Chuyên đề tốt nghiệp CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH CHỌN TRƯỜNG ĐẠI HỌC CAO ĐẲNG CỦA HỌC SINH THPT TẠI ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.44 MB, 88 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP TP.HCM
CƠ SỞ ĐÀO TẠO MIỀN TRUNG
KHOA KINH TẾ
-----0O0-----
CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
Đề tài:
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH
CHỌN TRƯỜNG ĐẠI HỌC – CAO ĐẲNG
CỦA HỌC SINH THPT TRONG
TỈNH QUẢNG NGÃI
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH – 211207
GVHD
SVTH
LỚP
KHÓA
: Th.S NGUYỄN TRỌNG MINH THÁI
: NGUYỄN BẠCH ĐÌNH NGOAN
: BÙI THỊ MẾN
: NGUYỄN VĂN HIẾU
: ĐHQT8AQN
: 2012 – 2016
Quảng Ngãi, tháng 05 năm 2016
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nếu trong bài chuyên đề môn học này là tôi tự thu thập, trích dẫn. Tuyệt đối
không sao chép từ bất kỳ một tài liệu nào.
Quảng Ngãi, ngày 22 tháng 05 năm 2016
Nhóm thực hiện chuyên đề
Nhóm SVTH
i
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
LỜI CÁM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện chuyên đề tốt nghiệp vừa qua, chúng
tôi đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp, động viên, giúp đỡ, từ phía thầy cô, bạn
bè, gia đình người thân. Chính vì thế, trong trang đầu này chúng tôi xin được gởi lời
cám ơn chân thành và sâu sắc nhất tất cả mọi người.
Lời đầu tiên chúng tôi xin gửi lời cám ơn Ban Giám Hiệu trường Đại học Công
nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Phân hiệu tại tỉnh Quảng Ngãi đã tạo điều kiện cho
chúng tôi có một môi trường học tập thoải mái tiện nghi với cơ sở vật chất đầy đủ.
Chúng tôi xin chân thành cám ơn quý thầy cô Khoa Quản trị kinh doanh đã truyền đạt
những kiến thức cơ bản và bổ ích trong suốt quá trình học tập theo chương trình đào
tạo địa học vừa qua. Chúng tôi xin trân trọng cám ơn thầy Th.s Nguyễn Trọng Minh
Thái, giảng viên hướng dẫn khoa học, với sự nhiệt tình, tận tụy và đầy trách nhiệm đã
hướng dẫn chúng tôi hoàn thành chuyên đề tốt nghiêp của mình.
Chúng tôi xin chân thành cám ơn các anh chị em, bạn bè lớp đại học quản trị 8
đã cùng sát cánh, chia sẻ những kiến thức và giúp đỡ chúng tôi trong quá trình học tập
cũng như thực hiện chuyên đề tốt nghiệp. Chúng tôi cũng không quên cám ơn các
cộng tác viên đã giúp đỡ chúng tôi thực hiện và hoàn thiện bảng câu hỏi nghiên cứu và
đặc biệt cám ơn các bạn học sinh của các Trường trung học phổ thông trong địa bàn
Tỉnh Quảng Ngãi đã bớt chút thời gian để trả lời và hoàn thành các bảng câu hỏi, giúp
chúng tôi có căn cứ để thực hiện đề tài.
Cuối cùng chúng tôi xin cám ơn đến gia đình, người thân đã giúp đỡ, động viên
chúng tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu khoa học.
Một lần nữa chúng tôi xin chân thành cám ơn!
Nhóm SVTH
ii
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
NHẬN XÉT GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
……………, ngày…..tháng……năm 20…..
Giảng viên hướng dẫn
(Ký & ghi rõ họ tên)
Nhóm SVTH
iii
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
NHẬN XÉT GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
………………, ngày…..tháng……năm 20…..
Giảng viên phản biện
(Ký & ghi rõ họ tên)
Nhóm SVTH
iv
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu
Diễn giải
THPT
Trung học phổ thông
ĐH – CĐ
Đại học, cao đẳng
CV
Sơ yếu lý lịch
CBTVTS
Cán bộ tư vấn tuyển sinh
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
BGH
Ban giám hiệu
ĐHQG
Đại học quốc gia
TP. HCM
Thành phố Hồ Chí Minh
ANOVA
Phân tích phương sai một yếu tố
EFA
Exploratory Factor Analysis (phân tích nhân tố khám phá)
PGS. TS
Phó giáo sư, Tiến sĩ
Nhóm SVTH
v
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
DANH MỤC HÌNH, BẢNG, BIỂU ĐỒ
Hình 2.1: Mô hình lý thuyết TRA ...................................................................................6
Hình 2.2: Mô hình lý thuyết TPB ....................................................................................7
Hình 2.3: Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường ĐH .........................9
Bảng 2.1: Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn trường đại học của
học sinh ..........................................................................................................................14
Hình 3.1: Mô hình nghiên cứu đề xuất ..........................................................................15
Hình 3.2: Mô hình tiến trình nghiên cứu ......................................................................19
Bảng 3.1: Thang đo về đặc điểm bản thân học sinh ......................................................20
Bảng 3.2: Thang đo về đặc điểm cố định của trường ĐH-CĐ ......................................20
Bảng 3.3: Thang đo về nỗ lực giao tiếp của Trường ĐH – CĐ.....................................21
Bảng 3.4: Thang đo về cơ hội việc làm trong tương lai ảnh hưởng đến ý định chọn
trường ĐH – CĐ ............................................................................................................21
Bảng 3.5: Thang đo về các cá nhân ảnh hưởng đến ý định chọn trường ĐH – CĐ ......22
Bảng 3.6: Thang đo về ý định chọn trường ĐH – CĐ ..................................................22
Bảng 3.7: Bảng tóm tắt kết quả Cronbach’s Alpha khảo sát sơ bộ ............................... 23
Bảng 4.1: Danh sách số lượng các Trường PTTH trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi .........29
Bảng 4.2: Cấu trúc mẫu theo trường THPT ..................................................................30
Biểu đồ 4.1: Biểu đồ thống kê cơ cấu mẫu theo năng lực học sinh .............................. 31
Biểu đồ 4.2: Biểu đồ thống kê cơ cấu mẫu theo điều kiện kinh tế gia đình ..................31
Bảng 4.3: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo đặc điểm bản thân học sinh ..............32
Bảng 4.4: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo đặc điểm cố định .............................. 33
trường ĐH-CĐ ...............................................................................................................33
Bảng 4.5: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo nỗ lực giao tiếp ................................ 33
của Trường ĐH – CĐ ....................................................................................................33
Bảng 4.6: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo cơ hội việc làm trong tương lai ảnh
hưởng đến ý định chọn trường ĐH – CĐ ......................................................................34
Bảng 4.7: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo các cá nhân có ảnh hưởng đến ý định
chọn Trường ĐH –CĐ ...................................................................................................34
Bảng 4.8: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo biến phụ thuộc ..................................35
Nhóm SVTH
vi
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
Bảng 4.9: Kết quả phân tích EFA đối với các thang đo ảnh hưởng đến ý định chọn
trường ............................................................................................................................36
Bảng 4.10: Kết quả phân tích EFA đối với thang đo ý định chọn trường.....................37
Bảng 4.11: Hệ số xác định R-Square.............................................................................38
Bảng 4.12: Phân tích ANOVA ......................................................................................39
Bảng 4.13: Hệ số hồi qui tuyến tính ..............................................................................39
Bảng 4.14: Kiểm định phương sai đồng nhất ................................................................ 43
Bảng 4.15: Kiểm định ANOVA ....................................................................................43
Bảng 4.16: Kiểm định phương sai đồng nhất ................................................................ 43
Bảng 4.17: Kiểm định ANOVA ....................................................................................44
Nhóm SVTH
vii
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI............................................2
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .............................................................................................2
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................................2
1.3 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ...................................................................................3
1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................................................................3
1.4.1 Giới hạn nội dung nghiên cứu ................................................................................3
1.4.2 Giới hạn về không gian và thời gian nghiên cứu....................................................3
1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................3
1.5.1 Phương pháp nghiên cứu định tính .........................................................................3
1.5.2 Phương pháp nghiên cứu định lượng .....................................................................3
1.6 BỐ CỤC ĐỀ TÀI .....................................................................................................4
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN ..................................................................................5
2.1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI VÀ Ý ĐỊNH CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG ....5
2.1.1 Khái niệm hành vi người tiêu dùng ........................................................................5
2.1.2 Khái niệm về ý định của người tiêu dùng ..............................................................5
2.1.3 Các mô hình nghiên cứu về ý định và hành vi của người tiêu dùng ......................6
2.1.3.1 Lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action – TRA) .......................6
2.3.1.2 Lý thuyết hành vi được hoạch định (Theory of Planned Behavior – TPB) .........7
2.2 MỘT SỐ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN Ý ĐỊNH LỰA CHỌN TRƯỜNG
ĐẠI HỌC CỦA HỌC SINH ...........................................................................................8
2.2.1 Nghiên cứu nước ngoài ..........................................................................................8
2.2.2 Các nghiên cứu trong nước ...................................................................................11
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................15
3.1 MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ XUẤT VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU .........15
3.1.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất .................................................................................15
3.1.2 Các giả thuyết của mô hình ..................................................................................15
3.2 LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .....................................................18
3.3 QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU .................................................................................19
3.4 XÂY DỰNG THANG ĐO VÀ BẢNG CÂU HỎI .................................................19
3.4.1 Xây dựng thang đo ............................................................................................... 19
3.4.1.1 Thang đo về đặc điểm bản thân học sinh ..........................................................19
Nhóm SVTH
viii
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
3.4.1.2 Thang đo về các đặc điểm cố định của trường ĐH-CĐ ....................................20
3.4.1.3 Thang đo về nỗ lực giao tiếp của Trường ĐH – CĐ .........................................20
3.4.1.4 Thang đo về cơ hội việc làm trong tương lai ảnh hưởng đến ý định chọn trường
ĐH – CĐ ........................................................................................................................21
3.4.1.5 Thang đo về các cá nhân có ảnh hưởng đến ý định chọn Trường ĐH – CĐ ....21
3.4.1.6 Thang đo về ý định chọn trường ĐH-CĐ của học sinh THPT ..........................22
3.3.2 Thiết kế bảng câu hỏi............................................................................................22
3.4.3 Khảo sát sơ bộ và kiểm định thang đo .................................................................23
3.4.3.1 Khảo sát sơ bộ ...................................................................................................23
3.4.3.2 Kết quả khảo sát sơ bộ ......................................................................................23
3.5 PHƯƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN ..........................................................24
3.5.1 Cách thức tiến hành .............................................................................................. 25
3.5.2 Nội dung câu hỏi điều tra khảo sát ......................................................................25
3.5.3 Đối tượng được điều tra khảo sát .........................................................................25
3.5.4 Phát phiếu điều tra khảo sát ..................................................................................25
3.6 XÁC ĐỊNH NỘI DUNG PHÂN TÍCH VÀ TÍNH CHÍNH XÁC, ĐỘ TIN
CẬY CỦA DỮ LIỆU ..................................................................................................25
3.6.1 Phương pháp thống kê mô tả ................................................................................25
3.6.2 Phương pháp kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha ....................................25
3.6.3 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ......................................................................26
3.6.4 Mô hình hồi quy đa biến .......................................................................................26
3.6.5 Kiểm định trung bình (ANOVA, t-Test) .............................................................. 27
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................29
4.1 TỔNG QUAN VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU .......................................................29
4.2 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................................30
4.2.1 Thông tin chung về mẫu nghiên cứu ....................................................................30
4.2.2 Thống kê mô tả mẫu nghiên cứu ..........................................................................30
4.2.2.1 Phân bố mẫu theo năng lực học sinh ................................................................ 30
4.2.2.2 Phân bố mẫu theo điều kiện gia đình ................................................................ 31
4.2.3 Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha ............................... 32
4.2.3.1 Đánh giá độ tin cậy thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường
ĐH-CĐ...........................................................................................................................32
4.2.3.2 Đánh giá độ tin cậy thang đo sự hài lòng với ý định chọn trường ĐH – CĐ. ..35
4.2.4 Phân tích nhân tố khám phá EFA .........................................................................35
Nhóm SVTH
ix
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
4.2.4.1 Phân tích nhân tố khám phá EFA các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn
trường ĐH – CĐ ............................................................................................................36
4.2.4.2 Phân tích nhân tố khám phá EFA yếu tố ý định chọn trường ĐH – CĐ ...........37
4.2.5 Phân tích hồi quy tuyến tính .................................................................................38
4.2.6 Kiểm định các giả thuyết của mô hình .................................................................41
4.2.7 Kiểm định sự khác biệt về ý định chọn trường ĐH – CĐ theo các đặc điểm bản
thân học sinh ..................................................................................................................42
4.2.7.1 Kiểm định sự khác biệt về ý định chọn trường ĐH – CĐ theo năng lực của bản
thân học sinh ..................................................................................................................43
4.2.7.2 Kiểm định sự khác biệt về ý định chọn trường ĐH – CĐ theo điều kiện kinh tế
gia đình của mỗi học sinh. ............................................................................................. 43
4.3 Tổng hợp giá trị trung bình của các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường
ĐH-CĐ...........................................................................................................................44
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ................................................48
5.1 KẾT LUẬN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .....................................................................48
5.2 HÀM Ý QUẢN TRỊ ................................................................................................ 48
5.2.1 Gợi ý một số chính sách đối với các trường ĐH – CĐ ........................................49
5.2.1.1 Về đặc điểm cố định trường ĐH-CĐ .................................................................49
5.2.1.2 Nâng cao khả năng đáp ứng mong đợi sau khi ra trường đối với sinh viên của
trường ĐH .....................................................................................................................49
5.2.1.2 Xây dựng đội ngũ cán bộ tư vấn tuyển sinh (CBTVTS) chuyên nghiệp..........51
5.2.1.4 Tăng cường quảng bá hình ảnh trường ĐH - CĐ .............................................51
5.2.2 Gợi ý một số chính sách đối với các trường THPT ..............................................52
5.3 HẠN CHẾ NGHIÊN CỨU VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ................54
KẾT LUẬN ..................................................................................................................55
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Nhóm SVTH
x
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
LỜI MỞ ĐẦU
Giáo dục luôn là vấn đề được xã hội quan tâm nhiều nhất. Ngày nay, với tốc độ
phát triển của nền kinh tế thì vấn đề giáo dục ngày càng được chú trọng, nâng lên tầm
cao mới. Trong đó, giáo dục Đại học – Cao đẳng đóng vai trò to lớn trong sự phát triển
kinh tế xã hội của mọi quốc gia. Chất lượng và giá trị của giáo dục không những ảnh
hưởng đến hiệu quả đầu tư cho giáo dục của toàn xã hội, mà còn là trách nhiệm của
các trường đào tạo với sinh viên và các bên liên quan.
Bên cạnh những mặt tích cực mà ngành giáo dục nước ta đạt được thì nền giáo
dục hiện nay đang gặp phải rất nhiều khó khăn bất cập chưa tìm ra hướng giải quyết.
Một trong những vấn đề mà ngành giáo dục hiện nay quan tâm là tình hình đào tạo Đại
học – Cao đẳng và thực trạng thừa thầy thiếu thợ và các ngành đào tạo chưa đáp ứng
nhu cầu lao động của xã hội. Có thể nói nguyên nhân chính của vấn đề này là xuất
phát từ việc chọn trường, chọn ngành thi vào Đại học - Cao đẳng của các học sinh
THPT.
Có thể thấy rằng, việc chọn trường, chọn ngành thi tuyển vào Đại học - Cao đẳng đang
tồn tại vấn đề bất cập là làm sao nắm được các yếu tố ảnh hưởng đến ý định chọn
trường, chọn ngành của học sinh THPT, từ đó có các biện pháp tư vấn cho phù hợp để
việc chọn trường, chọn ngành của học sinh phù hợp với nhu cầu lao động của xã hội.
Vì thế nhóm chuyên đề đã lựa chọn đề tài này thực hiện để tìm ra các yếu tố tác động
đến ý định lựa chọn trường của khối học sinh THPT trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi.
Nhóm SVTH
Trang 1
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong giai đoạn Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức của nền kinh
tế thị trường như hiện nay thì việc nắm bắt và tiếp thu các tri thức tiên tiến, các thành
tựu khoa học công nghệ từ các nước phát triển là một đòi hỏi mang tính thiết thực và
cấp thiết. Để đáp ứng được đòi hỏi trên, chúng ta cần có một đội ngũ trí thức, kỹ sư,
công nhân lành nghề,… Tuy nhiên với thực tế của nền giáo dục nước ta đang gặp phải
rất nhiều khó khăn bất cập chưa tìm ra hướng giải quyết. Một trong những vấn đề mà
ngành giáo dục hiện nay quan tâm là tình hình đào tạo Đại học – Cao đẳng và thực
trạng thừa thầy thiếu thợ và các ngành đào tạo chưa đáp ứng nhu cầu lao động của xã
hội. Có thể nói nguyên nhân chính của vấn đề này là xuất phát từ việc chọn trường,
chọn ngành thi vào Đại học - Cao đẳng của các học sinh THPT.
Qua sự phản ánh của các phương tiện truyền thông đại chúng trong thời gian
qua thì có không ít học sinh phổ thông chọn trường chủ yếu dựa vào các tiêu chí như:
ngành đó đang “hot” trên thị trường lao động, kiếm được nhiều tiền hay được nhàn
nhã,…mà ít ai quan tâm đến năng lực và trình độ thực tế của bản thân. Một số khác lại
chọn trường theo quyết định của bản thân hoặc xu hướng chung của bạn bè xung
quanh để tìm đến các trường danh tiếng. Hoặc cũng có một số học sinh chỉ chọn
trường cho mình dựa theo cảm tính của bản thân, không hề có sự tìm hiểu hoặc nắm
bắt các thông tin cần thiết về trường thi tuyển,… Để rồi dẫn đến tình trạng như chán
nản trong công việc học tập, bỏ học giữa chừng, ra trường không có việc làm, không
đam mê với nghề nghiệp đó.
Có thể thấy rằng, việc chọn trường, chọn ngành thi tuyển vào Đại học - Cao đẳng
đang tồn tại vấn đề bất cập là làm sao nắm được các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định
chọn trường, chọn ngành của học sinh THPT, từ đó có các biện pháp tư vấn cho phù
hợp để việc chọn trường, chọn ngành của học sinh phù hợp với nhu cầu lao động của
xã hội. Vì thế chúng tôi chọn đề tài “Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường
Đại học – Cao đẳng của học sinh THPT trong Tỉnh Quảng Ngãi” để tìm ra các yếu
tố tác động đến quyết định lựa chọn trường của khối học sinh THPT trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
- Hệ thống hóa cơ sở lý thuyết về ý định và hành vi của người tiêu dùng, vận
dụng lý thuyết đó vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Nhóm SVTH
Trang 2
Chuyên đề tốt nghiệp
-
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
Trên cơ sở đó đưa ra mô hình nghiên cứu, xây dựng và kiểm định thang đo, tiến
hành khảo sát trên mẫu học sinh được lựa chọn để xác định các yếu tố tác động đến ý
định chọn trường của học sinh THPT trong tỉnh Quảng Ngãi.
-
Đánh giá mức độ tác động của từng nhân tố đến ý định chọn trường ĐH của
học sinh THPT trong tỉnh Quảng Ngãi.
- Phân tích sự khác biệt của các tác động nêu trên giữa các nhóm học sinh khác
nhau về đặc điểm cá nhân và gia đình.
-
Từ các kết quả phân tích có được, đưa ra một số giải pháp và kiến nghị. Từ đó,
giúp gia đình, nhà trường và các tổ chức giáo dục có những biện pháp thiết thực nhằm
định hướng cho học sinh chọn trường ĐH phù hợp.
1.3
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu: Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn các trường
đại học của khối học sinh THPT trong tỉnh Quảng Ngãi.
- Đối tượng khảo sát: Học sinh đang theo học các lớp 12 tại các trường THPT
trong tỉnh Quảng Ngãi.
1.4
PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1 Giới hạn nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn trường
đại học của học sinh khối THPT.
1.4.2 Giới hạn về không gian và thời gian nghiên cứu
- Không gian cứu của đề tài: Các trường THPT trong tỉnh Quảng Ngãi.
- Thời gian nghiên cứu: Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn
trường đại học của học sinh THPT trong thời gian từ ngày 28/03/2016 –
20/05/2016.
1.5
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong quá trình hoàn thành đề tài nghiên cứu đã sử dụng hai phương pháp
nghiên cứu chính là: nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng.
1.5.1 Phương pháp nghiên cứu định tính
Thu thập, tổng hợp tài liệu từ các nguồn khác nhau như: các giáo trình, các bài
báo trong và ngoài nước; các đề tài nghiên cứu và các tài liệu khác có liên quan qua đó
đề xuất mô hình nghiên cứu.
1.5.2 Phương pháp nghiên cứu định lượng
Trong nghiên cứu sơ bộ: phỏng vấn trực tiếp và thực hiện phát phiếu điều tra
bằng bảng câu hỏi với với kích thước mẫu n = 100 bằng cách sử dụng phần mềm
SPSS 20.0 để đánh giá sơ bộ thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach Alpha, qua đó
hoàn thiện mô hình để chuẩn bị cho nghiên cứu chính thức.
Trong nghiên cứu chính thức: phỏng vấn trực tiếp và thực hiện phát phiếu điều
Nhóm SVTH
Trang 3
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
tra bằng bảng câu hỏi với kích thước mẫu n = 280 nhằm thu thập thông tin, sau đó sử
dụng phần mềm SPSS 20.0 để xử lý số liệu thống kê, phân tích Cronbach Alpha, phân
tích EFA, kiểm định mô hình và giả thuyết của đề tài.
1.6 BỐ CỤC ĐỀ TÀI
Gồm 5 chương:
Chương 1: Tổng quan về đề tài
Chương 2: Cơ sở lý luận
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Chương 4: Phân tích kết quả nghiên cứu
Chương 5: Kết luận và hàm ý quản trị
Nhóm SVTH
Trang 4
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN
Đề tài nghiên cứu về “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường ĐH của
học sinh THPT trong tỉnh Quảng Ngãi” dựa trên quan điểm xem học sinh của các
trường PTTH chính là những khách hàng và các trường đại học là nơi cung cấp dịch
vụ; cho nên ý định chọn trường đại học của học sinh cũng được xem như là ý định của
người tiêu dùng. Vì vậy, các lý thuyết về ý định và hành vi của người tiêu dùng sẽ
được làm cơ sở lý luận cho đề tài này.
2.1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ HÀNH VI VÀ Ý ĐỊNH CỦA NGƯỜI TIÊU
DÙNG
2.1.1 Khái niệm hành vi người tiêu dùng
Hành vi tiêu dùng được hiểu một cách chung nhất là hành vi của người tiêu
dùng được thể hiện qua việc tìm kiếm mua, sử dụng, đánh giá và loại bỏ sản phẩm,
dịch vụ mà người tiêu dùng mong muốn sẽ thỏa mãn nhu cầu của họ. Hành vi nói
chung và hành vi tiêu dùng nói riêng được thể hiện ở cả hai góc độ, các quyết định
cảm tính và các hành vi lý tính phát sinh từ quyết định đó. Khi nghiên cứu về hành vi,
người nghiên cứu không chỉ xem xét trong phạm vi những hành động có thể quan sát
được, mà còn phải nghiên cứu cả những lý do và quyết định đằng sau các hành động,
các quyết định cảm tính có liên quan chặt chẽ với hành vi đó. Nhìn chung khi con
người hành động với tư cách một người tiêu dùng, trong tâm trí của các cá nhân đó chỉ
hướng đến một mục đích duy nhất, nhận được sản phẩm, dịch vụ thỏa mãn nhu cầu và
mong muốn của họ.
2.1.2 Khái niệm về ý định của người tiêu dùng
Ý định của người tiêu dùng là một sự thúc đẩy, là một nhu cầu đang gây sức ép
đủ để hướng người tiêu dùng tìm cách mua một sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ nào đó để
thoả mãn nhu cầu và việc thoả mãn nhu cầu đó sẽ làm giảm đi sự căng thẳng do sức ép
của nhu cầu gây ra.
Theo Ajzen (1991) “Các ý định được giả định để nắm bắt các yếu tố động lực
ảnh hưởng đến hành vi, chúng cho biết con người đã cố gắng như thế nào để sẵn sàng
thử và đã nổ lực nhiều như thế nào để thực hiện hành vi cao hơn”. Và ông nhấn mạnh
rằng “khi con người có ý định hành vi mạnh mẽ hơn, họ sẽ có khuynh hướng thực hiện
hành vi cao hơn” (Ajzen, 1991)
Nhóm SVTH
Trang 5
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
Ý định là đại diện của mặt nhận thức và sự sẵn sàng thực hiện một hành vi, nó
được xem như tiền đề đứng trước hành vi.
2.1.3 Các mô hình nghiên cứu về ý định và hành vi của người tiêu dùng
Các nhà khoa học đã đề xuất nhiều lý thuyết về mô hình nghiên cứu khác nhau
để giải thích về ý định và hành vi tiêu dùng cụ thể, nổi bật nhất là lý thuyết hành động
hợp lý và lý thuyết hành vi được hoạch định.
2.1.3.1 Lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action – TRA)
Lý thuyết TRA được Fishbein và Ajzen đưa ra từ năm 1975 cho rằng, yếu tố
quan trọng nhất quyết định hành vi của con người là ý định thực hiện hành vi đó. Ý
định hành vi là ý muốn thực hiện hành vi cụ thể nào đó được quyết định bởi hai nhân
tố: Thái độ của một người về hành vi và tiêu chuẩn chủ quan liên quan đến hành vi.
Hình 2.1: Mô hình lý thuyết TRA
Thái độ
Ý định hành vi
Hành vi
Chuẩn chủ quan
Nguồn: Fishbein và Ajzen, năm 1975
Theo mô hình, thái độ của một người là sự đánh giá liệu cá nhân đó thấy loại sản
phẩm đó tốt hay xấu, có lợi hay không có lợi. Nếu một người nhận thấy kết quả có
được từ thực hiện hành vi là tốt đẹp thì họ sẽ có thái độ tích cực về thực hiện hành vi
và ngược lại nếu như họ không thích kết quả của việc thực hiện hành vi.
Tiêu chuẩn chủ quan liên quan đến hành vi là các áp lực từ phía xã hội mà bản
thân cá nhân đó nhận thức được để thực hiện một hành vi cụ thể nào đó. Chẳng hạn,
nếu những người có ảnh hưởng quan trọng như cha mẹ, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp
cho rằng việc thực hiện hành vi là tích cực và bản thân người đó cũng muốn đáp ứng
những mong đợi của họ thì khi đó hành vi của người đó mang tính chuẩn mực tích cực
và sẽ ngược lại nếu những người có ảnh hưởng không thích hành vi đó.
Thái độ và chuẩn chủ quan là nhân tố quan trọng dẫn đến động cơ với tư cách ý
định hành vi. Ý định được coi là yếu tố dự báo gần gũi và quan trọng nhất của hành vi
và bị ảnh hưởng bởi hai yếu tố thái độ và tiêu chuẩn chủ quan. Trên thực tế, lý thuyết
này tỏ ra rất hiệu quả khi dự báo những hành vi nằm trong tầm kiểm soát của ý chí con
người.
Nhóm SVTH
Trang 6
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
2.3.1.2 Lý thuyết hành vi được hoạch định (Theory of Planned Behavior – TPB)
Lý thuyết TPB là sự mở rộng của lý thuyết TRA để khắc phục hạn chế trong việc
giải thích về những hành vi nằm ngoài kiểm soát, dù động cơ của đối tượng là rất cao
từ thái độ và tiêu chuẩn chủ quan nhưng trong một số trường hợp họ vẫn không thực
hiện hành vi vì có các tác động của điều kiện bên ngoài lên ý định hành vi.
Lý thuyết này đã được Ajzen bổ sung từ năm 1991 bằng việc đề ra thêm yếu tố
kiểm soát hành vi nhận thức như là lòng tin của cá nhân liên quan đến khả năng thực
hiện hành vi khó hay dễ như thế nào. Càng nhiều nguồn lực và cơ hội, họ nghĩ rằng sẽ
càng có ít cản trở và việc kiểm soát nhận thức đối với hành vi sẽ càng lớn. Yếu tố
kiểm soát này có thể xuất phát từ bên trong của từng cá nhân (kiến thức, sự quyết tâm,
năng lực thực hiện…) hay bên ngoài đối với cá nhân (thời gian, cơ hội, điều kiện kinh
tế…)
Hình 2.2: Mô hình lý thuyết TPB
Thái độ
Chuẩn chủ quan
Xu hướng hành
vi
Hành vi thực sự
Kiểm soát hành
vi cảm nhận
Nguồn: Ajzen, năm 1991
Theo mô hình TPB, động cơ hay ý định mua hàng là nhân tố thúc đẩy cơ bản của
hành vi mua hàng của người tiêu dùng. Động cơ hay ý định mua hàng bị dẫn dắt bởi
ba tiền tố cơ bản là thái độ, chuẩn chủ quan và kiểm soát hành vi nhận thức. Thái độ
đại diện cho niềm tin tích cực hay tiêu cực của con người và sự đánh giá về hành vi
của mình. Thái độ được hình thành từ niềm tin thể hiện ra bên ngoài về kết quả cụ thể
và sự đánh giá các kết quả đó. Chuẩn mực chủ quan là nhận thức của con người về áp
lực chung của xã hội để thực hiện hay không thực hiện hành vi và nó được quyết định
bởi niềm tin và nhận thức của con người về việc thể hiện hay không thể hiện hành vi
khi bị kiểm soát. Cuối cùng, sự kiểm soát hành vi nhận thức cho người không có khả
năng hình thành động cơ hay ý định mạnh mẽ để thực hiện hành vi nếu họ tin rằng họ
không có nguồn lực hay cơ hội cho dù họ có thái độ tích cực.
Nhóm SVTH
Trang 7
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
2.2 MỘT SỐ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN Ý ĐỊNH LỰA CHỌN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CỦA HỌC SINH
2.2.1 Nghiên cứu nước ngoài
Nghiên cứu về ý định chọn trường ĐH của học sinh được bắt đầu thực hiện từ
những năm 1970 và 1980 bởi các nhà nghiên cứu như Chapman (1981), Hanson and
Litten (1982), Kotler & Fox (1995), Hossler & Gallagher (1987).
Trong nghiên cứu của D.W.Chapman (1981) k ế t q u ả n g h i ê n c ứ u đã đề xuất
mô hình tổng quát về việc chọn trường đại học của các học sinh. Dựa vào kết quả
thống kê thu thập cho thấy có 2 nhóm yếu tố ảnh hưởng nhiều đến quyết định chọn
trường. Thứ nhất là đặc điểm của gia đình và cá nhân học sinh. Thứ hai là một
số yếu tố bên ngoài có ảnh hưởng cụ thể như các cá nhân ảnh hưởng, các đặc
điểm cố định của trường đại học và nỗ lực giao tiếp của trường đại học với các học
sinh .
Nhóm SVTH
Trang 8
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
Hình 2.3: Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường ĐH
của D.W Chapman (1981)
Đặc điểm của học sinh và gia
đình
Tình trạng
Thái độ
Nguyện vọng
của học sinh
Năng lực
Những ảnh hưởng bên ngoài
Các cá nhân ảnh hưởng
- Gia đình
- Bạn bè
- Thầy cô trong trường
học
Đặc điểm của trường học
- Vị trí
- Học phí
- Học bổng
- Uy tín và mức độ nổi
tiếng,..
Ấn
tượng
về
trường
đại học
Quyết
định
chọn
trường
Đại
học
Nổ lực giao tiếp với các học
sinh trong trường
- Tài liệu có sẵn
- Tổ chức các hoạt
động văn hóa thể thao
- Tư vấn tuyển sinh, ….
Nguồn: D. W Chapman 1981
Có rất nhiều nghiên cứu được sử dụng từ kết quả của D.W. Chapman và phát
triển trên những mô hình khác để nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định
lựa chọn trường đại học của HS THPT. Cabera và La Nasa (1998) đã nghiên cứu mô
hình 3 giai đoạn về vấn đề chọn trường đại học dựa trên nền tảng mô hình chọn
trường của D.W.Chapman và K. Freeman. Từ kết quả nghiên cứu này, Cabera và La
Nasa nhấn mạnh rằng những mong đợi về công việc trong tương lai của học sinh cũng
là một nhóm yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định chọn trường đại học của
học sinh.
Nghiên cứu của Joseph Kee Ming Sia (2010) đã phát triển mô hình của D. W
Chapman (1981) và Nurlida (2009) và chứng minh rằng yếu tố về danh tiếng của
trường ĐH, cơ sở vật chất và những hổ trợ tài chính của trường ĐH có tác động mạnh
Nhóm SVTH
Trang 9
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
đến quyết định chọn trường ĐH của học sinh phổ thông. Ngoài ra, tác giả cũng đã chỉ
ra rằng biến trung gian là sự hài lòng về thông tin cũng ảnh hưởng đến quyết định
chọn trường của học sinh. Do đó, trường ĐH cần nổ lực hơn nữa trong việc cung cấp
thông tin đến cho học sinh, giúp họ có những lựa chọn tốt hơn trong việc chọn trường.
Trong một nghiên cứu sinh viên trường Cao đẳng khách sạn William F. Harrah
với đề tài: “Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của các trường đại học”
được thực hiện bởi So Jung Lee và Hyun Kyung Chatfield (Cao đẳng Quản trị khách
sạn William F. Harrah thuộc Đại học Nevada Las Vegas), với 296 sinh viên tham gia
vào cuộc khảo sát bằng hình thức khảo sát trực tuyến, trong đó 268 phiếu trả lời trong
296 là phù hợp và dùng để chạy phân tích dữ liệu (Dữ liệu được thu thập từ ngày 01 ngày 30 Tháng Tư, 2010). Người được hỏi bao gồm 59 sinh viên thuộc tiểu bang, 84
sinh viên ngoài tiểu bang và 125 sinh viên quốc tế. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng có
11 yếu tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn trường đại học bao gồm: đặc trưng
trường học, người ảnh hưởng, hỗ trợ tài chính, lợi ích bằng cấp, môi trường, thiết bị,
chu cấp từ gia đình, nguyện vọng, chi phí, sự chuẩn bị nghề nghiệp và truyền thông.
Hơn nữa, nghiên cứu này đã so sánh sự khác biệt trong các yếu tố khác nhau giữa ba
nhóm: sinh viên trong tiểu bang, sinh viên ngoài tiểu bang và sinh viên quốc tế. Các
kết quả cho thấy các sự khác biệt trong các yếu tố của sự lựa chọn học đại học giữa ba
nhóm khác nhau. Đối với sinh viên ngoài tiểu bang, việc xem xét các yếu tố chi phí, cơ
sở vật chất và chu cấp từ gia đình quan trọng đáng kể khi lựa chọn Cao đẳng khách sạn
William F. Harrah so với các nhóm khác. Một kết quả thú vị cho thấy phương tiện
truyền thông như các chương trình truyền hình, chương trình nhiều tập trên tivi hoặc
radio, và tin tức ảnh hưởng đáng kể đến sinh viên quốc tế. Điều này cho thấy phương
tiện truyền thông có thể đóng một quan trọng vai trò trong việc thu hút sinh viên nước
ngoài khi họ có quyền truy cập hạn chế thông tin trường học. Vì vậy, các tổ chức đại
học nên xem xét việc sử dụng các phương tiện truyền thông để thúc đẩy một cách tích
cực đến việc lựa chọn trường của các sinh viên tương lai.
Nghiên cứu của Andriani Kusumawati (2010) đã cho rằng có 5 nhân tố quan
trọng đó là chi phí, danh tiếng, trường gần nhà, cơ hội nghề nghiệp trong tương lai và
cha mẹ ảnh hưởng đến quyết định chọn trường của học sinh. Trong đó, yếu tố về cơ
hội nghề nghiệp trong tương lai là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng
quyết định đến việc chọn trường ĐH của học sinh. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ giới hạn
Nhóm SVTH
Trang 10
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
ở những trường công lập và ở những vùng kinh tế phát triển ở Indonesia mà chưa mở
rộng sang những vùng ít phát triển hơn và những trường dân lập.
Trong nghiên cứu của Elfrida Manoku, Nghiên cứu sinh, Khoa kinh tế trường
đại học Tirana, phòng marketing được đăng trên tạp chí Châu Âu tháng 6 năm 2015
với đề tài “ Yếu tố ảnh hưởng đến chọn trường đại học của học sinh ở Albania”. Một
cuộc khảo sát diễn ra từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2015 bao gồm cả sinh viên năm nhất
trong 17 cơ sở giáo dục bằng phương pháp chọn mẫu phân tầng ngẫu nhiên với 1992
mẫu được hoàn thành và chỉ có 1200 mẫu được lựa chọn để phân tích thừa. Bằng cách
phân tích nhân tố để xác định được 9 yếu tố quan trọng chính ảnh hưởng đến quyết
định lựa chọn trường đại học của học sinh của một tổ chức của trường đại học ở Tirana
bao gồm: 1) Chi phí học tập và sinh hoạt, 2) Chất lượng giảng dạy và hỗ trợ của nhân
viên, 3) Uy tín của tổ chức , 4) Vị trí và cơ sở vật chất, 5) Sự công nhận , 6) Sở thích
và năng lực cá nhân, 7) Địa điểm, 8) Quan điểm sau khi tốt nghiệp, 9) Điểm số trường
trung học. Trong nghiên cứu này, 3 yếu tố được xem là quan trọng và cần thiết đó là:
chi phí học tập và sinh hoạt, chất lượng giảng dạy và sự hỗ trợ của nhân viên, uy tín
của tổ chức. Từ các yếu tố quan trọng trên để họ có thể lựa chọn trường đại học phù
hợp. Đối với các trường đại học ở Albanian nên thay đổi chiến lược truyền thông của
họ với các học sinh tiềm năng có thể trở thành tân sinh viên và cung cấp cho họ các
thông tin chi tiết thông qua các trang web, tổ chức các hoạt động PR đáng tin cậy cho
những người có nhu cầu.
2.2.2 Các nghiên cứu trong nước
Trong nghiên cứu của tác giả Trần Cao Quí và Cao Hào Thi trường đại học Đại
học Bách khoa, ĐHQG Thành Phố Hồ Chí Minh được đăng trên tạp chí phát triển
khoa học và công nghệ, tập 12, số 15 – 2009 nghiên cứu về “các yếu tố ảnh hưởng đến
quyết định chọn trường Đại học của học sinh trung học phổ thông”. Nghiên cứu này
được thực hiện từ tháng 1/2009 đến tháng 6/2009, nghiên cứu được thực hiện qua hai
bước. Bước thứ nhất là nghiên cứu bằng phương pháp định tính và bước thứ hai là
nghiên cứu bằng phương pháp định lượng và được sự hỗ trợ của phần mềm
SPSS.Theo kết quả bằng việc thống kê mô tả thì có 227 (n=227) bảng khảo sát có giá
trị, trong đó có 132 học sinh nữ và 95 học sinh nam của các trường THPT tại tỉnh
Quảng Ngãi. Nghiên cứu đưa ra 1 mô hình gồm 7 nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quyết
định chọn trường của học sinh THPT: yếu tố về cá nhân ảnh hưởng đến quyết định
Nhóm SVTH
Trang 11
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
chọn trường, yếu tố đặc điểm của trường đại học, yếu tố về bản thân cá nhân học sinh,
yếu tố về cơ hội học tập cao hơn trong tương lai, yếu tố cơ hội việc làm trong tương
lai, yếu tố về nỗ lực giao tiếp với các học sinh các trường đại học, yếu tố đặc trưng
giới tính của học sinh trong số 32 yếu tố đại diện. Mô hình 2 gồm 5 yếu tố: yếu tố về
cá nhân ảnh hưởng đến quyết định chọn trường, yếu tố đặc điểm của trường đại học,
yếu tố về bản thân cá nhân học sinh, yếu tố về cơ hội học tập cao hơn trong tương lai,
yếu tố cơ hội việc làm trong tương lai .Và kết quả của việc phân tích hồi quy đa biến
các mô hình cho thấy 3 trong 5 nhóm yếu tố tác động lớn nhất đến quyết định lựa chọn
trường đại học cụ thể là: nhân tố cơ hội việc làm trong tương lai, nhân tố về bản thân
cá nhân học sinh và nhân tố thông tin sẵn có về trường đại học. Và kết quả nghiên cứu
này cho thấy sự đối lập giữa 2 biến tương tác yếu tố cơ hội việc làm và yếu tố cá nhân
trong quyết định lựa chọn trường đại học. Từ kết quả nghiên cứu trên đã đưa ra một số
kiến nghị nhằm giúp đỡ cho gia đình, nhà trường và các tổ chức giáo dục có biện pháp
thiết thực nhằm định hướng có phương pháp và tạo điều kiện tốt nhất cho các học sinh
THPT chọn trường đại học một cách tốt nhất.
Nghiên cứu của Nguyễn Phương Toàn (2011) đã chứng minh có 5 yếu tố ảnh
hưởng đến quyết định chọn trường ĐH của học sinh theo mức độ từ mạnh tới yếu như
sau: (1) Đặc điểm của trường ĐH; (2) Mức độ đa dạng và hấp dẫn ngành đào tạo; (3)
Khả năng đáp ứng sự mong đợi sau khi ra trường; (4) Nổ lực giao tiếp của trường ĐH
(5) Danh tiếng trường ĐH. Mô hình nghiên cứu giải thích được 27,6% cho tổng thể về
mối quan hệ đồng biến của 5 yếu tố trên với biến quyết định chọn trường ĐH của học
sinh. Tác giả cũng chứng minh có sự khác biệt giữa nhóm học sinh theo đơn vị trường
THPT, theo giới tính và theo học lực trong sự đánh giá tầm quan trọng của các yếu tố
khi quyết định chọn trường ĐH để dự thi.
Theo kết quả của nghiên cứu “Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn
trường Đại học Mở TP. HCM” do TS. Nguyễn Minh Hà, ThS. Huỳnh Gia Xuyên,
ThS. Huỳnh Thị Kim Tuyết, Trường Đại học Mở TP. HCM thực hiện, có 7 nhân tố
ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn trường, chúng đều có mối quan hệ mật thiết với
nhau. Nghiên cứu được thực hiện với 1.894 sinh viên năm thứ nhất hệ chính quy. 7
nhân tố ảnh hưởng đến việc sinh viên chọn trường bao gồm: Nỗ lực của nhà trường
đưa thông tin đến học sinh sắp tốt nghiệp THPT; Chất lượng dạy và học; Đặc điểm của
bản thân sinh viên; Công việc trong tương lai; Khả năng đậu vào trường; Người thân
Nhóm SVTH
Trang 12
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
trong gia đình; Người thân ngoài gia đình. Nghiên cứu này được tiến hành khá công
phu, là sản phẩm đặc thù của riêng Trường Đại học Mở TP. HCM. Tuy nhiên, theo
quan điểm của tác giả, kết quả nghiên cứu vẫn còn đến 7 nhóm nhân tố ảnh hưởng đến
quyết định, điều này không có gì sai nhưng với kết quả như vậy vận dụng vào thực tế
sẽ rất khó.
PGS.TS Nguyễn Văn Tài & Ctg, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn đã
thực hiện khảo sát hệ thống thứ bậc động cơ chọn ngành học tại ĐHQG TP. HCM đã
kết luận: Yêu thích nghề nghiệp và có được nghề phù hợp với năng lực là lựa chọn
chính của sinh viên khi vào học tại các trường thuộc ĐHQG TP. HCM, ngược lại các
yếu tố như: điểm tuyển thấp và cơ hội vào học cao, theo ý kiến của bạn bè, theo
truyền thống gia đình không phải là động cơ thúc đẩy sinh viên lựa chọn ngành học.
Đây là nghiên cứu ứng dụng thực tiễn tại một trường ĐH cụ thể tại Việt Nam.
Kết quả nghiên cứu của Khoa Tâm lý – đại học sư phạm Hà Nội đã rút ra kết
luận: (1) Các hình thức hưóng nghiệp trong nhà trường phổ thông hiện tại chưa thực
sự phong phú và được tổ chức thường xuyên. Nhiều hình thức hấp dẫn, có sức thuyết
phục tốt như tham quan thực tế các cơ sở sản xuất địa phương, nghe các nghệ nhân
nói chuyện về nghề… ít được thực hiện. (2) Nhu cầu tìm hiểu nghề là nhu cầu chính
đáng của học sinh, nhưng khi tìm hiểu về nghề thì những học sinh gặp rất nhiều khó
khăn như là trường ít tổ chức hướng nghiệp, các nội dung hướng nghiệp thực hiện
không đồng bộ…(3) Do tác động của nhà trường trong việc hướng nghiệp chưa cao
nên các thông tin về nghề mà học sinh thu nhận được khi chọn nghề phần lớn từ các
kênh ngoài nhà trường, ngoài giáo viên như từ cha mẹ người thân, từ những người
đang làm trong nghề đó hay từ các sách báo hoặc phương tiện thông tin đại chúng
khác.
Nhóm SVTH
Trang 13
Chuyên đề tốt nghiệp
GVHD: Th.S Nguyễn Trọng Minh Thái
Bảng 2.1: Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn trường đại
học của học sinh
Tên tác giả
D. W Chapman
(1981)
FarhanMehboob,
Syed Mir
Muhammad Shah
và Niaz A Bhutto
(2012)
Kết quả nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định
chọn trường của học sinh
(1) Đặc điểm cá nhân học sinh
(2) Các cá nhân có ảnh hưởng
(3) Đặc điểm cố định trường ĐH
(4) Những nổ lực giao tiếp của trường ĐH với học sinh
(1) Danh tiếng trường ĐH
(2) Cơ sở vật chất
(3) Những hổ trợ tài chính
(1) đặc trưng trường học, (2) người ảnh hưởng, (3) hỗ trợ tài
chính, (4) lợi ích bằng cấp, (5) môi trường, (6) thiết bị, (7) chu
cấp từ gia đình, (8) nguyện vọng, (9) chi phí, (10) sự chuẩn bị
nghề nghiệp, (11) truyền thông
(1) Chi phí
(2) Danh tiếng
Andriani
(3) Trường gần nhà
Kusumawati (2010)
(4) Cơ hội nghề nghiệp trong tương lai
(5) Cha mẹ
(1) Chi phí học tập và sinh hoạt, (2) Chất lượng giảng dạy và hỗ
trợ của nhân viên, (3) Uy tín của tổ chức , (4) Vị trí và cơ sở
Elfrida Manoku
vật chất, (5) Sự công nhận , (6) Sở thích và năng lực cá nhân,
(2015)
(7) Địa điểm, (8) Quan điểm sau khi tốt nghiệp, (9) Điểm số
trường trung học.
(1) Cơ hội việc làm trong tương lai
(2) Thông tin có sẵn về trường ĐH
Trần Văn Quí &
(3) Bản thân cá nhân học sinh
Cao Hào Thi (2009) (4) Nhân tố về cá nhân có ảnh hưởng đến quyết định của
họcsinh
(5) Đặc điểm cố định của trường ĐH
(1) Đặc điểm của trường ĐH
(2) Mức độ đa dạng và hấp dẫn ngành đào tạo
Nguyễn Phương
(3) Khả năng đáp ứng sự mong đợi sau khi ra trường
Toàn (2011)
(4) Nỗ lực giao tiêp của trường ĐH
(5) Danh tiếng trường đại học
So Jung Lee và
Hyun Kyung
Chatfield (2010)
TS. Nguyễn Minh
Hà, ThS. Huỳnh Gia
Xuyên, ThS. Huỳnh
Thị Kim Tuyết
(2011)
(1)Nỗ lực của nhà trường đưa thông tin đến học sinh sắp tốt
nghiệp THPT; (2) Chất lượng dạy và học; (3) Đặc điểm của
bản thân sinh viên; (4) Công việc trong tương lai; (5) Khả năng
đậu vào trường; (6) Người thân trong gia đình; (7) Người thân
ngoài gia đình
Nguồn: Tổng hợp của tác giả
Nhóm SVTH
Trang 14
