PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HOẰNG HÓA
TRƯỜNG MẦM NON HOẰNG QUỲ
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO
TRẺ 5-6 TUỔI LÀM QUEN VỚI TOÁN VỀ SỐ LƯỢNG
THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG
Người thực hiện: Hà Thị Thúy
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường mầm non Hoằng Quỳ
SKKN thuộc lĩnh vực: Phát triển nhận thức
THANH HÓA NĂM 2018
MỤC LỤC
STT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
a
b
c
2.3
2.4
3
3.1
3.2
Nội dung
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Cơ sở lý luận
Thực trạng vấn đề
Thuận lợi
Khó khăn
Kết quả khảo sát thực trạng
Biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo
Biện pháp 2: Nghiên cứu đề tài để rèn luyện và phát triển
một số kĩ năng cho trẻ 5 -6 tuổi làm quen với toán thông qua
các hoạt động
Biện pháp 3 : Linh hoạt sáng tạo các hình thức tổ chức cho
trẻ làm quen với các hoạt động toán
Biện pháp 4 : Hình thành nề nếp thói quen trong quá trình tổ
chức hoạt động cho trẻ làm quen với toán
Biện pháp 5 : Cho trẻ làm quen với toán thông qua các hoạt
động khác
Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng
cho trẻ làm quen với toán
Biện pháp 7 : Xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học
Kết quả đạt được
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Danh mục
Trang
1
1
2
2
2
2
2
3
3
3
4
5
5
6
7
8
10
11
15
16
17
17
18
20
21
1. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài :
Như chúng ta đã biết giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống
giáo dục quốc dân, và cũng là bậc học đầu tiên đặt nền móng cho sự hình thành
về phát triển toàn diện về đức- trí - thể - mĩ cho trẻ ngay từ tuổi ấu thơ. Chính vì
thế mà trong trường mầm non có nhiệm vụ tổ chức các hoạt động cho trẻ như:
Học tập, vui chơi, lao động, đi dạo thăm quan ….Trong đó các môn học đóng
góp một phần quan trọng, riêng việc cho trẻ làm quen với toán là một nội dung
không thể thiếu được nó hình thành ở trẻ cơ sở ban đầu của nhân cách con
người.
Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động làm quen với toán là
một trong những hoạt động giúp trẻ phát triển toàn diện một cách tốt nhất.
Thông qua làm quen với toán trẻ sớm hình thành khả năng tìm tòi, quan sát
khám phá ham hiểu biết rèn các thao tác như tư duy, so sánh phân tích tổng hợp,
khái quát phân loại một cách có hệ thống, đầy đủ và chính xác …Trên cơ sở đó
bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và
thể chất cho trẻ. Việc dạy trẻ 5 – 6 tuổi làm quen với toán về số lượng ( từ 1 đến
10 ) có vai trò quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ
trước khi vào trường tiểu học. Từ thực tế trong quá trình dạy học môn toán cho
trẻ mầm non như đếm, tạo nhóm, nhận biết mặt chữ số, thêm bớt số lượng, phân
chia trong phạm vi 10, nhận biết số lớn số bé mang tính “ trừu tượng ” khó định
hình đòi hỏi sư tư duy lô gíc cao bởi trẻ dễ nhớ, nhanh quên còn mang nặng cảm
tính. Chủ yếu nhận thức bằng dấu hiệu bên ngoài của đối tượng.
Môn toán là môn học rất khô khan và cứng nhắc, các tiết học toán đặc biệt
là tiết học hình thành các biểu tượng về số lượng, con số và phép đếm thường
lặp đi lặp lại nhiều lần các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng
là 5, 6, 7, ...10. Cho nên nếu ta chỉ tập chung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các
bước, nếu lặp lại khi học trẻ thường rất nhanh chán sẽ không thu hút được sự
chú ý của trẻ. Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho
trẻ mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng
toán học cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện pháp
tổ chức các hoạt động mà trọng tâm là các “tiết học toán” cho trẻ ở trường mầm
non. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên không bị gò ép
phù hợp với sự nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là: “Học
mà chơi, chơi mà học”. Cho nên đòi hỏi người giáo viên phải thực sự yêu nghề
mến trẻ, có trình độ chuyên môn vững chắc, giáo viên cần phải tìm tòi, khám
phá, nghiên cứu để truyền tải những kiến thức nội dung cần mang đến cho trẻ,
sao cho trẻ cảm thấy đơn giản gần gũi mà lại dễ hiểu. Như vậy giờ học mới có
hiệu quả. Nhưng để đạt được hiệu quả thì giáo viên phải tìm ra phương pháp
mới linh hoạt sáng tạo đặc biệt là năng lực toán học và nắm được đặc điểm tâm
sinh lí trẻ. Quan trọng hơn là hình thức tổ chức và có phương pháp phù hợp với
từng đối tượng để phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo ở trẻ .
1
Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi làm quen với
toán về số lượng thông qua các hoạt động . Đây là câu hỏi đặt ra cho tất cả các
giáo viên mầm non và cũng là đề tài mà tôi thường ấp ủ tâm đắc nhất trong
nghiên cứu , Bản thân tôi nhận thấy hoạt động làm quen với toán về số lượng có
ý nghĩa , có tầm quan trọng đối với sự phát triển của trẻ , nhưng thực tế giờ làm
quen với toán trẻ chỉ được làm quen một lần trong tuần . Vì vậy tôi luôn suy
nghĩ tìm nhiều biện pháp , phương pháp tốt để giúp trẻ làm quen với toán về số
lượng thông qua một số hoạt động khác nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức về mặt
số lượng đồng thời giúp trẻ hứng thú hơn trong các giờ hoạt động khác
Từ đó tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5
– 6 tuổi làm quen với toán về số lượng thông qua các hoạt động” . Để tìm ra
hướng giải quyết hay nhất , áp dụng đối với trẻ của lớp mình giảng dạy nhằm
góp phần nâng cao giáo dục nói chung và hoạt động cho trẻ làm quen với toán
về số lượng nói riêng
1.2. Mục đích nghiên cứu
Thông qua đề tài “ nâng cao chất lượng chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi làm
quen với toán về số lượng thông qua các hoạt động ’’ giúp trẻ giải quyết vấn đề
trong cuộc sống diễn ra xung quanh trẻ
Hình thành những kĩ năng cơ bản đầu tiên góp phần tạo nền tảng vững
chắc về toán học cho trẻ bước lên lớp 1
1.3 Đối tượng nghiên cứu :
30 trẻ 5- 6 tuổi lớp A2 Trường Mầm Non Hoằng quỳ - Hoằng Hóa- Thanh
Hóa
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu toán học
Phương pháp quan sát
Phương pháp điều tra khảo sát thực trạng , thu thập thông tin
Phương pháp trực quan
Phương pháp đàm thoại
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Trong chương trình giáo dục mầm non. Toán học là môn học vô cùng
phong phú và hấp dẫn, cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản về toán học
Hoạt động làm quen với toán rất quan trọng, bởi lẽ toán học giữ một vai
trò quan trọng trong giờ hình thành biểu tượng về phép đếm và cũng cố các tri
thức ,kỹ năng về tập hợp số đếm, Toán học còn là phương tiện giúp trẻ phát triển
ngôn ngữ vì trong giờ toán trẻ phải trả lời câu hỏi cô đặt ra ( bao nhiêu ? có
mấy? hoặc số nào nhiều hơn, số nào ít hơn? nhiều hơn là mấy? ít hơn là mấy?
đồng thời trẻ còn được nêu ra các câu hỏi thắc mắc của mình, ngoài ra trẻ sử
dụng ngôn ngữ toán học thường xuyên sẽ giúp trẻ hiểu được chính xác không
nhầm lẫn. Thông qua toán học còn phát triển khả năng chú ý lâu bền của trẻ và
chú ý có chủ định của trẻ .Với ý nghĩa tác dụng và tầm quan trọng như vậy cho
nên hoạt động làm quen với toán là rất cần thiết và không thể thiếu trong công
tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non .
2
Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán cho trẻ mầm non không
chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng toán học mà còn phụ
thuộc vào phương pháp, biện pháp tổ chức các hoạt động trọng tâm là các tiết
học toán cho trẻ mầm non, làm thế nào để trẻ tiếp thu một cách tự nhiên không
bị gò ép phù hợp với nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là
“ học mà chơi, chơi mà học ”. Tuy nhiên để tổ chức hoạt động làm quen với toán
cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi về số lượng thông qua các hoạt động đạt hiệu quả
cao không phải là vấn đề đơn giản. Bởi vì chúng ta biết đặc điểm sinh lý trẻ
mầm non là trẻ nhanh nhớ nhưng cũng rất chóng quên, tư duy của trẻ là trực
quan minh họa , nhận thức đang ở mức độ đơn giản, trong khi đó hoạt động làm
quen với toán rất khô khan cứng nhắc, khó hiểu và không mấy lôi cuốn trẻ hứng
thú vào hoạt động làm cho việc tổ chức giờ học toán không mấy hiệu quả và
nhàm chán. Vì vậy để tổ chức hoạt động làm quen với toán cho trẻ mẫu giáo 5 –
6 tuổi về số lượng thông qua các hoạt động đạt hiệu quả cao không phải là vấn
đề đơn giản vì trẻ mầm non nhanh nhớ và cũng nhanh quên tư duy của trẻ là trực
quan minh họa nhận thức đang ở mức độ đơn giản.
Hoạt động toán học đã được đưa vào dạy ở tất cả các độ tuổi trong trường
mầm non.Hằng ngày trẻ sử dụng toán học như một công cụ một phép thuật
không thể thiếu được tạo nên sự hấp dẫn kì diệu.
2.2.Thực trạng vấn đề
Trong năm học 2017 – 2018 tôi đã được nhà trường phân công đứng lớp
5 -6 tuổi.
Trong quá trình cho trẻ làm quen với toán về số lượng thông qua các hoạt
động. Bản thân tôi nhận thấy được những thuận lợi và khó khăn sau:
a.Thuận lợi
Phụ huynh quan tâm chăm sóc đưa đón trẻ đi học đầy đủ và đúng giờ
Đa số các cháu cùng một độ tuổi nên nhận thức tương đối đồng đều, thích
được tham gia các hoạt động học Toán.
Bản thân là giáo viên đứng lớp 5 -6 tuổi nhiều năm, nên cũng đã nắm
được các phương pháp dạy môn học này. Ban giám hiệu thường xuyên thăm lớp
dự giờ, khảo sát chất lượng dạy và học.
Bên cạnh đó nhà trường tạo điều kiện quan tâm giúp đỡ cho lớp có đủ bàn
ghế, giá góc, đồ dùng học tập, tài liệu, tranh ảnh phục vụ cho việc dạy và học.
Các cháu chăm ngoan có nề nếp tốt.
b.Khó khăn :
Bên cạnh những thuận lợi thì không ít những khó khăn như:
Trình độ giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin khi tổ chức các hoạt
động trong lớp còn hạn chế.
Đa số các trẻ là con gia đình nông nghiệp lao động vất vả nên ít được cha
mẹ quan tâm.
Đồ dùng trực quan còn quá ít, đôi lúc chưa đủ dẫn đến việc luyện tập ít,
nên tiết học buồn tẻ không đem lại kết quả như mong muốn.
Giáo viên còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa lưu loát, không phát huy
được tính tích cực của trẻ khi tham gia các hoạt động.
3
Trẻ ít được thao tác thực hành trên đồ vật, trẻ dễ bị phân tán chú ý, mức
độ hứng thú không cao.
Một số phụ huynh nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của việc hình thành
biểu tượng toán ban đầu sơ đẳng ban đầu cho trẻ, chưa nhận thức hết được yêu
cầu và tầm quan trọng về toán học, còn cọi nhẹ việc học tập của con mình làm
ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ .Việc hướng dẫn tổ chức một số tiết học
của giáo viên còn thiếu tự tin hay gò bó áp đặt trẻ, sự phát triển khả năng của trẻ
về toán học tuy cùng một lứa tuổi nhưng lại ở mức độ khác nhau nên khả năng
nhận thức kiến thức sơ đẳng về môn toán của trẻ không đồng đều,một số trẻ
nhút nhát không mạnh dạn nên còn hạn chế kéo theo không ít đến chất lượng
giáo dục trẻ .
C. Kết quả khảo sát thực trạng
Để hạn chế những mặt tồn tại về việc dạy toán cho trẻ vào đầu năm học
tôi tiến hành khảo sát các kĩ năng làm quen với toán học về số lượng của trẻ đạt
như sau:
Bảng 1
Kết quả
Đạt
Chưa đạt
Nội dung
Số
STT
khảo sát
Trung
trẻ
Tốt
Khá
Yếu
bình
SL % SL % SL % SL %
Đếm
1
30
6
20
11 36,6 10 33,4 3
10
2
3
4
5
6
Tạo nhóm
Nhận biết mặt
chữ số
Thêm bớt số
lượng
Phân chia trong
phạm vi 10
Nhận biết số
lớn,số bé
30
5
17
9
30
12
40
4
13
30
7
23,3
9
30
10
33,4
4
13
30
6
20
8
27
11
36
5
17
30
5
17
10
33
9
30
30
20
30
7
23,3
9
30
11
36,7
3
10
Nguyên nhân:
Giáo viên chưa dùng nhiều thủ thuật gây hứng thú cho trẻ trong giờ học.
Giáo viên chưa linh hoạt sắp xếp và lựa chọn nội dung, đề tài còn chưa
đảm bảo tính trình tự và hệ thống.
Chưa sáng tạo trong việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan.
Giáo viên còn lung túng trong việc sử dụng các phương pháp và hình thức
tổ chức các hoạt động theo hướng tích hợp của chương trình giáo dục mầm
4
non.Vì thế trẻ chưa chủ động tìm tòi, sáng tạo trong các hoạt động, thậm chí cô
còn gò bó áp đặt trẻ
Từ những nguyên nhân và kết quả khảo sát cho thấy trẻ đạt yêu cầu còn
thấp như trên tôi rất băn khoăn làm sao để nâng cao chất lượng môn toán cho trẻ
5 – 6 tuổi đạt hiệu quả cao.Từ đó tôi quyết tâm tìm ra những giải pháp,biện
pháp linh hoạt tốt để nâng cao chất lượng cho trẻ.
2.3. Biện pháp thực hiện
Làm quen với toán là một môn học khó lại cứng nhắc, khô khan nhưng nó
là môn học chiếm vị trí quan trọng đối với trẻ trong trường mầm non. Để trẻ
hứng thú thoải mái tích cực chủ động và có hiệu quả cao, tôi đã sử dụng một số
biện pháp sau :
Biện pháp 1 : làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo
Như chúng ta đã biết, đặc trưng của môn học toán là tính chính xác và
khoa học. mỗi tiết học cung cấp cho trẻ mỗi kiến thức khác nhau và đòi hỏi phải
có những đồ dùng học tập khác nhau, phù hợp với nội dung tiết học, bản thân đã
không ngừng tìm tòi nghiên cứu làm đồ dùng dạy học sao cho 1 đồ dùng có thể
cung cấp cho trẻ nhiều kiến thức khác nhau, sử dụng cho nhiều hoạt động khi có
1 đồ dùng học tập sẽ có hiệu quả sử dụng rất lớn. Khi làm đồ dùng đồ chơi phải
đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn trong sử dụng bởi trẻ mầm non rất thích khám
phá vì thế đồ chơi cho trẻ phải an toàn không gây thương tích cho trẻ, tôi đã làm
kết hợp nhiều màu sắc với nhau để tạo ra đồ dùng bền đẹp sinh động thích hợp
với sở thích của trẻ, chất liệu làm đồ dùng bền đẹp.
Để tăng tính hấp dẫn của giò học tôi đã tận dụng các nguyên vật liệu sẵn
có của địa phương, những vật liệu, phế liệu bỏ đi dễ kiếm dễ tìm để làm nên đồ
chơi sử dụng vào dạy học.
( Hình ảnh : Giáo viên tự làm đồ dùng dạy học )
Ví dụ : khi dạy trẻ số 8 tiết 1 trong chủ đề thế giới động vật tôi đã thu thập
rất nhiều các ống nước rửa bát, sữa chua cắt thành con thiên nga, con voi rồi
dùng sơn, giấy đề can, xốp dạ trang trí các họa tiết con vật để sử dụng vào tiết
học, trẻ rất hứng thú và giờ học đã đạt kết quả cao các con vật này được trưng
bày trên góc học tập rất đẹp và còn giúp trẻ hiểu thêm về môi trường xung
quanh,ngoài ra tôi còn dùng con ngao, trai rửa sạch rồi trang trí tạo thành con
ếch cho trẻ hoạt động cũng rất thích.
Hộp sữa chua ,xốp dạ cắt thành thiên nga cho trẻ học.Vỏ ngao rửa sạch
phun sơn tạo thành con ếch.
Vỏ trai cắt thành quả, nắp trai dùng keo nến dính lại thành bông hoa.
5
Như vậy sẽ làm cho trẻ hứng thú trong giờ học tạo được sự hấp dẫn lôi
cuốn trẻ vào giờ học
Biện pháp 2: nghiên cứu đề tài để rèn luyện và phát triển một số kĩ năng
cho trẻ 5 -6 tuổi làm quen với toán thông qua các hoạt động
Trước khi cung cấp các biểu tượng toán cho trẻ chúng ta cần phải nghiên
cứu kỹ đề bài vì rèn luyện và phát triển kỹ năng toán cho trẻ là rất quan trọng và
cần thiếu. Đây là tiền đề, là hành trang vững chắc giúp trẻ học tốt môn toán ở
trường tiểu học sau này, do mỗi biểu tượng toán học lại cần đến một kỹ năng
khác nhau và cung cấp sau này, rèn cho trẻ kỹ năng đếm, tạo nhóm thêm bớt,
phân chia, nhận biết con số, biết số lớn, số bé.
Ví dụ : Dạy trẻ đếm và nhận biết con số.
Trước hết cô phải hình thành và rèn luyện kỹ năng đếm của toán học cho
trẻ đếm ( đếm từ 1, 2…..10 ) cô hình thành kỹ năng đếm cho trẻ, đếm từ trái qua
phải, hàng trên trước hàng dưới sau hoặc kỹ năng xếp, xếp lần lượt từ một đến
hai, xếp từ trái qua phải, xếp hết hang trên mới xếp xuống hàng dưới.
( Cô cho trẻ xếp từ trái qua phải , từ trên xuống dưới )
Đến phần lập số mới thì các kỹ năng phải tuyệt đối chính xác, cô cho trẻ
ôn số cũ sau đó mới lập số mới
Những nội dung đề tài cô đưa ra phải đảm bảo tính trình tự và tính hệ
thống tùy vào nhận thức của từng cá nhân nên khi dạy cô phải đi từ dể đến khó ,
từ đơn giản đến phức tạp , từ gần đến xa từ đó trẻ mới hình thành và phát triển
Biện pháp 3 : Linh hoạt sáng tạo các hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với
các hoạt động toán
Học phải đi đôi với hành, học phải đi đôi với cuộc sống thực tiễn, do đó
cho trẻ 5- 6 tuổi làm quen với toán về số lượng không chỉ dừng lại ở các tiết học
mà còn có môi trường để cho trẻ rèn luyện kỹ năng đã có, giúp khắc sâu kiến
thức cũ và mở rộng thêm tri thức mới .. Chính vì vậy tôi đã linh hoạt sáng tạo
các hình thức tổ chức cho trẻ làm quen các hoạt động toán qua các đặc điểm
đếm, tạo nhóm, nhận biết mặt chữ số, thêm bớt số lượng, phân chia trong phạm
vi 10, nhận biết số lớn số bé đó việc làm tôi đã cho là hết sức quan trọng và tôi
tạo ra được môi trường làm quen với toán.
( Hình ảnh : Môi trường toán học )
Biện pháp 4 : Hình thành nề nếp thói quen trong quá trình tổ chức hoạt
động cho trẻ làm quen với toán
Trẻ mầm non học bằng chơi , chơi mà học nhưng vấn đề nề nếp thói quen
trong giờ học đối với trẻ vô cùng quan trọng , nếu không có nề nếp thì việc lĩnh
hội kiến thức vô cùng khó khăn vì kiến thức trẻ cần tiếp thu ở hoạt động làm
quen với toán phải chính xác . Vì vậy tôi luôn đặt ra cho mình một nguyên tắc
6
là cần phải tập nề nếp thói quen trong giờ học toán , như tập cho trẻ các hiệu
lệnh theo tay cô , theo lời cô nói hình thành ngồi để tiện theo dõi và làm cùng cô
Ví dụ : khi dạy trẻ về số lượng tôi cho trẻ ngồi chữ u cách nhau để trẻ tạo nhóm
theo yêu cầu của cô
( Hình ảnh : Trẻ ngồi học theo hình chữ u )
Từ việc tạo cho trẻ có nề nếp trong giờ học toán mà lớp tôi đa số trẻ đã
thực hiện tốt mọi yêu cầu của cô đề ra trong giờ hoạt động
Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo khơi dậy nềm đam mê toán học ở trẻ
Xuất phát từ quan điểm “ lấy trẻ làm trung tâm ” , nên trẻ em được xem như là
một chủ thể , chủ động tích cực trong quá trình dạy học . Bên cạnh đó , bản thân
trẻ em vốn có tính tò mò , thích khám phá , ham hiểu biết . Do vậy cô cần phát
huy tính chủ động sáng tạo ở trẻ . Cô giáo luôn tạo ra tình huống có vấn đề ,
phải đặt ra các câu hỏi , buộc trẻ phải tư duy , suy luận , phải phán đoán đặc biệt
hơn là yêu cầu trẻ phải tìm ra lời giải cho các bài toán .
Ví dụ : So sánh số lượng của 2 nhóm đối tượng
Cô đặt câu hỏi :
Nhóm quả dâu nhiều hơn nhóm thanh long là bao nhiêun
Nhóm thanh long ít hơn nhóm quả dâu là bao nhiêu
( Hình ảnh : Cô cho trẻ xếp tương ứng 1: 1 và đếm )
Cô hỏi trẻ nhóm nào nhiều nhóm nào ít, nhiều hơn là mấy, ít hơn là mấy.
Từ các câu hỏi như vậy buộc trẻ phải chủ động suy nghĩ tư duy để tìm ra lời
giải chính xác cho bài toán .Khi đặt câu hỏi cô cần phải sắp xếp theo trình tự , có
hệ thống , câu hỏi ngắn gọn rõ ràng dể hiểu, câu hỏi đi từ dễ đến khó, từ đơn
giản đến phức tạp. Câu hỏi gợi mở để đào sâu kiến thức, củng cố kỹ năng và giải
thích vấn đề rõ ràng cho trẻ hiểu.
Để hiểu được vấn đề yêu cầu trẻ phải tìm cách minh họa , trải nghiệm , lý
giải dẫn chứng bằng nhiều cách khác nhau. Từ đó trẻ mới phát huy được tính
tích cực chủ động sáng tạo, tự giác trong học tập.
Để khơi dậy niềm đam mê toán học cho trẻ , cô cần thay đổi hình thức
học tập , sáng tạo ra nhiều trò chơi mới lạ, hấp dẫn thu hút trẻ. Bởi toán học giúp
trẻ giải quyết được rất nhiều vấn đề trong cuộc sống.
Được học toán trẻ sẽ biết hôm nay là thứ mấy, ngày mai … biết giờ ăn
cơm trưa, chiều có kỹ năng toán trẻ không những giải quyết tốt các vấn đề mà
còn hình thành những tình cảm đạo đức tốt đẹp để giúp trẻ phát triển toàn diện
về nhân cách .
Biện pháp 5 : Cho trẻ làm quen với toán thông qua các hoạt động khác
Khám phá khoa học là một hoạt động giúp trẻ hình thành và làm giàu các
biểu tượng về sự vật , hiện tượng của thế giới xung quanh . Tôi đã tổ chức cho
trẻ chơi các trò chơi giúp trẻ khắc sâu kiến thức về các sự vật hiện tượng xung
quanh vừa củng cố về số lượng bằng cách cho trẻ chơi các trò chơi như trong
7
chủ đề động vật với đề tài “ Vật nuôi trong gia đình tôi đã cho trẻ chơi trò chơi “
Nhanh chân nhanh mắt ” cô cho 2 đội chơi.
Cách chơi : Mỗi đội sẽ chọn thức ăn theo yêu cầu của cô.
Đội chọn thức ăn cho vật nuôi 2 chân. Đội chọn thức ăn cho vật nuôi 4
chân, trẻ nhảy lò cò qua các ô vuông, sau đó trẻ sẽ chọn thức ăn theo yêu cầu
của cô. Hết đoạn nhạc đội nào chọn được nhiều và đúng là thắng cuộc. Trước
khi chơi tôi cho trẻ đếm số ô vuông để nhảy lò cò, sau đó cho trẻ lên chọn số
tương ứng với số lượng đó. Khi kết thúc trò chơi này tôi cùng trẻ kiểm tra xem
hai đội đã chọn đúng thức ăn của các con vật chưa, sau đó cho trẻ đếm số lượng
thức ăn của 2 đội và nhận xét đội thắng cuộc. Với trò chơi này tôi đã tổ chức
thường xuyên ở các chủ đề.
Qua hoạt động làm quen với văn học không những giúp trẻ nắm vững nội
dung bài thơ, câu chuyện phân biệt được cái thiện– cái ác mà qua hoạt động này
tôi đã tích hợp ôn số lượng trong phần đàm thoại về nội dung tôi hỏi có bao
nhiêu nhân vật trong truyện ( thơ ) cho trẻ đếm số nhân vật qua hình ảnh rời trên
mô hình, qua rối.
Ví dụ mèo đi câu cá
( Hình ảnh : Cô và trẻ đọc thơ )
Tôi đã hỏi trong bài thơ có bao nhiêu chú mèo cho trẻ gắn số. Trong
chuyện ba cô gái tôi hỏi có mấy nhân vật trong chuyện. Qua nội dung này trẻ
được cũng cố kỹ năng đếm và chọn chữ số tương ứng.
Để thay đổi các hình thức đàm thoại về nội dung bài thơ,câu chuyện nhằm
giúp trẻ hứng thú và tích cực hơn trong giờ học, tôi cho trẻ đàm thoại theo
nhóm. Đại diện mỗi nhóm lên bắt thăm câu hỏi, sau khi bắt thăm trẻ về chỗ bàn
bạc với các bạn trong nhóm xem sẽ trả lời câu hỏi số mấy, cô đi đến từng nhóm
hỏi trẻ: Nhóm con sẽ trả lời câu hỏi số mấy? trẻ trả lời câu hỏi câu số 2 hoặc 3,
4, cô giơ lá thăm cho cả lớp cùng xem và đọc to số trong lá thăm sau đó đọc câu
hỏi về nội dung cho nhóm trả lời. Qua việc tích hợp này đã giúp trẻ nhận biết
nhanh các mặt chữ số.
Hoạt động làm quen chữ cái :
Cô cho trẻ đếm số nét chữ cái giúp trẻ củng cố về số lượng, và giúp trẻ
khắc sâu nét chữ cái từ đó trẻ sẽ nhận biết nhanh các mặt chữ cái
Trong hoạt động này, tôi cho trẻ đếm số nét của chữ cái ở tiết 1, sau khi cho trẻ
làm quen với những nét của một chữ cái đó, tôi hỏi trẻ chữ cái đó có bao nhiêu
nét ở tiết 2 cho trẻ chơi trò chơi gạch chữ cái theo yêu cầu trong bài thơ, sau đó
đếm số chữ cái vừa gạch và viết số tương ứng.
Hoạt động tạo hình: Cho trẻ cắt dán hoặc vẽ đàn gà, sau đó đếm xem có
mấy con gà, hoặc vẽ người thân trong chủ đề gia đình, trẻ sẽ kể về gia đình mình
xem có mấy người, hoặc đề tài dán ngôi nhà trẻ sẽ dán và đếm các ô cửa sổ của
ngôi nhà.
8
Hoạt động góc như góc “bán hàng” khi trẻ đi mua và bán phải đếm số
hàng, đưa số tiền đúng với yêu cầu của người bán, ở góc xây dựng trẻ không chỉ
xây nhà mà còn trồng cây hoa, rau cô lồng vào cho trẻ đếm xem trong vườn có
bao nhiêu cây hoa, rau. Môi trường toán học cho trẻ là rất phong phú, nếu chúng
ta biết tận dụng vào toán học cho trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi.
Trẻ học mà không biết mình đang học.
Thông thường thì những hành động thoải mái và có tính khám phá đối với
trẻ sẽ không đảm bảo cho việc học và việc nhận thức sâu các khái niệm. Ta phải
tạo điều kiện thuận lợi để tạo môi trường, khuyến khích môi trường tư duy toán
học ta cần nhận thức được điều gì cho trẻ muốn học. John Holt đã nói “Khi
chúng ta kích thích sự khát khao khám phá, để nhận thức cái mới của trẻ và dành
được quyền kiểm soát nó, không cố gắng bắt buộc trẻ phải nhanh hơn và hơn
nữa khi trẻ đã sẵn sàng thì cả thầy và trò đều cảm thấy thoải mái và tạo được
nhiều tiến bộ”.
Biện pháp 6: phối hợp với phụ huynh để nâng cao chất lượng cho trẻ làm
quen với toán
Việc giúp trẻ học tốt thì cần có sự cộng tác giữa giáo viên và phụ huynh
học sinh. Vậy làm thế nào để tuyên truyền với phụ huynh một cách thuyết phục,
đạt kết quả đó là một công việc không đơn giản.Trong công tác tuyên truyền
phối hợp với phụ huynh, tôi đã thực hiện các biện pháp sau:
Tôi tích cực vận động phụ huynh mua đủ đồ dùng học tập cho trẻ, trong
các buổi họp phụ huynh, tôi tuyên truyền nội dung chăm sóc giáo dục đặc biệt là
môn toán cần có đủ đồ dùng học tập, có đủ đồ chơi,
( Hình ảnh : Phụ huynh xem sách học của trẻ trên lớp )
Ngoài ra tôi còn dạy mẫu 1 tiết toán về số lượng cho phụ huynh dự, để
phụ huynh biết con mình được học những gì, cần những đồ dùng đồ chơi gì.
( Hình ảnh : Giờ dạy toán )
Qua đó tôi đưa phụ huynh đi thăm quan những đồ dùng đồ chơi cô tự làm,
được sắp xếp trang trí ở các góc, những đồ dùng này được làm bằng các nguyên
vật liệu, phế liệu từ đó phụ huynh hiểu được việc làm của cô giáo.
( Hình ảnh : Phụ huynh đi thăm quan các góc )
Lên kế hoạch thông báo chương trình dạy trẻ, ghi rõ nội dung dạy vào góc
trao đổi phụ huynh, để phụ huynh theo dõi ôn luyện thêm cho con ở nhà, qua đó
9
tôi trao đổi với phụ huynh về tình hình học của trẻ, để về nhà phụ huynh dạy
toán cho trẻ, như dặn phụ huynh về nhà dạy trẻ đếm xem gia đình mình có mấy
người, khi ăn cơm cần bao nhiêu cái bát và cần bao nhiêu đôi đũa hoặc đếm xem
bộ cốc nhà mình có mấy cái, mấy cái ấm, mấy cái đĩa và còn nhiều đồ dùng
khác trong gia đình, từ đó giúp trẻ ôn lại được kiến thức đã học ở trên lớp.
( Hình ảnh : Phụ huynh xem lịch học của trẻ )
Ngoài ra tôi còn vận động phụ huynh nạp nguyên vật liệu, phế liệu như vỏ
hộp sữa, vỏ trai, hột hạt …sẵn có của địa phương để thay đổi trong khi trẻ sử
dụng sẽ không bị nhàm chán, mà trẻ rất hứng thú khi được tận tay tận mắt sử
dụng các đồ dùng, đồ chơi được làm từ nguyên liệu của địa phương.
( Hình ảnh : Phụ huynh mang vỏ trai , hộp sữa , phế liệu )
Biện pháp 7 : Xây dựng môi trườngtrong và ngoài lớp học
Môi trường trong lớp học
Lớp học là môi trường để trẻ được tiếp xúc, sống và trải nghiệm nhiều
nhất trong thời gian trẻ ở lớp học. Để có một môi trường lớp học thu hút được
trẻ, giáo viên phải thường xuyên sắp xếp đồ dùng đồ chơi các góc gọn gàng
ngăn nắp khoa học và thẩm mỹ,tạo môi trường tốt cho trẻ học toán, vì môi
trường học tập rất quan trọng với trẻ.
Môi trường học tập là nơi trẻ tiếp xúc hàng ngày, hàng giờ bởi vậy phòng
học của trẻ phải sắp xếp như thế nào để thu hút trẻ, tôi đã sắp đặt từng góc hợp
lý về đồ dùng , đồ chơi tranh ảnh luôn thay đổi cho phù hợp với từng tuần, từng
chủ chủ đề sắp xếp đồ chơi phải có số lượng cụ thể, rõ ràng để trẻ đếm và nhận
biết được chữ số
( Hình ảnh : Môi trường trong lớp học )
Môi trường ngoài lớp học
Môi trường thân thiện không chỉ ở trong lớp mà môi trường bên ngoài
cũng rất quan trọng. Khi tham gia hoạt động bên ngoài, trẻ được ngắm, được vui
chơi, được trải nghiệm với thực tế để phát huy tính tích cực của trẻ
Khi tổ chức cho trẻ đi dạo chơi ngoài trời tôi cho trẻ đếm số cây. Không những
thế tôi cùng trẻ nhặt lá vàng rơi rồi đếm số lượng lá vừa nhặt được, sau đó so
sánh số lá của trẻ và của bạn vừa nhặt được và nhắc trẻ bỏ vào thùng rác .
( Hình ảnh : Trẻ cùng cô nhặt lá và đếm số lá )
Qua hoạt động này không những giúp trẻ củng cố số lượng, mà còn giáo
dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường.
Khi cho trẻ chơi ở sân vận động bò chui qua các vòng lốp, tôi đã cho trẻ
đếm số lốp xe trước khi bò.
( Hình ảnh : Trẻ chui qua các vòng lốp )
10
Ngoài ra khi cho trẻ hoạt động bên ngoài tôi đã tận dụng các ô vuông,
bước chân ở ngoài hè, bậc cầu thang cho trẻ chơi đếm số ô vuông bước chân
xem có bao nhiêu bước chân, ô vuông
Tôi đã tận dụng mọi thời điểm trong ngày để cho trẻ ôn luyện như trong
giờ đón trả trẻ tôi cùng trẻ đọc chữ số, đếm số nhân vật trong truyện họa báo để
củng cố kỹ năng nhận biết mặt chữ số cho trẻ.
Trong giờ điểm danh cho trẻ phát hiện số bạn vắng trong tổ, cô nêu tên
bạn vắng sau đó hỏi trẻ có bao nhiêu bạn vắng.
Trong giờ ăn cho trẻ đếm số bạn trong bàn ăn và chọn bát thìa tương ứng
với số bạn.
Khi thực hiện trong sách trẻ tự mở sách, tôi đọc số trang trẻ tìm và mở ra.
Trong giờ nêu gương cuối ngày, cô cho trẻ đếm số bạn trong mỗi tổ được
nhận cờ và cắm cờ, cho trẻ nhận xét tổ nào có nhiều bạn được nhận cờ nhiều
nhất nhiều hơn là bao nhiêu.
2.4 .Kết quả đạt được
Từ việc tích hợp làm quen với toán về số lượng thông qua các giờ hoạt
động, tôi nhận thấy trẻ tiến bộ rõ rệt và kết quả đạt được như sau.
Bảng 2
Kết quả
STT
1
2
3
4
5
6
Nội dung
khảo sát
Đếm
Tạo nhóm
Nhận biết
mặt chữ số
Thêm bớt số
lượng
Phân chia
trong phạm
vi 10
Nhận biết số
lớn số bé
Đạt
Số
trẻ
Tốt
Khá
Chưa đạt
Trung bình
Yếu
30
30
SL
15
12
%
50
40
SL
10
11
%
33,4
36,7
SL
5
7
%
16,6
23,3
SL
0
0
30
10
33,4
12
40
8
26,6
0
30
11
23,3
10
33,4
9
30
0
30
10
33,4
12
40
8
26,6
0
30
9
20
11
36,7
10
33,4
0
%
Kết quả khảo sát bảng 2 đã cho thấy các giải pháp, biện pháp đưa ra đã
mang lại hiệu quả cao so với trước khi chưa áp dụng các phương pháp biện pháp
Đếm: tốt 50%, khá 33,4%, trung bình 16,6
11
Tạo nhóm: tốt 40%, khá 36,, trung bình 23,3%
Nhận biết mặt chữ số: tốt 33,4%, khá 40%, trung bình 26,6% ,
Thêm bớt số lượng : tốt 23,3%, khá 33,4%, trung bình 30%
Phân chia trong phạm vi 10: tốt 33,4%, khá 40%, trung bình 26,6%
Nhận biết số lớn, số bé: Tốt 20%, khá 36,7%, trung bình 33,4%
Từ kết quả trên bản thân thấy rằng biện pháp làm quen với toán về số
lượng cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thông qua một số hoạt động là việc làm cần
thiết và cấp bách vì nó giúp trẻ phát triển trí tuệ, sự linh hoạt sáng tạo, năng
động, kích thích khám phá tìm tòi của trẻ.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1 : Kết luận
Qua việc thực hiện các biện pháp mới vào quá trình tổ chức hoạt động cho
trẻ làm quen với toán, bản thân tôi nhận thấy đây là vấn đề cơ bản, và cần thiết
đối với công tác thực hiện giáo dục, là một giáo viên mầm non qua nhiều lần tổ
chức hoạt động cho trẻ tôi rút ra được một số bài học kinh nghiệm:
Bản thân có nhận thức đúng đắn về vị trí, tầm quan trọng của việc dạy
toán cho trẻ ở trường mầm non, từ đó không ngừng suy nghĩ tìm tòi, cải tiến
biện pháp, phương pháp, hình thức tổ chức giảng dạy đảm bảo cho việc tiếp
nhận của trẻ thuận lợi, hứng thú, phát huy được tính tích cực, độc lập, tự giác,
phát huy trí tuệ cao độ của trẻ trong học tập.
Để dạy tốt giờ toán thì cô phải sáng tạo, linh hoạt đầu tư nhiều trong giảng
dạy phải nghiên cứu kỹ các thể loại khi lên một tiết.
Luôn tìm tòi phần giới thiệu bài thật hay, các tình huống vào bài có tính
sáng tạo, để cho trẻ hứng thú muốn thi đua cùng nhau học tập.
Có sự nổ lực cố gắng không ngừng trong công tác, tự học, tự bồi dưỡng,
nâng cao trình độ chuyên môn, trao đổi rút kinh nghiệm với đồng nghiệp, nhằm
tìm ra giải pháp tối ưu, trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ để chuyển tải nội
dung giảng daỵ một cách thích hợp, vừa sức với trẻ
Tham gia tích cực các lớp tập huấn chuyên đề, nhằm trang bị cho mình
kiến thức vững vàng trong nghề nghiệp, và ứng dụng các tiết chuyên đề để từ đó
rút ra cho mình một bài học hay nhất, góp phần vào việc giảng dạy môn toán đạt
hiệu quả cao.
Tích cực tìm tòi làm ra nhiều đồ dùng, đồ chơi mới lạ, tận dụng từ nguồn
nguyên liệu, phế liệu sẵn có của địa phương phục vụ đủ các tiết học toán trong
năm học.
Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để thống nhất phương pháp giáo dục trẻ,
xây dựng môi trường làm quen với toán trong và ngoài lớp học, vận động phụ
huynh đóng góp các đồ dùng đồ chơi, các nguyên liệu, phế liệu phục vụ môn
toán.
Đi sâu rèn nề nếp trẻ trong giờ học, rèn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Tạo nề
nếp thói quen cho trẻ trong quá trình tổ chức hoạt động làm quen với toán.
Từ thực tế tôi đã ứng dụng trong quá trình dạy học cho trẻ làm quen với
toán, về số lượng thông qua các hoạt động làm quen với toán, một cách tự tin
12
làm quen với toán có vai trò rất quan trọng, trong việc hình thành nhân cách cho
trẻ, và nó có tầm quan trọng rất lớn với việc phát triển trí tuệ là giáo viên phải
tích cực tìm ra những biện pháp tốt nhất, chuẩn bị đồ dùng đồ chơi sinh động
hấp dẫn, ứng dụng các công nghệ thông tin trong quá trình dạy học một cách
thành thạo, và phù hợp tạo điều kiện dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi, tạo môi trường
thoải mái cho trẻ hoạt động làm quen với toán thông qua các hoạt động, đạt hiệu
quả. Giáo viên có sự tham mưu với nhà trường, và phối hợp với các bậc phụ
huynh để có đồ dùng phục vụ cho hoạt động làm quen với toán được tốt hơn.
3. 2 : Kiến nghị
a. Với phòng Giáo dục và Đào tạo
Mở thêm lớp học vi tính để nhiều giáo viên, được học tập tiếp cận công
nghệ thông tin.
Phòng đầu tư cho mỗi lớp một bộ vi tính, để giáo viên có thể sử dụng
phần mềm Kidsmart vào giảng dạy.
Tập huấn các chuyên đề Toán, ứng dụng công nghệ thông tin để giáo viên
được tham gia học hỏi, rèn luyện cho bản thân.
b. Với nhà trường
Tham mưu với các cấp lãnh đạo đầu tư thêm cơ sở vật chất cho các lớp.
Tạo điều kiện cho chị em được dự giờ đồng nghiệp để cùng trao đổi kinh
nghiệm giảng dạy.
Xây dựng nhiều tiết dạy mẫu môn toán về số lượng để giáo viên học tập.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi, trong quá trình học tập và nghiên
cứu giảng dạy ở trường ở lớp, mà tôi đã áp dụng vào thực tế trong suốt thời gian
qua. Qua đây tôi rất mong có được nhũng ý kiến đóng góp chân thành của BGH
nhà trường, các bạn đồng nghiệp cùng các cấp lãnh đạo giúp tôi hoàn thiện và
đạt kết quả
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hoằng Quỳ, ngày 04 tháng 05 năm 2018
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Người viết
Hà Thị Thúy
13
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Mạng Intenet
2. Sách “ Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 – 6 tuổi ”
3. Sách tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non
4. Sách toán học và phương pháp hình thành các biểu tượng ban đầu về toán cho
trẻ mầm non.
14
DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả
:
Hà Thị Thúy
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên- Trường Mầm non Hoằng Quỳ
TT
Tên đề tài SKKN
1
Một số kinh nghiệm về việc
phát triển ngôn ngữ cho trẻ
mẫu giáo 5 tuổi
Một số biện pháp giúp trẻ 5- 6
tuổi đọc thơ diễn cảm .
2
Cấp đánh
giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)
Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)
Năm học
đánh giá
xếp loại
Cấp huyện
B
2011-2012
Cấp huyện
C
2015-2016
15
16