Một số biện pháp nâng chất lượng tổ chức có hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi ở trường mầm non nga tân

\
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC
CÓ HIỆU QUẢ TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO TRẺ MẪU GIÁO
5 - 6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA TÂN

Người thực hiện: Phạm Thị Cường
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Nga Tân
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HOÁ NĂM 2017
1


MỤC LỤC
STT

Nội Dung

Trang

1
2

1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

1
1

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

2

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

5
6
7

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

2

8

2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm

4

9

2.3. Các biện pháp để giải quyết vấn đề

4

10
11
12
13

14

2.3.1. Tích cực sưu tầm và lựa chọn các trò chơi dân gian
có nội dung phù hợp với lứa tuổi của trẻ
2.3.2. Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, trang
phục, lời ca, địa điểm thật chu đáo, kỹ càng trước khi tổ
chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian
2.3.3. Thường xuyên dạy trẻ đọc thuộc lời ca các bài
đồng dao kết hợp với các động tác minh họa
2.3.4 .Thường xuyên lòng ghép các trò chơi dân gian vào
các hoạt động khác ở mọi lúc, mọi nơi.

2.3.5. Lồng ghép các tổ chức các trò chơi dân gian trong các
ngày lễ, ngày hội, các hội thi

5
6
7
9
11

15

2.3 .6. Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi

11

16

2.3.7. Thường xuyên phối hợp với phụ huynh trong việc tổ
chức các trò chơi dân gian

12

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

12

17
18

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

13

19
20

3.1 Kết luận
3.2 Kiến nghị

13
14

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì giáo dục Mầm Non có một vai trò
đặc biệt quan trọng là nền tảng, là cơ sở cho giáo dục các bậc học sau này. Chính
vì vậy mà mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình
cảm,trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị
cho trẻ vào lớp một; hình thành cho trẻ những chức năng sống cần thiết phù hợp
với lứa tuổi, khơi dạy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng
cho việc học ở cấp học tiếp theo và cho học tập suốt đời [1]. Vì vậy Trò chơi dân
gian và tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian có một ý nghĩa hết sức
quan trọng đối với việc hình thành và phát triển nhân cách con người. Trò chơi
dân gian trước hết thể hiện nét văn hoá dân tộc, phản ánh đời sống sinh hoạt của
một cộng đồng người trong lịch sử phát triển, hơn nữa nó mang ý nghĩa giáo dục
sâu sắc. Từ trước đến nay việc nghiên cứu về trò chơi dân gian, sử dụng trò chơi
dân gian đã thu hút các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu tuy nhiên chủ yếu chỉ

giới hạn trong lĩnh vực sưu tầm và giới thiệu.
Từ xa xưa, trò chơi dân gian đã gắn liền với những năm tháng tuổi thơ của
trẻ. Bởi với các em, những trò chơi, những câu chuyện, những bài hò vè như
những dòng sữa ngọt lành nuôi các em khôn lớn. Trường mầm non là nơi lý
tưởng để chúng ta tổ chức trò chơi dân gian nhằm phát triển thể chất cho trẻ. Ở
đây, trẻ không những chỉ được chăm sóc, nuôi dưỡng mà trẻ còn được học và
chơi trong “Môi trường thân thiện, học sinh tích cực”. Cô giáo thực sự như
người mẹ hiền thứ hai của trẻ, luôn ân cần, chu đáo, gần gũi, giúp đỡ và luôn ở
bên cạnh trẻ trong các hoạt động.
Những trò chơi dân gian không chỉ giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo, tư
duy, sự khéo léo, rèn luyện sức khỏe mà còn góp phần bồi đắp thêm tình yêu gia
đình, quê hương, đất nước yêu cỏ cây hoa lá, yêu các con vật trong thế giới xung
quanh. Lứa tuổi mầm non là giai đoạn trẻ có nhu cầu chơi, chúng bắt chước và
nghĩ ra các trò chơi, truyền cho nhau cách chơi từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nhờ đó mà trò chơi dân gian được lưu truyền cho đến nay. Tổ chức trò chơi dân
gian trong các hoạt động ở trường mầm non mang ý nghĩa to lớn trong việc rèn
luyện thể lực, sự khéo léo, nhịp nhàng, rèn trí tuệ, óc phán đoán, gợi xúc cảm
thẩm mỹ, khả năng hoạt động nhóm, đoàn kết tập thể, sự gắn kết tình bạn…
Trẻ 5 – 6 tuổi có thể lực, ngôn ngữ, trí tuệ cơ bản đã phát triển đến mức độ
tương đối hoàn thiện. Vì thế, trẻ có khả năng lĩnh hội những bài hò vè gắn với
các trò chơi dân gian đa dạng, phong phú. Nếu chúng ta biết cách dạy, truyền
đạt, kích thích trẻ ở thời điểm này thì trẻ sẽ tiếp thu rất nhanh và còn có thể chơi
một cách sáng tạo.
Song trong thực tế trò chơi dân gian đang ngày bị mai một do sự phát triển
của xã hội công nghệ thông tin. Điều đó thể hiện ở việc các bậc cha mẹ phụ
huynh ít dành thời gian cho con cái, ít chơi cùng con mà chỉ phó mặc cho con
em mình với những chiếc điện thoại hay những cái máy vi tính, ti vi truyền hình
cáp….Chính vì thế mà đa số trẻ em bây giờ thuộc phim hoạt hình, siêu nhân hơn
là thuộc bài hò, bài vè gắn với các trò chơi dân gian. Điều đó có ảnh hưởng
1

không tốt đến chất lượng giáo dục và quá trình phát triển toàn diện nhân cách
trẻ. Cho nên để đáp ứng với mục tiêu giáo dục hiện nay, việc tổ chức tốt trò chơi
dân gian cho trẻ là hết sức cần thiết. Nhưng hiện tại chưa có tài liệu nào bàn sâu
về vấn đề này. Nên tôi mạnh dạn bắt tay vào nghiên cứu đề tài “Một số biện
pháp nâng cao chất lượng, tổ chức có hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường mầm non Nga Tân”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích nghiên cứu là tìm ra những giải pháp thích hợp để nâng cao chất
lượng tổ chức có hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân, nhằm giúp trẻ hiểu biết và mở rộng kiến thức, kỹ năng trò
chơi dân gian nhiều hơn. Thông qua các trò chơi dân gian trẻ phát triển một cách
toàn diện nhân cách.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là trẻ mẫu giáo lớn (5 – 6 tuổi) tại lớp
hoa hồng trường mầm non Nga Tân.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Tìm tòi, đọc tham
khảo các tài liệu chuyên đề về trò chơi dân gian; các tập san, tạp chí giáo dục
mầm non trong nhiều năm qua…Không những thế tôi còn nghiên cứu các bài
viết trên Intenet; tham khảo giáo án mẫu, học tập kinh nghiệm của một số giờ
dạy mẫu…
+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Kiểm nghiệm,
khảo sát trên nhóm lớp; trò chuyện với trẻ, chơi với trẻ, hòa mình cùng trẻ…
+ Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thống kê rõ xem trẻ đạt các tiêu chí
ở mức độ nào, so với yêu cầu thì cần phấn đấu ra sao?
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Qua nhiều tài liệu có liên quan đến các trò chơi dân gian và thực tế về sự

mai một của nó, ta thấy rằng rất cần thiết phải khôi phục, tổ chức có hiệu quả trò
chơi dân gian cho trẻ. Phó giáo sư .TS nguyễn văn huy giám đốc bảo tàng dân
tộc việt nam cho rằng “cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò
chơi.Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi trẻ con mà nó chứa
đựng cả một nền tảng văn hóa việt nam độc đáo và bản sắc. Trò chơi dân gian
không chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ mà giúp trẻ phát triển khả năng tư duy
sáng tạo, sự khéo léo mà còn giúp các trẻ hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê
hương đất nước.Trẻ em ở một ở một xã hôi công nghiệp, chỉ quen với máy móc
và không có khoảng trống để chơi cũng là thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em
không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của trẻ em thửa trước
,đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ các thành phố mà còn ở các
vùng nông thôn, nơi mà đang dần bị đô thị hóa mạnh mẽ. vì thế giúp các em
hiểu và tìm về cội nguồn với những trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”
[2].Chính vì vậy mà ngành giáo dục cũng rất chú trọng đến vấn đề này trong
trường mầm non. Thực hiện chương trình giáo dục mầm non Ban hành kèm
theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 07 năm 2009 của Bộ
2


trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo
của trẻ em lứa tuổi mẫu giáo, bởi hứng thú của trẻ theo phương châm “ chơi mà
học, học bằng chơi” [1]. . Trẻ có thể chơi với các loại trò chơi cơ bản như: Trò
chơi đóng vai theo chủ đề, trò chơi ghép hình, lắp ráp, xây dựng; trò chơi đóng
kịch; trò chơi học tập; trò chơi vận động; trò chơi dân gian; trò chơi với phương
tiện công nghệ hiện đại. Trong các loại trò chơi có rất nhiều các hình thức và trò
chơi khác, nhưng trò chơi dân gian không thể không nhắc đến mà còn đóng một
vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động vui chơi của trẻ.
Trò chơi dân gian là một sinh hoạt văn hóa được lưu truyền tự nhiên, rộng
rãi trong cộng đồng. Những trò chơi dân gian đã đến với trẻ thơ một cách nhẹ
nhàng tạo điều kiện cho trẻ vừa học, vừa chơi . Các trò chơi dân gian việt nam

vừa gần gũi, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc ,mọi nơi
dụng cụ dễ, kiếm rễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên. [3]
- Thực hiện theo tài liệu .hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo
dục mầm non mẫu giáo lớn (5 – 6 tuổi ) của Nhà xuất bản giáo dục Việt nam do
TS.Trần Thị Ngọc Trâm và TS.Lê Thu Hương-PGS. TS.Lê Thị Ánh Tuyết (đồng
chủ biên) hướng dẫn chung về hoạt động vui chơi và gợi ý hướng dẫn tổ chức
các loại trò chơi. Đặc biệt là trò chơi dân gian là những trò chơi được sáng tạo,
lưu truyền tự nhiên, rộng rãi từ thế hệ này sang thế hệ khác, mang đậm bản sắc
văn hoá dân gian và phần lớn là những trò chơi có lời đồng giao…vv
Đối với trẻ nhỏ thì trò chơi là phương tiện và đồng thời cũng là con đường
để đứa trẻ lĩnh hội tri thức và khám phá thế giới xung quanh nó, những luận
điểm này mãi cho đến những năm 30 của thế kỉ XX mới được các nhà khoa học
làm sáng tỏ. Trong những công trình nghiên cứu của mình, L.X Vưgôtxki đã lí
giải và phân tích vai trò của hoạt động chơi nhất là dưới dạng các trò chơi mô
phỏng, trên cơ sở những kết quả nghiên cứu của mình ông đã chỉ ra: chính
những trò chơi mô phỏng tạo ra vùng "cận phát triển", là điều kiện đầu tiên
thuận lợi nhất cho sự hình thành và phát triển nhân cách, "Hoàn cảnh chơi"
mang tính tưởng tượng là con đường dẫn tới trừu tượng hoá; việc thực hiện các
qui tắc chơi là trường học rèn luyện các phẩm chất ý chí, phẩm chất đạo đức. Từ
những luận điểm trên đây tiếp tục cho những hướng nghiên cứu mới đặc biệt là
nghiên cứu sử dụng trò chơi nhằm mục đích giáo dục trẻ về nhiều mặt.
- Một số tác giả đã giới thiệu về khái niệm chơi, sự phân loại các trò chơi
và tác dụng giáo dục của trò chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ lứa tuổi
mẫu giáo 3-5 tuổi.“Chơi là hoạt động vô tư người chơi không chú tâm vào một
lợi ích thiết thực nào cả, trong khi chơi có mỗi con người với tự nhiên với xã hội
nó mô phỏng lại, nó mang đến cho người chơi trạng thái tinh thần vui vẻ, thoải
mái ,dễ chịu” [4]
- Tác giả Lê Anh Thơ trong công trình nghiên cứu khoa học "Nghiên cứu
sử dụng một số trò chơi vận động dân gian trong giáo dục thể chất cho trẻ mẫu
giáo 3 - 5 tuổi" Tác giả đã đề cập đến vấn đề sử dụng trò chơi dân gian như là

phương tiện phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo trên cơ sở nghiên cứu, triển
khai thực nghiệm một số trò chơi dân gian phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo
giai đoạn 3 – 5 tuổi;
3


Tác giả Đỗ Thị Hoà đã mạnh dạn đưa ra một vài kiến nghị về việc bảo tồn
văn hóa dân gian – trò chơi dân gian trẻ em là một công viêc cần được sự quan
tâm của các cấp lãnh đạo ngành giáo dục của toàn xã hội “Trẻ em hôm nay thế
giới ngày mai”[5].
Chính vì những lí do trên, ngày 17/11/2008 thủ tướng chính phủ ra quyết
định: Ngày 19/04 hàng năm là ngày văn hóa các dân tộc Việt Nam. Mục đích là
để chung tay gìn giữ nét văn hóa của dân tộc, đồng nghĩa với việc duy trì tổ
chức có hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Thuận lợi:
- Trường được ủy ban nhân dân xã quan tâm, tạo điều kiện xây dựng bổ
sung phòng học, nhà bếp mới, đặc biệt sân chơi rộng.... tạo cơ hội rất tốt cho
việc tổ chức trò chơi dân gian.
- Ban giám hiệu hết mực quan tâm, tạo mọi điều kiện dành thời gian cho tôi
nghiên cứu. Lớp có tổng số trẻ là: 38 cháu, đa số trẻ trong lớp ngoan ngoãn,
nghe lời cô giáo.
- Lớp do tôi phụ trách được nhà trường mua đồ dùng phục vụ cho một số
trò chơi dân gian như: dây kéo co, cột đích, cổng chui, vòng nhỏ, …. rất thuận
lợi cho việc tổ chức trò chơi cho trẻ.
- Bản thân tôi là giáo viên trẻ, có trình độ trên chuẩn, nhiệt tình, năng nổ,
yêu nghề, mến trẻ, hết mình vì công việc.
- Phụ huynh của lớp tôi hết mực quan tâm, luôn sát sao cùng với cô và trẻ.
Đồng thời cha mẹ còn kêu gọi ủng hộ mua sắm thêm trang thiết bị phục vụ cho
các cháu.

*. Khó khăn:
- Nga Tân là một vùng xã bãi ngang điều kiện kinh tế khó khăn nên một
số trẻ có phụ huynh đi làm ăn xa, để con ở nhà cho ông bà điều đó cũng đẫn tới
việc đưa trẻ tới trường muộn, ảnh hưởng đến việc rèn luyện các trò chơi cho trẻ.
- Trang phục dân gian còn hạn chế nên cũng gặp không ít khó khăn khi tổ
chức hoạt động chơi cho trẻ.
*. Kết quả thực trạng ban đầu qua khảo sát
Căn cứ vào cơ sở lý luận và thực trạng ngay từ tháng 9 đầu năm học tôi xây
dựng kế hoạch khảo sát chất lượng trên trẻ ở lớp tôi như sau.
(Bản khảo sát chất lượng kèm theo phụ lục 1:
* Kết quả khảo sát đầu năm cho thấy)
Từ kết quả thực tế đạt được trên đây, Là một giáo viên mầm non, trong những
năm qua tôi luôn băn khoăn, trăn trở với chất lượng của cháu do mình phụ trách.
Vì vậy tôi đã đi sâu vào nghiên cứu, tham khảo và tìm ra các biện pháp để tổ
chức các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất như sau:
2.3. Các biện pháp để giải quyết vấn đề:
Xuất phát từ thực tế trên tôi thấy trẻ làm quen với các trò dân gian đã khó,
giúp trẻ hiểu biết và mở rộng kiến thức và có thể tự tổ chức trò dân gian lại càng
4


khó khăn hơn. Do đó, tôi luôn suy nghĩ và tìm ra những biện pháp để tổ chức có
hiệu quả các trò chơi gian cho trẻ mẫu giáo lớn:
2.3.1. Tích cực sưu tầm và lựa chọn các trò chơi dân gian có nội dung
phù hợp với chủ đề và nội dung giáo dục trẻ .
Kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng
nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, bản thân tôi đã
giành nhiều thời gian và tích cực sưu tầm các loại trò chơi dân gian như: Trên
mạng Itenet, các cuốn tuyển tập trò chơi dân gian và đồng giao, tập san, tạp chí,
báo hoạ my, báo nhi đồng…vv và tôi có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các

trò chơi nào có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu nhất và phù hợp
với nội dung của từng chủ đề. Đặc biệt tôi chú trọng đến những trò chơi gần gũi,
phù hợp với địa phương, vùng miền của mình. VD: “Rềnh rềnh, ràng ràng”;
“Xỉa cá mè”; “Chơi chuyền”….
Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ, tôi thực hiện theo các tiêu chí:
- Trò chơi vừa sức với trẻ, câu từ trong bài hát gần gũi, dễ hiểu với nơi trẻ
sinh sống. Chẳng hạn như: “tay ai đẹp đi bẻ ngô, tay ai thô đi dỡ củi”.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm. VD: quả bưởi
rụng, que đót, miếng vải vụn, hột hạt…
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Bên cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ
tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác
nhau. Chính vì thế, các trò chơi dân gian cũng cần phải được lựa chọn cho phù
hợp với từng độ tuổi. Cụ thể như sau:
Với trẻ lớp tôi: Khả năng chú ý có chủ định và nhận thức của trẻ đã cao
hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Do đó tôi thường xuyên củng cố những trò
chơi mà trẻ đã được thực hiện ở các độ tuổi trước bằng các trò chơi: “Lộn cầu
vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu nống”, “Dung dăng dung
dẻ”… Đồng thời tôi tiếp tục sưu tầm lựa chọn những trò chơi có lời ca dài hơn và yêu
cầu khó hơn như: “Thả đỉa ba ba”, “Ô ăn quan”, “Chuyền thẻ”, “Hát chuyền
sỏi”, “Trốn tìm”, “Đếm sao”, “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây”, “Chồng đống
chồng đe”, “Trồng nụ trồng hoa”, “Ném còn”, “Cướp cờ” “Mèo đuổi chuột”…
vv
Sau đó tôi xây dựng kế hoạch lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với
từng chủ đề đề giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
- VD: Chủ đề “Trường mầm non” tôi đã sưu tầm các trò chơi và tổ chức
củng cố cho trẻ chơi các trò chơi, “Dung răng dung dẻ’’, “Lộn cầu vồng’’, “Nu
na nu nống”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”,...

- Chủ đề: Bản thân .Tôi cho trẻ chơi các trò chơi như: “Ném còn, kéo co, ô
ăn quan, Bịt mắt bắt dê, cướp cờ”.
- Chủ đề: Gia đình. Tôi cho trẻ chơi các trò chơi như “Xúc xắc xúc xẽ, Thi
nấu ăn, nhảy bao bố”
5


- Chủ đề: Nghề nghiệp. Tôi cho trẻ chơi các trò chơi như “Thi hái dưa
hấu, kéo cưa lừa xẻ , Rồng rắn lên mây”
- Chủ đề: Thế giới động vật. Tôi cho trẻ chơi các trò chơi như: “Xỉa cá mè;
Phụ đồng ếch; Bịt mắt bắt dê, Múa lân”,Thả chó , Lùa vịt…vv
- Chủ đề :Thế giới thực vật. Tôi cho trẻ chơi các trò chơi như: “Đu quay,
Ném còn, chơi chuyền”…
- Chủ đề: Giao thông. Tổ chức trò chơi, “đi tàu hỏa, chơi u, ném vòng cổ
chai…”
- Chủ đề: Nước và các hiện tượng tự nhiên. Tổ chức trò chơi “Chuyền
sỏi, lộn cầu vòng, dẫn nước...”
- Chủ đề: Quê hương. Tổ chức trò chơi , “Cướp cờ, Kéo mo cau…”
- Chủ đề: Trường tiểu học .Tổ chức trò chơi “Tán u”, “Chuyền thẻ, nhảy
dây…”
2.3.2. Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, trang phục, lời
ca, địa điểm thật chu đáo trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi
dân gian.
- .Chuẩn bị trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, trang phục phù hợp cho các
trò chơi dân gian:
Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong
phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của
từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại trang thiết bị, đồ
dùng, đồ chơi, trang phục tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến
hành được.

*Ví dụ: trò chơi: “Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ
vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non...Trò chơi “Ném còn” không
thể diễn ra nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn
giản như trò chơi “Bịt mắt bắt dê” cũng không thể được tổ chức nếu không có
dải vải hoặc dải khăn bịt mắt; trò chơi “Gấu và người thợ săn” thì giáo viên phải
xây dựng mô hình khu rừng, phải có trang phục của Gấu và người thợ săn nếu
thiếu thì trò chơi sẽ không sinh động, không thu hút được sự hứng thú, tích cực
tham gia của trẻ. Đối với trò chơi “kéo co” thì đòi hỏi phải có 1 sợi dây thừng
6m, vẽ 1 vạch thẳng làm ranh giới giữa 2 đội. Với trò chơi « ném vòng cổ chai »
thì đòi hỏi phải có 3 cái chuỳ hoặc 3 cái chai, 9 vòng tròn đường kính 10 - 15cm
làm bằng tre… Để có được đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, ngoài việc tìm
tòi nghiên cứu ở sách báo, tôi cũng tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có ở địa
phương như: cành cây, lá cây, tre, nứa…những vật liệu phế thải như: chai nhựa,
vải vụn. Ngoài ra tôi cũng huy động ở các bậc phụ huynh sưu tầm thêm những
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra những đồ dùng đồ chơi an toàn,
đẹp mắt thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ tham gia vào trò chơi. Và với đồ
dùng đồ chơi tự làm khi đưa vào sử dụng trong trò chơi dân gian tôi thấy trẻ rất
hào hứng, hứng thú chơi. Đặc biệt tôi chuẩn bị các trang phục phù hợp cho từng
trò chơi để kích thích trẻ tích tực hơn trong khi chơi. Điều đó chứng tỏ rằng
chuẩn bị trang thiết bị, trang phục, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân
gian rất quan trọng.
6


Với trò chơi kéo co tôi chuẩn bị trang phục của các đội để thi đua nhau
thực hiện trò chơi.
(Hình ảnh minh họa 1 kèm theo phụ lục 2:
Trẻ chơi trò chơi “kéo co”trong hội thi)
Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó,
giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay

không có đồ dùng đồ chơi, trang phục, phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể
chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi.
- Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi:
Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những
trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia
chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng, bằng phẳng, vệ sinh
sạch sẽ, có bóng mát như “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây”, “Thả đỉa ba ba”,
“Trồng nụ trồng hoa”, “Mèo đuổi chuột”.....
(Hình ảnh minh họa 2 kèm theo phụ lục 2:
Trẻ chơi trò chơi mèo đuổi chuột)
Nhưng ngược lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm
nhỏ chỉ có 2 người, hay 3-5 người như “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”,
“kéo cưa lừa xẻ”, “Chuyền thẻ”, “Ô ăn quan”...Với những trò chơi theo nhóm
nhỏ như thế này, tôi cần tìm cho trẻ những địa điểm phù hợp, tận dụng mọi
không gian như: hành lang, hè lớp, góc lớp, dưới gốc cây.... Chính vì vậy, giáo
viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa
chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi.
(Hình ảnh minh họa 3 kèm theo phụ lục 2:
Trẻ chơi trò chơi Ô ăn quan)
2.3.3 Thường xuyên dạy trẻ đọc thuộc lời ca các bài đồng dao kết hợp với
các động tác minh họa:
Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian đó là: trong các trò chơi có
lời đồng giao nhằm kết hợp luyện phát âm cho trẻ, cô giáo phải chú ý cho trẻ
phát âm rõ rang và chính xác. Những lời đồng giao cho xướng âm đồng loạt và
nhấn mạnh vào các nhịp (nhịp 2 từ, 3 từ hoặc 4 từ ); khi cho trẻ chơi các trò chơi
có lời đồng giao, cô giáo cho trẻ đọc đi, đọc lại nhiều lần đề trẻ thuộc, khi chơi
trẻ không bao giờ chỉ thực hiện các hành động của mình mà chúng thường vừa
chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho
không khí chơi thêm vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao
nào cũng có ý nghĩa, song bài nào cũng có vần, điệu, dễ nhớ, dễ thuộc, phù hợp

với tư duy hồn nhiên của trẻ.
Hơn nữa, nếu chỉ có lời đồng dao không thôi thì chưa đủ để hấp dẫn trẻ tôi
đã kết hợp lời của các bài đồng dao đó phù hợp với các trò chơi dân gian. Như
vậy, sẽ tạo ra sự hứng thú trong khi chơi và làm cho các bài đồng dao không trở
nên vô vị, tẻ nhạt và qua các trò chơi sẽ rèn luyện sức khoẻ cho trẻ và giúp trẻ có
sự phản xạ nhanh nhạy trong các hoạt động.
Ví dụ: Trò chơi “Chi chi chành chành”. Tôi cùng trẻ đọc thuộc lời bài
đồng dao và cần phải lựa chọn số người chơi có thể từ 3 - 5 người trở lên. Chọn
7


một người đứng ra trước xòe bàn tay ra các người khác giơ ngón trỏ ra đặt vào
lòng bàn tay. Người xòe bàn tay đọc thật nhanh: Chi chi chành chành- Cái đanh
thổi lửa- Con ngựa đứt cương -Ba vương ngũ đế- Chấp chế đi tìm- Ù à ù ập.
Đọc đến chữ “ập” người xòe tay nắm lại, những người khác cố gắng rút tay ra
thật nhanh, ai rút không kịp bị nắm trúng thì coi như bị thua và phải vào thế chỗ
người xòe tay và vừa làm vừa đọc bài đồng dao cho các bạn khác chơi. Câu hát
dường như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể
tiến hành. Sau khi trẻ đã thuộc lòng lời bài đồng dao, tôi chia trẻ thành các nhóm
và cùng chơi với trẻ kết hợp với các động tác minh hoạ
(Hình ảnh minh họa 1 kèm theo phụ lục 3:
Trẻ chơi trò chơi chi chi chành chành)
Hay như trò chơi “Rồng rắn lên mây”. Tôi cũng cho trẻ học thuộc lời
sau đó, tôi hướng dẫn rẻ chơi, tôi đóng vai là người thầy thuốc và chơi cùng với
trẻ. Khi trẻ đã biết cách chơi tôi chọn một trẻ đứng ra làm thầy thuốc, những
người còn lại sắp hàng một, tay người sau nắm vạt áo người trước hoặc đặt trên
vai của người phía trước. Sau đó tất cả bắt đầu đi lượn qua lượn lại như con rắn,
vừa đi vừa hát:
Rồng rắn lên mây- Có cây lúc lắc – Có ngọn đèn pin - Hỏi thăm thầy thuốc - Có
nhà hay không?....

Người đóng vai thầy thuốc trả lời:
Thấy thuốc đi chơi ! (hay đi chợ, đi câu cá , đi vắng nhà… tùy ý mà chế ra).
……………………cho đến khi tha hồ thày đuổi thì trẻ làm thầy thuốc được
đuổi bắt các bạn khác.
(Hình ảnh minh họa 2 kèm theo phụ lục 3:
Trẻ chơi rồng rắn lên mây)
- Với trò chơi "Lộn cầu vồng" tôi cùng trẻ đọc thuộc lời bài đồng dao
"Lộn cầu vồng". Sau đó, tôi cho hai trẻ đứng đối diện nhau và cầm tay nhau.
Trẻ vừa đọc lời đồng dao vừa lần lượt đưa tay sang hai bên. Khi đọc đến tiếng
cuối cùng của bài đồng dao thì cả hai cùng giơ cao cánh tay (vẫn nắm tay nhau)
rồi cùng xoay người nửa vòng, chui qua tay, quay lưng vào nhau. Sau đó lại tiếp
tục chơi như trước, đến câu cuối cùng thì lộn lại tư thế ban đầu.
( Hình ảnh minh họa 3 kèm theo phụ lục 3:
Trẻ chơi trò chơi lộn cầu vồng)
Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Có những lời
đồng dao câu kết thúc của nó như một yêu cầu của trò chơi. Chính vì các em vừa
chơi vừa hát: Thả đỉa ba ba - Chớ bắt đàn bà- Phải tội đàn ông- Cơm trắng như
bông - Gạo rồng như suối(gạo tiền như nước) - Đổ mắm đổ muối - Đổ chuối hạt
tiêu - Đổ niêu nước chè - Đổ phải nhà nào - Nhà đó phải chịu,.. “Đỉa” quay sang
bên kia thì lũ bạn bên này lại hô lên “ăn quả/nhả hạt” rồi ào xuống. Chẳng may
ai bị “đỉa” vớ phải thì trở thành “đỉa”,…….
Tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian
trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt
động chiều, hoạt động ngoài trời, chơi tự chọn... Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao,
tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ
8


chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi. Không những thế khi được chơi kết
hợp lời đồng dao trẻ lớp tôi luôn có bầu không khí rất vui vẻ và đoàn kết.

* Kết quả: Để đạt được kiến thức, kỹ năng đúng theo mục đích, yêu cầu đề
ra thì khâu chuẩn bị đầy đủ các điều kiện phục vụ cho trò chơi thì đã thắng lợi
được 50% rồi. Vì vậy mà thông qua các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, đẹp
màu sắc hấp dẫn đã thu hút được trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào các trò chơi
đạt 95%.
2.3.4. Thường xuyên lồng ghép trò chơi dân gian vào các hoạt động, ở
mọi lúc, mọi nơi.
Như chúng ta đã biết, mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục
đích nhất định. Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như
hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt
động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện
tượng tự nhiên và phát triển thể chất; hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở
rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo
viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính
chất của từng hoạt động, từng chủ đề.a
-Với Hoạt động ngoài trời:
Khi trẻ dạo chơi ngoài trời, quan sát mọi vật xung quanh, trẻ được tận hưởng
bầu không khí thoáng mát, rộng rãi. Vì vậy, tôi tận dụng không gian này để tổ
chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động có tính chất tập thể nhằm rèn luyện và
phát triển thể lực cho trẻ như: “Mèo đuổi chuột”, “Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”,
“Thả đỉa ba ba”... và còn có trò chơi “Bịt mắt bắt dê” phát triển các giác quan
của trẻ .Các giác quan đóng vai trò rất quan trọng sự phát triển thể chất, tinh
thần của trẻ mầm non, tăng cường trải nghiệm qua nghe, nhìn, ngửi..sẽ giúp các
giác quan của trẻ trở nên tinh nhạy hơn[6].Với tính chất của hoạt động ngoài trời
là không gò bó, thực sự thoải mái nên các trò chơi mà tôi lựa chọn cũng dễ dàng
được trẻ đón nhận. qua thực tế trải nghiệm tôi thấy không khí chơi rất vui vẻ.
(Hình ảnh minh họa 1 kèm theo phụ lục 4:
Trẻ chơi trò chơi bịt mắt bắt dê)
- Với hoạt động góc:
Tôi có thể tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi theo nhóm nhỏ trong một không

gian hẹp như: “Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải ranh”, “Chuyền thẻ”, “Kéo cưa
lửa xẻ”... Trong khi chơi, trẻ tiếp thu được những điều hay lẽ phải, rèn luyện
được những thói quen cần thiết cho cuộc sống hiện thực.
Ví dụ: Khi chơi ở góc xây dựng, Trò chơi « Kéo cưa lừa xẻ » thì 2 trẻ chơi,
vừa chơi vừa hát hoặc đọc: Kéo cưa lừa xẻ, Ông thợ nào khoẻ, thì ăn cơm vua,
Ông thợ nào thua, Về bú tý mẹ. Sau trò chơi cũng giúp trẻ phân vai chơi, bạn
nào được thì sẽ làm nhóm trưởng, bạn nào thua thì không được làm…
(Hình ảnh minh họa 2 kèm theo phụ lục 4:
Trẻ chơi trò chơi kéo cưa lừa xẻ)
- Với hoạt động học có chủ định
Hoạt động này chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm nên tổ chức cho trẻ các
trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như: “Tập tầm vông”, “Chơi
chuyền”, “Chơi cờ”, “Vấn đáp”, “Đếm sao”, “Đọc câu”...Đặc biệt khi tích hợp
9


trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù
hợp với đặc điểm của từng môn học theo từng chủ đề.
Ví dụ:
+ Với hoạt động giáo dục thể chất: nên lựa chọn các trò chơi vận động
nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi
hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức
khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và
năng động. Chẳng hạn: Với trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu
cuối: “Xin khúc đuôi –Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “đuôi” (đứng sau cùng)
phải chạy thật nhanh, nếu không sẽ bị “thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay
người khác hoặc lại phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác. Trò “Trồng nụ
trồng hoa”, có nhiều nấc chơi nho nhỏ: từ bàn một, bàn hai...đến bàn mười từ
một nụ, một hoa...đến tám hoa .Trẻ phải vượt qua dần từng nấc, hết nấc này mới
đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai sức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo léo

mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của trò chơi. Trò “Chi chi chành chành”
lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng vì nếu câu cuối bài là “ù à ù ập”
được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra, ngón tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế
là thua.
+ Với hoạt động khám phá khoa học, làm quen với toán, làm quen với văn
học khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các tiêu chí sau:
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
+ Phát triển ngôn ngữ.
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ
năng sử dụng đồ dùng, đồ chơi... đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng
của một số con vật và đồ vật quen thuộc.
Ví dụ: Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “Con ruồi có cánh
Đòn gánh có mấu
Châu chấu có chân...”
Những câu thơ ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng
động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại: Cô
đọc lời bài thơ sai, trẻ sửa và đọc đúng lời bài thơ
“Non cao đầy nước > Non cao đầy mây
Đáy biển đầy mây > Đáy biển đầy nước
Dưới đất lắm mây >Dưới đất lắm cỏ
Trên trời lắm cỏ > Trên trời lắm mây
Người thì có mỏ > Người thì có miệng
Chim thì có mồm > Chim thì có mỏ...”
Hay trò chơi “Rềnh rềnh ràng ràng” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm
quen với biểu tượng toán rất hay và ý nghĩa. Đó là phép thêm theo quy luật dễ
nhớ, dễ tưởng tượng. Trẻ thêm theo trật tự cao dần lên và cộng lại trong phạm vi
10: bắt đầu từ “Một người 2 chân; hai người 4 chân….” sau đó cuối cùng là
“Năm người 10 chân”...Bài tập đó có thể giúp trẻ đếm thành thạo trong phạm vi
10.

10


- Với hoạt động giáo dục âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời
hát như các trò chơi: “Tập tầm vông”, “Hát chuyền sỏi”,... Ngoài ra khi lựa chọn
các trò chơi dân gian một điều cần đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọ trò chơi phù
hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy. Chẳng hạn như:
+ Chủ đề “Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “Bịt mắt bắt dê”,
“Mèo đuổi chuột”, “Thi tìm những con vật có từ láy”...
+ Chủ đề “Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi: “Trồng nụ
trồng hoa”, “Mít mật mít gai”, “Làm nón mão bằng lá”...
+ Chủ đề “Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ
các trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ Tết như: “Ném còn”, Xúc xắc
xúc xẻ”, Cướp cờ”, “Bịt mắt đánh trống”, “Đẩy gậy”, “Chơi đu”,“Múa lân”..
(Hình ảnh minh họa 3 kèm theo phụ lục 4:
Trẻ chơi trò chơi ném còn)
2.3.5.Lồng ghép tổ chức các trò chơi dân gian trong các ngày lễ, ngày
hội, các hội thi
Việc lồng ghép các trò chơi dân gian trong các ngày lễ, ngày hội, các hội thi và
ở mọi lúc mọi nơi có vai trò quan trọng đới với trẻ. Đây là khoảng thời gian mà
trẻ được rèn luyện, củng cố, nêu cáo ý thức, sự đoàn kết, tính kỷ luật trong nhóm
chơi. Trẻ nhớ nhanh, thuộc cách chơi, luật chơi để thi đua mình chơi tốt nhất. Vì
vậy tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi ở mọi lúc, mọi nơi, thời điểm đoán trả
trẻ, hoạt động chiều, chơi chuyển tiết… Như vậy tạo cho trẻ có tâm thế thoải
mái, vui tươi và rất thích thú tham gia hoạt động. Ngoài ra, tôi cũng đã tham
mưu với nhà trường lồng ghép những trò chơi dân gian để tổ chức cho trẻ chơi
dưới hình thức tổ chức các hội thi như: Hội thi « bé với ca dao - dân ca », hội thi
« bé với ca dao – đồng dao »… nhân các ngày 20/11,. Cụ thể nhất là vừa qua
trường đã tổ chức thành công hội thi “Hội khỏe bé mầm non”…. Qua hội thi trẻ
được tham gia các trò chơi dân gian bằng hình thức thi đua tập thể và cá nhân

nhằm phát triển vận động cho trẻ. Ngoài ra bản thân tôi thường xuyên nghiên
cứu tài liệu, tìm đọc sách báo để sưu tầm các trò chơi dân gian. Không ngừng
học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, thao giảng dự giờ, đúc rút
kinh nghiệm cho bản thân. Luôn tiếp thu lắng nghe ý kiến góp ý chân thành của
bạn bè đồng nghiệp, cũng như hội đồng chuyên môn. Từ đó rút ra kinh nghiệm
cho bản thân tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ.
(Hình ảnh minh họa kèm theo phụ lục 5:
Trẻ chơi trò chơi dân gian trong ngày hội
ngày lễ và hội thi bé khỏe bé mầm non)
2.3.6. Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi.
Một ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả
những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi
nhất định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ tham gia chơi
càng đông càng vui. Nếu chơi “Bịt mắt bắt dê”, mỗi khi có một người vào thêm,
vòng chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Còn trò chơi “Rồng rắn
lên mây” thì thêm một người, “cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người
đều được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “Thả đỉa ba ba”, “Chi chi
chành chành”, “Nhảy lò cò”, “Nhảy dây”... cũng tương tự như vậy.Trong khi
11


chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ, chơi không đúng luật
chơi, chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng cách không cho
chơi chung. Qua đó tinh thần đoàn kết, tập thể của các trẻ được nâng lên rất
nhiều.
Trẻ em thường bắt chước, noi gương rất nhanh, chính vì vậy
tôi đã chọn hình thức thường xuyên nêu gương đối với những trẻ
chơi tốt, những cháu còn nhút nhát, chơi chưa đúng luật chơi và
cách chơi tôi động viên, khích lệ để trẻ cố gắng hơn, có lúc tôi
khuyến khích để trẻ được làm trưởng nhóm để rèn sự tự tin và

được các bạn tán thưởng. Sự tán thưởng khiến trẻ hiểu rằng việc
trẻ làm là đúng. Đặc biệt khi sự tán thưởng đó lại có sự chứng kiến
của bạn bè hoặc cha mẹ sẽ khắc sâu trong trẻ niềm phấn khởi, tạo
động lực cho trẻ phát huy khả năng của bản thân. Khi trẻ đã thành
thói quen và luôn có mong muốn được nhận lời khen ngợi động
viên có khi bằng lời, có khi là hoa bé ngoan đẫ là động lực giúp trẻ
tích cực tham gia hoạt động cùng các bạn. Trên cơ sở đó tôi đã
nghĩ ra thêm hình thức “thưởng sao ngoan” cho cá nhân trẻ và
được gắn vào bảng bé ngoan những trẻ có cố gắng nhiều trong
quá trình thực hiện các trò chơi. Đây là hình thức nhằm giúp trẻ
nhìn nhận lại bản thân mình trong một tuần qua có ngoan không,
có đóng góp gì cho hoạt động chung của lớp, có tích cực tham gia
vào các trò chơi dân gian không
* Kết quả: Cứ đến các thời điểm cô tổ chức chơi các trò chơi dân gian, thì
100% trẻ trong lớp hào hứng tham gia chơi.
2.3.7.Thường xuyên phối hợp với phụ huynh trong việc tổ chức các trò
chơi dân gian:
Tôi thiết nghĩ với bất kì một hoạt động nào của trẻ ở trường mầm non thì
việc phối kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo là không thể thiếu được. Ngay từ
đầu năm học tôi tham mưu với ban giám hiệu nhà trường thành lập Ban chấp
hành phụ huynh của lớp và xây dựng kế hoạch hoạt động. Tôi sưu tầm và thống
kê các loại trò chơi dân gian, thông qua ban chấp hành đề thống nhất, qua đó
Ban chấp hành tổ chức cuộc họp phụ huynh và triển khai tới tất cả các bậc phụ
huynh trong lớp theo ba kỳ (Đầu năm, giữa năm, cuối năm).
Mỗi lần hop tôi đều gửi về cho phụ huynh cùng nghiên cứu Tôi đánh máy
bằng văn bản hướng dẫn cụ thể nội dung cách chơi, luật chơi của từng trò chơi
Tuyên truyền và vận động phụ huynh cùng tham gia sưu tầm các trò chơi
dân gian có nội dung phù hợp với trẻ, sưu tầm, thu gom các nguyên-vật liệu sẵn
có của địa phương, nguyên vật liệu phế thải đề làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo
cho trẻ, ủng hộ về kinh phí, vật chất cũng như tinh thần cho lớp và giành nhiều

thời gian quan tâm, chăm sóc, gần gũi cùng chơi các trò chơi dân gian với trẻ.
Cô giáo thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh về tình hình sức
khoẻ, cũng như kết quả học tập, vui chơi của trẻ. Thông qua đó để giáo viên và
phụ huynh nắm bắt cụ thể và điều chỉnh kế hoạch tổ chức các hoạt động cho trẻ.

12


* Kết quả: 100% phụ huynh cùng tham gia và sưu tầm được 18 trò chơi
dân gian có nội dung phù hợp với trẻ. Làm 20 bộ dụng cụ phục vụ trò chơi dân
gian như chơi chuyền, chơi ô ăn quan, 50 lá cờ để trẻ chơi trò chơi cướp cờ…
2.4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên cùng với sự chỉ đạo của
ban giám hiệu nhà trường sự góp ý của các bạn bè đồng nghiệp cá nhân tôi đã
thu hoạch được những kết quả sau.
( Bản khảo sát chất lượng kèm theo phụ lục 1:
* Kết quả khảo sát đầu năm cho thấy)
- Đối với hoạt động giáo dục: Nâng cao được chất lượng giáo dục trẻ 5-6
tuổi phát triển toàn diện .Trẻ hứng thú tích cực, chủ động tham gia các trò chơi
dân gian
- Đối với bản thân: Tôi đã được trau dồi kinh nghiệm nắm vững nội dung,
phương pháp tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ .Sưu tầm được nhiều các trò
chơi dân gian trên khắp mọi miền của đất nước, qua đó góp thêm tư liệu trong
việc hỗ trợ tổ chức hoạt động cho trẻ tại trường
- Đối với đồng nghiệp: Chia sẻ trao đổi , đúc rút ra kinh nghiệp học hỏi
lẫn nhau. Một số giáo viên trong trường đã áp dụng kinh nghiệm của tôi trong
việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian và đạt được kết quả tốt.
- Đối với nhà trường: Nhà trường đã xây dựng lịch trình tổ chức giao lưu
trò chơi dân gian ở từng khối lớp và trang bị đầy đủ cơ sở vật chất như tranh
ảnh ,lớp học, sân chơi đảm bảo cho việc tổ chức trò chơi của cô và trẻ được

thuận lợi .
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
-Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn
diện của trẻ nhỏ. Trò chơi dân gian vừa giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi,
vừa góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực
cho trẻ, giúp trẻ trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai, nhất là
những trẻ chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi chơi thường
cũng chính là những đứa trẻ thông minh, tháo vát và biết tổ chức trong cuộc
sống.Bằng việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, tôi đã giúp trẻ được
thỏa mãn nhu cầu vui chơi, đồng thời bảo tồn được một di sản văn hóa tốt đẹp
của dân tộc, góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “Xây dựng trường học thân
thiện, Học sinh tích cực”.Việc tổ chức các trò chơi dân gian trong các trường
học nói chung và trường mầm non nói riêng là hết sức cần thiết và quan
trọng ,vì không những chỉ giữ gìn di sản văn hoá dân tộc mà nó còn hình thành
ở trẻ một nhân cách tốt.Việc làm này không chỉ có ý nghĩa lớn lao đối với các
nhà nghiên cứu văn hoá mà đối với các trường mầm non đặc biệt là các cô giáo
mầm non cần nghiên cứu, sưu tầm tìm ra những biện pháp để tổ chức trò chơi
dân gian cho trẻ phù hợp với thực tế của địa phương, của lớp mình.
13


Qua sáng kiến kinh nghiệm áp dụng vào giảng dạy tổ chức các trò chơi ở
lớp. Bản thân tôi nhận thấy rằng, để giúp trẻ chơi trò chơi có hiệu quả thì giáo
viên cần:
- Phải tích cực sưu tầm và lựa chọn các trò chơi dân gian có nội dung phù
hợp với chủ đề và nội dung giáo dục trẻ.
- Chuẩn bị đầy đủ trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi trang phục, lời ca, địa
điểm thật chu đáo kỹ càng trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi
dân gian.

- Thường xuyên day trẻ đọc thuộc lời ca các bài đồng dao kết hợp động
tác minh họa.
- Thường xuyên lòng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động khác
ở mọi lúc, mọi nơi, các hội thi ngày hội ngày lễ .
- Động viên tất cả các trẻ tham gia vào trò chơi.
- Thường xuyên phối hợp với phụ huynh trong việc tổ chức các trò chơi
daangian cho trẻ.
3.2. Kiến nghị:
- Cô giáo cần phải linh hoạt sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội để tổ
chức các trò chơi dân gian cho trẻ.
- Cần phải tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở trẻ tinh
thần tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của
mình với bạn khác.
- Khi tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ giáo viên cần tìm hiểu kỹ cách chơi,
luật chơi và chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết để tiến hành trò chơi.
- Biết kết hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh để tuyên truyền vận động phụ
huynh cùng tham gia ủng hộ các đồ chơi để cho trẻ chơi thêm phong phú.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho trẻ mẫu giáo
lớn chơi các trò chơi dân gian đã được thực hiện tại lớp hoa hồng, trường mầm
non Nga Tân. Tôi rất mong nhận được sự góp ý, chia sẻ kinh nghiệm của lãnh
đạo cấp trên và bạn bè đồng nghiệp.

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày.... tháng ... năm...
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết SKKN

14


Mai Thị Phú
Phạm Thị Cường
Tài liệu tham khảo:
1. Chương trình giáo dục Mầm Non (Theo thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT
ngày 25 tháng 07 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về chương
trình giáo dục mầm non)
2. 100 trò chơi dân gian của nhà xuất bản kim đồng
3. Tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ - Thạc sĩ. Hoàng Thị Hoài (Tạp chí
giáo dục mầm non số 4 năm 2013)
4. Nguyễn Ánh Tuyết (2000), trò chơi trẻ em NXB phụ nữ, Hà Nội
5. Một vài kiến nghị về việc bảo tồn các trò chơi dân gian trẻ em trong nhà
trường hiện nay. Thạc sĩ Đỗ thị Hòa (Tạp chí văn hoá dân gian, số 6, xuất bản
năm 2004)
6. Luyện tập và phối hợp các giác quan -Thạc sĩ. Ngọc Minh – Ths.
Nguyễn nga (Tạp chí giáo dục mầm non số 2 năm 2013)
7. Tuyển chọn trò chơi bài hát ,thơ ca, truyện kể ,câu đố 5-6 tuổi . Tác giả
Phan Lan Anh, Nguyễn Thị Hiếu, Nguyễn Thang Giang, Đặng Lan phương,
Hoàng công Dụng
8.Tài liệu Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non.
Mẫu giáo lớn 5-6 tuổi. Tác giả: TS. Trần Thị Ngọc Trâm, TS. Lê Thu Hương
PGS.Lê Thị Ánh Tuyết
9. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên CBQL giáo viên mầm non năm học
2016-2017. Của nhà xuất bản giáo dục việt nam
.

15

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Phạm Thị Cường
Chức vụ và đơn vị công tác:Trường mầm non Nga Tân

TT

Tên đề tài SKKN

Một số biện pháp giáo dục lễ
1.

giáo cho trẻ 4-5 tuổi
Một số biện pháp nâng cao

2.

chất lượng môn kể truyện
cho trẻ 4-5 tuổi
Một số kinh nghiệm dạy toán

3.

cho trẻ 4-5 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân

4

Một số biện pháp nâng cao
chất lượng, tổ chức có hiệu
quả trò chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân.

Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
giá xếp loại
xếp loại
(Phòng, Sở,
(A, B,
Tỉnh...)
hoặc C)

Năm học
đánh giá xếp
loại

Phòng
GD&ĐT

B

2011-2012

Phòng
GD&ĐT

C

2012-2013

Phòng
GD&ĐT

C

2013-2014

Phòng
GD&ĐT

A

2016-2017

16