Quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho học sinh ở trường trung học cơ sở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình (tt)

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1.Xuất phát từ vai trò của môi trường dạy học sáng tạo và quản
lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các trường THCS trong việc
nâng cao sự phát triển trí tuệ, sự sáng tạo của HS.
1.2.Xuất phát từ thực tế môi trường dạy học sáng tạo ở trường
THCS và quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các trường
THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình còn có các hạn chế và bất cập
trước yêu cầu đổi mới giáo dục.
1.3.Xuất phát từ thực tế lĩnh vực quản lý giáo dục ít có công trình
nào nghiên cứu về quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở
trường, đặc biệt ở các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
chưa có công trình nghiên cứu nào.
Xuất phát từ các lý do trên đề tài:“Quản lý hoạt động xây dựng
môi trường dạy học sáng tạo cho học sinh ở trường THCS huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình”được lựa chọn nghiên cứu nhằm phục vụ cho
công tác dạy học và giáo dục HS trong các nhà trường phổ thông nói
chung và ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình nói riêng.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và phân tích thực trạng quản lý xây dựng
môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS, đề xuất các biện pháp quản lý
xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS, nhằm phát triển nhân
cách HS THCS và nâng cao chất lượng GD toàn diện trong nhà trường.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo của Hiệu trưởng trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo cho HS của Hiệu trưởng trường THCS.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo cho HS của Hiệu trưởng trường THCS.

4.2. Khảo sát thực trạng môi trường dạy học sáng tạo và quản lý
hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS ở trường THCS
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
1


4.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo cho HS trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh
Quảng Bình
Khảo nghiệm về nhận thức tính cần thiết và tính khả thi của biện
pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS
trường THCS đã đề xuất.
5. Giả thuyết khoa học
Quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các trường
THCS Huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong thời gian qua đã đạt
được những kết quả nhất định, phục vụ tốt cho công tác dạy học và giáo
dục HS. Tuy nhiên đứng trước yêu cầu của đổi mới giáo dục việc quản lý
xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các trường THCS còn có các
hạn chế bất cập. Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp
hơn với thực tiễn giáo dục địa phương, với yêu cầu đổi mới giáo dục thì
sẽ nâng cao được chất lượng môi trường dạy học sáng tạo. Từ đó nâng
cao chất lượng dạy học và giáo dục HS của trường THCS huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình.
6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
6.1. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động
xây dựng môi trường dạy học sáng tạo của Hiệu trưởng trường THCS.
Môi trường dạy học sáng tạo bao gồm nhiều nội dung nhưng đề tài
tập trung đi vào môi trường dạy học phát triển sự sáng tạo của HS.
6.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu

Các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình: THCS Đại
Trạch, THCS Quách Xuân Kỳ, THCS Phú Trạch, THCS Lưu Trọng Lư.
6.3. Đối tượng khảo sát: gồm 03 nhóm khách thể:
- Nhóm 1: Cán bộ quản lý (Ban giám hiệu, các tổ trưởng chuyên môn)
- Nhóm 2: Giáo viên
- Nhóm 3: Học sinh
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Nhóm phương pháp bổ trợ.
2


8. Đóng góp mới của luận văn
+ Làm rõ một số vấn đề lý luận về sáng tạo, dạy học sáng tạo,
quản lý môi trường dạy học sáng tạo.
+ Phát hiện và đánh giá thực trạng môi trường dạy học sáng tạo và
quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các trường THCS
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
+ Xây dựng, đề xuất biện pháp quản lý nhằm xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo cho HS trong các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh
Quảng Bình.
9. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, luận văn gồm có 3 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng trường THCS.
Chƣơng 2: Thực trạng môi trường dạy học sáng tạo và quản lý
hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS ở các trường
THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo cho HS ở trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG MÔI
TRƢỜNG DẠY HỌC SÁNG TẠO CỦA HIỆU TRƢỞNG
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề có liên quan
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về hoạt động quản lý trong
trường THCS.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo và quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo cho HS trong nhà trường
- Các bài viết, công trình nghiên cứu bàn về xây dựng môi trường
sáng tạo có nhiều, tập trung chủ yếu về môi trường dạy học sáng tạo (đặc
điểm, bản chất…), xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS ở các
góc độ tâm lý học, giáo dục học... còn hầu như chưa bàn đến quản lý
3


hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo trường học ở góc độ
khoa học quản lý.
- Các công trình nghiên cứu về quản lý các hoạt động trong nhà
trường đều nhằm vào việc đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
của các hoạt động khác nhau như quản lý hoạt động dạy học, quản lý nâng
cao chất lượng đội ngũ, quản lý CSVC & TBDH, Quản lý giáo dục đạo
đức cho HS....Tuy nhiên vấn đề về Quản lý môi trường dạy học sáng tạo
cho HS lại ít được đề cập đến và hầu như chưa có công trình nào.
- Bên cạnh đó riêng vấn đề quản lý hoạt động xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo cho HS tại huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình dưới góc
độ khoa học quản lý chưa có ai nghiên cứu đi sâu tìm hiểu.

Chính vì vậy cùng với tầm quan trọng của sáng tạo và môi trường
dạy học sáng tạo, việc nghiên cứu môi trường dạy học sáng tạo dưới góc
độ khoa học quản lý là việc cần thiết và có ý nghĩa, cần được quan tâm sâu
sắc và từ những lý do trên luận văn đi vào nghiên cứu đề tài Quản lý hoạt
động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho học sinh ở trường
THCS huyện Bố Trạch, Quảng Bình dưới góc độ của khoa học quản lý
giáo dục.
1.2. Môi trƣờng dạy học sáng tạo cho HS
1.2.1. Khái niệm sáng tạo và môi trường dạy học sáng tạo
1.2.1.1. Sáng tạo
Sáng tạo là quá trình hoạt động của con người tạo ra những giá
trị vật chất, tinh thần có đồng thời tính mới và tính ích lợi.
1.2.1.2. Môi trường dạy học sáng tạo
Theotừ điển Tiếng Việt: Môi trường là “nơi xảy ra một hiện tượng
hoặc diễn ra một quá trình, trong quan hệ với hiện tượng, quá trình ấy.
Là toàn bộ nói chung những điều kiện tự nhiên, xã hội, trong đó con
người hay một sinh vật tồn tại, phát triển, trong quan hệ với con người
ấy, với sinh vật ấy”
Môi trường dạy học sáng tạo là môi trường mà trong đó HS cảm
thấy thoải mái diễn tả các ý tưởng của mình và nhận được sự hỗ trợ để
phân tích và phát triển các ý tưởng này.

4


1.2.2. Đặc điểm và phân loại của môi trường dạy học sáng tạo
cho HS
1.2.2.1- Đặc điểm
1.2.2.2- Các loại môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS
1.3. Quản lý xây dựng môi trƣờng dạy học sáng tạo của Hiệu

trƣởng ở trƣờng THCS
1.3.1. Quản lý
1.3.1.1.Khái niệm
Quản lý là quá trình tác động có tổ chức, điều khiển,có định
hướng của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục
tiêu đã đề ra của tổ chức.
1.3.1.2. Chức năng của quản lý
- Chức năng lập kế hoạch
- Chức năng tổ chức
- Chức năng điều hành chỉ đạo
- Chức năng kiểm tra
1.3.2. Đặc điểm lứa tuổi HS THCS
1.3.2.1. Vị trí và giai đoạn phát triển tâm lý lứa tuổi HS THCS
1.3.2.2. Sự phát triển nhân cách và tâm lý ở lứa tuổi HS THCS
1.3.3. Nội dung quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo của Hiệu trưởng trường THCS
Quản lý họat động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo là quá
trình tác động có định hướng, có mục tiêu, có tổ chức của người hiệu
trưởng đến GV, HS để tạo nên một môi trường dạy và học sáng tạo nhằm
phát triển sự sáng tạo cho HS, nâng cao hiệu quả dạy học trong nhà
trường.
1.3.3.1. Lập kế hoạch xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở
trường THCS
1.3.3.2. Tổ chức xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường
THCS
1.3.3.3. Chỉ đạo xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường
THCS

5

1.3.3.4. Kiểm tra hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS
1.3.3.5. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường THCS.
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động xây dựng
môi trƣờng dạy học sáng tạo ở trƣờng THCS
1.4.1. Yếu tố thuộc về hiệu trưởng
1.4.2. Yếu tố thuộc về giáo viên và HS
1.4.3. Yếu tố thuộc về môi trường quản lý hoạt động dạy học
phát triển sự sáng tạo
Tiểu kết chƣơng 1
Qua phân tích các tài liệu lí luận trong và ngoài nước về môi
trường dạy học sáng tạo, luận văn đã hệ thống hóa được các vấn đề lí
luận cơ bản sau:
- Môi trường dạy học sáng tạo là môi trường HS cảm thấy thoải
mái diễn đạt các ý tưởng của mình và nhận được sự hỗ trợ để phân tích,
phát triển các ý tưởng sáng tạo.
- Quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo của
hiệu trưởng là quá trình tác động có định hướng của người hiệu trưởng
đến GV, HS để tạo nên một môi trường dạy và học sáng tạo nhằm phát
triển sự sáng tạo cho HS, nâng cao hiệu quả dạy học trong nhà trường.
- Quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo bao gồm: lập kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo trong nhà trường.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo bao gồm các yếu tố thuộc về người hiệu trưởng, thuộc về GV,
HS và các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức, quản lý dạy học sáng tạo.

6

Chƣơng 2
THỰC TRẠNG MÔI TRƢỜNG DẠY HỌC SÁNG TẠO VÀ
QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG DẠY HỌC SÁNG TẠO
CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH
2.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng
2.1.1. Mục đích khảo sát
Đề tài khảo sát thực trạng môi trường dạy học sáng tạo và quản lý
hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo để có cơ sở thực tiễn
đề xuất biện pháp quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS
ở các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
2.1.2. Nội dung khảo sát
- Khảo sát thực trạng môi trường dạy học sáng tạo cho HS ở các
trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
- Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo cho HS ở các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng
Bình.
- Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS ở các trường THCS huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình
2.1.3. Phương pháp khảo sát
2.1.3.1- Khảo sát thực trạng công tác quản lý xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo bằng các phương pháp nghiên cứu cơ bản sau:
- Điều tra bằng phiếu: Đề tài sử dụng các mẫu phiếu điều tra
Mẫu 1: Khảo sát về môi trường dạy học sáng tạo.
Mẫu 2: Khảo sát thực trạng công tác quản lý xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo.
Mẫu 3: Khảo nghiệm tính cần thiết và mức độ khả thi của các biện

pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo.
- Phương pháp phỏng vấn: trực tiếp phỏng vấn CBQL, giáo viên
và HS về hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo.
2.1.3.2- Tiêu chuẩn và thang đánh giá:
7


- Đánh giá mức độ yêu thích của HS với môi trường dạy học sáng
tạo.Cách cho điểm:
Mức độ
Điểm
Rất thích
Đầy đủ
Ảnh hưởng nhiều
3
Thích
Chưa đầy đủ
Ít ảnh hưởng
2
Không thích
Không có
Không ảnh hưởng
1
Chuẩn đánh giá:
Mức I : ̅ = 2,34 - 3,0; Mức II : ̅ = 1,5 -2,33; Mức III: ̅ < 1,5
- Đánh giá tầm quan trọng hay mức độ đáp ứng của môi trường
dạy học:
Rất quan trọng, đáp ứng tốt: 4 điểm; Quan trọng, khá: 3 điểm;
Bình thường, trung bình: 2 điểm; Không quan trọng, chưa đáp ứng: 1
điểm

Chuẩn đánh giá:Mức I: ̅ = 3,25 - 4,0; Mức II : ̅ = 2,5 - 3,24;
Mức III: ̅ < 1,75-2,49; Mức IV: ̅ < 1,75
2.1.4. Địa bàn và khách thể khảo sát
THCS Đại Trạch, THCS Quách Xuân Kỳ, THCS Phú Trạch,
THCS Lưu Trọng Lư.
Khách thể khảo sát: Cán bộ quản lý và giáo viên và học sinh
2.2. Thực trạng môi trƣờng dạy học sáng tạo ở các trƣờng
THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
2.2.1.Nhu cầu của HSTHCS về môi trường dạy học sáng tạo và
mức độ đáp ứng của môi trường dạy học sáng tạo cho HS của các
trường THCS
Qua khảo sát cho thấy các em rất yêu thích môi trường học tập sáng tạo
thể hiện tỷ lệ trung bình chung ̅ = 2,6 (2,5 < ̅ < 3,0). Trong đó mức độ rất
thích chiếm 70%, mức độ thích chiếm 22,6 % và không thích chiếm 7,3 %.
Học sinh đều có mong muốn về một môi trường học tập với các
yếu tố phục vụ tốt nhất, song thực tế mức độ đáp ứng nhu cầu của các
em về môi trường học tập sáng tạo được đánh giá ở mức trung bình ̅ =
2,1 (Min = 1; Max = 3). Trong đó mức độ đáp ứng các yếu tố môi trường
học tập sáng tạo được thể hiện ở mức đầy đủ chiếm 37,5 %, không đầy
đủ 35,1 % và mức không có chiếm tỷ lệ khá cao 27,7%.
8


2.2.2. Đánh giá tầm quan trọng của môi trường vật chất và tinh
thần cho hoạt động dạy học sáng tạo ở trường THCS.
2.2.2.1- Về tầm quan trọng của các yếu tố môi trường vật chất cần
thiết giúp giáo viên dạy học sáng tạo
Qua khảo sát cho thấy các yếu tố môi trường vật chất cần thiết để
giúp GV dạy học sáng tạo được đánh giá với mức độ rất quan trọng ̅ =
3,48 (Min = 1; Max = 4). Trong đó các yếu tố môi trường vật chất được

đánh giá mức độ rất quan trọng chiếm 58,5 %, đánh giá không quan
trọng chỉ chiếm 3%.
2.2.2.2. Về tầm quan trọng của các yếu tố môi trường tinh thần
cần thiết giúp giáo viên dạy học sáng tạo
Các yếu tố môi trường tinh thần cần thiết để giúp GV dạy học
sáng tạo được đánh giá ở mức độ rất quan trọng với trung bình chung

X = 3,60 (Min = 1; Max = 4). Trong đó được đánh giá mức độ rất quan
trọng chiếm 64,3 %, ít quan trọng chỉ chiếm tỷ lệ 1,9 % và mức không
quan trọng không có ai lựa chọn.
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động xây dựng môi trƣờng dạy học
sáng tạo ở các trƣờng THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
2.3.1. Nhận thức tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt động
xây dựng môi trường dạy học sáng tạo
Bảng 2.5. Nhận thức tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt
động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo
Mức độ Rất quan
trọng

TT

2

3

Ít quan
trọng



̅

Thứ
bậc

SL

%

SL

%

SL

%

Lập kế hoạch xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo ở 92
trường THCS

76

26

21,5

3

2,5

331 2,73

2

31

25,6

4

3,3

324 2,67

4

32

26,4

4

3,3

323 2,66

5

Biện pháp

1

Quan
trọng

Tổ chức
xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo ở 86 71,1
trường THCS
Chỉ đạo xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo ở trường
85 70,2
THCS

9


4

5

Kiểm tra hoạt động xây dựng
môi trường dạy học sáng tạo 95 78,5
ở trường THCS

26

21,5

0

0

Quản lý CSVC phục vụ xây
dựng môi trường dạy học 87
sáng tạo ở trường THCS

32

26,4

2

1,6

Trung bình chung

72
73,6

24,3

337 2,78

1

327

3

2,6

2,7
2,7

Nhận xét:Qua bảng khảo sát cho thấy các biện pháp quản lý hoạt
động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo của Hiệu trưởng đang tiến
hành được đánh giá mức độ rất quan trọng với trung bình chung
̅ = 2,7 (Min = 1; Max = 3). Trong đó có 73,6 % ý kiến đánh giá mức độ
rất quan trọng, 24,3 % đánh giá quan trọng.
2.3.2. Lập kế hoạch xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS
Bảng 2.6. Mức độ thực hiện việc lập kế hoạch xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường THCS
Mức độ

Bình
thƣờng

Tốt

TT



̅

Thứ
bậc

%

SL

%

SL

%

1

Xác định mục tiêu xây
dựng môi trường dạy
67
học sáng tạo ở trường
THCS

55,4

36

29,8

18

14,8

291

2,40

1

2

Xây dựng kế hoạch để
xây dựng môi trường
65
dạy học sáng tạo ở
trường THCS

53,7

39

32,2

17

14,1

290

2,39

2

3

Xác định các bước thực

hiện kế hoạch xây dựng
60
môi trường dạy học
sáng tạo ở trường THCS

49,6

38

31,4

23

19

279

2,30

3

4

Chuẩn bị tài chính, cơ
sở vật chất thực hiện kế
hoạch xây dựng môi 56
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

46,3

39

32,2

26

21,5

272

2,24

4

Trung bình chung

51,3

Biện pháp

SL

Chƣa tốt

31,4

10

21

2,33


Nhận xét:Mức độ thực hiện biện pháp lập kế hoạch xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo được đánh giá ở mức trung bình
̅ = 2,33 (Min = 1; Max = 3) trong đó có 51,3% ý kiến được đánh giá
mức độ Tốt, 31,4% đánh giá bình thường và 21% ý kiến đánh giá mức
độ chưa tốt.
2.3.3. Tổ chức xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS
Bảng 2.7. Mức độ thực hiện việc tổ chức xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo ở trường THCS
Mức độ
TT

Tốt

Bình
thƣờng

Chƣa tốt



̅

Thứ
bậc

SL

%

SL

%

SL

%

1

Quán triệt mục đích,
yêu cầu của hoạt động
tham gia xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

62

51,2

42

34,7

17

14,1

287

2,37

1

2

Xác định các bộ phận
tham gia xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

60

49,6

43

35,5

18

14,9

284

2,34

2

3

Xác định các nhiệm vụ
của từng bộ phận tham
gia xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

58

47,9

45

37,2

18

14,9

282

2,33

3

4

Xác lập cơ chế phối hợp
giữa các bộ phận tham
gia xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

55

45,5

38

31,4

28

23,1

269

2,22

4

Biện pháp

Trung bình chung

48,6

34,7

16,8

2,31

Nhận xét: Biện pháp tổ chức xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo của hiệu trưởngđược đánh giá thực hiện ở mức trung bình
̅ = 2,31 (Min = 1; Max = 3) trong đó có 48,6% ý kiến được đánh giá
mức độ tốt, 34,7% ý kiến đánh giá mức độ bình thường và 16,8% ý kiến
đánh giá mức độ chưa tốt.

11


2.3.4. Chỉ đạo việc xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS
Bảng 2.8. Mức độ thực hiện chỉ đạo xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo ở trường THCS
Mức độ
TT

Tốt

Bình
thƣờng

Chƣa tốt



̅

Thứ
bậc

SL

%

SL

%

SL

%

1

Xác định mục tiêu,
phương hướng
xây
dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường
THCS

64

52,9

42

34,7

15

12,4

291

2,40

1

2

Ra các quyết định cụ
thể xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS

61

50,4

44

36,4

16

13,2

287

2,37

2

3

Tổ chức thực hiện các
hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
ở trường THCS theo kế
hoạch

58

47,9

40

33,1

23

19

277

2,28

5

4

Điều chỉnh kế hoạch
xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo ở
trường THCS trong
thực tiễn

58

47,9

45

37,2

18

14,9

282

2,33

4

5

Kiểm tra, tổng kết việc
thực hiện kế hoach xây
dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường
THCS trong thực tiễn

62

51,2

39

32,2

20

16,5

284

2,34

3

Biện pháp

Trung bình chung

50,1

34,7

15,2

2,34

Nhận xét: Biện phápchỉ đạo việc xây dựng môi trường dạy học sáng tạo
cho HS của Hiệu trưởng được GV đánh giá thực hiện ở mức trung bình
̅ = 2,34 (Min = 1; Max = 3) trong đó có 50,1% ý kiến được đánh giá
mức độ thực hiện tốt, 34,7% ý kiến đánh giá mức độ bình thường và
15,2% ý kiến đánh giá mức độ thực hiện chưa tốt.
2.3.5. Kiểm tra việc xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho HS

12


Bảng 2.9. Mức độ thực hiện kiểm tra việc xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo ở trường THCS
Mức độ
TT

Tốt

Chƣa tốt



̅

Thứ
bậc

%

SL

%

SL

%

1

Xác định tiêu chuẩn đánh
giá xây dựng môi trường
64
dạy học sáng tạo ở trường
THCS

52,8

34

28,1

23

19,1

283

2,33

1

2

Kiểm tra hoạt động của
các bộ phận tham gia xây
59
dựng môi trường dạy học
sáng tạo ở trường THCS

48,7

37

30,6

25

20,7

276

2,28

2

3

Phát hiện điều chỉnh các
sai lệch trong hoạt động
xây dựng môi trường dạy 54
học sáng tạo ở trường
THCS.

44,6

39

32,3

28

23,1

270

2,23

5

4

Đánh giá việc thực hiện

xây dựng môi trường dạy
56
học sáng tạo ở trường
THCS so với mục tiêu.

46,3

41

33,9

24

19,8

274

2,26

3

5

Tổng kết, rút kinh
nghiệm trong việc thực
hiện xây dựng môi trường 56
dạy học sáng tạo ở trường
THCS.

46,3

40

33,1

25

20,6

273

2,25

4

Trung bình chung

47,7

Biện pháp

SL

Bình
thƣờng

31,6

20,7

2,27

Nhận xét: Mức độ thực hiện biện pháp kiểm tra việc xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo cho HS được đánh giá ở mức trung bình
̅ = 2,27 (Min = 1; Max = 3) trong đó có 47,7% ý kiến được đánh giá
mức độ thực hiện tốt, 31,6% đánh giá mức độ thực hiện bình thường và
20,7% ý kiến đánh giá mức độ chưa tốt.
2.3.6. Quản lý cơ sở vật chất xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo cho HỌC SINH

13


Bảng 2.10. Mức độ thực hiện việc quản lý cơ sở vật chất phục vụ xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS
Mức độ
TT

Tốt

Bình
thƣờng

Chƣa tốt



̅

Thứ

bậc

SL

%

SL

%

SL

%

1

Lập kế hoạch kinh phí
xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo ở
trường THCS

50

41,3

41

33,8

30

24,8

262

2,16

2

2

Chỉ đạo việc sử dụng
kinh phí cho việc xây
dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường
THCS hợp lý.

47

38,8

48

39,7

26

21,5

263

2,17

1

3

Kiểm tra việc sử dụng
kinh phí, CSVC phục
vụ cho việc xây dựng
môi trường dạy học
sáng tạo ở trường
THCS.

44

36,4

52

43

25

20,6

261

2,15

3

4

Quản lý CSVC (trường
học) phục vụ cho việc
xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo ở
trường THCS .

44

36,4

50

41,3

26

21,5

258

2,13

4

Biện pháp

Trung bình chung

38,3

39,6

22,1

2,15

Nhận xét: Mức độ thực hiện việc quản lý cơ sở vật chất phục vụ xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS của HTđược đánh giá
thực hiện ở mứctrung bình ̅ = 2,15 (Min = 1; Max = 3) trong đó có
38,3% ý kiến được đánh giá mức độ tốt, 39,6% ý kiến đánh giá mức độ
bình thường và 22,1% ý kiến đánh giá mức độ thực hiện chưa tốt.
2.3.7. Tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện các biện pháp quản
lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động
xây dựng môi trƣờng dạy học sáng tạo ở trƣờng THCS

14


Bảng 2.12. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS
TT
1

2

3

Mức độ Ảnh hƣởng
Ít ảnh
nhiều
hƣởng
SL
%
SL
%

Yếu tố
Yếu tố thuộc về hiệu
trƣởng:
- Nhận thức và định hướng về
xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo
- Năng lực và kỹ năng quản lý
- Ý thức trách nhiệm
- Sự động viên và tạo điều
kiện của hiệu trưởng đối với
GV(khen thưởng, thi đua…)
Trung bình chung
Yếu tố thuộc về giáo viên
THCS:
- Nhận thức của GV về xây
dựng môi trường dạy học sáng
tạo
- Ý thức trách nhiệm

- Năng lực chuyên môn,
nghiệp vụ
- Đời sống vật chất của giáo
viên
- Sự đồng thuận của giáo viên
Trung bình chung
Yếu tố thuộc về môi trƣờng:
- Yếu tố tâm lý đối với việc
xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo
- Điều kiện trang thiết bị dạy
học, tài liệu
- Sự phối hợp giữa các lực
lượng tham gia xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
- Sự chỉ đạo thống nhất giữa
hiệu trưởng và các bộ phận,
lực lượng xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
Trung bình chung

Không
ảnh hƣởng
SL %



̅

Thứ

bậc

118

97,5

3

2,5

0

0

360 2,97

2

109
85

90,1
70,2

12
36

9,9
29,8

0
0

0
0

351 2,90
327 2,7

3
4

121

100

0

0

0

0

363

1

89,3

10,5

3

0

2,89

110

90,9

11

9,1

0

0

352 2,90

1

86

71,1

35

28,9

0

0

328 2,71

3

90

74,4

31

25,6

0

0

332 2,74

2

70

57,9

43

35,5

8

6,6

304 2,51

5

70

57,9
70,4

44

36,4
27,1

7

5,7
2,5

305 2,52
2,67

4

96

79,3

23

19

2

1,7

336 2,77

4

115

95

6

5

0

0

357 2,95

1

102

84,3

13

10,7

6

5

338 2,79

3

104

85,9

11

9,1

6

5

340 2,80

2

86,1

15

11

2,9

2,82


Nhận xét: Có 3 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo là các nhóm yếu tố thuộc về hiệu
trưởng, nhóm yếu tố thuộc về giáo viên nhóm yếu tố thuộc về môi
trường quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo. Các yếu tố ảnh
hưởng quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở
trường THCS được đánh giá mức độ ảnh hưởng nhiều và có sự không
đồng đều nhau giữa 3 yếu tố. Trong đó các nhóm yếu tố thuộc về hiệu
trưởng có 89,3% ý kiến GV đánh giá mức độ ảnh hưởng nhiều với ̅ =
2,89. Nhóm yếu tố thuộc về GV có 70,4% ý kiến GV đánh giá mức độ
ảnh hưởng nhiều với ̅ = 2,67, các nhóm yếu tố thuộc về môi trường có
ý kiến đánh giá mức độ ảnh hưởng nhiều chiếm tỷ lệ 86,1% với ̅ = 2,82.
Trong từng nhóm yếu tố lại có sự khác biệt nhau về mức độ ảnh
hưởng, cụ thể:

2.5. Đánh giá thực trạng quản lý xây dựng môi trƣờng dạy
học sáng tạo ở trƣờng THCS.
2.5.1. Thuận lợi và nguyên nhân
2.5.2. Khó khăn và nguyên nhân
Tiểu kết chƣơng 2
Chương 2 tác giả đã tổ chức nghiên cứu thực trạng môi trường dạy
học sáng tạo, thực trạng quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo,
thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường dạy học sáng tạo và
đánh giá thực trạng quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở các
trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Kết quả khảo sát chung cho thấy:
Thực trạng môi trường dạy học sáng tạo: Phòng GD&ĐT Bố
Trạch thường xuyên có những biện pháp chỉ đạo các trường thực hiện
các nhiệm vụ dạy học, đổi mới PPDH phát huy tính tích cực, chủ động
sáng tạo của HS. Hiệu trưởng các trường THCS đều thực hiện nhiệm vụ
trọng tâm năm học và thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
sáng tạo có nhiều điểm khác với các biện pháp quản lý hoạt động truyền
thống. Đến nay môi trường dạy học sáng tạo đã được hình thành và dần
phát huy tác dụng trong các nhà trường. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn
chế thể hiện: việc đầu tư xây dựng CSVC chưa thực sự đồng đều giữa
các trường; việc bồi dưỡng, đào tạo về dạy học đổi mới còn hạn chế do
16


GV ít có cơ hội dự các giờ dạy học sáng tạo giúp HS phát triển sự sáng
tạo; việc kiểm tra đánh giá, khuyến khích các hoạt động dạy học sáng tạo
của hiệu trưởng các trường THCS chưa đồng bộ và chưa thường xuyên.
Thực trạng quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo: Hầu
hết các biện pháp quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo đều
được đa số CBGV đánh giá rất quan trọng, tuy nhiên mức độ thực hiện

các biện pháp chỉ được đánh giá mức trung bình. Hiệu trưởng cần phải
có những biện pháp quản lý hoạt động dạy học phù hợp, khoa học và cụ
thể hơn nữa trong môi trường học tập sáng tạo để giúp các trường đạt
mục tiêu cuối cùng là tạo môi trường học tập cởi mở, thân thiện, dễ tiếp
xúc, dễ gần, thuận tiện cho việc hợp tác, có các mối quan hệ mang tính
tích cực, hỗ trợ lẫn nhau trong dạy và học và có sự liên kết chặt chẽ với
cộng đồng. Môi trường học tập đó cần có sự quan tâm thoả đáng về cả
vật chất lẫn tinh thần để nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu
dạy học hiện nay.
Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường dạy học sáng tạo
bao gồm yếu tố thuộc về hiệu trưởng, yếu tố thuộc về GV và yếu tố thuộc
môi trường. Các yếu tố ảnh hưởng được đánh giá mức độ ảnh hưởng nhiều
đến hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo. Ảnh hưởng nhiều
nhất là các yếu tố thuộc về hiệu trưởng, tiếp theo là các yếu tố thuộc về môi
trường xếp vị trí thứ 2, cuối cùng là các yếu tố thuộc về GV.
Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn gợi mở cho
việc đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục hiện naynhằm
nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng giáo dục toàn diện trong các
trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chƣơng 3
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNGXÂY DỰNG MÔI TRƢỜNG
DẠY HỌC SÁNG TẠO CHO HỌC SINH TRƢỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
17

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo cho HS các trường THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và HS về
tầm quan trọng của sáng tạo và việc xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo ở trường THCS.
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo cho giáo viên
3.2.3. Chỉ đạo xây dựng góc sáng tạo (nghệ thuật và kỹ thuật)
3.2.4. Tăng cường kiểm tra việc thực hiện hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo.
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất và các điều kiện phục vụ hoạt
động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS.
3.2.6. Phát triển môi trường sư phạm và có chính sách khuyến
khích sự sáng tạo
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp
3.4.1. Quy trình khảo nghiệm
Để tiến hành xác định tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo, tác giả
tiến hành khảo sát thực tế bằng điều tra thông qua phiếu xin ý kiến dành
cho 121 CBQL và GV ( trong đó có 50 CBQL gồm: 02 cán bộ chuyên
viên Phòng GD&ĐT huyện Bố Trạch, 04 hiệu trưởng, 04 phó hiệu
trưởng; 25 tổ trưởng, 15 tổ phó chuyên môn; 71 GV) ở các trường THCS
huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Tổng số CBQL, GV được hỏi là 121, số phiếu hỏi là 121 phiếu, số
trả lời đúng yêu cầu đặt ra là 121 phiếu đạt 100%. Khi xử lý các số liệu
thu được qui định:
Về mức độ cần thiết: Rất cần thiết: 3đ; Cần thiết: 2đ; Ít cần thiết: 1đ

Về mức độ khả thi: Rất khả thi: 3 đ; Khả thi: 2đ; Ít khả thi: 1đ
3.4.2. Kết quả khảo nghiệm

18


Bảng 3.1. Kết quả khảo sát về tính cần thiết các biện pháp quản lý xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng THCS huyện Bố Trạch

TT

1

2

3

4

5

6

Các biện pháp

Nâng cao nhận thức
của CBQL, GV và
HS về tầm quan
trọng của sáng tạo và
việc xây dựng môi

trường dạy học sáng
tạo ở trường THCS
Tổ chức bồi dưỡng
năng lực xây dựng
môi trường sáng tạo
cho GV và HS
Chỉ đạo xây dựng
góc sáng tạo (sáng
tạo nghệ thuật và kĩ
thuật)
Tăng cường kiểm tra
việc thực hiện hoạt
động xây dựng môi
trường dạy học sáng
tạo
Tăng cường CSVC
và các điều kiện
phục vụ hoạt động
xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo ở
trường THCS
Phát
triển
môi
trường sư phạm và
có các chính sách
khuyến khích sự
sáng tạo
Trung bình chung

Rất cần
thiết
SL %

Không cần
thiết
% SL %

Cần thiết
SL



̅

Thứ
bậc

114 94,2

7

5,8

0

0

356 2,92

4

119 98,3

2

1,7

0

0

361 2,98

1

112 92,6

9

7,4

0

0

354 2,93

3

110 90,9

11

9,1

0

0

352

2,9

5

118 97,5

3

2,5

0

0

360 2,97

2

109 90,1

10

8,3

2

1,6

349 2,88

6

0,3

2,93

93,9

5,8
19


Qua khảo sát cho thấy tính cần thiết các biện pháp quản lý xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng THCS huyện Bố
Trạch được CB và GV đánh giá mức độ rất cần thiết =2,93 (Min = 1,
Max = 3). Trong đó mức độ rất cần thiết của các biện pháp chiếm 93,3%,
tính cần thiết chiếm 5,8%, không cần thiết chiếm 0,3%.
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi các biện pháp quản lý xây

dựng môi trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng trường THCS huyện
Bố Trạch
Rất cần
thiết
SL %

TT

Các biện pháp

1

Nâng cao nhận thức
cho CBQL, GV và HS
về tầm quan trọng của
sáng tạo và việc xây
dựng môi trường dạy
học sáng tạo ở trường
THCS

115

2

Tổ chức bồi dưỡng
năng lực sáng tạo cho
GV và HS

3

Cần thiết

Không cần
thiết
SL
%



̅

Thứ
bậc

SL

%

95

6

5

0

0

357

2,95

2

98

81

21

17,4

2

1,6

338

2,79

5

Chỉ đạo xây dựng góc
sáng tạo (sáng tạo nghệ
thuật và kĩ thuật)

102

84,3

16

13,2

3

2,5

341

2,81

4

4

Tăng cường kiểm tra
việc thực hiện hoạt
động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo

105

86,8

16

13,2

0

0

347

2,86

3

5

Tăng cường CSVC và
các điều kiện phục vụ
hoạt động xây dựng
môi trường dạy học
sáng tạo ở trường
THCS

117

96,7

4

3,3

0

0

359

2,96

1

6

Phát triển môi trường
sư phạm và có các
chính sách khuyến
khích sự sáng tạo

88

72,7

23

19

10

8,3

320

2,64

6

Trung bình chung

86,1

11,8

20

2,1

2,83


Qua khảo sát cho thấy tính khả thi của các biện pháp quản lý xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng THCS huyện Bố
Trạch được CB và GV đánh giá mức độ rất khả thi ̅ =2,83 ( Min = 1,
Max = 3). Trong đó mức độ rất khả thi của các biện pháp chiếm 86,1%,
mức độ khả thi chiếm 11,8%, không khả thi chiếm 2,1%.
Tóm lại, mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS có sự
đánh giá khác nhau, không đồng đều. Có biện pháp được đánh giá cần
thiết, khả thi cao, có biện pháp ở mức độ thấp hơn, thậm chí không cần
thiết và không khả thi.
Có thể biểu diễn tính cần thiết và khả thi của các biện pháp quản
lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo đề xuất bằng biểu đồ sau:
3.1
3
2.9
2.8

2.7
2.6
2.5
2.4

Tính cần thiết
Tính khả thi

BP1

BP2

BP3

BP4

BP5

BP6

Biểu đồ 3.1. Kết quả khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi về các biện
pháp quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo của hiệu trưởng
THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Binh
Tiểu kết chƣơng 3
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn của vấn đề nghiên cứu,
dựa trên thực trạng của GD, thực trạng của dạy và học, nhất là thực trạng
về môi trường dạy học sáng tạo của các trường THCS huyện Bố Trạch,
tỉnh Quảng Bình, luận văn đã đề xuất 06 biện pháp quản lý hoạt động
xây dựng môi trường dạy học sáng tạo cho các trường THCS huyện Bố
Trạch, tỉnh Quảng Bình.

Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và HS về tầm
quan trọng của sáng tạo và việc xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở
trường THCS.
21


Biện pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng năng lực xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo cho GV.
Biện pháp 3: Chỉ đạo xây dựng góc sáng tạo (nghệ thuật và kỹ
thuật).
Biện pháp 4: Tăng cường kiểm tra việc thực hiện hoạt động xây
dựng môi trường dạy học sáng tạo
Biện pháp 5: Tăng cường CSVC và các điều kiện phục vụ hoạt
động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường THCS
Biện pháp 6: Phát triển môi trường sư phạm và có chính sách
khuyến khích sự sáng tạo.
Kết quả khảo nghiệm đánh giá các biện pháp đều có mức độ cần
thiết và khả thi cao.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
1.1. Qua phân tích các tài liệu lí luận trong và ngoài nước về môi
trường dạy học sáng tạo, luận văn đã hệ thống hóa được các vấn đề lí
luận cơ bản sau:
- Môi trường dạy học sáng tạo là môi trường HS cảm thấy thoải
mái diễn đạt các ý tưởng của mình và nhận được sự hỗ trợ để phân tích,
phát triển các ý tưởng sáng tạo.
- Quản lý hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo của
hiệu trưởng là quá trình tác động có định hướng của người hiệu trưởng
đến GV, HS để tạo nên một môi trường dạy và học sáng tạo nhằm phát
triển sự sáng tạo cho HS, nâng cao hiệu quả dạy học trong nhà trường.

- Quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo bao gồm: lập kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra hoạt động xây dựng môi trường dạy
học sáng tạo trong nhà trường.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng môi trường dạy học
sáng tạo bao gồm các yếu tố thuộc về người hiệu trưởng, thuộc về GV,
HS và các yếu tố thuộc về môi trường tổ chức, quản lý dạy học sáng tạo.
1.2. Thông qua tổ chức nghiên cứu thực trạng môi trường dạy học
sáng tạo, thực trạng quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo, thực
trạng các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường dạy học sáng tạo trường

22


THCS huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Kết quả khảo sát chung cho
thấy:
Thực trạng môi trường dạy học sáng tạo: Phòng GD-ĐT Bố Trạch
thường xuyên có những biện pháp chỉ đạo các trường thực hiện các
nhiệm vụ dạy học, đổi mới PPDH phát huy tính tích cực, chủ động sáng
tạo của HS. Hiệu trưởng các trường THCS đều thực hiện nhiệm vụ trọng
tâm năm học và thực hiện các biện pháp quản lý hoạt động dạy học sáng
tạo có nhiều điểm khác với các biện pháp quản lý hoạt động truyền
thống. Đến nay môi trường dạy học sáng tạo đã được hình thành và dần
phát huy tác dụng trong các nhà trường. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn
chế thể hiện: việc đầu tư xây dựng CSVC chưa thực sự đồng đều giữa
các trường; việc bồi dưỡng, đào tạo về dạy học đổi mới còn hạn chế do
GV ít có cơ hội dự các giờ dạy học sáng tạo giúp HS phát triển sự sáng
tạo; việc kiểm tra đánh giá, khuyến khích các hoạt động dạy học sáng tạo
của hiệu trưởng các trường THCS chưa đồng bộ và chưa thường xuyên.
Thực trạng quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo: Hầu
hết các biện pháp quản lý xây dựng môi trường dạy học sáng tạo đều

được đa số CBGV đánh giá rất quan trọng, tuy nhiên mức độ thực hiện
các biện pháp chỉ được đánh giá mức trung bình. Hiệu trưởng cần phải
có những biện pháp quản lý hoạt động dạy học phù hợp, khoa học và cụ
thể hơn nữa trong môi trường học tập sáng tạo để giúp các trường đạt
mục tiêu cuối cùng là tạo môi trường học tập cởi mở, thân thiện, dễ tiếp
xúc, dễ gần, thuận tiện cho việc hợp tác, có các mối quan hệ mang tính
tích cực, hỗ trợ lẫn nhau trong dạy và học và có sự liên kết chặt chẽ với
cộng đồng. Môi trường học tập đó cần có sự quan tâm thoả đáng về cả
vật chất lẫn tinh thần để nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng yêu cầu
dạy học hiện nay.
Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường dạy học sáng
tạo: Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường dạy học sáng tạo
bao gồm yếu tố thuộc về hiệu trưởng, yếu tố thuộc về GV và yếu tố
thuộc môi trường. Các yếu tố ảnh hưởng được đánh giá mức độ ảnh
hưởng nhiều đến hoạt động xây dựng môi trường dạy học sáng tạo. Ảnh
hưởng nhiều nhất là các yếu tố thuộc về hiệu trưởng, tiếp theo là các yếu
tố thuộc về môi trường xếp vị trí thứ 2, cuối cùng là các yếu tố thuộc về
GV.
Từ việc khảo sát điều tra thực trạng ở chương 2 sẽ làm cơ sở để
23


tác giả đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động xây dựng môi trường
dạy học sáng tạo phù hợp với thực tiễn.
1.3. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và điều tra phân tích thực trạng
luận văn đề xuất 06 biện pháp vừa mang tính lý luận, logic, vừa mang
tính thực tiễn, đã được khảo nghiệm để chứng tỏ tính cấp thiết, khả thi và
được chấp nhận trong thực tiễn tại các trường THCS trên địa bàn huyện
Bố Trạch, đó là các biện pháp:
- Nâng cao nhận thức cho CBQL, GV và HS về tầm quan trọng

của sáng tạo và việc xây dựng môi trường dạy học sáng tạo ở trường
THCS.
- Tổ chức bồi dưỡng năng lực xây dựng môi trường dạy học sáng
tạo cho GV.
- Chỉ đạo xây dựng góc sáng tạo (nghệ thuật và kỹ thuật).
- Tăng cường kiểm tra việc thực hiện hoạt động xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo
- Tăng cường CSVC và các điều kiện phục vụ xây dựng môi
trường dạy học sáng tạo ở trường THCS.
- Phát triển môi trường sư phạm và có chính sách khuyến khích sự
sáng tạo.
Việc triển khai thực hiện các biện pháp trên đòi hỏi hiệu trưởng
hiểu rõ bản chất của từng biện pháp và mối quan hệ giữa các biện pháp.
Trên cơ sở thực tế của trường mình để phát huy tư duy quản lý, có sáng
tạo, linh hoạt sao cho phù hợp với thực tiễn để cho mỗi biện pháp đều
phát huy tác dụng mang lại hiệu quả tối đa trong hoạt động dạy học,
nâng cao chất lượng dạy và học ở các trường THCS huyện Bố Trạch,
tỉnh Quảng Bình, góp phần đào tạo thế hệ trẻ đầy sáng tạo, có đầy đủ các
kĩ năng của thế kỉ 21, tạo ra nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH- HĐH
đất nước trong thời kì hội nhập và phát triển.
2. Khuyến nghị
2.1. Với Phòng GD& ĐT
2.2. Với hiệu trưởng trường THCS
2.3. Với giáo viên THCS
2.4. Với phụ huynh HS

24