Giáo dục đh đứng trước cuộc CMCN 4 0

Thứ Bảy, 22/10/2016 - 09:37

/>
Giáo dục đại học đứng trước cuộc cách mạng công nghiệp
4.0
Chia sẻ

Dân trí Ngày 21/10, Hiệp hội các trường Đại học, Cao đẳng Việt Nam tổ chức hội thảo quốc
tế “Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và giáo dục”.
Tham dự hội thảo có có đại diện nhiều trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc và nhiều giáo sư
thuộc lĩnh vực dạy nghề của Đức.
Tại Diễn đàn Davos, Thụy Sĩ vào tháng 1 năm 2016, chủ đề được các nhà kinh tế thế giới quan
tâm là Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0. Theo đó, nhiều quốc gia đã bắt đầu hướng đến việc áp
dụng và triển khai cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 này vào các chương trình phát triển kinh tế
của mình.
Vậy cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là như thế nào? Nó sẽ có tác động đến ngành giáo dục và
đào tạo của Việt Nam ra sao?

Giáo sư người nước ngoài phân tích về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0

Thay dần nguồn nhân lực
Tại hội thảo, TSKH. Phan Quang Trung – Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội các trường Đại
học, Cao đẳng Việt Nam cho biết, đặc trưng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là sự hợp
nhất của các loại công nghệ và làm xóa nhòa ranh giới giữa các lĩnh vực vật lý, kỹ thuật số và
sinh học mà với trung tâm là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, rô bốt, Internet vạn vật (IOT)


khoa học vật liệu, sinh học, công nghệ di động không dây mang tính liên ngành sâu rộng… Nếu
so với các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây thì cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 này
đang phát triển với tốc độ cấp số mũ.
Các công nghệ mới từ cách mạng công nghiệp lần thứ 4 được phát triển với tốc độ vượt bậc, với

những đột phá để phục vụ con người được hiện thực hóa như xe tự lái, các ứng dụng của trí tuệ
nhân tạo ... Tuy nhiên cũng như mọi cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ 4 này có thể đưa đến tình trạng bất bình đẳng lớn hơn, đặc biệt là nguy cơ
phá vỡ thị trường lao động.
Tiến sĩ Trung đưa ra ví dụ, năm 2015, Mc Donald công bố sẽ xây dựng thêm 25.000 nhà hàng
hoạt động hầu như bằng Robot. Thay vì từ 10 đến 20 nhân viên cho một nhà hàng thì nay chỉ còn
2-3 người để quản lý; Tháng 5 năm 2016, Foxconn cũng tuyên bố sẽ cắt giảm 60.000 nhân công
và thay bằng Robot.
Tháng 11/2015, Ngân hàng Anh Quốc đưa ra một dự báo sẽ có khoảng 95 triệu lao động phổ
thông bị mất việc trong vòng 10 – 20 năm tới tại riêng Mỹ và Anh, tương đương 50% lực lượng
lao động tại hai nước này.
Giới nghiên cứu cũng chỉ ra CPS (Cyber Physical System) sẽ không chỉ đe dọa việc làm của
công nhân trình độ thấp mà ngay cả những người có bằng cấp (cao đẳng, đại học trở lên) cũng có
thể bị ảnh hưởng. Trong tương lai tài năng tri thức sẽ đại diện cho yếu tố quan trọng của sản xuất
hơn là yếu tố vốn. Điều này sẽ luôn phát sinh ra một thị trường việc làm ngày càng tách biệt…
Thách thức lớn đối với các trường đại học
Phát biểu tại hội thảo, Tiến sĩ Trung cho rằng, cùng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4
khu vực giáo dục đại học bị đặt trước nhiều thách thức rất lớn. Các trường Đại học không thể dự
đoán được các kỹ năng mà thị trường lao động sẽ cần trong tương lai gần do tốc độ thay đổi công
nghệ từ cách mạng công nghiệp lần thứ 4 diễn ra quá nhanh.
Các hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học từ các trường đại học đối mặt với các yêu cầu cải
cách và cạnh tranh mới. Nhiều tập đoàn công nghệ ngày nay có tiềm lực công nghệ, con người
và tài chính rất lớn, họ lại ở tuyến đầu trong cuộc chạy đua biến tri thức thành sản phẩm phục vụ
cuộc sống vì thế họ có nhiều trải nghiệm quý giá mà giới hàn lâm đại học không có.
Chính điều đó đã làm giảm đáng kể ranh giới và khoảng cách về tri thức và khả năng sáng tạo
giữa khu vực Đại học & công nghiệp. Cùng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ trong
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đòi hỏi giáo dục phải đem lại cho người học những kỹ
năng và kiến thức cơ bản lẫn tư duy sáng tạo, khả năng thích nghi với các thách thức và yêu cầu
công việc thay đổi liên tục để tránh nguy cơ bị đào thải. Tất cả tạo ra một bức tranh giáo dục đào
tạo sinh động mà các phương thức giáo dục truyền thống chắc chắn sẽ không thể đáp ứng.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Tại hội thảo, ông Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng trường ĐH Bách khoa Hà Nội cho biết, để thay
đổi kịp với cuộc cách mạng công nghiệp hiện nay, trường ĐH Bách khoa đã đổi mới mô hình,
chương trình đào tạo và phương thức tuyển sinh. Người học có thể chủ động lựa chọn chương
trình học để phù hợp với vị trí công tác đào tạo, giảng dạy, nghiên cứu khoa học hoặc theo công
việc tại các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế.
Hiện Trường ĐHBK Hà Nội tiếp tục hoàn thiện mô hình đào tạo với mục tiêu tăng cường chất
lượng đào tạo thạc sĩ theo định hướng nghiên cứu, đáp ứng yêu cầu cao về chuẩn đầu ra. Cụ thể,
ĐH Bách khoa Hà Nội sẽ triển khai áp dụng chương trình đào tạo tích hợp đại học–sau đại học.
Sinh viên ngay từ năm thứ 3 đã được tham gia các nhóm nghiên cứu, thực hiện các đề tài nghiên
cứu cùng giáo viên hướng dẫn. Hướng nghiên cứu đề tài tốt nghiệp đại học sẽ được phát triển
tiếp tục ở bậc thạc sĩ. Sinh viên có thể lập kế hoạch học tập, đăng ký học các học phần trong
chương trình tích hợp để quá trình học tập từ bậc đại học lên thạc sĩ không ngắt quãng. Ông Sơn
cho hay, đây là bước ngoặt thí điểm gắn chặt đào tạo với nghiên cứu khoa học của sinh viên.
Ông Sơn cho rằng, với cuộc cách mạng công nghệ, các trường đại học khác đang đứng trước
thách thức rất lớn đó là cạnh tranh nguồn lực không chỉ trong nước mà cả toàn cầu như chảy máu
chất xám. Cụ thể, rất nhiều sinh viên giỏi của trường ĐH Bách khoa Hà Nội đi nghiên cứu tiến sĩ
ở nước ngoài không trở về.
Ông Sơn cho hay, để thay đổi, trường ĐH Bách khoa HN đã đưa nhiều giải pháp để thu hút giảng
viên trẻ, nhà nghiên cứu, chuyên gia tới hợp tác giảng dạy tại ĐH Bách khoa ; tạo điều kiện tốt
nhất cho các giảng viên trong trường tham gia hoạt động nghiên cứu, đặc biệt về cơ sở vật chất,
môi trường làm việc, thực hiện tự chủ … để khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bước vào thì
trường có những điều kiện, có tâm thế sẵn sàng thực hiện.
Nhật Hồng