THƯƠNG mại trong nền KINH tế TOàN cầu sau hội nghị doha

Các t liệu dịch khác:

Khái quát về Chính quyền Mỹ
Khái quát về Kinh tế Mỹ
Khái quát về luật Thơng mại Mỹ
Khái quát về Lịch sử nớc Mỹ
Khái quát về Địa lý Mỹ
Phác thảo về Văn học Mỹ
Thuật ngữ Thơng mại
Cuộc sống và các thể chế ở Mỹ
Bầu cử Mỹ năm 2000
Sự minh bạch trong chính phủ
Tham nhũng: Một cản trở cho sự phát triển
Chính sách đối ngoại và bầu cử năm 2000
Trách nhiệm của chính phủ
Tuyên ngôn độc lập 1776
An ninh quốc gia của Mỹ: Chính quyền Bush
Các bài phát biểu của Tổng thống Clinton trong chuyến thăm Việt Nam tháng 11/2000
An ninh Quốc gia Hoa Kỳ: Chính quyền Bush
Giao thông vận tải quốc tế: Đa nền kinh tế toàn cầu tiến lên
Tại sao phải có chính sách cạnh tranh: Đặc biệt đối với các nớc đang phát triển
Thách thức về bản quyền trong nền kinh tế toàn cầu
Việc hoạch định chính sách đối ngoại Mỹ
Chính sách an ninh của Mỹ trong một thế giới đang thay đổi
Tuyên ngôn độc lập và Hiến pháp Hoa Kỳ
Báo chí và Đạo đức
Cuộc chiến chống đói nghèo
Mạng luới khủng bố
Chủ nghĩa khủng bố: Đánh giá mối đe dọa, Biện pháp và Chính sách Đối phó
Tự do tôn giáo nh là một quyền của con ngời
Quan hệ thơng mại Hoa Kỳ - Việt Nam và những thông tin cần biết

Cuộc chiến toàn cầu chống khủng bố: 100 ngày đầu tiên
Nếu cần toàn văn của các tài liệu trên, bạn có thể liên hệ với chúng tôi hoặc lấy trên
trang web: />
Trung tâm Thông tin - T liệu
Phòng Thông tin - Văn hóa
Lnh sự quán Hợp chủng quốc Hoa Kỳ
Tầng 9, Saigon Center Building, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Tel: (848) 821-6400 Fax: (848) 821-6405 Email:
/>
Triển vọng
Tập 7, Số 1

Kinh tế

Tạp chí điện tử của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ

Tháng 1/2002

THƯƠNG MạI trong nềN KINH Tế TOàN CầU
sau hội nghị Doha

TRADE IN THE POST-DOHA
GLOBAL ECONOMY


THƯƠNG MạI trong nềN KINH Tế TON CầU
sau hội nghị Doha
Mĩt vểng đàm phán thương mại toàn cu mi, cệ tên gìi là "Chương trẻnh phát triấn Doha" cóa các bĩ trưịng
thương mại đại din cho các nưc thành viên cóa T chờc Thương mại Thè gii (WTO), cệ nhiẫu khả năng sặ
cải thin tt hơn cuĩc sng cóa ngưíi dân ị 140 quc gia thành viên WTO, đắc bit là các nưc đang phát triấn.

Bẵt đu vào tháng 1/2002 và dở đềnh sặ kèt thồc vào 2005, các cuĩc đàm phán hờa hẩn sặ mị cốa các thề
trưíng cho nhiẫu loại hàng hoá và dềch vổ cệ ù nghéa to ln đi vi các nưc đang phát triấn, đắc bit là trong
lénh vic nông nghip. Các quc gia thềnh vưỏng hơn cọng đã cam kèt h trỏ các nưc đang phát triấn xây
dởng năng lởc đấ tham gia vào các cuĩc đàm phán thương mại và thởc hin các cam kèt mà hì đưa ra trong các
thoả thun này.
Các nưc thành viên mi gia nhp WTO là Trung Quc và Đài Loan chẵc chẵn sặ mang lại sở thay đi cho
đĩng lởc cóa các cuĩc đàm phán. Mị cốa hơn nộa thề trưíng nĩi đềa sặ giồp Trung Quc đy mạnh các cuĩc
cải cách cơ cu kinh tè vẫ mìi mắt.
Trong khi đệ, các thành viên cóa hai chẹnh đảng chó yèu trong Quc hĩi Hoa Kỡ đã cam kèt sặ theo sát tỗng
diận bièn cóa các cuĩc đàm phán trong khuôn kh WTO.
Tạp chẹ đin tố này sặ tp hỏp quan điấm cóa các nhà đàm phán thương mại chó cht cóa Hoa Kỡ cọng như
cóa mĩt thành viên lãnh đạo trong Thưỏng vin Hoa Kỡ và mĩt hìc giả, đấ trao đi vẫ nhộng vn đẫ ln sặ
đưỏc đàm phán trong mĩt vài năm ti.
Thờ trưịng Ngoại giao Alan Larson sặ tẻm hiấu vẫ vai trể quan trìng cóa các nưc đang phát triấn trong vic
phát đĩng mĩt vểng đàm phán mi, đắc bit trong lénh vởc nông nghip và sị hộu trẹ tu. Các vn đẫ tièp cn
thề trưíng sản phm công nghip và lỏi ẹch cóa hạ thp thuè quan đi vi các nưc đang phát triấn sặ là chó đẫ
nghiên cờu cóa Thờ trưịng Thương mại Grant Aldonas. Thờ trưịng Nông nghip J.B Penn sặ đẫ cp sơ lưỏc
các mổc tiêu đàm phán vẫ nông nghip cóa Hoa Kỡ trong ba lénh vởc - tièp cn thề trưíng, cạnh tranh xut
khu và h trỏ trong nưc. Tham tán công sờ kinh tè tại Đại sờ quán Hoa Kỡ ị Bẵc Kinh, James Zumwalt, sặ
cho bièt lù do vẻ sao vic Trung Quc gia nhp WTO sặ cệ lỏi cho tt cả các bên.
Tạp chẹ này cển đăng tải mĩt bài vièt cóa Thưỏng Nghề sé Max Baucus, Chó tềch Uớ ban Tài chẹnh cóa Thưỏng
vin, cơ quan chều trách nhim theo dếi các cuĩc đàm phán thương mại, vẫ tm quan trìng cóa sở tham gia cóa
quc hĩi trong vểng đàm phán thương mại mi đắc bit liên quan ti môi trưíng và lut chng bán phá giá
cóa Hoa Kỡ.
Và Jeffrey Schott, chuyên gia nghiên cờu cao cp tại Vin Kinh tè Quc tè, sặ giải thẹch lù do tại sao cơ cu cóa
các cuĩc đàm phán hin nay cệ thấ trị thành mĩt cuĩc chơi cệ lỏi cho cả các nưc công nghip và đang phát
triấn.
Toàn văn bài viết cò trên Internet tại:
(Tiếng Anh)
(Tiếng Việt)

1


Triển vọng kinh tế
Tạp ch điện từ ca Bồ Ngoại giao Hoa Kự

Nội dung

Thương mại trong nền kinh tế ton cầu
sau Hội nghị Doha

Chuyên đề
động lực đm phán mới tại Doha

5

Alan Larson, Thữ trưỗng Ngoại giao Hoa Kự
Sau khi giồp xây dởng sở đỉng thun cho các cuĩc đàm phán cóa WTO, các nưc đang phát triấn sặ cệ lỏi tỗ các
cuĩc đàm phán dưi hẻnh thờc mị cốa thề trưíng và h trỏ kợ thut.
Hội nghị bộ trưởng Doha: Một lực đẩy mới cho các cuộc đm phán đa phương về
nông nghiệp

9

J.B.Penn, Thữ trưỗng Nông nghiệp Hoa Kự
Trong các cuĩc đàm phán WTO vẫ nông nghip, Hoa Kỡ luôn tẻm cách giảm bt thuè quan, xoá bễ trỏ cp xut khu
và chn chẽnh các h trỏ trong nưc đỉng thíi dành cho các nưc đang phát triấn sở bảo đảm an ninh lương thởc ln
hơn và mĩt con đưíng phát triấn bẫn vộng.
Thương mại tự do: Cơ hội lớn hơn cho tất c các nước

13

Grant Aldonas, Thữ trưỗng Thương mại Hoa Kự
Các nưc đang phát triấn cệ lỏi nhiẫu nht bng vic giảm thuè quan trong thương mại vi nhau. Hì cn chun bề
tham gia các cuĩc đàm phán không chẽ đấ tẻm kièm nhộng nhưỏng bĩ cóa các nưc công nghip phát triấn mà cển
phải tở giảm bt các rào cản thương mại cóa chẹnh hì.
Việc gia nhập WTO nh hưởng thế no đến Trung Quốc

18

James Zumwalt, Tham tán Công sữ Kinh tế, Đại sữ quán Hoa Kự ỗ Bắc Kinh
Tham gia WTO là vic cệ lỏi cho cả Trung Quc và h thng thương mại thè gii, giồp Trung Quc duy trẻ cải cách
cơ cu đỉng thíi mang lại cho các đi tác thương mại các thách thờc và cơ hĩi mi.

2


Bình luận
Doha v xa hơn nữa: vai trò của Quốc hội trong vòng đm phán thương mại mới

24

Thượng ngh s Max Baucus, Ch tch Uỳ ban Tài chnh ca Thượng viện
Các cuĩc đàm phán WTO mang lại cơ hĩi cho thương mại tở do và tièn bĩ vẫ mổc tiêu môi trưíng. Tuy nhiên, không
thấ chẵc chẵn vẫ mĩt kèt quả tt đẩp trong vic mị cốa các thề trưíng nông sản và quyèt đềnh ni lại cuĩc đàm phán
vẫ lut chng bán phá giá cho thy Quc hĩi cn gây ảnh hưịng ln hơn trong vn đẫ này.
Những đánh giá về Hội nghị bộ trưởng Doha

28

Jeffrey Schott, Chuyên gia cao cấp, Viện Kinh tế Quọc tế
Hĩi nghề WTO năm 2001 tại Doha thành công trong các lénh vởc mà hĩi nghề Seattle đã tht bại vẻ mĩt loạt lù do,
trong đệ cệ sở hỏp tác tt hơn giộa Hoa Kỡ và EU và công tác t chờc tt hơn. Các nưc đang phát triấn cn đưỏc h
trỏ đấ tn dổng các thoả thun thương mại đã đạt đưỏc.

Con số v sự kiện
Các nước xuất khẩu v nhập khẩu hng đầu trong thương mại hng hoá thế giới

32

Thương mại hng hoá của Hoa Kỳ theo khu vực

32

Thương mại hng hoá của Hoa Kỳ theo nước

33

Thương mại hng hoá của Hoa Kỳ theo sn phẩm

34

các NGUồN thông tin
các địa chỉ v trang web quan trọng

35

tư liệu đọc thêm

36

3


triển vọng kinh tế
Tạp chí điện tử của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ

Tập 7, Số 1, tháng 1/20 02

Báo điện tử của Văn phòng Chương trình Thông tin Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nghiên cứu những
vấn đề cốt lõi mà hiện nay nước Mỹ và cộng đồng Quốc tế đang phải đối mặt.
Tờ báo này gồm năm chủ đề (Viễn cảnh kinh tế, Những vấn đề toàn cầu, Những vấn đề về dân chủ, Lịch trình
chính sách đối ngoại Mỹ, Xã hội và Giá trị Mỹ), cung cấp các thông tin phân tích bình luận và cơ bản về các lĩnh
vực chủ đề. Tất cả các báo này đều được xuất bản bằng tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Bồ Đào Nha những số
chọn lọc còn được xuất bản bằng tiếng Arập Nga và tiếng Tây Ban Nha. Các số bằng tiếng Anh được xuất bản
từ 3 đến 6 tuần một lần. Các số dịch sang tiếng khác thường ra sau từ 2 đến 4 tuần. Thứ tự thời gian xuất bản
các báo không thống nhất, có báo xuất bản nhiều kỳ có báo xuất bản ít kỳ.
Tất cả các số đều được xuất bản bằng tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Tây Ban Nha và những
số chọn lọc còn được xuất bản bằng tiếng Arập và tiếng Nga. Những số bằng tiếng Anh xuất bản cách nhau
khoảng một tháng. Các số dịch sang tiếng khác xuất bản sau số tiếng Anh từ 2 đến 4 tuần.
Các ý kiến nêu trên các tờ báo không nhất thiết phản ảnh quan điểm hoặc chính sách của chính phủ Mỹ. Bộ
Ngoại giao Mỹ không chịu trách nhiệm về nội dung và khả năng truy cập thường xuyên đến các trang web kết
nối với các báo, trách nhiệm đó hoàn toàn thuộc về các nhà quản trị các Websites này. Các bài báo có thể được
dịch và đăng lại ở nước ngoài trừ các bài có yêu cầu xin phép bản quyền.
Các số báo hiện hành hoặc số cũ có thể tìm thấy trên trang chủ của Phòng các Chương trình thông tin quốc tế
trên mạng World Wide Web theo địa chỉ: Các bài báo được lưu dưới nhiều
dạng khác nhau để tiện xem trực tuyến truyền tải xuống và in ra. Các ý kiến đóng góp xin gửi đến Đại sứ quán
Mỹ (Phòng Ngoại giao Nhân dân) hoặc gửi đến toà soạn địa chỉ:
Editor, Economic Perspectives
IIP/T/ES

U.S. Department of State
301, 4th Street, SW
Washington, D.C. 20547
Unites States of America
Email:
Chịu trách nhiệm xuất bản :
Tổng biên tập:
Thư ký toà soạn :
Phó Tổng biên tập :
Biên tập viên

Judith S. Siegel
Jonathan Schaffer
Kathryn McConnell
Wayne Hall
Kathleen Hug
Eileen Deegan
Martin Manning
Bruce Odessey
Warner Rose
Berta Gomez

Phụ trách Mỹ thuật:
Ban biên tập:

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
Văn phòng Chương trình Thông tin Quốc tế
Tháng 1/2002
4

Sylvia Scott
Howard Cincotta
Judith S. Siegel
Leonardo Williams


Chuyên đề

ĐộNG LựC ĐM PHáN MớI TạI Doha
Alan Larson, Thữ trưỗng Phú trách các Vấn đề về Kinh tế, Kinh doanh và Nông nghiệp
Bồ Ngoại giao Hoa Kự
Theo ông Alan Larson, Thờ trưịng Bĩ Ngoại giao Hoa Kỡ các vn đẫ vẫ Kinh tè, Kinh doanh và Nông
nghip, tại hĩi nghề cóa WTO vào tháng 11 tại Doha, Qatar, các nưc đang phát triấn đã đệng mĩt vai trể
quyèt đềnh trong vic đạt đưỏc sở nht trẹ cho các cuĩc đàm phán thương mại mi.
Ông nệi, các nưc đang phát triấn cn phải đưỏc hưịng lỏi trưc tiên tỗ chương trẻnh cóa WTO, đắc bit
là trong vic mị rĩng thề trưíng sản phm nông nghip, bảo v quyẫn sị hộu trẹ tu đỉng thíi vi vic
cung cp thuc men cho các hoạt đĩng cờu trỏ y tè công khn cp và thồc đy vic xây dởng năng lởc.
Cọng theo ông Larson, các nưc thành viên cóa WTO nên giồp đò các nưc đang phát triấn tham gia vào
WTO và nẫn kinh tè toàn cu.
Hĩi nghề Bĩ trưịng các nưc WTO tại Doha đã chờng kièn mĩt sở chuyấn bièn ln vẫ đĩng lởc đàm phán
cóa WTO và vẫ vic WTO sặ tièn hành các hoạt đĩng cóa mẻnh như thè nào. Cả hai sở thay đi này sặ cệ
ảnh hưịng sâu sẵc đèn cách thờc Hoa Kỡ sặ theo đui các lỏi ẹch kinh tè quc tè cóa Hoa Kỡ trong diận
đàn quan trìng này.
Đu tiên, các nưc đang phát triấn đã tạo ra đĩng lởc đàm phán mi tại hĩi nghề các bĩ trưịng bng vic
yêu cu và đệng mĩt vai trể quan trìng trong vic đềnh hẻnh các kèt quả cóa hĩi nghề. Thờ hai, quyèt
đềnh phát đĩng mĩt vểng đàm phán thương mại toàn cu mi - cển gìi là Chương trẻnh phát triấn Doha cho thy mĩt biấu tưỏng rế nầt vẫ sở thành công cệ thấ đạt đưỏc thông qua các hoạt đĩng ngoại giao cóa
Hoa Kỡ.
Trưc và trong Hĩi nghề Bĩ trưịng, đại din Thương mại Hoa Kỡ, ông Robert Zoellick, đã hoàn thành
xut sẵc vic xây dởng quan h vi tt cả các nưc thành viên WTO. Ông Robert Zoellick vi tư cách cá
nhân đã tièp xồc và làm vic vi các nưc đang phát triấn đấ giải quyèt các vn đẫ cõng quan tâm và tạo

ra sở nht trẹ vẫ mĩt vểng đàm phán mi. Bĩ trưịng Nông nghip Veneman và Thờ trưịng Thương mại
Aldonas và Phệ Đại din Thương mại Hoa Kỡ Huntsman đã tham gia vào nhệm cóa Bĩ Ngoai giao đấ
tièp xồc làm vic vi các nưc đang phát triấn.
Vẫ phn mẻnh, Bĩ trưịng Thương mại cóa các nưc đang phát triấn đã cệ vai trể then cht trong các vn
đẫ quyèt đềnh đèn sở thành công tại Hĩi nghề Bĩ trưịng. Vẹ dổ, Bĩ trưịng Thương mại Mêhico, ông
Dezbez Bautisa, đã chẽ đạo nhệm làm vic bàn bạc các vn đẫ cóa Hip đềnh vẫ Quyẫn Sị hộu trẹ tu liên
quan đèn thương mại (TRIPS). Bĩ trưịng Thương mại Nam Phi Erwin chẽ đạo nhệm làm vic tp trung
vào các qui đềnh cóa WTO. Bĩ trưịng Thương mại Singapore Yeo chẽ đạo nhệm làm vic vẫ nông nghip.
5


Thờ trưịng Thương mại Chilê Munoz Valenzuela chẽ đạo nhệm làm vic vẫ các vn đẫ môi trưíng. Các
Bĩ trưịng Bello cóa Nigiêria, Biwott cóa Kênia và Simba cóa Tanzania ln lưỏt đại din cho T chờc
Thng nht châu Phi, nhệm châu Phi-Caribê-Thái Bẻnh Dương và các nưc kầm phát triấn nht.
Tt cả đại din cóa các nưc đang phát triấn đã phi hỏp chắt chặ vi chồng tôi và vi các nưc phát triấn
khác đấ tẻm các bin pháp giải quyèt rt nhiẫu vn đẫ trong s nhộng vn đẫ khệ khăn nht. Nèu không
cệ sở tham gia tẹch cởc cóa hì thẻ Hĩi nghề Bĩ trưịng khệ cệ thấ thành công đưỏc.
Trong phiên hìp cui cõng cóa hĩi nghề, các Bĩ trưịng Bello, Biwott và Simba đã biấu lĩ sở hài lểng vẫ
diận bièn và kèt quả cóa hĩi nghề. Bĩ trưịng Simba đã đắt tên Chương trẻnh Phát triấn Doha và Bĩ
trưịng Bello đã đắt bit biấu dương Đại sờ Zoellick vẫ các n lởc cóa ông trong vic tham vn và ghi
nhn quan điấm cóa các nưc đang phát triấn. Sau đệ quan chờc tỗ nhiẫu nưc đang phát triấn, bao gỉm
Nam Phi, ấn đĩ, Inđônexia, Jamaica, Mêhicô và Côoet, cõng hoan nghênh sở thành công cóa hĩi nghề
Doha.
Các nước đang phát triển có lợi gì từ thương mại?
Theo đánh giá cóa Ngân hàng Thè gii và Quợ Tiẫn t Quc tè, thương mại là nhân t quan trìng duy
nht ảnh hưịng đèn sở tăng trưịng cóa các nưc đang phát triấn. Ngân hàng Thè gii dở báo rng vic
gia tăng tièp cn các thề trưíng xut khu thè gii cóa các nưc ngho cệ thấ làm tăng thêm 1,5 nghẻn tớ
đô-la thu nhp trong vểng 10 năm và nâng tớ l tăng trưịng GDP hàng năm cóa các nưc này thêm 0,5%.
Tở do hoá thương mại cển cệ thấ h trỏ các cải cách kinh tè theo hưng tăng trưịng và giồp cho vic
chuyấn giao công ngh và tri thờc. Các nưc đang phát triấn sặ cệ lỏi tỗ chương trẻnh làm vic thoả thun

tại Hĩi nghề Bĩ trưịng Doha, đắc bit trong các lénh vởc nông nghip, TRIPS/y tè công và xây dởng năng
lởc.

Nông nghiệp. Vic đàm phán vẫ các cải cách nhm tở do hoá thương mại vẫ nông sản là ưu tiên hàng
đu đi vi nhiẫu nưc đang phát triấn. Bĩ trưịng Thương mại Singapo Yeo đã n lởc đấ đưa ra đưỏc
mĩt đẫ nghề mang tẹnh thoả hip nhm phá vò sở bè tẵc giộa Liên minh Châu Âu (EU) và các nưc xut
khu nông sản. Tuyên b cóa các bĩ trưịng nệi rng các thành viên WTO sặ đàm phán vic cẵt giảm trỏ
cp xut khu "nhm loại bễ dn các trỏ cp này". Các thành viên cam kèt sặ cệ nhộng cải thin đáng kấ
đấ mị cốa thề trưíng và giảm bt các h trỏ trong nưc gây ảnh hưịng đèn thương mại. Tạo ra mĩt sân
chơi bẻnh đằng sặ làm tăng cơ hĩi cho nông dân ị các nưc đang phát triấn đấ cạnh tranh hiu quả hơn
vi các nưc phát triấn ngay trên thề trưíng nĩi đềa và thề trưíng xut khu. Tở do hoá thương mại cển
cệ thấ giồp nâng cao năng sut lao đĩng trong nông nghip và thu nhp, tạo vic làm và giảm bt đệi
ngho ị khu vởc nông thôn tại các bưc đang phát triấn.

TRIPS/cung cấp thuốc chữa bệnh. Cuĩc tranh lun vẫ y tè công là mĩt vn đẫ bờc xồc khác đi vi
các nưc đang phát triấn. Nhệm làm vic do Bĩ trưịng Thương mại Mêhicô Derbez chó trẻ đã làm vic
vi đại din cóa Hoa Kỡ, EU, Braxin, ấn Đĩ và Châu Phi đấ đạt đưỏc bưc đĩt phá ngày tỗ khi bẵt đu
hĩi nghề. Tuyên b cui cõng vẫ TRIPS khá mạnh vẫ mắt chẹnh trề, tái khằng đềnh cam kèt cóa các thành
6


viên WTO đi vi Hip đềnh vẫ TRIPS. Tuyên b nệi rế rng Hip đềnh vẫ TRIPS nht quán vi các mổc
tiêu vẫ y tè công cóa các thành viên WTO và mang lại cho các nưc thành viên đang phát triấn niẫm tin
rng TRIPS sặ cho hì sở linh hoạt trong vic giải quyèt các vn đẫ chăm sệc sờc kho. Sau cõng, tuyên b
cọng khằng đềnh lại tm quan trìng cóa vic bảo v quyẫn sị hộu trẹ tu và vai trể quan trìng cóa nệ
trong vic phát triấn các loại thuc mi. Các bĩ trưịng cọng nht trẹ vi đẫ xut cóa Hoa Kỡ cho phầp các
nưc thành viên kầm phát triấn nht cóa WTO kầo dài thíi hạn phải thởc hin các nghéa vổ TRIPS đèn
1/1/2016.
Hoa Kỡ tin tưịng rng thách thờc to ln cóa HIV/AIDS và các bnh truyẫn nhiậm khác như st rầt và lao
phi, sặ đểi hễi sở tp trung nguỉn lởc cóa toàn bĩ cĩng đỉng quc tè. Hoa Kỡ và các nưc khác sặ thành

lp Quợ toàn cu chng AIDS, Lao phi và St rầt vào tháng 1/2002 đấ phểng chng, chăm sệc và điẫu trề
các căn bnh này và phát triấn cơ sị hạ tng y tè và h thng cung cp dềch vổ. Tng thng Bush đã cam
kèt đệng gệp 200 triu đô-la vào Quợ toàn cu như khoản tiẫn khịi đĩng quợ. Chồng tôi đang tẹch cởc
khuyèn khẹch sở đệng gệp tỗ phẹa nhà nưc và tư nhân cho quợ này.

Hỗ trợ xây dựng năng lực. Tuyên b cóa các bĩ trưịng công nhn các yêu cu và quan tâm đắc bit
cóa các nưc đang phát triấn. Tuyên b thấ hin cam kèt vẫ h trỏ kợ thut cho vic xây dởng năng lởc
thương mại, cả vẫ đàm phán và thởc hin các hip đềnh. Hoa Kỡ đã cung cp hơn 1,3 tớ đô-la h trỏ xây
dởng năng lởc thương mại thông qua nhiẫu kênh song phương và đa phương cho các nưc đang phát
triấn trong 3 năm qua. Chồng ta đã đệng gệp 1,65 tớ đô-la vào quợ uớ thác cóa WTO dành cho h trỏ
năng lởc. Xây dởng năng lởc ị các nưc đang phát triấn là mĩt ưu tiên trong chẹnh sách ngoại giao và
Hoa Kỡ sặ tièp tổc đi đu trong các n lởc cóa quc tè vẫ vn đẫ này.

Môi trường. Các mổc tiêu thương mại và môi trưíng cệ thấ và phải b sung cho nhau. Tuy nhiên, nhiẫu
nưc đang phát triấn và ngưíi xut khu nông sản lo sỏ trưc "chó nghéa bảo hĩ xanh" và cái gìi là
nguyên tẵc phểng ngỗa cóa EU. Dưi sở chó trẻ cóa Thờ trưịng Thương mại Chilê Munoz Valenzuela và
vi sở h trỏ tỗ bên ngoài cóa Hoa Kỡ, các bĩ trưịng nht trẹ vi mĩt chương trẻnh môi trưíng vộng chẵc
nhm tránh các rói ro này. Các bĩ trưịng đỉng ù đàm phán vẫ h trỏ xut khu cá và mị cốa thề trưíng
cho các hàng hoá và dềch vổ thân thin vi môi trưíng. Các bĩ trưịng cọng đỉng ù đàm phán vẫ mi
quan h giộa các nghéa vổ thương mại cổ thấ trong các hip đềnh môi trưíng đa phương (MEAs) và các
quy tẵc hin hành cóa WTO. Các thành viên WTO tp trung vào MEAs bng vic yêu cu chẽ gii hạn
phạm vi thảo lun vào vn đẫ vẫ khả năng áp dổng các quy tẵc hin hành cóa WTO giộa các bên và đẫ
nghề rng các MEAs này không làm ảnh hưịng đèn các quyẫn cóa bt kỡ thành viên WTO nào không
tham gia chồng. Các bĩ trưịng đỉng ù xem xầt các yêu cu cóa các nưc đang phát triấn đỉng thíi vn
duy trẻ nguyên tẵc mị cốa và không phân bit đi xố cóa h thng thương mại đa phương.

Các vấn đề khác. Trong nhệm làm vic vẫ Các quy tẵc cóa WTO do Bĩ trưịng Thương mại Nam Phi
Erwin chó trẻ, các nưc đang phát triấn nhn mạnh rng vic làm rế các hip đềnh WTO vẫ giải quyèt
tranh chp và chng phá giá cn đưỏc đưa vào nĩi dung các cuĩc đàm phán sẵp ti. Các nưc đang phát
triấn nht trẹ vi Hoa Kỡ vẫ vic cọng cn giải quyèt trong khuôn kh các cuĩc đàm phán các vn đẫ vẫ

sở minh bạch và quy trẻnh thó tổc điẫu tra chng bán phá giá và các nguyên nhân cơ bản cóa thương mại
không lành mạnh. Các uớ ban cóa WTO sặ dành ưu tiên cao cho các vn đẫ thởc thi, bao gỉm trỏ cp và
7


dt may, trong các chương trẻnh làm vic.
Các nưc đang phát triấn cọng khằng đềnh rng hì đang thièu năng lởc đấ đàm phán các nghéa vổ mi
trong các lénh vởc đu tư, cạnh tranh, h trỏ thương mại và minh bạch trong vic mua sẵm cóa chẹnh
phó. Do đệ, các thành viên WTO nhẵc lại nhộng vn đẫ này vi các uớ ban cóa WTO đấ thảo lun thêm.
Nhộng nưc óng hĩ đàm phán vẫ đu tư phải hỏp tác vi các nưc đang phát triấn đấ nâng cao năng lởc
cóa hì sao cho các nưc đẫu thoả mãn vi các bin pháp cn cệ đấ xây dởng mĩt khuôn kh chẹnh sách
đu tư thu hồt đưỏc các dểng vn đu tư nưc ngoài. Các nưc đang phát triấn nên ghi nh rng xây
dởng mĩt khuôn kh chẹnh sách đu tư hiu quả sặ mang lại lỏi ẹch qua vic thu hồt công ngh, vn và
tri thờc cn thièt cho sở phát triấn.
Kết luận
Hĩi nghề bĩ trưịng WTO ị Doha cho thy mĩt đĩng lởc mi trong các cuĩc đàm phán thương mại khi
các nưc đang phát triấn đệng mĩt vai trể tẹch cởc và mang tẹnh xây dởng trong vic tạo ra sở nht trẹ đấ
phát đĩng Chương trẻnh phát triấn Doha. Các cuĩc đàm phán cệ khả năng sặ nâng cao tăng trưịng và
phát triấn cho tt cả các thành viên WTO. Đấ tièp tổc tièn trẻnh tở do hoá thương mại toàn cu, chồng ta
phải sẳn sàng đáp lại các yêu cu bờc thièt cóa các đi tác thương mại đang phát triấn. Mun đạt đưỏc
điẫu này, chồng ta sặ phải tièp tổc các n lởc xây dởng năng lởc đấ giồp các nưc đang phát triấn nâng
cao khả năng tham gia đy đó không chẽ trong WTO mà cả trong nẫn kinh tè toàn cu.

Toàn văn bài viết cò trên Internet tại:
(Tiếng Anh)
(Tiếng Việt)

8

Hội nghị bộ trưởng Doha: Một lực đẩy mới cho các
cuộc đm phán đa phương về nông nghiệp
J. B. Penn, Thữ trưỗng Phú trách Trỏng trt và Dch vú Nông nghiệp Nước Ngoài
Bồ Nông nghiệp Hoa kự
Trong các cuồc đàm phán về nông nghiệp trong khuôn khõ WTO, Hoa Kự luôn tìm cách hạ thấp thuế
quan với sứ quan tâm đặc biệt đọi với việc quản lỹ hạn ngạch thuế quan, để xoá bí trợ cấp xuất khẩu
và chấn chỉnh các biện pháp hó trợ trong nước, Thữ trưỗng Nông nghiệp, ông J.B.Penn nòi.
Ông nòi, mồt múc đch khác ca Hoa Kự trong các cuồc đàm phán là nhm mang lại cho các nước
đang phát triển sứ bảo đảm cao hơn về an ninh lương thức và mồt con đưổng phát triển bền vửng hơn.
Tuyên b cóa Hĩi nghề Bĩ trưịng Doha đã phát đĩng các cuĩc đàm phán thương mại đa phương mi
trong nhiẫu lénh vởc, trong đệ nông nghip là tâm điấm cóa các cuĩc đàm phán này.
Tuyên b Doha vẫ Nông nghip tái khằng đềnh cam kèt cóa các thành viên T chờc Thương mại Thè gii
(WTO) vẫ mổc tiêu dài hạn nhm thièt lp mĩt h thng thương mại vẫ nông sản công bng và theo
hưng thề trưíng. Các thành viên WTO đỉng ù rng các cuĩc đàm phán toàn din nhm mang lại nhộng
cải thin to ln vẫ tièp cn thề trưíng, giảm trỏ cp xut khu và giảm đáng kấ các h trỏ trong nưc gây
ảnh hưịng xu đèn thương mại.
Tuyên b cọng công nhn rng các đi xố đắc bit và ưu đãi cho các nưc đang phát triấn sặ là mĩt phn
không thấ thièu đưỏc cóa các cuĩc đàm phán. Tuyên b cọng lưu ù vẫ nhộng quan tâm phi thương mại
do mĩt s nưc nêu ra, (bao gỉm cả các mổc tiêu chẹnh sách như phát triấn nông thôn hoắc bảo v đĩng
vt) nm ngoài hoạt đĩng sản xut và buôn bán nông sản.
Chương trình của Hoa Kỳ
Hoa Kỡ cệ mĩt chương trẻnh nghề sở đy tham vìng cho các cuĩc đàm phán này.

Mở cửa thị trường. Mĩt nghiên cờu gn đây cóa Bĩ Nông nghip Hoa Kỡ (USDA) ưc tẹnh rng mờc
thuè quan trung bẻnh đi vi hàng nông sản cho các nưc thành viên WTO là 62%, vưỏt xa mờc thuè
quan trung bẻnh 4% đi vi hàng công nghip. Nghiên cờu kèt lun rng thuè quan đệng gệp phn ln
nht trong tng chi phẹ kinh tè dành cho bảo hĩ nông nghip. Trên nhiẫu thề trưíng, hàng xut khu cóa
Hoa Kỡ phải đi mắt vi thuè nhp khu vưỏt quá 100%. Điẫu này làm trit tiêu hoàn toàn các cơ hĩi tièp
cn thề trưíng.
Mổc tiêu cóa Hoa Kỡ là làm thay đi tẻnh trạng trên và đảm bảo các cơ hĩi tièp cn thề trưíng cệ hiu lởc

cho tt cả các sản phm ị tt cả các thề trưíng. Nâng cao mờc đĩ tièp cn thề trưíng sặ chẽ đạt đưỏc thông
qua các vic sau:
9




Cẵt giảm đáng kấ hoắc xoá bễ hoàn toàn thuè quan, bao gỉm cả thuè hạn ngạch.



Cẵt giảm đáng kấ hoắc xoá bễ sở khác bit vẫ thuè quan giộa các nưc.



Cẵt giảm đáng kấ hoắc xoá bễ vic nâng cao thuè quan (khi thuè đi vi hàng chè bièn cao
hơn sản phm đu vào chưa qua xố lù).



Đơn giản hoá các loại thuè quan phờc tạp (mìi loại thuè sặ đưỏc chuyấn đi sang đánh thuè
mĩt s phn trăm "tăng theo", hoắc c đềnh, trên trề giá sản phm).

Chồng ta hưng sở tp trung chồ ù vào vic quản lù hạn ngạch theo thuè quan (TRQ). Khái nim này, cệ
nguỉn gc tỗ Vểng đàm phán Urugoay, nhm mang lại cơ hĩi tièp cn thề trưíng trên các thề trưíng
trưc đây đệng cốa. Mĩt mờc hạn ngạch ban đu sặ áp dổng mờc thuè bng không hoắc rt thp và mĩt
mờc thuè cao hơn rt nhiẫu sặ đưỏc áp dổng đi vi lưỏng hàng nhp khu vưỏt quá mờc hạn ngạch ban
đu.
Tuy nhiên, không phải lồc nào kèt quả cọng là mờc đĩ tièp cn thề trưíng đưỏc cải thin hơn. Chồng ta
đang tẻm kièm bin pháp đấ nâng cao mờc hạn ngạch và giảm bt hoắc xoá bễ thuè hạn ngạch. Đỉng

thíi, chồng ta đã sẳn sàng đấ xây dởng các quy đềnh nhm nâng cao hoạt đĩng quản lù TRQ. Chồng ta
công nhn rng không cệ mĩt h thng quản lù TRQ nào thẹch hỏp cho tt cả các thề trưíng và trong mìi
điẫu kin. Tuy nhiên, các quy đềnh dởa trên các nguyên tẵc minh bạch và cệ thấ dở đoán sặ đảm bảo vic
tạo ra cơ hĩi tièp cn thề trưíng.

Cạnh tranh xuất khẩu. Trỏ cp xut khu tièp tổc đưỏc rt ẹt thành viên WTO số dổng. Trong khi s
tiẫn đưỏc số dổng, xầt cả vẫ giá trề và s lưỏng, nm trong quy đềnh cóa các cam kèt tỗ Vểng đàm phán
Urugoay, các trỏ cp này tièp tổc ảnh hưịng xu đèn thương mại thè gii và làm sai lch các du hiu thề
trưíng đi vi nhà sản xut. Vic xoá bễ trỏ cp xut khu vn là mĩt mổc tiêu ưu tiên, không chẽ cóa
Hoa Kỡ mà cển là cóa hu hèt tt cả các thành viên WTO.
Tuyên b Doha buĩc các thành viên WTO phải cam kèt cẵt giảm, nhm loại bễ dn, tt cả các hẻnh thờc
trỏ cp xut khu. Điẫu này xem ra là phn gây tranh cãi nhiẫu nht trong tuyên b do sở trõ trỗ cóa Liên
minh Châu Âu (EU) khi đưa ra cam kèt này. Vic đưa vào cổm tỗ "nhm mổc đẹch loại bễ dn" làm cho
tuyên b cệ thêm sờc mạnh và chẵc chẵn sặ cển đưỏc bàn cãi lâu dài và gay gẵt trong các cuĩc đàm phán.
Bĩ Nông nghip Hoa Kỡ (USDA) ghi nhn rng cổm tỗ "mìi hẻnh thờc h trỏ xut khu" cệ thấ đưỏc các
thành viên khác cóa WTO hiấu là bao gỉm cả Chương trẻnh bảo lãnh tẹn dổng xut khu cóa USDA.
Chương trẻnh này trỏ giồp thương mại vi các nưc đang phát triấn bng cách h trỏ tài chẹnh thương
mại cho nhà xut khu Hoa Kỡ. Chồng ta đã tham gia đy đó vào các cuĩc đàm phán cóa T chờc Hỏp
tác và Phát triấn Kinh tè (OECD) theo đểi hễi cóa Hip đềnh vẫ Nông nghip cóa Vểng Đàm phán Urugoay, nhm xây dởng các quy đềnh vẫ tẹn dổng xut khu và chồng ta sẳn sàng cam kèt tuân thó nĩi
dung dở thảo hin thíi cóa hip đềnh OECD. Mĩt cam kèt như vy sặ cệ ảnh hưịng to ln đèn chương
trẻnh này. Dõ cho kèt quả cui cõng cóa cuĩc thảo lun trong OECD là gẻ, chồng ta vn tham gia đy đó
vào các cuĩc đàm phán cóa WTO vẫ tẹn dổng xut khu. Bt cờ yèu t trỏ cp nào mang tẹnh lù thuyèt
trong chương trẻnh tẹn dổng xut khu cóa chồng ta cọng đẫu không thấ so sánh vi s tiẫn hàng tớ đô-la
10


mà hàng năm EU trỏ cp trởc tièp cho xut khu.

Hỗ trợ trong nước. Mổc đẹch cóa Hoa Kỡ là xác đềnh lại nĩi dung cuĩc bàn cãi vẫ h trỏ trong nưc.
Cách tt nht đấ đạt đưỏc mổc tiêu này là đàm phán và xem xầt lại các tiêu chẹ xác đềnh liu mĩt chương

trẻnh cệ gây ảnh hưịng xu đèn thương mại hay không. Thách thờc đi vi các thành viên WTO là phải
bàn thảo xem đâu là ranh gii giộa các bin pháp gây ảnh hưịng xu và không gây ảnh hưịng xu đi
vi thương mại. Các chương trẻnh ảnh hưịng xu đèn thương mại sặ là đi tưỏng cóa các cam kèt cẵt
giảm. Chồng ta đã đẫ nghề rng mờc h trỏ cui cõng phải dởa vào mờc phn trăm c đềnh trên tng giá
trề cóa sản xut nông nghip.
Các lĩnh vực quan tâm khác
Ngoài các cam kèt dởa trên ba trổ cĩt chẹnh cệ tỗ Vểng đàm phán Urugoay, tuyên b Doha hàm chờa hai
lénh vởc quan trìng khác đi vi nông nghip cóa Hoa Kỡ.

Các nước đang phát triển. Toàn bĩ tuyên b Doha là mĩt cam kèt đảm bảo rng các nưc đang phát
triấn, đắc bit là các nưc kầm phát triấn nht, cệ mĩt phn trong sở tăng trưịng cóa thương mại toàn
cu. USDA cam kèt sặ hỏp tác làm vic vi các cơ quan khác cóa chẹnh phó Hoa Kỡ và các t chờc quc tè
như T chờc Nông Lương cóa Liên Hỏp Quc đấ tp trung quan tâm vào vic xây dởng năng lởc thương
mại ị các nưc đang phát triấn. Nông nghip là trung tâm cóa phát triấn bẫn vộng đi vi phn đông
dân s trên thè gii. Vi h thng nghiên cờu nông nghip ln nht thè gii và hàng chổc năm kinh
nghim, USDA sặ tièp tổc h trỏ kợ thut cho các nưc trên toàn thè gii.
Mĩt s nghiên cờu vẫ ảnh hưịng cóa Vểng đàm phán Urugoay đã kèt lun rng mờc đĩ lỏi ẹch mà các
nưc thu đưỏc tỗ thương mại liên quan trởc tièp ti mờc đĩ tham gia cóa các nưc đệ trong các cuĩc đàm
phán. Mổc tiêu cóa chồng ta là làm nâng cao sở tham gia cóa các nưc đang phát triấn trong các cuĩc
đàm phán. Các nưc đang phát triấn khác nhau theo nhiẫu cách, tỗ sản xut đu tương ị Braxin, đèn
trỉng trìt tở cung, tở cp ị khu vởc vành đai sa mạc Sahara, ti phương thờc canh tác truyẫn thng ị các
quc đảo nhễ. Do đệ, mĩt mô hẻnh hoắc cách thờc duy nht sặ không cệ hiu quả. Tuy nhiên, trong mìi
trưíng hỏp, chẹnh sách thương mại sặ đệng mĩt vai trể quan trìng trong phát triấn nông nghip, cho
phầp nông dân bièt đưỏc thông tin giá cả trên thè gii và dành cho ngưíi tiêu dõng nhiẫu sở lởa chìn
hơn và vi giá cả thp hơn. Chẹnh sách thương mại cn nâng cao an ninh lương thởc và cệ thấ đưỏc các
nưc đang phát triấn số dổng đấ đảm bảo mĩt nguỉn cung cp lương thởc n đềnh cho ngưíi tiêu dõng ị
các nưc này.

Môi trường. Tuyên b Doha buĩc các nưc thành viên phải cam kèt tièn hành các cuĩc đàm phán đấ
xem xầt mi quan h giộa các quy tẵc hin hành cóa WTO và các nghéa vổ thương mại cổ thấ trong các

hip đềnh đa phương vẫ môi trưíng. Điẫu cệ ù nghéa then cht là phải đảm bảo rng nĩi dung khoa hìc
cóa Hip đềnh Urugoay, đắc bit là Hip đềnh vẫ các bin pháp v sinh và kiấm dềch đưỏc duy trẻ.
Tuyên b Doha là kèt quả cóa cuĩc đàm phán khệ khăn nhưng chồng ta phải nh rng nệ mi chẽ là sở
bẵt đu. Chồng ta cệ mĩt chương trẻnh nghề sở đy tham vìng cho các cuĩc đàm phán này và chồng ta
11


đưỏc đa s các nưc thành viên WTO óng hĩ. Hoa Kỡ và USDA sặ tièp tổc đệng vai trể dn dẵt trong các
cuĩc đàm phán này. Tở do hoá hơn nộa thương mại là mĩt vic tt, không chẽ cho nông dân, ngưíi chăn
nuôi và ngưíi tiêu dõng ị Hoa Kỡ mà cển cho cả nông dân và ngưíi tiêu dõng trên toàn thè gii.

Toàn văn bài viết cò trên Internet tại:
(Tiếng Anh)
(Tiếng Việt)

12


tự do thương mại: cơ hội lớn hơn cho tất c các nước
Grant Aldonas, Thữ trưỗng Phú trách Thương mại Quọc tế
Bồ Thương mại Hoa Kự
Theo ông Grant Aldonas, thông qua các cuồc đàm phán ca WTO các nước đang phát triển rất cò lợi,
không chỉ trong việc phát triển toàn bồ nền kinh tế mà cĩn tạo ra nhiều hàng hoá với giá cả thấp hơn
cho các công dân ca h.
Ông nòi, các nước đang phát triển cò lợi nhiều nhất thông qua việc giảm thuế quan giửa các nước này.
Khi tham gia các cuồc đàm phán WTO, các nước đang phát triển không chỉ nên đĩi híi các nhượng bồ
mỗ cừa th trưổng tụ các nước công nghiệp phát triển mà cĩn nên tứ giảm các rào cản thương mại ca
mình. Tứ do buôn bán sẽ được cng cọ vửng chắc bng việc giảm bớt các rào cản đọi với sứ thành công
ca tụng cá nhân trong thương mại củng như trong trong lnh vức chnh tr, ông nòi.
"Chồng ta bièt rng vic tạo điẫu kin cho các nưc đang phát triấn tièp cn hơn nộa các thề

trưíng thè gii cệ thấ làm tăng mĩt cách nhanh chệng và đĩt bièn mờc đĩ đu tư và thu
nhp. Chồng ta cọng bièt rng tở do thương mại khuyèn khẹch các thệi quen giải phệng làm
cơ sị cho sở tở do vẫ lâu dài."
Phát biấu cóa Tng thng Hoa Kỡ George W. Bush
tại cuĩc hìp vi Ngân hàng Thè gii ngày 17 tháng 7 năm 2001.
Cui Hĩi nghề Bĩ trưịng cóa T chờc Thương mại Thè gii (WTO) tại Qatar, các bĩ trưịng thương mại tỗ
hơn 140 nưc đã nht trẹ phát đĩng "Chương trẻnh Phát triấn Doha". Đấ WTO thởc hin chương trẻnh này
cệ hiu quả, tt cả các thành viên phải tham gia vào quá trẻnh đưa ra quyèt đềnh. Do vy, nèu chồng ta
mun cệ mĩt vểng đàm phán thương mại toàn cu thành công, thẻ các nưc đang phát triấn phải đệng
vai trể trung tâm trong quá trẻnh này. Chương trẻnh Phát triấn Doha sặ cệ nĩi dung rĩng hơn các cuĩc
thoả thun trưc đây; như Tuyên b Hĩi nghề Bĩ trưịng Doha nêu rế, "yêu cu và lỏi ẹch" cóa các nưc
đang phát triấn phải là trìng tâm cóa chương trẻnh hành đĩng trong tương lai cóa WTO.
Tại hĩi nghề Doha, tôi nhn thy ngay rng các nưc đang phát triấn mun đưỏc tham gia vào các cuĩc
đàm phán này và hì mun phát biấu cho chẹnh hì. Điẫu này không làm ai phải ngạc nhiên - vẻ các nưc
đang phát triấn sặ thu đưỏc rt nhiẫu lỏi ẹch. Theo mĩt nghiên cờu cóa ông Joseph Francois trong dở án
cóa trưíng Đại hìc Erasmus thẻ các đàm phán thương mại toàn cu mi cệ thấ làm tăng thêm thu nhp
hàng năm cóa các nưc đang phát triấn tỗ 90.000 triu đô-la đèn 190.000 triu đô-la. Không cệ gẻ ngạc
nhiên khi Tng thư kù Liên Hỏp Quc, ông Kofi Annan nệi :"Nhộng nưc ngho vn ngho không phải
vẻ toàn cu hoá quá nhiẫu, mà là vẻ quá ẹt." WTO hoạt đĩng bng sở nht trẹ rng cn phải dành cho các
nưc đang phát triấn mĩt vai trể mạnh mặ trong các cuĩc đàm phán và quan trìng hơn là trong các kèt
quả cóa vểng đàm phán mi.
Trong khi thương mại giộa các nưc phát triấn vn đang chièm phn ln thương mại quc tè, sở phát
13


triấn kinh tè thè gii ị các nưc đang phát triấn tăng nhanh hơn. Trỗ mĩt vài ngoại l, thuè quan và hạn
ngạch không cển là rào cản đáng kấ tại các nưc công nghip phát triấn nhưng vn cển khá cao tại các
nưc đang phát triấn. Điẫu này là phi hiu quả. Giảm bt các rào cản vẫ tièp cn thề trưíng cệ thấ thồc
đy thương mại, đắc bit giộa các nưc đang phát triấn và nâng cao hoạt đĩng đu tư.

Lợi ích của mở cửa thị trường
Tt cả các nưc sặ cệ lỏi khi hì hạ thp thuè quan và mị cốa thề trưíng. Tại Hoa Kỡ, xut khu cóa chồng
ta đã đệng gệp hơn 1/4 trong sở tăng trưịng kinh tè trong thp kớ vỗa qua. Tỗ 1970 đèn 2000, kim ngạch
xut khu cóa chồng ta tăng hơn 10% mi năm, đạt 1,1 nghẻn tớ đô-la vào năm 2000 - tờc là cờ 7 năm thẻ
kim ngạch xut khu cóa Hoa Kỡ lại tăng gn gp đôi. ưc tẹnh khoảng 12 triu vic làm ị Hoa Kỡ phổ
thuĩc trởc tièp vào hoạt đĩng xut khu - là nhộng công vic cệ thu nhp cao hơn thu nhp trung bẻnh
quc dân tỗ 13 đèn 18%. Lỏi ẹch tỗ Khu vởc Tở do Thương mại Bẵc Mợ (NAFTA) và Vểng đàm phán
Urugoay đã làm lỏi cho mi gia đẻnh cệ bn ngưíi tỗ 1.200 đèn 2.000 đô-la mi năm qua vic khuyèn
khẹch các thề trưíng cóa chồng ta sản xut hàng hoá cệ cht lưỏng cao hơn và giá cả thp hơn. Cờ 1 trong
3 hecta đt trỉng trìt cóa Hoa Kỡ đưỏc số dổng đấ sản xut nông sản xut khu.
Nệi cách khác, mị cốa các thề trưíng mi cho hàng hoá, dềch vổ và nông nghip cóa Hoa Kỡ là điẫu bờc
thièt đi vi tương lai kinh tè và sờc mạnh cóa đt nưc chồng ta. Không cệ công cổ chẹnh sách nào cệ
thấ nâng cao triấn vìng kinh tè cóa Hoa Kỡ - và cóa toàn thè gii - tt hơn vic mị cốa thề trưíng thông
qua các hip đềnh thương mại.
Điẫu này cọng đồng đi vi các nưc đang phát triấn. Trong 5 năm đu tiên cóa Vểng Urugoay, các nưc
đang phát triấn đã tăng kim ngạch xut khu thêm 41% trong khi các nưc cệ thu nhp cao tăng kim
ngạch xut khu thêm 29%. Sở tăng trưịng mạnh vẫ kim ngạch xut khu là cht xồc tác cho tăng trưịng
kinh tè. Báo cáo năm 2001 cóa Ngân hàng Thè gii vẫ Triấn vìng Kinh tè Toàn cu và Các nưc đang
phát triấn kèt lun rng nhộng nưc đang phát triấn hạ thp rào cản thương mại trong 20 năm qua đã trải
qua giai đoạn tăng trưịng kinh tè mạnh mặ. Đi vi nhộng nưc đang phát triấn bẵt đu hạ thp rào cản
thương mại trong nhộng năm 1980, GDP đu ngưíi cóa hì tăng trung bẻnh 3,5% mi năm; vi nhộng
nưc đang phát triấn bẵt đu hạ thp rào cản thương mại vào nhộng năm 1990, GDP tăng trung bẻnh 5%
mi năm.

Tiềm năng của các nước đang phát triển
Tiẫm năng đấ các nưc đang phát triấn trị nên thềnh vưỏng vi vai trể ngày mĩt ln hơn trong các cuĩc
đàm phán thương mại mi là rt to ln xầt vẫ tăng trưịng GDP, nhưng quan trìng hơn vn là nhộng lỏi
ẹch mà công dân cóa nhộng nưc này sặ thu đưỏc. Mĩt vểng đàm phán thương mại mi tp trung vào
vic giảm bt thuè quan đi vi hàng công nghip và nông nghip sặ cệ thấ đem lại nhiẫu sở lởa chìn và
giá cả cạnh tranh hơn, kấ cả vic tièp cn nhiẫu hàng hoá không cệ sẳn. Thièt bề y tè, thièt bề nông nghip

và dưỏc phm đã tỗng khan hièm ị các nưc đang phát triấn; giảm bt thuè quan và bảo hĩ hiu quả hơn
14


quyẫn sị hộu trẹ tu cệ thấ là bin pháp khuyèn khẹch cn cho các thương nhân và nhà đu tư khi thâm
nhp các thề trưíng ị các nưc đang phát triấn. Tương tở, các hạn chè đi vi đu tư nưc ngoài và
quyẫn sị hộu đã cản trị sở tăng trưịng trong ngành dềch vổ - thành t cệ tc đĩ tăng trưịng nhanh nht
cóa nẫn kinh tè toàn cu.
Xoá bễ các rào cản tham gia thề trưíng và cạnh tranh mi và tở do hoá xut khu, kấ cả dềch vổ vn tải và
xây dởng, cệ thấ thồc đy các cơ hĩi thề trưíng mi và thu hồt đu tư nưc ngoài. Mĩt vểng đàm phán
mi cọng cệ thấ tp trung sở quan tâm vào vn đẫ bảo v môi trưíng thông qua vic tièp cn hiu quả
hơn ti các công ngh, hàng hoá và dềch vổ.
Các nưc đang phát triấn vn đưỏc xem là ẹt khi tạo cơ hĩi cho các nhà đu tư. Sở tham gia tẹch cởc vào
h thng thương mại thè gii, bao gỉm vic tuân thó các quy tẵc thương mại thè gii, sặ khuyèn khẹch
mĩt môi trưíng kinh doanh cệ sờc hp dn đi vi đu tư nưc ngoài. Mĩt môi trưíng cệ tẹnh minh bạch
và n đềnh cao hơn trong các giao dềch cóa chẹnh phó và kinh tè cệ thấ nâng cao vic tp trung nguỉn lởc
đu tư cóa chẹnh phó và tư nhân cho tăng trưịng và phát triấn.
Hoa Kỡ luôn tẻm kièm các quan h thương mại chắt chặ hơn vi các nưc đang phát triấn - như đưỏc
minh chờng bng hành đĩng cóa chồng ta trong năm 2000 thông qua Đạo lut Tăng trưịng và Cơ hĩi cóa
châu Phi và vic tièp tổc thởc hin Chương trẻnh Lểng chảo Caribê. Hin nay, ị Hoa Kỡ, 62% hàng hoá
nhp khu tỗ các nưc đang phát triấn đưỏc miận các loại thuè quan.
Mờc thuè trung bẻnh đơn giản cóa Hoa Kỡ là 4,3% - khá thp so vi mờc thuè trung bẻnh cóa các nưc
đang phát triấn. Thuè quan ị nhiẫu nưc đang phát triấn vưỏt quá 15% so vi mờc trung bẻnh, gây ra
gánh nắng cho nhộng ngưíi dân ẹt cệ khả năng chều đởng đưỏc các mờc thuè đệ. Thuè quan trung bẻnh
đi vi hàng công nghip cóa các nưc phát triấn, kấ cả dt may và qun áo, hin nay là 8% trong khi ị
các nưc đang phát triấn là 21%. Đỉng thíi, các nưc đang phát triấn cển áp dổng thuè đi vi phương
tin cệ đĩng cơ vi mờc thuè trung bẻnh cao hơn gp hai ln cóa các nưc phát triấn.
Nhộng mờc thuè cao này, cõng vi các rào cản tièp cn thề trưíng, đã hạn chè thương mại vẫ mìi phương
din. Vẻ rào cản thương mại giộa các nưc đang phát triấn cao hơn rt nhiẫu so vi giộa các nưc này và
các nưc phát triấn, các nưc đang phát triấn sặ thu đưỏc lỏi nhiẫu nht tỗ vic tở do hoá thương mại vi

nhau. Thương mại giộa các nưc đang phát triấn chièm 40% tng giao thương cóa hì và thương mại cóa
các nưc đang phát triấn vn chièm mĩt tớ trìng rt nhễ trong thương mại toàn cu. Theo Liên Hỏp
Quc, thương mại giộa các nưc châu Phi trong năm 1999 chièm 10% thương mại toàn cu; thương mại
giộa các nưc Nam á chièm 4%, giộa á-Phi chièm 1,5% và giộa Mợ Latinh-Châu Phi chièm 1,5%.

Các hạn chế của thuế quan cao
Nhẻn chung, ngưíi ta tin rng các nưc đang phát triấn đang sản xut hàng hoá tương tở nhau - chó yèu
là nguyên liu thô và hàng hoá sơ chè. Tuy nhiên, s chóng loại sản phm ị các nưc đang phát triấn đa
dạng và phong phồ hơn nhiẫu. Ngày càng cệ nhiẫu nưc đang phát triấn trị thành nhộng nưc sản xut

15


và xut khu quan trìng các hàng hoá công nghip và vic phi tp trung hoá sản xut đã dn đèn vic các
bĩ phn hoắc linh kin đưỏc lẵp ráp tỗ nhiẫu nguỉn cung cp khác nhau. Nhưng mờc thuè quan cao giộa
các nưc đang phát triấn hạn chè khả năng sản xut hàng thành phm đấ mua bán vẻ các chi phẹ tăng
thêm do vic nhp khu các bĩ phn và chi tièt. Các rào cản tỗng đưỏc dởng lên đấ bảo hĩ thề trưíng nĩi
đềa và các ngành xut khu non tr hin đang cản trị sở tăng trưịng ị toàn bĩ các nưc đang phát triấn.
Tuyên b cóa Hĩi nghề Bĩ trưịng Doha nệi rế rng sặ không cệ ngoại l ưu tiên nào cho các sản phm
trong các cuĩc đàm phán vẫ tièp cn thề trưíng hàng công nghip. Hoa Kỡ sẳn sàng xem xầt vic tở do
hoá trong các ngành hàng nhạy cảm và cân nhẵc vic giảm bt hạn chè đi vi các sản phm và dềch vổ
mà các nưc đang phát triấn đang sản xut cho đèn khi vic tở do hoá mang lại mĩt sân chơi thởc sở tở
do và bẻnh đằng hơn trong nhộng ngành hàng này trên toàn thè gii. Tương tở, các nưc đang phát triấn
cn chun bề đấ cải thin tẻnh hẻnh cóa hì bng cách tở do hoá các dềch vổ và hạ thp các rào cản cạnh
tranh nhp khu - hì tham gia các cuĩc đàm phán không chẽ đấ yêu cu các nưc công nghip phát triấn
giảm bt rào cản tièp cn thề trưíng mà cển thấ hin sở sẳn sàng đáp lại tương xờng và giảm bt các rào
cản thề trưíng cóa chẹnh hì.
Tt nhiên, hạ thp thuè quan không chẽ là thách thờc duy nht cóa các nưc thành viên WTO. Các hàng
rào phi thuè quan như thó tổc hải quan khệ khăn và sở thièu minh bạch trong vic thi hành các lut l và
quy đềnh cóa nhà nưc, cọng làm cho các nưc đang phát triấn khệ cệ thấ thu đưỏc các lỏi ẹch mà hì

mong đỏi tỗ thương mại. Chương trẻnh Phát triấn Doha sặ giải quyèt nhộng vn đẫ này và các vn đẫ
khác. Trong vểng đàm phán mi, các nưc phát triấn là thành viên WTO sẳn sàng hỏp tác vi các nưc
đang phát triấn đấ hin thởc hoá toàn bĩ nhộng lỏi ẹch cóa h thng thương mại toàn cu. Nhưng tở do
hoá phải trên cơ sị cệ đi cệ lại và n lởc cóa các nưc phát triấn trong vic h trỏ vẫ mắt kợ thut và xây
dởng năng lởc cho các nưc đang phát triấn sặ là vn đẫ trung tâm quyèt đềnh sở thành công cóa Chương
trẻnh Phát triấn Doha.

Tạo ra cơ hội lớn hơn
Sặ cệ nhộng lỏi ẹch rt ln cho các doanh nghip và ngưíi tiêu dõng ị các nưc đang phát triấn trong
thíi gian diận ra các cuĩc đàm phán thương mại sẵp ti. Mờc đĩ tièp cn thề trưíng cao hơn sặ dn ti sở
minh bạch hơn, n đềnh kinh tè hơn và sẳn cệ hơn các loại hàng hoá thièt yèu. Như nhà kinh tè ni tièng
Mancur Olson đã nhn xầt trong Sờc mạnh và Sở thềnh vưỏng: "Không phải ngu nhiên mà các nưc
phát triấn vi các quyẫn cá nhân đưỏc xác lp tt nht cọng đỉng thíi là nhộng xã hĩi cệ các giao dềch
tinh vi và rĩng mị nht (như giao dềch kỡ hạn, bảo hiấm và thề trưíng vn) đấ hin thởc hoá các lỏi ẹch tỗ
thương mại. Nệi chung đệ là các xã hĩi cệ mờc thu nhp tẹnh theo đu ngưíi cao nht".
Tm quan trìng cóa sở thành công đệ không chẽ đơn thun đưỏc xầt vẫ mắt vt cht. Tở do cệ đưỏc khi
các chẹnh phó xoá bễ các rào cản đi vi sở thành công cóa các cá nhân dõ các rào cản đệ là vẫ chẹnh trề,
xã hĩi hay kinh tè, như trong trưíng hỏp cóa thương mại. Vi vai trể ngày càng tăng trong h thng
thương mại đa phương, các nưc đang phát triấn sặ nhn đưỏc nhộng lỏi ẹch này thông qua thương mại
16


vi cả các nưc phát triấn và đang phát triấn khác.
Trong năm 2000, Hoa Kỡ dành hơn 555 triu đô-la cho các nưc đang phát triấn trong vic h trỏ xây
dởng năng lởc liên quan ti thương mại - nhiẫu hơn bt kỡ mĩt nưc nào khác. Sở h trỏ này bao gỉm các
chương trẻnh quan trìng dành cho WTO, là mĩt phn cóa n lởc tng thấ cóa Hoa Kỡ nhm trỏ giồp vic
xây dởng năng lởc ị các nưc đang phát triấn thông qua h trỏ song phương và trong các t chờc quc tè
khác. Vic này cóng c niẫm tin cóa chồng ta rng các nưc đang phát triấn phải đệng mĩt vai trể trung
tâm trong các cuĩc đàm phán cóa WTO - đấ tăng cưíng sở hiấu bièt tt hơn và tạo ra cơ hĩi ln hơn cho
tt cả.

Toàn văn bài viết cò trên Internet tại:
(Tiếng Anh)
(Tiếng Việt)

17


Việc gia nhập WTO nh hưởng thế no đến Trung Quốc
P.Zumwalt, Tham tán Công sữ Kinh tế
Đại sữ quán Hoa Kự tại Bắc Kinh
Tham gia WTO là mồt việc cò lợi cho Trung Quọc và cho cả hệ thọng kinh tế thế giới, ông P.Zumwalt
nòi.
Ông nòi, tư cách thành viên WTO sẽ giũp Trung Quọc duy trì phát triển kinh tế trong khi tiếp túc
chương trình cải cách cơ cấu ca mình. Các nước láng giềng ỗ châu á sẽ đọi mặt với các thách thữc
cạnh tranh lớn hơn tụ Trung Quọc và củng cò được nhiều cơ hồi xuất khẩu hơn.
Các tranh chấp thương mại giửa Hoa Kự và Trung Quọc chắc chắn cò thể tăng lên, ông Zumwalt nòi,
khi Trung Quọc phải cọ gắng thức hiện các ngha vú và cả hai bên đều sẽ sừ dúng các th túc giải
quyết tranh chấp ca WTO.
Nhưng Hoa Kự và các nước khác đang cùng hợp tác để làm giảm các va chạm về thương mại bng
việc trợ giũp đào tạo và hó trợ kỷ thuật, ông nòi.
Vi vic gia nhp T chờc Thương mại Thè gii (WTO) vào ngày 11/12/2001, Trung Quc trị thành mĩt
trong nhộng cưíng quc thương mại cui cõng chẹnh thờc tham gia t chờc này. Và thông đip gối cho
toàn thè gii rt rế ràng: Trung Quc sẳn sàng trị thành mĩt thành viên đy đó trong nẫn kinh tè toàn
cu. Tư cách thành viên WTO sặ mang lại cho Trung Quc nhộng lỏi ẹch to ln - phát triấn thương mại,
đy nhanh cải cách kinh tè, thu hồt hơn nộa đu tư nưc ngoài và cóng c nhà nưc pháp quyẫn.
Trong nưc, tư cách thành viên WTO rế ràng sặ đắt lên vai các nhà lãnh đạo và ngưíi dân Trung Quc
các trách nhim và thách thờc to ln. Vẫ đi ngoại, nệ sặ làm thay đi căn bản quan h cóa Trung Quc
vi các nưc khác, đắc bit là vi Hoa Kỡ, thề trưíng xut khu quan trìng nht cóa Trung Quc, đy là
chưa kấ ti các nưc láng giẫng ị khu vởc châu á.

Mĩt điẫu chẵc chẵn là: nhộng thay đi do vic Trung Quc gia nhp WTO sặ cệ ảnh hưịng vưỏt ra ngoài
quan h thương mại giộa Trung Quc vi các nưc khác, tạo ra nhiẫu lỏi ẹch cọng như thách thờc.
Phương cách nào là tt nht đấ thu đưỏc lỏi ẹch và giảm bt rói ro vn cển là chó đẫ phải tranh lun
nhiẫu giộa các nhà hoạch đềnh chẹnh sách, doanh nghip và ngưíi tiêu dõng.
Sở bõng n phát triấn kinh tè cóa Trung Quc trong 20 năm qua là mĩt sở thành công đáng khâm phổc.
Đưỏc tièp sờc bng các n lởc cải cách mạnh mặ, tc đĩ tăng trưịng kinh tè trung bẻnh đạt gn 10% mi
năm đã tạo ra vô s nhộng cơ hĩi vic làm và đu tư, làm cho Trung Quc trị nên thềnh vưỏng hơn. nh
hưịng cóa vic Trung Quc chuyấn bièn tỗ mĩt nẫn kinh tè đệng cốa, kè hoách hoá tp trung thành mĩt
cưíng quc thương mại theo hưng thề trưíng đã cệ tác đĩng lan truyẫn trong toàn bĩ nẫn kinh tè toàn
cu, ảnh hưịng đèn mìi mắt tỗ sở lởa chìn cóa ngưíi tiêu dõng cho đèn các luỉng đu tư.

18


Tuy nhiên, tăng trưịng nhanh cọng cệ cái giá cóa nệ. Cổ thấ, đã xut hin tẹn hiu khệ khăn do mĩt vài
điấm yèu trong cơ cu cóa nẫn kinh tè Trung Quc, đắc bit là nông nghip, tài chẹnh và doanh nghip
nhà nưc. Vn đẫ đã và sặ tièp tổc, gây khệ khăn cho Trung Quc là phải tẻm ra phương cách tt nht đấ
tièp tổc giộ đưỏc đà cho cả tăng trưịng kinh tè và cải cách cơ cu. Vẻ nèu mĩt trong hai yèu t này vn
hành chm lại thẻ yèu t kia cệ thấ sặ bề đ vò, cệ khă năng tạo ra mĩt loạt nhộng thách thờc và khệ khăn
mi vẫ kinh tè.
WTO l sự lựa chọn tốt nhất của Trung Quốc
Vẫ nhiẫu mắt, tư cách thành viên WTO là sở lởa chìn tt nht cóa Trung Quc đấ duy trẻ tc đĩ tăng
trưịng kinh tè và cải cách. Khi nẫn kinh tè thè gii ngày càng phờc tạp và liên kèt chắt chặ hơn bao gií
hèt, sở tham gia cóa Trung Quc - theo các quy tẵc cóa thương mại quc tè - đã trị nên bờc thièt hơn đi
vi Trung Quc, cọng như đi vi Hoa Kỡ, châu á và thè gii. Là mĩt thành viên cóa WTO, Trung Quc
sặ cệ thấ tham gia vào vic hoạch đềnh các quy tẵc điẫu chẽnh thương mại và đu tư quc tè.
Tương tở, Trung Quc sặ cệ thấ bảo v các quyẫn lỏi thương mại bng cách số dổng cơ chè giải quyèt
tranh chp cóa WTO. Các nhà xut khu Trung Quc sặ cệ lỏi tỗ sở đảm bảo chẵc chẵn là các đi tác
thương mại cóa hì buĩc phải tuân thó các quy tẵc cóa WTO. Điẫu này cệ nghéa là, vẹ dổ, các thành viên
WTO sặ không thấ đi xố phân bit vi hàng hoá cóa Trung Quc tại thề trưíng nĩi đềa. Tư cách thành

viên WTO sặ làm cho Trung Quc trị nên hp dn hơn đi vi các nhà đu tư nưc ngoài. Và càng cệ
thêm nhiẫu tiẫn đu tư vào Trung Quc đỉng nghéa vi vic cệ thêm nhiẫu công vic đưỏc trả công cao,
nguỉn thu thuè cóa chẹnh phó tăng lên và cệ thêm chuyấn giao công ngh.
Các cam kèt WTO cóa Trung Quc sặ h trỏ vic gia tăng cạnh tranh trong mìi ngành kinh tè. Ngưíi tiêu
dõng Trung Quc sặ là nhộng ngưíi hưịng lỏi trởc tièp khi cạnh tranh mang lại nhiẫu sở lởa chìn hơn,
giá cả thp hơn và cht lưỏng cao hơn, chưa kấ đèn sở hiấu bièt và tôn trìng hơn quyẫn sị hộu trẹ tu và
quyẫn cóa ngưíi tiêu dõng. Cạnh tranh sặ mang lại hiu quả và năng sut lao đĩng cao hơn, làm tăng
cưíng sờc mạnh kinh tè cóa Trung Quc vẫ lâu dài và nâng cao khả năng cạnh tranh cóa các công ty
Trung Quc vi các công ty đa quc gia mạnh nht trên bt kỡ thề trưíng nào.
Nẫn kinh tè Trung Quc sặ cệ lỏi tỗ sở phát triấn cóa ngành dềch vổ - bảo hiấm, tài chẹnh, phân phi - mà
các công ty nưc ngoài mun đưa vào Trung Quc sau khi nưc này gia nhp WTO. Cạnh tranh trong
lénh vởc này sặ kẹch thẹch ngành dềch vổ trong nưc cóa Trung Quc, mang lại cho các công ty và ngưíi
tiêu dõng thêm nhiẫu sở lởa chìn.
Cệ lặ quan trìng nht là ngưíi tiêu dõng cọng như các công ty sặ đưỏc hưịng nhiẫu lỏi ẹch tỗ mĩt nhà
nưc pháp quyẫn đưỏc phát triấn khi Trung Quc thởc hin các cam kèt WTO, đắc bit là nhộng cam kèt
hưng ti mờc đĩ minh bạch cao nht và không phân bit đi xố liên quan đèn thương mại.

19


Trách nhiệm của Trung Quốc trong WTO
Trong khi Trung Quc sặ hưịng nhiẫu lỏi ẹch tỗ vic tham gia WTO, thẻ điẫu quan trìng cn ghi nh là
trị thành thành viên WTO không cệ nghéa là chẽ cệ quyẫn mà cển cệ các nghéa vổ cổ thấ. Trung Quc đã
trải qua 15 năm đàm phán khệ khăn, đắc bit vi Hoa Kỡ và Liên minh châu Âu, đấ cệ đưỏc tư cách là
thành viên WTO. Các cam kèt mà Trung Quc đưa ra rt rĩng. Đấ cệ thấ hiấu toàn din các cam kèt này,
ngưíi ta phải đìc hèt 1.000 trang tài liu Nghề đềnh thư cóa Trung Quc, Báo cáo cóa Nhệm làm vic và
Thíi hạn Cam kèt vẫ Hàng hoá và Dềch vổ. Thay vẻ làm như vy, chồng ta cệ thấ tệm tẵt nĩi dung cơ bản
các cam kèt cóa Trung Quc khi xin gia nhp WTO như sau:
Gim thuế quan
Nhộng mờc thuè hàng công nghip quan trìng nht đi vi doanh nghip cóa Hoa Kỡ sặ đưỏc

giảm tỗ 25% xung 7%.
Nhộng mờc thuè hàng nông sản quan trìng nht đi vi nông dân Hoa Kỡ sặ đưỏc giảm tỗ 31%
xung 14%.
Cam kết về dịch vụ
Mị cốa đáng kấ cho mĩt loạt các ngành dềch vổ, bao gỉm các dềch vổ quan trìng cóa Hoa Kỡ như
ngân hàng, bảo hiấm, viận thông và dềch vổ chuyên môn.
Ci cách hệ thống
Cải cách rĩng rãi trong mĩt s khẹa cạnh như minh bạch, thông báo và giải thẹch, áp dổng lut
nht quán và xầt xố lại sặ giồp giải quyèt vn đẫ rào cản đi vi các công ty nưc ngoài kinh
doanh ị Trung Quc.
Tuân thủ các Hiệp định đang có hiệu lực của WTO
Trung Quc sặ cệ nghéa vổ tuân theo nhiẫu hip đềnh đang cệ hiu lởc cóa WTO trong mìi khẹa
cạnh vẫ thương mại, như nông nghip, giy phầp nhp khu, quyẫn sị hộu trẹ tu liên quan đèn
thương mại, hàng rào kợ thut đi vi thương mại và các bin pháp đu tư liên quan đèn thương
mại.
Các quy định tự do hoá thương mại áp dụng riêng cho Trung Quốc
Quyẫn trởc tièp nhp khu tỗ và xut khu cho ngưíi tiêu dõng ị Trung Quc trong vểng 3 năm.
Quyẫn tham gia phân phi tt cả các loại sản phm ị Trung Quc trong vểng 3 năm kấ tỗ khi gia
20


nhp (trỗ phân hoá hìc, du thô và du mễ tinh lìc cệ thấ đưỏc phân phi bán buôn 5 năm sau khi
gia nhp WTO và phân hoá hìc cệ thấ đưỏc bán l 5 năm sau khi gia nhp WTO).
Vic phê duyt đu tư và nhp khu không cển phải theo các yêu cu gây cản trị thương mại vẫ
chuyấn giao công ngh, cân đi ngoại t, hoạt đĩng xut khu và các yêu cu nĩi đềa hoá.
Quyẫn xut khu vào Trung Quc mà không cn cệ đu tư.
Loại bễ dn các bin pháp phi thuè quan (NTMs) như hạn ngạch và giy phầp đi vi hàng trăm
mắt hàng và tt cả các NTMs trái vi WTO sặ bề xoá bễ kấ tỗ ngày 1/1/2005.
Xoá bễ đĩc quyẫn kinh doanh nhp khu cóa nhà nưc vẫ nông sản và hàng công nghip.
Yêu cu các doanh nghip nhà nưc phải thởc hin mua bán chẽ dởa trên các tẹnh toán thương mại.

Xoá bễ trỏ cp xut khu vẫ nông sản và xệa bễ thay thè hàng nhp khu và trỏ cp xut khu cho
hàng công nghip.
Cơ chế bo vệ
Hoa Kỡ và các thành viên WTO khác cệ thấ tièp tổc số dổng các phương pháp kinh tè phi thề
trưíng đấ xác đềnh mờc hạ giá trong các vổ điẫu tra chng bán phá giá chng lại Trung Quc
trong thíi gian 15 năm.
Theo mĩt cơ chè bảo v áp dổng riêng cho Trung Quc, Hoa Kỡ và các nưc thành viên WTO khác
cệ thấ hạn chè vic tăng nhp khu tỗ Trung Quc đe dìa làm ri loạn thề trưíng cóa hì trong thíi
hạn 12 năm.
Thíi gian và công sờc bễ ra cho vic đàm phán các cam kèt này thấ hin quyèt tâm cóa Trung Quc mong
mun trị thành mĩt thành viên đy đó trong h thng thương mại toàn cu vn hành dởa trên các quy
tẵc. Mắc dõ đấ đưỏc công nhn tư cách thành viên WTO là mĩt vic rt khệ khăn và gian kh, nhưng xầt
vẫ nhiẫu mắt quc gia này đang đi mắt vi mĩt thách thờc khác không kầm phn to ln nhưng khệ
khăn. Như đã nêu trong danh mổc các cam kèt ị trên, Trung Quc đang thởc hin nhộng thay đi ln đấ
thởc hin các nghéa vổ WTO - cơ cu lại các ngành công nghip, xut bản các lut và quy đềnh trong nưc
ban hành trưc đây, xây dởng thó tổc xầt xố các tranh chp và tạo mĩt sân chơi bẻnh đằng cho các công ty
nưc ngoài. Trung Quc đã đỉng ù cẵt giảm thuè quan và xoá bễ hạn ngạch nhp khu, loại bễ trỏ cp
xut khu và mị cốa thề trưíng dềch vổ cho cạnh tranh tỗ bên ngoài. Mĩt vài thay đi sặ đưỏc thởc hin
ngay; mĩt s khác sặ đưỏc tièn hành trong mĩt vài năm ti.
Trung Quốc v các nước láng giềng
Vi s dân 1,3 tớ ngưíi và nẫn kinh tè ngày càng phát triấn và đa dạng, vic gia nhp WTO cóa Trung
Quc (cõng đỉng thíi vi Đài Loan) chẵc chẵn sặ thay đi thành phn và đắc điấm cóa t chờc thương
mại này và nệ sặ cệ tác đĩng trởc tièp đèn quan h cóa Trung Quc vi các quc gia khác, đắc bit là các
21


nưc láng giẫng. Nhiẫu nưc ị châu á đang phải đi mắt vi suy thoái và đang trông chí vào tăng
trưịng xut khu đấ phổc hỉi nẫn kinh tè cóa hì. Vẫ mĩt s mắt, Trung Quc vỗa là mĩt thách thờc cạnh
tranh đi vi các mổc tiêu này và vỗa là mĩt cơ hĩi đấ khai thác các lỏi ẹch tỗ tẻnh hẻnh kinh tè vộng
mạnh cóa nưc này.

Khoảng thíi gian giộa năm 1995 và 2001, kim ngạch xut khu cóa Trung Quc đã tăng tỗ 2,9% lên 3,9%
tng kim ngạch xut khu toàn cu trong khi kim ngạch xut khu cóa Thái Lan và Inđônêxia trong cõng
thíi gian này chộng lại. Trong 4 năm qua, Trung Quc đã vưỏt qua Malaixia và Singapo vẫ kim ngạch
xut khu hàng đin tố sang Hoa Kỡ.
Mắt khác, vic gia nhp WTO cóa Trung Quc cọng cệ thấ làm tăng tc đĩ tăng trưịng GDP cóa nhộng
nưc xut khu hàng hoá cệ giá trề cao. Theo mĩt nghiên cờu gn đây cóa Ngân hàng Đu tư UBS Warburg, vic gia nhp WTO cóa Trung Quc sặ khièn nẫn kinh tè Đài Loan tăng thêm tương đương 1,7%
GDP cóa năm 2000 vào năm 2005. Các nưc công nghip mi khác ị châu á đưỏc dở đoán sặ nhn thêm
bng 1,1% GDP năm 2000 cóa hì khi Trung Quc tăng nhu cu nhp khu hàng hoá tỗ nhộng nưc này.
Tuy nhiên, đi vi phn ln khu vởc Đông Nam á, triấn vìng không đưỏc tươi sáng như vy. UBS Warburg ưc tẹnh rng các nưc Đông Nam á sặ giảm tỗ khoảng 0,1% đèn 0,2% GDP năm 2000 cóa hì vào
năm 2005. Vi ấn Đĩ, con s này cệ thấ là 0,7%. Đây là mĩt trong nhiẫu lù do các nưc ASEAN và Trung
Quc đã đỉng ù thố tở do hoá thương mại giộa hì.
Quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc
Mờc đĩ Trung Quc hoàn thành các nghéa vổ WTO cóa hì sặ tác đĩng trởc tièp đèn phương hưng trong
tương lai cóa quan h Hoa Kỡ-Trung Quc. Các nhà lãnh đạo Trung Quc đã tuyên b nhiẫu ln vẫ quyèt
tâm thởc hin đy đó các cam kèt cóa hì. Vẻ lỏi ẹch cóa cả Hoa Kỡ và Trung Quc, hai bên cn tránh
nhộng va chạm vẫ thương mại do vic Trung Quc không cệ khả năng hoắc không mun thởc hin rt
nhiẫu cam kèt WTO cóa hì.
Cệ nghéa là, các va chạm vẫ thương mại giộa Hoa Kỡ và Trung Quc sặ không mt đi vi vic Trung
Quc gia nhp WTO, ging như chồng đã tỗng không mt đi giộa Hoa Kỡ và nhiẫu đi tác thương mại là
các thành viên lâu năm cóa WTO. Nèu cệ thẻ đệ là khả năng các va chạm đệ tăng lên, ẹt nht là lồc ban
đu, khi quy mô quan h thương mại cóa chồng ta tăng lên. Trung Quc đang hưịng thắng dư thương
mại vi Hoa Kỡ. Nèu các công ty Hoa Kỡ phát hin rng vic tièp cn thề trưíng Trung Quc như hờa
hẩn không đưỏc thởc hin nhanh chệng như mong chí, kèt quả cệ thấ là mĩt sở kèt hỏp không n đềnh
giộa tăng trưịng xut khu chm chạp cóa Hoa Kỡ, thắng dư thương mại song phương không bẫn vộng
vẫ chẹnh trề cóa Trung Quc và mờc đĩ tranh chp thương mại cao hơn.
Hoa Kỡ và các thành viên WTO khác đang đệng mĩt vai trể then cht trong vic c gẵng tránh mĩt viận
cảnh như vy bng cách h trỏ Trung Quc thởc hin các nghéa vổ WTO cóa hì. Vẹ dổ, Tng lãnh sở cóa
chồng ta ị Thưỏng Hải đã làm vic vi Hĩi đỉng Kinh doanh Hoa Kỡ-Trung Quc đấ xây dởng mĩt
22

chương trẻnh hĩi nghề truyẫn hẻnh tỗ xa trong đệ các chuyên gia vẫ lut thương mại cóa Hoa Kỡ nệi
chuyn vi các quan chờc Trung Quc. Tương tở, Đại sờ quán cóa chồng ta ị Bẵc Kinh đang hỏp tác vi
trưíng Đại hìc Tng hỏp Bẵc Kinh và mĩt vin giáo dổc tỗ xa cóa đềa phương đấ tạo điẫu kin đào tạo
trên mạng vẫ WTO cho ngưíi dân ị Trung Quc. Bĩ phn Thương vổ cóa chồng ta đang chun bề t chờc
mĩt loạt các hĩi thảo vẫ các nguyên tẵc cóa WTO dành cho quan chờc đềa phương. Liên minh châu Âu đã
chi khoảng 23 triu đô-la đấ hun luyn các quan chờc Trung Quc giồp hì nhanh chệng nẵm đưỏc các
quy tẵc và khái nim cóa WTO như bảo hĩ quyẫn sị hộu trẹ tu.
Mắc dõ Trung Quc đang phải chều áp lởc đểi tuân thó các lut l quc tè và thởc hin đy đó các cam
kèt WTO, nhưng điẫu quan trìng cn ghi nh là các tranh chp thương mại không phải là vn đẫ mĩt
chiẫu. Trung Quc cọng sặ số dổng cơ chè cóa WTO đấ giải quyèt các khièu nại vẫ thương mại đi vi
các thành viên WTO khác.
Bt chp nhộng thách thờc đi vi Trung Quc trong tương lai, điẫu rế ràng là vic gia nhp WTO là sở
lởa chìn đồng đẵn cóa Trung Quc và cệ lỏi cho h thng kinh tè thè gii. Tư cách thành viên WTO sặ
gẵn chắt Trung Quc vi kinh tè toàn cu, tạo ra thêm vic làm và cơ hĩi đu tư và n đềnh hơn vẫ xã hĩi
khi thấ chè pháp quyẫn ngày càng ăn sâu vào công vic điẫu chẽnh các giao dềch kinh tè ị Trung Quc.
Hoa Kỡ sặ cệ lỏi tỗ các cơ hĩi xut khu ln hơn tại Trung Quc, tạo thêm vic làm ị trong nưc và cệ
thêm nhiẫu lởa chìn đu tư ị nưc ngoài. Khi quan h thương mại và kinh doanh giộa hai nưc phát
triấn, các mi liên h trởc tièp giộa công dân Trung Quc và Hoa Kỡ, các trao đi vẫ quan điấm, ù tưịng
và chuyấn giao công ngh cọng tăng lên. Tư tưịng phổ thuĩc ln nhau theo tinh thn cóa WTO sặ giồp
thồc đy hơn nộa sở nhn thờc vẫ mổc đẹch chung khi Trung Quc và Hoa Kỡ hỏp tác vi nhau chắt chặ
hơn vẫ mĩt loạt các vn đẫ liên quan đèn n đềnh kinh tè, an ninh và thềnh vưỏng trên toàn cu.

Toàn văn bài viết cò trên Internet tại:
(Tiếng Anh)
(Tiếng Việt)

23

Bình luận

Doha v xa hơn nữa: Vai trò của Quốc hội
trong vòng đm phán thương mại mới
Thượng Ngh s Max Baucus, ủy ban Tài chnh Thượng viện
Hồi ngh WTO tại Doha, Qatar, vào tháng 11 đã đem lại các cơ hồi cho việc mỗ cừa th trưổng, đặc
biệt là về nông nghiệp và dch vú, củng như thũc đẩy tiến bồ về các múc tiêu môi trưổng, Thượng Ngh
sỷ Max Baucus, thành viên Đảng Dân ch, Ch tch Uỳ ban Tài chnh Thượng viện, nòi.
Mặc dù vậy, theo ông Baucus, sứ không rị ràng trong Tuyên bọ Doha về nông nghiệp sẽ khò đảm bảo
chắc chắn mồt kết quả tọt đẹp.
Củng theo ông, việc nhất tr mỗ lại các cuồc đàm phán về luật chọng bán phá giá và các luật khác
chọng thương mại không lành mạnh, b đa sọ trong thượng viện phản đọi, đã cho thấy Quọc hồi cần
gây ảnh hưỗng lớn hơn trong quá trình các cuồc đàm phán thương mại.
Vểng đàm phán thương mại mi tại Hĩi nghề Bĩ trưịng vào tháng 11 cóa T chờc Thương mại Thè gii
(WTO) đã chờng tễ mĩt bưc tièn quan trìng cóa h thng thương mại toàn cu. Trưc sở bè tẵc tại Hĩi
nghề Bĩ trưịng ị Seattle, hàng loạt các nhà bẻnh lun đã biấu lĩ sở quan ngại vẫ khả năng tièp tổc cóa
quá trẻnh toàn cu hoá và đắc bit là tở do thương mại. Do vy, sở nht trẹ đạt đưỏc tại Hĩi nghề Doha là
mĩt kè hoạch quan trìng cho vic mị rĩng thương mại và tạo ra mĩt nẫn kinh tè liên kèt toàn cu.
Tuy nhiên, nĩi dung cóa kè hoạch này là chẽ rng Quc hĩi Hoa Kỡ cn tièp tổc đệng mĩt vai trể tẹch cởc
và tiên phong trong vic xây dởng chẹnh sách thương mại cóa Hoa Kỡ.
Vic chp nhn Trung Quc và Đài Loan trị thành thành viên cóa WTO trong quá trẻnh diận ra Hĩi nghề
Bĩ trưịng Doha đã cho thy rế Quc hĩi, cõng vi Tng thng, cệ thấ làm vic hiu quả đấ đưa ra mĩt
chương trẻnh làm vic chó đĩng vẫ thương mại. Hoa Kỡ là nưc đẫ xưng sm nht vic xem xầt đấ
Trung Quc và Đài Loan trị thành thành viên cóa WTO và đã tẹch cởc tẻm kièm sở óng hĩ cho hai quc
gia này cả ị trong nưc và ngoài nưc. Vic này đã dn ti vic bễ phièu đy khệ khăn đấ quyèt đềnh cho
Trung Quc đưỏc hưịng các quan h thương mại bẻnh thưíng vénh viận - mĩt cuĩc bễ phièu, dõ vn cển
cệ sở tranh cãi, trị thành câu chuyn giộa hai đảng trong quc hĩi.
Cuĩc bễ phièu thành công đấ công nhn tư cách thành viên WTO cóa Trung Quc và Đài Loan cệ ù nghéa
đắc bit quan trìng trong bi cảnh mà Hoa Kỡ và các nhà đàm phán quc tè cệ thấ đi đèn thng nht vẫ
vic phát đĩng mĩt vểng đàm phán thương mại mi tại Doha. Trỗ mĩt s ngoại l đáng chồ ù - như nưc

Nga - vểng đàm phán này sặ trị thành cuĩc đàm phán thương mại rĩng nht tỗ trưc ti nay.

24