Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

MỤC LỤC

Mục

Nội dung

Trang

Phần 1: Phần mở đầu
1
1.1
1.2
2.
3.
4.
5.
6.

Lý do chọn đề tài
Cơ sở lý luận
Cơ sở thực tiễn
Mục đích phiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu
Nhiệm vụ của đề tài
Phương pháp nghiên cứu

2
2

3
4
4
4
4
4

Phần 2 : Nội dung đề tài
1
2
2.1
2.2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
4
5

Cơ sở lý luận
Thực trạng
Thuận lợi
Khó khăn
Những biện pháp thực hiện
Tên nốt nhạc
Nhận dạng khuông nhạc và nguyên tắc sắp xếp các nốt nhạc
trên khuông

Tập đọc cao đô
Tập đọc tiết tấu
Hướng dẫn hoàn chỉnh bài tập đọc nhạc
Áp dụng trò chơi âm nhạc vào bài tập đọc nhạc
Dạy thực nghiệm
Kết quả đạt được

6
7
7
7
8
9
9
10
12
13
14
14
21

Phần 3 : Kết luận
1
2

Kết quả áp dụng
Những kiến nghị đề xuất

Phần 4 : Tài liệu tham khảo

1/26

23
24
26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
1.1. Cơ sở lý luận :
Đất nước ta đang chuyển dần sang thời kỳ thực hiện Công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước và hôi nhập quốc tế. Văn kiện Đại hôi Đảng Công Sản
Việt Nam nhiều khoá đã nhấn mạnh: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài và phát huy nguồn nhân lực to lớn của con người Việt Nam là
nhân tố quyết định thắng lợi của công cuôc Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước”.
Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục nước nhà là hướng tới việc đào tạo
những con người phát triển toàn diện về đức, trí, lao, thể, mỹ. Nhằm hướng tới
những con người lao đông chủ đông, linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với
xã hôi đang từng ngày đổi thay.
Âm nhạc là môt bô môn nghệ thuật, dùng âm thanh và nhịp điệu để diễn
tả tư tưởng, tình cảm của con người, là món ăn tinh thần trong đời sống mỗi
chúng ta, là môt trong những môn học không thể thiếu trong quá trình giáo dục
toàn diện, cân đối hài hoà cho các em học sinh. Bởi vì âm nhạc là nhu cầu thiết
yếu trong đời sống tinh thần của mỗi con người nói chung và ở trẻ em nói riêng.
Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt đông để nhận thức thế giới xung quanh
và bản thân mình. Từ hình tượng âm nhạc của bài hát, bản nhạc có tác đông rất
nhiều vào cảm xúc của các em. Từ đó giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc thẩm

mỹ, trí tưởng tượng. Thông qua nôi dung bài hát các em thêm yêu cuôc sống,
yêu quê hương đất nước, yêu truyền thống, bản sắc dân tôc con người Việt Nam.
Âm nhạc có tính truyền cảm trực tiếp bao gồm âm thanh của giọng hát và âm
thanh của các loại nhạc cụ. Con người đã sử dụng âm nhạc như môt phương tiện
làm cho đời sống tinh thần phong phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất
lượng cuôc sống. Âm nhạc đem đến cho con người những khoái cảm thẩm mỹ.
Từ việc nghe hát, nghe nhạc, tập hát, tập đọc nhạc và biết được môt số kiến thức
phổ thông về âm nhạc … Tất cả những điều đó sẽ tạo thành môt trình đô văn hoá
tối thiểu để góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách con người.
Môn âm nhạc ở trường Tiểu học là môn học năng khiếu nên đối với nhiều
học sinh việc tiếp thu và thực hành không phải dễ dàng, đặc biệt với phân môn
tập đọc nhạc. Quá trình dạy môn tập đọc nhạc là quá trình rèn luyện cho học
sinh khả năng tập nghe và tập đọc nhạc (nhớ vị trí nốt nhạc, trường đô hình nốt)
trên khuông để đọc đúng giai điệu bài tập đọc nhạc đồng thời hát lời ca với đúng
2/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
giai điệu đó. Việc tiếp thu và thực hiện tốt các bài tập đọc nhạc còn giúp cho học
sinh trong kỹ năng học hát tốt hơn, nhanh hơn, chuẩn xác hơn đồng thời bổ trợ
cho những yêu cầu của phần nhạc lý đầy đủ hơn.
Đối với phân môn tập đọc nhạc ở trường Tiểu học là môt phần khá quan
trọng trong bô môn âm nhạc, nó là môt phần để giáo viên đánh giá khả năng tiếp
thu âm nhạc của học sinh và đánh giá kết quả học tập cuối cùng của học sinh với
bô môn âm nhạc.

1.2. Cơ sở thực tiễn :
Với cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của bô môn âm nhạc được trang bị
trong các trường học hiện nay, chỉ đủ đảm bảo được yêu cầu khi dạy phân môn
học hát và nhạc lý - tập đọc nhạc ở mức đô tương đối nếu giáo viên có sự cố

gắng học hỏi, tìm tòi thêm. Muốn cho học sinh có những hình ảnh, thiết bị nhằm
khắc sâu thêm cho bài giảng là rất ít. Giáo viên muốn tìm hiểu thêm tài liệu
ngoài sách giáo khoa của bô môn hoặc có được dụng cụ cần thiết cho giảng dạy,
giới thiệu cho học sinh thì là rất khó khăn vì tư liệu cho bô môn âm nhạc rất
nghèo nàn.
Trước thực tế đó, bản thân tôi và các đồng nghiệp đã cố gắng trao đổi và
hỗ trợ lẫn nhau để có được những dụng cụ cần thiết với phương pháp dạy phù
hợp nhất giúp học sinh tiếp thu bô môn môt cách tốt nhất.
Trong giờ học âm nhạc đa số học sinh ngại học phần tập đọc nhạc vì khả
năng đọc cao đô, trường đô và đặc biệt nắm vị trí nốt nhạc trên khuông còn hạn
chế. Bên cạnh đó, môt tiết học không dành nhiều thời gian cho phân môn nào
nên khi học tập đọc nhạc dù muốn học sinh nhớ tốt phần cao đô, trường đô các
nốt nhạc cũng rất khó với giáo viên.
Ở bậc Tiểu học nôi dung chương trình môn học âm nhạc có 3 phân môn
như đã nêu, nhưng hầu hết theo học sinh hiểu môn học âm nhạc là học hát.
Trong thực tế ở môn âm nhạc thì phân môn học hát thường được chú trọng hơn,
còn phần tập đọc nhạc học sinh thường có thái đô coi nhẹ hơn nên khi học đến
phân môn này thường hời hợt mà chưa khắc sâu vào ý thức cần ghi nhớ của học
sinh.
Trước tình hình đó, tôi nhận thấy người giáo viên dạy âm nhạc phải làm
sao cho học sinh thấy yêu thích tất cả các phân môn của bô môn âm nhạc để các
em chú tâm vào bài trong từng tiết học, tạo nên giờ học nhạc luôn sôi nổi, gây
hứng thú cho cả thầy và trò.
Với những lý do trên, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Phương pháp để học
sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường Tiểu học ”

3/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

2. Mục đích nghiên cứu :
Bô môn âm nhạc trong trường Tiểu học gồm 3 phân môn chính:
+ Học hát.
+ Phát triển khả năng âm nhạc.
+ Tập đọc nhạc.
Đối với học sinh Tiểu học, học hát là trọng tâm của bô môn, phát triển khả
năng âm nhạc ( Kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc cụ, nghe nhạc…) nhằm
nâng cao trình đô hiểu biết về âm nhạc cho học sinh. Để chuẩn bị cho học sinh
học tập đọc nhạc ở lớp 4, 5, chương trình lớp 3 cũng đã dành môt ít thời lượng
cho các em tiếp cận với các nốt nhạc dưới dạng trò chơi. Học sinh đã biết về
khuông nhạc, khóa son, vị trí các nốt nhạc từ Đô 1 – Đô 2, với các hình nốt đen,
nốt trắng, nốt móc đơn, dấu lặng đen, dấu lặng đơn. Tuy vậy ở lớp 3 chưa có yêu
cầu đọc nhạc (Nghĩa là nhìn trên bản kí âm chưa phải đọc đúng cao đô, trường
đô nốt nhạc). Nhạc lý là lý thuyết cơ bản áp dụng cho học hát và tập đọc nhạc.
Còn phần tập đọc nhạc là cơ sở nó bao gồm cả hiểu biết về lý thuyết và trình đô
tiếp thu âm nhạc nói chung (bao gồm cả học hát). Học sinh học tốt phân môn tập
đọc nhạc hỗ trợ rất nhiều cho kiến thức âm nhạc, hiểu biết về âm nhạc và quá
trình học hát, học nhạc lý sẽ có kết quả tốt hơn.

3. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu phương pháp để học sinh khối lớp 4, 5 ở trường Tiểu học học
tốt tập đọc nhạc. Năm học 2014 - 2015

4. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu trong phạm vi học sinh khối lớp 4 – 5 ở trường tiểu học.

5. Nhiệm vụ của đề tài:
Nêu được vai trò của âm nhạc nói chung và phân môn tập đọc nhạc nói
riêng với học sinh Tiểu học.

Nêu được nôi dung của phương pháp dạy tập đọc nhạc trong trường Tiểu
học.
Áp dụng vào thực tiễn và rút kinh nghiệm.

6. Phương pháp nghiên cứu:
Âm nhạc là môt trong những phương tiện hiệu quả nhất để giáo dục thẩm
mỹ cho học sinh tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách con người. Vì vậy việc
giáo dục âm nhạc nói chung, tập đọc nhạc nói riêng cho học sinh phải dựa trên
môt số cơ sở như sau:
+ Phương pháp trực quan hỏi - đáp.
+ Phương pháp trực quan nghe - đọc.
4/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
+ Phương pháp thực hành - luyện tập.
+ Nghiên cứu các tài liệu, sách liên quan đến âm nhạc, tài liệu lý luận,
phương pháp dạy học bô môn âm nhạc, sách giáo khoa, sách giáo viên môn âm
nhạc các khối, lớp trường Tiểu học, trên cơ sở đó làm nổi bật quan điểm, vai trò,
tác dụng của âm nhạc với học sinh và hướng dẫn học sinh tiếp thu môn học môt
cách hiệu quả nhất.
+ Tìm hiểu việc học thông qua học sinh và việc dạy học thực tế của bản
thân, từ đó sơ bô đánh giá, nắm bắt thực tế dạy và học môn âm nhạc ở trường
Tiểu học, rút ra những kinh nghiệm, những hạn chế của phương pháp giảng dạy
và lối tiếp thu bài của học sinh.

5/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận :
Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, có tác đông trực tiếp đến thế giới
tinh thần của con người và mang tính trừu tượng. Mỗi người có thể cảm nhận
âm nhạc theo môt cảm quan riêng của mình.
Trong thực tế, bô môn âm nhạc là môt môn học đồng thời cũng là môt
môn nghệ thuật, vì vậy nó có những đặc thù riêng. Việc đào tạo giáo viên dạy
học âm nhạc cũng khác so với việc đào tạo môt nhạc sĩ, ca sĩ … Nó vừa mang
tính chuyên nghiệp, vừa mang tính sư phạm, làm sao để người giáo viên âm
nhạc khi đứng trước học sinh vừa là môt nghệ sĩ, vừa là môt người thầy mẫu
mực.
Thông qua quá trình giảng dạy bô môn âm nhạc, trong những năm qua tôi
nhận thấy điều đầu tiên là giáo viên và học sinh phải xác định rõ được mục
đích, nhiệm vụ và giá trị của môn học này môt cách đúng đắn. Giáo viên phải
biết hướng dẫn cho học sinh việc học và học tốt môn âm nhạc đối với các em là
điều cần thiết. Qua sự nhận thức đúng đắn đó của học sinh mới giúp cho giáo
viên giảng dạy môn âm nhạc thêm phần tự tin để đạt hiệu quả cao.
Thông qua phân môn tập đọc nhạc nhằm giúp các em có những hiểu biết
sơ đẳng về cái hay, cái đẹp trong âm nhạc, đồng thời học sinh biết được đặc thù
riêng của bô môn. Bên cạnh đó còn trang bị cho các em môt số kỹ năng về ca
hát và tập đọc nhạc, phát triển tai nghe và khả năng cảm thụ âm nhạc của các
em. Giáo dục cho các em những tình cảm, đạo đức trong sáng, lành mạnh,
những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam. Từ đó các em xây dựng được
những tình cảm tốt với cha mẹ, thầy cô, bạn bè … đồng thời có môt tình yêu quê
hương, đất nước, yêu thiên nhiên … phát triển năng lực, trí tuệ, khích lệ các em
có những sáng tạo trong âm nhạc.
Qua phân môn tập đọc nhạc, học sinh được rèn luyện tính kiên trì, tính
chính xác trong mọi công việc, học sinh nắm bắt được việc học phải dựa trên sự
hiểu biết. Cũng từ đó hình thành trong học sinh tình yêu đất nước, con người,

tình yêu quê hương và đặc biệt yêu thiên nhiên xung quanh. Từ đây học sinh
nhận thức đúng đắn lý tưởng nhân sinh quan cách mạng và nhận thức được con
đường mà các em đang đi để có ý thức vươn lên.
Với mỗi giáo viên cần biết, qua mỗi bài tập đọc nhạc, giáo dục học sinh
về mặt nào, theo tiêu chí nào.

6/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Qua bài tập đọc nhạc học sinh hiểu được kết cấu, cấu trúc của âm nhạc
(môt bài nhạc). Môt tác phẩm âm nhạc (bài tập đọc nhạc) phải có bố cục hoàn
chỉnh, cấu trúc vuông vắn, giai điệu hấp dẫn … Từ đó khơi dậy trong các em
khả năng cảm thụ về âm nhạc và thể hiện nghệ thuật âm nhạc chuẩn xác hơn với
những tình cảm phù hợp với tính chất của mỗi bài tập đọc nhạc. Hình thành
trong học sinh óc thẩm mỹ âm nhạc, giúp các em có lối sống lành mạnh hơn và
có nhiều niềm tin trong cuôc sống.
Tập đọc nhạc tốt sẽ giúp học sinh học hát chính xác, đúng đắn, học nhạc
lý có cơ sở, lô gíc. Trong chương trình học, giáo viên giúp các em đọc nhạc từ
bài dễ đến bài khó. Với từng bài tập đọc nhạc giáo viên cần nêu ra những yêu
cầu cụ thể và cùng học sinh giải quyết những yêu cấu đó. Bên cạnh đó xem xét
mỗi bài tập đọc nhạc phải phù hợp với trình đô của học sinh.
Trong bài học giáo viên cần nhấn mạnh cho học sinh chú tâm hơn đến các
bài mang màu sắc dân gian, nhất là các bài dân ca … Qua các bài đó giáo dục
học sinh lòng tự hào dân tôc, từ đó các em có được tình yêu quê hương, đất
nước, yêu con người Việt Nam, có ý thức học tập và giữ gìn những nét văn hoá,
truyền thống của dân tôc.
Mục đích cuối cùng của môn học âm nhạc không nhằm đào tạo các em
thành những ca sĩ, nhạc sĩ hay diễn viên … mà chủ yếu thông qua môn học để
học sinh hình thành và phát triển nhân cách môt cách tự nhiên, góp phần vào

việc giáo dục toàn diện cho học sinh. Trên cơ sở đó nhiệm vụ chủ yếu của môn
âm nhạc nhằm trang bị cho các em môt số kiến thức, kỹ năng ban đầu về “văn
hoá âm nhạc”.

2. Thực trạng :
2.1. Thuận lợi :
+ Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường luôn tạo diều kiện
thuận lợi cho thầy trò và đông viên giáo viên có nhiều sáng kiến kinh nghiệm
làm đồ dùng dạy học phục vụ tốt cho bô môn giảng dạy.
+ Giáo viên luôn tham khảo chương trình Âm nhạc trước khi lên lớp, điều
chỉnh chương trình cho phù hợp với từng đối tượng học sinh các lớp, áp dụng
phương pháp dạy học tích cực gây được hứng thú cho học sinh.
+ Học sinh rất yêu thích bô môn Âm nhạc, thích hát thích dược biểu diễn.

2.2. Khó khăn :
+ Trường học huôc vùng nông thôn, làng nghề nên đa số phụ huynh vất vả
suốt ngày với công việc ít có thời gian quan tâm con cái, chưa đánh giá tầm
quan trọng đối với các hoạt đông nghệ thuật trong sự phát triển của học sinh
7/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
+ Môt số học sinh chưa nắm chắc vị trí nốt nhạc, hình nốt nhạc trên
khuông, chưa thể hiện được cao đô, trường đô bài tập đọc nhạc theo yêu cầu và
ghép lời ca chưa đồng đều.

3. Những biện pháp thực hiện :
Người ta thường nói người thầy, người cô như cha, như mẹ. Người thầy
không những mang lại cho học sinh chiếc chìa khoá để mở ra cánh cửa tri thức
mà còn bồi đắp tâm hồn, đào tạo ra những con người có ích cho xã hôi. Ở đây ta

thấy được tầm quan trọng và vai trò của người thầy trong sự hình thành và phát
triển nhân cách cũng như trí tuệ của con người. Vì vậy những người làm nghề
giáo dục như chúng ta phải luôn ý thức được trách nhiệm của mình trong sự
nghiệp “Trồng người”.
Muốn dạy tốt và học tốt môn tập đọc nhạc, giáo viên phải hướng dẫn cho
học sinh nắn rõ về lý thuyết nhạc và nên cho học sinh thực hành nhiều để thực
hiện đúng cao đô, trường đô. Thực hiện đúng quy trình khi dạy bài tập đọc nhạc,
phải phân bố thời gian lên lớp với mỗi phân môn thật hợp lý tạo điều kiện cho
tất cả học sinh đều được nghe, nhìn và luyện tập. Để tiết kiệm thời gian cần tận
dụng triệt để sách giáo khoa, bảng phụ và chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học trên lớp.
Những nôi dung cơ bản trong bài học giáo viên cần cho học sinh luyện tập nhiều
hơn để ghi nhớ. Với phân môn tập đọc nhạc, giáo viên phải chuẩn bị bảng phụ
chép bài cần học và yêu cầu học sinh ở nhà chuẩn bị bài …
Trong tiết học giáo viên phải tạo được hứng thú học tập cho học sinh.
Muốn vậy bài tập đọc nhạc phải có giai điệu hay, vừa với khả năng các em. Bên
cạnh đó học sinh phải hiểu môt bài tập đọc nhạc cần biết những gì, học sinh phải
nắm được các ký hiệu trong bài.
+ Học sinh nhận dạng được khuông nhạc có 5 dòng kẻ, 4 khe …
+ Học sinh xác định được khoá nhạc, tên từng nốt nhạc trên khuông.
+ Học sinh xác định được mối tương quan, đô trầm bổng các nốt trên
khuông theo giọng điệu đã xác định.
+ Học sinh nhận dạng được hình nốt, mối tương quan giữa các hình nốt ...
+ Học sinh nắm chắc được các ký hiệu thường gặp trong bản nhạc và cách
thể hiện các ký hiệu đó.
+ Học sinh biết thể hiện đúng tính chất sắc thái tình cảm đối với từng bài
tập đọc nhạc.
Để thực hiện được các vấn đề nêu trên là môt yêu cầu tương đối khó đối
với học sinh Tiểu học. Để giúp học sinh có hứng thú trong tiết tập đọc nhạc, tôi
đã đưa ra môt số biện pháp trong mỗi tiết học với phân môn này.
8/26

Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

3.1. Tên nốt nhạc :
Trước tiên học sinh phải biết được trong âm nhạc có 7 âm cơ bản. Học
sinh nhớ được thứ tự các nốt nhạc từ thấp đến cao: Đô – Rê – Mi – Pha – Son –
La – Si.
Để có được điều này đối với học sinh Tiểu học tương đối dễ dàng vì các
em đã được tiếp cận với các nốt nhạc từ lớp 3 nên thứ tự 7 nốt cơ bản các em
đều nhớ.
Muốn học sinh khắc sâu hơn, trong môt số giờ học âm nhạc tôi thường
cho học sinh luyện đọc 7 nốt cơ bản từ thấp đến cao và ngược lại từ cao xuống
thấp. Đây cũng là môt phần khởi đông giọng cho học sinh trước giờ học âm
nhạc.

3.2. Nhận dạng khuông nhạc và nguyên tắc sắp xếp các nốt nhạc
trên khuông :
Trong chương trình lớp 3 có phần giới thiệu khuông nhạc, khoá son …
Trong tiết học này giáo viên cũng dựa vào sách giáo khoa và giới thiệu cho học
sinh: khuông nhạc gồm 5 dòng kẻ và 4 khe, ngoài dòng và khe chính có dòng
và khe phụ. Đặc biệt học sinh phải nhớ tên dòng và khe được tính theo thứ tự từ
dưới lên trên …
Giáo viên dùng que chỉ vào dòng và khe để học sinh nói tên dòng và tên
khe với tốc đô từ chậm tới nhanh.
Giáo viên giới thiệu khoá son là khoá nhạc thông dụng nhất, được viết bắt
đầu từ dòng kẻ thứ 2 (dòng kẻ thứ 2 là vị trí của nốt son).
Giáo viên nhắc học sinh nhớ 7 nốt cơ bản theo thứ tự từ thấp đến cao và
cho học sinh biết từ nốt son trên dòng kẻ thứ 2 ta sẽ tìm được các nốt nhạc tiếp
theo theo thứ tự đi lên hoặc đi xuống (giáo viên lấy ví dụ cụ thể).

Giáo viên dùng que chỉ từng dòng và khe trên khuông nhạc và yêu cầu
học sinh (nhớ thứ tự 7 nốt) đọc tên từng nốt theo que chỉ của giáo viên (giáo
viên nói trước môt vài lần sau đó mới hỏi học sinh).
Việc nhớ tên nốt nhạc trên khuông đối với học sinh Tiểu học là tương đối
khó, vì qua việc giảng dạy nhiều năm tôi nhận thấy rất nhiều học sinh nhìn vào
bản nhạc mà không thể đọc được đó là nốt gì, đa số các em thường ghi tên nốt
nhạc phía dưới mỗi nốt hoặc ghi kí hiệu của nốt nhạcđó để tập đọc nhạc.
Yêu cầu trong mỗi bài tập đọc nhạc học sinh nhìn vào các nốt nhạc trên
khuông phải nói được ngay đó là nốt gì. Để làm được điều này ngay lập tức
trong những tiết học đầu tiên là rất khó, nên từng bước trong các giờ học âm
nhạc tôi đã áp dụng dần môt số biện pháp:
9/26


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Ví dụ: Tất cả các bài tập đọc nhạc, trước khi học trên lớp yêu cầu học sinh
về nhà chép vào vở và xem (nhớ) tên từng nốt nhạc trong bài tập đọc nhạc đó.
Trong môt số giờ học âm nhạc tôi lấy khoảng 5 phút đầu giờ (đối với các
lớp 4,5 ) yêu cầu học sinh tập chép nhạc: giáo viên đọc tên từng nốt nhạc (cả
trường đô) và yêu cầu học sinh chép đúng vị trí, hình nốt nhạc đó nên khuông
nhạc.
Với môt số tiết học, tôi cũng dành môt chút thời gian cuối giờ cho học
sinh làm bài tập (hoặc cho bài tập về nhà) tập viết hình nốt và viết nốt nhạc lên
khuông nhạc.
Với những cách làm đó giúp học sinh vừa nhớ tên nốt nhạc trên khuông
nhạc đồng thời rèn luyện cho học sinh kỹ năng viết nốt nhạc, giúp cho các giờ
tập đọc nhạc học sinh vỡ bài nhanh hơn, tiết học hiệu quả hơn.

3.3. Tập đọc cao độ :
Trước khi vào đọc phần cao đô tôi thường kiểm tra và cũng để củng cố

việc học sinh nhớ tên nốt nhạc trên khuông: Giáo viên dùng que chỉ thứ tự từng
nốt nhạc trong bài trên bảng phụ, gọi 1 học sinh nói tên từng nốt nhạc đó (yêu
cầu ở dưới lớp theo dõi).
Sau khi học sinh nắm được tên các nốt nhạc trong bài, giáo viên gọi học
sinh nhận xét bài tập đọc nhạc:
+ Về cao đô, trường đô
+ Về nhịp
+ Về các ký hiệu âm nhạc khác
Giáo viên cho học sinh luyện đọc cao đô (luyện đọc gam và các nốt
trụ trong bài tập đọc nhạc)
Giáo viên có thể chỉ từng nốt nhạc trên bảng phụ và yêu cầu học sinh đọc
đúng cao đô các nốt đó (chưa cần đúng trường đô). Luyện đọc như thế vài lần sẽ
giúp học sinh khắc sâu cao đô trong đầu hơn.
Sau khi học sinh được luyện đọc âm hình tiết tấu chính, tiếp theo giáo
viên cho học sinh đọc cao đô kết hợp với trường đô của bài (từng câu ngắn) sau
đó nối các câu với nhau.
Để học sinh đọc tốt phần cao đô như trên với các bài tập đọc nhạc, trong
các tiết học ban đầu tôi cũng đan xen môt số thủ pháp giúp học sinh có cách đọc
cao đô chính xác và nhanh hơn.
* Đọc nhạc theo sơ đồ vần nhạc :
Theo sơ đồ, giáo viên chỉ từng nốt nhạc để học sinh đọc đúng cao đô
+ Ví dụ: M –S – L; S – M – S; Đ – M – S ; L – S – Đ;
Đ – M– S – Đ; Đ – S – M – Đ, R–F –L–Đ; Đ – L – F – Đ…
10/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Với thủ pháp này, những học sinh yếu có thể tiếp thu được, vì tôi cho các
em tập đọc từ dễ (ít nốt nhạc) đến khó (nhiều nốt nhạc và các quãng xa hơn).

Với cách đọc nhạc này, học sinh chỉ luyện được kỹ năng đọc đúng cao đô tương
quan cao - thấp giữa các nốt mà phần trường đô chưa được chú ý.
Đây là cách áp dụng nguyên tắc dùng cái biết rồi để học cái chưa biết, đi
từ dễ đến khó.
* Đọc nhạc theo hình chữ nốt:
Giáo viên hướng dẫn học sinh nhìn vào bài tập hình tiết tấu và kí hiệu các nốt
nhạc, đọc cao đô từng nốt ứng với hình nốt (vừa đọc vừa gõ phách).
Với cách này khi đọc học sinh sẽ cảm thấy đơn giản hơn đọc bài trên
khuông, nhưng khi áp dụng bài tập đọc nhạc trên khuông học sinh sẽ nhận biết
tên nốt nhạc chậm. Vì vậy cách đọc nhạc này tôi chỉ thực hiện khi cuối tiết học
còn thời gian nhằm giúp học sinh luyện đọc thêm về cao đô.
* Luyện đọc cao đô theo ký hiệu bàn tay:
Giáo viên cho học sinh chép và nhẩm thuôc bài thơ sau:
Nhìn vào năm ngón bàn tay
Giống như khuông nhạc nó thay 5 dòng
Này đây ngón út tên mi
Ngón son đeo nhẫn, ngón si ngay kề
Ngón trỏ tên gọi là rê
Ngón pha lùn tè anh cả bàn tay
Bàn tay đem lật đem xoay
Lẩm nhẩm môt tý thuôc ngay đấy mà
Bây giờ học đến kẽ pha
Là kẽ thứ nhất, kẽ la thứ nhì
Kẽ đô thì ở trên si
Nằm dưới ngón cái kẽ mi cuối cùng
Giáo viên giới thiệu với học sinh 5 ngón tay tượng trưng cho 5 dòng kẻ
của khuông nhạc và 4 kẽ tay tượng trưng cho 4 khe ( Đã được giới thiệu qua trò
chơi “ khuông nhạc bàn tay ” ở lớp 3 )
Khi nghe bài thơ trên cùng với việc giáo viên xoè bàn tay và chỉ vào từng
ngón, từng kẽ, học sinh theo dõi sẽ tỏ ra rất hứng thú.

Với thủ pháp này, giáo viên lấy đó như môt trò chơi âm nhạc nhằm giúp
học sinh luyện đọc cao đô đồng thời giúp học sinh nhớ vị trí nốt nhạc trên
khuông.
Giáo viên có thể chỉ vào từng ngón, từng kẽ tay và hỏi học sinh nói tên
nốt đó là nốt gì hoặc ngược lại, giáo viên hỏi:
11/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Ví dụ: Nốt mi, son, la … nằm ở ngón, kẽ nào trên bàn tay?
Trên thực tế, thủ pháp này như môt cách ‘học mà chơi, chơi mà học” sẽ
tạo nên môt không khí sôi nổi và thoải mái giúp học sinh thư giãn đầu óc …

3.4. Tập đọc tiết tấu :
Đọc tiết tấu là thể hiện được đô ngân dài, ngắn (Trường đô) các nốt nhạc.
Khi đọc tiết tấu giáo viên nên cho học sinh miệng đọc và tay gõ (có thể gõ theo
nhịp, theo phách hay theo âm hình tiết tấu của bài đó). Giáo viên có thể hướng
dẫn học sinh vỗ tay hoặc gõ nhẹ ngón tay phải vào lòng bàn tay trái (cũng có thể
dùng thanh phách, song loan…) tránh để các em đập bàn, gõ thước gây tiếng ồn
không hay.
Đối với học sinh, nếu cho các em tập đọc luôn tiết tấu trong bài tập đọc
nhạc đang học có thể còn khó khăn, nên trong những tiết học đầu tiên, giáo viên
nên cho học sinh tập đọc tiết tấu từ dễ đến khó. Trước tiên giáo viên làm mẫu
sau đó giáo viên hướng dẫn và yêu cầu học sinh làm theo từ chậm đến nhanh.
Sau những giờ học, học sinh nắm chắc môt số mẫu hình tiết tấu cơ bản thì
vào bài học, phần đọc tiết tấu (những âm hình tiết tấu chính) trong bài tập đọc
nhạc học sinh sẽ dần thực hiện nhanh và tốt hơn. Đối với phần đọc tiết tấu này,
giáo viên có thể hướng dẫn cho học sinh đọc và gõ theo nhịp, theo phách hoặc
theo tiết tấu lời ca.

* Tập tiết tấu bằng cách vỗ tay (gõ) theo hình tiết tấu:
Học sinh chỉ vỗ tay hoặc gõ theo âm hình tiết tấu mà không đọc.
* Đọc tiết tấu trong âm tiết tấu:
Học sinh miệng đọc tên hình nốt kết hợp vỗ tay (gõ) theo trường đô hình
nốt (giáo viên hướng dẫn từ chậm đến nhanh).
* Tập ghi âm hình tiết tấu:
Để học sinh đọc và nắm chắc hơn các mẫu hình tiết tấu, áp dụng tốt hơn
trong các bài học, trong môt vài tiết học tôi cũng đưa ra môt số bài tập “Tập ghi
âm hình tiết tấu”. Với những bài tập này giúp học sinh tập ghi hình tiết tấu để
luyện khả năng phân biệt đô dài, ngắn (trường đô) trong những âm hình tiết tấu.
+ Ví dụ: Giáo viên vỗ tay hoặc gõ từng câu tiết tấu từ ngắn đến dài, từ dễ
đến khó, mỗi câu từ 2 đến 3 lần và yêu cầu học sinh lắng nghe, sau đó ghi vào
vở (giáo viên có thể gọi môt vài em lên bảng làm trực tiếp còn dưới lớp làm vào
vở).
+ Giáo viên có thể hát môt vài câu ngắn trong những bài hát quen thuôc
(vừa hát vừa vỗ tay theo tiết tấu lời ca) cho học sinh nghe và ghi lại âm hình tiết
tấu đó.
12/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
+ Giáo viên kiểm tra phần ghi hình tiết tấu của học sinh và có thể nhận xét
đánh giá học sinh.

3.5. Hướng dẫn hoàn chỉnh bài tập đọc nhạc :
Để đọc được hoàn chỉnh môt bài tập đọc nhạc, học sinh phải cùng lúc
thực hiện 3 kỹ năng đó là: Nhận biết nốt nhạc trên khuông, đọc đúng cao đô và
đọc đúng tiết tấu (trường đô).
Khi thực hiện bài tập đọc nhạc, giáo viên phải hướng dẫn học sinh giải

quyết từng kỹ năng trước khi phối hợp cả ba kỹ năng trên. Trong mỗi bài tập đọc
nhạc học sinh phải nắm chắc phần lý thuyết có liên quan đến bài tập đọc nhạc
đó thì các em mới có thể tự giải quyết từng kỹ năng (cùng với hướng dẫn của
giáo viên). Để được như vậy, chỗ nào học sinh chưa hiểu rõ thì giáo viên phải
giảng lại cho các em nhớ và có cơ sở giải quyết bài tập đọc nhạc nhanh hơn.
Khi vào bài tập đọc nhạc, giáo viên cần nhắc nhở và hướng dẫn học sinh
tập vỡ bài: đọc từ tốc đô chậm đến nhanh. Sau khi học sinh đọc trôi chảy giáo
viên lại hướng dẫn các em đọc đúng tính chất của nhịp, thể hiện đúng sắc thái,
tình cảm của bài.
Trong mỗi bài tập đọc nhạc, giáo viên hướng dẫn học sinh đọc và vỗ tay
(gõ) theo nhịp, phách, theo tiết tấu lời ca và có thể vừa đọc vừa đánh nhịp.
Khi học những bài tập đọc nhạc giáo viên có thể hướng dẫn các em tự đặt lời
theo chủ đề cho trước hoặc tự chọn trong những chủ đề giáo viên đưa ra.
Theo tôi với việc dạy hát có thể dạy theo lối truyền khẩu, nhưng với phân
môn tập đọc nhạc thì không được dạy theo phương pháp này. Nếu thực hiện như
vây thì đến với mỗi bài tập đọc nhạc khác việc hướng dẫn các em đọc bài là rất
khó khăn và mất thời gian mà kết quả cuối cùng học sinh sẽ không nhớ nổi vị trí
nốt nhạc trên khuông và trường đô tương quan giữa các nốt. Và như vậy đến với
mỗi bản nhạc hay bài hát mới học sinh sẽ không tự vỡ bài được mà có thể đọc,
hát thiếu chính xác về cao đô, trường đô nếu các em không được luyện đọc
nhiều hoặc giáo viên hướng dẫn bài chưa kỹ.
Trên đây là môt số thủ pháp dạy tập đọc nhạc mà tôi đã áp dụng trong
những năm qua. Tuy nhiên việc áp dụng những phương pháp trên không thể máy
móc với tất cả các học sinh mà tuỳ vào từng đối tượng học sinh, từng lớp học
với khả năng tiếp thu bài hay có năng khiếu như thế nào (sức học khá, trung
bình, yếu …) hoặc tuỳ vào từng bài tập đọc nhạc mà tôi đã vận dụng từng
phương pháp, thủ pháp nêu trên sao cho phù hợp. Mục đích cuối cùng là để học
sinh tiếp thu bài nhanh nhất và đạt kết quả học tập tốt nhất.

13/2

6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

3.6. Áp dụng trò chơi âm nhạc vào bài tập đọc nhạc :
Để học sinh khắc sâu hơn với những bài tập đọc nhạc đã học, trong các bài
học có phần ôn bài tập đọc nhạc hoặc các giờ ôn tập tôi thường cho học sinh
chơi môt số trò chơi âm nhạc:
+ Giáo viên có thể đánh đàn môt nét giai điệu và yêu cầu học sinh trả lời
đó là giai điệu ở câu nào, của bài tập đọc nhạc nào? Sau đó học sinh hát (đọc) lại
câu đó.
+ Giáo viên gõ môt âm hình tiết tấu và yêu cầu học sinh đoán xem đó là
tiết tấu ở câu nào, của bài hát nào?
+ Giáo viên chia lớp thành từng nhóm: giáo viên chuẩn bị chép bài tập
đọc nhạc ra giấy (mỗi bài thiếu môt số nốt nhạc) yêu cầu từng nhóm điền tiếp
những nốt còn thiếu vào bài …
Với môt số trò chơi thực hiện trong bài ôn này sẽ giúp học sinh củng cố
kiến thức về giai điệu, tiết tấu của các bài tập đọc nhạc. Học sinh sẽ nhớ lâu hơn
giai điệu trong các bài tập đọc nhạc đó, cũng tạo nên môt giờ học nhạc sôi nổi,
học sinh hào hứng, gây môt không khí vui vẻ, thoải mái khi bài học kết thúc.

4. Dạy thực nghiệm:
Sau đây là ví dụ minh hoạ cho các bước tiến hành môt bài dạy Tập đọc
nhạc có áp dụng “Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường
Tiểu học ”
Môn : ÂM NHẠC
Khối lớp 4 - Tiết 6:
- Tập đọc nhạc : TĐN số 1
- Giới thiệu một vài nhạc cụ dân tộc.

1. MỤC TIÊU:
- HS đọc được bài TĐN số 1, thể hiện đúng đô dài các nốt đen, nốt trắng.
- Biết đọc nhạc, hát lời kết hợp gõ đệm theo phách, tiết tấu lời ca.
- Phân biệt được hình dáng các loại nhạc cụ dân tôc và gọi đúng tên : Đàn
nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
2. CHUẨN BỊ:
* Giáo viên :
- Nhạc cụ gõ đệm, đàn, bảng phụ.
- Tranh ảnh minh hoạ.
* Học sinh :
- Dụng cụ học tập (song loan, thanh phách, mõ...)
- Sách giáo khoa, vở nhạc.
14/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
3. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU:

Hoạt độngcủa giáo viên

Hoạt động của học sinh

a. Ổn định lớp :
- GV nhắc HS tư thế ngồi ngay ngắn.
b. Khởi động giọng :
- GV đàn các nốt nhạc Đô- rê - mi - pha son - la - si - Đô theo chiều đi lên và đi
xuống. Yêu cầu HS luyện thanh.
c. Bài mới :
* GV giới thiệu nôi dung tiết học.

* Hoạt động 1: Học tập đọc nhạc số 1Son la son :
+ Giới thiệu bài TĐN.
- Treo bài TĐN số 1 lên bảng
+ Xác định tên nốt trong bài TĐN :
- Yêu cầu HS nói tên các nốt nhạc có
trong bài TĐN số 1 ?
- GV chỉ từng nốt trong bài, học sinh tập
nói tên nốt nhạc.
+ Luyện tập cao đô :
- Gọi HS nói tên các nốt nhạc trong bài
TĐN theo thứ tự từ thấp đến cao ?
- GV viết 5 nốt Đô – rê – mi – son – la
lên khuông nhạc trên bảng.
- GV đàn, cho HS đọc cao đô 5 nốt nhạc
Đô Rê Mi Son La theo thứ tự từ thấp đến
cao và ngược lại.
- Hướng dẫn HS đọc theo cặp 2 âm Đô
Rê, Rê Mi, Mi Son, Son La.
- Đàn, bắt nhịp HS đọc
- Sửa sai (Nếu có)
- Nhận xét
+ Luyện tập tiết tấu :
- GV viết tiết tấu lên bảng
- Yêu cầu HS nói tên hình nốt ?

- HS ổn định
- Nghe và thực hiện theo hướng
dẫn.

- Chú ý nghe.

- Quan sát
- 1-2 HS nói tên nốt.
- Cả lớp thực hiện

- HS trả lời.

- HS luyện tập cao đô

- Thực hiện theo hướng dẫn

- Sửa sai (Nếu có)

- HS trả lời

15/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
- GV chỉ bảng HS nói tên hình nốt : Đen
đen trắng, đen đen trắng.
- GV gõ tiết tấu trên, yêu cầu HS lắng
nghe và thực hiện lại
- Cho HS vừa gõ tiết tấu vừa nói tên hình
nốt.
- Gọi 1 vài HS thực hiện lại
- Chỉnh sửa cho HS chỗ chưa thực hiện
được.
- GV hướng dẫn HS nhìn vào bài TĐN,
nói tên nốt nhạc trong bài kết hợp gõ tiết

tấu vùa tập
- Nhận xét
+ Tập đọc từng câu :
- Hỏi HS bài TĐN số 1 được viết ở nhịp
bao nhiêu và có bao nhiêu ô nhịp ?
- GV chia bài TĐN số 1 thành 2 câu.
- Đàn, hướng dẫn HS tập hát câu 1
- Chỉ định môt vài HS đọc lại, GV hướng
dẫn HS sửa những chỗ đọc chưa đạt.
- Đọc câu 2 tương tự.
+ Đọc cả bài :
- GV đàn giai điệu cả bài, HS vừa đọc
nhạc vừa gõ tiết tấu.
- HS đọc nhạc cả bài 1-2 lần nữa, GV
không sử dụng nhạc cụ mà lắng nghe HS
đọc để phát hiện chỗ sai, hướng dẫn các
em sửa chữa.
- Gọi cá nhân, nhóm thực hiện
- Nhận xét
+ Ghép lời bài TĐN :
- GV đàn giai điệu cả bài 3 lần. Lần thứ
nhất, HS nghe và nhẩm theo, lần thứ hai
HS đọc nhạc, lần thứ 3 các em tự ghép
lời.
- Chia lớp thành 2 nửa, lần thứ nhất, nửa
lớp đọc nhạc đồng thời nửa kia ghép lời,

- Cả lớp thực hiện
- HS nghe
- HS thực hiện

- Sửa sai ( Nếu có)
- Cả lớp nói tên nốt nhạc và gõ
tiết tấu.

- HS trả lời

- Cả lớp tập hát từng câu
- HS đọc và sửa sai ( Nếu có )

- HS đọc nhạc cả bài
- HS sửa chỗ còn sai.

- HS xung phong
- Nhận xét bạn
- Tập ghép lời.

- HS thực hiện

16/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
lần thứ 2 đổi ngược lại.
- Chỉ định 1-2 HS đọc nhạc và hát lời.
- Nhận xét – Sửa sai (Nếu có )
+ Đọc nhạc, hát lời kết hợp gõ đệm :
GV hướng dẫn HS đọc nhạc, hát lời kết
hợp gõ đệm theo phách

- Gọi 1 vài HS, tổ, nhóm thực hiện.
- Sửa sai ( Nếu có )
- Nhận xét
* Hoạt động 2 : Giới thiệu một vài
nhạc cụ dân tộc :
- GV treo tranh, giới thiệu tranh ảnh 4
loại nhạc cụ và đặc điểm, cách sử dụng
của Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
- Yêu cầu HS chỉ từng nhạc cụ và nói
tên.
- GV hỏi : Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn
tì bà có mấy dây ? ( Đàn nhị có 2 dây,
đàn tam 3 dây, đàn tứ và đàn tì bà có 4
dây.)
- Đặc điểm và cách sử dụng của 4 loại
đàn này ?
- GV chốt.
- Cho HS nghe âm thanh và xem hình
thức biểu diễn của các nhạc cụ trên.
* Hoạt động 3 : Củng cố - Dặn dò :
- GV đàn, yêu cầu HS đọc nhạc, hát lời
kết hợp vỗ tay theo phách bài TĐN số 1.
- Yêu cầu HS nhắc lại nôi dung tiết học ?
- Nhận xét tiết học.
- Dặn dò HS.

- Cả lớp thực hiện theo hướng
dẫn
- HS thực hiện
- Nhận xét bạn

- HS theo dõi

- Nói tên nhạc cụ
- HS trả lời.

- Lắng nghe
- HS chú ý.

- Cả lớp thực hiện.
- HS trả lời
- Nghe và ghi nhớ.

17/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Lớp 4 - Tiết 13
- ÔN TẬP BÀI HÁT: CÒ LẢ
- TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 4
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

- Học sinh hát đúng giai điệu và thuôc lời ca bài Cò lả. Thể hiện tính chất
mềm mại của bài dân ca.
- Học sinh biết hát theo cách hát lĩnh xướng và hòa giọng. Hát kết hợp gõ
đệm theo tiết tấu. Tập vận đông phụ hoạ theo bài hát.
- Đọc đúng cao đô, trường đô và ghép lời bài TĐN số 4: Con chim ri
II. CHUẨN BỊ:

* Giáo viên:
- GV múa, hát tốt theo bài hát
- Máy chiếu, đàn, nhạc cụ gõ.
- Giáo án điện tử
* Học sinh: Sách giáo khoa, nhạc cụ gõ.
II. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC CHỦ YẾU:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

1. Phần mở đầu :
- Ổn định tổ chức lớp.
2. Phần hoạt động :
a. Khởi động giọng
- Cho học sinh khởi đông giọng theo bài hát: “Khăn
quàng thắm mãi vai em” Nhạc và lời: Ngô Ngọc Báu
b. Giới thiệu bài
- GV cho học sinh xem clip đàn cò trắng với cánh
đồng lúa.
- Trong đoạn clip các con vừa xem, con thấy những
gì?
- HS nhận xét, GV nhận xét, sửa sai
- Những hình ảnh đó gợi cho con nhớ đến bài hát nào
các con đã được học?
- Mời hs nhận xét, GV nhận xét, khen ngợi.
- Giáo viên chuyển ý giới thiệu nôi dung bài học và
ghi bảng
18/2
6

- HS ổn định

-Học sinh hát

- Học sinh quan sát
- Học sinh trả lời
- Học sinh lắng nghe
- Học sinh trả lời
- Học sinh nx, lắng nghe
- HS đọc đầu bài


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
c. Các hoạt động
* Nội dung 1: Ôn tập bài hát Cò lả
- Cho các em quan sát bản nhạc và nghe lại băng mẫu
hát 1 lần.
- Bài hát được viết ở nhịp mấy? toàn bài được thể
hiện với giọng hát như thế nào?
- Mời hs nhận xét bạn, gv nhận xét, đánh giá
- Trong bài hát chúng ta cần lưu ý những gì?

- Học sinh quan sát, lắng
nghe
- HS trả lời

- HS nhận xét, lắng nghe
- HS nêu( dấu luyến, nốt
hoa mĩ, nốt móc giật)
- Gv nhận xét và lưu ý các tiếng hát có dấu luyến, nốt - HS lắng nghe

hoa mĩ, nốt móc giật trong bài, nhắc nhở các em hát
thật hay, thể hiện đúng sắc thái tình cảm của bài hát.
- Giáo viên bắt nhịp cho lớp hát ôn lại bài hát kết hợp - HS hát kết hợp gõ đệm
gõ đệm theo phách.
theo phách.
Con cò cò bay lả lả bay la (2-1)
x x
x x
xx
- GV nhận xét, sửa sai
- HS lắng nghe
- Ngoài hát kết hợp gõ đệm theo phách mà các con - HS trả lời
vừa thực hiện, chúng ta còn có những cách gõ đệm
nào khác?( Gõ theo nhịp và tiết tấu lời ca).
- GV nhận xét, sửa sai
- Học sinh lắng nghe
- Mời 1 hs lên hát 2 câu đầu bài Cò lả kết hợp gõ đệm - HS thực hiện
theo tiết tấu lời ca.
- GV nhận xét, sửa sai
- Học sinh lắng nghe
- GV cho lớp hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu lời ca. - HS thực hiện
Lưu ý các em nghe nhạc, hát và gõ đệm thật chính
xác.
- GV nhận xét, sửa sai
- Học sinh lắng nghe
- Mời 1 nhóm lên hát kết hợp gõ đệm theo tiết tấu lời - HS thực hiện
ca.
- Mời hs nhận xét, gv nhận xét đánh giá
- Học sinh lắng nghe
- Mời 1 hs hát 2 câu đầu “Con cò….cánh đồng”, phần - HS thực hiện

còn lại cả lớp hát.
- GV giới thiệu: Hình thức như vừa rồi được gọi là - Học sinh lắng nghe
hình thức hát Xướng và Xô.
+ Hát xướng(lĩnh xướng) thường là do môt người có
giọng hát hay trình bày.
19/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
+ Hát xô là do nhiều người hát
- GV chia lớp làm 2 nhóm, mỗi nhóm cử đại diện 1
em hát lĩnh xướng lần lượt thực hiện theo hình thức
hát Xướng và Xô.
- GV nhận xét, đánh giá.
* Hát kết hợp vận động phụ họa
- GV mời 1hs hoặc 1 nhóm lên trình bày hát múa.
- Mời hs nhận xét, GV nhận xét, khen ngợi
- GV làm mẫu và hướng dẫn các em môt số đông tác
đơn giản theo bài hát.( lần đầu múa không nhạc, lần 2
ghép nhạc)
- GV nhận xét, sửa sai
- GV có thể mời quản ca lên điều khiển lớp hát múa.
- GV nhận xét, sửa sai
- GV mời nhóm, cá nhân biểu diễn trước lớp
- Mời hs nhận xét, Gv nhận xét, khen ngợi
* Nội dung 2: Tập đọc nhạc bài TĐN số 4
- GV đưa bài TĐN số 4 và giới thiệu: Đây là môt giai
điệu ngắn của Pháp, phần lời do tác giả SGK biên
soạn.

- GV đàn giai điệu bài TĐN
+ Bài TĐN số 4 viết ở nhịp mấy? Trong bài TĐN có
sử dụng những hình nốt gì?
- Mời hs nhận xét, Gv nhận xét, khen ngợi
- GV đưa tiết tấu và cho các em luyện tập tiết tấu
- GV nhận xét, sửa sai
- Trong bài TĐN số 4 có sử dụng những nốt nhạc
nào?
- Mời hs nhận xét, GV nhận xét, sửa sai
- GV đàn thang âm và cho học sinh luyện đọc cao đô
theo thang âm đi lên và đi xuống.
- GV cho các em chơi trò chơi đọc tên nốt nhạc theo
tay chỉ của cô( GV chỉ nốt nhạc trên hàng âm theo
giai điệu bài TĐN).
- GV nhận xét, sửa sai
- Gọi 1 học sinh đọc nốt nhạc trên khuông
- Giáo viên đàn và cho học sinh đọc nhạc từng
20/2
6

- HS thực hiện theo yêu
cầu của cô giáo.
- Học sinh lắng nghe
- HS biểu diễn trước lớp
- HS nhận xét
- HS quan sát và thực hiện
hát múa cùng cô.
- Học sinh lắng nghe
- HS thực hiện
- Học sinh lắng nghe

- HS biểu diễn
- HS thực hiện
- HS quan sát, lắng nghe

- HS lắng nghe
- HS trả lời
- Học sinh nx, lắng nghe
- HS thực hiện
- Học sinh lắng nghe
- HS trả lời
- Học sinh nx, lắng nghe
- HS thực hiện
- Học sinh thực hiện theo
hướng dẫn của cô giáo.
- HS lắng nghe
- HS thực hiện
- HS thực hiện theo yêu


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
khuông sau đó mới ghép cả bài. Lần sau đọc nhạc kết
hợp gõ đệm theo phách.
- Tìm trong bài TĐN số 4 và cho cô biết đâu là chuỗi
âm thanh đi lên, đi xuống và đi ngang?
- Mời hs nhận xét, GV nhận xét, đánh giá
- GV nhận xét, sửa sai
- Mời 1- 2 hs đọc bài kết hợp hỏi vị trí nốt nhạc
- Mời hs nhận xét, GV nhận xét, sửa sai
- Sau khi các em đọc nhạc tốt, gv cho các em ghép lời
ca cả lớp. Lần 2 cho 1 nhóm đọc nhạc, 1 nhóm hát lời

ca cùng 1 lúc kết hợp gõ đệm theo phách
- GV nhận xét, sửa sai
3. Phần kết thúc
- Mời 1 hs nhắc lại nôi dung bài học
- Cho lớp hát, phụ họa theo bài hát( nếu còn thời
gian)
- Giáo viên nhận xét giờ học. Về nhà ôn luyện hát
múa, đọc nhạc thật tốt, tìm thêm lời ca mới cho bài
hát Cò lả.

cầu của cô giáo
- HS quan sát và trả lời
- Học sinh nx, lắng nghe
- Học sinh lắng nghe
- HS đọc và trả lời…
- Học sinh lắng nghe
- HS thực hiện theo yêu
cầu của cô giáo.
- HS lắng nghe
- HS trả lời
- Cả lớp thực hiện
- HS nghe và ghi nhớ.

5. Kết quả đạt được
+ Trước khi thực nghiệm :
Đầu năm học 2014-2015, tôi đã tiến hành thực nghiệm học sinh môn Âm
nhạc – Tập đọc nhạc của môt số học sinh lớp 4,5 trong trường Tiểu học
Kết quả đạt được như sau:
Lớp Số học sinh
4

36
5
36

Hoàn thành tốt
3 HS = 8,33%
4HS = 11,11%

Hoàn thành
Chưa hoàn thành
29 HS= 80,56% 4HS=11,11%
30HS= 83,33% 2HS=5,56%

Từ kết quả khảo sát cho thấy, việc tiếp thu các kiến thức của các em chưa
cao lắm.

+ Sau khi thực nghiệm :
Qua môt thời gian thực hiện “Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc
nhạc ở Tiểu học” tôi đã thu được những kết quả sau:
Khảo sát tháng 15/ 03 / 2015
21/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Lớp Số học sinh
4
36
5

36

Hoàn thành tốt
9 HS = 25%

Hoàn thành
27 HS= 75%

10HS = 28%

26HS= 72%

Chưa hoàn thành

Qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy kết quả đạt được như trên là rất khả
quan. Số học sinh hoàn thành tốt tăng lên nhiều . Không còn tình trạng học sinh
chưa hoàn thành. Các đồng nghiệp tán thành với nôi dung đề tài đưa ra, bản thân
tôi tránh được những thắc mắc, lúng túng, khi giảng dạy Âm nhạc. Kết quả tiết
dạy đã được nâng lên môt cách rõ rệt. Học sinh yêu thích phân môn tập đọc
nhạc hơn. Các em đã biết đọc nhạc hát lời kết hợp gõ đệm, phân biệt các kiểu gõ
đệm theo tiết tấu, nhịp, phách trong cùng môt bài tập đọc nhạc và diễn đạt tốt
những giai điệu, tình cảm của bài hát môt cách thuyết phục.

KẾT LUẬN
22/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.

1. Kết quả áp dụng :
Qua việc ứng dụng môt số phương pháp, thủ pháp vào phân môn tập đọc
nhạc ở trường Tiểu học, cùng với việc đi dự giờ đồng nghiệp, tham khảo môt số
tài liệu … (đối với mỗi khối lớp, mỗi đối tượng học sinh), mỗi tiết dạy học trên
lớp tôi cảm thấy thoải mái, tự tin hơn, đặc biệt không còn thấy lúng túng, lo lắng
trong mỗi bài dạy tập đọc nhạc. Về phía học sinh, tôi nhận thấy các em đón nhận
giờ âm nhạc cũng hào hứng hơn, không còn thái đô lo sợ, hơn nữa việc tiếp thu
bài cũng từng bước nhanh hơn, chắc chắn hơn, cảm thấy bài học hay hơn. Bên
cạnh đó kết quả các giờ tập đọc nhạc cũng ngày càng được nâng cao rõ rệt: học
sinh đã nhớ vị trí nốt nhạc trên khuông, đọc cao đô giữa các quãng chính xác
hơn, phân biệt được tiết tấu (hình nốt) trong các câu nhạc. Nhiều học sinh tỏ ra
rất hào hứng khi tự mình nghĩ ra những lời ca mới cho giai điệu bài tập đọc
nhạc, từ đó các em thêm yêu thích học bô môn âm nhạc nói chung và phân môn
tập đọc nhạc nói riêng.
Từ việc nắm vững các kỹ năng trong bài tập đọc nhạc, học sinh đã áp
dụng được với các phân môn khác: Giờ học hát các em tiếp thu nhanh hơn, hát
chính xác hơn, hay hơn … Phần nhạc lý với nhiều nốt nhạc, âm hình tiết tấu và
ký hiệu âm nhạc học sinh nắm chắc hơn, từ đó giúp cho các giờ học âm nhạc đạt
hiệu quả cao hơn.
Trong trường học các môn học khác đòi hỏi học sinh phải tập trung, luôn
căng thẳng, tư duy nên tiết học có phần trầm hơn. Hoàn toàn trái ngược lại với
các bô môn ấy, trong các tiết học âm nhạc học sinh được hoạt đông sôi nổi, hào
hứng hơn, được hát cho nhau nghe và được nghe giọng hát của nhau. Chính bởi
vậy mà giờ học được các em chú ý, hăng hái phát biểu hơn. Cũng trong các tiết
học như vậy học sinh được tham gia các trò chơi âm nhạc nên các kiến thức và
kỹ năng tập đọc nhạc cũng như các kiến thức chung về âm nhạc các em tiếp thu
được nhanh hơn và khắc sâu hơn. Qua đó tạo tinh thần học sinh thoải mái hơn
nên bước vào các môn học khác cũng cảm thấy nhẹ nhàng hơn.
Phương pháp dạy môn âm nhạc ở trường Tiểu học là môt khoa học sư
phạm. Để giảng dạy tốt bô môn này người giáo viên phải có chuyên môn vững

vàng và nắm chắc phương pháp dạy học đặc thù riêng của bô môn. Bên cạnh đó
giáo viên cũng luôn có sự sáng tạo trong giảng dạy tạo nên sự hấp dẫn trong mỗi
tiết học. Muốn vậy giáo viên phải nghiên cứu kỹ chương trình giảng dạy ngay từ
đầu để quán triệt toàn bô nôi dung của từng khối hay từng lớp …
Giáo viên tăng cường việc dự giờ, thăm lớp để rút ra những kinh nghiệm
thực tế, bên cạnh đó học hỏi được cả đồng nghiệp và biết thêm những điều học
sinh cần, muốn với bô môn.
Giáo viên nên tận dụng triệt để những phương tiện, đồ dùng giảng dạy
liên quan đến bô môn. Tìm tòi, tham khảo những tài liệu về âm nhạc.
23/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
Giảng dạy âm nhạc trong trường phổ thông hiện nay không phải là mới
nhưng cũng chưa được chú ý, quan tâm nhiều như các môn học khác nên có
những điều giáo viên nhạc còn thấy bỡ ngỡ, chưa quen và kinh nghiệm chưa
nhiều. Vì vậy cần có những cuôc hôi thảo, chuyên đề, những cuôc trao đổi kinh
nghiệm với các nhà sư phạm âm nhạc, các nhà nghiên cứu giáo dục, các giáo
viên âm nhạc lâu năm để có được chất lượng tốt nhất với môn học. Thầy và trò
cần coi trọng ý nghĩa, sự cần thiết của việc giáo dục âm nhạc trong nhà trường
phổ thông. Tất cả các cấp chỉ đạo, giáo viên đứng lớp cần hiểu rõ điều này để
môn âm nhạc ngày càng được quan tâm và phát huy tác dụng, góp phần vào sự
nghiệp giáo dục toàn diện các em nhỏ, những chủ nhân tương lai của đất nước.
Với những kết quả như vậy cũng đem lại cho bản thân tôi sự hứng thú,
nhiệt tình, say mê với việc dạy phân môn tập đọc nhạc nói riêng và môn học âm
nhạc nói chung. Đặc biệt đã tạo nên tình cảm giữa cô và trò ngày càng gắn bó,
bản thân tôi cảm thấy yêu nghề, yêu trẻ và vững tin hơn trong công việc.

2. Những kiến nghị đề xuất :

Qua quá trình giảng dạy và tham dự môt số chuyên đề âm nhạc về đổi
mới phương pháp giảng dạy … tôi có môt số ý kiến sau:
- Hầu hết các trường học trong huyện đều chỉ có môt giáo viên nhạc nên
việc học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ là còn khó
khăn, vì vậy tôi mong muốn cấp huyện, thành phố nên tổ chức nhiều hơn nữa
những chuyên đề âm nhạc để giáo viên các trường đều được tham dự, học hỏi
thêm.
- Mỗi trường nên có môt phòng chức năng với đầy đủ phương tiện học hỗ
trợ bô môn âm nhạc để việc học môn âm nhạc đạt hiệu quả cao, gây được hứng
thú cho cả thầy và trò.
- Cấp trên cần cung cấp thêm những tài liệu, tranh ảnh, băng đĩa … liên
quan đến môn âm nhạc cho các nhà trường để giáo viên nhạc soạn giảng những
tiết học âm nhạc trở nên phong phú và hấp dẫn hơn.
Được sự giúp đỡ của BGH, tổ chuyên môn cùng với sự nỗ lực của bản
thân. Trong quá trình thực hiện“ Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc
nhạc ở trường tiểu học ” tôi đã rút ra được môt số kinh nghiệm sau:
- Trước hết, người giáo viên phải thường xuyên nghiên cứu, tự học, tự bồi
dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ. Rèn luyện cho học sinh đứng và ngồi đúng tư
thế khi ca hát, học tập đọc nhạc, cách cầm nhạc cụ gõ.Vận dụng công nghệ
thông tin trong dạy học. Sử dụng thành thạo đồ dùng dạy học sẵn có đồng thời
biết tự làm và sử dụng bô nốt nhạc bằng nam châm và các nhạc cụ gõ đệm của
môn âm nhạc.
24/2
6


Phương pháp để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường tiểu học.
- Phải hiểu rõ trình đô và năng lực, hoàn cảnh và sở thích của từng em
cũng như tâm sinh lí lứa tuổi học sinh. Phân loại được học sinh, người giáo viên
mới có thể áp dụng những pháp dạy học phù hợp với từng nhóm đối tượng học

sinh, với từng cá thể học sinh. Phải thường xuyên tuyên dương, khen ngợi khích
lệ kịp thời.
- Giáo viên phải lập kế hoạch dạy học và thiết kế giáo án môt cách khoa
học, có sự tích hợp giữa kiến thức các môn học và các lớp học với nhau. Phối
hợp hoạt đông học Âm nhạc với các hoạt đông ngoài giờ lên lớp để làm phong
phú hình thức, nôi dung học tập, đồng thời phát hiện khả năng âm nhạc của cá
nhân.
Trên đây là môt số kiến nghị nhỏ và môt số kinh nghiệm của tôi về
phương pháp dạy để học sinh học tốt tập đọc nhạc ở trường Tiểu học . Trong quá
trình thực hiện đề tài chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất
mong nhận được sự góp ý, trao đổi kinh nghiệm với các bạn đồng nghiệp, với
hôi đồng khoa học … để đề tài của tôi được hoàn chỉnh hơn, bên cạnh đó giúp
cho việc dạy và học môn âm nhạc đạt kết quả tốt nhất, hoàn thành đúng chức
năng giáo dục thẩm mỹ của bô môn âm nhạc, góp phần cùng nhà trường thực
hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh phổ thông.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo viên Âm nhạc lớp 4 - 5
25/2
6