
BHXHBB:
BHYT
BHTN
CNVC
CCVC

DNNN
HCSN
HĐND
KCB
NSNN
TE
TBH
TNLĐ – BNN
TNHH
UBND
NLĐ
NSDLĐ

Tên viết tắt
Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội bắt buộc
Bảo hiểm y tế
Bảo hiểm tự nguyện
Công nhân viên chức
Công chức viên chức
Doanh nghiệp Nhà nước
Hành chính sự nghiệp
Hội đồng nhân dân
Khám chữa bệnh
Ngân sách Nhà nước
Trẻ em
Thu bảo hiểm
Tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp
Trách nhiệm hữu hạn
Ủy ban nhân dân

Người lao động
Người sử dụng lao động

DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU,SƠ ĐỒ
NỘI DUNG

Trang

Bảng số liệu
Bảng 2.1: Số lao động tham gia bảo hiểm xã hội ở huyện Mù Cang Chải
(2015 – 2017)

13

Bảng 2.2: Số đơn vị tham gia BHXH, BHYT bắt buộc ở BHXH huyện Mù
Cang Chải

15

v


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Bảng 2.3: Căn cứ thu BHXH, BHYT bắt buộc tại BHXH huyện Mù Cang
Chải (2015 – 2017)

18

Bảng 2.4: Kết quả thu BHXH, BHYT bắt buộc tại BHXH huyện Mù Cang
Chải (2015 – 2017)

22

Bảng 2.5: Kết quả thu BHXH, BHYT bắt buộc tại BHXH huyện Mù Cang
Chải (2015 – 2017)

23

Bảng 2.6: Tình hình nợ đọng BHXH ở huyện Mù Cang Chải (2015 – 2017)

24

Sơ đồ
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của BHXH huyện Mù Cang Chải

vi

7


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách xã hội đặc biệt quan trọng được các

nước chú trọng và phát triển phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của mình và pháp
luật hóa trong hệ thống pháp luật của Nhà nước.
Đối với nước ta BHXH là một chính sách xã hội lớn của Đảng và Nhà nước
được quy định trong Hiến pháp, trong các văn kiện của Đảng và không ngừng được bổ
sung, hoàn thiện, nhằm mở rộng và nâng cao việc đảm bảo vật chất, góp phần ổn định
đời sống cho người lao động và gia đình trong trường hợp người lao động ốm đau, thai
sản, tai nạn lao động, chết, gặp rủi ro và các khó khăn khác.
Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,
BHXH càng trở nên quan trọng trong việc góp phần đảm bảo công bằng và phát triển
xã hội một cách bền vững.
Có thể nói công tác thu BHXH có vai trò quan trọng đặc biệt, không những có
vai trò to lớn trong việc cân đối quỹ BHXH, thu BHXH còn đóng vai trò quyết định
đến sự tồn tại và phát triển của hệ thống BHXH. Đặc biệt là sự tồn tại và phát triển của
BHXH vận động theo cơ chế thị trường, không có sự bao cấp của ngân sách Nhà nước
trong lĩnh vực BHXH.
Nhận biết được tầm quan trọng của công tác thu Bảo hiểm xã hội nên trong quá
trình tìm hiểu và thực tập tại Bảo hiểm xã hội huyện Mù Cang Chải, tôi chọn cho mình
chuyên đề “Thực trạng công tác thu BHXHBB ở BHXH Huyện Mù Cang Chải – Tỉnh
Yên Bái” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục tiêu nghiên cứu.
2.1 Mục tiêu chung.
Đề tài phân tích, đánh giá về thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc ở BHXH
huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện
công tác thu BHXH bắt buộc tại đơn vị.
2.2 Mục tiêu cụ thể.
Việc nghiên cứu đề tài khóa luận này sẽ nhằm mục đích làm rõ hơn vai trò của
công tác thu BHXH bắt buộc, đánh giá một cách tổng quát và có hệ thống thực trạng
thu BHXH bắt buộc ở BHXH huyện Mù Cang Chải trong giai đoạn 2015-2017. Đồng
thời, qua đó đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH bắt buộc ở
địa phương trong thời gian tới.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

3.1 Đối tượng nghiên cứu.
- Công tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.
3.2 Phạm vi nghiên cứu.
* Phạm vi về nội dung: Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc ở BHXH
huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái giai đoạn 2015-2017; Kết quả đạt được, hạn chế và
nguyên nhân.
* Phạm vi về không gian: Đề tài nghiên cứu tại BHXH huyện Mù Cang Chải,
tỉnh Yên Bái
* Phạm vi về thời gian: Số liệu thu thập được trong giai đoạn 2015-2017
4. Kết cấu của báo cáo.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, báo cáo gồm 3 phần:
Phần 1: Khái quát chung về BHXH huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.
Phần 2: Thực trạng công tác thu BHXH ở huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái.
Phần 3: Nhận xét, Đánh giá.

2


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

PHẦN 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ BHXH HUYỆN MÙ CANG CHẢI-TỈNH
YÊN BÁI.
1.1. Đặc điểm tình hình của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải.
1.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của cơ quan BHXH huyện Mù
Cang Chải.
Sự ra đời của BHXH Việt Nam là cơ sở để hình thành và phát triển hệ thống
BHXH các địa phương. Do đó BHXH Tỉnh Yên Bái được thành lập theo Quyết định
số 101/QĐ-TCCB ngày 04/8/1995 của Tổng Giám đốc Việt Nam trên cơ sở thống nhất
2 bộ phận BHXH của Sở Lao động- Thương binh- Xã hội và Liên đoàn lao động Tỉnh
Yên Bái. Từ tháng 01/2003 thực hiện Quyết định số 20/TTg ngày 24/01/2002 của Thủ
tướng Chính phủ về việc chuyển giao BHYT Việt Nam sang BHXH Việt Nam. BHXH
tỉnh Yên Bái và BHYT Yên Bái chính thức trở thành một tổ chức thống nhất trong hệ
thống BHXH Việt Nam. Do sự thay đổi chính sách nhà nước BHXH huyện Mù Cang
Chải được thành lập theo Quyết định số 102/QĐ-TCCB ngày 04/8/1995 của Tổng
Giám độc Việt Nam. BHXH huyện Mù Cang Chải trực thuộc BHXH tỉnh Yên Bái, là
đơn vị sự nghiệp có chức năng triển khai thực hiện Luật BHXH trên phạm vi lãnh thổ
huyện Mù Cang Chải. BHXH huyện Mù Cang Chải được thành lập trên cơ sở thực
hiện chế độ theo Luật BHXH. Là đơn vị cấp 3, chịu sự chỉ đạo trực tiếp của BHXH
Tỉnh, đồng thời chịu sự lãnh đạo về mặt quản lý Nhà nước của Huyện ủy, Ủy ban nhân
dân, Hội đồng nhân dân huyện Mù Cang Chải.
BHXH huyện Mù Cang Chải từng bước mở rộng và tăng nhanh đối tượng tham
gia, thụ hưởng BHXH, BHYT ở mọi thành phần kinh tế theo cơ chế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế, phát triển kinh tế xã hội
địa phương. Trong năm 2015 đã có 5076 lao động tham gia BHXH bắt buộc. Tổ chức
thu BHXH, BHYT đảm bảo chi trả các chế độ kịp thời, đúng chế độ, đúng đối tượng.
Quản lý chặt chẽ và sử dụng quỹ có hiệu quả, đảm bảo bình đẳng về quyền lợi và
nghĩa vụ trong việc tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT. Riêng số thu của đối tượng
BHXHBB trong năm 2015 là hơn 17 tỷ.
Thực hiện nhiệm vụ xây dựng kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý chuyên trách

của nghành. Không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ trình độ chính trị,
ý thức trách nhiệm phục vụ đối tượng của đội ngũ cán bộ công chức. Đẩy mạnh cải
cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa phương tiện làm việc đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ
ngày càng tăng.

3


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Từ khi BHXH huyện Mù Cang Chải thành lập, BHXH huyện Mù Cang Chải đã
quản lý thu 33 đơn vị với 612 lao động (năm 1996). Sau 15 năm thành lập thì BHXH
huyện quản lý thu 193 đơn vị tăng gấp 5.8 lần, với 5.076 lao động tăng gấp 8.29 lần.
Phần đa các đơn vị sử dụng lao động phân tán, không tập trung, ảnh hưởng đến việc
theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thu BHXH. Hàng năm cơ quan đều hoàn thành tốt nhiệm
vụ được giao, góp phần vào sự ổn định kinh tế, chính trị trên địa bàn huyện. Bên cạnh
công tác chuyên môn nghiệp vụ, lãnh đạo cơ quan cũng rất quan tâm đến đời sống văn
hóa, tinh thần cho cán bộ công nhân viên chức. Ngược lại, anh chị em nhân viên luôn
hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, không ngừng học hỏi và sáng tạo trong công việc
nhằm xây dựng đơn vị trở thành một tập thể vững mạnh.
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH huyện Mù
Cang Chải.
1.1.2.1. Chức năng của BHXH huyện Mù Cang Chải
Căn cứ Quyết định số 4857/QĐ-BHXH ngày 21 tháng 10 năm 2008 của Tổng
Giám đốc BHXH Việt Nam về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của
BHXH địa phương thì chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của BHXH
của BHXH huyện Mù Cang Chải như sau:
Chức năng:

BHXH huyện Mù Cang Chải là cơ quan trực thuộc BHXH tỉnh Yên Bái đặt tại
huyện Mù Cang Chải, có chức năng giúp Giám đốc BHXh tỉnh Yên Bái tổ chức thực
hiện chế độ chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn huyện theo sự phân cấp và quy
định của pháp luật.
BHXH huyện Mù Cang Chải chịu sự quản lý trực tiếp và toàn diện của Giám
đốc BHXH tỉnh Yên Bái và chịu sự quản lý hành chính của UBND huyện Mù Cang
Chải. BHXH huyện Mù Cang Chải có tư cách pháp nhân, có trụ sở đặt tại tổ 4, thị trấn
Mù Cang Chải và có con dấu, tài khoản riêng.
1.1.2.2. Nhiệm vụ của BHXH huyện Mù Cang Chải
Các nhiệm vụ của BHXH huyện Mù Cang Chải theo quy định bao gồm:
1. Xây dựng trình Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh kế hoạch phát triển Bảo hiểm
xã hội huyện dài hạn, ngắn hạn và chương trình công tác hàng năm; tổ chức thực hiện
kế hoạch, chương trình sau khi được phê duyệt.
2. Thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chế độ, chính sách,
pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.

4


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

3. Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ theo phân cấp của Bảo hiểm xã hội Việt
Nam và Bảo hiểm xã hội tỉnh, cụ thể:
a) Cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế cho những người tham gia bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm y tế;
b) Khai thác, đăng ký, quản lý các đối tượng tham gia và hưởng chế độ bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế. Thu các khoản đóng bảo hiểm xã
hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế đối với các tổ chức và cá nhân tham gia, từ

chối việc đóng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế không
đúng quy định. Kiểm tra việc ký hợp đồng, việc đóng, trả bảo hiểm xã hội, bảo hiểm
thất nghiệp, bảo hiểm y tế đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức sử dụng lao động;
c) Ký hợp đồng với các tổ chức làm đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
và đại lý chi các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp theo quy định;
d) Giải quyết các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; tổ chức bộ phận tiếp
nhận, trả kết quả giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo cơ chế “một
cửa” tại Bảo hiểm xã hội huyện;
đ) Chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế; từ
chối chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế không
đúng quy định;
e) Tiếp nhận khoản kinh phí từ Ngân sách Nhà nước chuyển sang để đóng, hỗ
trợ đóng cho các đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế;
g) Quản lý, sử dụng, hạch toán kế toán các nguồn kinh phí và tài sản của Bảo
hiểm xã hội huyện theo phân cấp;
h) Ký, tổ chức thực hiện hợp đồng khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với các cơ sở
khám, chữa bệnh có đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyên môn, kỹ thuật theo phân cấp.
4. Kiểm tra, giải quyết các kiến nghị, khiếu nại về việc thực hiện chế độ, chính
sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế đối với các tổ chức, cá nhân
tham gia và các cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo quy định.
5. Thực hiện chương trình, kế hoạch cải cách hành chính theo chỉ đạo, hướng
dẫn của Bảo hiểm xã hội tỉnh. Tổ chức triển khai hệ thống quản lý chất lượng theo
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của Bảo hiểm xã hội huyện.
6. Tổ chức thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm
thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định.
7. Quản lý, lưu trữ hồ sơ của đối tượng tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm
xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định.
5

Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

8. Hướng dẫn nghiệp vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế
cho các tổ chức, cá nhân tham gia.
9. Chủ trì, phối hợp với các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội
trên địa bàn, với các tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp,
bảo hiểm y tế để giải quyết các vấn đề có liên quan đến việc thực hiện các chế độ bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định.
10. Đề xuất, kiến nghị, phối hợp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền thanh tra,
kiểm tra các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo
hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
11. Có quyền khởi kiện vụ án dân sự để yêu cầu tòa án bảo vệ lợi ích công
cộng, lợi ích nhà nước trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm
y tế trên địa bàn.
12. Cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin về việc đóng, quyền được hưởng các
chế độ, thủ tục thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm
y tế khi người lao động, người sử dụng lao động hoặc tổ chức công đoàn yêu cầu;
Cung cấp đầy đủ và kịp thời tài liệu, thông tin liên quan theo yêu cầu của cơ quan nhà
nước có thẩm quyền.
13. Định kỳ 6 tháng, phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về lao động ở địa
phương cập nhật thông tin về tình hình sử dụng lao động, trên địa bàn. Phối hợp cơ
quan thuế cập nhật mã số thuế của tổ chức, cá nhân; định kỳ hàng năm, cập nhật thông
tin do cơ quan thuế cung cấp về chi phí tiền lương để tính thuế của doanh nghiệp hoặc
tổ chức.
14. Quản lý viên chức, lao động hợp đồng của Bảo hiểm xã hội huyện.
15. Tham gia nghiên cứu khoa học, thực hiện chế độ thông tin, thống kê, báo
cáo, thi đua - khen thưởng theo phân cấp của Bảo hiểm xã hội tỉnh.
16. Thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh giao .

1.1.2.3. Hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH huyện Mù Cang Chải
Theo Quyết định số 99/QĐ-BHXH ngày 28/01/2015 Quy định chức năng,
nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của BHXH địa phương, hiện hệ thống tổ chức bộ máy quản
lý của BHXH huyện Mù Cang Chải như sau:
Đứng đầu là Giám đốc BHXH huyện là ông Nguyễn Minh Tuấn, chịu trách
nhiệm quản lý và điều hành chung.

6


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Tiếp theo là 6 bộ phận nghiệp vụ có chức năng giúp Giám đốc BHXH huyện
Mù Cang Chải thực hiện công tác chuyên môn và quản lý các đơn vị trực thuộc trên
địa bàn huyện theod dúng quy định của pháp luật. Cơ cấu tổ chức của BHXH huyện
Mù Cang Chải được thể hiện rõ theo sơ đồ sau:

GIÁM ĐỐC BHXH

BỘ
PHẬN
TIẾP
NHẬN
SƠ VÀ
TRẢ
KẾT
QUẢ

BỘ
PHẬN
THU –
TUYÊN
TRUYỀN
CHÍNH
SÁCH
BHXH

BỘ
PHẬN
CHẾ ĐỘ
CHÍNH
SÁCH

BỘ
PHẬN
CẤP SỔ
THẺ KIỂM
TRA

BỘ
PHẬN
KẾ
TOÁN
TÀI
CHÍNH

BỘ
PHẬN

GIÁM
ĐỊNH Y
TẾ

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của BHXH huyện Mù Cang Chải
(Nguồn: BHXH huyện Mù Cang Chải)
Chú giải:

Quan hệ trực tuyến.

* Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận:
- Giám đốc: là người đứng đầu cơ quan, là người đại diện theo pháp luật của cơ
quan, thay mặt và chỉ đạo, giám sát mọi hoạt động của cơ quan. Đại diện cơ quan để
thực hiện các nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, quyết định các vấn đề quan trọng, điều
hành công việc hàng ngày, chịu trách nhiệm trước pháp luật, với Giám đốc BHXH tỉnh
về thực hiện các quyền và nhiệm vụ được giao.
- Bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả:
a) Thực hiện cơ chế một cửa liên thông trong giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội,
bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế tại cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện theo quy định.

7


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

b) Tổ chức thực hiện kiểm tra, tiếp nhận hồ sơ liên quan đến việc tham gia và
hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế của các tổ chức, cá nhân
theo quy định.

c) Chuyển hồ sơ tiếp nhận đến các đơn vị chuyên môn, nghiệp vụ liên quan giải
quyết và nhận lại kết quả giải quyết từ các đơn vị để trả lại cho các tổ chức, cá nhân;
theo dõi, đôn đốc các đơn vị chuyên môn thực hiện đúng quy định.
d) Hướng dẫn, tư vấn các vấn đề liên quan đến thủ tục hồ sơ, chế độ, chính sách bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân.
đ) Thực hiện công tác lưu trữ hồ sơ, tài liệu theo quy định.
e) Thực hiện các nhiệm vụ khác được Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện giao.
- Bộ phận thu - tuyên truyền chính sách xã hội:
a) Xây dựng trình Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện dự toán thu, kế hoạch phát
triển đối tượng tham gia, kế hoạch thu nợ đối với các tổ chức, cá nhân nợ bảo hiểm xã
hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế; tổ chức thực hiện kế hoạch sau khi được phê
duyệt.
b) Tổ chức thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế của các tổ
chức, cá nhân trên địa bàn theo quy định của pháp luật và theo phân cấp quản lý của
Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Tham mưu giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện ký hợp
đồng với các tổ chức làm đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định;
quản lý hệ thống đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo phạm vi được giao.
c) Kiểm tra, đối chiếu danh sách, thẩm định hồ sơ đối tượng tham gia bảo hiểm
xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế theo phân cấp; tổng hợp báo cáo số đối
tượng tham gia và số thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
d) Tham mưu giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện đào tạo nhân viên đại lý
thu, cấp thẻ nhân viên đại lý thu theo phân cấp, ký hợp đồng với các đại lý thu bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm y tế có đủ điều kiện; kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp
đồng.
đ) Cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin về việc đóng bảo hiểm xã hội, bảo
hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tổ chức, cá
nhân tham gia yêu cầu theo quy định của pháp luật và quy định của Ngành.
e) Thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến việc khởi kiện các tổ chức và cá nhân
vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế thuộc thẩm quyền của Giám đốc
Bảo hiểm xã hội huyện.

g) Thực hiện các nhiệm vụ khác được Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện giao.
8


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

- Bộ phận cấp sổ thẻ - kiểm tra:
a) Xây dựng kế hoạch kiểm tra hàng năm; dự toán số lượng phôi sổ bảo hiểm xã
hội, phôi thẻ bảo hiểm y tế.
b) Tổ chức kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, dữ liệu thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất
nghiệp, bảo hiểm y tế; tổ chức thực hiện cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế và
ghi, xác nhận, chốt sổ bảo hiểm xã hội của người tham gia theo quy định; cấp và quản
lý giấy xác nhận thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp chưa hưởng.
c) Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan giải quyết các kiến nghị, khiếu nại,
tố cáo về việc thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y
tế đối với các tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo
hiểm y tế theo quy định của pháp luật và của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
d) Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra việc thực hiện
chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và công tác chi trả bảo hiểm thất
nghiệp trên địa bàn theo quy định của pháp luật.
đ) Thực hiện các nhiệm vụ khác được Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện giao.
- Bộ phận chế độ chính sách: là những cán bộ quản lý bộ phận chính sách, quản
lý hồ sơ và BHYT. tiếp nhận hồ sơ hưu từ BHXH tỉnh chuyển về đã qua xét duyệt, làm
thủ tục chuyển cho đối tượng lương hưu đến các huyện khác theo yêu cầu. nếu chuyển
tỉnh khác phải thông báo qua BHXH tỉnh. Theo dõi ghi lại các biến động, các đối tượng
hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH chết, chuyển đi, hết thời hạn, tức là theo dõi số giảm.
Thanh toán mai táng phí cho các đối tượng trên. Bộ phận quản lý hồ sơ có nhiệm vụ quản
lý hồ sơ của tất cả các đối tượng hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH. Cần phân theo các

xã, khu phố của thị trấn để dễ tìm, dễ quản lý.
- Bộ phận kế toán_tài chính:
a) Tham mưu giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện ký hợp đồng với các cơ sở
khám bệnh, chữa bệnh có đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyên môn, kỹ thuật theo quy định
của pháp luật được phân cấp; giám sát việc thực hiện hợp đồng, cung cấp dịch vụ
khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế và bảo vệ quyền lợi người tham gia bảo hiểm y
tế; chống lạm dụng quỹ bảo hiểm y tế. Tham mưu giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội
huyện trích chuyển kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu đối với các cơ sở giáo dục
quốc dân theo phân cấp thu.
c) Tiếp nhận khoản kinh phí từ Ngân sách Nhà nước chuyển sang để đóng, hỗ
trợ đóng cho các đối tượng tham gia bảo hiểm y tế.

9


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

d) Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng, tổng hợp và lập dự toán
thu, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và chi quản lý bảo hiểm
xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế của Bảo hiểm xã hội huyện.
đ) Thẩm định chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; thanh, quyết toán
chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế
và người có thẻ bảo hiểm y tế.
e) Kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi tài chính, các nghĩa vụ thu, nộp, thanh
toán nợ; kiểm tra việc quản lý, sử dụng tài sản; phát hiện và ngăn ngừa hành vi vi
phạm pháp luật về tài chính, kế toán.
g) Phân tích thông tin, số liệu kế toán; tham mưu, đề xuất các giải pháp phục vụ
yêu cầu quản lý và quyết định tài chính, kế toán của đơn vị.

h) Tổ chức thực hiện công tác chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất
nghiệp, bảo hiểm y tế theo quy định; từ chối việc đóng hoặc chi trả các chế độ bảo
hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế không đúng quy định. Tổ chức thực
hiện giải quyết các chế độ và quản lý các đối tượng hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo
đúng quy định của pháp luật và của Ngành.
i) Quản lý và sử dụng, hạch toán kế toán các nguồn kinh phí và tài sản theo
phân cấp. Phân loại, sắp xếp chứng từ, sổ sách kế toán theo đúng quy định của Nhà
nước và của Ngành.
k) Tham mưu việc tổ chức thực hiện ký hợp đồng với các tổ chức, cá nhân làm
đại lý chi bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
l) Tổ chức hướng dẫn nghiệp vụ về tài chính, kế toán cho các tổ chức, cá nhân
tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
m) Thực hiện các nhiệm vụ khác được Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện giao.
- Bộ phận giám định y tế: Cơ quan BHXH có bố trí giám định viên thường
trực tại cơ sở y tế để giám sát đúng người, đúng thẻ BHYT, giám sát bệnh nhân ra vào
viện. Có cán bộ thống kê tại cơ sở y tế tổng hợp tình hình KCB, về phía cơ sở y tế
cũng có thống kê tương tự để hàng tháng hai bên đối chiếu thanh toán và thanh lý hợp
đồng mỗi quỹ một lần.
1.1.3. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lao động của BHXH huyện Mù
Cang Chải.
Khi bắt đầu thành lập, cơ quan gồm có 4 cán bộ công chức, đến nay tổng số cán
bộ công chức, viên chức lao động là 8 cán bộ gồm có: 1 Giám đốc, 2 Cán bộ phụ trách
thu, 1 phụ trách cấp thẻ, 1 Kế toán chi, 1 Giám định viên BHYT, 2 Cán bộ phụ trách
10


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

chế độ chính sách BHXH kiêm thủ quỹ. Trong đó số cán bộ đạt trình độ đại học là 7 cán bộ
chiếm 87.5%, số cán bộ đạt trình độ cao đẳng, trung cấp là 1 cán bộ chiếm 12.5%.
Với đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm, năng lực, nghiệp vụ vững vàng, có tinh
thần trách nhiệm đối với công việc nên việc thực hiện các kế hoạch đều thuận lợi và
đạt hiệu quả cao, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, chỉ tiêu, kế hoạch giao.
Trong những năm qua BHXH huyện Mù Cang Chải đã tạo điều kiện cho cán bộ
học nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu của công việc hiện nay.
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của BHXH huyện Mù cang Chải.
Được sự quan tâm của các cấp, BHXH huyện Mù Cang Chải ngày càng nâng
cấp về cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc. Tính tới thời điểm hiện nay là khá đầy
đủ, tạo điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn cho cán bộ công chức, viên chức trong
nghành, cơ sở vật chất của cơ quan gồm có:
- Khu nhà hai tầng có 6 phòng làm việc: 1 phòng giám đốc, 1 phòng thu, 1
phòng kế toán – Chế độ chính sách, 1 phòng cấp sổ thẻ, 1 phòng hội trường, 1 phòng
bảo vệ. Công trình vệ sinh khép kín đảm bảo vệ sinh môi trường.
- Các loại máy móc trang thiết bị văn phòng gồm: 01 hệ thống máy chủ, 09 máy
vi tính để bàn,02 máy tính laptop, kết nối internet, 08 máy in, 03 điều hòa.
- Các phòng làm việc đều được trang bị bàn, ghế, tủ, quạt điện các thiết bị văn
phòng khác (giấy, bút, mực, kẹp ghim…)
1.2. Nhận xét chung.
1.2.1. Những thuận lợi.
Được sự quan tâm của các cấp, chính quyền trong quá trình tổ chức thực hiện
chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn huyện. Tình hình kinh tế xã hội của Huyện tiếp
tục có những bước phát triển mới. Nhận thức của các ngành, các cấp, các đơn vị sử
dụng lao động, người lao động và nhân dân về chính sách BHXH, BHYT có sự chuyển
biến tích cực đã tạo điều kiện cho việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Hệ thống chính sách BHXH liên tục được kiện toàn với nhiều chế độ mới được
ban hành, nhiều chế độ mới được sửa đổi, bổ sung phù hợp với mức đóng và mức
hưởng, đảm bảo quyền lợi cho người lao động đã có tác động tích cực đến các đối
tượng tham gia BHXH. Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhằm tăng nguồn

quỹ BHXH tập trung, tạo điều kiện để toàn ngành BHXH tiếp tục chủ động nguồn
kinh phí trong công tác chi trả các chế độ BHXH vừa đảm bảo về thời gian và đúng
chế độ cho đối tượng.

11


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và xét duyệt hồ
sơ hưởng BHXH trong toàn ngành tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chi trả BHXH
được nhanh chóng, chính xác, kịp thời.
1.2.2. Những khó khăn.
Tình hình lạm phát diễn ra phức tạp đã ảnh hưởng trực tiếp đến công tác thu,
khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Các văn bản hướng dẫn thực hiện BHTN, BHYT của Bộ, Ngành, Trung ương
và BHXH Việt Nam còn chậm so với hiệu lực thi hành của Luật BHYT.
Là một huyện miền núi, địa bàn rộng, cơ sở vật chất như đường giao thông,
thông tin liên lạc, địa điểm tổ chức chi trả còn khó khăn, nhất là ở các xã vùng sâu,
vùng xa đối tượng BHXH sống rải rác ở 14 xã, thị trấn. Có xã chỉ có 01 đối tượng
tham gia… Nên việc chi trả gặp không ít khó khăn như việc đảm bảo an toàn tiền mặt,
thời gian chi trả, lệ phí chi trả thấp nên ở các xã có ít đối tượng không đủ điều kiện để
thành lập đại lý chi trả.
Nhận thức của một bộ phận đối tượng hưởng BHXH và đơn vị sử dụng lao
động về BHXH còn hạn chế. Đây là một trong những nguyên nhân phát sinh việc lợi
dụng quỹ BHXH, lập hồ sơ thanh toán chế độ BHXH ngắn hạn không đúng quy định

12

Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

PHẦN 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BHXH Ở HUYỆN
MÙ CANG CHẢI – TỈNH YÊN BÁI.
2.1. Đối tượng thu.
2.1.1. Người lao động
Thực hiện theo quy định của Luật BHXH, cơ quan BHXH huyện Mù Cang
Chải đã tiến hành thu BHXH, BHYT đối với NLĐ là công dân Việt Nam làm việc
trong các cơ quan, đơn vị SDLĐ có HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định
thời hạn từ 3 tháng trở lên; cán bộ, công chức, viên chức. Việc quản lý đối tượng tham
gia BHXH, BHYT bắt buộc (khối 4,5%) được cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải
quản lý và phân ra thành 5 loại hình: DNNN; HCSN; Xã, Thị trấn; Công ty TNHH;
Ngoài công lập. Tình hình tham gia BHXH,BHYT bắt buộc của NLĐ trong toàn
huyện Mù Cang Chải được thể hiện qua bảng số liệu sau:
Bảng 2.1. Số lao động tham gia BHXH ở huyện Mù Cang Chải (2015 – 2017)
(Đơn vị: Người)
2016/2015
Loại đơn vị

Doanh nghiệp nhà
nước

2015

2016

2017

2017/2016

+/-

%

+/-

%

10

10

310

0

100.00

300

3100.00

Hành chính sự nghiệp

1989

2181

2090

192

109.65

-91

95.83

Xã, Thị trấn

511

529

525

18

103.52

-4

99.24

Công ty TNHH

365

375

487

10

102.74

112

129.87

Ngoài công lập

13

9

10

-4

69.23

1

111.11

Thu BHYT

928

1102

1654

174

118.75

552

150.09

Tổng

3816

4206 5076
390
110.22
870
120.68
(Nguồn: Bộ phận thu - BHXH Huyện Mù Cang Chải)

- Số lao động bắt buộc tham gia BHXH, BHYT theo quy định trên địa bàn
huyện Mù Cang Chải quản lý ngày càng tăng từ năm 2015 – 2017 tổng số người tham

13


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

gia BHXH, BHYT tăng từ 3816 người lên 5.076 người, tăng 1260 người tương ứng
133%. Cụ thể:
+ Từ năm 2015 – 2016: năm 2015 tổng số người thuộc diện bắt buộc tham gia
là 3.816 người thì sang năm 2016 số người đã tăng lên 4.206 người (tăng 390 người
tương ứng 110,27%).
+ Từ năm 2016 – 2017: năm 2016 tổng số người thuộc diện bắt buộc tham gia
là 4.206 thì sang năm 2017 số người đã tăng lên 5.076 người (tăng 870 người tương
ứng 120.68%).
Sở dĩ, số lao động thực tế tham gia BHXH, BHYT bắt buộc năm 2017 tăng
nhanh hơn so với các năm trước là do số DNNN tăng từ 1 đơn vị năm 2016 lên 3 đơn
vị năm 2017, tương ứng với từ 10 người (năm 2016) tăng lên 310 người (năm 2017),
và do số công ty TNHH tăng từ 19 công ty năm 2016 lên 22 công ty năm 2017, tăng
thêm 3 công ty tương ứng với từ 375 người (năm 2016) tăng lên 487 người, tăng 112
người. Số lao động thuộc khối hành chính sự nghiệp tăng đều qua các năm, nhưng đến
năm 2017 lại giảm nhẹ từ 2181 người (năm 2016) giảm còn 2090 người (năm 2017)
giảm 91 người. Khối Xã, Phường, Thị trấn và khối noài công lập số lao động cũng
tăng nhẹ qua các năm nhưng tăng không đáng kể.
Bảng số liệu 2.1 trên cho ta thấy trong 3 năm qua tình hình tham gia BHYT bắt
buộc (khối 4,5%) ở BHXH huyện Mù Cang Chải. Tổng số người tham gia đóng 4,5%
BHYT bắt buộc ngày càng tăng, năm 2015 là 928 người, đến năm 2016 là 1102 người
tăng 174 người so với năm 2015, đến năm 2017 số người tham gia BHYT bắt buộc là
1654 người tăng 552 người so với năm 2016.

Qua phân tích biến động của bảng số liệu trên ta thấy rằng số lao động tham gia
BHXH, BHYT thường xuyên tăng lên đều qua các năm. Nguyên nhân của biến động
trên là do:
+ Các đơn vị đóng trên địa bàn huyện tăng lên làm cho số lao động tuyển dụng
vào làm việc tăng tăng lên. Trong đó số lao động thuộc diện tham gia BHXH, BHYT
theo quy định chiếm đa số nên làm cho số lượng người lao động tham gia đóng
BHXH, BHYT tăng lên hàng năm.
+ Việc tách các trường học cấp I, cấp II, cấp III mới thành lập nên số lượng cán
bộ giáo viên mới ra trường được tuyển dụng bổ sung tăng biên chế tham gia BHXH,
BHYT cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng số lượng lao động tham gia
BHXH, BHYT.

14


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

+ Các cán bộ xã, phường cũng là đơn vị được biên chế chính thức nên thuộc
diện tham gia BHXH, BHYT bắt buộc từ đó cũng làm tăng số lao động tham gia
BHXH, BHYT.
2.1.2. Người sử dụng lao động.
Hiện nay, cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải đang tổ chức thu của những
đơn vị có trụ sở đóng trên địa bàn huyện Mù Cang Chải bao gồm:
+ Các doanh nghiệp thuộc DNNN;
+ Các cơ quan HCSN, Đảng, Đoàn thể;
+ Các khối xã, thị trấn;
+ Các khối công ty TNHH, hợp tác xã;
+ Các khối ngoài công lập;

NSDLĐ tham gia BHXH, BHYT bắt buộc trên địa bàn huyện Mù Cang Chải
được thể hiện qua bảng số liệu sau:
Bảng 2.2: Số đơn vị tham gia BHXH, BHYT bắt buộc ở BHXH
huyện Mù Cang Chải (2015 – 2017)
(Số đơn vị: Đơn vị)
Loại đơn vị

2015

2016

2017

1

1

Hành chính sự nghiệp

102

Xã, Thị trấn

2016/2015

2017/2016

+/-

%

+/-

%

3

0

100.00

2

300.00

104

105

2

101.96

1

100.96

23

23

23

0

100.00

0

100.00

Công ty TNHH

13

19

22

6

146.15

3

115.79

Ngoài công lập

2

2

2

0

100.00

0

100.00

Thu BHYT

5

12

38

7

240.00

26

316.67

Doanh nghiệp nhà nước

Tổng

146
161
193
15 110.27 32 119.88
(Nguồn: Bộ phận thu - BHXH Huyện Mù Cang Chải)

Qua bảng số liệu cho thấy số tổng đơn vị tham gia BHXH trên địa bàn huyện
trong 3 năm qua ngày càng tăng, năm sau cao hơn năm trước, từ 146 đơn vị (năm
2015) lên 193 đơn vị (năm 2017), tăng 47 đơn vị tương đương với tăng 132,2%. Cụ
thể:
+ Từ năm 2015 – 2016: Từ 146 đơn vị lên 161 đơn vị, tăng 15 đơn vị, tương
đương với tăng 110,27%.
15


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

+ Từ năm 2016 – 2017: Từ 161 đơn vị lên 193 đơn vị, tăng 32 đơn vị, tương
đương với tăng 119,88%.
Nhìn chung các đơn vị tham gia BHXH, BHYT đa số đã nhận thức tốt, và có
trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT và thu nộp đầy đủ. Hằng năm các đơn vị tham
gia BHXH, BHYT của BHXH huyện Mù Cang Chải đều tăng.
Ở khối DNNN trong 2 năm từ 2015 – 2016 không tăng thêm đơn vị nào, chỉ có
duy nhất 1 đơn vị tham gia. Do việc khai thác mở rộng, một số doanh nghiệp trước đây
là BHXH tỉnh quản lý thu nay chuyển giao cho BHXH huyện quản lý thu như: Công

ty cổ phần gạch ngói Hợp Thành, Công ty vận tải hàng hóa đường sắt ga Yên Bái, vì
vậy sang đến năm 2017 số đơn vị thuộc khối DNNN là 3 đơn vị, tăng thêm 2 đơn vị so
năm trước.
Số đơn vị tham gia BHXH, BHYT tăng hàng năm. Đơn vị HCSN luôn chiếm đa
số, chiếm trên 50% tổng số đơn vị tham gia BHXH của Huyện, năm 2015 là 102/146
đơn vị, năm 2016 là 104/161 đơn vị, năm 2017 là 105/193 đơn vị. Đơn vị HCSN tăng
chủ yếu là do đối tượng tham gia BHXH ngày càng được mở rộng, do việc tách các
phòng ban, các trường học được tách từ Phòng Giáo dục, trước kia là do Phòng Giáo
dục quản lý.
Bên cạnh đó số đơn vị ngoài công lập còn ít, chỉ có 02 đơn vị, điều đó chứng tỏ
nền kinh tế huyện Mù Cang Chải vẫn còn chậm phát triển, do điều kiện kinh tế, xã hội,
giao thông đi lại khó khăn nên khối ngoài công lập chưa thể mạnh dạn đầu tư sản xuất
trên địa bàn huyện.
Công ty TNHH tăng đều qua các năm, trong 3 năm 2015 – 2017 số công ty
TNHH tăng từ 13 đơn vị lên 22 đơn vị, tăng 9 đơn vị. Số Công ty TNHH tham gia
BHXH, BHYT bắt buộc ngày càng tăng chứng tỏ nền kinh tế của huyện Mù Cang
Chải đang có bước chuyển biến theo hướng công nghiệp hóa, dẫn đến sự thành lập các
Công ty với các hình thức khác nhau phù hợp với số vốn và quy định của pháp luật.
Theo khảo sát của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải, trên thực tế thì tổng số đơn
vị đăng ký thành lập doanh nghiệp, công ty TNHH là 97 đơn vị nhưng trong đó mới có
40 đơn vị đang hoạt động, còn lại 57 đơn vị là chưa hoạt động. Trong số 40 đơn vị
đang hoạt động mới chỉ có 22 đơn vị đăng ký và thực hiện đóng BHXH, BHYT cho
NLĐ, còn lại 18 đơn vị chưa tham gia đóng BHXH, BHYT cho NLĐ. Điều này gây
nhiều khó khăn cho cơ quan BHXH trong công tác quản lý số đơn vị, số lao động
thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH cũng như số thu BHXH. Qua đó phản ánh những
kẽ hở của Luật doanh nghiệp trong việc quy định điều kiện thành lập và hoạt động của
doanh nghiệp, và các cá nhân đã lợi dụng kẽ hở này để thực hiện việc vay vốn được
thuận lợi hơn dưới hình thức là một doanh nghiệp.
16

Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Qua bảng số liệu trên ta thấy, số đơn vị tham gia BHYT bắt buộc cho NLĐ
trong 3 năm qua tăng mạnh. Từ 5 đơn vị (năm 2015) lên 38 đơn vị (năm 2017) tăng 33
đơn vị. Điều đó cho thấy BHYT ngày càng được chú trọng, nhiều trạm y tế được thành
lập, mở rộng tới tận các xã, đặc biệt là các xã vùng sâu vùng xa, giao thông đi lại khó
khăn, xa cơ sở y tế.
2.2. Phương thức và mức đóng BHXH ,BHYT.
2.2.1. Phương thức đóng BHXH, BHYT.
Hàng tháng, chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng, NSDLĐ đóng BHXH,
BHYT trên tổng quỹ tiền lương, tiền công của NLĐ tham gia BHXH, BHYT; đồng
thời trích từ tiền lương, tiền công tháng của từng NLĐ theo mức đã quy định để nộp
vào tài khoản chuyên thu của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải mở tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mù Cang Chải hoặc tài khoản chuyên thu
của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải mở tại kho bạc Nhà nước chi nhánh huyện
Mù Cang Chải.
Hàng tháng người SDLĐ được giữ lại 2% số phải nộp để chi trả kịp thời cho
NLĐ tham gia BHXH 02 chế độ: Ốm đau, thai sản. Hàng quý thực hiện quyết toán với
cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải. Nếu số tiền quyết toán nhỏ hơn số tiền giữ lại
thì NSDLĐ phải nộp lại số tiền chênh lệch này cho cơ quan BHXH huyện Mù Cang
Chải vào tháng đầu quý sau.
Trường hợp NSDLĐ đóng bằng tiền mặt thì cơ quan BHXH huyện Mù cang
Chải phải tiến hành hướng dẫn cho họ thủ tục nộp tiền vào Ngân hàng hoặc kho bạc
Nhà nước nơi mở tài khoản của cơ quan BHXH huyện.
Hàng tháng, quý cán bộ thu thuộc cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải tiến
hành đôn đốc, đối chiếu số phải nộp, số đã nộp để xác định thừa, thiếu và lấy chứng từ
từ kho bạc Nhà nước huyện Mù Cang Chải hoặc từ ngân hàng Nông nghiệp và phát

triển Nông thôn huyện Mù Cang Chải về nhập cho đơn vị; đồng thời ra thông báo hàng
tháng gửi cho đơn vị.
Những người chỉ tham gia BHYT thì BHXH huyện Mù Cang Chải yêu cầu cơ
quan trực tiếp quản lý người tham gia BHYT lập danh sách và đăng ký nơi KCB cho
họ (tại các trạm y tế xã hoặc bệnh viện đa khoa huyện Mù cang Chải).
Số tiền đóng BHXH, BHYT trong kỳ được tính đủ số tiền đóng BHXH, BHYT
và tiền lãi do chậm đóng, thiếu đóng (nếu có). BHXH huyện Mù Cang Chải không
thực hiện thu bằng tiền mặt.
2.2.2. Mức đóng BHXH, BHYT.
17


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Mức đóng BHXH, BHYT hàng tháng bằng 23% mức tiền lương, tiền công
tháng trong đó
+ NLĐ đóng 5% trên tiền lương tiền công đóng BHXH vào quỹ hưu trí, tử tuất;
Mức đóng BHYT hàng tháng bằng 1% mức tiền lương, tiền công hàng tháng.
+ Người SDLĐ đóng 15% trên tổng quỹ lương. Trong đó đóng 3% vào quỹ ốm
đau, thai sản (người SDLĐ giữu lại 2% để chi trả kịp thời cho người lao động khi họ bị
ốm đau, thai sản), 1% đóng vào quỹ tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp, 11 % đóng
vào quỹ hưu trí, tử tuất; Mức đóng BHYT hàng tháng bằng 2% tổng quỹ lương.
Áp dụng quy định của Luật BHXH về mức thu BHXH, BHYT; cơ quan BHXH
huyện Mù Cang Chải thực hiện trên địa bàn đơn vị mình quản lý như sau:
Bảng 2.3: Căn cứ thu BHXH, BHYT bắt buộc tại BHXH
huyện Mù Cang Chải (2015 – 2017)
Năm
2015

2016
2017

Số lao động Tổng quỹ tiền lương Tiền lương bình quân
(người)
3.816
4.206
5.076

đóng BHXH (đồng)
tháng/ người (đồng)
2.370.260.600
1.242.150
5.261.887.630
1.452.775
7.998.877.100
1.656.148
(Nguồn: Bộ phận thu - BHXH huyện Mù Cang Chải)

Từ bảng số liệu trên ta thấy tiền lương bình quân tháng/người của NLĐ tăng
nhanh theo từng năm.
Năm 2015 tiền lương bình quân là 1.452.775 đồng/tháng (tăng 16,9% so với
năm 2015). Năm 2017 tiền lương bình quân tháng/người là 1.656.148 đồng/tháng
(tăng 33,3% so với năm 2015). Sở dĩ tiền lương bình quân tháng/người của NLĐ tăng
nhanh là do mức lương tối thiểu chung tăng từ 540.000 đồng năm 2016 lên 650.000
đồng năm 2017. Tiền lương bình quân tăng cùng với sự gia tăng của số lao động dẫn
đến tổng quỹ tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, BHYT của đơn vị tăng lên nhanh
chóng từ 2.370.260.600 đồng năm 2015 lên 5.261.887.630 đồng năm 2016 (tăng
221,9%). Tổng quỹ lương năm 2017 là 7.998.877.100 đồng (tăng 337,4% so với năm
2015).

2.2.3. Quy trình thu.
Khi đại diện NSDLĐ lên cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải để đăng ký
tham gia BHXH lần đầu cho NLĐ tại đơn vị mình thì cán bộ thuộc bộ phận tiếp nhận
hồ sơ của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải tiếp nhận, kiểm tra số lượng và tính
hợp pháp của các loại giấy tờ bao gồm:
18


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Quyết định tuyển dụng của NLĐ hoặc HĐLĐ;
Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT bắt buộc (mẫu số 02a – TBH) và
bản sao quyết định thành lập hoặc chứng nhận đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp
để đối chiếu với hồ sơ của NLĐ, ghi mã số quản lý của đơn vị và của từng NLĐ trên
danh sách và trên tờ khai tham gia BHXH, BHYT (mẫu 01 – TBH). Nếu hồ sơ chưa đủ
thì cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải hướng dẫn cụ thể cho đơn vị hoàn thiện và
nộp lại. Sau đó, bộ phận thu của cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải ký, đóng dấu
vào “Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT bắt buộc” (mẫu 02 – TBH); sau 05
ngày làm việc trả lại cho NSDLĐ 01 bản để đơn vị thực hiện đóng. Cơ quan BHXH
huyện Mù Cang Chải giữ 01 bản. Riêng tờ khai của NLĐ (mẫu 01- TBH), sau khi cấp
sổ BHXH hoàn chỉnh thì trả lại cho đơn vị 02 bản cùng với sổ BHXH.
Người lao động đang tham gia BHXH, BHYT bắt buộc:
Tăng, giảm lao động hoặc thay đổi căn cứ đóng BHXH, BHYT trong tháng thì:
NSDLĐ: lập 02 bản “Danh sách điều chỉnh lao động và mức đóng BHXH,
BHYT bắt buộc” (mẫu 03- TBH) kèm theo hồ sơ gồm: Tờ khai, quyết định tuyển
dụng, thẻ BHYT (nếu có) nộp cho cơ quan BHXH trước ngày 20 của tháng. Trường
hợp tăng giảm từ ngày 16 của tháng trở đi thì lập danh sách và thực hiện vào đầu tháng
kế tiếp.

Cơ quan BHXH huyện Mù Cang Chải: Tiếp nhận, thẩm định hồ sơ, ký đóng
dấu vào danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT bắt buộc, các tờ khai (nếu có),
thông báo cho đơn vị đóng BHXH, BHYT, cấp sổ BHXH, thẻ BHYT kịp thời cho
NLĐ.
Khi người sử dụng lao động di chuyển từ địa bàn Tỉnh này sang Tỉnh khác, phải
xuất trình hồ sơ kèm theo “Danh sách điều chỉnh lao động và mức đóng BHXH,
BHYT bắt buộc” (mẫu số 03 – TBH); đóng đủ BHXH, BHYT cho NLĐ đến thời điểm
di chuyển, cơ quan BHXH tỉnh nơi đi xác nhận sổ BHXH cho NLĐ, NSDLĐ đăng ký
tham gia BHXH với cơ quan BHXH tỉnh Yên Bái theo thủ tục tham gia BHXH,
BHYT lần đầu tiên.
Người SDLĐ thay đổi pháp nhân, quyền sở hữu hoặc giải thể, phá sản theo quy
định của pháp luật phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan BHXH huyện Mù Cang
Chải và đóng đủ BHXH cho NLĐ đến thời điểm thay đổi. Cơ quan BHXH huyện Mù
Cang Chải xác nhận sổ BHXH cho NLĐ theo nguyên tắc đóng đến thời điểm nào thì
xác nhận tới thời điểm đó.
Những người chỉ tham gia BHYT, cơ quan quản lý người tham gia BHYT:
19


Chuyên ngành: Kinh tế y tế

SVTH : Dương Chí Thanh

Lập 02 bản “ Danh sách người tham gia BHYT bắt buộc” (mẫu số 02 – TBH)
nộp cơ quan BHXH.
Hàng tháng, khi có biến động về người tham gia (tăng, giảm), cơ quan lập
“Danh sách người tham gia BHYT bắt buộc” (mẫu số 02 – TBH) nộp cơ quan BHXH
trước ngày 20 của tháng, kèm theo thẻ BHYT của người giảm (nếu có). Người tham
gia BHYT tăng, giảm từ ngày 16 của tháng trở đi, lập danh sách để đóng đầu tháng
sau.

Cấp phát kịp thời thẻ BHYT, thu hồi và nộp cơ quan BHXH những thẻ BHYT
còn hạn sử dụng khi người đứng tên trên thẻ đã ngừng tham gia BHYT. Trường hợp
thu hồi chậm hoặc không thu hồi được thì vẫn phải thanh toán đủ tiền của thời gian
còn lại ghi trên thẻ (trừ trường hợp tử vong).
2.3. Quản lý tổ chức thu.
2.3.1. Phân cấp thu.
Hiện nay trên địa bàn huyện có 05 đơn vị SDLĐ đóng trụ sở chính, do BHXH
tỉnh Yên Bái trực tiếp quản lý theo quy định về phân cấp quản lý thu BHXH: Công ty
TNHH Núi Đầu, Cong ty TNHH Bảo Long, Công ty cổ phần vật liệu xay dựng Vang
Nam, Công ty cổ phần đầu tư và thương mại Thiên Đăng, Công ty cổ phần lâm sản
Yên Bái. Các đơn vị này thu nộp BHXH, BHYT dưới sự lãnh đạo trực tiếp của BHXH
tỉnh Yên Bái, nộp tiếp vào tài khoản chuyên thu của BHXH tỉnh Yên Bái và có trách
nhiệm với cơ quan BHXH trong vấn đề quản lý lao động, quý tiền lương… Tham gia
BHXH, chịu sự thanh tra, giám sát chặt chẽ của BHXH tỉnh Yên Bái.
BHXH huyện Mù Cang Chải trực tiếp quản lý và tổ chức thu ở các cơ quan nhà
nước, các đơn vị SDLĐ từ 10 lao động trở lên, các DNNN đóng trên địa bàn huyện
thuộc phân cấp quản lý của mình.
2.3.2. Quản lý tiền thu
BHXH huyện Mù Cang Chải có trách nhiệm quyết toán số tiền đơn vị giữ lại
để chi trả cho các chế độ ốm đau, thai sản. Cuối mỗi quý BHXH huyện Mù Cang Chải
có trách nhiệm xác định số chênh lệch thừa, thiếu và thông báo với các đơn vị tham
gia BHXH. Các giao dịch được thực hiện thông qua hệ thống ngân hàng là ngân hàng
Nông nghiệp và Phát trển nông thôn huyện Mù Cang Chải và kho bạc Nhà nước huyện
Mù Cang Chải. Đồng thời những giao dịch được thực hiện trong nghiệp vụ này bao
gồm: Các chúng từ kế toán có liên quan đến thu chi được BHXH huyện Mù Cang Chải
quản lý một cách chặt chẽ, vào sổ chi tiết của bộ phận thu, cán bộ kế toán có trách
nhiệm quản lý và lưu giữ các chứng từ này (trên chứng từ có xác nhận đầy đủ là chữ
ký của những người trực tiếp tham gia).
20