Bài giảng Ngữ văn lớp 12 - Bài Tìm hiểu về vùng văn hóa Việt Bắc

CHÀO MỪNG CÔ GIÁO VÀ
CÁC BẠN
ĐẾN VỚI BÀI THỰC HÀNH
NHÓM 4


Thành viên nhóm 4:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Lục Thị Lan Anh
Nguyễn Bảo Ánh
Ngô Thế Duy
Thẩm Hương Giang
Lê Thị Khánh Mai
Lê Hồng Phương
Trần Thị Thùy
Giáp Ninh Trang
Nguyễn Huyền Trang


BÀI THỰC HÀNH
TÌM HIỂU VỀ VÙNG VĂN HÓA VIỆT BẮC

Các vùng văn hóa Việt Nam

Vùng
văn
hóa
Tây
Bắc

Vùng
văn
hóa
Việt
Bắc

Vùng
văn
hóa
Châu
thổ
Bắc
Bộ

Vùng
văn
hóa
Trung
Bộ

Vùng

văn hóa
Tây
Nguyên

Vùng
văn
hóa
Nam
Bộ


VÙNG VĂN HÓA VIỆT BẮC

Đặc điểm tự
nhiên và xã hội

Đặc điểm văn
hóa

Khái quát

Vị trí,
phạm vi
địa lý

Địa hình,
khí hậu

Đặc điểm
dân cư

Vật chất
(Ăn, mặc,
ở,..)

Tinh thần
(Lễ tết, Tang
ma, cưới hỏi,
giáo dục,
ngôn ngữ..)



VĂN HÓA VẬT CHẤT


1. Văn hóa kiến trúc nhà ở


a. Nhà sàn
• Nhà sàn của người Nùng ở Việt Bắc (Lạng Sơn, Cao
Bằng) thường được làm tựa lưng vào đồi núi, mặt
hướng ra phía ruộng đồng và cảnh trí thiên nhiên
thoáng đãng, rộng rãi, tránh núi non, sông ngòi, bụi
cây có hình thù kỳ bí.


• Ðiều này xuất phát từ quan niệm
của người Tày, Nùng cho rằng:
mỏm núi hình mũi tên hướng vào

nhà thì mọi người trong nhà sẽ hay
gặp phải tai nạn, thương vong; bụi
cây có hình thù của thú dữ sẽ làm
cho gia cầm chăn nuôi hay bị chết,
bị bắt; còn một dòng suối chảy qua
nhà sẽ làm gia đình bị mất của...


Nhà sàn ở vùng Việt Bắc có 2 loại: Nhà 2 mái và
nhà 4 mái.
Nhà sàn hai mái


• Mặt bằng nhà sàn của người Tày, Nùng thường có bề ngang
hẹp và lòng nhà sâu, trong nhà có từ 7 đến 9 hàng cột.

Ngôi nhà dân tộc Tày tràn ngập ánh sáng tự nhiên.


• Các ngôi nhà trong bản thường được dựng song song với
nhau và chạy theo triền đồi.


b. Nhà đất
Bên cạnh nhà sàn, nhà đất cũng là một kiểu nhà
chính ở Việt Bắc.

Nhà trình tường (nhà đất) ở Hà Giang

Với môi trường sống ở trên các
sườn núi cao, khí hậu lạnh khắc
nghiệt, môi trường đã hình thành
nên nét độc đáo trong văn hóa
kiến trúc của ngôi nhà trình tường
bằng đất, thường được lợp ngói
hoặc tranh, phù hợp với ưu điểm
chống được kẻ gian, thú dữ


• Tường trình bằng đất dày tới nửa mét, mái lợp bằng
cỏ, nhà dựa lưng vào núi quay mặt hứng gió, dù mùa
hè nắng nóng khắc nghiệt nhưng chỉ cần bước chân
vào, sẽ có cảm giác mát dịu dù cả nhà chắng có một
cái quạt hay chiếc điều hòa...


2. Văn hóa trong sản xuất – buôn bán.
 Hoạt động sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi)
Hoạt động sản xuất: chủ yếu là cây lương thực
( lúa nước, ngô, khoai,...) và một số loại cây ăn
quả.


Do địa hình của Việt Bắc chủ yếu là đồi núi nên
tất cả được trồng trên ruộng bậc thang (đây được
coi là nét đẹp riêng biệt của hoạt động sản xuất
miền núi)

 Hoạt động chăn nuôi:
Gia súc lớn (trâu, bò. lợn): gia cầm (gà)


Việt Bắc có địa hình chủ yếu là đồi núi, dân cư
thưa thớt nên kinh tế ở vùng chủ yếu là tự cung
tự cấp, cuộc sông con người nơi đây găn liền với
thiên nhiên.


• Nghề dệt vải chàm, thổ cẩm nổi tiếng với các
hoa văn phong phú, với các sắc màu sặc sỡ.

Làng nghề dệt vải chàm ở Bắc Kạn
Mô tả hoạt động Dệt vải của người Tày - BTVHCDTVN


 Hoạt động buôn bán :
Cũng từ đặc điểm điểm địa hình chủ yếu là đồi núi hiểm
trở, đi lại khó khăn nên các hoạt động trao đổi buôn bán
giữa các tỉnh các huyện không thuận lợi, nhiều nơi một
tháng mới có một - hai phiên chợ.
Nói đến sinh hoạt văn hoá của
cư dân vùng Việt Bắc không thể
không nói đến sinh hoạt hội chợ
ở đây- là nơi để trao đổi hàng
hoá, nhưng cũng là nơi để nam
nữ thanh niên trao duyên, tỏ
tình.

Phiên chợ vùng cao – Bảo tàng VHDTVN


Các mặt hàng chủ yếu phục vụ cho sinh hoạt, lao động và được
phân bố theo từng mùa...
Đặc biệt, ở các phiên chợ vùng cao luôn rực rỡ sắc màu của trang
phục người đi bán đi mua và của vải vóc, quần áo bày bán.

Chợ phiên Quyết Tiến (Hà Giang)


• Em là Lục Thị Lan Anh, thành viên của nhóm 4,
xin thuyết trình về văn hóa Việt Bắc thể hiện qua
trang phục.
• Sinh sống ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Tuyên
Quang, Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Kạn... Đồng
bào dân tộc Tày đã tạo cho mình một bản sắc
riêng. Qua những nét văn hóa như ẩm thực, trò
chơi dân gian, ngôn ngữ,... đồng bào Tày đã có
một kho tàng văn hóa truyền thống. Đặc biệt,
trang phục truyền thống từ lâu đã trở thành biểu
tượng văn hóa cũng như nét đẹp bình dị và độc
đáo của dân tộc Tày ở khắp miền phía Bắc.