SKKN một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn tin học 6

Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
MC LC
PHầN 1: Mở đầu
1. Lý do chn sỏng kin kinh nghim .
2. Mc ớch.
3. i tng, phng phỏp nghiờn cu v i tng kho sỏt.
4. Nhim v, phm vi v thi gian thc hin.
5. úng gúp v mt khoa hc ca sỏng kin kinh nghim.
PHầN 2: Nội dung
Chơng 1: C s khoa hc ca sỏng kin kinh nghim.
1. C s lý lun.
2. C s thc tin.
Chơng 2: Thực trạng vấn đề mà sáng kiến kinh

Trang
2
3
3
3
4
5
5
5
7

nghiệm đề cập
Chơng 3: Những giải pháp (biện pháp) mang tính

7

khả thi
Chơng 4: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai

10

của sáng kiến kinh nghiệm.
phần 3 . Kết luận.
phần 4. phục lục.

1

11
12


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
PHầN 1: Mở đầu
1/ Lý do chn sỏng kin kinh nghim .
* Tầm quan trọng của công nghệ thông tin:
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ CNTT đã tác
động lớn đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội ngời. Đảng
và Nhà nớc đã xác định rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của
tin học và CNTT, truyền thông cũng nh những yêu cầu đẩy
mạnh của ứng dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng
yêu cầu CNH, HĐH, mở cửa và hội nhập, hớng tới nền kinh tế
tri thức của nớc ta nói riêng - thế giới nói chung.
Chính vì xác định đợc tầm quan trọng đó nên Nhà nớc
ta đã đa môn tin học vào trong nhà trờng và ngay từ tiểu
học học sinh đợc tiếp xúc với môn tin học để làm quen dần

với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học
những phần nâng cao trong các cấp tiếp theo. Nhất là trong
năm học 2014 - 2015 này, năm học của đổi mới phơng pháp
dạy, nâng cao chất lợng dạy học.
* Tác dụng của CNTT trong dạy học ở bậc THCS:
Môn tin học ở bậc THCS bớc đầu giúp học sinh làm quen
với một số kiến thức ban đầu về CNTT nh: Một số bộ phận
của máy tính, một số thuật ngữ thờng dùng, rèn luyện một số
kỹ năng sử dụng máy tính,
Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực
cần thiết cho ngời lao động hiện đại nh:
+ Góp phần hình thành và phát triển t duy thuật giải.
+ Bớc đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông
tin.

2


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
+ Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt
động học tập, lao động xã hội hiện đại.
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính và các sản
phẩm tin học.
+ Bớc đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập.
+ Có ý thức tìm hiểu CNTT trong các hoạt động xã hội.
* Đặc biệt khi học sinh học các phần mềm nh:
+ Phần mềm soạn thảo văn bản: Học sinh ứng dụng từ
các môn học Tập Làm Văn để trình bày đoạn văn bản sao
cho phù hợp, đúng cách. ứng dụng soạn thảo văn bản để soạn

thảo giải những bài toán, bài văn... đã học ở các môn học
khác.
+ Phần mềm vẽ: Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật,
học đợc từ môn mỹ thuật để vẽ những hình ảnh sao cho
sinh động, hài hoà thẩm mĩ.
+ Phần mềm tập gõ bàn phím bằng mời ngón tay
Mario: Giúp HS luyện tập cách làm việc với bàn phím một
cách chuẩn xác nhanh chóng và hiệu quả cao.
+ Trong chơng trình tin học THCS thì một số bài học
đợc phân bố xen kẽ giữa các bài vừa học, vừa chơi. Điều đó
sẽ rèn luyện cho học sinh óc t duy sáng tạo trong quá trình
chơi những trò chơi mang tính bổ ích giúp cho học sinh th
giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp
2. Mục đích:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của chuyên
đề.
- Đề ra một số biện pháp và việc dạy tin học trong bậc
THCS

3


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
3. i tng, phng phỏp nghiờn cu v i tng kho sỏt.
a/ Đối tợng nghiên cứu:
- Môn tin học lớp 6
- Học sinh khối lớp 6 trờng THCS Phơng Liễu- Quế VõBắc Ninh.
b/ Phơng pháp nghiên cứu:
- Phỏng vấn học sinh khối 6.

- Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)
- Sử dụng bảng biểu đối chiếu.
- Thăm lớp, dự giờ.
- Kiểm tra chất lợng sau giờ học.
- Tận dụng tối đa các buổi học thực hành để các em đợc làm quen và luyện tập thật tốt các bài học lý thuyết.

4. Nhim v, phm vi v thi gian thc hin.
thc hin tt sỏng kin kinh nghim, ngi thc hin sỏng kin
kinh nghim cn phi thc hin cỏc nhim v sau:
- Nghiờn cu ti liu.
- Thao ging, dy th nghim.
- D gi, trao i rỳt kinh nghim.
- Trực tiếp tham gia thực hiện áp dụng công việc đổi
mới phơng pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lợng giờ
thực hành.
- Kim tra ỏnh giỏ kt qu t ú s iu chnh, b sung hp lý.

4


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
Phm vi v thi gian thc hin : Sỏng kin kinh nghim c thc
hin i vi hc sinh trng trung hc c s Phơng Liễu:
- Thời gian bắt đầu: Từ tháng 7 năm 2013.
- Thời gian hoàn thành: Tháng 5 năm 2014.
5. Đóng góp của sáng kiến kinh nghiệm đối với việc

nâng cao chất lợng dạy và học
ti ny tụi a ra nhm để dạy tốt môn tin học 6. Tỡm ra

nhng hạn chế nhm nõng cao cht lng v hiu qu trong vic giảng
dạy môn tin 6 trung hc c s.

5


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
PHầN 2: Nội dung

Chơng 1: C s khoa hc ca sỏng kin kinh nghim.
1/ Cơ sở lý luận:
+ Nghị quyết 40/2000/QH10 và chỉ thị 14/2001/CT-TTg
ngày 9/12/2000 về việc đổi mới chơng trình giáo dục phổ
thông: Nội dung chơng trình là tích cực áp dụng một cách
sáng tạo các phơng pháp tiên tiến, hiện đại, ứng dụng CNTT
vào dạy và học.
+ Thông t số 14/2002/TT-BGD&ĐT ngày 1/4/2002 về việc
hớng dẫn quán triệt chủ trơng đổi mới giáo dục phổ thông.
+ Chỉ thị 29/CT của Trung Ương Đảng về việc đa CNTT
vào nhà trờng.
+ Trong nhiệm vụ năm học 2005 - 2006 Bộ trởng giáo
dục đào tạo nhấn mạnh: Khẩn trơng triển khai chơng trình
phát triển nguần nhân lực CNTT từ nay đến năm 2010 của
chính phủ và đề án dạy Tin học ứng dụng CNTT và truyền
thông giai đoạn 2005 - 20010 của ngành.
2/ Cơ sở thực tiễn:
* Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện chuyên đề ở
trờng THCS Phơng Liễu.
a. Thuận lợi:

* Nhà trờng:
- Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhng nhà
trờng đã tạo điều kiện để học sinh có thể học từ khối lớp 6,
tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho
việc dạy và học môn Tin học.

6


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
- Đợc sự ủng hộ của các cấp Uỷ Đảng - UBND - các ban
ngành, phụ huynh toàn trờng hỗ trợ về cả tinh thầnh cũng nh
cơ sở vật chất cho nhà trờng.
* Giáo viên:
Giáo viên đợc đào tạo vợt chuẩn chuyên ngành về tin học
để đáp ứng yêu cầu cho dạy và học môn tin học trong bậc
THCS.
* Học sinh:
Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá
những lĩnh vực mới nên học sinh rất hứng thú học, nhất là
những tiết thực hành.
Đời sống kinh tế gia đình của một số em học sinh ở nhà
đã có máy vi tính nên cũng có những thuận lợi nhất định đối
với môn học.
b. Khó khăn:
* Nhà trờng:
Nhà trờng đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh
học nhng vẫn còn hạn chế về số lợng cũng nh chất lợng, mỗi
ca thực hành có tới 3 - 4 em ngồi cùng một máy nên các em

không có nhiều thời gian để thực hành làm bài tập một cách
đầy đủ. Hơn nữa nhiều máy cấu hình máy đã cũ, chất lợng
không còn tốt nên hay hỏng hóc, ảnh hởng rất nhiều đến
chất lợng học tập của học sinh.
* Giáo viên:
Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chơng trình
bậc THCS nên chơng trình và sự phân phối chơng trình bớc
đầu cha có sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Hơn nữa

7


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
khi thực hành, các máy móc cũ thờng gặp sự cố, trục trặc
dẫn đến học sinh thiếu máy, không thực hành đợc.
* Học sinh:
Đa số các em học sinh chỉ đợc tiếp xúc với máy vi tính ở
trờng là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính
với các em còn hạn chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn
mang tính chậm chạp.

8


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
Chơng 2: Thực trạng vấn đề mà sáng kiến kinh
nghiệm đề cập
Trớc khi thực hiện chuyên đề, tôi đã khảo sát khối lớp

thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành, thông qua kiểm
tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu đợc:
Trớc khi thực hiện chuyên
Mức độ thao tác

đề
Số Hs
19/98
30/98
37/98
12/98

Thao tác nhanh, đúng
Thao tác đúng
Thao tác chậm
Cha biết thao tác

Tỷ lệ
19.4%
30.6%
37.8%
12.2%

Chơng 3: Những giải pháp (biện pháp) mang
tính khả thi
1. Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tởng,
thiết kế bài dạy phù hợp:
- Ngay từ bài học đầu tiên trong chơng trình học Tin
học, giáo viên phải xác định rõ cho học sinh nhận biết các bộ
phận của máy tính và tác dụng của các bộ phận đó bằng

cách cho học sinh quan sát ngay trong giờ giảng lý thuyết.
Ví dụ: Bài làm quen với máy tính. Khi giáo viên giới thiệu
bộ phận con chuột, giáo viên phải mô tả con chuột, có mấy
loại con chuột, trên thân con chuột có những phím nào, chức
năng của các phím đó, tay đặt lên con chuột đó nh thế
nào.
- Học sinh quan sát con chuột, quan sát thao tác của cô
giáo khi sử dụng chuột trong quá trình học tập.
Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành
sao cho phù hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới

9


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
thực hành tốt đợc cũng nh khi học sinh thực hành tốt thì sẽ
hiểu sâu hơn về lý thuyết.
Ví dụ: Khi học bài các thao tác với tệp tin văn bản. Giáo
viên dạy phần lu văn bản, mở văn bản. Khi học lý thuyết học
sinh mới chỉ hiểu là lu văn bản vào trong máy là để văn bản
đó không bị mất đi, có thể mở ra đợc. Nhng đến khi thực
hành học sinh mới thực sự hiểu rằng khi lu văn bản đó luôn
luôn đợc lu trữ và tồn tại trong máy, có thể mở ra bất cứ lúc
nào để chỉnh, xem và chỉnh sửa.
- Giáo viên nên tận dụng những phơng tiện sẵn có của
môn tin học áp dụng vào trong giảng dạy lý thuyết để học
sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi học thực hành
của hiệu quả hơn.
Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh khối 6

(lớp 6A,6B và lớp 6C) dạy bài các thao tác với tệp tin văn bản.
Lớp 6A dạy có sử dụng đồ dùng trực quan bằng mát tính, thao
tác trên máy tính. Còn lớp 6B, 6C dạy sử dụng đồ dùng trực
quan bằng hộp thoại miêu tả hình ảnh trong máy tính.
Khi tổng hợp kết quả thu đợc:
Lớp 6A
Số
Tỉ lệ
HS
tác 20/2 69%

Lớp 6B
Số
Tỉ
HS
2/33

lệ
6.1%

Lớp 6C
Số
Tỉ lệ
HS
3/36 8.3%

15/33

45.5

15 /

41.7%

13/33

%
33.4

36
15/3

41.7%

3/33

%
9.0%

6
3/36

8.3%

Mức độ thao
tác
Thao

nhanh
Thao tác đúng

Thao tác chậm

9
8/29

27.6

1/29

%
3.4%

Cha biết thao 0/29

0%

tác
10


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
Khi dạy thực hành, giáo viên giao bài tập cho học sinh
một cách cụ thể, rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của
bài học trớc, hớng dẫn theo từng nhóm trớc khi học sinh làm
để học sinh quan sát và làm bài tập.
Ví dụ: Dạy bài vẽ bảng biểu, giáo viên giao bài tập thực
hành, sau đó hớng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho
học sinh dễ quan sát thao tác của GV và lời nói của GV. trong
khi thực hành, nếu em học sinh nào cha thực hành đợc, giáo

viên lại hớng dẫn cho em đó hoặc bắt tay em đó và hớng dẫn
các thao tác.
2. Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù
hợp với nội dung của bài giảng, liên hệ với một số môn
học khác trong chơng trình học của các em. Các bài tập
không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp,
ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trớc để
học sinh ôn lại và vận dụng vẽ một cách có hệ thống.
3. Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh
đua giữa các nhóm bằng cách phân công các nhóm làm
bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét, chấm điểm
(dới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo đợc sự
hào hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực
hành.
4. Tận dụng những nguồn tài nguyên sẵn có của
máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm kiếm thông
tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá
trình dạy và học.

11


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
5. Su tầm một số trò chơi có ích để rèn luyện về
cách sử dụng chuột (cờ caro), luyện ngón khi sử dụng
bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện t duy, tính
toán, nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper)
6. Giáo viên có kế hoạch bồi dỡng để nâng cao
kiến thức bản thân đáp ứng đợc những yêu cầu đổi

mới, cập nhật thông tin một cách đầy đủ, chính xác.
Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo
viên dạy Tin học nhận thức đợc cần phải có kế hoạch bồi dỡng
Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, tham khảo các tài
liệu có liên quan và có thể hỏi các đồng nghiệp của trờng
bạn.
Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng
phải tìm hiểu các kiến thức khác nh văn hoá, kinh tế, chính
trị, xã hội để tự nâng cao nhận thức của bản thân.

12


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
Chơng 4: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai
của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học khối 6, so
sánh với bảng tổng hợp trớc đó đã thu đợc kết quả nh sau:

Mức độ thao
tác

Trớc khi thực

Sau khi

hiện chuyên

thực hiện

19.4

tăng,
chuyên đề
Số
giảm
Tỷ lệ
Hs
25/9 25.5 Tăng:

30/98

%
30.6

8
38/9

%
38.8

6.1%
Tăng:

37/98

%
37.8

8
29/9

%
29.6

8.2%
Giảm:

12/98

%
12.2

8
6/98

%
6.1%

8.2%
Giảm:

đề
Số Hs Tỷ lệ

Thao tác nhanh,
đúng
Thao tác đúng
Thao tác chậm

Cha biết thao tác

Tỷ lệ

19/98

%

6.1%

Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp áp dụng
vào việc dạy học Tin học lớp 6 đã trình bày ở trên các em
không những nắm chắc kiến thức mà còn thấy các em học
tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, có chất lợng thực
sự.

13


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
phần 3 . Kết luận.
- Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú
tiếp thu bài .
- Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao chuyên môn nghiệp
vụ
- Thăm lớp dự giờ, hội thảo phơng pháp giảng dạy các bộ
môn khác.
- Tích cực tham mu với nhà trờng để tăng cờng nâng
cấp máy, trang thiết bị dạy học.

- Thực hiện tốt các quy định của ngành đề ra.
Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng vào
dạy tin học khối 6. tuy nhiên còn nhiều yếu tố khách quan và
chủ quan và vẫn còn nhiều mặt hạn chế. Rất mong đợc sự
đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để chuyên đề của tôi có
hiệu quả hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Phơng Liễu, ngày 22 tháng 10 năm 2014
Ngời viết

14


Một vài kinh nghiệm để dạy tốt môn Tin Học lớp 6
THCS
phần 4. phục lục.
Tài liệu tham khảo
1. Sách giáo viên, sách giáo khoa lớp 6, 7, 8, 9.
2. Tài liệu đổi mới phơng pháp môn tin 6, 7, 8, 9.
3. Tài liệu tập huấn Tin học của Sở GD Bắc Ninh.
4. Tài liệu tập huấn Tin học của Phòng GD huyện Quế
Võ.

15