Đánh giá hiểu biết của người dân về việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại xã Nghi Thái, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------------o0o--------------

NGUYỄN THỊ HOA HỒNG
Tên đề tài:

ĐÁNH GIÁ HIỂU BIẾT CỦA NGƯỜI DÂN VỀ VIỆC SỬ DỤNG
HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT TRONG NÔNG NGHIỆP
TẠI XÃ NGHI THÁI, HUYỆN NGHI LỘC, TỈNH NGHỆ AN

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

:

Chuyên ngành

:

Lớp

:

Khoa

:

Khóa học

:

Giảng viên hướng dẫn :

Thái Nguyên, năm 2014


LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là thời gian rất quan trọng đối với mỗi sinh viên.
Đây là thời gian để củng cố và hệ thống lại kiến thức trong suốt quá trình học
tập của mình đồng thời tiếp xúc với thực tế và làm quen với công việc sau này
của mình.
Được sự nhất trí của ban giám hiệu nhà trường, khoa Môi Trường, em
tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá hiểu biết của người dân về việc sử
dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại xã Nghi Thái, huyện
Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An”.
Trước hết em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của cô giáo
Th.S. Trương Thị Ánh Tuyết là người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn em
trong quá trình làm luận văn này. Bên cạnh đó em cũng xin được bày tỏ lòng
biết ơn sâu sắc tới các thầy cô trong khoa Môi Trường, trường Đại học Nông
Lâm Thái Nguyên đã dạy dỗ em trong những năm qua.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của cán bộ Chi cục phát triển
nông thôn tỉnh Nghệ An, UBND xã Nghi Thái, phòng Khuyến nông xã Nghi
Thái đã cung cấp cho em những thông tin, tài liệu liên quan đến đề tài để hoàn
thành khóa luận này.
Nhân dịp này cho phép em được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia
đình, bạn bè đã quan tâm động viên giúp đỡ em trong suốt thời gian qua.
Trong quá trình thực hiện đề tài, mặc dù đã rất cố gắng, do trình độ còn hạn
chế nên đề tài của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự
đóng góp ý kiến của thầy cô, bạn bè để đề tài của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn !
Thái Nguyên, ngày 10 tháng 08 năm 2014
Sinh viên

Nguyễn Thị Hoa Hồng


DANH MỤC TỪ VÀ CÁC TỪ VIẾT TẮT

BNN&PTNT
BVTV
HCBVTV
HTX
KHCN
MT
THCS
TT
UBMTTQ
UBND
VSMT
VSV
WHO

: Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn.
: Bảo vệ thực vật.
: Hóa chất bảo vệ thực vật.
: Hợp tác xã.
: Khoa học công nghệ.
: Môi trường.
: Trung học cơ sở.

: Thông tư.
: Ủy ban mặt trận tổ quốc.
: Ủy ban nhân dân.
: Vệ sinh môi trường.
: Vi sinh vật.
: The World Health Organization (Tổ chức y tế thế giới).


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Dạng thuốc BVTV ............................................................................ 5
Bảng 2.2. Phân loại thuốc BVTV theo nhóm độc............................................. 8
Bảng 2.3. Phân loại độ độc của thuốc trừ dịch hại ........................................... 9
Bảng 3.1. Nguồn thông tin số liệu .................................................................. 21
Bảng 4.1. Hiện trạng sử dụng đất khu vực xã Nghi Thái ............................... 26
Bảng 4.2. Tình hình phát triển dân số trên địa bàn xã năm 2013 ................... 27
Bảng 4.3. Tình hình phát triển kinh tế của xã năm 2013 ................................ 28
Bảng 4.4. Tình hình công tác giáo dục ........................................................... 29
Bảng 4.5. Tình hình nông nghiệp xã Nghi Thái (ha) ...................................... 31
Bảng 4.6. Phân tích thuận lợi, khó khăn của việc làm nông nghiệp ............... 32
Bảng 4.7. Danh sách các hộ kinh doanh thuốc BVTV ở xã Nghi Thái .......... 33
Bảng 4.8. Một số loại thuốc BVTV được sử dụng chủ yếu cho nông nghiệp tại
xã Nghi Thái .................................................................................................... 34
Bảng 4.9. Kết quả số người dân sử dụng thuốc BVTV hóa học và thuốc
BVTV sinh học................................................................................................ 35
Bảng 4.10. Kết quả tổng hợp có/ không khi phun trộn nhiều loại thuốc BVTV
......................................................................................................................... 35
Bảng 4.11. Mức độ quan tâm của người dân về thuốc BVTV ....................... 36
Bảng 4.12. Liều lượng thuốc BVTV mỗi lần sử dụng .................................... 36
Bảng 4.13. Nơi cung cấp thuốc BVTV ........................................................... 37
Bảng 4.14. Cách sử dụng thuốc BVTV của người dân................................... 37

Bảng 4.15. Đánh giá hiểu biết về cách phun của người dân ........................... 38
Bảng 4.16. Đánh giá hiểu biết về điều kiện đảm bảo sức khỏe khi phun ....... 39
Bảng 4.17. Đánh giá về đồ bảo hộ khi phun thuốc BVTV ............................. 39
Bảng 4.19. Biểu hiện về sức khỏe sau khi phun ............................................. 40
Bảng 4.20. Xử lý bao bì sau khi sử dụng ........................................................ 42
Bảng 4.18. Tỷ lệ người dân đi khám sức khỏe định kỳ .................................. 40
Bảng 4.21. Tổng kết các đợt tuyên truyền, giáo dục ...................................... 43


DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 4.1. Bản đồ xã Nghi Thái (Nguồn: Google Map) .................................. 23


MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 2
1.4. Ý nghĩa của đề tài......................................................................................... 2
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ........................................... 2
1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn ....................................................................................... 2
PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 3
2.1. Cở sở khoa học ........................................................................................... 3
2.1.1. Cở sở lý luận ........................................................................................... 3
2.1.1.1. Khái niệm về môi trường và quản lý môi trường ................................ 3
2.1.1.2. Những hiểu biết cơ bản về thuốc BVTV ............................................. 3
2.1.1.2.1. Khái niệm về thuốc BVTV ............................................................... 3
2.1.1.2.3. Các dạng thuốc BVTV ...................................................................... 5
2.1.1.2.4. Các thuật ngữ liên quan đến thuốc BVTV ........................................ 6
2.1.1.2.6. Cách tác động của một số nhóm thuốc phổ biến .............................. 9
2.1.1.2.7. Kỹ thuật sử dụng thuốc BVTV ....................................................... 12

2.1.2. Cở sở pháp lý ........................................................................................ 13
2.2. Cở sở thực tiễn ......................................................................................... 13
2.2.1.Tình hình sản xuất và sử dụng thuốc BVTV trên thế giới
......................................................................................................................... 13
2.2.2.Lịch sử phát triển biện pháp hóa học. Tình hình quản lý và sử dụng
thuốc BVTV ở Việt Nam ................................................................................ 15
2.2.3.Tình hình quản lý và sử dụng thuốc BVTV ở huyện Nghi Lộc, tỉnh
Nghệ An .......................................................................................................... 17
2.3. Hậu quả từ việc lạm dụng thuốc BVTV .................................................. 19
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU ................................................................................................................ 20
3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 20
3.1.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................ 20
3.1.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 20


3.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................ 20
3.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 20
3.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 20
3.4.1 .Phương pháp kế thừa............................................................................. 20
3.4.2. Phương pháp thu thập tài liệu, số liệu thứ cấp và tổng hợp số liệu để
đánh giá ........................................................................................................... 21
3.4.3. Phương pháp khảo sát thực địa ............................................................. 21
3.4.4. Phương pháp điều tra phỏng vấn .......................................................... 21
3.4.5. Phương pháp phân tích và tổng hợp số liệu .......................................... 22
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 23
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Nghi Thái, huyện Nghi Lộc, tỉnh
Nghệ An .......................................................................................................... 23
4.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 23
4.1.1.1. Vị trí địa lý ......................................................................................... 23

4.1.1.2. Đặc điểm khí hậu và thủy văn ............................................................ 24
4.1.1.3. Địa hình .............................................................................................. 25
4.1.1.4. Điều kiện đất đai ................................................................................ 25
4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................... 27
4.1.2.1. Dân số và lao động ............................................................................. 27
4.1.2.2. Hệ thống cơ sở hạ tầng ....................................................................... 27
4.1.2.3. Thực trạng kinh tế của xã ................................................................... 28
4.1.2.4. Văn hóa - y tế - giáo dục - An ninh quốc phòng ................................ 28
4.1.2.5. Đánh giá chung .................................................................................. 30
4.2. Tình tình hình sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn xã Nghi Thái năm 2013
......................................................................................................................... 31
4.2.1. Khái quát về sản xuất nông nghiệp tại xã Nghi Thái ............................ 31
trên địa bàn xã ................................................................................................. 32
4.2.2. Thực trạng kinh doanh thuốc BVTV ở xã Nghi Thái ........................... 33
4.2.3. Nhu cầu sử dụng thuốc BVTV trong nông nghiệp tại xã Nghi Thái .... 34
4.3. Thực trạng hiểu biết của người dân về thuốc BVTV ............................... 34
4.3.1. Hiểu biết chung về thuốc BVTV........................................................... 34
4.3.2. Hiểu biết của người dân về liều lượng thuốc BVTV mỗi lần sử dụng . 36


4.3.3. Nguồn gốc và cách sử dụng thuốc BVTV ............................................ 37
4.3.3.1. Nơi cung cấp thuốc BVTV ................................................................ 37
4.3.3.2. Hướng dẫn về sử dụng thuốc BVTV ................................................. 37
4.3.4. Đánh giá sự quan tâm của người dân về ảnh hưởng của thuốc BVTV tới
sức khỏe........................................................................................................... 38
4.3.4.1. Hiểu biết về an toàn khi phun ............................................................ 38
4.3.4.2. Hiểu biết về điều kiện đảm bảo sức khỏe khi phun ........................... 39
4.3.4.3. Hiểu biết về đồ bảo hộ khi phun thuốc BVTV .................................. 39
4.3.4.4. Hiểu biết về biểu hiện sức khỏe ......................................................... 40
4.4. Công tác tuyên truyền, giáo dục về quản lý và sử dụng thuốc BVTV ở xã

Nghi Thái......................................................................................................... 42
4.5. Đề xuất một số giải pháp nhằm quản lý, xử lý và nâng cao hiểu biết người
dân trong việc sử dụng thuốc BVTV trong nông nghiệp ................................ 44
4.5.1. Giải pháp về tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức người dân .... 44
4.5.2. Giải pháp về quản lý ............................................................................. 45
4.5.3. Giải pháp về kỹ thuật ............................................................................ 46
4.5.4. Giải pháp về kinh tế .............................................................................. 46
4.5.5. Giải pháp về công nghệ ......................................................................... 46
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 47
5.1. Kết luận .................................................................................................... 47
5.2. Kiến nghị .................................................................................................. 48
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 49


1

PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam là nước sản xuất nông nghiệp. Khí hậu nhiệt đới nóng và ẩm
của Việt Nam thuận lợi cho sự phát triển của cây trồng nhưng cũng thuận lợi
cho sự phát sinh, phát triển sâu bệnh, cỏ dại gây hại mùa màng.
Từ thập niên 70 của thế kỷ XX, cùng với sự phát triền của các ngành
khoa học khác, lĩnh vực hóa học và kỹ thuật sử dụng hóa chất BVTV đã có sự
thay đổi mạnh mẽ. Cùng với phân bón hóa học, thuốc BVTV là yếu tố rất
quan trọng để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Hầu hết mọi nông dân
đều sử dụng thuốc BVTV trên đồng ruộng của mình. Tuy nhiên, việc sử dụng
thuốc BVTV luôn là con dao hai lưỡi, bảo vệ cây trồng trước sự tấn công của
dịch hại nhưng cũng dễ dàng gây độc cho con người và môi trường. Việc lạm
dụng, thiếu kiểm soát và sử dụng sai quy trình nên những mặt tiêu cực của

thuốc BVTV đã bộc lộ như: gây ô nhiễm nguồn nước, để lại dư lượng trong
nông sản, gây độc cho con người và các loại động vật, làm mất cân bằng tự
nhiên, suy giảm đa dạng sinh học, xuất hiện nhiều loại dịch hại mới, tạo tính
chống thuốc của dịch hại.
Việc lạm dụng và thói quen thiếu khoa học trong bảo quản và sử dụng
thuốc BVTV của người dân đã gây tác động rất lớn đến môi trường. Nhiều
nhà nông do thiếu hiểu biết đã thực hiện phương châm “phòng hơn chống” đã
sử dụng thuốc BVTV theo kiểu phòng ngừa định kỳ vừa tốn kém lại tiêu diệt
nhiều loài có ích, gây kháng thuốc với sâu bệnh, càng làm cho sâu bệnh hại
phát triển thành dịch và lượng thuốc BVTV được sử dụng càng tăng. Những
năm gần đây vấn đề ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp ở nước
ta đã được các nhà khoa học, nhà BVMT quan tâm. Tuy nhiên, thực trạng này
ngày càng trầm trọng và đã trở thành “vấn nạn” vì luôn thiếu các biện pháp và
chế tài cụ thể.
Vì vậy, để đưa ra được các biện pháp khắc phục tình trạng lạm dụng
thuốc BVTV hiện nay thì việc tìm hiểu sự hiểu biết của người dân về việc sử
dụng thuốc BVTV là rất quan trọng.


2

Xuất phát từ vấn đề trên, được sự đồng ý của Ban giám hiệu trường Đại học
Nông Lâm Thái Nguyên, Khoa Môi Trường, dưới sự hướng dẫn của ThS.Trương
Thị Ánh Tuyết, tôi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá hiểu biết của người
dân về việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp tại xã Nghi
Thái, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An”.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
- Tìm hiểu công tác quản lý và sử dụng thuốc BVTV ở địa phương.
- Tìm hiểu và đánh giá được sự hiểu biết của người dân về việc sử dụng
thuốc BVTV trong nông nghiệp tại địa phương.

- Đánh giá được công tác thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV ở địa phương.
- Đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao ý thức người dân cũng như hiệu quả
công tác quản lý hóa chất BVTV tại địa phương.
1.3. Yêu cầu của đề tài
- Số liệu, tài liệu thu được phải chính xác.
- Các giải pháp đưa ra phải có ý nghĩa thực tiễn, phù hợp với địa
phương.
1.4. Ý nghĩa của đề tài
1.4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Đề tài giúp cho sinh viên có thể củng cố và vận dụng được các kiến thức đã
học vào trong thực tiễn.
- Đồng thời, đề tài cũng giúp sinh viên nâng cao kiến thức, kĩ năng và rút ra
được kinh nghiệm thực tế phục vụ cho công tác sau này.
- Sự thành công của đề tài là cơ sở để nâng cao phương pháp làm việc có
khoa học cơ sở, giúp sinh viên biết tổng hợp, biết bố trí thời gian hợp lý trong
công việc.
1.4.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Đánh giá được sự hiểu biết của người dân về việc sử dụng thuốc BVTV
trong nông nghiệp tại địa phương.
- Tạo cơ sở đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao ý thức người dân cũng như
hiệu quả công tác quản lý hóa chất BVTV tại địa phương.


Khóa luận đủ ở file: Khóa luận full