CHUYÊN đề lâm SÀNG NGOAI

CHUYÊN ĐỀ LÂM SÀNG
ĐH VÕ TRƯỜNG TOẢN

XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA TRÊN
SINH VIÊN THỰC HIỆN:

TRẦN HOÀI ÂN
NGUYỄN HOÀI NAM
NGUYỄN HUỲNH BẢO HUY

NGUYỄN TRẦN DUY KHÁNH


NGUYÊN NHÂN
• CÁC NGUYÊN NHÂN XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA ĐƯỢC PHÂN LÀ XUẤT HUYẾT TIÊU
HÓA TRÊN HAY XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA DƯỚI LÀ TÙY THUỘC VÀO VỊ TRÍ CHẢY
MÁU Ở ĐƯỜNG TIÊU HÓA.


• THÔNG THƯỜNG, XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA TRÊN LÀ DO MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN SAU ĐÂY:

• LÓET DẠ DÀY – TÁ TRÀNG: LOÉT LÀ SỰ ĂN MÕN CỤC BỘ CỦA LỚP NIÊM MẠC ĐƯỜNG TIÊU HÓA. LOÉT
THƯỜNG XẢY RA TRONG DẠ DÀY HOẶC TÁ TRÀNG. SỰ TỔN THƯƠNG CỦA LỚP NIÊM MẠC DẪN ĐẾN
NHỮNG TỔN THƯƠNG VÀO MẠCH MÁU VÀ GẬY XUẤT HUYẾT.
• VIÊM DẠ DÀY: : VIÊM NIÊM MẠC DẠ DÀY, MÀ CÓ THỂ DẪN ĐẾN CHẢY MÁU.VIÊM DẠ DÀY CŨNG LÀ
KẾT QUẢ TỪ VIỆC NIÊM MẠC DẠ DÀY KHÔNG CÓ KHẢ NĂNG BẢO VỆ NÓ KHỎI CHÍNH AXIT DO NÓ TIẾT
RA. NSAIDS (THUỐC KHÁNG VIÊM KHÔNG STEROID),STEROIDS ,ASPIRIN, RƯỢU,HÖT THUỐC LÁ, BỎNG ,
VÀ CHẤN THƯƠNG CŨNG CÓ THỂ GÂY RA VIÊM DẠ DÀY. HELICOBACTER PYLORI LÀ MỘT LOẠI VI
KHUẨN CŨNG THÖC ĐẨY SỰ HÌNH THÀNH CÁC VẾT LOÉT.
• DÃN TĨNH MẠCH THỰC QUẢN: VIỆC SƯNG TĨNH MẠCH THỰC QUẢN HOẶC DẠ DÀY THƯỜNG LÀ DO
BỆNH LÝ TỪ GAN. TĨNH MẠCH THỰC QUẢN DÃN THƯỜNG GẶP TRONG XỢ GAN DO RƯỢU. KHI TĨNH

MẠCH DÃN VỠ, MÁU CÓ THỂ CHẢY RA Ồ ẠT MÀ KHÔNG THỂ BIẾT TRƯỚC.
• HỘI CHỨNG MALLORY-WEISS: LÀ VẾT RÁCH TRONG THỰC QUẢN HOẶC NIÊM MẠC DẠ DÀY THƯỜNG
LÀ DO NÔN ÓI, BUỒN NÔN. NIÊM MẠC RÁCH CŨNG CÓ THỂ XẢY RA KHI CO GIẬT, HO, CƯỜI, CĂNG
THẲNG HOẶC SINH CON.

• UNG THƯ ĐƯỜNG TIÊU HÓA TRÊN: MỘT TRONG NHỮNG DẤU HIỆU CẢNH BẢO SỚM CỬA UNG THƯ DẠ
DÀY VÀ THỰC QUẢN CÓ THỂ LÀ MÁU TRONG CHẤT NÔN HOẶC PHÂN.


• CÁC NGUYÊN NHÂN PHỔ BIẾN NHẤT CỦA XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA DƯỚI BAO GỒM:
• BỆNH CỦA TÖI THỪA: MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN PHỔ BIẾN NHẤT CỦA CHẢY MÁU ĐƯỜNG TIÊU HÓA DƯỚI.
TÖI THỪA, HÌNH THÀNH TỪ THÀNH ĐẠI TRÀNG, THƯỜNG LÀ ĐIỂM YẾU CỦA THÀNH RUỘT. MỘT NGƯỜI CÓ THỂ PHÁT
TRIỂN NHIỀU TÖI, ĐẶC BIỆT THƯỜNG GẶP Ở NHỮNG NGƯỜI TÁO BÓN, CĂNG THẲNG KHI ĐI CẦU.
• UNG THƯ ĐƯỜNG TIÊU HÓA DƯỚI: MỘT TRONG NHỮNG DẤU HIỆU SỚM CỦA UNG THƯ ĐẠI TRỰC TRÀNG LÀ CÓ MÁU
TRONG PHÂN.
• BỆNH VIÊM RUỘT (IBD): THƯỜNG GÂY RA PHÂN NHẦY NHỚT CÓ LẪN MÁU.
• TIÊU CHẢY NHIỄM TRÙNG: MỘT SỐ VIRUS VÀ VI KHUẨN CÓ THỂ GÂY TỔN THƯƠNG CHO THÀNH TRONG CỦA RUỘT
GÂY NÊN CHẢY MÁU.
• ANGIODYSPLASIA: CÙNG VỚI TÖI THỪA LÀ 2 NGUYÊN NHÂN THƯỜNG XUYÊN GÂY XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA DƯỚI. LÀ
MỘT SỰ DỊ DẠNG CỦA CÁC MẠCH MÁU Ở TRONG THÀNH CỦA ĐƯỜNG TIÊU HÓA. PHỔ BIẾN NHẤT Ở RUỘT GIÀ VÀ
THƯỜNG XUYÊN CHẢY MÁU. NGƯỜI GIÀ VÀ NHỮNG BỆNH NHÂN SUY THẬN CẤP THƯỜNG MẮC BỆNH NÀY.
• POLYP: POLYP ĐƯỜNG TIÊU HÓA LÀ MỘT KHỐI U ( KHÔNG PHẢI UNG THƯ) CỦA ĐƯỜNG TIÊU HÓA, THƯỜNG GẶP Ở
NGƯỜI TRÊN 40 TUỔI. MỘT SỐ ÍT POLYP CÓ THỂ CHUYỂN THÀNH UNG THƯ. POLYP ĐẠI TRÀNG CÓ THỂ CHẢY MÁU
NHANH HOẶC CHẬM VÀ KHÔNG THỂ PHÁT HIỆN.

• BỆNH TRĨ VÀ NỨT HẬU MÔN: TRĨ LÀ CÁC TĨNH MẠCH BỊ SƯNG Ở BÊN TRONG VÀ XUNG QUANH HẬU MÔN. SỰ CĂNG
THẲNG TRONG SUỐT QUÁ TRÌNH ĐI TIÊU GÂY CHẢY MÁU. CHẢY MÁU TỪ TRĨ THƯỜNG LÀ NHẸ, LIÊN TỤC VÀ ĐỎ
TƯƠI. NỨT HẬU MÔN, RÁCH THÀNH HẬU MÔN CŨNG GÂY CHẢY MỘT ÍT MÁU ĐỎ TƯƠI TỪ HẬU MÔN. RẶN MẠNH KHI
ĐI TIÊU THƯỜNG GÂY RA RÁCH HẬU MÔN, NÓ CÓ THỂ RẤT ĐAU VÀ CẦN ĐƯỢC PHẪU THUẬT.

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA CẤP TÍNH ĐẦU TIÊN SẼ XUẤT HIỆN CÁC TRIỆU CHỨNG NHƯ:
• NÔN RA MÁU

• ĐI TIÊU RA MÁU
• ĐI CẦU PHÂN ĐEN
• CÁC TRIỆU CHỨNG LIÊN QUAN VỚI MẤT MÁU CÓ THỂ BAO GỒM:
• KIỆT QUỆ

• MỆT MỎI
• KHÓ THỞ
• ĐAU BỤNG
• DA XANH, NIÊM NHẠT


CASE LÂM SÀNG
TÓM TẮT:BỆNH NHÂN NAM 57 TUỔI VÀO VIỆN VÌ ĐI TIÊU PHÂN ĐEN VÀ NÔN RA
MÁU. BỆNH NHÂN KHÔNG CÓ TIỀN SỬ XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA TRƯỚC ĐÓ. HỒNG
CẦU GIẢM XUỐNG CÒN 1,8 TRIỆU/MM3 HEMOGLOBIN GIẢM CÒN 6,98 G/DL HCT
GIẢM CÒN 19,24%. NỘI SOI CHO THẤY LOÉT THỰC QUẢN. LOÉT HANG VỊ FIII. DẠ
DÀY TÁ TRÀNG CÓ NHIỀU MÁU ĐEN, MÁU CỤC.


CẬN LÂM SANG CÓ GIÁ TRỊ
• TC: 64,5.000/MM3
• BC: 12.300/MM3.
• PROTEIN TP:41 G/L
• ALBUMIN:23 G/L
• ĐÔNG CẦM MÁU CÓ GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG

• SIÊU ÂM:DỊCH Ổ BỤNG LƯỢNG TRUNG BÌNH THUẦN TRẠNG, HÌNH ẢNH XƠ
GAN.SỎI TÖI MẬT, DÀY THÀNH CÁC QUAI RUỘT NON.


BỆNH SỬ: CÁCH NHẬP VIỆN 6H, SAU KHI ĂN CƠM VÀ UỐNG SỮA KHOẢNG 30 PHÖT,
BỆNH NHÂN CẢM THẤY ĐẦY BỤNG, KHÓ TIÊU, SAU ĐÓ BUỒN NÔN VÀ NÔN RA
THỨC ĂN CÓ LẪN ÍT MÁU ĐỎ TƯƠI (KHÔNG RÕ LƯỢNG), SAU NÔN ĐỘT NHIÊN CẢM
THẤY ĐAU DỮ DỘI LIÊN TỤC VÙNG THƯỢNG VỊ LAN RA SAU LƯNG, KHÔNG CÓ TƯ
THẾ GIẢM ĐAU, 10 PHÚT SAU ĐAU BỆNH NHÂN ĐI TIÊU 2LẦN, CÁCH NHAU
KHOẢNG 20 PHÖT PHÂN ĐEN, SỆT, KHẮM TỔNG 2 LẦN LƯỢNG KHOẢNG 700G, SAU
ĐI TIÊU BỆNH NHÂN CẢM THẤY GIẢM ĐAU, VÃ MỒ HÔI, LẠNH CHI, CHÓNG MẶT,
KHÔNG XỬ TRÍ GÌ ĐƯA NHẬP VIÊN BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ.


TIỀN SỬ: TIỂU ĐƯỜNG # 7 NĂM ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN TẠI BV ĐKTW CẦN THƠ ĐIỀU TRỊ
10 NGÀY RỒI CHUYỂN SANG UỐNG THUỐC NAM, ĐÃ NGƯNG ĐƯỢC 3 NĂM
- ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN VIÊM GAN C CÁCH ĐÂY 4 NĂM KHI 2 CHÂN SƯNG TỰ PHÁT
ĐIỀU TRỊ KHÔNG LIÊN TỤC TỰ CHUYỂN SANG UỐNG THUỐC NAM.
- CÓ UỐNG RƯỢU KHÔNG THƯỜNG XUYÊN, MỖI 1THÁNG 1 LẦN KHOẢNG 20 NĂM
400ML/LẦN.


ĐẶT VẤN ĐỀ THẢO LUẬN
CẦN KHÁM VÀ THEO DÕI GÌ TRÊN BỆNH NHÂN NÀY?
CẦN PHÂN BIỆT XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA TRƯỜNG HỢP BỆNH NHÂN NÀY VỚI
NHỮNG TRƯỜNG HỢP XUẤT HUYẾT TIÊU HÓA NÀO?

BIẾN CHỨNG CÓ THỂ XẢY RA VỚI BỆNH NHÂN NÀY?
HƯỚNG XỬ TRÍ VÀ DỰ PHÒNG CHO BỆNH NHÂN NÀY LÀ NHƯ THẾ NÀO?

Ý KIẾN BÀN LUẬN CHUNG
• CẦN THEO DÕI GÌ TRÊN BỆNH NHÂN NÀY:
• DHST: MẠCH, HUYẾT ÁP , NHIỆT ĐỘ, NHỊP THỞ
• THEO DÕI ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ MẤT MÁU ĐỂ ĐƯA RA HƯỚNG XỬ TRÍ KỊP THỜI
• THEO DÕI DỊCH HÚT TỪ ỐNG SONDE DẠ DÀY, TÌNH TRẠNG NÔN RA MÁU, ĐẠI TIỆN PHÂN
ĐEN.
• THEO DÕI CÁC XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC, CÓ 2 KHẢ NĂNG XẢY RA:
• + MÁU NGỪNG CHẢY: TÌNH TRẠNG HUYẾT ĐỘNG ỔN ĐỊNH DẦN, HẾT NÔN RA MÁU, DỊCH
QUA SONDE DẠ DÀY NHẠT DẦN RỒI TRONG HẮN, CÁC CHỈ SỐ" HUYẾT HỌC DẦN DẦN TRỎ
VỀ BÌNH THƯỜNG.
• + MÁU TIẾP TỤC CHẢY HOẶC CHẢY LẠI SAU KHI TẠM NGỪNG: TÌNH TRẠNG HUYẾT ĐỘNG
XẤU DẦN HOẶC KHÔNG ỔN ĐỊNH, TIẾP TỤC NÔN RA MÁU; HỒNG CẦU VÀ HEMATOCRIT
GIẢM NHIỀU, TRUYỀN DỊCH HOẶC MÁU NHƯNG VẪN KHÔNG DUY TRÌ ĐƯỢC HUYẾT ĐỘNG.


CẦN PHÂN BIỆT
• VỠ TĨNH MẠCH THỰC QUẢN GIÃN DO TĂNG ÁP LỰC TĨNH MẠCH CỬA:DO XƠ GAN,
NGHIỆN RƯỢU. VIỆC SƯNG TĨNH MẠCH THỰC QUẢN HOẶC DẠ DÀY THƯỜNG LÀ
DO BỆNH LÝ TỪ GAN. TĨNH MẠCH THỰC QUẢN DÃN THƯỜNG GẶP TRONG XỢ
GAN DO RƯỢU. KHI TĨNH MẠCH DÃN VỠ, MÁU CÓ THỂ CHẢY RA Ồ ẠT MÀ KHÔNG
THỂ BIẾT TRƯỚC.
• LOÉT DẠ DÀY - TÁ TRÀNG:LOÉT LÀ SỰ ĂN MÕN CỤC BỘ CỦA LỚP NIÊM MẠC
ĐƯỜNG TIÊU HÓA. LOÉT THƯỜNG XẢY RA TRONG DẠ DÀY HOẶC TÁ TRÀNG. SỰ
TỔN THƯƠNG CỦA LỚP NIÊM MẠC DẪN ĐẾN NHỮNG TỔN THƯƠNG VÀO MẠCH
MÁU VÀ GÂY XUẤT HUYẾT.


BIẾN CHỨNG GẦN CÓ THỂ XẢY RA
• SỐC :

MẠCH NHANH , NHỎ , HA HẠ
VẬT VÃ , LỜ MỜ , RỐI LOẠN Ý THỨC
DA XANH ,NIÊM NHẠT , TÍM MÔI , TÍM ĐẦU CHI
THỞ NHANH ,KHÁT NƯỚC , ĐÁI ÍT , VÔ NIỆU


NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ
• ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ
• ĐẶT ĐƯỜNG TRUYỀN
• CLS, CTM…
• BÙ DỊCH BÙ THỂ TÍCH
• SONDE TIỂU
• SONDE DẠ DÀY

• ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG- THEO DÕI CHẢY MÁU- CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN