Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện mỹ đức , thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DC
_____________

______________

Lấ TH GIANG

Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
theo chuẩn nghề nghiệp
trên địa bàn huyện Mỹ Đức, thành phố Hµ Néi

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 60.14.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHẠM MINH MỤC

HÀ NỘI - 2017


i

LỜI CẢM ƠN

Trên thực tế khơng có sự thành cơng nào mà không gắn liền với những
sự hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp. Trong suốt thời
gian từ khi bắt đầu học tập, nghiên cứu chương trình đào tạo thạc sỹ tại Học
viện Quản lý giáo dục, em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của
q Thầy Cơ, gia đình và bạn bè. Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, em xin gửi

đến q Thầy Cơ ở Phịng Sau Đại học – Trường Học viện Quản lý giáo dục
cùngtoàn thể quý thầy cô giáo bộ môn đã cùng với tri thức và tâm huyết của
mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho chúng em trong suốt thời gian
học tập, nghiên cứu tại Học viện.
Em xin được gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đối với thầy
giáo PGS.TS Phạm Minh Mục thầy đã chỉ bảo và hướng dẫn tận tình, giúp đỡ
rất nhiệt tình để em có thể hồn thiện luận văn này.
Em cũng xin được gửi lời cảm ơn tới đội ngũ cán bộ, chuyên viên
Phòng GD&ĐT huyện Mỹ Đức - TP Hà Nội, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo
viên mầm non trên địa bàn huyện Mỹ Đức đã tạo điều kiện, giúp đỡ em trong
quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn.
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn khó tránh khỏi
sai sót, rất mong các Thầy, Cơ bỏ qua. Đồng thời do trình độ lý luận cũng như
kinh nghiệm thực tiễn còn hạn chế nên luân văn khơng thể tránh khỏi những
thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng góp Thầy, Cơ để em học thêm
được nhiều kinh nghiệm và sẽ hoàn thiện và phát triển hơn nữa.
Em xin chân thành cảm ơn!


ii

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i
MỤC LỤC .................................................................................................................. ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vi
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................4

4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu .............................................................................4
7. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................5
8. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiến của đề tài: ......................................................5
9. Cấu trúc luận văn ....................................................................................................6
Chương 1. CƠ SỞ
UẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP.......................................................7
1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................................7
1.1.1. Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên mầm non ......................................................7
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ....................................11
1.2. Một số khái niệm cơ bản ..................................................................................12
. . . uản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường ...............................................12
. . . Trường mầm non và quản lý trường mầm non ...............................................21
1.2.3. Giáo viên mầm non, đội ngũ giáo viên mầm non và phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non ....................................................................................................23
1.2.4. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non ..........................................................25
1.3. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp ..................29
1.3.1. Mục tiêu phát triển đội ngũ giáo viên mầm non .............................................29
1.3.2. Những nội dung cơ bản của phát triển đội ngũ giáo viên mầm non ...............32
1.4. Các yếu tố chính tác động tới phát triển đội ngũ giáo viên mầm non .........42
1.4.1. Các yếu tố chủ quan ........................................................................................42
1.4.2. Các yếu tố khách quan: ...................................................................................44


iii

Kết luận chương 1 ...................................................................................................46
Chương . TH C T ẠNG PHÁT T IỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM

NON TH O CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TẠI HU ỆN M Đ C THÀNH
PHỐ HÀ NỘI...........................................................................................................48
.1 hái át về inh tế –
hội v giáo c mầm non h ện M Đức –
Th nh hố H Nội ...................................................................................................48
. . Điều iện inh tế – xã hội huyện Mỹ Đức, thành phố à Nội ........................48
. . Tình hình giáo dục mầm non huyện Mỹ Đức, thành phố à Nội ...................49
2.2. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện M Đức .............57
2.2.1. Giới thiệu về nghiên cứu thực trạng phát triển đội ngũ GVMN .....................57
2.2 2. Thực trạng đội ngũ giáo viên mầm non huyện Mỹ Đức .................................59
2.3 Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề
nghiệp tại huyện M Đức, thành phố Hà Nội .......................................................63
2.3.1. Thực trạng quy hoạch, ế hoạch phát triển đội ngũ GVMN theo hướng
chuẩn nghề nghiệp.....................................................................................................63
2.3.2. Thực trạng tuyển dụng, sử dụng và thăng tiến giáo viên mầm non theo
chuẩn nghề nghiệp.....................................................................................................69
2.3.3. Thực trạng quản lý đào tạo, bồi dưỡng và thực trạng đào tạo bồi dưỡng .......77
2.3.4. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ
giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp. ............................................................81
.3.5 Môi trường làm việc, những chính sách đãi ngộ đối với giáo viên mầm
non. ............................................................................................................................86
Kết luận chương ...................................................................................................89
Chương 3. CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP HUYỆN M Đ C THÀNH PHỐ HÀ NỘI ...........................................................................................91
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .........................................................................91
3.1.1 Nguyên tắc tính kế thừa và phát triển ..............................................................91
3.1.2. Nguyên tắc tính phù hợp .................................................................................91
3.1.3 Nguyên tắc tính hệ thống .................................................................................92
3.1.4 Nguyên tắc tính cấp thiết và khả thi .................................................................92
3.2 Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện M Đức, thành

phố Hà Nội. ..............................................................................................................93


iv

3.2.1 Xây dựng quy hoạch đội ngũ giáo viên mầm non đủ về số lượng, đảm bảo
về chất lượng theo chuẩn nghề nghiệp. .....................................................................93
3.2.2. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên mầm non phù hợp với nhu cầu
phát triển nâng cao chất lượng giáo viên ..................................................................97
3. .3. Đào tào, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên mầm non đáp ứng nhu cầu phát
triển nâng cao chất lượng giáo viên ........................................................................101
3.2.4. Xây dựng mơi trường làm việc, chính sách và chế độ đãi ngộ nhằm nâng
cao chất lượng đội ngũ đạt chuẩn và vượt chuẩn. ...................................................104
3. .5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo viên mầm non đảm
bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục. ......................................................................109
3.3. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ...................114
Kết luận chương 3 .................................................................................................120
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................121
1. KẾT LUẬN .........................................................................................................121
2. KHUYẾN NGHỊ .................................................................................................122
TÀI IỆU TH M HẢO ....................................................................................125
PHỤ LỤC


v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BGD&ĐT

:

Bộ Giáo dục và Đào tạo

CBQL

:

Cán bộ quản lý

CB-GVNV

:

Cán bộ, giáo viên, nhân viên

CNH- Đ

:

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNTT

:

Cơng nghệ thơng tin

CSVC

:

Cơ sở vật chất

GD

:

Giáo dục

GD&ĐT

:

Giáo dục và Đào tạo

GDMN

:

Giáo dục mầm non

GVMN

:

Giáo viên mầm non

GV

:

Giáo viên

KH – CN

:

Khoa học công nghệ

KT-XH

:

Kinh tế - Xã hội

NBX

:

Nhà xuất bản

NĐ

:

Nghị định

MN

:

Mầm non

Đ

:

Quyết định

SPMN

:

Sư phạm mầm non

THCS

:

Trung học cơ sở

TH

:

Tiểu học

UBND

:

Ủy ban nhân dân


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG
Số lượng nhóm lớp và số trẻ mầm non trong những năm học 20132014; 2014-2015; 2015-2016; 2016-2017. ...........................................50
Bảng 2.2 Qui mơ số nhóm, lớp và trẻ em 5 tuổi qua các năm học 20132014; 2014-2015; 2015-2016; 2016-2017. ...........................................51
Bảng 2.3: Thống kê số lượng CBQL, GV, NV mầm non huyện Mỹ Đức
năm học 2016-2017:..............................................................................59
Bảng 2.4: Thống kê số lượng, trình độ chuẩn của CBQL, GVMN huyện Mỹ
Đức năm học 2016 - 2017. ....................................................................59
Bảng 2.5: Cơ cấu độ tuổi GVMN huyện Mỹ Đức năm học 2016-2017................61
Bảng 2.6: Thống ê trình độ giáo viên mầm non huyện Mỹ Đức năm học
2016- 2017 ............................................................................................67
Bảng 2.7. Bảng số lượng CBQL, GV tham gia lấy ý kiến đánh giá giáo viên
về thực trạng sử dụng đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề
nghiệp. ...................................................................................................71
Bảng 2.8: Kết quả đánh giá của CB L đối với đội ngũ giáo viên về phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống ............................................................72
Bảng 2.9: Kết quả tự đánh giá của giáo viên về phẩm chất chính trị, đạo đức,
lối sống. .................................................................................................73
Bảng 2.10: Kết quả đánh giá của CB L đối với đội ngũ giáo viên về lĩnh vực
chuyên môn ...........................................................................................74
Bảng 2.11: Kết quả tự đánh giá của đội ngũ giáo viên về lĩnh vực chuyên môn ....75
Bảng 2.12: Kết quả đánh giá thực trạng kỹ năng sư phạm của đội ngũ giáo
viên CBQL ............................................................................................76
Bảng 2.13: Kết quả tự đánh giá của đội ngũ giáo viên về kỹ năng sư phạm ...........76
Bảng 2.16: Kết quả đánh giá bởi CBQL về hoạt động bồi dưỡng, nâng cao trình

độ chun mơn của đội ngũ giáo viên ..................................................80
Bảng 2.15: Kết quả tự đánh giá về hoạt động bồi dưỡng, nâng cao trình độ
chuyên môn của đội ngũ giáo viên........................................................80
Bảng 2.16: Kết quả đánh giá về hoạt động đánh giá giáo viên bởi CBQL .............85
Bảng 2.17: Kết quả tự đánh giá về hoạt động đánh giá giáo viên của đội ngũ
giáo viên. ...............................................................................................85
Bảng 3.1 Khảo nghiệm tính cần thiết .................................................................115
Bảng 3.2: Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ......................................118
Bảng 2.1


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non (GDMN) là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ, tình cảm,
hiểu biết, thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách cho trẻ. Giáo
dục mầm non là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước. Điều đó
được phản ánh rất rõ trong các văn bản pháp quy như: Luật giáo dục, chính
sách, chiến lược giáo dục bởi giáo dục mầm non có vai trị, vị trí quan trọng
trong việc phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Đồng thời bậc học mầm non
cũng là cơ sở ban đầu hinh thành những kiến thức, kỹ năng, nền tảng giúp trẻ
chuẩn bị vào học phổ thông. Luật giáo dục 005 (Điều

) nêu rõ: “Mục tiêu

của giáo dục mầm non lá giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm
mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học
lớp 1”.[10]

Để đạt được mục tiêu trên, một trong những vấn đề cần thiết đó là phải
có một đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về
cơ cấu, đáp ứng nhu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, phát huy năng
lực cá nhân. Chính vì vậy việc quan tâm tới công tác phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non được coi là một trong những chủ trương và phương hướng phát
triển giáo dục và đào tạo. Theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW “Về đổi
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu cơng nghiệp
hóa, hiện đạt hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế” đã được hội nghị trung ương 8 hóa (XI) thơng
qua, định hướng đối với mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể: “Đối với giáo
dục mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ, hình
thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp 1.
Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vào năm 2015, nâng


2

cao chất lượng phổ cập trong những năm tiếp theo và miễn học phí trước
năm 2020. Từng bước chuẩn hóa hệ thống các trường mầm non. Phát triển
giáo dục mầm non dưới 5 tuổi có chất lượng phù hợp với điều kiện của từng
địa phương và cơ sở giáo dục.”[2]
Trong ế hoạch số 458/K -BGD&ĐT ngày 04 tháng 7 năm 0 6, ế
hoạch xây dựng đề án ”Đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục mầm non
giai đoạn 0 6 – 0 0, định hướng 0 5” có nêu mục đích của công tác đào
tạo , bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý: “Đề

ất những nội d ng, nhiệm

vụ nh m nâng cao chất lượng đào tạo, b i dư ng nhà giáo và cán bộ

giáo dục mầm non đáp ứng

ản l

cầ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục mầm

non giai đoạn 201 - 2020, định hướng đến năm 2025. Cụ thể:
Nâng cao toàn diện chất lượng, hiệ
nhà giáo và cán bộ

ả hoạt động đào tạo, b i dư ng

ản l giáo dục mầm non đáp ứng

cầ đổi mới

chương tr nh giáo dục mầm non nói ri ng và đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo nói ch ng.
Bảo đảm nâng cao năng l c nghề nghiệp
nhà giáo và cán bộ
nh cầ và
cán bộ

thức trách nhiệm, đạo đức

ản l giáo dục mầm non g n đào tạo, b i dư ng với

hoạch s dụng lâ dài. Có cơ chế h ến hích nhà giáo và

ản l giáo dục mầm non, đ c biệt là nhà giáo và cán bộ

ản l

giáo dục mầm non c ng tác tại v ng sâ , v ng a, v ng bi n giới, hải đảo,
v ng có điề

iện inh tế - ã hội đ c biệt hó hăn học tập nâng cao tr nh

độ, năng l c làm việc.
Tăng cường trách nhiệm và tạo điề

iện cho người đứng đầ cơ

an

ản l giáo dục, người đứng đầ các cơ sở đào tạo, b i dư ng và người
đứng đầ các cơ sở giáo dục mầm non tham gia hoạt động đào tạo, b i
dư ng một cách tích c c.


3

â d ng hệ thống các cơ sở đào tạo, b i dư ng nhà giáo và cán bộ
ản l giáo dục mầm non ph hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao th
h t và tạo điề

iện để các cơ sở đào tạo, b i dư ng có đủ năng l c tham gia

đào tạo, b i dư ng nhà giáo và cán bộ

ản l giáo dục mầm non.[8]

Trong những năm qua, những chủ trương, chính sách của Đảng và nhà
nước về phát triển mầm non, đề án 7 / Đ-TTg của Thủ tương chính phủ
ban hành ngày 3 tháng 06 năm 0

nêu rõ mục tiêu phát triển giáo dục đến

năm 0 0: “Hoàn thành mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5
tuổi vào năm 2015 đến năm 2020, có ít nhất 30% trẻ em trong độ tuổi nhà
trẻ và 80% trong độ tuổi mẫ giáo được chăm sóc, giáo dục tại các cơ sở
giáo dục mầm non; tỷ lệ trẻ em s

dinh dư ng trong các cơ sở giáo dục mầm

non giảm xuống dưới 10%.”
Theo nhiều đánh giá của cán bộ quản lý trường học và lãnh đạo Phịng
GD&ĐT, Sở GD&ĐT thì giáo viên mầm non với trình độ chun mơn tuy đạt
chuẩn đào tạo song đi vào thự tế thì kỹ năng sư phạm và những yêu cầu theo
chuẩn nghề nghiệp lại chưa được đáp ứng ở mức cần thiết, vì vậy chất lượng
chăm sóc, giáo dục trẻ tại các đơn vị trường phần lớn phụ thuộc vào sự quyết
định của đội ngũ giáo viên trong trường. Chính vì vậy, chúng tơi lựa chọn đề
tài “Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp trên địa
bàn huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên
ngành quản lý giáo dục.
2. M c đích nghiên cứu
Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non của huyện Mỹ
Đức nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục góp phần thực hiện
đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục Việt Nam.

4

3. Khách thể v đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu:
Hoạt động quản lý đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp
trên địa bàn huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
3.2 Đối tượng nghiên cứu:
Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề
nghiệp tại huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
4. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ giao viên mầm non huyện Mỹ Đức nếu được phát triển đủ về
số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu thì sẽ góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện
giáo dục.
5. Nhiệm v nghiên cứu
5.1 Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên
mầm non theo chuẩn nghệ nghiệp để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài
5.2 Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo
chuẩn nghề nghiệp tại huyện Mỹ Đức trong thời gian qua.
5.3 Đề xuất một số biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nộinhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng
giáo dục.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung nghiên cứu về lý luận phát triển nguồn nhân lực, phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non công lập theo chuẩn nghề nghiệp dựa trên cơ
sở thực tiễn về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non và các biện pháp phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp.
- Đề tài nghiên cứu tại 4 trường mầm non trên địa bàn huyện Mỹ Đức

5

7. Phương há nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu luận văn, văn bản, nghị
quyết, sách báo, các cơng trình đã nghiên cứu có liên quan để xây dựng cơ sở
lý luận cho việc nghiên cứu thực tiễn.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp điều tra
Bước 1: Xây dựng phiếu điều tra:
Chúng tôi xây dựng mẫu phiếu điều tra dùng để trưng cầu ý kiến của
lãnh đạo Phòng GD&ĐT, cán bộ quản lý giáo dục mầm non, hiệu trưởng,
giáo viên mầm non,
Hệ thống câu hỏi ở mỗi loại phiếu điều tra được xây dựng trên cơ sở
khoa học quản lý và trong thực tiễn công tác, phù hợp với mục đích nghiên
cứu nhằm khai thác thơng tin cần thiết phục vụ cho đối tượng nghiên cứu.
Những câu hỏi điều tra gồm các câu hỏi đóng và câu hỏi mới, câu hỏi
dễ dàng, tường minh, dễ hiểu.
Bước 2: Tiến hành điều tra: Từ tháng 5 đến tháng 7/2016
Gửi phiếu trực tiếp tới Hiệu trưởng, giáo viên mầm non 4 trường trong
huyện. Nếu người trả lời gặp hó hăn trong việc trả lời phải hướng dẫn họ
cách trả lời nhưng vẫn đảm bảo tính độc lập, khách quan.
Bước 3: Thu thập số liệu và xử lý số liêu:
8.

nghĩa lý l ận và ý nghĩa thực tiến của đề tài:
- Luận văn góp phần làm sáng tỏ về mặt lý luận công tác phát triển đội

ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện Mỹ Đức.

- Đánh giá được thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo
chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện Mỹ Đức.
- Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện
Mỹ Đức đủ về số lượng, đảm bảo về chất lượng và cơ cấu đội ngũ.


6

9. Cấ t

c l ận v n

Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và các phụ lục,
luận văn trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn
nghề nghiệp
Chương 2: Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo
chuẩn nghề nghiệp trên địa bàn huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non theo chuẩn nghề
nghiệp trên địa bàn huyện Mỹ Đức,TP. Hà Nội


7

Chương 1
CƠ SỞ
UẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN MẦM NON THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Nghiên cứu về đội ngũ giáo viên mầm non

Thế kỷ XXI là thế kỷ của nền văn minh tri thức mà nịng cốt là cách
mạng cơng nghệ thơng tin. Khoa học - công nghệ trở thành động lực cơ
bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Giáo dục là nền tảng của sự phát triển
khoa học – công nghệ. Năng lực của đội ngũ ngành giáo dục quyết định chất
lượng và hiệu quả giáo dục; chất lượng và hiệu quả giáo dục sẽ quyết định
năng lực đội ngũ nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Tất cả các nghiên cứu trong và ngoài nước về đội ngũ GV đều khẳng
định một trong các nguồn lực quan trọng quyết định đến sự phát triển của
các nhà trường phổ thơng nói chung, trường mầm non nói riêng thì đội ngũ
GV là quan trọng nhất, đóng vai trị chủ thể mang tính quyết định.
Chính vì vậy, vai trị của GV với tư cách là nhân tố quyết định chất
lượng giáo dục đã được biết đến từ lâu trên cơ sở tổng kết thực tiễn cũng
như nghiên cứu khoa học giáo dục. Đặc biệt, trong năm 007, Công ty tư
vấn toàn cầu Mc Kinsey nổi tiếng trong lĩnh vực quản lí, trên cơ sở nghiên
cứu sâu 25 hệ thống giáo dục thế giới, trong đó có 0 hệ thống thành công,
đã đưa ra câu trả lời sau đây cho câu hỏi “Làm thế nào để các hệ thống giáo
dục thành công trên thế giới vươn l n hàng đầ ?”: Đó là thực hiện ba vấn
đề quan trọng nhất: (1) tuyển đúng người để trở thành GV; ( ) đào tạo họ
thành những nhà giáo hiệu quả; (3) bảo đảm rằng hệ thống có khả năng cung
cấp việc dạy tốt nhất có thể cho mọi trẻ em


8

Vấn đề nâng cao chất lượng GV đã trở thành định hướng quan trọng
hàng đầu trong hoạch định chính sách phát triển giáo dục của các quốc gia.
Câu hỏi lại được đặt ra là làm thế nào nâng cao chất lượng đội ngũ GV?.
Khoảng hơn 0 năm nay đã có rất nhiều nghiên cứu tìm câu trả lời cho vấn
đề này cũng như nhiều đề xuất về cải cách đào tạo GV. Năm

00 ,

UNESCO và OECD, trên cơ sở phân tích các chỉ số giáo dục của các nước
đang phát triển, đưa ra các huyến nghị về lựa chọn chính sách trong xây
dựng đội ngũ GV đủ năng lực đáp ứng các yêu cầu của ngày mai. Bốn năm
sau, OECD đúc ết kinh nghiệm và kết quả nghiên cứu để phân tích, trao đổi
và gợi ý về cách thức để thu hút, đào tạo, giữ chân các nhà giáo giỏi ở các
nước phát triển. Tiếp đó, năm 006, UNESCO đưa ra các phân tích và iến
giải về một loạt chính sách liên quan đến việc tuyển dụng, đào tạo, sử dụng,
đãi ngộ, điều kiện làm việc của GV nhằm hướng tới việc thực hiện các mục
tiêu giáo dục cho mọi người đến năm 0 5. Đặc biệt quan trọng là những
nghiên cứu khoa học và chia sẻ kinh nghiệm về chính sách GV và đào tạo
GV đã mang vóc dáng tồn cầu
Đối với những cơng trình nghiên cứu giáo dục trong nước cũng đưa ra
những luận điểm rất rõ ràng rằng việc đảm bảo vầ nâng cao chất lượng giáo
dục thì nghiên cứu về đội ngũ giáo viên là vơ cùng quan trọng.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trị của người thầy giáo: Sự nghiệp giáo
dục đào tạo là sự nghiệp chung của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội những
người trực tiếp thực hiện nhiệm vụ là nhà giáo. Theo Hồ Chí Minh, vấn đề
then chốt quyết định chất lượng giáo dục chính là đội ngũ những người thầy
giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Bởi vì các thầy giáo là “người chiến sĩ trên
mặt trận tư tưởng văn hóa” thầy giáo có trách nhiệm truyền bá cho thế hệ trẻ
lý tưởng đạo đức chân chính, hệ thống các giá trị, tinh hoa văn hóa của dân
tộc và nhân loại, bồi dưỡng cho họ những phẩm chất cao quý và năng lực


9

sáng tạo phù hợp với sự phát triển và tiến bộ của xã hội. Hồ Chí Minh nhấn
mạnh: “Nhiệm vụ giáo dục là rất quan trọng và vẻ vang, nếu khơng có thầy

giáo thì khơng có giáo dục… hơng có giáo dục, khơng có cán bộ thì khơng
nói gì đến kinh tế - văn hóa”. Thầy giáo là người định hướng, dẫn dắt thế hệ
trẻ từng bước nắm bắt chân lý thời đại, cho nên mọi tài liệu, giáo trình dù hay
đến đâu nếu khơng có thầy giáo hướng dẫn thì khơng phát huy hết tác dụng
đối với thế hệ trẻ. Hồ Chí Minh ln ln đánh giá đúng và đề cao vai trò của
các thầy giáo đối với xã hội. Người nhấn mạnh: “Những người thầy giáo tốt là
những người vẻ vang nhất, là những anh hùng vô danh”. Trong bài phát biểu
tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội ( 0/ 964) Người nói: “Có gì vẻ vang
hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng Chủ
nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng sản.
Người thầy giáo tốt, người thầy giáo xứng đáng là người thầy vẻ vang
nhất, dù tên tuổi hông đăng trên báo, hông được thưởng huân chương. Song
những người thầy giáo tốt là những người anh hùng vô danh. Đây là một điều
rất vẻ vang, nếu khơng có thầy giáo dạy dỗ cho con em nhân dân thì làm sao
mà xây dựng Chủ nghĩa xã hội được. Vì vậy, nghề thầy giáo rất quan trọng,
rất vẻ vang.
Trong hoạt động thực tiễn, công tác quản lý và phát triển đội ngũ luôn
được quan tâm và nghiên cứu sâu rộng.
Bùi Minh Hiền - Vũ Ngọc Hải - Đặng Quốc Bảo ( 0

), trong “Quản lí

giáo dục”, [28] cho rằng xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên ở nước ta
trong hoàn cảnh hiện nay phải quán triệt theo yêu cầu về phát triển nguồn
nhân lực và nêu ra 4 yêu cầu chung về phát triển đội ngũ giáo viên: ( ) Đủ về
số lượng: Số lượng giáo viên nhìn trên sự điều hành vĩ mô phải cân đối với
lao động xã hội trong nền kinh tế. Về cục bộ thì tỉ lệ giáo viên ở nước ta chưa
cân đối, trên tồn cục đã có sự cân đối. ( ) Đạt chuẩn về chất lượng: Chuẩn về

10

chất lượng giáo viên hiện nay tạm qui về ba khía cạnh: Chuẩn về trình độ
chun mơn sư phạm (học vấn); chuẩn về trình độ nghiệp vụ sư phạm; chuẩn
về đạo đức tư cách người thầy. (3) Đồng bộ về cơ cấu: Cơ cấu đội ngũ giáo
viên được xét trên các sự tương thích: Tương thích về giới; tương thích về
giảng dạy theo mơn; tương thích về tuổi đời; tương thích về trình độ nghiệp
vụ sư phạm.
Các cơng trình nghiên cứu, các bài viết của các tác giả: Nguyễn Thị Mỹ
Lộc- Trần Thị Bạch Mai (2009), Quản lý ngu n nhân l c Việt Nam, NXB
Giáo dục, Hà Nội. [36], Nguyễn Hữu Châu (chủ biên) (2008), Chất lượng
giáo dục - Những vấn đề l l ận và th c tiễn, Nxb. Giáo dục, [19]; Nguyễn
Minh Đường và Phan Văn Kha ( 006), Đào tạo nhân l c đáp ứng yêu cầu
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường tồn cầu hóa
và hội nhập quốc tế, Nxb Đại học QG, Hà Nội [22], và một số tác giả khác về
công tác quản lý giáo dục đã thật sự góp phần khơng nhỏ trong sự nghiệp phát
triển nền giáo dục nước nhà.
Những năm qua, nhiều học viên đã chọn đề tài nghiên cứu thuộc
lĩnh vực quản lý và phát triển nguồn nhân lực, quản lý đội ngũ giáo viên trong
lĩnh vực giáo dục làm luận văn tốt nghiệp:
- Nguyễn Ngọc Minh (năm 0 0) chọn đề tài " Biện pháp phát triển
đội ngũ giáo viên các trường Trung học phổ thông huyện Phù Cừ, tỉnh
ưng Yên" [39].
- Ngô Thị Kiều Oanh (năm

007) chọn đề tài" Những giải pháp

phát triển đội ngũ CB L phòng, ban của trường Đại học Khoa học Xã hội &
Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội trong giai đoạn hiện nay" [40]. Nghiên
cứu về quản lý, phát triển đội ngũ CB L và GVMN nói riêng cũng đã được

đề cập:


11

- “Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non tỉnh
Nam Định đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay”.
Luận văn thạc sĩ

LGD của Phạm Thị Thanh Thuỷ - Trường Đại học

Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2010. [47].
Nhìn chung những đề tài trên phần nào đóng góp đáng ể vào lĩnh vực
phát triển đội ngũ nói chung trong đó có phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non. Tuy nhiên chưa có đề tài nào tập trung nghiên cứu sâu về lĩnh vực phát
triển đội ngũ giáo viên mầm non huyện Mỹ Đức, thành phố Hà Nôi.
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
Về quản lí phát triển đội ngũ giáo viên trong một nhà trường cần tuân
thủ các chức năng quản lí: kế hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra theo ba vấn
đề đủ số lượng, mạnh về chất lượng và đồng bộ về cơ cấu.
Đặng Bá Lãm ( 0 ) trong “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lí giáo dục” (Bài giảng tại các lớp nghiên cứu sinh QLGD). Nội dung
phát triển đội ngũ giáo viên: ( ) Phát triển đội ngũ giáo viên là sự tăng trưởng
về mặt số lượng, chất lượng đội ngũ giáo viên/giảng viên. Đây chính là q
trình chuẩn bị lực lượng để giáo viên có thể theo kịp được sự thay đổi và
chuyển biến của giáo dục; (2) Phát triển đội ngũ giáo viên bao gồm cả tuyển
chọn, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, phát triển nghề nghiệp. Phát triển đội ngũ
giáo viên tăng cả về số lượng lẫn chất lượng và sử dụng có hiệu quả đội ngũ
giáo viên; (3) Phát triển đội ngũ giáo viên cịn chính là việc xây dựng đội ngũ
giáo viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, có chất lượng để thực hiện tốt

mục tiêu, nội dung và kế hoạch đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục. Đồng
thời, xây dựng một tập thể sư phạm, trong đó mỗi cá nhân có tinh thần trách
nhiệm, gắn bó với nhà trường tham gia tích cực, sáng tạo vào trong quá trình
giảng dạy và học tập. Nội dung công tác phát triển giáo viên liên quan đến
quy mô, cơ cấu, chất lượng đội ngũ giáo viên Theo Nguyễn Thị Mĩ Lộc


12

( 0 ), trong “Phát triển đội ngũ giáo vi n thế kỉ XXI” - Kỉ yếu Hội thảo
Quốc gia về khoa học giáo dục Việt Nam, tập I: Trong thế kỉ XXI đội ngũ
giáo viên phải đạt các tiêu chuẩn sau: (1) Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối
sống của người giáo viên; ( ) Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo
dục; (3) Năng lực xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục; (4) Năng lực thực
hiện kế hoạch dạy học; (5) Năng lực thực hiện kế hoạch giáo dục; (6) Năng
lực kiểm tra, đánh giá ết quả học tập và rèn luyện đạo đức; (7) Năng lực hoạt
động chính trị xã hội; (8) Năng lực phát triển nghề nghiệp.
Quán triệt đường lối chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của
nhà nước, trên cơ sở các cơng trình đã nghiên cứu và ban hành, Bộ Giáo dục
và Đào tạo (Bộ GD&ĐT) đã xây dựng và ban hành các Chuẩn nghề nghiệp
cho giáo viên mầm non như: Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non (Quyết
định số 0 / 008/ Đ – BGD&ĐT, ngày

/0 / 008); chuẩn nghề nghiệp giáo

viên Tiểu học (Quyết định số 4/ 007/ Đ – BGD&ĐT), ngày 4/5/ 007);
chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở, trung học phổ thông (Thông tư
số 30/2009/TT – BGD&ĐT, ngày

/ 0/ 009)

1.2. Một số khái niệm cơ bản
.2. .

n , qu n lý giáo dục, qu n

nhà trường

- Quan niệm Các Mác thì cho rằng: “ uản lý là một chức năng tất yếu
của lao động xã hội, nó gắn chặt với sự phân cơng và phối hợp”. Ơng cịn nói:
“ Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao động chung, chừng nào tiến
hành trên quy mơ tương đối lớn ít thì nhiều đều cần tới sự quản lý… Một
người chơi vĩ cầm riêng rẽ thì tự điều khiển lấy mình, nhưng một giàn nhạc
thì cần phải có nhạc trưởng.

ua đó Mác đã hẳng định bản chất quản lý là

thuốc tính gắn liền với xã hội ở mỗi giai đoạn phát triển của nó.
Theo Phạm Minh Châu – Trần Thị Sinh(2000), Một số vấn đề quản lý
giáo dục mầm non, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội “

uản lý là sự tác động


13

có mục đích, có ế hoạch của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý (tập thể
người lao động) nhằm thực hiện mục tiêu đề ra.[18]
Từ các khái niệm về quản lý, chúng ta thấy thống nhất một số điểm sau:
- Trong q trình quản lý, có người chỉ huy, điều khiển, có người bị chỉ

huy, điều khiển. ai đối tượng này tác động qua lại và quy định lẫn nhau.
- Trong quản lý phải có mục đích, nhiệm vụ hoạt động chung.
Do đó, chúng ta có thể nói rằng: “ uản lý là q trình tác đơng có định
hướng, có kế hoạch, có hệ thống của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý
(đối tượng quản lý) nhằm đạt được mục tiêu quản lý”.
Giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý có mối quan hệ tác động qua
lại lẫn nhau. Chủ thể quản lý nảy sinh các động lực quản lý, còn khách thể
quản lý thì làm nảy sinh các giá trị vật chất và tinh thần, đáp ứng nhu cầu của
con người, thỏa mãn mục đích của chủ thể quản lý.
Như vậy, quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của
chủ thể quản lý lên khách thể quản lý bằng một hệ thống luật lệ, các chính
sách, các nguyên tắc, các phương pháp và biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi
trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng.
Quản lý thể hiện việc tổ chức, điều hành, tập hợp con người, công cụ,
phương tiện, tài chính… và phải biết kết hợp các yếu tố đó với nhau nhằm đạt
mục tiêu định trước. Chủ thể muốn kết hợp được các hoạt động của đối tượng
theo một định hướng của quản lý thì phải tạo ra được “ quyền uy” buộc đối
tượng phải tuân thủ. Với ý nghĩa đó, chúng ta có thể khẳng định them rằng:
Quản lý không chỉ là khoa học, nghệ thuật thúc đẩy sự phát triển của xã hội
mà còn đòi hỏi sự khôn khéo, linh hoạt, mềm dẻo, sang tạo, nhạy cảm và tinh
tế rất cao. Phải biết “ Cương” và “Nhu”, phải có “ Tâm”, “ Tầm”, “ Tài” vì
vậy, quản lý là yếu tố quan trọng không thể thiếu được trong việc duy trì và