Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn địa lí

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Có một nhà văn pháp đã từng nói "Nếu không có mục đích, anh không làm
được gì cả. Anh cũng không làm được gì vĩ đại nếu mục đích tầm thường".
Chúng ta sống và luôn bắt đầu bằng một ngày mới, ngày mới phải có mục
đích, có lý tưởng và lí tưởng sống phải cao đẹp thì cuộc sống mới có ý nghĩa, mới
làm được những điều mà bản thân, gia đình và xã hội mong chờ.
Trong thời đại ngày nay, khi kinh tế ngày càng phát triển, khoa học ngày
càng hiện đại, đòi hỏi con người phải đặt ra những vấn đề về cuộc sống của riêng
mình, phải sống và hành động như thế nào để luôn tồn tại và phát triển trong điều
kiện tốt nhất, phù hợp với sự biến đổi nhanh chóng của xã hội.
Hơn nữa, chúng ta đang sống trong hòa bình, đất nước không còn khói lửa,
bom đạn của chiến tranh, trách nhiệm của mỗi con người Việt Nam, nhất là của
giới trẻ hiện nay là góp phần vào việc bảo vệ và xây dựng đất nước ngày càng
giàu đẹp. Muốn làm được điều đó thì ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường
mỗi chúng ta trước hết cần sống có lí tưởng, có nhận thức đúng đắn và có hoài
bão, có trách nhiệm với việc làm của bản thân.

Hình ảnh: Tặng quà cho học sinh nghèo chăm ngoan nhân buổi
lế khai giảng năm học mới
1Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Nhận thức đúng đắn và lí tưởng sống lành mạnh là mục tiêu, là công cụ
hữu ích giúp chúng ta vươn tới những thành công, là con đường ngắn nhất mà
mỗi người đã đi qua để đạt được mục đích cho riêng mình. Dưới tác động của
nền kinh tế thị trường, một bộ phận thanh thiếu niên có lối sống lệch lạc, sống
thiếu lý tưởng, thiếu trách nhiệm với chính bản thân, gia đình và xã hội, làm giảm
sút nhân cách ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì vậy một trong
những phương pháp giáo dục sinh hiện nay là cần chú trọng giáo dục thái độ
đúng đắn trong học tập và rèn luyện để có những hành động đúng đắn, phù hợp
với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội.
2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
Định hướng một số nội dung và cách thức lồng ghép giáo dục để nâng cao
lý tưởng sống cao đẹp, có những suy nghĩ và hành động tích cực cho học sinh
thông qua một số bài học trong môn Địa lý 8,9.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành
động phù hợp đối với các vấn đề tiêu cực trong cuộc sống thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh.
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
- Các tiết học Địa lý của học sinh khối 6,7,8,9 trường THCS Lương Thế
Vinh – huyện Krông Ana – Tỉnh Đăk Lăk có lồng ghép giáo dục đạo đức để phát
huy lối sống tích cực cho học sinh.
- Thời gian: Từ năm học 2015 – 2016 đến nay
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra thực tế
- Nghiên cứu tài liệu.
- Trải nghiệm cuộc sống công việc đã làm.
- Hỏi đáp, thống kê cập nhật thông tin…
2Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp

đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Một nhà văn, một anh hùng thời vệ quốc Xô Viết vĩ đại đã viết: “Cái quí
nhất của con người là cuộc sống. Đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao
cho khỏi xót xa ân hận vì những năm tháng sống hoài sống phí”. Để nâng cao
tầm quan trọng của một con người ta thường nhìn vào cách sống, suy nghĩ và
hành động của họ. Người sống có lý tưởng sống, có suy nghĩ và hành động tích
cực sẽ dẫn đường cho họ vượt qua mọi chông gai và can đảm chấp nhận mọi
nghịch cảnh để hoàn thiện bản thân.
Đối với giới trẻ hiện nay đang tiếp cận nhanh chóng sự thay đổi của nền
kinh tế thị trường, được đào tạo kĩ lưỡng, được tiếp thu khoa học kĩ thuật, và hơn
thế nữa có nhiều điều kiện để đạt được mục đích của bản thân.
Ngày 14 tháng 2 năm 2016 Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành kế hoạch triển
khai quyết định số 1501/QĐ-TTG ngày 28 tháng 8 năm 2015 của thủ tướng chính
phủ phê duyệt đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015 – 2020” của Ngành giáo
dục. Vì vậy giáo dục không đơn thuần là truyền thụ tri thức, mà còn phải giáo dục
đạo đức, lối sống để nâng cao nhận thức và hành động đúng đắn cho học sinh
trong thời đại ngày nay.
2. Thực trạng
Xin mượn lời của một tác giả khuyết danh “Mục đích chính là dạy cho trẻ
biết nhiều, mà cái chính là dạy cho trẻ biết hành động”. Chính vì vậy những

người làm công tác giáo dục luôn hiểu rõ nhiệm vụ của bản thân là phải giáo dục
cho học sinh phát triển toàn diện cả về nhận thức lẫn tâm hồn.
Bản thân được may mắn giảng dạy tại trường THCS Lương Thế Vinh.
Trường nằm trên địa bàn thôn Quỳnh Tân 2 thuộc thị trấn Buôn Trấp huyện
Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk. Có điều kiện cơ sở vật chất cơ sở hạ tầng tương đối
3Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

hoàn thiện. Nhà trường là một khối đoàn kết, đội ngũ giáo viên có chuyên môn
vững vàng, thường xuyên được tập huấn chuyên môn, tích cực đổi mới phương
pháp. Đặc biệt trong hai năm trở lại đây nhà trường đang tiếp cận dạy học theo
mô hình trường học mới, là mô hình dạy học chú trọng đến việc giáo dục học
sinh phát triển toàn diện hơn.

Hình ảnh một hoạt động giáo dục của học sinh tại trường THCS Lương
Thế Vinh
Nhà trường có chất lượng đầu vào khá tốt nên có điều kiện thu hút nguồn
học sinh khá giỏi từ các trường tiểu học trên địa bàn huyện. Khả năng tiếp thu
kiến thức khá tốt. Nhiều em nhanh nhạy trong các hoạt động phong trào của nhà
trường.
Dưới sự quản lý chỉ đạo chặt chẽ của ban lãnh đạo nhà trường, sự phối kết
hợp chặt chẽ giữa các tổ chức đoàn thể trong nhà trường và sự nổ lực của giáo
viên và học sinh, chất lượng giáo dục của nhà trường được nâng lên rõ rệt qua
các năm.

4Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Nội dung

Năm học

Năm học

Năm học

chỉ tiêu

2015-2016

2016-2017

2017-2018

692
1815
88
15

15
2
14/14
1/5

662
204
76
28
14/14
1 giải nhì
12/12
2 giải

(tính đến T3)
653
124
73
5
0
0
0
0

2
Cấp huyện: 01

( 1 nhì và 1 ba)
3
Cấp huyện: 03

0
Cấp huyện: 03

Tổng số học sinh
HS giỏi cấp trường
HS giỏi cấp huyện
HS giỏi cấp tỉnh
Liên môn cấp huyện
Liên môn cấp tỉnh
Tích hợp cấp huyện
Tích hợp cấp tỉnh
Dự thi quốc gia
Khoa học KT

Tuy nhiên, trong thời đại phát triển, sự bùng nổ về khoa học kĩ thuật và
công nghệ thông tin thì nhân cách và lối sống một số học sinh bị xuống cấp trầm
trọng. Một bộ phận học sinh sống hờ hững với những gì diễn ra xung quanh,
thiếu trách nhiệm với chính bản thân, gia đình và xã hội. Các em có nhiều thời
gian cho học tập, giải trí, nhưng không ít bạn dùng thời gian vào những việc vô
bổ. Phải chăng khi đã được đáp ứng quá đầy đủ về vật chất lẫn tinh thần thì các
em dần trở nên ích kỷ hơn, khó bảo hơn, chỉ biết nghĩ cho riêng mình. Tình trạng
học sinh vi phạm nội quy nà trường ngày càng nhiều.
Nhiều học sinh có biểu hiện hư hỏng như: Trốn học, bỏ tiết, vô lễ với giáo
viên, nói dối bố mẹ thường xuyên, hút thuốc lá, uống rượu...; thậm chí một số em
đã rơi vào tình trạng nghiện thuốc lá, dẫn đến trộm cắp tài sản của gia đình, làng
xóm và có nguy cơ sa vào tệ nạn xã hội như việc đánh nhau có tổ chức, ma tuý,
mại dâm…. Làm cho luân thường đạo lý, nghĩa thầy trò, tình bè bạn bị mai một.
Tất cả các biểu hiện trên đang diễn ra hàng ngày, hàng giờ trong xã hội nói chung
5Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp

đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

và xung quanh các trường học nói riêng, mức độ và diễn biến sự việc ngày càng
phức tạp khó lường. Đây là tiếng còi báo động đến các bậc cha mẹ học sinh, là
nỗi lo lắng trăn trở của đội ngũ nhà giáo, là nguy cơ trở thành gánh nặng cho gia
đình và xã hội.

Hình ảnh minh họa
(học sinh vi phạm nội quy, gây mất đoàn kết trong nhà trường)
Trước tình trạng đó bản thân chúng ta, những người làm công tác giáo dục
vẫn còn mãi mê với việc đổi mới phương pháp nhưng chưa triệt để, chú trọng vào
truyền đạt kiến thức cho các em theo sách giáo khoa và chuẩn kiến thức kĩ năng,
chạy đua với thành tích bằng những điểm số, giải thưởng, kì thi mà chúng ta chưa
chú trọng nhiều đến việc giáo dục nhân cách và nhận thức để nâng cao lý tưởng
sống tích cực để các em có sự phát triển toàn diện hơn.
Sớm nhận ra điều đó tôi thiết nghĩ chúng ta cần linh hoạt trong việc đổi
mới phương pháp nhưng cần chú trọng đến các nội dung nhận thức, góp phần
giáo dục học sinh phát triển đầy đủ cả đức và tài, để trở thành một công dân có
ích cho xã hội.
6Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Đối với học Địa lý, là một bộ môn trong hệ thống các môn văn hóa ở
trường phổ thông nhằm cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản về trái
đất, môi trường sống của con người, về thiên nhiên, các hoạt động của con người
trên phạm vi khu vực, quốc gia, thế giới…Vì vậy hệ thống kiến thức rất rộng và
đa dạng. Cho nên việc tích hợp, lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống cho các em
không dễ dàng, không thuận lợi như các môn khoa học xã hội khác. Chính vì vậy
giáo viên chưa thực sự đầu tư vào soạn giảng theo hướng rèn luyện, giáo dục kĩ
năng và lý tưởng sống tích cực cho các em nên chưa đáp ứng yêu cầu giáo dục
hiện nay. Cho nên chúng ta cần phải biết tự tìm tòi, nghiên cứu chương trình, tìm
hiểu nội dung và phương pháp dạy học phù hợp để làm thế nào đó giúp học sinh
nâng cao nhận thức và biết hành động đúng đắn để giải quyết một số vấn đề tiêu
cực trong xã hội hiện nay thông qua các tiết dạy của các bộ môn KHXH nói
chung và môn Địa lí nói riêng.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Xác định nội dung và vận dụng phương pháp để lồng ghép trong quá trình
dạy học Địa lý ở trường THCS nhằm giáo dục nhận thức và lý tưởng sống cao
đẹp cho học sinh trong thời đại ngày nay. Đồng thời giúp giáo viên thực hiện tốt
hơn nhiệm vụ giáo dục của mình, góp phần nâng cao hiệu quả trong sự nghiệp
“trồng người”.
b. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp
“Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và
chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với
lợi ích, hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người và
người và con người với tự nhiên”.

7Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Thông qua giảng dạy một số nội dung kiến thức môn Địa lý giáo viên linh
hoạt lồng ghép, giáo dục đạo đức để hướng cho học sinh đến những suy nghĩ và
hành động tích cực hơn trong học tập. Tôi xin đề xuất một số giải pháp cụ thể để
giải quyết các vấn đề mà thực trạng của đề tài đã nêu.
*Giải pháp 1: Định hướng một số vấn đề giáo viên dạy bộ môn cần
đạt
- Giáo viên cần xác định mục tiêu của bài học đảm bảo 3 yêu cầu về kiến
thức, kĩ năng và thái độ.
- Định hướngnội dung cần quan tâm để giáo dục học sinh thông qua bài
học
- Tiến hành soạn bài, trong đó chú trọng nội dung giáo dục đạo đức
- Chuẩn bị hình ảnh, các phương tiện dạy học phù hợp
- Tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm các vấn đề đã nêu.
*Giải pháp 2: Định hướng một số bài có thể lồng ghép giáo dục đạo
đức, nâng cao nhận thức và hành động cho học sinh trong chương trình môn
Địa lí lớp 6,7,8,9
Tên bài
Việt

Nam

–

Lớp
Đất 8

Mục tiêu giáo dục
Giáo dục học sinh tình yêu quê hương đất nước

nước, con người

nồng nàn. Tình yêu quê hương gắn bó với tình yêu

Đặc điểm chung của 8

gia đình, làng xóm. Xuất phát từ tình yêu đó giáo

tự nhiên Việt Nam

dục học sinh luôn đóng góp một phần công sức của

Cộng đồng các dân 9
tộc Việt Nam
Lớp vỏ khí

mình để xây dựng quê hương đất nước ngày càng
giàu đẹp.

6

8Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp

đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Ô nhiểm môi trường 7

- Giáo dục học sinh biết được thực trạng của một số

ở đới ôn hòa

loại tài nguyên ở nước ta hiện nay. Những tình cảm,

Đặc điểm sông ngòi 8
Việt Nam
Phát triển tổng hợp 9
kinh tế và bảo vệ tài

bảo vệ môi trường sẽ giúp các em có những kĩ năng
giải quyết cũng như cách thuyết phục các thành
viên khác cùng tham gia, tinh thần trách nhiệm
trước những vấn đề về môi trường và có những

nguyên, môi trường

hành động thích hợp giải quyết vấn đề cụ thể.

biển – đảo
Dân số

mối quan tâm của các em trong việc cải thiện và

7

Giúp học sinh biết được tình hình dân số nước ta

Dân số - Sức ép của 7

hiện nay. Những tác động của dân số đến tài

dân số tới tài nguyên,

nguyên, môi trường, kinh tế xã hội. Từ đó có suy

môi trường đới nóng

nghĩ và hành động tích cực hơn nữa để góp phần

Dân số và gia tăng 9
dân số

hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của dân số đến
mọi mặt của xã hội.

Lao động và việc 9

Hiểu rõ hơ về vấn đề việc làm hiện nay đối với giới

làm. Chất lượng cuộc

trẻ, thiếu việc làm đã phát sinh nhiều hậu nghiêm

sống

trọng, không những ảnh hưởng đến chính bản thân
các em mà còn tác động xấu đến gia đình và xã hội.
Chính vì vậy sống tích cực, học hành nghiêm túc để
tạo ra việc làm ổn định cho bản thân, góp phần vào
sự phồn vinh của đất nước.

Cộng đồng các dân 9

Giáo dục tinh thần đoàn kết, tương trợ và giáo dục

tộc Việt Nam

lý tưởng cách mạng để hình thành nhân cách sống

Vùng Bắc Trung Bộ

9

tốt đẹp cho các em

Vùng Tây Nguyên

9

Tuyên truyền và giáo dục nhằm hạn chế tác hại của
một số phong tục, hũ tục lạc hậu của một số dân tộc

9Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

thiểu số ở Tây Nguyên

*Giải pháp cụ thể
Ví dụ 1: Thông qua bài 22: Việt Nam – Đất nước, con người giáo viên
giới thiệu đất nước và con người dân Việt Nam.
Việt Nam nằm ở trung tâm của khu vực Đông Nam Á. Là một đất nước
độc đáo. Với diện tích không lớn nhưng bao gồm đa dạng các loại địa hình, cảnh
quan thiên nhiên phong phú.

Đất nước Việt Nam có 54 dân tộc anh em, với những vùng đất có lịch sử
mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước. Một đất nước với ba miền Bắc – Trung –
Nam – cũng là ba vùng văn hóa khác nhau nhưng lại hòa quyện vào nhau, vừa
riêng biệt, vừa mang những nét chung, tạo thành thể thống nhất. Chính vì đó, đất
nước Việt Nam mang trong mình một vẻ đẹp riêng biệt, một nét đẹp Việt Nam.

10Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí

tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Hơn nữa, người Việt Nam rất cởi mở, tình cảm, mến khách, yêu lao động
Họ luôn chân thành, giản dị luôn đùm bọc và yêu thương nhau.

Qua đây giáo viên muốn lồng ghép giáo dục học sinh như sau:
+ Biết tự hào về đất nước và con người Việt Nam. Niềm tự hào,
tự tôn dân tộc sẽ phát triển thành tình yêu quê hương đất nước. Từ đó
các em sẽ xác định được nhiệm vụ của bản thân để giúp quê hương
đất nước ngày càng giàu đẹp. Biểu hiện bằng những việc làm cụ thể
như: Ngay từ bây giờ các em sẽ phải lên kế hoạch học tập và rèn
luyện để có đủ tài và sức làm những công việc có ích cho gia đình và xã
hội. Mặt khác, các em phải tích cực tham gia các hoạt động xã hội

11Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

chính trị, hòa nhập với cộng đồng, giúp bản thân phát huy những
điểm mạnh, khắc phục điểm yếu, vận dụng tốt những điều đã học vào

thực tế.
Ví dụ 2: Thông qua bài17 – Địa lý lớp 7: Ô nhiễm môi trường ở đới ôn
hòa giáo viên giúp các em hiểu õ thực trạng, nguyên nhân và hậu quả của ô
nhiễm các loại môi trường. Từ đó giáo dục các em có những việc làm trực tiếp và
gián tiếp tác động tích cực đến vấn đề bảo vệ môi trường.
Dù ở bất kì thời đại nào, môi trường cũng có tầm quan trọng rất lớn đối với
con người. Tuy nhiên, môi trường hiện nay đang là vấn đề “nóng” của toàn nhân
loại. Khi cuộc sống con người phát triển bao nhiêu thì môi trường lại càng bị hủy
hoại bấy nhiêu.
Vậy đối với cá nhân: Đầu tiên, bản thân mình phải thực hiện tốt những
việc, thiết thực và cụ thể như:
Tiết kiệm điện, nước mọi lúc, mọi nơi. Khuyến khích mọi người sử dụng
những bóng đèn tiết kiệm năng lượng, tắt điện vào giờ trái đất, tắt điện.
Hạn chế sử dụng túi nilon, xử lí rác thải phù hợp, gom lại bán phế liệu để
tái sử dụng, tiết kiệm được nguồn tài nguyên.
12Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Ở những nơi công cộng, không nên tiện tay vứt rác bừa bãi ra ngoài
đường, phải tìm nơi có thùng rác để vứt, khi đi chơi, picnic, nên thu dọn rác sạch
sẽ, gọn gàng và vứt đúng nơi quy định. Tránh vứt rác xuống dòng sông, lòng
đường, hè phố.
Không bẻ cành, ngắt phá cây xanh, trồng và chăm sóc cây xanh ở nhà cũng
như cơ quan, lên án, phê phán những trường hợp không biết giữ gìn và bảo vệ

cây xanh nơi công cộng.
Tuyên truyền mọi người hạn chế đi xe máy, tăng cường đi xe đạp
Hãy cùng nhau kêu gọi mọi người chung tay giữ gìn vệ sinh chung, cùng
nhau bảo vệ môi trường, bảo vệ sự sống của chúng ta. Cụ thể, vào các thành lập
Đoàn thanh niên (26/3), môi trường thế giới (5/6), toàn thanh niên tổ chức và
phát động phong trào dọn vệ sinh lòng đường, hè phố, trồng và chăm sóc cây
xanh, tuyên truyền cho mọi người dân cùng tham gia thực hiện.
Ví dụ 3: Thông qua bài 10 – Địa lý 7: Dân số, sức ép của dân số tới tài
nguyên môi trường của đới nóng giáo viên giúp học sinh nắm rõ đặc điểm cụ thể
về tình hình dân số tăng nhanh, gây ra nhiều sứ ép lớn đến tài nguyên, môi trường
và cuộc sống của người dân ở đới nóng nói chung và Việt Nam nói riêng. Qua đó
13Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

giúp các em xác định được những việc làm của bản thân có tác động tích cực đến
vấn đề dân số tại địa phương.
Dân số là nguồn nhân lực của mỗi quốc gia. Việc ổn định dân số sẽ giúp
cho đất nước ổn định, kinh tế phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện. Nước
ta đang trong thời kì dân số vàng, tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên đã đang tiến dần
đến mức ổn định. Tuy nhiên, do hậu quả của những năm trứơc đó, mỗi năm dân
số nước ta vẫn tăng khoảng 1 triệu người.
Là học sinh, em sẽ làm gì để góp phần ổn định dân số? Em sẽ làm tốt công
tác tuyên truyền trong gia đình đến bên ngoài xã hội về việc thực hiện tốt vấn đề

dân số. Khuyên nhủ bạn bè không nên bỏ học sớm, yêu sớm, khắc phục tình
trạng tảo hôn. Tích cực nghiên cứu và nâng cao kiến thức về dân số. Học tập tốt
để có việc làm ổn định trong tương lai.
Ví dụ 4: Thông qua bài 4 – Địa lý 9: Lao động việc làm – Chất lượng cuộc
sống. Giáo viên giúp học sinh thấy được việc làm đang là vấn đề cấp thiết nhất
hiện nay của nước ta. Vấn đề việc làm đang trở thành gánh nặng của các cá nhân,
gia đình và xã hội. Chính vì vậy cần giáo dục các em có trách nhiệm tạo cho
mình một việc làm ngay từ bây giờ để đạt được nguyện vọng của bản thân, giúp
ích cho gia đình và xã hội. Vì vậy, ngay từ bây giờ phải luôn trau dồi kiến thức,
học tập chăm chỉ, thu lượm được những kinh nghiệm nhỏ nhặt, tự tạo được cơ
hội cho bản thân phát triển, rèn luyện toàn diện để chuẩn bị hành trang vào đời,
xác định được lí tưởng lao động làm việc đúng đắn, vạch ra được các kế hoạch rõ
ràng cho tương lai, hành động tích cực hướng đến công việc lao động mơ ước.
Tránh việc học vẹt, học đối phó với bố mẹ, thầy cô,... Thông qua đây muốn gửi
thông điệp tới các bạn học sinh đang ngồi trong ghế nhà trường hãy HỌC NỮA,
HỌC MÃI, HỌC KHÔNG NGỪNG để con đường phía trước tươi sáng hơn.
Ví dụ 5: Thông qua bài 1 – Địa lý 9 : Cộng đồng các dân tộc Việt Nam, bài
23 – Địa lý 9 : Vùng Bắc Trung Bộ giáo viên lồng ghép giáo dục học sinh một số
14Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

đức tính cao đẹp như : Có lòng yêu nước nồng nàn. Bác Hồ đã nói: “ Những cử
chỉ tuy có khác nhau, nhưng đều giống nhau nơi lòng yêu nước…” Lòng yêu
nước được thể hiện bằng những việc làm cụ thể như: bảo vệ môi trường, thăm hỏi

gia đình thương binh, gia đình có công với cách mạng, thăm viếng nghĩa trang
liệt sĩ, giúp đỡ trẻ em tàn tật bị nhiễm chất độc đi-ô- xin….
Phát huy truyền thống hiếu học, đức tính cần cù sáng tạo, kiên cường để
vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Có lòng biết ơn, nhường cơm sẻ áo, luôn giúp đở những người gặp khó
khăn, hoạn nạn.
Nâng cao niềm tự hào dân tộc, kế thừa và phát huy những truyền thống
quý báu của dân tộc được lưu truyền qua bao đời nay bằng những việc làm cụ
thể, thiết thực như: Chăm sóc và viếng nghĩa trang liệt sĩ, thi đua học tốt để trở
thành công dân có ích cho xã hội
Có ý thức bảo vệ di sản văn hóa của địa phương…
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trong một tình
huống chúng ta có thể vận dụng nhiều giải pháp khác nhau để đem lại hiệu quả
tốt nhất. Ngoài việc truyền thụ kiến thức cơ bản cho học sinh giáo viên cần linh
hoạt lồng ghép tích hợp nội dung khác để hình thành cho các em những suy nghĩ
và hành động tích cực. Chú trọng đến việc làm hài hòa giữa cung cấp kiến thức,
rèn luyện kĩ năng và hình thành thái độ cho học sinh.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu phạm
vi và hiệu quả ứng dụng
Để đánh giá được hiệu quả các giờ dạy Địa lý có lồng ghép tích hợp giáo
dục học sinh lý tưởng sống cao đẹp tôi đã tiến hành khảo nghiệm học sinh với nội
dung như sau:
Theo em, người có lý tưởng sống cao đẹp phải đáp ứng những yêu cầu gì?
+ Có thái độ đúng đắn trong các mối quan hệ xã hội. Biết tạo cho mình một
lí tưởng sống cao đẹp.
+ Biết lên án, phê phán những biểu hiện, hành động thiếu lành mạnh, thiếu
lí tưởng.
15Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí

tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

+ Biết tôn trọng và học hỏi những người sống và hành động vì lí tưởng cao
đẹp.
Kết quả các em tham gia tích cực, bài viết tốt, các em cảm thấy thích thú
khi đến tiết Địa lý. Các em củng cố lại mục đích sống của bản thân, luôn kiểm
soát bản thân trong học tập và rèn luyện, giúp các em định hình cho mình một
tương lai tốt đẹp hơn khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Sự thành công của đề tài là nhờ sự đóng góp to lớn của sức mạnh tổng hợp
giữa ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn, các tổ chức đoàn thể và các đồng
nghiệp và tất cả các em học sinh cùng với sự nhiệt tình nỗ lực và cố gắng của bản
thân. Tôi tin tưởng rằng sự giúp đỡ và liên kết chặt chẽ và có hiệu quả sẽ đem lại
thành công rực rỡ trong hoạt động giáo dục của trường THCS Lương Thế Vinh
nói riêng và nền giáo dục huyện nhà nói chung. Để góp phần vào sự nghiệp giáo
dục thế hệ trẻ là những chủ nhân tương lai của đất nước ở thế kỷ 21.
Trong quá trình thực hiện đề tài và trình bày đề tài cũng như những kết quả
đã thu được chắc chắn còn rất nhiều thiếu sót và chưa đáp ứng được một số tiêu
chuẩn đề ra. Tôi rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp phê bình của các
đồng nghiệp để kiến thức, phương pháp và kinh nghiệm trong công tác giáo dục
học sinh một cách toàn diện mà đề tài đã nêu được bổ sung và hoàn thiện hơn
trong những năm học tiếp theo. Xin chân thành cảm ơn!
Buôn Trấp, ngày 25 tháng 3 năm 2017
Người viết

Nguyễn Thị Thanh Nga

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
16Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
.......
CHỦ TỊCH CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu sách giáo khoa Địa lý lớp 6,7,8,9 - NXB GD năm 2016

MỤC LỤC
Nội dung
I. Phần mở đầu

Số trang

1- 2

17Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh


Sáng kiến kinh nghiệm

1. Lý do chọn đề tài
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

3. Đối tượng nghiên cứu
4. Giới hạn của đề tài
5. Phương pháp nghiên cứu.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận

Năm học: 2017 - 2018

1
1
1
1
2
2 - 15

3. Nội dung và hình thức của giải pháp:

2

2
4

a. Mục tiêu của giải pháp

4

2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.

4-12

c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng

12-13
13-15

III.Phần kết luận, kiến nghị

15-17

1. Kết luận

15 - 16

2. Kiến nghị

17

18Một số kinh nghiệm giúp học sinh nâng cao nhận thức, có những hành động phù hợp
đối với một số vấn đề trong cuộc sống hiện nay thông qua môn Địa lí
tại trường THCS Lương Thế Vinh