SKKN một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh tiểu học

ĐẶT VẤN ĐỀ
1 Lý do chọn đề tài:
Môi trường Việt Nam và trên thế giới đang bị ô nhiễm và bị suy thoái nghiêm
trọng đã gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của một bộ phận lớn cư dân trên
trái đất. Bảo vệ môi trường đang là vấn đề cấp bách, nóng bỏng không chỉ ở Việt
Nam mà cả trên toàn thế giới. Sự thiếu hiểu biết về môi trường và GDBVMT là
một trong những nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm và suy thoái môi trường. Do
đó việc đưa giáo dục môi trường vào các cấp học tiểu học và phổ thông có ý nghĩa
đặc biệt quan trọng, vì nó liên quan đến xây dựng nhận thức cho học sinh ngay từ
lúc tuổi thơ, ngay trong quá trình hình thành nhân cách của học sinh, bậc Tiểu học
là bậc học nền móng, bậc phổ cập của hệ thống giáo dục quốc dân, học sinh tiểu
học đang ở độ tuổi định hướng và phát triển về nhân cách. Hơn lúc nào hết, việc
giáo dục cho học sinh có những hiểu biết về môi trường và hình thành ở các em ý
thức, kĩ năng về bảo vệ môi trường trong lúc này là vô cùng cần thiết. Vừa qua, Bộ
Giáo dục cũng đã tổ chức lại các chuyên đề về thực hiện dạy lồng ghép, tích hợp
giáo dục môi trường qua các môn học. Đó cũng là một trong những nội dung
không thể thiếu trong kế hoạch xây dựng “Trường học thân thiện - Học sinh tích
cực” đang được triển khai. Cùng với đó là thông tư 22 theo định hướng tiếp cận
năng lực nên là một giáo viên Tiểu học bản thân tôi nhận thấy mình có trách nhiệm
lớn trong việc hình thành, phát triển ở các em thói quen, hành vi ứng xử văn minh,
lịch sự và thân thiện với môi trường, bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, những xúc
cảm, xây dựng cái thiện và hình thành thói quen, kĩ năng sống bảo vệ môi trường
cho các em. Chính vì lẽ đó tôi đã chọn đề tài “ Một số biện pháp giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường theo định hướng tiếp cận năng lực cho học sinh lớp 3”.
2. Mục đích của đề tài:
Đánh giá thực chất, chất lượng việc giáo dục bảo vệ môi trường theo định hướng
tiếp cận năng lực cho học sinh lớp 3 trường Tiểu học Thu Hương có ý thức bảo vệ
1


môi trường

3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp điều tra thực trạng.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp quan sát.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
*Một số khái niệm có liên quan đến đề tài:
2.1. Môi trường là gì?
* Có nhiều quan niệm về môi trường
- Môi trường là một tập hợp các yếu tố xung quanh hay là các điều kiện bên
ngoài có tác động qua lại (trực tiếp, gián tiếp) tới sự tồn tại và phát triển của sinh
vật.
- Theo điều 3 Luật Bảo vệ Môi trường (2005) “Môi trường bao gồm các
yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời
sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người.
Tóm lại: Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân
tạo có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời
sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên.
3.2. Thế nào là môi trường sống ?
* Môi trường (theo nghĩa rộng): là tất cả các nhân tố tự nhiên và xã hội cần
thiết cho sự sinh sống, sản xuất của con người như tài nguyên thiên nhiên, không
khí, đất, nước, ánh sáng, cảnh quan, quan hệ xã hội…
* Môi trường (theo nghĩa hẹp): bao gồm các nhân tố tự nhiên và xã hội
trực tiếp liên quan tới chất lượng cuộc sống con người.
Tóm lại: Môi trường là tất cả những gì có xung quanh ta, cho ta cơ sở để
sống và phát triển.
2

3.3 Giáo dục bảo vệ môi trường là gì?
- Giáo dục môi trường là một quá trình (thông qua các hoạt động giáo dục
chính quy và không chính quy) hình thành và phát triển ở người học sự hiểu
biết, kĩ năng, giá trị và quan tâm tới những vấn đề về môi trường, tạo điều kiện cho
họ tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái.
- Sau khi được giáo dục BVMT học sinh phải có sự hiểu biết về môi trường
cùng các vấn đề của nó (nhận thức) , những khái niệm cơ bản về môi trường và
BVMT (kiến thức). Học sinh cần hình thành tình cảm, mối quan tâm trong việc cải
thiện và bảo vệ môi trường (thái độ, hành vi), những kĩ năng giải quyết cũng như
cách thuyết phục các thành viên khác cùng tham gia (kĩ năng). Đồng thời có tinh
thần trách nhiệm trước những vấn đề về môi trường và có những hành động thích
hợp giải quyết vấn đề (tham gia tích cực).
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
1. Đặc điểm chung:
Có thể nói, chất lượng môi trường Việt Nam hiện tại đang ở tình trạng báo
động. Tài nguyên rừng cạn kiệt, tài nguyên đất suy thoái, tài nguyên biển suy kiệt,
môi trường đất, nước, không khí ô nhiễm nặng, dân số tăng nhanh và phân bố
không đều đã gây sức ép quá lớn đôi với môi trường.
- Ô nhiễm môi trường không khí: một số thành phố ô nhiễm bụi tới mức
trầm trọng; chất thải giao thông, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, các hoạt động
dịch vụ, sinh hoạt của con người…
- Ô nhiễm môi trường nước. (Nguyên nhân: Nhu cầu nước dùng cho công
nghiệp, nông nghiệp, và sinh hoạt tăng nhanh, nguồn nước bị ô nhiễm, nạn chặt
phá rừng, . . .)
- Quản lí chất thải rắn: Hiệu quả thu gom thấp, hiệu quả xử lí chưa đạt yêu
cầu, chưa có phương tiện đầy đủ và thích hợp để xử lí chất thải nguy hại.

3

2.Thuận lợi:
Trường Tiểu học Thu Hương được sự quan tâm của các cấp chính quyền và
toàn xã hội về môi trường trong trường học, chương trình “xanh- sạch- đẹp”
trường lớp đã được đưa vào nhà trường, nhà trường đã được trang bị nguồn nước
uống sạch, có nhà vệ sinh cho học sinh và giáo viên, nhà trường luôn giáo dục
ý thức bảo vệ môi trường bằng các công việc hàng ngày như trồng cây, trồng rau,
chăm sóc cây, trồng chậu cây cảnh, vệ sinh trường lớp. Những nội dung đó đã
được nhà trường đưa vào danh mục thi đua của từng lớp, từng tuần, từng tháng cho
mỗi lớp.
3.Khó khăn:
Số lượng cây xanh trong sân trường nhiều nhưng vẫn chưa đảm bảo bóng
mát và môi trường trong lành cho học sinh vì diện tích khuôn viên nhà trường quá
rộng. Đa số học sinh đã được giáo dục bảo vệ môi trường, thế nhưng qua khảo sát,
theo dõi tôi nhận thấy vẫn còn nhiều học sinh do nhận thức bảo vệ môi trường sống
chưa cao nên hầu hết các em còn bộc lộ rất nhiều hành vi có tác động xấu đến môi
trường như:
+ Khạc nhổ bừa bãi, vứt rác tứ tung, đi tiêu, đi tiểu không đúng nơi quy
định...
+ Không tôn trọng, bảo vệ tài sản của công, vẽ bậy trên tường...
+ Tham gia lao động vệ sinh ở trường với thái độ thờ ơ, bắt buộc, chưa biết
gìn giữ an toàn trong lao động vệ sinh, không đeo khẩu trang, đùa nghịch bằng
dụng cụ lao động.
*Nguyên nhân:
Ý thức của người dân và học sinh về môi trường và bảo vệ môi trường chưa
cao. Hầu hết cha mẹ các em HS đều làm kinh doanh chưa dành nhiều thời gian cho
học sinh.Chưa nói đến việc ngay bản thân nhiều bậc phụ huynh cũng chưa có nhận
thức đúng mức về bảo vệ môi trường. Từ thực trạng nêu trên, tôi ý thức được rằng
4

trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục bảo vệ môi trường cho
các em là rất lớn, rất cần thiết và cấp bách.
III. Các biện pháp thực hiện::
1.

Biện pháp 1: Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường sống.
Mục đích: Để nắm bắt một cách cụ thể tình hình nhận thức của học sinh

về bảo vệ môi trường, làm cơ sở cho việc lập kế hoạch giáo dục một cách sát hợp
cho từng nhóm đối tượng.
Trong 4 tuần đầu tiên của năm học 2017-2018, tôi tiến hành theo dõi, khảo
sát, điều tra đối với 19 học sinh của lớp 3 tôi chủ nhiệm, kết quả như sau:
Khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường sống:
Để tìm hiểu nhận thức, nắm bắt khả năng thích ứng và nhu cầu của học sinh
nhằm thực hiện giáo dục môi trường cho học sinh đạt hiệu quả cao, chúng tôi cũng
đã khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến từng học sinh và kết quả như sau:
Chuẩn A: Tốt

Chuẩn B: Khá

Chuẩn C: TB

Chuẩn D: Yếu

TS

có ý thức

có ý thức

có ý thức

chưa có ý thức

HS

BVMT

BVMT

BVMT

BVMT

19

SL

TL

SL

TL

SL

TL

SL

TL

10

52,6%

5

26,3%

3

15,8%

1

5,3%

*Kết quả: Chuẩn A, B, C chiếm > 50%
Chuẩn D

chiếm < 50%

Khảo sát về hành vi bảo vệ môi trường:
Tổng
số HS
19

Hành vi tốt

Hành vi xấu

Bảo vệ môi trường

Bảo vệ môi trường

SL

TL

SL

TL

15

78,9%

4

21,1%

Qua kết quả khảo sát tôi nhận thấy rằng đa số kiến thức của học sinh trong việc bảo
vệ môi trường của trẻ đã có, tuy nhiên còn chưa đồng đều và có nhiều hạn chế. Từ
5


thực tế trên tôi đã nghiên cứu và đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp để cung

cấp kiến thức một cách hiệu quả nhất cho học sinh.
2.

Biện pháp 2: Nghiên cứu và thực hiện nội dung chương trình lồng ghép
giáo dục môi trường cho học sinh lớp 3 qua các môn học.
Mục đích: Nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho học sinh thông

qua các môn học cụ thể
Trong những năm gần đây, ở bậc tiểu học nói chung và tại trường Tiểu học
Thu Hương nói riêng, nội dung giáo dục môi trường đã được đưa vào dạy lồng
ghép trong các môn học như: Tự nhiên - Xã hội, Đạo đức, Tiếng Việt. Bản thân tôi
đã tham gia đầy đủ các chuyên đề do Phòng giáo dục cũng như trường tố chức, tôi
đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu, soạn bài lựa chọn nội dung kiến thức,
phương pháp giảng dạy thật phù hợp với yêu cầu lồng ghép cho từng môn học, bài
học cụ thể, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của học sinh trên phương châm
“chính xác, phù hợp, không gượng ép, có hiệu quả cao”.
*Tích hợp, lồng ghép GDBVMT trong môn Tiếng Việt lớp 3:
Khi dạy môn Tiếng Việt, thông qua các ngữ liệu dùng để dạy kiến thức và kĩ
năng, thể hiện ở các phân môn Tập đọc, Chính tả, Tập làm văn, tôi cung cấp cho
HS những hiểu biết về đặc điểm sinh thái môi trường, sự giàu có về tài nguyên
thiên nhiên. Từ đó tôi giáo dục cho các em lòng yêu quý, ý thức bảo vệ môi
trường, có hành vi đúng đắn với môi trường xung quanh.
Tuầ
n
30

Nội dung tích hợp về GDBVMT

Phương thức TH

Tập đọc

Ngôi nhà chung của chúng ta là

- Khai thác trực

Một mái nhà chung

Trái đất, từ đó giáo dục học sinh

tiếp nội dung bài.

Bài học

cần phải yêu thương và bảo vệ

6


môi trường chung trái đất
Chính tả

- Khai thác trực
tiếp nội dung bài.

Ngôi nhà chung
Học sinh biết lợi ích của việc - Khai thác trực
Tập đọc
Bài hát trồng cây
31

Tập làm văn
Thảo luận về môi
trường
Tập đọc – kể chuyện
Người đi săn và con
vượn

32

Tập làm văn
Nói, viết về môi

trồng cây và phải có trách nhiệm, tiếp nội dung bài.
tuyên truyền mọi người trồng cây
bảo vệ môi trường.
Bày tỏ được ý kiến riêng của - Khai thác trực
mình về những việc cần và không tiếp nội dung bài.
nên làm để bảo vệ môi trường.
Học sinh biết không nên giết hại - Khai thác trực
thú rừng mà hãy bảo vệ chúng, tiếp nội dung bài.
bảo vệ hệ sinh thái của môi
trường.
Học sinh biết nói, viết về một - Khai thác trực
việc tốt bản thân đã làm để bảo vệ tiếp nội dung bài.

trường
môi trường.
*Tích hợp, lồng ghép GDBVMT trong môn Tự nhiên và xã hội lớp 3:
Nội dung GD BVMT của môn Tự nhiên và xã hội được thể hiện chủ yếu qua
các vấn đề:

- Cung cấp cho HS những hiểu biết về môi trường sống gắn bó với các em,
môi trường sống của con người.
- Hình thành các khái niệm ban đầu về môi trường, sự ô nhiễm môi trường,
bảo vệ môi trường.
- Những tác động của con người làm biến đổi môi trường cũng như sự cần
thiết phải khai thác, bảo vệ môi trường để phát triển bền vững.
7


- Hình thành cho học sinh những kỹ năng ứng xử, thái độ tôn trọng và bảo
vệ môi trường một cách thíết thực, rèn luyện năng lực nhận biết những vấn đề về
môi trường...
- Tham gia một số hoạt động bảo vệ môi trường phù hợp với lứa tuổi, thuyết
phục người thân, bạn bè có ý thức, hành vi bảo vệ môi trường...
Tuần

Bài học

Nội dung
Biết ích lợi của việc hít thở không

Mức độ tích hợp

khí trong lành, tác hại của việc hít
1

Nên thở như thế nào?

thở không khí có nhiều khói, bụi và Liên hệ/bộ phận
từ đó liên hệ một số việc làm bảo

vệ môi trường.
Biết được tác hại, cách xử lý và
một số việc nên làm để tránh ô

36

nhiễm về rác thải đối với môi

Liên hệ/bộ phận

trường xung quanh
Biết tác hại của việc người và gia
37

Vệ sinh môi trường

súc phóng uế bừa bãi. Biết một số
loại nhà tiêu và việc giữ vệ sinh

Liên hệ/bộ phận

nhà tiêu.
Biết tác hại của nước thải, vai trò
38

và cách bảo vệ nguồn nước tránh ô

56

nhiễm môi trường

Học sinh có hiểu biết về thực vật

57

Đi thăm thiên nhiên

động vật, từ đó liên hệ ý thức bảo

Liên hệ/bộ phận

Liên hệ/bộ phận

vệ hệ sinh thái của môi trường.
*Kết quả: Với việc xây dựng kế hoạch và lựa chọn các nội dung, tích hợp
theo từng chủ đề một cách rõ ràng, cụ thể. Tôi đã lồng ghép vào các hoạt động
hàng ngày để giáo dục học sinh có ý thức bảo vệ môi trường và đạt hiệu quả cao.
8


3. Biện pháp 3: Phối hợp với Đoàn - Đội, Hội cha mẹ tổ chức các hoạt động
nhằm nâng cao hiệu quả về giáo dục môi trường.
Mục đích: Giúp học sinh có khả năng tham gia một số hoạt động bảo vệ
môi trường phù hợp với lứa tuổi.
Việc phối hợp chặt chẽ của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường như Công
đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh trong giáo dục môi
trường cho học sinh là rất quan trọng. Thực hiện tốt nội dung đó là một thuận lợi
lớn cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, cho việc tổ chức
thực hiện và theo dõi các hành vi bảo vệ môi trường của học sinh.
- Tổ chức các hoạt động ngoại khoá, hoạt động ngoài giờ lên lớp theo chủ
điểm giáo dục môi trường:

Ví dụ:
Các chủ điểm trong hoạt động ngoài giờ lên lớp:
Chủ điểm
Nội dung
Kính yêu thầy - Hoạt động văn hóa văn nghệ chào mừng ngày NGVN.
giáo cô giáo

+ Làm báo tường, chuẩn bị các tiết mục văn nghệ (ca

(Tháng 11)

hát, kể chuyện, làm thơ, tiểu phẩm,..)
+ Hội diễn văn nghệ chào mừng
- Lễ kỷ niệm ngày NGVN
Thăm hỏi thầy cô giáo.
- Giáo dục Quyền và bổn phận trẻ em.
- Giáo dục môi trường
+ Thông qua các hoạt động Đội TNTP.
+Thông qua các hoạt động “Hội chợ trao đổi, chia sẻ
đồ dùng, đồ chơi, sách truyện cho học sinh phổ

thông”.
Uống nước nhớ - Tìm hiểu về đất nước, con người VN.
nguồn

+ Tìm hiểu những người con anh hùng của đất nước, của
9


(Tháng 12)

quê hương.
+ Cảnh đẹp quê hương, những di tích lịch sử, văn hóa
của địa phương
+ Tham quan các thắng cảnh di tích lịch sử, văn hóa quê
hương
+ Các hoạt động chăm sóc, làm sạch, đẹp, giữ gìn nghĩa
trang liệt sĩ,…
- Tổ chức các Hội thi, cuộc thi
+ Văn nghệ ca ngợi chú bộ đội, những người có công với
đất nước.
- Làm báo tường, tìm hiểu về chú bộ đội, những người
có công với đất nước.
Tổ chức nghe nói chuyện, tham quan, giao lưu kết nghĩa
với đơn vị bộ đội.
- Kỷ niệm ngày Quốc phòng toàn dân.

- Giáo dục môi trường
Các vấn đề môi trường diễn ra chung quanh học sinh hết sức đa dạng và sinh
động. Bản thân các cơ hội giáo dục môi trường trong chương trình giảng dạy chưa
đầy đủ phong phú. Hơn nữa, không thể tách rời giáo dục môi trường ra khỏi cuộc
sống thực đang đụng chạm từng giờ, từng phút đến quá trình phát triển của học
sinh. Học sinh cũng cần phải có được cơ hội thực tiễn để thực hành trách nhiệm
công dân chuẩn bị cho một đời sống trưởng thành sau này, việc tích luỹ kinh
nghiệm sống là một yếu tố quan trọng trong giáo dục.
Ngoài ra, sự thay đổi thái độ, hành vi và thước đo giá trị môi trường trong
học sinh chỉ hình thành và diễn ra trong bối cảnh có thực. Vì vậy, cần tăng cường
tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với các hình thức có tính giáo dục môi
trường như:
10

- Tổ chức hội thi hiểu biết về môi trường và bảo vệ môi trường.
- Tổ chức thi tim hiểu, khám phá về môi trường xung quanh theo các chủ đề:
Môi trường em đang sống; Nước, không khí và ánh sáng cho chúng em; Hãy cứu
lấy môi trường; Môi trường xanh, sạch đẹp và nhiệm vụ của học sinh chúng ta;
Tìm hiểu về ô nhiễm môi trường nơi em ở,..
* Thảo luận theo chủ đề về môi trường:
Ví dụ: “Hãy hành động vi môi trường sạch đẹp”
“Hãy bảo vệ màu xanh quê hương”
- Thi vẽ về đề tài môi trường.

Ảnh minh họa: Tranh vẽ bảo vệ môi trường của các bạn học sinh lớp 3A

11


- Thi sáng tác thơ ca, báo chí, tiểu phẩm về đề tài môi trường.
- Tổ chức câu lạc bộ về môi trường.
Ví dụ: Câu lạc bộ “Các bạn yêu thiên nhiên”; “Những nhà nghiên cứu
môi trường nhỏ tuổi”; “Khám phá môi trường”
- Tham quan, du lịch về môi trường, di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, di
tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, công trinh công cộng.

Ảnh minh họa: học sinh đi tham quan Viện bảo tàng Quân đội Lạng Giang
nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam 22/12
- Thi tuyên truyền viên giỏi về giáo dục và bảo vệ môi trường.
Từ việc tham gia trực tiếp những hoạt động trên, không những nhận thức về
môi trường của các em dần được nâng lên mà các em còn được rèn luyện hành vi,
thói quen, có thái độ đúng trong bảo vệ môi trường. Đồng thời các hoạt động đó

còn có ảnh hưởng lan tỏa tới cộng đồng và xã hội ở địa phương, góp phần tăng
cường sự tham gia tự giác và chủ động của mọi người dân vào sự nghiệp chung về
12


bảo vệ môi trường.
- Lồng vào các buổi họp phụ huynh trao đổi về tầm quan trọng của việc giáo
dục bảo vệ môi trường cho trẻ ở gia đình. Tập cho trẻ có thói quen biết vệ sinh cơ
thể và vệ sinh môi trường.

Ảnh minh họa: Giáo viên giới thiệu bài vẽ của học sinh về đề tài bảo vệ
môi trường với phụ huynh
4. Biện pháp 4: Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội
dung về giáo dục môi trường, tuyên dương, khen thưởng kịp thời.
Mục đích: Rút kinh nghiệm, nêu gương và nhân rộng điển hình những
tập thể, cá nhân tiêu biểu về giáo dục bảo vệ môi trường
Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung về giáo dục
môi trường nêu trên là một việc làm hết sức quan trọng, tôi coi đó như một hoạt
động chuyên môn của mình. Qua đó ta có thể đúc kết nhiều khinh nghiệm để nâng
cao hiệu quả trong việc chỉ đạo thực hiện.
Trong các hội thi về bảo vệ môi trường, một khâu không thể thiếu đó là tổ
chức tổng kết –phát thưởng. Song song với việc góp ý, xử lý các trường hợp không
tốt về bảo vệ môi trường, trong các tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp, tôi rất chú trọng
13


việc nêu gương và nhân rộng điển hình những tập thể, cá nhân tiêu biểu về bảo vệ
môi trường. Mặc dù phần thưởng chỉ là những mòn quà nhỏ như: gói kẹo, gói
bánh, cây bút, cây thước…nhưng sự khích lệ về tinh thần cho các em thể hiện rất
rõ. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục bảo vệ môi trường

IV. Kết quả chung đạt được:
- Qua việc triển khai đồng bộ công tác giáo dục môi trường trong cả chương
trình chính khoá và chương trình ngoại khoá. Tích hợp, lồng ghép giáo dục môi
trường vào tất cả các môn học cốt lõi ở chương trình lớp 5, cùng với tổ chức các
hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi đã nhận thấy sự chuyển biến rất rõ về ý thức của
học sinh biểu hiện qua các hành vi như:
+ Học sinh biết vệ sinh cá nhân sạch sẽ, rửa tay đúng nơi quy định.

14


+ Ở nhà, các em đã biết dọn dẹp nhà cửa,rửa bát gọn gàng, ngăn nắp.

+ Biết giữ vệ sinh trường, lớp tốt và sử dụng khẩu trang khi quét trường, lớp.

15


+ Tích cực trong việc tham gia bảo vệ và chăm sóc cây xanh tại trường.

+ Có ý thức giữ gìn nhà vệ sinh chung, đi tiêu, đi tiểu đúng nơi quy định.
+ Không ăn quà vặt được bày bán không hợp vệ sinh, không ăn quả xanh,
không uống nước lã.
+ Lau sạch bàn ăn, xếp ghế của lớp ngay cạnh bàn ăn của lớp sau bữa sáng
bữa trưa và bữa chiều.

Ảnh minh họa: HS dọn vị trí của mình sau khi ăn xong.
16

+ Biết bảo vệ các loài vật có ích.
- Trong phong trào xây dựng "Trường học Thân thiện-Học sinh tích cực"
trường chúng tôi là một trong những trường đi đầu của phong trào này. Tất cả các
phòng học, phòng làm việc đều được trang trí, tạo cảnh quang môi trường "thân
thiện" với học sinh. Đối với học sinh Tiểu học môi trường lớp học rất quan trọng vì
nó sẽ kích thích hứng thú học tập của học sinh. Cũng chính vì vậy ngay từ đầu năm
học tôi đã cùng các bạn trong lớp trang trí lớp học theo đúng mục tiêu “Trường học
thân thiện – học sinh tích cực”, sách vở, đồ dùng dạy và học được sắp xếp gọn
gàng, khoa học để khi cần có thể dễ sử dụng. Đặc biệt ở trong lớp có bảng phân
công trực nhật để hàng ngày học sinh chỉ cần nhìn vào đó mà có thể tự giúp cô quét
lớp, lau bảng, lau kệ sách, tưới cây, đổ rác…

Ảnh minh họa: Bảng phân công trực nhật trang và trí lớp học.
17


Tất cả các bồn hoa trong sân trường đều được trồng hoa và chăm sóc tốt.
Các bộ phận và học sinh các lớp theo dõi, trực vệ sinh sân trường hằng ngày. Với ý
thức giữ vệ sinh chung của mỗi cá nhân học sinh, sân trường và lớp học lúc nào
cũng luôn sạch sẽ .
KẾT THÚC VẤN ĐỀ
1. Kết luận:
Giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh tiểu học không phải là công việc
“một sớm, một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm
huyết và ở mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Giáo dục
bảo vệ môi trường rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo
viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ
của học sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương. Giáo dục bảo vệ
môi trường không phải chỉ là công việc của giáo viên, nhà trường mà của cả xã
hội, cộng đồng, có như vậy mới mong đào tạo ra được những thế hệ trẻ phát triển

toàn diện, chuẩn bị tốt cho việc thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
và hội nhập quốc tế.
Từ những vốn kinh nghiệm tích lũy tôi đã áp dụng dạy cho học sinh ở trường
Tiểu học, gópphần giáo dục trẻ thực hiện những việc tốt và hình thành những thói
quen tuy nhỏ, nhưng từ những việc nhỏ hàng ngày sẽ làm nền tảng hình thành nhân
cách cho trẻ sau này “ những chủ nhân tương lai của đất nước”.Với phương pháp
này tôi đã áp dụng thành công tại lớp 3A, có thể áp dụng được với tất cả các lớp
trong trường và trường bạn. Song trong quá trình nghiên cứu đề tài bản thân nhận
thấy một số hạn chế đó là: Vẫn còn một số phụ huynh chưa nắm được tầm quan
trọng của việc bảo vệ môi trường hoặc vì chiều con nên khi sinh hoạt tại gia đình,
hay những nơi công cộng không bắt trẻ vứt rác vào thùng rác, đúng nơi quy định
mà cho trẻ vứt rác bừa bãi. Để khắc phục hạn chế trên, vào đầu năm học tới bản
thân phải có kế hoạch tiếp xúc với phụ huynh tuyên truyền cho phụ huynh hiểu
18


được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường ngay từ bé. Từ đó thống nhất
phương pháp rèn nề nếp thói quen cho trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường
vào các hoạt động ngoài giờ cho học sinh, tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến
của các cấp lãnh đạo, của Ban giám hiệu và các bạn đồng nghiệp để tôi có thêm
kinh nghiệm trong việc trong việc giúp trẻ có những hành vi, thói quen tốt trong
việc có ý thức bảo vệ môi trường.
2. Đề nghị:
* Đối với Ủy ban nhân dân phường Hoàng Văn Thụ:
- Vận động, tuyên truyền các ban, ngành, đoàn thể và nhân dân có ý thức
bảo vệ môi trường, nhất là xử lý các chất thải vô cơ khó tiêu. Đặc biệt đối với các
cơ sở sản xuất, chế biến như: xưởng cưa xẻ gỗ, xưởng cơ khí, xưởng nhựa tái chế,
lò giết mổ gia cầm …và các hộ dân chung quanh khu vực trường.
- Tạo điều kiện thuận lợi để công chúng có thể dễ dàng tiếp cận các thông

tin về môi trường, các vấn đề và các thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực
môi trường, các quy hoạch và dự án đầu tư có liên quan,... để nâng cao năng lực
của công chúng trong việc tham gia ý kiến một cách thiết thực với các cơ quan có
thẩm quyền.
* Đối với Phòng GD&ĐT thành phố Bắc Giang
- Tiếp tục mở các chuyên đề bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho giáo viên
về giáo dục môi trường nhằm nâng cao khả năng tích hợp, lồng ghép giáo dục môi
trường trong các giờ học chính khóa.
- Tạo điều kiện cho nhà trường có cơ hội tham mưu với các cấp lãnh đạo,
các cơ quan có thẩm quyền huy động mọi nguồn lực, từng bước đầu tư và nâng cấp
cơ sở vật chất trường học, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường về ánh sáng, không khí,
về cung cấp nước sạch, và có công trình vệ sinh đạt chuẩn, có đủ tranh giáo khoa,
phim tư liệu, tài liệu, báo chí, thiết bị phục vụ công tác giáo dục môi trường.
19


MỤC LỤC

Phiếu khảo sát nhận thức học sinh về bảo vệ môi trường sống:
Họ và tên:......................................................................................................

TT

Câu hỏi

Có

Con người có thể sống khoẻ mạnh ở
1

2

3

những nơi không khí thiếu trong lành
được không?
Có cần phải tiết kiệm và giữ gìn nguồn
nước đang sử dụng hằng ngày không?
Trồng và bảo vệ cây xanh có phải là
việc làm góp phần bảo vệ môi trường
trong sạch hay không?
Chất thải từ các nhà máy có gây tác hại

4

cho môi trường sống của con người hay

5

không?
Những hành vi như đào bới khoáng
20

Không

Lưỡng
lự


sản, chặt phá rừng, săn bắt muôn thú

bừa bãi có phải là hành vi phá hoại môi
trường hay không?
Diệt ruồi muỗi, các con vật có hại có
6

7
8
9

10

phải là hành vi bảo vệ môi trường hay
không?
Sự gia tăng dân số nhanh có ảnh hưởng
đến môi trường tự nhiên hay không?
Bảo vệ môi trường sống có phải là
nhiệm vụ của học sinh hay không?
Học sinh có nên làm những việc gây ô
nhiễm môi trường không?
Để góp phần bảo vệ môi trường, học
sinh có cần nghe đài, đọc sách, xem
phim ảnh về môi trường hay không?
Nhà trường có nên yêu cầu học sinh

11

làm vệ sinh trường lớp thường xuyên
hay không?

21

Phiếu khảo sát về hành vi bảo vệ môi trường:
Họ và tên: ..............................................................................................................
Muốn can
Hành động

Can ngăn Đồng tình

ngăn nhưng
ngại

Không có
phản ứng gì

Vứt rác ra đường
Phóng uế bừa bãi
Vẽ bậy lên tường nơi
công cộng.
Trồng cây
Diệt chuột, ruồi,
muỗi.
10. Tài liệu tham khảo:
1. Chỉ thị số 02/2005/CT-BGD&ĐT "Về tăng cường công tác giáo dục bảo vệ
môi trường".
2. Nghị quyết số 41/NQ-TƯ Ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị về tăng
cường công tác bảo vệ môi trường trong thời kì đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước;

22

3. Quyết định số 1363/QĐ -TTg ngày 2/12/2003 về Chiến lược bảo vệ môi
trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 tạo cơ sở vững chắc
cho những nỗ lực và quyết tâm bảo vệ môi trường.
4. Sinh thái môi trường học cơ bản - GS TS KH Lê Huy Bá - Lâm Minh Triết
- NXB Đại học quốc gia HCM 5. Tài liệu tập huấn Giáo dục bảo vệ môi trường trong các môn học cấp tiểu
học của Bộ GD&ĐT

23