SKKN Một số biện pháp nâng chất lượng dạy – học trong tiết giới thiệu tác phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật lớp 1

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
************

Mã SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY – HỌC TRONG
TIẾT GIỚI THIỆU TÁC PHẨM THEO CHỦ ĐỀ MĨ THUẬT LỚP 1

Lĩnh vực
Cấp học

: Mĩ thuật
: Tiểu học

NĂM HỌC 2016– 2017


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

MỤC LỤC
A. Đặt vấn đề.......................................................................................................... ..1
1. Lí do chọn đề tài ................................................................................................. ..1
2. Mục đích của đề tài ............................................................................................. ..3
3. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... ..3
4. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. ..3
5. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... ..3
B.Nội dung………………………………………………………………………5
I. thực trạng về việc dạy – học giới thiệu tác phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1…5
1.Thực trạng dạy trong tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật
lớp 1 của giáo viên……………………………………………………………..5

2. Thực trạng về học tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp
1…………6
II. Nội dung dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp
1……….7
III. Biện pháp thực hiện………………………………………………………..11
1. ...............................................................................................................N
ghiên cứu kĩ nội dung, phương pháp dạy học theo chương trình Mĩ thuật mới
của dự án SAEPS……………………………………….11
2. ...............................................................................................................G
iáo viên tổ chức tốt hoạt động học tập của học sinh………………………14
3. ...............................................................................................................V
ận dụng linh hoạt các phương pháp dạy – học ………………………….18
4. ...............................................................................................................T
ạo điều kiện cho học sinh được thể hiện mình trước lớp…………………..21
5. ...............................................................................................................T
ổ chức trò chơi học tập……………………………………………………..23
6. ...............................................................................................................D
ạy tiết Giới thiệu sản phẩm kết hợp với các tiết học khác………………..26
IV.
Kết
quả
hiện…………………………………………………………....27
C.
KẾT
LUẬN
NGHỊ…………………………………………30

VÀ

thực

KHUYẾN

I.
Kết
luận………………………………………………………………………30
II. Khuyến nghị..............................................................................................31
1/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

D. TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………33
E.
LỤC…………………………………………………………………..34

2/15

MỤC


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Mĩ thuật là phân mơn có vị trí quan trọng trong giáo dục thẩm mĩ,
dạy học Mĩ thuật ở tiểu học giúp cho học sinh được tiếp xúc làm quen với
những giá trị thẩm mĩ. Từ đó phần nào giúp cho học sinh biết vận dụng
những kiến thức đã học vào trong các phân môn khác cũng như trong
cuộc sống hàng ngày thơng qua giao tiếp và ứng xử của mình.
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo, để giúp cho trẻ hình

thành nhân cách và phát triển tồn diện, từ đó hình thành và phát triển các
kĩ năng sử dụng ngơn ngữ tạo hình trong các tác phẩm mĩ thuật. Chính từ
những điều trên cho thấy giáo dục thẩm mĩ là một yếu tố vô cùng cần
thiết.Thông qua môn học Mĩ thuật các em được trang bị thêm cho mình
những kiến thức, kĩ năng cơ bản về hội họa cũng như ứng dụng vào các
môn học khác. Từ đó, phát huy khả năng sáng tạo và tính thẩm mĩ trong
các em.
Phân mơn Mĩ thuật có vị trí quan trọng trong việc hình thành và phát
triển các năng lực cho học sinh cũng như các giác quan, kĩ năng sống,
kinh nghiệm, và khả năng giải quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng
lực tự học và tựu đánh giá. Bộ giáo dục và đào tạo thực hiện theo nghị
quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương khóa XI về đổi mới
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa
– hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế. Năm học 2014 – 2015, Bộ giáo dục và đào tạo
chỉ đạo triển khai thí điểm phương pháp dạy – học Mĩ thuật mới sử dụng
những quy trình của SAEPS ở tất cả các trường tiểu học trên toàn quốc
dưới sự hỗ trợ của Chính phủ Đan Mạch. Năm học 2016 – 2017 tại trường
Tiểu học nơi tôi công tác cũng như trên tồn Quận, đã chính thức áp dụng
hồn tồn theo phương pháp dạy học mới này sau thời gian được thử
nghiệm tại các trường tiểu học ở một số thành phố, tỉnh thành đại diện cho
các vùng miền trên cả nước. Dự án đã chứng minh tính ưu việt và sự phù
hợp với nhu cầu đổi mới dạy – học Mĩ thuật cấp tiểu học ở Việt Nam.
Phương pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm, kích thích sự tương
tác, tư duy sáng tạo và phát triển nhận thức. Để từ đó các em có thể hình
thành và phát triển ba năng lực cốt lõi:
- Sáng tạo Mĩ thuật và qua đó biểu đạt bản thân (suy nghĩ, tình cảm,
mong muốn…).
- Hiểu, cảm nhận và phản ánh được hình ảnh của sản phẩm/tác phẩm
mĩ thuật được thể hiện trong các chủ đề.

- Giao tiếp/trao đổi, tiếp nhận ý tưởng và ý nghĩ thông qua sản
phẩm/tác phẩm mĩ thuật.
Cùng với việc phát triển những năng lực nói trên học sinh cũng có
thể phát triển các giác quan, kĩ năng sống, kinh nghiệm và khả năng giải
3/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, năng lực tự học và tự đánh giá. Đối
với học sinh tiểu học và nhất là học sinh lớp 1 thì điều này vơ cùng khó
khăn. Gần như tất cả các kiến thức, kĩ năng cơ bản đều được hình thành từ
cấp học này. Với phân môn Mĩ thuật cũng vậy, đây là mơn năng khiếu địi
hỏi các em phải có tính sáng tạo, độc lập trong học tập để từ đó vận dụng
linh hoạt vào các mơn học khác một cách hiệu quả.
Kĩ năng nghe, nói của học sinh lớp một còn chưa thạo, trong khi
theo phương pháp dạy – học mới khơng chỉ giúp các em biết cách tạo
hình mà cịn giúp cho các em có khả năng giới thiệu sản phẩm, tác phẩm
của mình đến các bạn, đến thầy cơ và những người xung quanh mình. Biết
cảm nhận không gian 2 chiều, 3 chiều… một cách chân thực và sống động
nhất mà sản phẩm mang lại qua khả năng của mình, của bạn thể hiện. Bên
cạnh đấy, tiết học này khi học sinh giới thiệu hoặc sắm vai nhân vật trong
tác phẩm phải thể hiện được tình cảm, thổi được cái hồn trong tác phẩm
tới người xem và cảm xúc mang tới trong tác phẩm hay nhân vật mình
thể hiện.
Học sinh lớp 1 là lớp đầu cấp học nên sự tập trung với bài vẽ còn
chưa cao, nhất là khả năng đứng trước đám đông chưa tự tin thì việc
truyền tải cái đẹp, sự rung cảm cái đẹp trên ngơn ngữ tạo hình thành khả
năng giao tiếp trước đám đơng là điều rất khó và học sinh cịn lúng túng
nhiều, chưa thể hiện được những điều mà mình muốn thể hiện qua ngơn

ngữ nói.
Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết giới
thiệu sản phẩm đối với học sinh lớp 1? Đó chính là điều tôi suy nghĩ và
qua thực tế giảng dạy, tơi đã tìm tịi và nghiên cứu “Một số biện pháp
nâng chất lượng dạy – học trong tiết giới thiệu tác phẩm theo chủ đề
phân môn Mĩ thuật lớp 1”.
2. Mục đích của đề tài
Với mục đích đưa ra một số biện pháp để nâng cao chất lượng giảng
dạy và học tập trong tiết giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1, tôi
mong muốn đem đến cho học sinh lịng say mê với mơn học, tạo hứng thú
cho các em qua tiết học nhẹ nhàng, vui nhưng lại rất hiệu quả. Các em
được phát huy tính tích cực trong học tập, cũng như kết hợp rèn thêm về
khả năng trừu tượng và cả tư duy logic. Trong giờ giới thiệu sản phẩm,
ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh nhận xét bài của mình, của
bạn thì việc cho học sinh tìm hiểu ý nghĩa nội dung thể hiện thành câu
chuyện qua tạo hình sẽ giúp học sinh phát triển khả năng tổng hợp, tìm bố
cục để phát triển khả năng phân tích. Ngồi ra, học sinh cịn được rèn trí
tưởng tượng sâu hơn, khả năng phán đoán, kĩ năng ghi nhớ giúp các em
mạnh dạn, tự tin hơn. Đồng thời, tơi mong muốn góp một phần nhỏ trong
việc đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao trình độ chun mơn của
mình.
3. Đối tượng nghiên cứu
4/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Các biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học tiết giới thiệu sản
phẩm lớp 1 bao gồm những đối tượng sau:
- Nội dung dạy học Mĩ thuật lớp 1: Sách giáo khoa Mĩ thuật 1, sách giáo

viên Mĩ thuật 1, một số sách tham khảo về dạy vẽ Mĩ thuật – tiết dạy
học sinh giới thiệu sản phẩm.
- Thực trạng dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm lớp 1.
- Các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo phương pháp Đan
Mạch phân môn Mĩ thuật lớp 1.
4. Phạm vi nghiên cứu
- Nghiên cứu một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học tiết giới
thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1 ở trường Tiểu học.
- Thời gian nghiên cứu: Từ 10/2016 đến 4/2017.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này tôi đã đã thực hiện các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra khảo sát
- Phương pháp phân tích
- Phương pháp tổng hợp
- Phương pháp thực nghiệm
- Phương pháp thống kê số liệu, đối chiếu

B. NỘI DUNG
Thực trạng về việc dạy – học giới thiệu tác phẩm
phân môn Mĩ thuật lớp 1
1. Thực trạng dạy trong tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề phân
môn Mĩ thuật lớp 1 của giáo viên:
Qua thực tế giảng dạy của bản thân và tìm hiểu các đồng nghiệp
về dạy học cho học sinh giới thiệu tác phẩm qua phân môn Mĩ thuật
lớp 1 ở trường Tiểu học, tơi nhận thấy về phía giáo viên có một số ưu
điểm và tồn tại như sau:
1.1. Ưu điểm
- Giáo viên đã tìm hiểu kĩ bài dạy và tơn trọng phương pháp dạy học
mới: “Thầy thiết kế, trò thi công”, lấy học sinh làm trung tâm.
- Biết cách lập kế hoạch và tổ chức những quy trình dạy học hiệu quả và

tích cực tại mơi trường ở lớp học.
- Biết tổ chức và dạy mĩ thuật một cách linh hoạt, sáng tạo phù hợp với
văn hóa, cơ sở vật chất nơi mình cơng tác.
I.

5/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

- Thường xuyên tổ chức và đánh giá liên tục quá trình học mĩ thuật để
phát triển các năng lực học tập, khả năng sáng tạo và kĩ năng sống cho
mỗi học sinh.
- Phối hợp học hỏi và chia sẻ với các đồng nghiệp khi xây dựng kế
hoạch bài dạy của mình.
2.1. Tồn tại
- Do đặc thù mơn dạy nên khả năng về giao tiếp ngôn ngữ và kĩ năng
trước đám đơng của giáo viên mĩ thuật chưa có điều kiện để được trau
dồi và phát huy nhiều.
- Còn tập trung vào những học sinh có khả năng nói linh hoạt để cho
học sinh giới thiệu bài, chưa thật sự chú ý đến những học sinh nhút
nhát, chưa tự tin, diễn đạt chưa nhanh.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo nhưng sử dụng chưa triệt để, chưa
linh hoạt theo từng đối tượng học sinh.
- Chưa phát huy hết khả năng thuyết trình của học sinh vì đây là phương
pháp dạy học mới, cả cơ và trị đều cùng đang bước đầu làm quen và
vận dụng trong từng bài học.
2. Thực trạng về học tiết giới thiệu sản phẩm theo chủ đề phân
môn Mĩ thuật lớp 1
Năm học 2016 – 2017, tôi được nhà trường phân công giảng dạy

trực tiếp phân môn Mĩ thuật lớp 1. Ngay từ đầu năm học, khi có
chương trình Mĩ thuật dạy học theo phương pháp mới tơi đã bắt đầu
tìm hiểu, điều tra về việc học tiết giới thiệu tác phẩm của học sinh.
Khi học tiết Giới thiệu tác phẩm, một số em nắm được nội dung
bài, thể hiện được qua ngôn ngữ, giọng điệu có luyến láy theo câu
chuyện mình thể hiện. Bên cạnh những ưu điểm đó thì cịn lại đại đa số
các em có những hạn chế như:
- Giới thiệu chưa lưu lốt, kết hợp thêm tình huống các bạn hỏi và trao
đổi phương pháp làm bài còn chưa nói hết ý được.
- Khả năng diễn tả từ ngơn ngữ tạo hình sang ngơn ngữ nói cịn chưa
nhanh, chưa kể nói cịn bé chưa rõ từ.
- Chưa tự tin giới thiệu bài vẽ trước các bạn hoặc nói chưa đúng nội
dung yêu cầu.
Đầu năm học, tôi tiến hành kiểm tra khảo sát khả năng nói và giới
thiệu sản phẩm của học sinh lớp1, kết quả như sau:
Biết giới thiệu sp
Tổng số Chưa biết giới thiệu
Giới thiệu được sp,
nhưng chưa tự tin,
HS
sp
rõ ý và có sáng tạo
chưa linh hoạt
%
SL
%
SL
%
SL
150

95
63,3
30
20
25
16,7
Kết quả trên cho thấy số học sinh có khả năng nói và giới thiệu
được sản phẩm của mình trước các bạn là rất ít, vẫn cịn nhiều học sinh
6/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

chưa biết giới thiệu sản phẩm hay biết giới thiệu sản phẩm nhưng chưa
tự tin, linh hoạt.
Trước hiện trạng nêu trên, tơi đã phân tích và tự đặt ra cho mình
câu hỏi: Phải làm gì và làm như thế nào để hạn chế tình trạng trên, dần
khắc phục, nâng cao chất lượng diễn đạt từ tạo hình đến sang ngơn ngữ
nói cho học sinh. Qua q trình giảng dạy và nghiên cứu dù thời gian
áp dụng chưa nhiều nhưng tôi cũng đã rút ra được mốt số kinh nghiệm
cho mình. Ở mỗi giai đoạn tơi đều lấy kết quả học sinh đã đạt được để
đối chứng với kết quả giai đoạn trước xem hiệu quả của việc áp dụng
các biện pháp trong quá trình dạy học của mình.

Nội dung dạy – học tiết giới thiệu sản phẩm theo chủ
đề phân môn Mĩ thuật lớp 1
Nội dung dạy tiết giới thiệu sản phẩm phân mơn Mĩ thuật lớp 1
chính là những bài tạo sản phẩm theo chủ đề được học sinh học và làm
quen ở những tiết tạo hình theo cá nhân và theo nhóm trong các tiết
học trước. Nhưng tiết giới thiệu sản phẩm khác với những tiết trước đó

là khơng sử dụng ngơn ngữ tạo hình nữa, từ ngơn ngữ tạo hình thể hiện
khả năng sử dụng ngơn ngữ, lời nói là thế mạnh (người học lấy thuyết
trình, thể hiện cảm xúc bằng lời nói).
ví dụ: Khi dạy theo chủ đề "Sắc màu em yêu" chia làm 2 tiết học, với
thời gian như chủ đề trên giáo viên cho học sinh quan sát tranh, hoạt
động theo nhóm và tiết 2 sẽ cho học sinh củng cố bài, giới thiệu sản
phẩm của mình/của nhóm mình. Chủ đề này giáo viên dùng phương
pháp gợi mở, trực quan, luyện tập kết hợp thực hành và được tổ chức
dưới hình thức hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. Tổ chức trưng
bày, giới thiệu và đánh giá sản phẩm, giáo viên giúp học sinh trưng
bày sản phẩm và gợi ý cho học sinh qua câu hỏi gợi mở:
+ Em có thấy thích thú khi vẽ màu không?
+ Kể cho cô và các bạn xem những hình ảnh nào có trong bài của
mình?
Có thể kết hợp cho các bạn học tập lẫn nhau, đặt câu hỏi cho bạn theo
hướng dẫn của giáo viên:
+ Bạn đã thực hiện những cánh hoa màu sắc như thế nào? hướng dẫn
giúp mình làm được bơng hoa đẹp như bạn được không?
II.

7/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Qua tiết giới thiệu sản phẩm học sinh được thể hiện sự thông minh
về ngôn ngữ, từ những trải nghiệm ở các tiết học trước sẽ giúp cho các
em có những niềm vui thích khác nhau khi tạo ra sản phẩm, các em sẽ
có những biểu đạt mang tính rất riêng, đầy màu sắc cũng như sự sáng
tạo trong tác phẩm với mỗi em. Ở giai đoạn này ngôn ngữ của các em

đang phát triển, cùng với sự phát triển về vốn ngơn ngữ đó thì tư duy
của các em cũng rất phong phú, đa dạng, có tính sáng tạo, tưởng tượng
cao. Chính vì vậy mà việc các em được đứng giới thiệu sản phẩm của
mình/của bạn. Phương pháp này giáo viên sẽ là người giúp học sinh
chọn điểm bắt đầu tiết học và lôi cuốn các em cùng tham gia. Mỗi một
chủ đề sẽ lại liên quan đến phần trước hoặc sau của nội dung mình thể
hiện. Đặc biệt là xây dựng theo phương pháp xây dựng cốt truyện, giáo
viên chọn nội dung trong quy trình mĩ thuật theo chủ đề, yếu tố quan
trọng là các nhân vật, bối cảnh, dàn dựng, sự kiện. Cụ thể:
+ Nhân vật: Là những người tưởng tượng - bạn cùng lớp, thành viên
trong gia đình, người bán hàng..., cũng có thể trở thành nhân vật có
những tính cách riêng.
+ Bối cảnh: Là địa điểm hoặc môi trường nơi nhân vật sinh sống, làm
việc, vui chơi...
+ Hình thức: Là nội dung câu chuyện thể hiện dưới sự hướng dẫn của
giáo viên.
Với mỗi bài học, học sinh được giới thiệu sản phẩm, được củng
cố, mở rộng và tích cực hóa hình ảnh, phát triển tối đa về tư duy hình
tượng và tư duy logic, nâng cao sự cảm nhận về hiện thực đời sống
phản ánh qua nét vẽ. Từ đó, học sinh được bồi dưỡng thêm những tình
cảm tốt đẹp, được trau dồi hứng thú khi giới thiệu tác phẩm và tìm
thấy niềm vui trong hoạt động học tập này.
ví dụ: Chủ đề "Ơng Mặt Trời vui tính"
+ Ơng Mặt Trời của em đang làm gì?
+ Nhìn vào cách thể hiện ơng Mặt Trời đang ở thời gian nào trong
ngày?
+ Có thêm những hình ảnh gì xung quanh ơng nữa khơng?
+ Em biết gì về ông Mặt Trời? Kể cho cô và các bạn cùng nghe?

8/15

Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Cũng có thể kết hợp thêm trị chơi trong chủ đề này như: Hát bài hát
có hình ảnh ơng Mặt Trời và kể về ông qua bài hát vừa thể hiện.
Những nội dung dạy học nói trên được thơng qua các hình thức
luyện tập chủ yếu sau:
- Hình thức gợi mở: Khi dạy tiết học Giới thiệu sản phẩm giáo viên
giúp học sinh thế nào là Giới thiệu sản phẩm qua ngơn ngữ nói. Giáo
viên cần chú ý giải thích thêm để học sinh hiểu và phân biệt được giữa
Giới thiệu sản phẩm qua tạo hình, sắm vai nhân vật trong tác phẩm sẽ
khác với diễn kịch hay làm MC dẫn chương trình trên sân khấu.
- Khi học tiết Giới thiệu sản phẩm, thơng qua ngơn ngữ tạo hình được
diễn đạt bằng lời nói, học sinh có thể học bằng cách nói chuyện, nghe
và thảo luận. Qua ngơn ngữ hình ảnh sẽ có cách giới thiệu theo từng
suy nghĩ của mỗi học sinh dù cùng một hình ảnh.
- Ngược lại, với một diễn viên hay một người dẫn chương trình chỉ cần
làm đúng như kịch bản yêu cầu và lột tả được cảm xúc nhân vật thể
hiện là xem như đã thành công.
Như vậy, cùng là cách diễn, cách thuyết trình; cùng là ngơn ngữ
nói và đều phải lột tả cảm xúc, ngôn ngữ khi thể hiện nhưng khi giới
thiệu sản phẩm của mình thơng qua tác phẩm của mình, của bạn học
sinh sẽ được thỏa sức thể hiện sự sáng tạo dù cùng là một nội dung
hình ảnh. Các em trực tiếp nhận ra mặt được và chưa được của mình
khi Giới thiệu sản phẩm nhờ vào sự nhận xét, góp ý của các bạn và
giáo viên.
Hình thức Giới thiệu sản phẩm thơng qua lời nói, cách diễn đạt từ
ngơn ngữ hình ảnh tới ngơn ngữ lời nói. Hỗ trợ các em hình thành và
phát triển các năng lực của mình, tác động qua lại lẫn nhau trong các

tiết học cùng một chủ đề.
Dự án SAEPS đã đem đến cho các giáo viên dạy cảm hứng để hỗ
trợ học sinh phát triển khả năng tiếp thu thẩm mĩ và sáng tạo, bằng
cách khuyến khích các em trải nghiệm để hình thành và phát triển các
năng lực ở cá nhân. Cụ thể như sau:

9/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Theo phương pháp học mới này các năng lực của học sinh đều
được phát triển và hỗ trợ lẫn nhau. Đó là:
- Trải nghiệm và trình bày kinh nghiệm của mình thơng qua sản
phẩm/tác phẩm mĩ thuật.
- Sáng tạo những sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật, hợp tác và chia sẻ kinh
nghiệm từ những gì mình đã lựa chọn.
- Biểu đạt ý kiến, ấn tượng và cảm giác của các em.
- Phân tích và diễn giải sự lựa chọn của mình trong suốt chủ đề bài
học.
- Giao tiếp và đánh giá quá trình thể hiện một chủ đề. Kết quả đạt được
chính là sự biểu hiện của thị giác người xem.
III. Biện pháp thực hiện
Từ thực trạng nêu trên, qua quá trình nghiên cứu và thực tế giảng
dạy, để giúp học sinh học tốt tiết học Giới thiệu sản phẩm phân môn
Mĩ thuật lớp 1, tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
1. Nghiên cứu kĩ nội dung, phương pháp dạy học theo chương
trình Mĩ thuật mới của dự án SAEPS
Với mỗi một tiết dạy, việc chuẩn bị chu đáo của giáo viên đóng vai
trị quan trọng cho sự thành cơng của tiết học. Nói đến sự chuẩn bị ở

đây cũng có thể hiểu bao gồm nhiều yếu tố trong đó việc soạn giáo án
với kế hoạch bài dạy cụ thể, đồ dùng dạy học và hình thức tổ chức dạy
học là một việc cần thiết.
Theo mơ hình dưới đây, có thể hiểu được vai trị của giáo viên là
cầu nối: Giữa phương pháp, nhà trường với học sinh, tạo thành một hệ
thống liền mạch, chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau giữa đầu vào và
đầu ra của cả quá trình dạy học. Với phương pháp dạy - học mới, học
10/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

sinh làm trung tâm và trực tiếp truyền đạt kiến thức cho học sinh là
giáo viên, hay nói cách khác giáo viên có vai trị quan trọng cho sự
thành cơng mỗi tiết học. Nhà trường sẽ quản lí và bao quát chung việc
vận dụng dạy học theo phương pháp mới đạt hiệu quả tối ưu nhất. Điều
này được thể hiện theo mơ hình dưới đây:
ĐẦU VÀO
ĐẦU RA
Chương trình
Kiểm tra
Năng lực
Kết quả

-

Nhìn mơ hình trên cho thấy tất cả những điều thể hiện tạo thành
một thể thống nhất. Khi xây dựng kế hoạch dạy – học, giáo viên cần
phải chú ý và quan tới:
Mục tiêu bài

học
Nội dung
Điều kiện
tiên quyết
Môi trường
Quá trình học
Đánh giá
Trong dạy học nói chung và trong dạy Mĩ thuật nói riêng, phương
pháp dạy học gắn liền với phương tiện dạy học – đó chính là tập hợp
những đồ dùng dạy học, hình thức tổ chức dạy học được giáo viên sử
dụng để điều khiển nhận thức của học sinh. Các phương tiện dạy học
hỗ trợ không nhỏ đến hiệu quả khi dạy học vẽ tạo hình đến thuyết trình
sản phẩm . Để làm được điều đó người giáo viên cần phải:
11/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Tạo điều kiện

để học sinh học qua nhiều kênh.

Chú

-

ý

đến

phong cách học của từng học sinh.
-

Kết hợp kiến
thức của bản thân học sinh và chiến lược học tập.

-

Xây
dựng
môi trường học tập thân thiện, truyền cảm hứng cho các em.
Trong phương pháp dạy học mới những điều kiện trên chiếm vai
trò hết sức quan trọng, giúp cho học sinh lĩnh hội kiến thức mới cũng
như góp phần tạo nên một tiết học giới thiệu sản phẩm của mình đến
các bạn một cách nhẹ nhàng, vui tươi và sâu lắng; đạt hiệu quả trong
giờ học.
Song vấn đề ở đây là sử dụng thế nào cho hiệu quả? Điều này phụ
thuộc vào người giáo viên khi sử dụng đồ dùng dạy học phải đúng lúc
đúng chỗ, thể hiện được nội dung kiến thức cần cho tiết Giới thiệu sản
phẩm của cá nhân, của nhóm. Nhận thấy được tầm quan trọng của việc
sử dụng đồ dùng dạy học, tôi luôn chú ý chuẩn bị và sử dụng chúng
sao cho phù hợp. Đồ dùng mà tơi dạy trong giờ giới thiệu tác phẩm
chính là những sản phẩm của học sinh đã hoàn thành theo chủ đề trong
các tiết học trước. Lúc này người giáo viên có nhiệm vụ tổ chức và
thực hiện các hoạt động giáo dục mĩ thuật nhằm hình thành và phát
triển năng lực biểu đạt, diễn giải của học sinh. Mỗi một chủ đề giáo
viên có thể dùng các vật liệu, tranh ảnh khác nhau trong mỗi quy trình
để nhằm tạo ra sự khác biệt cho mỗi chủ đề, gây hứng thú cho học
sinh. Ngoài ra, những câu hỏi mở khi giáo viên đưa vào bài học cũng
sẽ mang lại hiệu quả không nhỏ cho học sinh nhằm giúp các em hiểu

sâu hơn. Từ đó, giúp các em có thể sử dụng và ứng dụng ngôn ngữ mĩ
thuật để biểu đạt kinh nghiệm và thái độ qua nhiều hình thức khác
nhau.
Ở mỗi tiết dạy, kết hợp với sản phẩm của học sinh tôi đã xây
dựng bài dạy trên giáo án điện tử với những hình ảnh đẹp, sinh động,
có âm thanh làm nền và sát hợp với nội dung chủ đề. Trong quy trình
mĩ thuật sáng tạo, giáo viên phải ln chỉ ra cho học sinh thấy rằng sẽ
có vơ vàn cách thức biểu đạt khác nhau chứ khơng phải chỉ có một
cách duy nhất. Và nếu làm tốt điều ấy sẽ hấp dẫn, lôi cuốn học sinh
hơn.
Qua việc nắm vững nội dung chương trình, nghiên cứu phương
pháp dạy tiết biểu đạt Giới thiệu sản phẩm và chuẩn bị đầy đủ phương
tiện dạy học, tơi thấy mình tự tin hơn trong các giờ lên lớp. Học trị
của tơi rất hào hứng với tiết học dù khả năng diễn đạt chưa tốt, thậm
chí một số em phát âm còn chưa chuẩn. các em dễ nhớ lại được hình
ảnh của mình/của bạn đã thể hiện thơng qua biểu đạt ngơn ngữ nói, tiết
học rất nhẹ nhàng sinh động và đầy màu sắc với cách thể hiện rất riêng
của từng bạn trên sản phẩm của mình, nhóm mình.
12/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

2. Giáo viên tổ chức tốt hoạt động của học sinh
Dù là ở thời điểm nào thì trong một giờ học, giáo viên chính là
người tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. Như chúng ta đã
biết nọi dung và phương pháp giảng dạy bao giờ cũng gắn bó với nhau,
mỗi nội dung địi hỏi một phương pháp tích cực, các kỹ năng khơng
thể được hình thành và phát triển bằng con đường thụ động. Muốn
phát triển được kĩ năng này học sinh phải được hoạt động trong môi

trường thực tế dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Vì mục đích của mơn
Mĩ thuật ở trường tiểu học nói chung và ở lớp 1 nói riêng chủ yếu là
giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho các em tiếp xúc, làm quen từ đó
truyền bá cho nhau, giao tiếp với nhau cũng như giải mã những thông
tin mang tính hình ảnh như: tin tức, quảng cáo hoặc hoạt động giải trí
qua ngơn ngữ tạo hình. Học sinh sẽ thảo luận và đánh giá các hoạt
động tại lớp học. Trong suốt quy trình, giáo viên và học sinh sẽ thảo
luận mục đích và kết quả qua từng bước cho đến khi có sản phẩm cuối
cùng. Sau mỗi quy trình như thế, giáo viên sẽ cùng học sinh đánh giá
chất lượng sản phẩm được tạo ra cũng như hiệu quả xuyên suốt quá
trình học tập.
Nếu so với những tiết học trước thì tiết giới thiệu sản phẩm khơng
cịn là tiết tạo hình ảnh nữa mà các em sẽ phải thể hiện qua ngơn ngữ
nói. Điều này sẽ khó khăn hơn rất nhiều khi mình đứng trước đám
đơng và nói để thu hút được các bạn quan tâm, hiểu được sản phẩm
của mình/nhóm mình thể hiện. Chưa kể, cịn chuẩn bị tâm lý cho phần
các bạn trao đổi và nhận xét về sản phẩm của mình, nhóm mình thể
hiện đạt được kết quả mong muốn. Với tiết học này, cùng lúc sẽ phát
triển rất nhiều các kĩ năng và còn phát triển thêm các giác quan, các kĩ
năng sống, các năng lực hợp tác, kinh nghiệm và năng lực giải quyết
vấn đề, năng lực tự học và tự đánh giá.
Nếu so với những tiết học khác thì hoạt động của giáo viên trong
giờ Giới thiệu sản phẩm có vẻ “chìm hơn”. Giờ học Giới thiệu sản
phẩm lúc này thực sự trở thành “sân chơi” của học sinh. Giáo viên
không phải đưa ra các hình vẽ minh họa hay hướng dẫn từng học sinh
thể hiện sản phẩm của mình mà chỉ nghe học sinh giới thiệu, nhận xét
về sản phẩm của mình/của bạn, hướng dẫn các em cách trao đổi về
cách nhận xét sản phẩm. Tuy vây, chúng ta không nên nghĩ rằng trong
những giờ học này giáo viên khơng đóng vai trị gì cả, khơng tác động
gì đến kết quả “cuộc chơi” của học sinh. Ngược lại, có thể nói giờ học

không thể thành công nếu thiếu tác động của giáo viên. Chính vì thế
mà mỗi lần đến tiết Giới thiệu sản phẩm, tơi ln chú trọng vai trọng
vai trị tổ chức của mình. Đó là giúp đỡ học sinh trong q trình chuẩn
bị sản phẩm của mình, của nhóm mình lên giới thiệu, tổ chức và khích
lệ học sinh tự tin lên trình bày bằng những lời khen, câu hỏi gợi ý hay
sự cổ vũ của các bạn trong lớp. Kết hợp khích lệ các bạn ở dưới quan
sát theo nhóm và theo lớp, tổ chức việc đánh giá sản phẩm của học
sinh sẽ cho ta biết được kết quả truyền đạt và sự thành công của giáo
13/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

viên trong tiết Giới thiệu sản phẩm lớp 1 theo chủ đề phân môn Mĩ
thuật. Cụ thể, tôi thường tiến hành những hoạt động sau:
2.1. Hướng dẫn học sinh nắm vững yêu cầu của bài Giới thiệu sản
phẩm qua thảo luận:
Học sinh ghi
lại những kiến thức, suy nghĩ, trải nghiệm và cảm nhận về một chủ đề
nhất định. Sau đó, các em có thể thảo luận với nhau theo cặp hoặc theo
nhóm. Cuối cùng đại diện nhóm trình bày trước lớp.
Thay vì đưa
ra những đáp án cụ thể, giáo viên nên thử thách học sinh bằng việc yêu
cầu các em giải quyết một vấn đề.
Ví dụ: làm thế nào để giới thiệu các hình ảnh có trong tác phẩm của
mình? Làm thế nào để từ cách giới thiệu sản phẩm thành sắm vai theo
tác phẩm? Như thế các em sẽ phải đi tìm hướng giải quyết trước khi
được giáo viên hỗ trợ. Cách tiếp cận này kích thích trí tị mị của học
sinh, khuyến khích các em hợp tác với nhau và cùng làm rõ hơn mục
đích của việc học. Như dạy – học chủ đề “Bình hoa xinh xắn”

- Hướng dẫn học sinh trưng bày sau khi hoàn thành sản phẩm và đưa
ra tiêu chí giới thiệu về lọ hoa cho các bạn.
- Giáo viên gợi ý cho các học sinh khác tham gia đặt câu hỏi khi bạn
đã giới thiệu xong sản phẩm của mình để cùng chia sẻ cảm xúc, học
tập lẫn nhau. Đặt câu hỏi gợi mở giúp học sinh củng cố và khắc sâu
hơn kiến thức và khả năng biểu đạt ngơn ngữ nói, khả năng tự đánh
giá.
2.2. Hướng dẫn học sinh Giới thiệu sản phẩm
Gọi một học sinh có khả năng nói lưu loát và nhanh nhẹn lên giới
thiệu một sản phẩm bất kì giáo viên đã chuẩn bị trước. Đưa ra yêu cầu
cần đạt được khi diễn đạt, giáo viên chú ý:

14/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

-

Bao quát lớp
để học sinh phát huy năng lực, kết hợp phát huy vai trị đơi bạn cùng
tiến.
Quan
tâm
những học sinh còn nhút nhát.
Tạo điều kiện
cho học sinh hoạt động nhóm, chú ý đến từng đối tượng học sinh để
học sinh nào cũng được làm việc.
Khuyến khích

các em bằng những lời động viên, trò chơi liên quan đến bài học giúp
các em dễ tưởng tượng hơn.

Ví dụ: Với chủ đề "Những con vật ngộ nghĩnh"

+ Trong tranh có những hình ảnh nào?
+ Giới thiệu cho các bạn biết e tạo ra sản phẩm như thế nào?
+ Câu chuyện muốn kể cho các bạn nghe về con vật là gì?
+Tưởng tượng xem các con vật sẽ tự giới thiệu bản thân chúng như thế
nào? Sẽ nói gì với nhau?...
Giới thiệu sản phẩm đến các bạn trong lớp cần làm rõ được “Chủ
đề - Ý tưởng” mà mình muốn thể hiện từ ngơn ngữ tạo hình qua ngơn
ngữ diễn đạt lời nói.
15/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Tổ chức cho học sinh thực hiện yêu cầu bằng hình thức thích hợp
(từ thảo luận chủ đề, xây dựng ngân hàng hình ảnh, làm việc cá nhân,
làm việc nhóm cho đến giới thiệu sản phẩm).
Ví dụ: Khi tổ chức cho học sinh Giới thiệu theo nhóm, tơi thường cho
các em hoạt động theo nhóm đơi, nhóm 3, 4, 5… tùy thuộc theo từng
chủ đề của bài học sao cho phù hợp với khả năng của học sinh.
Ở mỗi tiết dạy Giới thiệu sản phẩm, tôi luôn hướng dẫn học sinh có
thói quen tự tạo lập nhóm theo chỗ ngồi để tránh mất nhiều thời gian
học sinh di chuyển chỗ. Linh động theo từng bài học có thể thay đổi
học sinh trong nhóm một cách ngẫu nhiên hoặc chia nhóm theo sở
thích, theo trình độ, bởi vì học sinh cần có cơ hội được tham gia vào
các nhóm khác nhau với các bạn khác nhau trong lớp để chia sẻ kinh

nghiệm với các bạn.
Để hoạt động nhóm có hiệu quả thì một mơi trường học tập thân
thiện, tạo cảm hứng sẽ hỗ trợ rất tốt cho học sinh. Từ đó giáo viên có
thể đưa vào quy trình này những hoạt động giúp học sinh tư duy, tổ
chức tham quan, kể chuyện, khách mời đến chia sẻ những kinh nghiệm
của bản thân họ về chủ đề liên quan (các bạn lớp bên, anh chị lớp
trên…) kết hợp cùng các trò chơi phù hợp.
Với vai trò là người tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh, tôi
thấy trong tất cả các giờ học Giới thiệu sản phẩm , tất cả các học sinh
đều được tham gia vào các hoạt động học tập, các em hoạt động rất
tích cực, chủ động và đạt hiệu quả cao.
3. Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy – học Giới thiệu
sản phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật lớp 1.
Kết hợp khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như: phương
pháp làm việc theo nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện
tập(làm việc cá nhân), phương pháp quan sát, nêu vấn đề,...
3.1. Dạy – học luyện tập thực hành
Một số học sinh thường chú ý đến tổng thể hơn trước khi đi vào
giới thiệu chi tiết. Các em thường thích làm việc nhóm, thích được trao
đổi và làm việc dưới ánh sáng dễ chịu (và nếu có thể chắc là sẽ muốn
được ăn nhẹ và uống nước khi học). Dạy học có thành cơng hay khơng
gần như tất cả phụ thuộc vào mối liên hệ giữa giáo viên và học sinh,
cùng với phương pháp và mục tiêu bài học, thiết bị dạy học và môi
trường học; sự tham gia của học sinh, phụ huynh, hiệu trưởng và các
trưởng nhóm sẽ tạo nên một tổng thể tồn diện trong q trình dạy –
học. Thường xuyên được rèn luyện thực hành sẽ kích thích khả năng
của bản thân các em cũng như trải nghiệm với người khác như: Những
thành viên trong gia đình, bạn bè và thậm chí những người mới quen
biết trong điều kiện an tồn , với con vật u thích, với đồ vật thân
quen.

16/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

-

-

-

Theo kết quả nghiên cứu của nhiều nhà nghiên cứu giáo dục, giáo
viên kết hợp các phương pháp dạy – học, học sinh được thực hành
thường xuyên có thể sẽ:
Ni nưỡng,
thử thách tài trí và khả năng tưởng tượng của học sinh… đảm bảo cho
các em tiến bộ qua từng ngày, từng tuần, từng tháng, từng kì và từng
năm.
Học sinh chủ
động trong quá trình học tập.
Phát triển tối
đa tiềm năng của học sinh cho các cấp học rộng hơn, ở môi trường đào
tạo nghề và cho cuốc sống.
Học sinh rèn
luyện trí nhớ với kiến thức đã học, những kỉ niệm và chia sẻ những gì
các em đã biết từ đó các em sẽ tham gia thực sự vào quá trình học tập
và tự tin thể hiện mình…
Ví dụ: Dạy theo tạo hình 3D – “Tiếp cận theo chủ đề”.
- Phương pháp học này học sinh tìm và sưu tầm những đồ vật tìm được

tạo thành sản phẩm. Chủ đề: “Khu nhà em ở” các em sẽ nhớ lại những
đặc điểm quen thuộc sau đấy thảo luận và thể hiện thành hình vẽ, chỉ
nhớ lại và tưởng tượng khơng trao đổi và thể hiện trong giờ thực hành
sẽ không thể hiện được:
+ Ngôi nhà em ở đâu?
+ Đặc điểm ngôi nhà? (cao, thấp, màu sắc,…)
+ Các ngôi nhà xung quanh có giống ngơi nhà em ở khơng?
3.2. Dạy – học theo phương pháp hỏi đáp.
Mục tiêu và nội dung các bài tập giáo dục mĩ thuật đảm bảo theo
Chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình mĩ thuật tiểu học hiện hành,
tuy nhiên để thành bài dạy theo phương pháp mới thì cần được thiết kế
thành hoạt động mĩ thuật, sao cho kết thúc hoạt động này là điểm khởi
đầu đầy sáng tạo của hoạt động tiếp theo. Với một chủ đề, một câu
chuyện nhất định, để học sinh trải nghiệm sáng tạo trên mọi hình thức,
chất liệu. Từ những câu hỏi gợi mở chủ đề bài học được sáng tỏ qua
nhiều góc nhìn.
Ví dụ: Chủ đề “Thiên nhiên tươi đẹp”, giáo viên với phương pháp dạy
hỏi đáp học sinh tiếp cận chủ đề nhanh hơn và cảm nhận tốt hơn khi
thể hiện, trải nghiệm cùng tác phẩm của mình.

17/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Trên đồ dùng trực quan giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp
hỏi và trả lời như:
+ Em thấy có những hình ảnh gì trong bức tranh?
+ Kể tên những màu con quan sát được?
+ Em biết phong cảnh nào khác nữa khơng?

Thay vì đưa ra những bài tập, đáp án cụ thể, giáo viên thử thách học
sinh bằng cách yêu cầu các em giải quyết vấn đề qua hỏi đáp trực tiếp:
+ Làm thế nào để kết hợp các vật liệu sẵn có? Kể cho các bạn cùng
nghe?
+ Tạo ra màu xanh này bằng cách nào?
Các em sẽ trao đổi, hỏi đáp trực tiếp với nhau trước khi được
giáo viên hỗ trợ. Cách tiếp cận này kích thích trí tị mị của các em,
khuyến khích học sinh hợp tác với nhau và làm rõ hơn mục đích của
việc học.
3.3. Dạy – học theo phương pháp trực quan
Khi xây dựng kế hoạch dạy học được bắt đầu từ “quan sát”, giáo
viên cần tổ chức để học sinh có hình mẫu cụ thể như đồ vật, con vật,
phong cảnh, con người hay tranh, ảnh… để học sinh ghi chép, phân
tích và chia sẻ với nhau. Những hình ảnh này sẽ là cơ sở để trải
nghiệm và khám phá trong các hoạt động tiếp theo.
Ví dụ:
- Một hoặc hai học sinh làm mẫu cho cả lớp kí họa để xây dựng ngân
hàng hình ảnh là bước khởi đầu cho một bài vẽ tranh theo đề tài, cũng
là cơ sở tiếp theo cho tiết Giới thiệu tác phẩm theo chủ đề. (Quy trình
vẽ cùng nhau và sáng tạo câu chuyện)
- Quan sát chân dung bạn rồi vẽ nhưng khơng nhìn xuống giấy. (Vẽ
chân dung biểu cảm )
Sáng tạo mĩ thuật là sự kết hợp vẽ theo “trí nhớ”, “tưởng
tượng”, “quan sát”. Các hình thức này ln đan xen và hịa hợp với
nhau trong quá trình sáng tạo. Học sinh liên tưởng hình ảnh mới do
mình cảm nhận khi quan sát những hình ảnh cụ thể trước mắt, sau đó
các em dùng làm cơ sở sáng tạo tác phẩm cho mình theo sự liên tưởng
về một nội dung chủ đề. Trên hình ảnh quan sát được và tưởng tượng
ra hình ảnh mới, giáo viên tạo một hoạt động hay những câu hỏi về
chủ đề, về một đề, giúp học sinh tưởng tượng hay nhớ đến một đối

18/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

tượng cụ thể và thể hiện bằng 2D hay 3D với đề tài là con người, cảnh
vật hay những ước mơ của em.
Ví dụ:
+ Hoạt động “xây dựng cốt truyện”, học sinh nhớ về nhân vật của
mình, thể hiện lại qua hình ảnh vẽ hay xé dán các nhân vật là điểm
khởi đầu.
Với tiết học Giới thiệu sản phẩm theo chủ đề là sự kết nối của
những tiết học trước. Để tiết học này thành công giáo viên cần có sự
bao qt xun suốt cả q trình, từ những tiết học trước để tạo ra
những sản phẩm sinh động, phong phú về nội dung lẫn hình thức trình
bày sẽ lôi cuốn các em, tự tin đứng trước các bạn để Giới thiệu sản
phẩm của mình/nhóm mình đến các bạn và thầy, cô.
4. Tạo điều kiện tài cho học sinh được thể hiện mình trước các bạn
Niềm say mê học hỏi và hứng thú học tập của học sinh được tạo ra
không chỉ nhờ những giờ học được giáo viên tổ chức một cách hấp dẫn
và khác thường. Bí quyết làm nảy sinh hứng thú và say mê ở trẻ là
phải làm sao cho các em đạt được thành công. Chỉ có niềm tự hào, cảm
giác xúc động khi thành công mới là nguồn gốc thực sự của ham muốn
học hỏi và nâng cao hiểu biết. Hiểu được điều đó nên trong giờ Giới
thiệu sản phẩm chính là cơ hội được rèn và thể hiện khả năng của mình
để các bạn có niềm tin vào bản thân, tạo đà cho những có gắng tiếp
theo. Bởi vì, nếu khơng đạt được kết quả, học sinh sẽ sợ giờ học này
và cuối cùng giờ học sẽ chỉ là “sân chơi” của những học sinh có khả
năng đứng trước đám đơng. Ngay cả những học sinh có năng khiếu tạo
hình nhưng chưa chắc năng khiếu về ngôn ngữ đã nổi bật và ngược lại.

Dạy học theo phương pháp mới này chính là điều kiện để các em
học hỏi lẫn nhau, hỗ trợ nhau về những mặt được và chưa được của
mình. Câu nói: “Học thày khơng tày học bạn” chính là ở lúc này. Và
để làm cho học sinh đều có cảm giác ít nhiều được thành công trong
giờ học, tôi chú trọng khâu chuẩn bị tinh thần cho học sinh khi chuẩn
bị thuyết trình sản phẩm của mình mỗi khi đến giờ học đều muốn được
lên nói. Bằng việc sử dụng câu hỏi gợi mở thể hiện cho biết mong
muốn của giáo viên khi kết thúc quá trình này từ tiết học trước, học sẽ
sẽ thảo luận và phân chia công việc cụ thể.
Ví dụ: Các con muốn kết thúc chủ đề này thế nào? Cơ giới thiệu các
hình thức sau chúng mình sẽ chọn và thể hiện cho các bạn cùng xem:
+ Triển lãm
+ Trình bày bằng hình ảnh
+ Giới thiệu sản phẩm bằng ngơn ngữ nói
+ Đóng kịch
Từ chuẩn bị trước như thế tôi yêu cầu tất cả học sinh cùng tham
gia thảo luận với nhóm mình, học sinh phân cơng trong nhóm để chuẩn
bị cho phù hợp với u cầu của chủ đề ( có thể là nhóm đơi, nhóm 3, 4,
5… tùy theo chủ đề) và tùy theo cách thể hiện của các bạn mà cùng
19/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

nội dung hình ảnh nhưng cách thể hiện của mỗi nhóm sẽ khác nhau.
Tuy nhiên, yêu cầu chung của chủ đề phải đảm bảo được.
Như vậy, bằng cách tạo cơ hội cho mọi học sinh được rèn luyện,
được thể hiện mình trước các bạn, tơi nhận thấy học sinh rất có hứng
thú trong giờ Giới thiệu sản phẩm, có ý thức chuẩn bị bài, luôn cố
gắng cao, phấn đấu để thể hiện mình là người nổi bật nhất, kết hợp ăn

ý nhất với các bạn trong nhóm. Đồng thời, với cách học này đã tạo cho
các em mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia thuyết trình trên lớp hay
trước đám đơng.
5. Tổ chức trị chơi học tập
Những trị chơi có nội dung mang tính giáo dục giúp học sinh luyện
tập các kiến thức và kĩ năng đã học một cách thoải mái và vui vẻ, đặc
biệt là với những em cần nhiều sự hỗ trợ của giáo viên và các bạn sẽ
giúp các em hòa đồng cùng.

5.1.Vai trò của trị chơi học tập

-

-

-

Trong chương trình dạy học nói chung và trong tiết Giới thiệu sản
phẩm phân môn Mĩ thuật lớp 1 nói riêng, việc tổ chức các trị chơi học
tập vào phần nào cũng sẽ mang lại hiệu quả cho giờ học bởi vì:
Trị chơi học
tập làm thay đổi hình thức học tập.
Làm khơng
khí trong lớp trở nên thoải mái và dễ chịu.
Làm
quá
trình học tập trở thành một hình thức vui chơi hấp dẫn.
Học sinh sẽ
thấy vui, nhanh nhẹn và cởi mở hơn.
Học

sinh
được củng cố, hệ thống hóa kiến thức.
5.2.Các yêu cầu của tổ chức trò chơi học tập
Trị chơi học tập chỉ có hiệu quả khi nó mang lại những yêu cầu sau:
Các trò chơi
phải gây hứng thú, hấp dẫn với học sinh.
Các trò chơi
phải thu hút được đa số (hoặc tất cả) học sinh tham gia.
Các trò chơi
cần phù hợp với lưa tuổi, vừa sức, đảm bảo thời gian và kết quả để
không ảnh hưởng đến tiết học khác.
Trị chơi phải
gắn bó với mục đích u cầu của bài, khơng đơn thuần chỉ là giải trí.
20/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

5.3.Cách xây dựng một trò chơi

-

-

-

-

Khi tổ chức một hoạt động trị chơi từ hoạt động học tập tơi chú ý
một số điểm sau:

Phải có tinh
thần thi đua giữa các nhóm và cá nhân với nhau.
Có quy định
về thưởng, phạt.
Có cách chơi
rõ ràng (bao gồm cả về thời gian chơi).
Có cách xếp
loại hợp lí.
5.4.Cách tổ chức một trị chơi
Để tổ chức một trị chơi học tập tơi tiến hành các bước sau:
Giới thiệu tên
trò chơi, hướng dẫn cách chơi, thời gian chơi, phổ biến luật chơi cụ
thể.
Cử Ban giám
khảo.
Cho học sinh
chơi thử (nếu cần).
Chơi thật.
Nhận xét.
Công bố kết
quả của trị chơi (có thể “thưởng” người thắng cuộc, “phạt” người thua
cuộc).
Kết
thúc:
Giáo viên hỏi xem học sinh đã học được gì qua trị chơi đó hoặc giáo
viên tổng kết lại những gì cần học được qua trị chơi.
5.5.Những trị chơi học tập có thể kết hợp trong các tiết Giới thiệu
sản phẩm theo chủ đề phân môn Mĩ thuật lớp 1.

Trong các giờ học giới thiệu sản phẩm, nếu hình thức tổ chức

hoạt động ở các tiết học giống nhau, không thay đổi khơng khí học tập
thì các em sẽ thấy đơn điệu, mau chán và không thu hút được học sinh.
Nhận thức được điều này, tôi đã tiến hành kết hợp cho học sinh chơi
một số trò chơi trong giờ thuyết trình sản phẩm. Sau đây tơi xin được
trình bày một số trò chơi học tập bản thân đã ứng dụng trong giờ dạy
mang lại hiệu quả tích cực cho học sinh:
Trị chơi: Đốn xem con gì (Cái gì?)
a. Mục đích:
Giúp học sinh
nhận biết những con vật thơng qua những đặc trưng riêng.
Rèn
luyện
khả năng diễn đạt (mô tả bằng lời).
21/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

b.

Chuẩn bị:
-

Một số hình
các con vật: con chó, con mèo, con gà…

-

Hình một số
đồ vật: Giường, tủ, bàn, ghế…

Số học sinh chơi:

c.
-

Cả lớp.
Luật chơi:

d.
-

Mỗi con vật
(đồ vật) chỉ được đặt tối đa 5 câu hỏi để đoán tên con vật (đồ vật) cho
cả lớp.
e. Cách chơi:
Cách 1: Giáo
viên cho học sinh xem các bức tranh con vật (đồ vật) một lượt. Chọn
học sinh đứng lên bảng và bịt mắt, sau đó giáo viên đưa cho một bạn
trong lớp mà cả lớp vừa được xem.
Cách 2: Giáo
viên cho 1-2 học sinh nêu từng đặc điểm con vật (đồ vật) .
Ví dụ: Treo hình con gà trống vào lưng bạn A. Các bạn ở dưới mô tả:
+ Bạn thứ nhất: Con vật có 2 chân.
+ Bạn thứ 2: Thường gáy vào buổi sáng.
Bạn A đốn đó là con gà trống, sau đó đến các bạn khác. Tương tự
như vậy với các đồ vật, hoa quả khác… hoặc giáo viên mô tả để cả lớp
phán đốn.
Tương tự với cách chơi này có thể cho học sinh củng cố về hình dạng,
đặc điểm, màu sắc…
Ví dụ: Quả táo hình trịn, quả chuối màu xanh lá (vàng khi chín).

a.

b.

c.
d.

e.

Trị chơi: “Gọi thuyền”
Mục đích: Rèn luyện kĩ năng nghe và ghép âm đầu tên của mình với
một vần nào đó để tao thành từ có nghĩa. Rèn luyện khả năng phản ứng
nhanh theo tín hiệu.
Chuẩn bị:
Mỗi bạn có
một bức tranh.
Một số thẻ
vần cần tìm (mỗi học sinh cầm tranh theo chủ đề trước ngực)
Số người chơi:
Cả lớp.
Luật chơi:
Gọi đến tên (hoặc tranh mà các bạn dán trước ngực) bạn nào thì bạn đó
phải tìm được từ (tiếng có âm dầu trùng chủ đề tranh bạn cầm).
Cách chơi:
Mỗi bạn dán
một tranh trước ngực.
22/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

Bạn A làm trưởng trị hơ trước: “Gọi thuyền, gọi thuyền…”
Cả lớp hỏi lại: “Thuyền ai? Thuyền ai?”
Bạn Lan: Thuyền Hải, thuyền Hải.
Cả lớp: Thuyền Hải chở gì?
Bạn Hải: Thuyền Hải chở hoa….
-Trò chơi tiếp tục cho đến hết lượt các bạn trong lớp.
-Tương tự như vậy có thể thay tên học sinh bằng các vần khác .

-

6. Dạy tiết Giới thiệu sản phẩm kết hợp với các tiết học trước
6.1.Giới thiệu tác phẩm kết hợp với tiết “Vẽ cùng nhau và sáng tạo
câu chuyện”:
Trong chương trình dạy Mĩ thuật theo phương pháp mới, giờ học
Giới thiệu tác phẩm chủ yếu là thuyết trình và sắm vai nhân vật. Chính
vì vậy, muốn dạy tiết Giới thiệu sản phẩm đạt hiệu quả, cần kết hợp tốt
với tiết học “Vẽ cùng nhau và sáng tạo câu chuyện”. Thông qua tiết
học này, học sinh sẽ phát triển được khả năng:
Biến những quan sát về con người thành tranh vẽ.
Nhận biết và bước đầu phân biệt về một số chất liệu vẽ khác nhau: Bút
chì, bút dạ, sáp màu,…
Hợp tác và hoạt động theo nhóm đơi, nhóm 3,…
Biết tạo ra những câu chuyện ấn tượng phù hợp với chủ đề bài học.
Vẽ và trải nghiệm cùng hiệu ứng màu sắc.
Hiểu và biểu đạt được ý nghĩa câu chuyện của chính các em và của các
bạn khác.

Tiết học Giới thiệu sản phẩm cũng đòi hỏi cách thể hiện những hình thức
như thế. Để giúp các em dễ nắm bắt về cách thể hiện ngôn ngữ, ở phần dạy cách

giới thiệu, tôi chú ý phân tích kĩ các câu hỏi qua từng bước thể hiện theo chủ đề
trong bài. Đồng thời, tôi cho các em luyện quan sát qua các câu hỏi đối với nội
dung từng bài học. Từ việc quan sát chủ đề, tìm hiểu cách thể hiện và cảm nhận
được đặc điểm hình vẽ trong bài, học sinh có thể dễ dàng truyền tải lại được sản
phẩm của mình hay sắm vai trong tác phẩm mình thể hiện. Tạo cho học sinh tự
tin khi diễn đạt sản phẩm của mình.
6.2.Dạy Giới thiệu sản phẩm kết hợp với tiết “Vẽ biểu cảm”:
Qua hoạt động này, học sinh sẽ phát triển khả năng:
- Làm việc tập trung.
- Biết thêm một cách thức khác của vẽ quan sát.
- Nhận biết cách sử dụng màu tự nhiên và ấn tượng.
- Biết so sánh các sản phẩm của mình/của bạn.
Nắm được điều đó, trong tiết Giới thiệu sản phẩm, tôi hướng dẫn học
sinh vận dụng bài học làm việc tập trung, cách diễn đạt tự nhiên để hoàn
thành ứng dụng vào sản phẩm của mình. Kết hợp 2 tiết học cùng với
phương pháp học gợi mở, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề. Hệ thống câu hỏi
gợi mở giúp học sinh giới thiệu được sản phẩm phù hợp với năng lực từng
23/15


Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy – học trong tiết Giới thiệu sản phẩm phân môn Mĩ thuật 1

đối tượng học sinh. Phát huy vai trò của phụ huynh học sinh trong việc đánh
giá sản phẩm, chú ý làm rõ hình thức sắm vai cho học sinh.
Kết hợp động viên, khen thưởng kịp thời, kết hợp giáo viên chủ nhiệm
nắm bắt đặc điểm tâm sinh lí từng đối tương học sinh. Vận dụng biện pháp,
hình thức dạy học phù hợp trên sẽ có tác dụng mạnh mẽ trong việc giáo dục
thẩm mĩ, học sinh biết yêu cái đẹp, rung cảm trước cái đẹp trong thiên nhiên,
cái đẹp trong xã hội và cái đẹp trong tạo hình mĩ thuật.
IV. Kết quả thực hiện:

- Với việc áp dụng các biện pháp nói trên trong q trình giảng dạy phân
mơn Mĩ thuật giờ GiớI thiệu sản phẩm, tôi nhận thấy:
- Khơng khí lớp trong giờ học Giới thiệu sản phẩm rất vui, sơi nổi.
- Học sinh rất thích giờ học Giới thiệu sản phẩm, hào hứng, mạnh dạn, tự tin
hơn trong các hoạt động.
- Nhiều học sinh biết thể hiện theo đúng yêu cầu của bài và đã có sáng tạo
trong khi thuyết trình câu chuyện theo chủ đề.
- Học sinh có thói quen sử dụng đồ dùng học tập, có ý thức chuẩn bị cho bài
học sau.
- Kĩ năng vẽ hình của học sinh đã tốt hơn, các em mạnh dạn, tự tin thể trong
hoạt động thực hành. Đặc biệt, một số học sinh lớp tơi phụ trách có khả năng
vẽ tham gia các cuộc thi rất tốt và tích cực tham gia phong trào thi phối kết
hợp theo chủ đề do nhà trường phát động, các hoạt động tập thể của các
chương trình sinh hoạt tập thể khác,...
- Việc rèn kĩ năng diễn đạt ngơn ngữ nói cho học sinh ở phân môn Mĩ thuật
trong giờ học Giới thiệu sản phẩm cũng đã góp phần giúp cho kết quả bài vẽ
theo chủ đề của các em được nâng lên. Các em đã biết diễn đạt truyền cảm,
rõ ràng, có trọng tâm, liên kết các hình ảnh chính phụ phù hợp rất, hình vẽ
sinh động thành câu chuyện mang đầy đủ màu sắc ngôn ngữ hội họa. Nhờ
thế mà kết quả học phân môn Mĩ thuật cũng như giờ Giới thiệu sản phẩm
của học sinh lớp tôi giảng dạy ngày càng được nâng cao, học sinh say mê
với tiết học.
Qua kết quả trên tôi thấy học sinh đã bước đầu có ý thức về các
phương pháp Giới thiệu sản phẩm theo nhiều cách khác nhau: thuyết
trình, kể chuyện, sắm vai ...
* Kết quả khảo sát học sinh sau m i giai đoạn đạt t lệ như sau:
Biết giới thiệu sp
Chưa biết giới
Giới thiệu được sp,
nhưng chưa tự

thiệu sp
rõ ý và có sáng tạo
Thời gian
tin, chưa linh hoạt
%
SL
%
SL
SL
%
Đầu học kì I
95
63,3
30
20
25
16,7
Giữa học kì I
72
48
45
30
33
22
Đầu học kì II
50
33,3
58
38,6
42

28,1
Giữa học kì II
25
16,6
65
43,3
60
40,1

24/15