MỤC LỤC
Trang
1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:………………………………………………………..1
1.2. Mục đích nghiên cứu:……………………………………………………2
1.3. Đối tượng nghiên cứu:…………………………………………………...2
1.4. Phương pháp nghiên cứu:………………………………………………..2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận:.............................................................................................3
2.2. Thực trạng:.................................................................................................4
2.3. Các biện pháp…………………………………………………………….5
2.4. Hiệu quả giáo dục……………………………………………………….13
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
1.1. Kết luận:…………………………………………………………………15
1.2. Kiến nghị:…………………………………………………......................15
0
1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Bác Hồ kính yêu - Người lãnh tụ vĩ đại của chúng ta đã từng nói:
“ Trẻ em như búp trên cành,
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Trẻ em là niềm tự hào của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, là thế
hệ của những con người mới, là nền tảng vững chắc cho xã hội Việt Nam. Đất
nước có giàu mạnh, phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy, phải chăm
sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mầm non.
Để đạt được điều đó thì việc chăm sóc giáo dục trẻ phải có sự chung tay
góp sức của nhà trường, gia đình và xã hội. Đặc biệt người giáo viên mầm non
ngoài việc hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho trẻ ăn, cho trẻ ngủ hay giáo dục trẻ
trở thành những đứa trẻ ngoan ngoãn thôi thì chưa đủ mà nhiệm vụ của người
giáo viên còn phải chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Hiện nay, trước sự phát triển mạnh mẽ không ngừng của nền kinh tế - xã
hội, trình độ tri thức của trẻ cũng nâng lên rõ rệt… thì rất nhiều các bậc cha mẹ
và người chăm sóc trẻ rất quan tâm đến việc giáo dục kỹ năng sống cho con cái.
Tuy nhiên, giáo viên mầm non như bản thân tôi và chị em đồng nghiệp trong
trường cũng như các bậc cha mẹ còn lúng túng về kiến thức và phương pháp
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát
triển toàn diện nhân cách của trẻ. Vì vậy, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
trong trường mầm non là điều rất cần thiết để giúp trẻ khám phá thế giới tâm
hồn mình một cách có định hướng, khiến trẻ biết quý trọng bản thân, nuôi dưỡng
những giá trị sống nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực trong trẻ,
giúp trẻ cân bằng cuộc sống. Từ đó xây dựng cho trẻ những kỹ năng sống hòa
nhập với thế giới xung quanh. Ở mỗi lứa tuổi thì trẻ cần có những sự tác động
khác nhau đến kỹ năng sống của trẻ. Chăm sóc và giáo dục trẻ từ lứa tuổi mầm
non chính là cơ sở giúp trẻ phát triển toàn diện về cả thể chất lẫn tinh thần, là
nền tảng giúp cho quá trình học tập lâu dài của trẻ sau này.
Là một người giáo viên mầm non trực tiếp giảng dạy lớp mẫu giáo 5- 6
tuổi, tôi nhận thức được rằng việc giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng cao
năng lực để tự lựa chọn những giải pháp khác nhau mà quyết định phải xuất phát
từ trẻ. Vì thế các hoạt động giáo dục phải hết sức gần gũi với cuộc sống, nội
dung phải xuất phát từ chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ, trẻ cần có điều
kiện để cọ sát các ý kiến khác nhau, trao đổi kinh nghiệm, trẻ được trải nghiệm,
thực hành và áp dụng. Trẻ phải được thảo luận theo nhóm, theo cá nhân, phải
được động não, đóng vai; tranh luận và phân tích tình huống, trẻ phải biết thích
nghi, thể hiện cảm xúc, có khả năng hòa nhập, tự giải quyết vấn đề một cách tự
lập. Đó chính là tiền đề gieo mầm hạt giống nhằm hình thành kỹ năng sống cho
trẻ. Trong những thời gian qua, tôi thấy thực tế tại trường tôi thì việc giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ chưa đạt được kết quả như mong muốn về thể chất, tình cảm xã hội, giao tiếp, ngôn ngữ, nhận thức và sẵn sàng vào lớp Một. Từ thực tế đó tôi
luôn trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để có một phương pháp truyền đạt
1
đến trẻ những kỹ năng sống tốt nhất và dạy trẻ dưới hình thức nào?
Để góp phần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ, trong năm học 2017-2018 này
tôi mạnh dạn nghiên cứu thực nghiệm và viết đề tài: “ Một số biện pháp giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Mục đích giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong trường mầm non, đặc biệt là
trẻ 5 - 6 tuổi là những mong đợi của người giáo viên về các giá trị sống và kỹ
năng sống tương ứng với mong muốn mà trẻ có thể đạt được. Bao gồm những
kỹ năng, thái độ và kiến thức tương ứng với giá trị cần giáo dục giúp cho giáo
viên định hướng và tự lựa chọn được các kỹ năng sống phù hợp với từng độ tuổi
của trẻ mẫu giáo, với điều kiện kinh tế, văn hóa- xã hội của địa phương. Nhằm
thúc đẩy, nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và nâng cao
chất lượng đổi mới giáo dục nói chung.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo hướng tới hình thành những giá
trị về ý thức về bản thân như:
+ Về thể chất: trẻ được an toàn, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, khéo léo, bền bỉ,
tháo vát và thích ứng được với những điều kiện sống thay đổi.
+ Về tình cảm - xã hội: trẻ biết kiểm soát cảm xúc, giàu tình thương yêu
và lòng biết ơn đối với ông bà, bố mẹ, cô giáo, bạn bè… và thế giới xung quanh.
+ Về giao tiếp: trẻ mạnh dạn, tự tin, tự trọng và tôn trọng người khác, giao
tiếp một cách có hiệu quả.
+ Về ngôn ngữ: trẻ biết nói năng lịch sự, lắng nghe, hòa nhã và cởi mở.
+ Về nhận thức: trẻ ham hiểu biết, sáng tạo.
+ Về sẵn sàng vào lớp Một: trẻ có những kỹ năng thích ứng với hoạt động
học tập ở lớp một như: sẵn sàng hòa nhập, đương đầu với khó khăn, có trách
nhiệm với bản thân, với công việc và với các mối quan hệ xã hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Căn cứ vào việc yêu cầu của đề tài, tôi lựa chọn đối tượng nghiên cứu là
trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A mà tôi đang phụ trách thực hiện trong năm học
2017 - 2018 tại khu chính, Trường Mầm non Mường Mìn, với sĩ số là 23 cháu.
1.4.Phương pháp nghiên cứu:
Để bắt đầu bước vào quá trình nghiên cứu trước hết bản thân tôi phải nhận
định được tình hình chung của đối tượng nghiên cứu, sau đó đọc, phân tích, tổng
hợp tài liệu tham khảo và chủ yếu là hoạt động thực hành trải nghiệm để xây
dựng đề cương sáng kiến, áp dụng sáng kiến và hoàn thành sáng kiến năm học
2017 - 2018.
Với thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi trước hết
tôi sử dụng các phương pháp chủ yếu là: Nhóm phương pháp trực quan; Nhóm
phương pháp dùng lời; Nhóm phương pháp thực hành.
2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
2.1. Cơ sở lý luận:
Tuổi mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang
tiếp theo của cuộc đời mỗi con người, nhiều nhà khoa học đã nói đến sự cần
thiết và vai trò của trường mầm non trong việc phát triển cũng như chuẩn bị cho
trẻ. Trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học, vì thế một trong những yêu
cầu quan trọng để giúp trẻ bước vào tiểu học cần chuẩn bị cho trẻ về mặt thể
chất; về mặt trí tuệ; về tình cảm xã hội; về ngôn ngữ; một số kỹ năng cần thiết
cho trẻ thông qua nhiều hoạt động với các hình thức khác nhau…
Trong các hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường mầm non, vui chơi là hoạt
động chủ đạo, song các hoạt động học tập, trải nghiệm, giao tiếp ứng xử cũng
cần phải trang bị cho trẻ. Muốn làm tốt điều này đòi hỏi người giáo viên mầm
non phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo, sáng tạo
hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách khoa học để trẻ bước đầu
nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập. Từ đó cô giáo có thể nhẹ nhàng
lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách nhẹ nhàng.
Kỹ năng sống chính là chiếc chìa khóa vàng cho sự sống còn, sự phát triển
và sự thành công của mỗi con người. Kỹ năng sống là những kỹ năng cần có cho
hành vi lành mạnh giúp trẻ đối mặt với những thách thức trong cuộc sống hàng
ngày. Dạy kỹ năng sống giúp cho trẻ có kinh nghiệm, biết được những điều nên
làm và điều không nên làm.
Việc giáo dục kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng, nó giúp
trẻ làm chủ suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình; lĩnh hội những kinh
nghiệm xã hội để trẻ vận dụng trong cuộc sống sau này. Trong xã hội hiện nay,
kiến thức của con người ngày càng phát triển và mở rộng, từng cá nhân, nếu
không được bồi dưỡng, cập nhật thông tin thường xuyên sẽ trở nên lạc hậu. Hơn
nữa, yêu cầu về chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ngày càng cao. Để hình thành
và có được các kỹ năng cho trẻ trong cuộc sống hàng ngày, gia đình và nhà
trường đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Đối với người giáo viên trước tiên
phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, từ đó để có phương pháp giáo dục
trẻ tốt hơn; chuẩn bị tốt không gian, đồ dùng và đồ chơi cho trẻ hoạt động; giáo
viên phải có kiến thức, kỹ năng về chăm sóc giáo dục trẻ. Ngoài ra, giáo viên
phải có kiến thức để tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, để trẻ được
cuốn hút vào các hoạt động đa dạng khác nhau cùng với các bạn trong nhóm
lớp. Tạo ra nhiều cơ hội để trẻ tương tác, giao tiếp với nhau trong lớp như: Thảo
luận, trao đổi ý kiến, giải quyết xung đột, chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm
những vai trò khác nhau...Tạo mọi điều kiện để trẻ phát huy được những kỹ
năng sống, cô là người gợi mở và hướng dẫn cho trẻ để trẻ được khám phá tìm
tòi và phát huy hết khả năng của trẻ. Trong quá trình giáo dục trẻ cái cần chú ý
nhất phải thực hiện từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Đối với cha mẹ và
người chăm sóc trẻ cần phải quan tâm và phối hợp với giáo viên trong việc giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ.
2.2. Thực trạng của một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
3
5-6 tuổi trong trường mầm non:
*Thuận lợi:
- Phòng Giáo dục và đào tạo Quan Sơn cùng với Ban giám hiệu nhà
trường đã thường xuyên quan tâm bồi dưỡng và nâng cao, chuyên môn, nghiệp
vụ cho giáo viên.
- Trẻ đi học chuyên cần, trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tích cực tham gia
vào các hoạt động của lớp.
- Bản thân tôi hiểu và xác định được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng
của việc nghiên cứu “ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi
trong trường mầm non”.
- Đội ngũ giáo viên trẻ, khỏe, có tâm huyết với nghề, hiểu được hoàn cảnh
và điều kiện sống của trẻ ở gia đình để có biện pháp giáo dục phù hợp.
- Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền và lãnh
đạo địa phương nhà trường đã có những phòng học tương đối rộng, thoáng mát
và đầy đủ điều kiện để hoạt động. Nhà trường luôn coi trọng việc trang trí nhưng
hình ảnh phong phú, hấp dẫn, phù hợp với độ tuổi, tâm sinh lý… để thu hút trẻ.
* Khó khăn:
- Trẻ trong lớp tuy cùng một độ tuổi nhưng mức độ nhận thức và khả năng
giao tiếp không đồng đều.
- Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi
điện tử...
- Một số bậc cha mẹ và người chăm sóc trẻ chưa có nhận thức đúng đắn
trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trong cuộc sống còn quá nuông chiều,
quá bao bọc, thường làm thay cho trẻ những công việc mà trẻ yêu cầu. khiến trẻ
quen dựa dẫm, không có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung
quanh. Bên cạnh đó chưa có những hành vi đúng đắn và lời nói mẫu mực.
- Trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng tuyên truyền của giáo viên
chưa sắc sảo; nội dung công tác phối hợp còn sơ sài, chưa được cập nhập thông
tin kịp thời dẫn đến hiệu quả chưa cao, chưa thu hút được sự quan tâm và đáp
ứng thông tin của các bậc cha mẹ, người chăm sóc trẻ và cộng đồng.
* Khảo sát thực trạng ban đầu:
Qua điều tra thực tế về vốn kỹ năng sống của trẻ trong lớp tôi nhận thấy
kết quả khảo sát trước khi thực hiện đề tài như sau:
Mức độ nội dung khảo sát
Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi
Kỹ năng tự lập, tự phục vụ
Kỹ năng hợp tác, hoạt động cùng nhóm
Trẻ mạnh dạn, tự tin
Kỹ năng nhận thức
Đạt
Số lượng Tỷ lệ
%
9
39%
7
30%
8
35%
6
26%
9
39%
Chưa đạt
Số lượng Tỷ lệ
%
14
61%
16
70%
15
65%
17
74%
14
61%
4
Kỹ năng vận động
Kỹ năng thích nghi
Kỹ năng vệ sinh
10
10
8
43%
43%
35%
13
13
15
57%
57%
65%
Từ kết quả trên cho thấy, do vốn vốn kỹ năng sống của trẻ chưa cao nên
dẫn đến tỉ lệ đạt của trẻ còn quá thấp; tỉ lệ trẻ chưa đạt lại quá cao.
Với những khó khăn như vậy tôi phải dần dần khắc phục, sửa đổi và tìm
ra: “ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường
mầm non” nhằm cho trẻ phát huy được:
- Sự hợp tác, tự kiểm tra, tính tự tin, tự lập, tò mò, khả năng thấu hiểu và
giao tiếp.
- Học cách có được những mối liên kết mật thiết với các bạn khác trong
lớp, biết chia sẻ, chăm sóc, lắng nghe, trình bày và diễn đạt ý của mình trong
nhóm bạn.
2.3. Các biện pháp giải quyết giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi
trong trường mầm non:
a. Biện pháp 1: Giáo viên tìm tòi, sáng tạo và chia sẻ với đồng nghiệp:
Muốn giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non trước
hết giáo viên không chỉ nghiên cứu nắm vững mục đích của hoạt động mà còn
cần phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện. Từ đó giúp trẻ
lĩnh hội được những kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò bó, áp đặt, giúp
trẻ tiếp thu và vận dụng vào thực tế hàng ngày của trẻ. Để giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ, người giáo viên mầm non luôn luôn học hỏi, nghiên cứu kỹ chương
trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 5- 6 tuổi.
- Giáo viên kịp thời nắm bắt, tiếp thu các chương trình tập huấn chuyên đề
do phòng giáo dục và nhà trường tổ chức.
- Tham khảo các biện pháp hay dạy kỹ năng sống cho trẻ qua các phương
tiện truyền thông như: trên sách báo, tạp chí mầm non; qua bạn bè đồng
nghiệp…
+ Sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non ( Nhà xuất
bản Đại học quốc gia).
+ Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ
mẫu giáo.
+ Sách các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo.
Sách phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống…
+ Xem các chương trình truyền hình như: Quà tặng cuộc sống; Cuộc
sống quanh ta… trên các kênh truyền hình…
Hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ ở trường tôi nói chung và ở lớp
tôi nói riêng chưa thực hiện tốt. Qua kiểm tra, đánh giá đầu năm có rất nhiều trẻ
còn rụt rè trong việc chào cô, chào khách, chưa có kỹ năng giao tiếp, chưa có kỹ
năng tự phục vụ, chưa lồng ghép tích hợp vào các hoạt động… giáo viên hầu
như không mấy để ý và đi sâu vào hoạt động này. Tôi nhận thấy đây là một vấn
đề quan trọng vì nó quyết định đến nhân cách của trẻ sau này. Vì vậy thông qua
5
việc tự bồi dưỡng bản thân, học hỏi qua truyền thông, báo đài, tài liệu cũng như
xem các phương tiện thông tin hiện đại, tôi đã nắm vững hơn các phương pháp
để dạy trẻ một số kỹ năng cơ bản nhất.
Đây là vấn đề quan trọng và cấp bách đối với trẻ nên trong buổi sinh hoạt
chuyên môn của khối mẫu giáo tôi đã chia sẻ với đồng nghiệp về các biện pháp
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Để dạy trẻ được những kỹ năng sống thì việc đầu
tiên cô giáo phải là tấm gương để trẻ soi vào, để trẻ học làm người. Không
phương pháp nào hiệu quả bằng phương pháp “Dùng nhân cách để giáo dục
nhân cách”. Người giáo viên giáo dục kỹ năng sống càng cần là tấm gương mẫu
mực về hành vi, lời ăn, tiếng nói, cách giao tiếp ứng xử, cách giải quyết vấn
đề… Đây là những yêu cầu thiết thực và đòi hỏi giáo viên phải tự rèn luyện
mình để công tác giáo dục trẻ một cách tốt nhất. Và tôi đưa ra những điều mà
giáo viên nên và không nên trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đó là:
* Nên:
+ Tin tưởng vào trẻ và năng lực của trẻ.
+ Kiên nhẫn và có kỹ năng lắng nghe tốt.
+ Ý thức về bản thân và sẵn sàng học những kỹ năng mới.
+ Có kinh nghiệm sống và biết soi xét.
+ Tôn trọng ý kiến của trẻ, không áp đặt ý kiến của mình lên trẻ.
+ Thực hành tư duy sáng tạo và khai phá.
+ Biết sắp xếp phòng, nhóm lớp tạo bầu không khí hấp dẫn.
+ Biết chủ động phương pháp giáo dục. Tác động kịp thời khi nhóm bế
tắc.
+ Biết tạo bầu không khí trò chuyện sôi nổi.
* Không nên:
+ Không nên nói dài và nói nhiều.
+ Không nên đưa ra lời đáp có sẵn mà để trẻ tự tìm tòi.
+ Không nên vội vàng phê phán đúng hay sai.
b. Biện pháp 2: Phát triển các kỹ năng giao tiếp cho trẻ.
Giao tiếp không chỉ quan trọng trong những năm trẻ ở trường mầm non
mà còn rất quan trọng đối với trẻ trong cuộc sống sau này. Kỹ năng giao tiếp là
một kỹ năng nền tảng để giúp trẻ nhận biết giá trị sống và hình thành kỹ năng
sống. Vì thế, cha mẹ và người chăm sóc trẻ cũng như cô giáo cần quan tâm và
giúp trẻ một cách tự nhiên từng bước một trong suốt chiều dài phát triển nhân
cách của trẻ.
* Phát triển cho trẻ kỹ năng giao tiếp với bạn bè.
Như chúng ta đã biết, lớp học của trẻ chính là một thế giới thu nhỏ của xã
hội, là nơi hội tụ đa văn hóa, đa tính cách và cũng đa sở thích. Mô hình này tạo
cơ hội cho giáo viên có thể dạy cho trẻ học cách chấp nhận và có cơ hội để
khám phá những sở thích, những mối quan tâm chung của nhau.
Để giúp trẻ phát triển kỹ năng chơi với các trẻ khác tôi tạo môi trường cho
trẻ giao tiếp với nhau và tạo tình huống cho trẻ tự giải quyết. Và tôi đưa ra “tiêu
chí” không tranh giành đồ chơi với bạn. Trong tiêu chí này tôi lên kế hoạch rèn
6
cả lớp nói chung, cứ vào các buổi chiều khi nhận xét buổi chơi, tôi cho cả lớp
nhận xét xem trong giờ chơi bạn nào còn tranh giành đồ chơi thì bạn đó sẽ
không được cắm cờ, cuối tuần bạn nào cắm được nhiều cờ sẽ được bé ngoan.
Ngoài ra trong các giờ chơi, giờ đón trả trẻ; nếu trẻ nào có biểu hiện hành vi sai
trái là phải giải thích cho trẻ hiểu để giúp trẻ sửa lỗi. Những việc làm đó rất có
ích đối với trẻ, vì trẻ biết được điều gì nên làm và điều gì không nên làm và
nhân cách sống của trẻ sẽ được phát triển toàn diện hơn.
Bên cạnh đó tôi còn tìm tòi, tham khảo, sưu tầm một số câu chuyện, bài
thơ mang tính giáo dục cao. Giúp trẻ thấy các nhân vật trong câu chuyện, bài thơ
khi giao tiếp với nhau như thế nào?
- Mỗi cá nhân trẻ có mỗi tính cách khác nhau, có những trẻ vô cùng nhanh
nhẹn, hoạt bát, hiếu động nhưng cũng có những trẻ lại chậm chạp, thụ động hay
quá nóng nảy… Chính vì thế mà người giáo viên mầm non phải nắm được đặc
điểm tâm sinh lý chung của độ tuổi mình phụ trách, cần biết rõ tính cách của
từng trẻ để có thể cho các trẻ chơi với những người bạn thích hợp với cá tính
nhằm tránh xảy ra những mẫu thuẫn về tính cách. Vì vậy trước khi chơi tôi
thường cho trẻ đọc bài thơ: “Giờ chơi của bé”.
Kỹ năng giao tiếp với bạn bè là rất cần thiết, bởi trẻ sống trong môi
trường bạn bè chiếm nhiều thời gian hơn cả với gia đình. Vì thế, tôi còn dạy trẻ
“ Giao tiếp” bằng những cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt và nở một nụ cười thân thiện,
tự nhiên. Dạy cho trẻ phải luôn luôn giữ lời hứa khiến cho buổi nói chuyện trở
nên thật thoải mái, thật chân thành khi tham gia những hoạt động vui chơi ở lớp.
* Phát triển kỹ năng trẻ chào hỏi khi giao tiếp với người lớn tuổi.
Như những nhận định ban đầu mà tôi đã trình bày, trẻ trong lớp tuy cùng
một độ tuổi nhưng mức độ nhận thức và khả năng giao tiếp không đồng đều, có
một số cháu còn hạn chế trong việc giao tiếp bằng tiếng Việt. Mặt khác, một số
bậc cha mẹ và người chăm sóc trẻ chưa có nhận thức đúng đắn trong việc giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ. Nguyên nhân chủ yếu là cha mẹ còn quá nuông chiều
với suy nghĩ đơn giản là trẻ nhỏ chưa biết gì, chiều nó một chút cũng không sao.
Nhưng điều đó lại tạo nên những hành vi và nhận thức sai lệch của trẻ mà dần
dần sẽ trở thành thói quen khó thay đổi sau này.
Đối với trẻ, người lớn phải là một tấm gương sáng cho trẻ noi theo, cần
tập cho trẻ những lời nói lễ phép và tự nhiên, không quá màu mè và hình thức,
cũng không được phép nói trống không, cộc lốc với người lớn tuổi. Điều này
giúp cho trẻ học được một cách hiệu quả, thông qua cách giao tiếp ứng xử của
cha mẹ, người thân trong gia đình, cô giáo và mọi người xung quanh. Chúng ta
sẽ không thể kiểm soát được khi người lớn trong gia đình nói năng thô lỗ và
không có hành vi lịch sự tối thiểu. Trong xã hội hiện nay với công nghệ tiên tiến,
phát triển không ngừng về mọi mặt, thì những kỹ năng giao tiếp, chào hỏi tối
thiểu lại mất dần đi. Và tôi quyết định đưa kỹ năng chào hỏi và kỹ năng giao tiếp
vào những giờ đón, trả trẻ:
Ví dụ: Trong thời gian đầu, nhiều trẻ trong lớp vẫn chưa có kỹ năng chào
hỏi và giao tiếp với cô cùng bạn bè, tôi chủ động chào trẻ trước: “ Cô chào các
7
con” hay “ Cô chào bạn Bảo An” thì ngay lúc đó trẻ sẽ biết đáp lại câu: “ Chúng
con chào cô ạ” hay “ Con chào cô ạ”. Qua đó khi cha mẹ trẻ đưa trẻ đến hay đón
trẻ về tôi đều nhắc trẻ chào bố, mẹ, ông, bà… Mỗi khi trẻ đang chơi mà có
khách đến lớp tôi nhắc trẻ “ Các con chào các bác, các cô… đi nào” cứ như vậy
dần dần trẻ có thói quen chào cô, chào bố mẹ và chào khách, khi đến lớp, khi ra
về. Đối với những trẻ chưa có kỹ năng giao tiếp nhiều với cô, với bạn tôi thường
xuyên gần gũi trẻ hơn, tạo cơ hội trò chuyện với trẻ nhiều hơn về những người
thân của trẻ, về thế giới xung quanh. Từ đó trẻ sẽ mạnh dạn hơn khi tiếp xúc và
giao tiếp với cô, với bạn bè và người khác.
Ngoài ra tôi còn sưu tầm câu chuyện, bài thơ, bài hát có nội dung giáo dục
về lễ giáo với nội dung cụ thể như:
Bài thơ: Mẹ của em; Thương ông; Bó hoa tặng cô; Giữa vòng gió thơm; Cô
dạy... Cụ thể như khi trẻ được đọc bài thơ: “Lắng nghe người khác”.
Người lớn nói, bé lắng nghe
Không ngắt lời, không la hét
Người lớn hỏi, bé trả lời
Thật rõ ràng và lễ phép
Những câu thơ ấy trẻ dễ thuộc, dễ nhớ hơn là những lời dặn dò hằng ngày
của cô. Bài hát: Lời chào buổi sáng; Con chim vành khuyên..
Cụ thể hơn như bài hát : “Lời chào của em”
Đi đến nơi nào lời chào đi trước,
Lời chào dẫn bước con đường bớt xa
Lời chào thành quà khi gặp các cụ già,
Lời chào thành hoa nở vui trên đường
Lời chào của em, là cơn gió mát
Mang theo tiếng hát, mỗi sớm từng chiều
Lời chào của em, là cơn gió mát
Nên dẫu đi đâu, em cũng mang theo.
Giáo dục trẻ thông qua những câu chuyện như: Tích Chu; Ba cô gái; Ai
đáng khen nhiều hơn…
Tôi cũng in những bài thơ, bài hát, câu chuyện gửi cho cha mẹ và người
chăm sóc trẻ có thể nắm được và giúp trẻ học thuộc. Qua đó giúp trẻ có những
hành vi và kỹ năng tốt. Ngoài ra, tôi còn cho trẻ tham gia trò chơi đóng vai để
trải nghiệm những kỹ năng chào hỏi và giao tiếp; tạo tình huống cụ thể để giúp
trẻ giải quyết và chọn cách giao tiếp với người lớn cho phù hợp.
c. Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
thông qua các hoạt động hàng ngày.
* Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động có chủ định.
- Thông qua lĩnh vực phát triển ngôn ngữ:
+ Với hoạt động văn học: kể chuyện “ Hai anh em”; đóng kịch “Cây tre
trăm đốt”.
- Tôi kể cho trẻ nghe, trích dẫn, giảng giải nội dung, giảng từ khó kết hợp
đặt câu hỏi gợi mở để trẻ trả lời. Cho trẻ nhập vào vai các nhân vật trong câu
8
truyện. giáo dục trẻ làm việc theo nhóm, không tham lam ích kỷ, biết lắng nghe
ý kiến của người khác, biết tôn trọng hợp tác với bạn bè, với những người xung
quanh.
+ Hoạt động làm quen với chữ cái: Tôi luôn chú trọng việc luyện cho trẻ
cách phát âm chữ cái chính xác, rõ ràng; vận dụng sưu tầm, sáng tạo các trò chơi
với chữ cái; rèn cho trẻ cách tô chữ và ngồi đúng tư thế.
- Thông qua lĩnh vực phát triển thẩm mỹ:
Với hoạt động âm nhạc: Dạy hát, nghe hát, vận động theo nhạc, trò chơi
âm nhạc, biểu diễn…Tôi sẽ kích thích trẻ bộc lộ những suy nghĩ, bộc lộ tình
cảm, khả năng tưởng tượng và sự sáng tạo của mình.
Ví dụ: Trong tiết vận động múa minh họa cho bài hát “ Đi học ”
+ Trẻ nói: Cô giáo ơi con không biết múa.
+ Cô nói: Vậy con có tình cảm như thế nào đối với cô giáo? À con yêu
quý cô giáo của mình, vậy cô và các con cùng nhau múa nhé. Từ những lời động
viên khích lệ đó sẽ tạo cho trẻ có hứng thú và tự tin hơn, mạnh dạn hơn trong
hoạt động để từ đó trẻ sẽ mạnh dạn, chủ động, tự tin trong những giờ hoạt động
khác…
Với hoạt động tạo hình: Tôi hướng dẫn, gợi mở cho trẻ sự sáng tạo để trẻ
có thể tự tay mình vẽ, nặn, xé dán, xếp hình, xem tranh…Qua đó trẻ biết nhận
xét bài của mình, của bạn; biết quý trọng những sản phẩm do mình tạo ra.
- Thông qua lĩnh vực phát triển nhận thức:
+ Hoạt động khám phá xã hội: Qua đề tài: “Trò chuyện về quê hương
Mường Mìn”. Trẻ biết đặc điểm riêng của quê mình bằng những câu hỏi cô đưa
ra như: Các con kể về đặc điểm của quê mình có nghề truyền thống gì? Những
món ăn đặc sản? Ngôi nhà của người dân tộc Thái?... Trẻ biết trả lời “Con thưa
cô nghề truyền thống là nghề dệt vải” hay “Con thưa cô nhà của dân tộc Thái là
nhà sàn”… Cứ như vậy trong một hoạt động học với hàng loạt câu hỏi cô đưa ra
thì trẻ nào cũng được tham gia, với trẻ ít nói cô gọi nhiều và thường xuyên hơn.
+ Thông qua hoạt động Làm quen với toán với đề tài “ Sắp xếp theo quy
tắc” tôi sử dụng trò chơi gắn các dụng cụ của nghề sắp xếp theo quy tắc, đội nào
gắn đúng và nhanh đội đó sẽ chiến thắng. Như vậy buộc trẻ phải thảo luận với
nhau, hợp tác mới hoàn thành bài tập và trong giờ học nào tôi cũng sưu tầm
những đồ dùng sáng tạo.
Thông qua chủ đề “Gia đình” tôi cho trẻ chia sẻ những thông tin về gia
đình, cho trẻ kể về những thành viên trong gia đình mình, những việc mà trẻ
thường làm ở nhà, qua đó giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, lắng nghe người khác
nói, nói rõ ràng để bạn hiểu.
- Thông qua lĩnh vực phát triển thể chất:
Hoạt động phát triển vận động: Tôi cùng các giáo viên khác tổ chức cho
trẻ các vận động như: Bò chui qua cổng; Trườn sấp kết hợp trèo qua ghế;
Chuyền bóng qua đầu qua chân; Bật qua vật cản; Nhảy từ độ cao 45cm; Ném
trúng đích thẳng đứng…Qua đó rèn cho trẻ các kỹ năng nhanh nhẹn, mạnh dạn,
tự tin, khéo léo khi tham gia vận động, biết bảo vệ sức khỏe.
9
* Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động góc.
“ Chơi bằng học. Học bằng chơi”
Quả thật là như vậy, như chúng ta đã biết ở trẻ mầm non vui chơi là hoạt
động chủ đạo. Thông qua hoạt động này bộc lộ rõ nét những hành vi tốt và
không tốt. Vì thế tôi luôn uốn nắn và sửa sai ngay cho trẻ trong khi chơi đặc biệt
qua các trò chơi ở góc phân vai.
Ví dụ: Qua góc chơi phân vai: (Trò chơi Bác sĩ) thông qua trò chơi này
ngoài việc trẻ hiểu được công việc của người bác sĩ và bệnh nhân trẻ còn phải
biết thưa gửi lễ phép. Giai đoạn đầu trẻ còn chưa mạnh dạn trong khi chơi, tôi
nhập vai làm bác sĩ khi cháu đến khám tôi chủ động hỏi trẻ “ Cháu ơi, cháu
thấy đau chỗ nào?” Trẻ nói: “ Đau đầu”. Tôi phải sửa ngay cho trẻ, khi đi khám
con phải nói: “Bác sĩ ơi khám cho cháu với, cháu thấy đau đầu ạ”. Nếu trẻ đã
biết thưa gửi lễ phép tôi sẽ gắn cho trẻ một bông hoa vào áo và cuối ngày nhận
xét trước lớp. Với hình thức này các cháu rất thích.
- Hay thông qua góc chơi trọng tâm là xây dựng: Tôi thường xuyên sưu
tầm những đồ dùng, những phế liệu, những mẩu gỗ, đồ dùng đồ chơi tự tạo…Để
trẻ tự tạo nên những mô hình gần gũi. Từ đó trẻ có những kỹ năng xếp khối, đặt
cây, con vật…một cách sáng tạo, sinh động; kỹ năng phân công công việc cho
bạn trong nhóm mình.
Ví dụ: Bạn xếp cái này, tôi đặt cái kia…
- Thông qua hoạt động vui chơi: Tôi đưa kỹ năng sống hợp tác cho trẻ. Ở
độ tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong nhóm. Tình bạn ổn định bắt đầu
nảy sinh. Chúng sẵn sàng chia sẻ với bạn và tình bạn trở nên quan trọng với trẻ.
Sử dụng các trò chơi, câu chuyện, bài hát giáo viên giúp trẻ học cách
cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này.
Khả năng hợp tác sẽ giúp trẻ biết cảm thông và cùng làm việc với các bạn. Ở kỹ
năng này tôi sử dụng trò chơi để dạy trẻ:
Ví dụ: Ở trò chơi đóng vai: Với chủ đề “ Gia đình” trong khi chơi thì tất
cả trẻ trong nhóm phải cùng nhau thảo luận, phân công công việc cho nhau và
cùng làm công việc được giao cuối cùng trẻ hoàn thành những công việc được
giao. Đó là một cách hợp tác cùng làm việc.
Ví dụ: Trong góc chơi học tập:
- Mỗi trẻ sẽ được phân công theo nhóm để nhận nhiệm vụ: bạn nào tô chữ
cái, bạn nào xếp chữ que, bạn nào học thẻ số, thẻ chữ….Từ đó trẻ sẽ học và làm
việc cùng nhau theo nhóm và biết tuân thủ theo mệnh lệnh của nhóm trưởng.
Với hoạt động này tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi như:
Cô giáo, bác sỹ, xây dựng doanh trại, xây dựng ngã tư đường phố…Các trò chơi
đóng kịch: Hai anh em; Quả bầu tiên; Ba cô tiên…Thông qua đó để giáo dục
những kỹ năng sống cho trẻ, bởi trong các trò chơi xã hội này trẻ sẽ được hình
thành và phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo.
* Giáo dục kỹ năng sống qua góc thực hành kỹ năng sống cho trẻ.
Tôi chú trọng hơn trong việc xây dựng góc thực hành kỹ năng sống cho
trẻ chơi thường xuyên những công việc đơn giản diễn ra hàng ngày như: Cách
10
đóng mở cửa, lấy và uống nước, quét rác trên sàn, cách rót nước bằng bình lọ
miệng tròn to, cách sâu dây qua các đối tượng có khuyết nhỏ, cách đan nong mốt
(5 nan), cách tự tết tóc cho mình, cho bạn.
- Ngoài ra tôi còn tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm như: vì sao vật chìm vật
nổi; Sự phát triển của cây; Sự kỳ diệu của nước…; trẻ được chơi các trò chơi
mang tính lành mạnh như: Rồng rắn lên mây; ô ăn quan; ném còn…tạo cho trẻ
cảm giác an toàn và thoải mái khi tham gia học tập và vui chơi. Cách thực hiện
hàng ngày như vậy cũng là cơ hội tốt nhất để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
* Giáo dục trẻ kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác trong ngày.
- Ngoài hoạt động học có chủ định, hoạt động góc tôi cũng áp dụng hướng
dẫn dạy trẻ kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác như:
- Trong giờ đón trả trẻ: Mỗi ngày các cháu đến trường thường xuyên trò
chuyện với trẻ. Qua đó, giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự cất giầy dép,
ba lô đúng nơi quy định. Việc hằng ngày trong giờ đón trẻ là cô luôn luôn nhắc
nhở trẻ biết chào hỏi các cô, chào các bạn, chào cha mẹ, ông bà…; biết nói lời
xin lỗi, biết nói cảm ơn, không nói leo khi người khác nói, không tự tiện lấy đồ
và sử dụng đồ của người khác.
- Trong giờ thể dục sáng: Rèn cho trẻ có thói quen nghiêm túc, đứng
đúng vị trí, có kỹ năng thực hiện các động tác thể dục khỏe khoắn, dứt khoát.
Dưới sân trường tôi kết hợp kỹ năng đi lên, xuống cho trẻ đi đúng theo bước
chân, chân nào trước, chân nào sau, đi theo hàng lối, không chen lấn xô đẩy bạn.
- Trong giờ vệ sinh: Tôi dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa mặt,
rửa tay bằng xà phòng, cách chải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi
quy định…
- Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tôi đưa các kỹ năng sống tự tin, một
trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên cần chú tâm là phát triển sự tự tin,
lòng tự trọng của trẻ. Qua hoạt động này cô giáo giúp trẻ cảm nhận được mình là
ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác. Kỹ năng
sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi.
Ví dụ: Cô tổ chức cho 2 đội chơi trò chơi:“ Chuyền bóng bằng bụng”, ở
trò chơi này cháu thực hiện đúng luật chơi là cứ 2 trẻ chuyển bóng bằng bụng, đi
theo đường dích dắc, không được chạm tay vào bóng. Mỗi đội luôn tự tin mình
sẽ chiến thắng và tìm mọi cách động viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí
vươn lên.
- Trong giờ ăn trưa - ngủ trưa:
+ Trong giờ ăn trưa: những thói quen, hành vi văn hóa trong ăn uống cũng
vô cùng quan trọng. Tôi thường rèn cho trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ,
rèn tính tự lập như: biết tự đi lấy bát thìa theo số lượng của tổ mình và biết được
lần lượt ngày trực nhật của mình theo tổ, khi ăn biết ăn uống lịch sự, không nói
chuyện trong khi ăn, và chỉ ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cách sử dụng
những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết ăn hết xuất,
không làm rơi vãi khi ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng
khi nhai thức ăn, biết mời trước khi ăn, biết tự dọn, cất bát thìa đúng nơi quy
11
định, biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến
người khác….
Bên cạnh đó, trước những giờ ăn tôi thường lồng ghép các bài thơ như:
Giờ ăn; Cô dạy…; các bài hát như: Tập rửa mặt; Vì sao con mèo rửa mặt…để
trẻ vui vẻ, thoải mái trước khi ăn.
+ Trong giờ ngủ trưa: Tôi động viên khích lệ để trẻ cảm thấy những ngày
ở trường vui vẻ và ý nghĩa. Tôi rèn cho trẻ tự lấy chăn gối, đúng vị trí, đúng tư
thế, ngủ đúng giờ, không nói chuyện khi ngủ. Tôi thường sưu tầm những bài hát
ru, nhưng bản nhạc nhẹ không lời để bật cho trẻ nghe với âm thanh vừa phải, tạo
cho trẻ giấc ngủ ngon, ngủ sâu.
Ngoài ra tôi cũng áp dụng giáo dục các kỹ năng sống cho trẻ trong hoạt
động chiều và mọi lúc mọi nơi…
d. Biện pháp 4: Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
đưa vào các chủ đề.
Để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả, tôi đã phối hợp xây dựng
kế hoạch đưa vào các chủ đề, các hoạt động ở lớp, tùy thuộc vào từng chủ đề,
từng thời điểm để lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp với độ tuổi, thực tế của
lớp để giáo dục kỹ năng sống nhằm đạt hiệu quả cao.
Ví dụ:
- Chủ đề Bản thân:
Lựa chọn kỹ năng tự phục vụ như: Tự mặc, cởi quần áo, cách sử dụng nhà
vệ sinh đúng cách, vệ sinh cá nhân, cách ăn uống, mặc quần áo phù hợp với thời
tiết, sống gọn gàng ngăn nắp; biết bảo vệ bản thân trước những tình huống nguy
hiểm, không chơi những nơi mất vệ sinh, không nhận quà người lạ khi chưa
được người thân cho phép, biết kêu cứu khi gặp nguy hiểm, biết một số thông tin
về bản thân như, tên, tuổi, sở thích và sử dụng lời nói rõ ràng, mạch lạc để bày
tỏ cảm xúc, nhu cầu của bản thân.
- Chủ đề Quê hương - Đất nước - Bác Hồ: Tạo cơ hội cho trẻ được xem
vi deo về tranh ảnh quê hương, đất nước, Bác Hồ với các cháu thiếu nhi như: các
bài phóng sự ngắn, câu chuyện về Bác, những di tích lịch sử, những khu du lịch
trên khắp đất nước, ở tỉnh Thanh Hóa hay một số cảnh đẹp ở quê hương Mường
Mìn của bé như: cánh đồng làng, dòng sông Luồng, nhà sàn…Từ đó tạo cho trẻ
có lòng kính yêu Bác Hồ, quan tâm đến những di tích lịch sử, địa danh, cảnh
đẹp, lễ hội của quê hương, đất nước, giữ gìn bảo vệ môi trường.
đ. Biện pháp 5. Tuyên truyền, phối kết hợp với cha mẹ và người
chăm sóc trẻ cùng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Hiểu rõ được vai trò của các bậc cha mẹ và người chăm sóc trẻ cũng góp
phần không nhỏ trong việc giáo dục các kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy, ngay từ
đầu năm khi tổ chức họp lớp, trong buổi họp tôi đưa ra các sáng kiến và ý tưởng
về ý nghĩa giáo dục kỹ năng sống của mình áp dụng vào trẻ và thống nhất với
gia đình về những biện pháp giáo dục ở nhà. Khi họp giữa năm tôi đã nêu tiêu
chí nào trẻ đã thực hiện được và làm được hay chưa làm được, còn những tiêu
chí nào chưa làm được tôi nêu ra cuộc họp để cùng bàn luận và cùng uốn nắn trẻ
12
ngay và kịp thời. Đặc biệt, cha mẹ và người chăm sóc trẻ quan tâm đến con cái,
tôi tìm cách để gặp và trao đổi về thành tích học tập của cháu ở lớp và đồng thời
hỏi thăm về nề nếp sinh hoạt, sở thích…của cháu ở nhà. Với việc làm kiên trì đó
tôi đã tác động việc học của cháu ở lớp cũng như việc rèn nề nếp ở nhà, vì tôi
thấy rằng một số trẻ có khó khăn trong việc kết bạn hoặc chia sẻ với bạn trong
nhóm lớp lại có thể hình thành mối liên kết thân thiết mới trong môi trường gia
đình của trẻ. Chính vì vậy, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng cảm xúc
bằng cách tạo các mối liên kết bạn bè tại gia đình, cha mẹ không nên bực bội khi
trẻ đi chơi với bạn khác và tham gia các buổi chơi của bé.
Ví dụ: Một số kỹ năng phối hợp cùng cô giáo dạy trẻ kỹ năng cất dép, kỹ
năng cất quần áo. Vậy muốn trẻ làm tốt được những kỹ năng này tôi phối hợp
với gia đình hướng dẫn và quan sát trẻ khi con ở nhà. Cha mẹ cần có niềm tin
với sự hướng dẫn của giáo viên và năng khiếu bẩm sinh của trẻ bên cạnh đó cha
mẹ cần dạy trẻ từ từ để trẻ hiểu và cha mẹ chính là tấm gương sáng để trẻ noi
theo.
Chính vì thế, việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt kết quả tốt thì phải
biết kết hợp hài hòa các biện pháp trên và không thể thiếu một trong những biện
pháp đó. Đó là ý thức trách nhiệm và tình yêu thương của cô giáo đối với trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Qua một thời gian đi sâu và thực hiện nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm
của bản thân, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ, Ban giám hiệu, chị em
đồng nghiệp đã giúp tôi đạt được một số kết quả và tiến hành đề tài: “ Một số
biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non”. Tôi
đã tìm ra những biện pháp tích cực phù hợp để nâng việc giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ và điều đó đã cho được những kết quả sau.
* Đối với bản thân, đồng nghiệp, nhà trường và địa phương:
- Tự tin, sáng tạo hơn trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
- Kết hợp chặt chẽ với các bậc cha mẹ và người chăm sóc trẻ, tạo uy tín
tiềm năng đối với trẻ, được gia đình tín nhiệm.
- Mạnh dạn giám nghĩ, giám làm, khắc phục mọi khó khăn để giúp trẻ có
được những kỹ năng sống trong cuộc sống hằng ngày.
- Tôi có thêm thời gian để trao đổi với đồng nghiệp, nhà trường, tìm hiểu
tham khảo tư liệu sách báo…để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đặc
biệt là giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
*Đối với cha mẹ và người chăm sóc trẻ:
- Cha mẹ trẻ thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc dạy
trẻ các kỹ năng sống, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức thông qua
bảng thông tin dành cho cha mẹ và người chăm sóc trẻ, bảng đánh giá trẻ ở lớp,
điện thoại…
- Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái đã gần gũi thường xuyên chia sẻ với
con hơn, ít la mắng trẻ, phân việc cho trẻ, hướng dẫn trẻ tự làm những công việc
phục vụ bản thân như: Trẻ tự đeo ba lô, tự vào lớp...
- Cha mẹ cảm thấy hài lòng với kết quả của con mình đạt được và đã có
13
sự quan tâm bằng việc ủng hộ giáo viên những nguyên vật liệu để giáo viên và
trẻ làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ ở lớp...
*Đối với trẻ:
- Trẻ đều được cô giáo và cha mẹ tạo mọi điều kiện khuyến khích, khơi
dậy tính tò mò, phát triển trí tưởng tượng và óc sáng tạo, năng động, mạnh dạn,
tự tin.
- Trẻ có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện kỹ năng tự lập,
nhận thức, kỹ năng vận động thô, vận động tinh thông qua các hoạt động hàng
ngày trong cuộc sống của trẻ.
- Trẻ được rèn luyện kỹ năng xã hội, kỹ năng về cảm xúc, giao tiếp, chung
sống hòa bình, và tuyệt đối không sảy ra xúc phạm và bạo hành trẻ.
- Trẻ được giáo dục, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, được bảo vệ sức khỏe,
được bảo đảm an toàn, phòng bệnh, được theo dõi cân đo.
- Trẻ đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần từ 90% trở lên và ít gặp khó
khăn khi đến lớp, có kỹ năng lao động tự phục vụ, trực nhật, sắp xếp bàn ăn, tự
chuẩn bị khăn và số lượng bát trong nhóm... Biết kê bàn, gấp chiếu, gấp chăn...
- Trẻ luôn có kết quả tốt trong học tập thông qua bảng đánh giá ở lớp sau
mỗi giai đoạn và cuối độ tuổi, qua kểm tra đánh giá chất lượng sau mỗi tiêu chí,
đối với trẻ như sau:
* Bảng kết quả so sánh có đối chứng.
Đầu năm
Cuối năm
Số trẻ
Số trẻ
Tỷ lệ
Tỷ lệ
Mức độ nội dung khảo sát
đạt/
đạt/
%
%
Tổng số
Tổng số
1.Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi
9/23
39%
21/23
91%
2. Kỹ năng tự lập, tự phục vụ.
7/23
30%
22/23
96%
2.Kỹ năng hợp tác, hoạt động theo nhóm
8/23
35%
20/23
87%
4. Trẻ mạnh dạn, tự tin
6/23
26%
21/23
91%
5. Kỹ năng nhận thức
9/23
39%
20/23
87%
6. Kỹ năng vận động
10/23
43%
22/23
96%
7. Kỹ năng thích nghi
10/23
43%
22/23
96%
8. Kỹ năng vệ sinh
8/23
35%
22/23
96%
Từ bảng kết quả so sánh có đối chứng trên cho thấy, vốn kỹ năng sống của
trẻ sau khi được áp dụng thực hiện đề tài:“ Một số biện pháp giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non” tỉ lệ đạt của trẻ đã nâng lên rõ
rệt.
14
3. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Tóm lại, qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài: “ Một số biện pháp
giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi trong trường mầm non”. Với những
biện pháp nêu trên đã giúp tôi xác định được rõ mục tiêu và tầm quan trọng;
giúp tôi có phương pháp tốt hơn; sáng tạo hơn; tích cực hơn; hứng thú hơn khi
tham gia học tập, rèn luyện. Cũng từ đó tư duy sáng tạo của các cháu được phát
triển một cách toàn diện hơn.
3.2. Kiến nghị:
Qua một năm thực hiện đề tài tôi xin đóng góp một số ý kiến như sau:
- Để thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ, tôi mong được sự giúp
đỡ của các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp.. về chuyên môn cũng như tạo điều
kiện để tôi được học hỏi kinh nghiệm của trường bạn.
* Đối với nhà trường:
+ Mua sắm thêm một số đồ dùng, đồ chơi trang thiết bị học tập cho cô và
trẻ.
+ Phát động giáo viên phối hợp với cha mẹ trẻ làm đồ dùng tự tạo thường
xuyên hơn.
* Đối với Phòng giáo dục:
+ Thường xuyên xây dựng chuyên đề kỹ năng sống để tạo điều kiện cho
giáo viên học tập và nâng cao trình độ chuyên môn hơn nữa.
Trong quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi những khiếm khuyết.
Tôi rất mong nhận được sự đóng góp, sửa đổi, bổ sung, giúp đỡ của Hội đồng
khoa học góp ý cho đề tài sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Quan Sơn, ngày 15 tháng 3 năm 2018.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)
Phạm Thị Ngần
15
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Tài liệu Bồi dưỡng thường xuyên.
2. Sách giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non ( Nhà xuất bản
Đại học quốc gia).
3. Các phương tiện thông tin truyền thông.
16