Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 3

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

1. Phần mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
1.1.1. Cơ sở lí luận
“Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và
các kĩ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghĩa, bước đầu xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho
học sinh tiếp tục học trung học cơ sở.” (Theo Điều 23 - Luật Giáo dục - 1998)
Bám sát mục tiêu của giáo dục bậc Tiểu học thì mỗi giáo viên phải nhận
thức rõ vai trò của mình. Đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí
vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu đảm
bảo cho sự phát triển toàn diện.
Sự thay đổi tích cực hay không của một tập thể lớp là sự kết hợp của
nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Và một trong những yếu tố quan trọng đó
chính là sự nỗ lực hết mình của người giáo viên chủ nhiệm. Cô (thầy) nào có
tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra
được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm
ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.
1.1.2. Cơ sở thực tiễn
Tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ lớp 1
đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học sinh của
mình từ lớp này lên lớp khác. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ
nhiệm, xây dựng tốt nền nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự
học và nhiều kĩ năng sống cơ bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm
lớp không duy trì, không phát huy thì nền nếp lớp học và chất lượng học tập của
học sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ
từ lớp Một đến lớp Năm.

1.1.3. Năng lực bản thân
Bản thân tôi với tuổi nghề còn quá ngắn, tuổi đời còn trẻ nên việc nắm bắt
tâm sinh lí học sinh cũng gặp nhiều khó khăn. Chính vì lí do đó nên bản thân tôi
càng cố gắng nghiên cứu, học tập các kinh nghiệm quý báu trong công tác chủ
nhiệm để làm tốt vai trò, trách nhiệm của mình.
Trong sự nghiệp trồng người thiêng liêng, đặc biệt là trong công tác chủ
nhiệm lớp, chắc hẳn mỗi thầy cô giáo đều rút ra được những điều mình tâm
huyết qua những việc làm cụ thể. Có những việc làm để lại cho mỗi thầy cô
những ấn tượng sâu sắc. Cũng là kinh nghiệm quý báu, là động lực to lớn để mỗi
chúng ta vững bước, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đó là lí do tôi chọn để
viết sáng kiến kinh nghiệm năm học này: “Một số kinh nghiệm trong công tác
chủ nhiệm lớp 3”. Mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình
từ quý thầy giáo, cô giáo.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn:
GV: Trần Thị Kim Hiền

1

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

- Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc
kết thành kinh nghiệm của bản thân nhằm thực hiện tốt hơn trong công tác chủ
nhiệm.
- Được chia sẻ với đồng nghiệp đồng thời nhận được những lời góp ý,

nhận xét để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót
cho hoàn thiện hơn.
1.3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi hướng vào công tác chủ nhiệm lớp 3
với 2 nội dung cơ bản sau đây:
- Xây dựng nền nếp lớp học.
- Tổ chức thực hiện các nội dung giáo dục toàn diện.
1.4. Đối tượng nghiên cứu
- Kinh nghiệm, biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp, học sinh, phụ huynh học sinh.
1.5. Phương pháp nghiên cứu
1.5.1. Phương pháp chính
Tổng kết, đúc rút kinh nghiệm.
1.5.2. Phương pháp hỗ trợ
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp nghiên cứu.
- Đọc tài liệu.
2. Phần nội dung
2.1. Cơ sở lý luận và thực tiễn
2.1.1. Vai trò của người giáo viên chủ nhiệm
* Trước hết, giáo viên chủ nhiệm là người quản lý giáo dục toàn diện học
sinh một lớp.
Cần hiểu quản lý giáo dục không chỉ là nắm được những chỉ số của quản
lý hành chính như là tên, tuổi, số lượng, hoàn cảnh gia đình, trình độ học lực và
hạnh kiểm của học sinh... mà còn phải dự báo xu hướng phát triển nhân cách
của học sinh trong lớp để có phương hướng tổ chức hoạt động giáo dục, dạy học
phù hợp với điều kiện, khả năng của mỗi học sinh. Muốn thực hiện chức năng
quản lý giáo dục toàn diện, giáo viên chủ nhiệm phải có những trí thức cơ bản
về tâm lý học, giáo dục học và phải có hàng loạt kỹ năng sư phạm như: kỹ năng
tiếp cận đối tượng học sinh, kỹ năng nghiên cứu tâm lý lứa tuổi, xã hội, kỹ năng

đánh giá, kỹ năng lập kế hoạch chủ nhiệm lớp và phải có tính nhạy cảm sư phạm
để có dự đoán đúng, chính xác sự phát triển nhân cách của học sinh... định
hướng và giúp các em lường trước những khó khăn, thuận lợi, vạch ra những dự
định để chúng tự hoàn thiện về mọi mặt.
* Hai là, giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức tập thể học sinh tự quản
nhằm phát huy tiềm năng tích cực của mọi học sinh.
Đây là một đặc điểm riêng biệt của giáo viên chủ nhiệm mà các giáo viên
khác (Giáo viên chuyên, Đoàn Đội...) không có. Giáo viên chủ nhiệm cần lưu ý
GV: Trần Thị Kim Hiền

2

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

xây dựng đội ngũ tự quản xuất phát từ đặc điểm, nhiệm vụ từng năm học và tính
chất phát triển của từng tập thể học sinh. Nhiều giáo viên chủ nhiệm chỉ căn cứ
vào một số tiêu chuẩn cán bộ lớp như: học giỏi, đạo đức tốt... mà ít để ý đến các
yếu tố quan trọng khác như: có uy tín với bạn bè, biết quan tâm đến người khác,
gương mẫu, biết cảm hóa các bạn...
* Ba là, giáo viên chủ nhiệm lớp là chiếc cầu nối giữa tập thể học sinh với
các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực
lượng giáo dục.
Giáo viên chủ nhiệm là nhà quản lý, nhà sư phạm, nhận nhiệm vụ từ Hiệu
trưởng, truyền đạt những yêu cầu đối với học sinh, với phương pháp thuyết
phục, thái độ nghiêm túc để mỗi học sinh và tập thể lớp ý thức đầy đủ trách

nhiệm phải tuân thủ, tự giác thực hiện. Giáo viên chủ nhiệm cũng là người đại
diện cho quyền lợi chính đáng của học sinh trong lớp, bảo vệ học sinh về mọi
mặt một cách hợp lý, phản ánh với Hiệu trưởng, với các giáo viên khác (nếu có),
với gia đình và đoàn thể trong hoặc ngoài nhà trường về nguyện vọng chính
đáng của học sinh, để có giải pháp giải quyết phù hợp, kịp thời, có tác dụng giáo
dục. Huy động có hiệu quả tiềm năng của xã hội vào giáo dục là công việc
không đơn giản, đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm lớp chẳng những phải có trách
nhiệm cao, say sưa với nghề nghiệp, yêu thương học sinh mà còn đòi hỏi giáo
viên chủ nhiệm là một nhà hoạt động xã hội, có hiểu biết rộng, biết vận động
quần chúng, có năng lực thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo dục. Giáo viên
chủ nhiệm phải là người có trí tuệ, có lương tâm, có uy tín, sống mẫu mực, biết
tự kiềm chế, có ý chí vượt khó, kiên định thực hiện hoài bão, ước mơ, lý tưởng
giáo dục thế hệ trẻ.
* Bốn là, giáo viên chủ nhiệm phải là người đánh giá khách quan kết quả
học tập, rèn luyện của mỗi học sinh và phong trào chung của lớp.
Thực hiện theo tinh thần của thông tư 30/2014/TT-BGDĐT, giáo viên chủ
nhiệm cần tránh cách nhìn thiên vị và chỉ chú ý đến một số nội dung nhất định.
“Đánh giá học sinh tiểu học nêu trong Quy định này là những hoạt động quan
sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học
sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; nhận xét định tính hoặc định lượng
về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát triển một số năng lực, phẩm
chất của học sinh tiểu học”.
Giáo viên đánh giá học sinh cần đảm bảo các nguyên tắc:
- Đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến
khích tính tích cực và vượt khó trong học tập, rèn luyện của học sinh; giúp học
sinh phát huy tất cả khả năng; đảm bảo kịp thời, công bằng, khách quan.
- Đánh giá toàn diện học sinh thông qua đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến
thức, kĩ năng và một số biểu hiện năng lực, phẩm chất của học sinh theo mục
tiêu giáo dục tiểu học.
- Kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh, trong đó

đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất.
GV: Trần Thị Kim Hiền

3

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

- Đánh giá sự tiến bộ của học sinh, không so sánh học sinh này với học
sinh khác, không tạo áp lực cho học sinh, giáo viên và cha mẹ học sinh
2.1.2. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học
Học sinh tiểu học thường là những trẻ có tuổi từ 6 - 11, 12 tuổi. Đây là lứa
tuổi đầu tiên đến trường, trở thành học sinh và có hoạt động chủ đạo. Trẻ em lứa
tuổi học sinh tiểu học thực hiện bước chuyển từ hoạt động vui chơi là hoạt động
chủ đạo sang học tập là hoạt động chủ đạo. Là hoạt động lần đầu tiên xuất hiện
với tư cách là chính nó, hoạt động học tập có vai trò và ý nghĩa đặc biệt quan
trọng đối với sự phát triển tâm lí của học sinh tiểu học. Cùng với cuộc sống nhà
trường, hoạt động học tập đem đến cho trẻ nhiều điều mà trước đây trẻ chưa bao
giờ có được hoặc không thể tiếp cận được. Từ đó, cùng với sự phát triển về thể
chất và dựa trên những thành tựu phát triển tâm lí đã đạt được của giai đoạn
trước, trẻ sẽ tạo lập nên những cái mới trong đời sống tâm lí của mình, mà trước
hết là tính chủ định, kĩ năng làm việc trí óc, sự phản tỉnh- những cấu tạo tâm lí
mới đặc trưng cho lứa tuổi này. Ngoài ra, nhà trường và hoạt động học tập cũng
đặt ra cho trẻ những đòi hỏi mới của cuộc sống. Trẻ không chỉ phải tự lập lấy vị
trí của mình trong môi trường “trung lập về tình cảm”, mà còn phải thích ứng
với những bó buộc không tránh khỏi và chấp nhận việc một người lớn ngoài gia

đình (thầy, cô giáo) sẽ đóng vai trò hàng đầu trong cuộc sống của trẻ. Trẻ chẳng
những phải ý thức và có thái độ trách nhiệm trong việc thực hiện các nhiệm vụ
của mình, đặc biệt là nhiệm vụ học tập và biết điều khiển hành vi của mình một
cách có chủ định, đồng thời phải có khả năng thiết lập, vận hành cùng một lúc
các mối quan hệ với các đối tượng khác nhau và mang các tính chất khác nhau.
Trước những thách thức này, trẻ dù muốn hay không cũng phải lĩnh hội các cách
thức, phương thức phức tạp hơn của hành vi và hoạt động để thỏa mãn những
yêu cầu và đòi hỏi của cuộc sống nhà trường và nhờ vậy “đẩy” được sự phát
triển của mình lên một mức cao hơn.
Tuổi tiểu học là tuổi của sự phát triển hồn nhiên bằng phương thức lĩnh
hội. Cùng với việc lĩnh hội, tiếp thu một hệ thống tri thức về các môn học, trẻ
em học cách học, học kĩ năng sống trong môi trường trường học và môi trường
xã hội. Cùng với sự ảnh hưởng khá lớn của môi trường giáo dục gia đình và
quan hệ bạn bè cùng tuổi, cùng lớp và trường học, học sinh tiểu học lĩnh hội các
chuẩn mực quy tắc đạo đức của hành vi. Sự lĩnh hội trên tạo ra những biến đổi
cơ bản trong sự phát triển tâm lí của học sinh tiểu học. Chúng không chỉ đảm
bảo cho các em thích ứng với cuộc sống nhà trường và hoạt động học, mà còn
chuẩn bị cho các em những bước ngoặt quan trọng trong cuộc sống ở tuổi thiếu
niên- lứa tuổi có xu thế vươn lên làm người lớn. Về việc này, N.X.Leytex đã
khắc họa: “Tuổi tiểu học là thời kì của sự nhập tâm và tích lũy tri thức, thời kì
mà sự lĩnh hội chiếm ưu thế. Chức năng trên được thực hiện thắng lợi nhờ các
đặc điểm đặc trưng của lứa tuổi này - sự tuân thủ tuyệt đối vào những người có
uy tín với các em (đặc biệt là thầy, cô giáo), sự mẫn cảm, sự lưu tâm, đặc biệt là
thái độ vui chơi ngây thơ đối với các đối tượng mà các em được tiếp xúc.
GV: Trần Thị Kim Hiền

4

Trường Tiểu học Hải Khê

Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để
tự tin trong học tập, trong cuộc sống.
2.2. Biện pháp thực hiện
2.2.1.Thuận lợi và khó khăn
2.2.1.1. Thuận lợi
- Bản thân là một giáo viên, tôi luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao, nhiệt tình, năng nổ trong công tác. Là một người thực sự yêu nghề,
mến trẻ; luôn luôn trăn trở, băn khoăn để hiểu hơn học sinh và tìm ra những biện
pháp cụ thể để giúp tập thể lớp cùng tiến bộ.
- Sự quan tâm, giúp đỡ, chỉ đạo kịp thời từ Ban giám hiệu, Ban đại diện
cha mẹ học sinh, các anh chị đồng nghiệp cũng giúp đỡ tôi rất nhiều để bản thân
tôi hoàn thành công tác chủ nhiệm lớp.
- Hầu hết học sinh có tính kỉ luật cao, ngoan hiền, lễ phép với thầy cô, biết
vâng lời cha mẹ; tích cực tham gia phong trào do đoàn, đội, trường tổ chức.
- Trong thời gian này có sự bùng nổ công nghệ thông tin nên việc nắm bắt
chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước của mỗi giáo viên, của phụ huynh rất
kịp thời, sự liên lạc giữa giáo viên chủ nhiệm - gia đình - nhà trường khá kịp thời.
- Các em học sinh cũng rất cố gắng, biết hợp tác cùng cô, cùng bạn giúp
đỡ nhau học tập và rèn luyện tốt hơn.
2.2.1.2. Khó khăn
- Vẫn còn những học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn
luyện đạo đức.
- Một số phụ huynh còn chưa quan tâm do bận làm kinh tế (chủ yếu là
làm nghề đi biển nên ít có thời gian chăm sóc, quan tâm con).
- Do xã hội phát triển nhanh, sinh ra tiêu cực, các trò chơi ngày càng

nhiều đặc biệt các trò chơi trên mạng Internet…..thu hút rất đông số lượng học
sinh tham gia dẫn đến việc nghỉ học, bỏ học.
2.2.2. Những việc làm cụ thể trong công tác chủ nhiệm
Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp là vô vàn, không thể thống kê
hết được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào 2 nội dung
chính sau đây:
- Xây dựng nền nếp lớp học.
- Tổ chức thực hiện các nội dung giáo dục toàn diện.
Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:
* Xây dựng nền nếp lớp học
- Nắm thông tin về học sinh
Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình,
muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết
giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về
từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác
điều tra thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra sau
đây và yêu cầu các em điền đầy đủ các thông tin trong phiếu:
GV: Trần Thị Kim Hiền

5

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

GIỚI THIỆU BẢN THÂN
1. Họ và tên:..................................................................................................

2. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo):.............................................
3. Kết quả học tập năm lớp 2: (Giỏi, Tiên tiến, trung bình)..........................
4. Môn học yêu thích:....................................................................................
5. Môn học cảm thấy khó:.............................................................................
6. Góc học tập ở nhà: (Có, không)................................................................
7. Những người bạn thân nhất trong lớp:......................................................
.......................................................................................................................
8. Sở thích:....................................................................................................
9. Địa chỉ nhà:...............................................................................................
10. Số điện thoại của gia đình:......................................................................
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về
từng học sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một
phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và
giáo dục học sinh.
- Tổ chức bầu Ban cán sự lớp:
Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp là một công việc rất
quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi
nhận lớp mới. Những năm học trước, Ban cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn
lựa và chỉ định học sinh làm. Nhưng lên lớp 3, các em đã lớn, tôi muốn tạo dựng
và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với
tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa Ban cán sự
lớp.
- Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban cán sự lớp:
Sau khi đã bầu chọn được Ban cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể
cho từng em như sau:
+ Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi
xếp hàng vào lớp.
Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp

hàng tập thể dục.
Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần...
Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
+ Nhiệm vụ của lớp phó học tập:
Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài,
làm bài.
Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học
khi giáo viên yêu cầu.
Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết không có giáo viên chủ
nhiệm.
GV: Trần Thị Kim Hiền

6

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
+ Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt
đèn, quạt khi ra về.
Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.
Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp
tổ chức.
Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó

báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm
được khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp
Ban cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi
những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các
em cách khắc phục.
Đội ngũ Ban cán sự lớp được thay đổi nếu làm việc không hiệu quả. Sự
thay đổi này cũng do các em quyết định, bầu chọn.
* Tổ chức thực hiện các nội dung giáo dục toàn diện
- Tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát triển nhận thức, trí tuệ của học
sinh
Hướng dẫn cán bộ lớp tổ chức các nhóm học tập, lớp tôi đang thực hiện
phong trào “Đôi bạn cùng tiến”; tổ chức học nhóm ở nhà để giúp đỡ các bạn
yếu; thành lập các câu lạc bộ để cùng nhau tham gia phong trào giải Toán, Anh
văn, Giao thông thông minh qua mạng...
- Liên kết với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo
dục học sinh
Kết hợp với các lực lượng trong trường: kết hợp với giáo viên Tổng phụ
trách đội, giáo viên bộ môn của lớp để nắm rõ tình hình học sinh của lớp và có
biện pháp giáo dục toàn diện.
Liên kết với gia đình: giáo viên chủ nhiệm có kế hoạch định kỳ thông báo
cho gia đình học sinh biết kết quả học tập, tu dưỡng của con em họ. Ngược lại
gia đình cũng thông tin kịp thời cho giáo viên chủ nhiệm biết về những thay đổi
tích cực hoặc không tích cực của học sinh ở nhà, ở cộng đồng... để động viên
khuyến khích hay nhắc nhở kịp thời... Ngoài việc họp phụ huynh lớp theo lịch
thì bản thân tôi thường xuyên gọi điện đến phụ huynh để trao đổi tình hình học
sinh; ghé thăm gia đình một số em cá biệt trong lớp để có biện pháp uốn nắn kịp
thời hơn.
+ Xây dựng mối quan hệ bạn bè
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia
đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các

em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và
sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại,
em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại,
GV: Trần Thị Kim Hiền

7

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân
thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các
hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể
như sau:
Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên, dần dần việc
hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
Chỗ ngồi trong lớp cũng được thay đổi để các em tìm hiểu và có mối quan
hệ với nhau tốt hơn
Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp
không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao
đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để giúp các em giảng hòa.
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò
Trước hết bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là một tấm gương sáng để
các em noi theo. Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng
như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả
cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học

trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề
xòa, qua loa trước mặt học sinh.
Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm
lại ngay tại lớp. Bởi tôi quan niệm rằng đối với học sinh tiểu học, kiểm tra bài
không phải để bắt lỗi, để la mắng học sinh mà kiểm tra bài để nhằm phát hiện
những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn
thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những
con người tự tin, trung thực, không gian dối.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ
các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em.
Ở lứa tuổi còn non nớt này, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm hồn trẻ
thơ. Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và không bao giờ trở
lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi
những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra
những ưu điểm, dù là nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi
khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày
càng hoàn thiện mình hơn.
Khi nói chuyện, khi giảng bài, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm
của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một
người giáo viên chủ nhiệm đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí,
tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò.
Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để
giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy
có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình.
GV: Trần Thị Kim Hiền

8

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

* Đổi mới giờ sinh hoạt lớp:
Thông thường giờ sinh hoạt thường khiến học sinh không hứng thú tham
gia vì một số nguyên nhân
Giờ sinh hoạt lớp giáo viên chủ nhiệm thường nặng về những khuyết
điểm, tồn tại và xử phạt mà chưa chú trọng nhiều đến khen thưởng, khuyến
khích, động viên, nhất là những cố gắng của học sinh yếu kém.
Giáo viên quá nghiêm khắc, không gần gũi, thân thiện, không đặt mình
vào vị trí của học sinh để hiểu các em.
Nội dung khô cứng, lặp đi lặp lại, không thực sự gắn với nhu cầu của học
sinh.
Hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp đơn điệu, nhàm chán, không hứng thú
với học sinh.
Học sinh không được cùng nhau tổ chức, tham gia.
Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đổi mới giờ sinh hoạt lớp bằng một số hình
thức sau:
Lớp trưởng điều hành sinh hoạt. Các em tự bình bầu và đánh giá từng cá
nhân xếp loại A, B, C, D,...(tùy theo mức độ vi phạm).
Hình thức hỗn hợp: tổng kết thi đua và sinh hoạt theo chủ đề
Thảo luận chuyên đề/ chủ điểm: tình bạn, game online,..
Tổ chức các hội thi: văn nghệ, hiểu biết khoa học, ..
Đặc biệt, tôi sử dụng máy tính xách tay và cho các em xem các câu
chuyện quà tặng cuộc sống sau đó cùng nhau thảo luận để giáo dục đạo đức, kĩ
năng sống cho các em.

* Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở
thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt
tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi
mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một
cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em.
Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi
có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt
ngoài giờ lên lớp.
Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể,
biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,...
Trong các tiết TNXH, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi
như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phòng tránh bị xâm hại, từ
chối các chất gây nghiện, bày tỏ thái độ đối với người bị nhiễm HIV/AIDS,...và
đóng vai xử lí các tình huống trong môn Đạo đức. Thông qua các hoạt động này,
các em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.
Giờ ra chơi tôi cũng cố gắng tham gia với các em 1-2 buổi trên tuần,
hướng dẫ các em các bài hát múa tập thể; hướng dẫn cách chơi các trò chơi dân
gian.
GV: Trần Thị Kim Hiền

9

Trường Tiểu học Hải Khê


Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2017 - 2018

2.3. Kết quả sau khi kết hợp các biện pháp
Với những biện pháp nêu trên thì tình hình lớp tôi đang chủ nhiệm bước
đầu đã có những thay đổi đáng kể. Các em có tinh thần tự giác và biết giúp đỡ
nhau trong các hoạt động. Liên tục các tuần đầu năm lớp đã giành được cờ thi
đua đầu tuần, là chi đội dẫn đầu của Liên đội. Tôi thấy rằng xét về hiệu quả
chung đã có kết quả khả quan.Điều tôi nhận thấy đó là kết quả của sự phấn đấu
không ngừng của bản thân tôi và tập thể học sinh.
Tuy nhiên tôi cũng thấy được mặt hạn chế đó là: Nhận thức chậm của một
số học sinh chưa được khắc phục triệt để vì vậy bản thân tôi cần phải tìm ra biện
pháp thích hợp hơn để khắc phục điều này, để có kết của cao và bền vững hơn.
2.4. Kiến nghị, đề xuất
Để sáng kiến này áp dụng thuận lợi, tôi xin kiến nghị với các cấp quản lý
như sau:
Nhà trường tổ chức thêm các hoạt động ngoại khoá phù hợp với mọi đối
tượng học sinh, có hoạt động riêng cho học sinh yếu, chậm tiến.
Địa phương tạo điều kiện quan tâm hơn nữa thúc đẩy các đoàn thể cùng
tham gia giáo dục, nhắc nhở các bậc phụ huynh quan tâm hơn nữa đối với con
em mình.
3. Phần kết luận
Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản
và lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người
giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động
của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng,
sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức
các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các
biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ
có những giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của
mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Hải Lăng, ngày 15 tháng 3 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
Người viết

Trần Thị Kim Hiền

GV: Trần Thị Kim Hiền

10

Trường Tiểu học Hải Khê