Tuyển tập 1 các bài nghị luận xã hội thi vào 10 THPT

Câu 3 (8,0 điểm)
Viết bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về nếp sống đẹp : sự đồng cảm và sẻ chia trong cuộc sống .
a, Yêu cầu về kỹ năng:
Thí sinh có thể trình bày suy nghĩ của mình theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, bài làm phải :
- Thể hiện đúng kết cấu của một bài văn NLXH ngắn, bố cục 3 phần, lập luận chặt chẽ, diễn đạt
mạch lạc, ngôn từ chọn lọc...
- Tránh dùng văn kể, văn nói, mắc lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt...
- Trình bày sạch sẽ, chữ viết rõ ràng...
b, Yêu cầu về kiến thức:
Cần đảm bảo các ý cơ bản sau :
- Dẫn dắt và nêu vấn đề: trong xã hội hiện nay, nhịp sống bề bộn, hối hả của cuộc sống thường
nhật đôi khi làm cho con người có thể vô tình, vô cảm với những người xung quanh... Dù ở thời đại nào
đồng cảm và sẻ chia vẫn là điều thiết yếu...đó là lối sống, cách ứng xử đầy tình người, khơi dậy truyền
thống tốt đẹp của DT.
- Giải thích :
+ Đồng cảm : biết rung cảm trước những buồn vui của người khác, hiểu và thông cảm với những gì
đang diễn ra xung quanh và luôn đặt mình trong hoàn cảnh của người khác để nhìn nhận vấn đề từ đó
có thái độ quan tâm, giúp đỡ nhau...
+ Sẻ chia : san sẻ niềm vui, nỗi buồn, quan tâm giúp đỡ người khác, không tỏ ra vô cảm, thờ ơ
trước nỗi đau, nỗi bất hạnh của những người xung quanh...
? Vì sao con người cần phải biết đồng cảm, sẻ chia ?
+ "Sống trên đời cần có một tấm lòng", sống trong tập thể, cộng đồng con người cần phải nương
tựa vào nhau, thương yêu, quan tâm, giúp đỡ nhau..., nếu không cuộc sống sẽ trở nên nhạt nhẽo, vô vị...
+ Đồng cảm, chia sẻ sẽ đem đến niềm vui cho người khác, giảm bớt nỗi đau trong lòng họ, giúp
con người xích lại gần nhau hơn, thắt chặt thêm tình nghĩa, lòng nhân ái, tinh thần đoàn kết dân tộc.
- Đồng cảm không có nghĩa là phải làm những gì thật lớn lao, thật xa vời mà có khi rất đơn giản chỉ
là ánh mắt đồng tình, nụ cười thân thiện, một lời động viên, một vòng tay rộng mở, một cái nhìn trìu
mến, những giọt nước mắt thương cảm đối với người khác...
- Chứng minh : Sự đồng cảm, sẻ chia là nhu cầu của con người từ xưa đến nay..: biểu hiện cụ thể
bằng những việc làm : xây dựng nhà tình nghĩa, trại trẻ mồ côi, trường học cho trẻ em tật nguyền, quỹ
vì người nghèo, ủng hộ đồng bào lũ lụt, nạn nhân chất độc da cam, giúp những người nhiễm HIV/AIDS

hòa nhập với cộng đồng... các chương trình : thắp sáng ước mơ, trái tim cho em, vượt lên chính mình,
ngày mai tươi sáng...).
- Mở rộng: Trái với đồng cảm, sẻ chia là sự vô cảm, thơ ơ với những gì diễn ra xung quanh ...
Đồng cảm, sẻ chia phải xuất phát từ trái tim chứ không phải là sự bố thí, ban phát, thương hại... Hãy
biết lắng nghe rồi đồng cảm và cuối cùng là sẻ chia, giúp đỡ.
- Liên hệ : Học sinh cần có những việc làm thiết thực thể hiện tinh thần tương thân tương ái :
quyên góp tặng bạn có hoàn cảnh khó khăn sách vở, quần áo, cho bạn mượn chiếc khăn mùa đông khi
bạn học xa nhà, lời khuyên thật lòng để xua tan nỗi buồn lo, lắng nghe những lời tâm sự hay trò
chuyện, trao đổi kiến thức...
- Đánh giá chung: Đồng cảm và sẻ chia là là nét đẹp trong truyền thống của dân tộc cần được giữ
gìn, phát huy và đề cao. Bài học rút ra cho bản thân.
Lưu ý: GV dựa vào bài làm cụ thể của HS linh động chiết điểm chính xác. Khuyết khích thưởng
thêm điểm đối với những bài viết sáng tạo.
Câu 4 (4 điểm)
Sắp tới em tham gia một cuộc thi viết ngắn bàn về thái độ sống với chủ đề: “Người ta
lớn hơn, vì biết cúi xuống”.
Hãy viết tham luận của mình trong khuôn khổ 500 từ.
Yêu cầu chung
Về nội dung

1


Hiểu được nghĩa khái quát: Câu trên thể hiện một thái độ sống rất bình thường nhưng cũng rất
khó thực hiện được. Con người có thể lớn hơn bản thân mình và đồng loại bằng nhiều cách, nhưng biết
sống khiêm nhường (cúi xuống) thì được tôn trọng hơn (lớn hơn).
1 điểm
Diễn đạt, trình bày: mạch lạc, súc tích; dẫn dắt các ý hợp lý, từ dùng chọn lọc; văn phong phù
hợp với hình thức một tham luận.
Yêu cầu cụ thể. HS nêu được các ý sau:

1. Cúi xuống không phải là hành vi mà là một cách hành xử giữa người với người; Không nên nghĩ rằng
cúi xuống đồng nghĩa với sự nhẫn nhục hay luồn cúi, thấp hèn
DC: Các triết gia, các lãnh tụ có nhân cách lớn đều là những người sống khiêm nhường, giản dị
và khoan dung: Nê-ru, Găng- đi, Bác Hồ…và luôn được tôn kính ngưỡng vọng.
2. Cúi xuống là để hiểu người hơn, là để nâng người khác lớn lên; Cúi xuống cũng là để hiểu mình
hơn, để tự nâng mình lên;
Câu nói trên không nhằm khuyến khích người ta chỉ biết cúi xuống mà nhằm nhắc nhở người ta
biết cách ứng xử cần thiết để lớn hơn..
Các ý 1 & 2, mỗi ý 1 điểm, tùy theo mức độ để xem xét.
3. Liên hệ - Tham gia bàn luận về thái độ sống
- Tuổi thanh niên luôn có ý thức khẳng định mình và cũng tràn đầy khát khao, ý chí. Đó là một thuộc
tính tâm lý thông thường và rất đáng trân trọng.
- Nhưng tuổi trẻ cũng dễ mắc những nhược điểm: tự phụ, tự mãn, hiếu thắng, đôi khi thiếu nhường
nhịn, không khiêm tốn
- Vì quá tự tôn nên đôi khi không chấp nhận thành công của người khác, không chịu học tập người
khác.
- Vì thế, thái độ khiêm nhường bao giờ cũng được mọi người coi trọng, như là một biểu hiện của văn
hóa và đạo đức của mọi thời.
Câu 2 (3,0 điểm): Cảm nhận về giá trị của thời gian trong cuộc sống mỗi con người.
II. Yêu cầu cụ thể:
1. Mở bài: Giới thiệu chung về vấn đề cần nghị luận
2. Thân bài:
(*) Nêu khái quát về khái niệm, tầm quan trọng của thời gian với cuộc đời mỗi con người: thời
gian là một khái niệm vật lý trừu tượng (được quy ước bằng giây, phút, giờ, ngày, tháng, năm...) nhưng
cũng hết sức gần gũi, gắn bó thân thuộc với bất kỳ con người nào sống trên trái đất. Đó là người bạn
đồng hành vô cùng quan trọng và có ảnh hưởng sâu sắc đến con người.
(*) Tác dụng to lớn, ý nghĩa sâu sắc của thời gian đối với cuộc đời mỗi con người: (lập luận,
phân tích, lấy dẫn chứng minh họa)
Ý 1: Thời gian là những năm tháng, những giờ khắc quý giá nhất mà con người được sống. Thời
gian nhen lên trong tâm hồn con người bao ước mơ, khát vọng cao đẹp, bao đam mê cháy bỏng...

+ Nhiều khi thời gian có thể quyết định sự sống và hạnh phúc của mỗi con người. Có khi lỡ một
giây là lở cả đời người. Tuy nhiên mỗi một con người có cảm nhận, quan niệm khác nhau về thời gian.
Đối với người này thời gian một giây là quý giá nhưng có thể với người kia thời gian mười năm, hai
mươi năm... chẳng có nghĩa lý gì.
Ý 2: Thời gian giúp con người nhận ra chính mình và biết trân trọng những gì mình có.
+ Thời gian không đợi chờ ai bao giờ. Mỗi một con người đều trải qua quá khứ, hiện tại và nghĩ
về tương lai. Thời gian giúp con người có những trải nghiệm, những vốn sống mà có thể khi bước qua
năm tháng ta mới ngỡ ngàng, giật mình nhận ra...
(*) Phản bác, lật ngược vấn đề cần nghị luận: Cuộc đời của con người sẽ trôi đi trong vô vị, tẻ
nhạt, thậm chí trong khổ đau, cay đắng nếu con người không biết trân trọng thời gian..
3. Kết bài:

2


- Khái quát, nâng cao: thời gian là tài sản vô giá đối với cuộc đời mỗi con người. Thời gian giúp
ta nhận ra giá trị đích thực của cuộc sống để ta không sống hoài sống phí, không để tháng năm trôi đi
vô bổ; để ta biết vươn lên sống đẹp, sống có ích. Hãy sống để không bao giờ phải hối tiếc dù chỉ là một
giây ngắn ngủi...
- Liên hệ bản thân: luôn nâng niu, trân trọng thời gian để vươn lên trong học tập, trong cuộc
sống....
“Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa, nhưng mê muội thần tượng là một thảm họa”
I. Mở bài
Trong cuộc sống của mỗi người, ai cũng có cho mình một thần tượng để ước mơ và vươn tới. Thần
tượng ấy có thể là một doanh nhân thành đạt, một ca nhạc sĩ, hay chỉ là người mẹ, người cha trong gia
đình. Nhưng có một bộ phận lớp trẻ bây giờ lại mê mẩn những thần tượng Kpop để rồi quên ăn, quên
ngủ, quên cả học hành. Vì vậy có ý kiến cho rằng “Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa,
nhưng mê muội thần tượng là một thảm họa”. Điều đó đúng chăng ?
II. Thân bài
1. Giải thích:

- Ngưỡng mộ thần tượng là sự tôn kính, mến phục nồng nhiệt dành cho những đối tượng được xem là
hình mẫu lí tưởng hoặc có quyền năng đặc biệt, có sức cuốn hút mạnh mẽ đối với cá nhân hay cộng
đồng; mê muội thần tượng là sự say mê, tôn sùng một cách mù quáng, thiếu tỉnh táo trước thần tượng.
- Về nội dung, ý kiến này đề cập đến tính hai mặt của việc say mê thần tượng: nếu ngưỡng mộ đúng
mức là tích cực, thì ngưỡng mộ quá mức là tiêu cực và có thể còn gây ra hậu quả khôn lường.
2. Bàn luận
- Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa : Vì ngưỡng mộ thần tượng thể hiện nhu cầu văn hóa
cao của con người: nhu cầu được sống trong những tình cảm cao cả, nồng nhiệt; nhu cầu được hướng
tới, vươn tới những tầm cao, những đỉnh cao sáng giá của đời sống. Ví dụ, ngưỡng mộ các doanh nhân
thành đạt mình có thể học tập ở họ đức tính cần cù trong nghiên cứu và lao động, học cách làm giàu,
học cách vượt qua khó khăn thử thách. Học ở người bố người mẹ đức tính nhẫn nại, đức hi sinh thầm
lặng vì gia đình. Nói chung, ngưỡng mộ thần tượng giúp ta sống nhân bản hơn. Ông Đoàn Nguyên
Đức, người giàu nhất Việt Nam từng thi rớt ĐH đến 4 lần, từng làm nhiều việc nặng nhọc để kiếm sống.
Nhưng nhờ đọc báo biết đến Bill Gate, ông đã nỗ lực vượt khó vươn lên và trở thành tỷ phú bậc nhất
của Việt Nam.
- Ngưỡng mộ thần tượng là một ứng xử văn hóa, biểu hiện ở các phương diện: thái độ trân trọng mến
phục; hành động tôn vinh cổ vũ; ngôn ngữ ca ngợi tán dương. Khi mến mộ thần tượng, chúng ta thường
sống trong những tình cảm luôn hướng tới những điều cao đẹp. Làm gì sai trái hoặc học hành sa sút
ngay lập tức mình cũng cảm thấy có lỗi . Từ đó tự mình phải biết sửa chữa và khắc phục. Tình cảm ta
dành cho thần tượng là thứ tình cảm ngưỡng mộ chân thành và khâm phục chứ không phải là thứ tình
cảm ồn ào, xô bồ.
- Mê muội thần tượng là một thảm họa : Vì mê muội thần tượng là trạng thái mù quáng trong nhận
thức, thái quá trong tình cảm, không còn khả năng suy xét, phân biệt đúng sai, lẫn lộn về giá trị; mê
muội thần tượng còn dẫn đến hành động sai lầm quá khích, gây ra những hậu quả tệ hại cho bản thân và
xã hội. Năm 2010 khi danh thủ Braxin là Ronandinho sang Việt Nam, bạn trẻ ở Hà Nội đã xô vào, nắm
tóc, kéo áo thần tượng làm cho thần tượng phải nhờ an ninh can thiệp. Xem nhóm Super Junio biểu
diễn ở Sài Gòn, nhiều Fan cuồng đã khóc lóc, ngất xỉu… Đó còn là cách ăn mặc dị hợm, cách đi đứng,
cách để tóc của một bộ phận giới trẻ thật chẳng giống người chút nào.
- Việc mù quáng chạy theo thần tượng hay khuyếch trương thần tượng quá mức đều là biểu hiện của sự
mê muội thần tượng, đều là những thái độ và ứng xử thiếu lành mạnh, thậm chí thiếu văn hóa, có thể

gây ra những hậu quả khôn lường.
3. Bài học nhận thức và hành động :

3


- Cần có nhận thức đúng đắn về việc ngưỡng mộ thần tượng và lường được những hậu quả của sự mê
muội để có thái độ và cách ứng xử phù hợp, làm cho tâm hồn phong phú hơn, nâng tầm văn hóa cho
bản thân, từ đó phấn đấu vươn tới những tầm cao của đời sống.
- Biết chế ngự những cảm xúc say mê thái quá trước thần tượng, không chạy theo thần tượng một cách
mù quáng; phê phán mọi biểu hiện mê muội thần tượng trong cuộc sống hàng ngày, trước hết là trong
học đường.
III. Kết bài
Mỗi người có một thần tượng để ước mơ và vươn tới. Cần biết tôn trọng thần tượng bằng cách có
những hành động, suy nghĩ chin chắn và cao đẹp. Đó mới thực sự là ngưỡng mộ. Đừng vì quá đam mê
và thần tượng hóa mà biến mình thành kẻ dị hợm, khác người không tốt cho bản thân và xã hội. Mỗi
người chúng ta cần ý thức hơn về điều này để cuộc sống luôn văn minh hiện đại mà không đánh mất đi
những giá trị cổ truyền tốt đẹp.
Đề bài : Suy nghĩ của em về an toàn giao thông
A. Mở bài.
- Như cầu đi lại là tất yếu của con người. Đặc biệt khi xã hội ngày càng phát triển điều ấy vô
cùng cần thiết.
- Nhưng an toàn giao thông đang là vẫn đề bức xúc của toàn xã hội, những vụ tai nạn gai tăng là
nỗi nhức nhối của tất cả chúng ta
- Vậy phải làm gì ? Làm như thế nào đang là câu hởi đặt ra với toàn xã hội
B. Thân bài
1. Thực trạng của vấn đề
- Trong những năm vừa qua, số vụ tai nạn giao thông đường bộ tăng lên với con số đáng giật
mình .
+ Trong năn 2005 có 14.414 vu cướp đi sinh mạng của 11.343 người, bị thương

1.991 người
+ Theo thống kê đên hết tháng 11 năm 2006 có tới 13.253 vụ với hơn 11.489 người
thiệt mạng và 10.213 người bi thương
- Như vây với rất nhiều biện pháp, những đợt ra quân vì an toàn giao thông song số vụ tai nạn
không những không giảm bớt mà số người thiệt mạng còn tăng cao do số vụ tai nạn nghiêm
trọng xảy ra.
- Riêng vơi Hải Phòng trong 8 tháng đầu năm có tớ 102 vụ với 21 người chết và 128 người bị
thương.
- Những con số biết nói ây khiến chúng ta nghĩ gì
2. Nguyên nhân
a) Nguyên nhân chủ quan về phía người tham gia giao thông
- Nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất trực tiếp dẫn đến những vụ tai nạn giao thông là
người sử dụng phương tiện không chấp hành đúng luật lệ giao thông. Phổ biến trên đường phố là
hiện tượng lạng lách, đánh võng, cẩu thả của một số thanh niên, họ đang đùa với tử thần, coi
thường mạng sống chính mình và nhừng người xung quanh, không tuân thủ các biển báo, vượt
quá, không làm chủ tốc độ hoặc sử dụng các chất kích thích trong khi điều khiển phương tiện
giao thông.
- Việc đi sai đường, lấn chiếm đường, vượt ẩu cũng gây ra những hậu quả đáng tiếc.
Như vậy nguyên nhân gây ra tai nạn chủ yếu do sự thiếu hiểu biết và thái độ xem thường luật giao
thông chủ phương tiện
b) Nguyên nhân khách quan
- Hệ thống đường sá của nước ta còn chưa đảm bảo, đặc biệt tai các đô thị đông dân cư, sự phát
triển của cơ sở tầng chưa dáp ứng đượng như cầu và sư phát triển của giao thông ngày này, hệ

4


thống đường ngày một xuống cấp, việc sửa chữa thiếu quy hoạch và thống nhất gây khó khăn
cho người tham gia giao thông.
- Các biển báo trên các tuyến đường còn nhiều bất cập : không có biển báo, biển báo có nhưng

không hợp lí, quá nhiều biển báo người đi không biết tuân thủ theo biển nào. Ngay cả hệ thống
đèn giao thông cũng thiếu sự đồng bộ.
Những yếu tố khách quan trên cũng gây ảnh hưởng to lớn tới người tham gia giao thông đôi khi đó
chình là nguyên nhân gây nên nhưngx vụ tai nạn nghiêm trọng
3. Hậu quả
a) Với bản thân và gia đình người bị tai nạn
- Tai nạn giao thông để lại hậu quả nghiêm trọng với bản thân và gia đình những nạn nhân.
Nhiều cảnh con mất cha mẹ, cha mẹ mất con vì tai nạn. Hơn ai hết những người bị tai nạn hiểu
được giá trị của việc tuân thủ luật giao thông đường bộ khi mất đi sức khỏe, mang thương tật,
mất đi một phần thân thể của mình. Có khi họ trở thành gánh nặng cho gia đình.
- Đa số những người bị tai nạn giao thông đang trong độ tuổi lao động, điều này ảnh hưởng trực
tiếp tới kinh tế gia đình.
b) Với xã hội
- Số tiền chi phí cho chữa trị cho những vụ tai nạn một năm lên tới con số khổng lồ trong khi đó
nước ta còn nghèo rất cần tiền đầu tư cho phát triển kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân.
4. Biện pháp giải quyết
- Có khung hình phạt nghiêm khắc với những người vi phạm luật lệ giao thông
- Nâng cao việc giáo dục an toàn giao thông , ý thức của người dân giữ gìn an toàn giao thông
là trách nhiệm chung của tất cả mọi người
- Đầu tư nâng cấp hệ thống đường sá, hệ thống tín hiệu
- Tuyên truyền về an toàn giao thông với nhiều hình thức.
C. Kết bài
- An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi người
- Trách nhiệm của học sinh.
Đề bài : Suy nghĩ về hiện tượng học tủ, học vẹt( qua loa, đối phó)
A. Mở bài
- Học thập là nghĩa vụ cũng là quền lợi thiêng liêng của mỗi người. Học chính là niềm vui của
con người nhờ có học xã hội và nhân loại tiến những bước dài.
- Hiện tượng phổ biến trong thế giới học đường là học tủ, học ve…đây là điều đáng cho chúng
ta suy nghĩ.

B. Thân bài
1. Giải thích khái niệm
- Cần hiểu thế nào là học vet, học tủ – những từ được xem là biệt ngữ của giới “nhất quỷ nhì
ma” những đã trở nên vô cùng quen thuộc với xã hội bởi ai ai trong chúng ta đều từng ngồi trên
nghế nhà trường
+ Học vẹt dùng để chỉ việc học nhưng không hiểu bản chất của vấn đề đang học, người
học nhắc lại những khiến thức SGK như con vẹt hay cái máy mà thôi. Giống như người
xưa từng nói “thực bất kì vi” - ăn nhưng không biết vị cũng để chỉ cách học này.
+ Học tủ thường gặp trong các kì thi học sinh chỉ chăm chăm học phần kiến thức mà được
cho là “tủ” – chắc chắn đề thi sẽ cho vào, bỏ rơi các phần kiến thức khác, nhưng tất cả các
thông tin về “tủ” chỉ do “truyền mồm” người nọ nói với người kia chứ không có thật.
- Như vậy việc học vẹt hay học tủ người học từ đặt mình vào mạo hiểm mà không biết
2. Thực trạng vấn đề
- Việc học vẹt, hcọ tủ không phải là trường hợp hiếm hoi hay đơn lẻ mà trở thành một thực trạng
phổ biến đáng buồn trong các bạn học sinh.

5


- Trên lớp mải nói chuyện, không nghe giảng về nhà học những kiến thức trong sách giáo khoa
như các máy, miến sao mai trả lới như nhắc lại những điều đã học trơn tru là được, nhưngc kiến
thức ấy không có tác dụng gì với người học.
- Nhất là vào các dịp thi như học kì, tốt nghiệp và ngay cả kì thi đại học quan trọng cũng diến ra
việc học vẹt học tủ. Thời gian không dành cho việc “sôi kinh nấu sử” mà đoán già đoán non đề
vào phần gì.
- Nếu đượ hỏi 10 bạn sẽ không đươi 5 bạn học sinh sẽ trả lời rằng mình có học vẹt, học tủ.
3. Nguyên nhân
- Nguyên nhân của căn bệnh trên chính là bệnh lười. Ngày thường còn dành thời gian để chơi,
xem ti vi, chơi game…không ôn bài tiếp thu kiến thức thường xuyên, khi thi, giưũa một rừng
kiếm thức nhất là với những môm học thuộc đành phải học tủ và cầu mọng cho thoát.

- Điều khác nữa là trong lớp mải nói chuyện, làm việc riêng, không chú ý vào bài giảng nên
không hiểu lâu dần thành mất gốc, học vẹt chỉ là học phần ngọn không hiểu chắc chắn về kiến
thức cơ bản.
- Một thực tế không thể phủ nhận là nguyên nhân còn có từ chính những người lớn, từ chương
trình học còn nặng về lí thuyết yếu thực hành của nước ta.
4. Hậu quả
- Việc học như trên để lại hậu quả nghiêm trọng. Học vẹt nên kiến thức không chắc nếu bài học
thuộc lòng thì có thể thi qua nhưng nếu cần vận dụng thì đành cắn bút hay gian lận, quay cóp.
- Học tủ gây nên nhiều việc dở khóc dở cười, bị tủ đè không biết trách ai, đến lúc thi xong hối
hận thì việc cũng đã rồi. Đôi khi kì thi ấy vô cùng quan trọng trong đời mỗi người.
- Việc học tủ, học lệch trở nên phổ biến là vô cùng nguy hại, để làm chủ kiến thức khổng lồ
trong tương lai cần bắt đầu từ nhưngc điều cơ bản hôm nay, không ai có thể xây nhà từ nóc
được.
- Từ việc trên ấy tới những tiêu cực dau lòng trong gioá dục Việt Nam nhiều năm qua như bài
toán chưa tìm ra lời giải.
5. Giải pháp
- Có được một giải pháp chấm dứt học lệch, học tủ quả là khó, xin bắt đầu từ chình những người
học, câu hỏi dành cho chúng ta.
C. Kết bài
- Lê-nin từng day : học, học nữa, học mãi
- Mỗi bạn học sinh cần lựa chọn một phương pháp học cho phù hợp.
Đề bài : Câu nói của M. Go- rơ-ki “Hãy yêu sách, nó là nguiồn kiến thức, chỉ có kiến thức mới là
con đường sống” gợi cho em suy nghĩ gì?
( Tương tự các đề : “Tri thức là sức mạnh”
Suy nghĩ từ bài “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm)
A. Mở bài
- Một danh nhân từng nói “Tri thức là sức mạnh” bởi chỉ có kiến thúc con người và xã hội mớiphát
triển không ngưng.
- Vậy làm thế nào để trau dối kiến thức cho bản thân, mở rộng vốn hiểu biết cho ming.
- Một người bạn thầm lặng bên cạnh chúng ta là sách như M. Go-rơ-ki nói “Hãy yêu…đường sống”

- Câu nói của đại văn hoà người Nga cúng là một chân lí đã được thực tế chứng minh
B. Thân bài
1. Giới thiệu về MG
- Mg là nhà văn vĩ đại của nước Nga, Người dặtk nền móng cho dòng văn học mới của nhân loại –
hiện thực xã hội chủ nghĩa
- Ông có một cuộc đời đầy gian khổ và bi kịch, bản thân chỉ được đi học trong những năm tháng
ngắn ngủi khi còn là thiếu nhi, trường học lớn của ông chính là cuộc đời và những trang sách

6


- MG là tấm gương lớn tự học, tự trau dồi khiến cả nhân loại khâm phục.
- Câu nói trên chính là những đúc rút từ cuộc đời và chiêm nghiệm của ông
2. Luận điểm 1 : Sách là nguồn kiến thức to lớn của nhân loại
- Sách ra đời từ rất sớm khi các bộ tộc, dân tộc tự viết, khắc văn tự của riêng mình lên vách đá trong
hang tối, viết lên thẻ tre, dùng cây khắc lên đất nung…đẻ ghi lại những hiểu biết đầu tiên, sơ khai
về thế giới tự nhiên và xã hội
- Từ đó cho đến nay, với sự phát triển của khoa học kĩ thuật, sự ra đời của nghề in, phát minh ra
giấy và hơn cả là nhu cầu học tập và trao đổi thông tin của con người nên sach có những bước tiến
dài . Sách ghi lại trên giấy in gon nhẹ thuận tiện cho người sử dụng rồi sách điện từ khiến con
người có thể đọc sách ở bất kì đâu chỉ với 1 click chuột. Nhìn lại lịch sử ấy, một cuốn sách cũng
thăng trầm như lich sử con người.
- Sách đi cùng con người và phản ánh lại tất cả mọi lĩnh vực của đời sống như tự nhiên, văn hoá,
kinh tế, lịch sử, địa lí…nó trở thành kho kinh nghiệm vô cùng quý giá cho chúng ta. Mọi thông tin
cần biết, con người đều tìm thấy trong mỗi trang sách cùng những điều bổ ích lí thú
- Dẫn chứng : Sách lịch sử cho chúng ta hiểu biết về quá khứ xa xưa của loài người…
Sách thiên văn - địa lí chi chúng ta biết sự hình thành trái đất đến những thiên hà
xa xôi…
Sách sinh học cho ta hiểu về sự hình thành con người từ những mầm sống nhỏ
nhoi, loài khủng long huyền thoại…

Không những cung cấp tri thức sách còn bồi dưỡng những tình cảm cao đẹp cho
con người
- Dẫn chứng : Đọc những tác phẩm viết về thân phận con người đau khổ chúng ta đồng cảm, xúc
động, chia sẻ ( Chị Dậu, Lãc Hạc…)
Sách mang đên cho ta tình yêu thiên nhiên, biết ước mơ khi đọc những trang cổ
tích ….
Tình yêu đất nước cao đẹp… cũng nhờ những trang sách con người được lớn lên
về nhận thức và cả tâm hồn
- Như vậy sách có một vai trò quan trong trong cuộc sống con người, nó vượt qua mọi ranh giới vầ
thời gian, không gian đem đến cho con người hiểu biết về quá khứ, nhận thức được hiện tai và dự
cảm về tương lai.
3. Luận điểm 2 : MG chỉ rõ sách mang đến tri thức và tri thức là con đường sống bởi lẽ
- Tri thức là sức mạnh, nhận thức quy luật tự nhiên và xã hội con người sẽ có tác động hợp lí, hiệu
quả, chứng minh khả năng chinh phục, chủ nhân của mình.
- Tri thức là cơ sở cho moi phát minh nhờ những sáng tạo ấy con người mới tiếp tục phát triển
không ngừng
- Tri thức còn là sức mạnh cách mạng đánh tan kẻ thù, chiến thắng đói nghèo
- Dẫn chứng : Với bản thân mỗi người tri thức là cơ sở cho nghề nghiệp tương lai, đảm bảo cho
cuộc sống bản thân, gia đình và cống hiến cho xã hội
Với đất nước : Trong chiến tranh những sáng tạo to lớn giúp ta đánh tan đế quốc
Pháp và Mĩ : Phá thuỷ lôi, bắn B52 của Mĩ, ngày nay những nhà khoa học lai tạo nhiều giống cây
trồng mới năng xuất cao giúp bà con nông dân ổn định cuộc sống, đưa Vn thành một trong những
quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới…Làm nên những điều thần kì ấy chỉ nhờ có tri thức và
sự nỗ lực không ngừng.
Thu thức còn đưa đát nước thoát khỏi lạc hâu và sánh vai với bạn bè quốc tế.
Tóm lại tri thức là điều sống còn với mối cá nhân, dân tộc và với toàn nhân loại. Tri thức bắt nguồn từ
nhiều nguuồn khác nhau nhưng đọc sách vẫn là con đường chủ yếu.
C. Kết bài
- Khẳng định lời dạy của GK đúng đắn qua mội thời đại và với mọi dân tộc
- Bản thân em cần học và đọc sách như thế nào

7


Đề bài : Những người không chịu thua số phận
A. Mở bài
- Trong cuộc sống không ai tránh khỏi những lúc kho khăn khốn khó, có nhiều người ngay từ
khi sinh ra đã mang trên người những khuyết tật. Có những người buông xuôi chịu chấp nhân số
phận, nhưng co những người không đầu hàng.
- Biết vươn lên trong khps khăn đôi khi là tuyệt vọng là một lẽ sống cao đẹp, họ viết lên những
câu truyện cổ tích trong đời sống hằng ngày.
B. Thân bài
1. Nêu hiện tượng
- Giữa cuộc sống bộn bề hối hả, hẳn ai ai trong chúng ta cũng vô cùng khâm phục khi nhắc đênd
những tâm gương về nghị lực như
+ Thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí
+ Anh Khoa Xuân Tứ bị cụt tau, dùng vai viết chữ
+ Anh Đỗ Trọng Khơi bị bại liệt tự học trở thành nhà văn
+Anh Trần Văn Thước bị tai nan lao động, liệt toàn thân tự học trở thành nhà văn
+ Những vận động viên khuyết tật mang vinh quang về cho tổ quốc
+ Thanh Tú – cô gái mù giàu nghị lực đem lại niềm hi vọng cho những người cùng cảnh
ngộ với mình khi cô có khả năng nhìn thầy mọi vật
- Họ chính là những tầm gương tiêu biểu cho một lẽ sống đẹp, không chịu khuất phục sự nghiệ
ngã của số phận.
2. Đánh giá về hiện tượng
- Những tấm gương trên để lại cho tất cả chúng ta một bài học sâu sắc về nghị lực và tình yêu
cuộc sống
- Trong cuộc sống, chuíng ta không thể tránh khỏi những khó khăn thử thách như bệnh tật, thiên
tai, tai nạn…đôi khi cướp đi một phần cơ thể, khả năng quý giá của con người . cuộc sống vốn
không bình lặng, đầy sòng gió. Không ít người ngục ngã, có những phản ứng tiêu cực, hằn học,

hận thù với xung quanh, trở thành gánh lặng cho gia đình và xã hội. Buồn, thất vọng trong hoàn
cảnh như vậy là đáng thông cảm song vì thể đánh mật bản thân sẽ l;à vô cùng đánh trách.
- Họ là bài học lớn cho thế hệ trẻ hôm nay, trong hoàn cảnh đầy đủ tiện nghi sung túc, được học
tập và tiếp thu nèn văn hóc tiên tiến, sự quan tâm của toàn xã hội thì không ít thanh niên tự đánh
mất mình, lao vào tệ nạn xã hội, lối sống vô nghĩa và huỷ hoại bản thân. Nếu soi mình vào
những tấm gương trên hẳn sẽ thấy mình bé nhỏ, đãng trách biết chừng nào.
- Không đao to búa lớn, chính cuộc đời họ là thông điệp cao cả về lối sống có ích . Làm thơ, viết
văn, dạy học…bằng công việc thầm lặng họ cống hiến cho đời như cây xanh tô điểm cho cuộc
sống.
3. Nguyên nhân : Điều gì giúp họ vượt qua
- Trước hết là nghị lực như ngọn lủa bền bỉ bên trong mội người không làn họ tàn lụi niềm tin và
tình yêu cuộc sống.
- Gia đình, những người thân yêu, bạn bè là điểm tựa tinh thần cho họ. Hẳn họ mất tinh thần,
khủng hoảng biết chừng nào, mở rông vòng tay, thắp nên trong họ một niềm vui sống chính
chúng ta đang tiếp thêm sức mạnh cho một cuộc đời.
- Từ đó chùng ta có được một bài học vế lòng chia sẻ, yêu thương những người quanh mình,
giúp đõ họ.
C. Kết bài
- Một nhạc sĩ từng viết : Mà sao không là bão, là giông, là ánh lửa đêm đông. Sống cần biết khát
vọng và vươn lên.
- Những người không chịu thua số phận là những tấm gương để chúng ta phấn đấu.
- Trách nhiệm của học sinh hôm nay.

8