skkn một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại lớp mẫu giáo lớn 5 6 tuổi trường mầm non đông anh, huyện đông sơn, thông qua hoạt động chơi ở các góc

MỤC LỤC

TT

TIÊU ĐỀ

Trang

1
1.1
1.2

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu

1-3
1-2
2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4
2

Phương pháp nghiên cứu

NỘI DUNG

2-3
3-17

2.1
Cơ sở lí luận
2.2
Thực trạng
2.2.1 Thuận lợi
2.2.2 Khó khăn
2.2.3 Kết quả khảo sát
2.3
Các biện pháp
2.3.1 Biện pháp 1: Tạo môi trường vật chất đa dạng phong phú từ
khâu chuẩn bị tìm kiếm, lựa chọn các nguyên vật liệu tự nhiên
sẵn có tại địa phương nhằm xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc
2.3.2 Biện pháp 2: Sự thống nhất giữa cô và trẻ để cùng đưa ra
những nội quy chung tại mỗi góc chơi của lớp mình
2.3.3 Biện pháp 3: Thay đổi cách bố trí, sắp xếp, sử dụng hộp học
liệu, bổ sung đồ dùng đồ chơi nhằm xây dựng môi trường lấy
trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc
2.3.4 Biện pháp 4: Thiết lập môi trường xã hội cho trẻ hoạt động
nhằm rèn kỹ năng giao tiếp giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với mọi
người xung quanh thông qua các hoạt động chơi, tham quan
2.3.5 Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở
các góc
2.4 Kết quả đạt được

3
KẾT LUẬN
3.1 Bài học kinh nghiệm
3.22 Ý kiến đề xuât
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC ĐỀ TÀI SKKN ĐÃ ĐƯỢC HĐ ĐÁNH GIÁ

3
3-6
4
4-5
5-6
6-17
6-8

8-10
10-14

14-16

17

17-19
19-20
19-20
20
21
22

0

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Sinh thời, Bác Hồ luôn dành cho các em nhỏ tình thương yêu và quan tâm
đặc biệt. với Bác trẻ em là những mầm non, những người chủ tương lai của đất
nước. Bác nói: ‘cái mầm có xanh thì cây mới vững, cái búp có xanh thì lá mới
tươi quả mới tốt, con trẻ có được nuôi dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới
tự cường tự lập’[1]. Thấm nhuần lời dạy của Bác, Đảng và nhà nước ta luôn coi
trọng nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ. Nghị quyết TW2 khóa VIII đã khẳng định:
Giáo dục là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, nhà nước và của toàn
dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, được ưu tiên đi trước trong
các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội [2]
Với quan điểm “mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt” và “mỗi đứa trẻ đều
có cơ hội được học bằng nhiều cách khác nhau”, chính vì vậy mà giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí của trẻ em và vai
trò của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho quá trình hoạt động và xây dựng
môi trường giáo dục trong trường mầm non. Tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên
gia về giáo dục đầu đời tại Việt Nam cho rằng: ‘cách tiếp cận tốt nhất để giáo
dục trẻ 0-11 tuổi là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học
tích cực để thúc đẩy tính chủ động, khả năng tự duy phản biện và giải quyết vấn
đề ở trẻ’[3]. vì vậy cần dạy cho trẻ mầm non được tiếp cận với phương pháp lấy
trẻ làm trung tâm. Đó là phương pháp mà giáo viên cần chú ý đến hứng thú, nhu
cầu, khả năng, thế mạnh của mỗi trẻ để hiểu và đánh giá đúng về trẻ, đặc biệt là
thông qua việc chơi – hoạt động ở các góc hàng ngày.
Chúng ta cũng biết rằng, hoạt động chơi ở các góc trong trường mầm non
là phương tiện phát triển toàn diện cho trẻ về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ.
Trẻ em đến trường không chỉ cần được chăm sóc sức khỏe, được học tập mà
quan trọng nhất là trẻ được vui chơi… thông qua các hoạt động góc hàng ngày
còn giúp trẻ chia sẻ niềm vui của mình với bạn bè, cộng đồng, làm cho thế giới

xung quanh của các bé đẹp hơn và rộng lớn hơn, tuổi thơ của các bé sẽ trở thành
những kỷ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ
cho các bé.
Với trẻ lứa tuổi mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo, qua vui chơi giúp
trẻ phát triển toàn diện. Trẻ em tiếp thu rất tốt khi vui chơi. Vui chơi, một phần
bản năng tự nhiên sớm hình thành từ trẻ nhỏ, bắt đầu từ những việc như tham
gia vào các trò chơi, bắt chước, sáng tạo. Trẻ em học hỏi, tiếp thu hiểu biết và
các kỹ năng căn bản qua các cuộc chơi và các kinh nghiệm đơn giản hằng ngày.
Việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ không chỉ giúp hình thành khả năng
chơi đùa mà còn đặt nền tảng khá vững chắc để phát triển những kỹ năng sống.
Ở các trường mầm non vui chơi được tiến hành ở mọi lúc mọi nơi. Hoạt động
chơi ở các góc chính là một hình thức tổ chức của hoạt động vui chơi, nó giữ vai
trò quan trọng trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ ở lứa tuổi này, góp phần vào
việc hình thành và phát triển toàn diện cho trẻ mầm non. Xây dựng môi trường
lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc sẽ thỏa mãn được nhu
cầu và phù hợp với khả năng của từng trẻ, tạo điều kiện cho trẻ phát triển mọi
1


mặt, mặt khác giúp khai thác được kinh nghiệm thực tế của trẻ và cho trẻ được
thực hành nhiều nhất[4]
Các trò chơi trong hoạt động chơi ở góc không những làm cho trí tuệ của
trẻ phát triển mà còn ảnh hưởng rất lớn đến phát triển tình cảm xã hội của trẻ. Vì
vậy hoạt động chơi ở góc còn là phương tiện giáo dục đạo đức cho trẻ hướng tới
cái đẹp trong hành vi, trong giao tiếp, cư xử giữa người với người, góp phần
hình thành hành vi xã hội của bản thân trẻ. Hình thành thái độ tích cực của trẻ
đối với bản thân, việc xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt
động chơi ở góc có vai trò rất lớn trong việc phát triển toàn diện nhân cách của
trẻ mẫu giáo nó là phương tiện để giáo dục trẻ, nó quyết định sự thành công
trong việc phát triển toàn diện cho trẻ mầm non.

Nhận thức được ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của những nội dung
trên đối với sự phát triển của trẻ. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo lớn
tôi luôn trăn trở rằng mình phải làm gì để có thể làm tốt công tác tổ chức vui
chơi cho trẻ và đặc biệt là xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua
hoạt động chơi ở các góc để trẻ được vui chơi và thể hiện mình, tận dụng tối đa
các nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có tại địa phương vào trong các hoạt động học
tập cũng như là vui chơi của trẻ, nhằm nâng cao các kỹ năng chơi, kỹ năng giao
tiếp giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với người lớn, tạo được sự quan tâm của các bậc
phụ huynh, vì vậy tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp mẫu giáo lớn 5-6 tuổi trường Mầm
non Đông Anh, huyện Đông Sơn thông qua hoạt động chơi ở các góc” với
mong muốn để trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm của mình cùng các bạn đồng
nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Đúc rút các biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp
mẫu giáo lớn 5-6 tuổi trường Mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn thông qua
hoạt động chơi ở các góc cho trẻ
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp mẫu giáo
lớn 5-6 tuổi trường Mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn thông qua hoạt động
chơi ở các góc cho trẻ
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Trong bài viết sáng kiến kinh nghiệm của mình tôi đã sử dụng các phương
pháp sau:
* Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp tổng hợp và phân tích
Phương pháp hệ thống hóa
* Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Thông qua việc trẻ hoạt động ở các góc.
Phương pháp đàm thoại: Trao đổi trực tiếp với trẻ trong quá trình chơi.

Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp thống kê toán học. Xử lý số liệu, thông tin thu được thông
qua việc sử dụng các phép tính toán học.
2


* Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
Hoạt động chơi ở các góc là một hoạt động tái tạo lại những kiến thức trẻ
đã được học, được nhìn thấy, nghe thấy, sờ thấy. Trong giờ học, những sự việc,
hiện tượng xảy ra trong môi trường sống gần gũi trẻ, thông qua đó trẻ học được
mẫu nhân cách phù hợp với xã hội loài người. Trẻ chơi chủ yếu do mâu thuẫn
nhu cầu và khả năng của trẻ, nhu cầu muốn bắt chước, muốn làm người lớn,
nhưng khả năng và sức lực của trẻ chưa đủ để làm người lớn do đó trẻ giải tỏa
mâu thuẫn qua hoạt động chơi
Trẻ tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng của mình. Trẻ tưởng
tượng mình là người lớn và cũng đóng một cương vị xã hội như: người mẹ, cô
giáo, chú công nhân, bác sỹ…Với những vai đó trẻ tái tạo lại cuộc sống của
người lớn một cách tổng quát trong hoàn cảnh tưởng tượng. Hoạt động chơi ở
các góc có một đặc trưng rất riêng vì hoạt động chơi của trẻ không phải là thật
mà là giả vờ, nhưng sự giả vờ ấy mang tính chất rất thật. Tiến sĩ Thu Hiền từng
khẳng định: “ Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm, được xây dựng dựa trên hứng thú, nhu cầu, kinh nghiệm
và khả năng của trẻ. Chương trình này sẽ tạo cơ hội cho trẻ được phát triển toàn
diện, không chỉ chú trọng tới sự phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn,
phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Chương trình không chỉ
quan tâm tới trẻ "học được cái gì" mà còn chú trọng "học như thế nào", tức là
cho trẻ những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi
của trẻ và khả năng tự học” [3]

Với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ vì thế hoạt động
chơi ở các góc có vai trò rất quan trọng và được phân bổ như một hoạt động
chính trong ngày, thông qua giờ hoạt động chơi ở các góc giúp trẻ rèn luyện trí
nhớ, khả năng quan sát, kỹ năng phân biệt, so sánh, phát triển sự giao lưu qua lời
nói, làm giàu vốn từ cho trẻ....nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức, giúp trẻ hiểu
thêm về nội dung bài học, phát triển trí tuệ ở trẻ một cách toàn diện [4]. Bên
cạnh đó thì vai trò của giáo viên khi xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung
thông qua hoạt động chơi ở các góc cũng cần đảm bảo ba yếu tố cơ bản: cung
cấp nguyên vật liệu đầy đủ đa dạng, phù hợp với độ tuổi; Thiết kế môi trường
phù hợp; Giám sát và hỗ trợ trẻ khi cần thiết[5].
Tất cả những yếu tố trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của trẻ
về mọi mặt, trên mọi lĩnh vực.
2.2. Thực trạng xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp
mẫu giáo lớn 5-6 tuổi trường Mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn thông
qua hoạt động chơi ở các góc
Năm học 2017 - 2018 Tôi được phân công chủ nhiệm lớp 5 - 6 tuổi ở
trường mầm non Đông Anh và thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới.
Trong quá trình giảng dạy tôi phát hiện ra những điểm nổi bật sau:
2.2.1. Thuận lợi

3


Trường mầm non Đông Anh luôn được lãnh đạo và nhân dân từ xã đến
huyện ngày càng có sự quan tâm, tập trung đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị cho
nhà trường. Nề nếp, chất lượng của nhà trường ổn định và ngày càng phát triển
vững chắc đã tạo được lòng tin cho lãnh đạo và nhân dân địa phương.
Trường luôn đi đầu thực hiện các chương trình mới, việc thực hiện các
chuyên đề cũng như thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục đã thấm nhuần
đến từng cán bộ giáo viên. 100% các lớp trong nhà trường thực hiện chương

trình giáo dục mầm non mới, từ quản lý đến giáo viên đã nắm vững nội dung
chương trình và có nhiều kinh nghiệm trong chỉ đạo thực hiện. Môi trường hoạt
động trong và ngoài lớp được chú trọng đầu tư.
Trường đạt Chuẩn quốc gia mức độ 1, đạt chuẩn Phổ cập giáo dục mầm
non cho trẻ em 5 tuổi năm 2013. 100% trẻ trong lớp được đánh giá theo Bộ
chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, được học chương trình giáo dục mầm non mới, được
tham gia vui chơi và học tập theo chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm.….
Nhà trường tạo mọi điều kiện để tôi được học các chuyên đề hàng năm,
được tham khảo nhiều tài liệu, sách báo… những thông tin trên mạng đã giúp
cho tôi có nhiều kiến thức để viết đề tài.
Được sự ủng hộ của các bậc phụ huynh học sinh đã phối hợp chu đáo,
nhiệt tình trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
Lớp lớn 5-6 tuổi tôi chủ nhiệm được ban giám hiệu ưu tiên về phòng
nhóm lớp, có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại như: máy tính, mày chiếu, ti vi,
đầu đĩa, băng hình các loại, đồ dùng đồ chơi đầy đủ phục vụ cho chương trình
giáo dục mầm non mới của Bộ Giáo Dục. Phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ
ánh sáng cho trẻ hoạt động. Tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi ra lớp là 100%, 100% trẻ
ăn bán trú tại trường.
Bản thân nắm vững kiến thức chuyên môn về chăm sóc giáo dục trẻ, từ
khi ra trường đến nay lại được Ban giám hiệu phân công đứng lớp ở tất cả các
độ tuổi. Vì vậy tôi luôn luôn học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp, tìm tòi và nghiên
cứu sách báo, tạp chí..., làm đồ chơi và giáo cụ dạy học đủ số lượng và chất
lượng đảm bảo về mặt thẩm mĩ, an toàn cho trẻ, giúp cho việc dạy và học kích
thích tính tò mò thích khám phá và sáng tạo của trẻ. Tôi rất chú trọng đến việc tổ
chức các ngày hội ngày lễ cũng như các hoạt động ngoại khoá cho trẻ.
Nhiều năm trong nghề và qua việc thực hiện chuyên đề xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm mấy năm nay nên bản thân đã tích cóp được nhiều
kinh nghiệm, nắm chắc được phương pháp dạy, lập kế hoạch đối với từng độ
tuổi và từng hoạt động

2.2.2. Khó khăn
Trường mầm non Đông Anh là một trường thuộc vùng nông thôn, hầu hết
phụ huynh làm nông nghiệp, kinh tế còn khó khăn chưa có thời gian quan tâm
đến con cái, vì vậy việc học tập của trẻ chưa đạt kết quả cao, vấn đề về xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm để nâng cao chất lượng học tập và vui chơi cho
con em mình được tốt hơn còn nhiều hạn chế.

4


Cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhà trường đã được cải thiện, nâng cấp
nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao về chăm sóc giáo dục trẻ
hiện nay. Không gian, diện tích nhỏ hẹp gây khó khăn cho việc thiết kế, xây
dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
Hoạt động chơi ở các góc chưa được trẻ chú trọng, thực hiện còn mang
tính đối phó, trẻ ít có sáng tạo khi thực hiện, chưa biết cách khai thác các nội
dung chơi ở từng góc cho phong phú, gây hứng thú.
Sự giao tiếp giữa các nhóm trẻ, chất lượng đồ chơi cũng như hứng thú của
trẻ khi tham gia, Song việc thu hút trẻ, tránh sự nhàm chán hay cải tiến quá trình
chơi còn có nhiều hạn chế, chưa có sáng tạo về cả hình thức lẫn nội dung chơi.
2.2.3. Kết quả khảo sát
Căn cứ vào tình hình thực tế của lớp, để thực hiện tốt nội dung xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc sát với
thực tế, tôi đã đề ra một số tiêu chí khảo sát trên 37 trẻ lớp tôi phụ trách để ghi
lại thật cụ thể những trẻ nào thích chơi ở những góc nào, với đồ chơi gì, trẻ nào
không thích chơi, nguyên nhân vì sao và tiến hành khảo sát hoạt động của trẻ
như sau:
Thời điểm khảo sát trẻ: Tháng 9 năm 2017(tổng số trẻ: 37)
Bảng kết quả khảo sát đầu năm học
Tổng số

Đạt
Chưa đạt
STT
Nội dung khảo sát
trẻ khảo
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
đầu năm
sát
lượng
(%) lượng (%)
1
Trẻ chơi hứng thú với tất
cả các góc chơi
37
23
62%
14
37%
2
Kỹ năng chơi ở các góc
của trẻ.
37
15
40,5
19
59,4
%

%
3
Trẻ chơi sáng tạo, biết
giao lưu với nhóm khác
37
13
35%
24
64,8
%
4
Ý thức bảo quản và cất
giữ đồ chơi đúng nơi quy
37
11
30%
26
70%
định
5
Trẻ mạnh dạn tự tin khi
tham gia hoạt động chơi
37
15
40,5
19
59,4
ở các góc
%
%

* Nhận xét:
Qua khảo sát thực tế về chất lượng trẻ của lớp tôi phụ trách, tôi nhận thấy:
Về sự hứng thú và kỹ năng chơi của trẻ:
- Ưu điểm: Hầu hết trẻ đều có hứng thú khi tham gia vào các góc chơi, số
trẻ hào hứng khi vào góc chơi chiếm tỉ lệ cao( chiếm 62% trong tổng số cả lớp),
đa số trẻ có ý thức tốt, chịu sự phân công của nhóm chơi và biết công việc mình
cần thực hiện trong nhóm.
5


Trẻ đi học chuyên cần, biết tôn trọng và nghe lời giáo viên, có thói quen
trong các hoạt động học tập và vui chơi
- Hạn chế: Kỹ năng chơi của trẻ ở các góc còn hạn chế, nhiều trẻ chơi
theo kiểu độc lập,chưa biết phối hợp cùng nhau để tạo ra công trình của nhóm,
vì vậy mà kỹ năng chơi còn thấp( chỉ chiếm 40,5% trong tổng số trẻ của lớp)
Số trẻ chọn chơi ở các góc chưa đồng đều, góc phân vai hầu như là bạn
gái và các bạn trai thì chọn góc xây dựng. Trẻ ít hào hứng và sáng tạo khi chơi ở
các góc do kỹ năng chơi còn nghèo nàn và góc chơi không hấp dẫn( Chỉ chiếm
35% tổng số trẻ trong lớp)
Khi chơi trẻ chỉ mới chú ý đến nội dung của góc chơi mình thực hiện,
chưa có sự giao lưu với nhau trong nhóm và giữa các nhóm với nhau, kỹ năng
giao tiếp còn hạn chế
Ý thức trong khi chơi và bảo quản, thu dọn đồ dùng đồ chơi còn chưa cao
(chỉ chiếm 30% tổng số trẻ trong lớp)
Trẻ chưa biết cách giải quyết tình huống có vấn đề, chưa tích cực sáng
tạo, còn lóng ngóng và còn dựa vào sự can thiệp của giáo viên. Sự mạnh dạn, tự
tin khi tham gia chơi ở các góc còn thấp (Chỉ chiếm 40,5% tổng số trẻ trong lớp)
Từ thực tế trên cho thấy, tất cả các nội dung xây dựng môi trường lấy trẻ
làm trung tâm của giờ hoạt đông chơi ở các góc còn khá thấp. Vì vậy tôi luôn
băn khoăn suy nghĩ tìm nhiều biện pháp để hoạt động chơi ở các góc lớp mình

được nâng lên. Tôi đã tìm tòi, sáng tạo và thiết kế môi trường để ở đó trẻ hoạt
động một cách tích cực nhất. Kỹ năng, kỹ xảo của trẻ ngày một thành thạo, dựa
vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra một số
biện pháp cụ thể :
2.3. Các biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm tại lớp
mẫu giáo lớn 5-6 tuổi trường Mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn thông
qua hoạt động chơi ở các góc
2.3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường vật chất đa dạng phong phú từ khâu
chuẩn bị tìm kiếm, lựa chọn các nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có tại địa
phương nhằm xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt
động chơi ở các góc
Từ năm đầu tiên tiếp thu chuyên đề xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung
tâm do Sở và Phòng Giáo Dục chỉ đạo, hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của
chuyên đề, bản thân đã không ngừng tìm tòi, tích cực đổi mới phương pháp dạy
học cũng như lên kế hoạch xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động theo tinh
thần của chuyên đề đưa ra. Môi trường ở đây được hiểu là môi trường trong và
ngoài lớp học - là yếu tố trực tiếp tác động hàng ngày đến trẻ, bao gồm môi
trường trang trí lớp, môi trường vui chơi và môi trường học tập, tất cả đều có vai
trò quan trọng đến sự phát triển của trẻ. Môi trường ảnh hưởng rất lớn đến thành
công trong việc tổ chức cho trẻ chơi hoạt động ở các góc. Môi trường hoạt động
phù hợp thân thiện nó có tác động tích cực đến thái độ của trẻ khi tham gia chơi.
Việc trang trí, sắp đặt góc chơi phù hợp sẽ góp phần tạo nên một môi trường
hoạt động thoải mái thu hút trẻ tham gia chơi.

6


Đặc biệt, ngay từ đầu năm học việc trang trí môi trường trong lớp luôn
được tôi quan tâm hàng đầu, ở mỗi chủ đề tôi luôn dành thời gian nghiên cứu
thiết kế môi trường lớp học sao cho phù hợp với chủ đề mà trẻ sẽ khám phá, tìm

hiểu thông qua các hình ảnh trang trí đó, mỗi một góc đều thể hiện rõ nội dung
cần truyền tải đến trẻ một cách rõ ràng nhất. Bên cạnh đó, việc sắp xếp bố trí
gọn mảng từng góc cũng được tôi tuân thủ theo nguyên tắc sau: Diện tích phòng
sẽ được chia thành các góc hoặc các khu vực chơi khác nhau, bố trí góc yên tĩnh
xa góc ồn ào, có góc cố định, có góc di động hoặc thay đổi tùy theo chủ đề
chính của lớp, có ranh giới riêng giữa các góc, có lối đi lại giữa các góc đủ rộng
cho trẻ di chuyển, đồ chơi học liệu dễ mở dễ lấy,vừa tầm với của trẻ, đặt tên góc
dễ nhớ dễ hiểu đối với trẻ, trẻ có thể tham gia tự tổ chức góc chơi của mình đã
lựa chọn, và sau mỗi chủ đề tôi luôn thay đổi cách bố trí và nội dung hoạt động
ở các góc để tạo cho trẻ cảm giác mới lạ và hấp dẫn.
Để thực hiện tốt các nguyên tắc đề ra và để trẻ tích cực sáng tạo trong các
hoạt động chơi ở các góc tôi đã lên kế hoạch cho việc làm đồ dùng đồ chơi,
trang trí góc. Ngoài những đồ dùng đồ chơi có sẵn tôi tận dụng các nguyên vật
liệu sẵn có ở địa phương dễ tìm, dễ kiếm, như: Cành củi khô, thùng cattong,
giấy báo cũ, chai nhựa, hộ sữa chua, lõi ngô, vỏ ngao, vải vụn, lõi chỉ, khối gỗ,
mắt tre… tất cả nguyên vật này đều được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng và
đảm bảo an toàn về tính mạng, không gây độc hại, không sắc nhọn và không
nặng nề với trẻ.
Muốn có nguồn nguyên vật liệu dồi dào, phong phú để thực hiện ý tưởng
của mình phục vụ cho hoạt động của trẻ, ngoài việc bản thân tự tìm kiếm khi tan
giờ làm hoặc các ngày nghỉ trong tuần tôi còn dặn học sinh lớp mình giữ lại
những hộp sữa sau khi đã sử dụng hết để cô làm đồ dùng đồ chơi. Bên cạnh đó,
tôi phối kết hợp với phụ huynh, huy động mọi sự tìm kiếm để có nhiều các
nguyên liệu phế liệu sau khi vệ sinh sạch sẽ thì mang đến cho cô làm các hộp
đựng học liệu, đồ dùng đồ chơi, thậm chí các bậc phụ huynh còn nhiệt tình giúp
cô phân loại nguyên vật liệu để tiện cho việc sử dụng.

Ảnh: phụ huynh phân loại nguyên vật liệu phế liệu giúp cô giáo
7

Nhờ sự nổ lực của bản thân cô và trẻ cũng như sự nhiệt tình của các bậc
phụ huynh mà lớp tôi phụ trách đã thu gom được rất nhiều nguyên vật liệu để
phục vụ cho việc thiết kế môi trường góc lớp và làm đồ dùng đồ chơi. Điều đặc
biệt là tất cả các nguyên vật liệu này đều là nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có tại
địa phương, vừa giảm được chi phí mà lại không độc hại, đảm bảo an toàn khi
sử dụng. Sự đa dạng về nguyên vật liệu sẽ kích thích được sự hứng thú của trẻ
khi tham gia vào các hoạt động chơi.

Ảnh: Nguyên vật liệu ở các góc khi đã phân loại
Tóm lại: Với nguồn kinh phí có hạn của các lớp mẫu giáo khu vực nông
thôn, tôi đã biết khai thác thế mạnh riêng của mình đó là: Nguồn đồ chơi từ thiên
nhiên dồi dào sẵn có, gần gũi đời sống của trẻ, khả năng sáng tạo của cô và sản
phẩm của chính trẻ, làm tốt công tác tuyên truyền phối kết hợp trong giáo dục
với phụ huynh để giảm thời gian sưu tầm cho cô. Với cách làm như vậy tôi đã
huy động được phụ huynh tham gia tạo môi trường hoạt động cho trẻ, tiết kiệm
được kinh phí và công sức, trẻ hào hứng, tích cực, sáng tạo tham gia làm đồ chơi
cùng cô và thích thú khi chơi với những đồ chơi do cha mẹ, cô giáo và chính
mình làm ra.
2.3.2. Biện pháp 2: Sự thống nhất giữa cô và trẻ để cùng đưa ra những
nội quy chung tại mỗi góc chơi của lớp mình
Hoạt động chơi ở các góc phản ánh sự sáng tạo, độc đáo của nhận thức và
ngôn ngữ, nó là tác động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh. Khi trẻ
hoạt động góc có nghĩa là đang sống trong cuộc sống thực, trong khi chơi trẻ
được đối thoại cùng nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng cùng nhau, trẻ phải
nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi. Từ đó làm cho trí tuệ của
trẻ phát triển mạnh mẽ chịu ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển tình cảm xã hội
của trẻ hướng đến cái đẹp trong giao tiếp, cư xử giữa người với người, góp phần
hình thành hành vi văn minh trong xã hội, hình thành thái độ tích cực của trẻ với
bản thân. Khi tổ chức hoạt động chơi ở các góc cho trẻ tôi luôn đảm bảo theo

8


các nguyên tắc nhưa: Lấy trẻ làm trung tâm, thỏa mãn nhu cầu và phù hợp với
khả năng của từng trẻ; tạo điền kiện cho trẻ phát triển mọi mặt: thể chất, nhận
thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mĩ; khai thác kinh nghiệm
thực tế của trẻ, tận dụng môi trường sẵn có và cho trẻ chơi, hoạt động được
nhiều nhất; cân đối hài hòa các hoạt động: cá nhân và nhóm, trong lớp và ngoài
trời, tĩnh và động, hoạt động do trẻ khởi xướng và giáo viên khởi xướng; linh
hoạt theo tình hình địa phương[5]
Tuy nhiên tôi luôn mong muốn hướng trẻ tới một cái chuẩn mực của hành
vi đạo đức và cách ứng sử vì vậy nên tôi đã cùng trẻ thảo luận và đi đến thống
nhất một số nội quy khi tham gia hoạt động chơi ở các góc.
Ngay từ đầu năm học tôi đã trao đổi cùng trẻ bằng một số câu hởi mở như:
Để buổi chơi được vui vẽ thì chúng ta nên thế nào? Chúng ta cần làm gì để đồ
chơi luôn mới đẹp? Trước khi chơi chúng mình sẽ làm gì? Còn trong buổi chơi
thì sao? Kết thúc buổi chơi thì các bạn sẽ thế nào?...... Sau khi trẻ thảo luận
xong, cô chốt lại một số quy định chung của buổi chơi, đó là:
- Trẻ vào góc chơi tự lấy đồ dùng ra chơi. Kết thúc buổi chơi sẽ cất đồ chơi
đúng nơi quy định.
- Chơi đoàn kết, nhường nhịn nhau, không tranh giành, quăng ném đồ chơi.
- Biết giúp đỡ, nhắc nhở nhau sử dụng đúng mục đích của đồ dùng đồ chơi và
thể hiện vai chơi tốt nhất.
Và cứ như thế những quy định ấy được cô giáo nhắc xuyên suốt trong các
buổi chơi. Vì vậy trẻ lớp tôi hầu như đều rất nhớ những quy định ấy. Đúng theo
nội dung của chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm, giáo viên
chỉ là người hướng lái, gợi mở, giúp đỡ trẻ khi cần còn trẻ thực sự là trung tâm
của mọi hoạt động.
Không những thế, tôi còn xây dựng nội quy chơi ở từng góc chơi. Với mỗi
góc chơi tôi luôn chú trọng đưa ra những nội quy riêng và làm sao cho phù hợp

với nội dung chơi ở mỗi góc chơi ấy. Thường với mỗi góc chơi tôi đưa ra từ 3-5
nội quy, các nội quy ấy trẻ sẽ phải tuân thủ một cách nghiêm ngặt.

9


Ảnh: Nội quy của các góc chơi
Với mỗi góc chơi tôi luôn cho trẻ bầu ra trưởng nhóm. Tất cả các thành
viên trong nhóm cần tôn trọng sự chỉ huy của nhóm trưởng. Vào cuối buổi chơi
tôi thường cho trẻ đăng kí góc chơi của buổi chơi ngày mai, trưởng nhóm sẽ
được trẻ bình chọn là bạn nào có kỹ năng chơi tốt.
Cuối mỗi chủ đề cô lại nâng cao yêu cầu với trẻ như phải biết lắng nghe, có
chọn lọc, giao tiếp bằng ngôn ngữ không lời, ánh mắt, cử chỉ, hành động như ở
góc “phòng khám đa khoa”, bác sĩ có thể thể hiện sự lo lắng với bệnh nhân qua
ánh mắt nheo lại một chút, sự ân cần qua ánh mắt trừu mến hoặc góc “gia đình”
mẹ yêu con có thể thể hiện qua những động tác vuốt ve, âu yếm...
Ví dụ: Khi đóng vai bác sĩ thì trẻ bắt chước bác sĩ: Mặc quần áo bule, đeo
tai nghe, cầm kim tiêm và cặp nhiệt độ, khi gặp bệnh nhân thì bác sĩ tươi cười ân
cần, chu đáo hỏi thăm bệnh nhân và bán thuốc. Còn bệnh nhân thì biết bác sĩ
bán cho thuốc uống để chữa bệnh gì? Khi gặp những tình huống xảy ra với bệnh
nhân thì trẻ sử lý được những tình huống đó.
Ví dụ: Khi chơi đóng vai người bán hàng thì trẻ biết người bán hàng sẽ
phải niềm nở, tươi cười khi có khách đến mua hàng và biết cân đo, thu tiền và
trả tiền thừa.
2.3.3. Biện pháp 3: Thay đổi cách bố trí, sắp xếp, sử dụng hộp học liệu,
bổ sung đồ dùng đồ chơi nhằm xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
thông qua hoạt động chơi ở các góc
Việc thiết kế xây dựng góc hoạt động cho trẻ là rất quan trọng, thiết kế
góc hoạt động phải đạt được mục đích đó là tạo cho trẻ một môi trường học tập
tự do thoải mái, thỏa mãn những nhu cầu phát triển về nhiều mặt của trẻ. Chính

vì vậy mà hàng năm, lớp tôi phụ trách được ban giám hiệu và phụ huynh của lớp
quan tâm đầu tư mua sắm trang thiết bị đồ dùng phục vụ cho các góc chơi của
trẻ. Tuy nhiên số lượng có hạn và chưa đảm bảo phong phú, đa dạng, đa màu
sắc, vậy nên tranh thủ những lúc như giờ hoạt động chơi tự chọn, giờ giải lao,
tôi hướng dẫn trẻ ở lớp cùng cô tự làm thêm các hộp học liệu, đồ chơi phục vụ
giờ học, giờ chơi phù hợp theo chủ đề và đa chủng loại. Xác định được diện tích
không gian của lớp mình, tôi bố trí khoảng 4-5 giá trong lớp và mỗi góc chỉ 1-2
10


giá. Ngoài những giá để đồ chơi truyền thống ra tôi còn tạo ra các kiểu giá kệ
xinh xắn, tiện cho không gian lớp học mà vẫn đảm bảo được tính thẩm mỹ cao.
Các giá tôi chủ yếu để các loại đồ chơi, học liệu dễ hư hỏng hoặc để trưng bày
các sản phẩm do trẻ tự làm ra, còn các đồ chơi khác và học liệu tôi bố trí sắp xếp
hợp lý vào hệ thống hộp học liệu nhỏ xinh xắn ở mỗi góc.
Các hộp học liệu tôi sử dụng chủ yếu từ các bìa cattong (thùng sữa, thùng
mì tôm..), và để bền đẹp hơn tôi có bọc trang trí thêm phía mặt ngoài các loại
chiếu cũ không còn sử dụng nữa hay trang trí thêm các họa tiết ngộ nghĩnh như
hình các con vật, ký hiệu bằng các số, chữ cái hoặc hình ảnh để khi trẻ lấy, cất
có trật tự không lẫn lộn. Hay tôi còn tạo ra các hộp học liệu với nhiều kiểu dáng
khác nhau như đoàn tàu, toa xe... có thể đẩy đi đẩy lại được nên trẻ rất thích thú.
Các hộp học liệu khi thiết kế tôi không dán chết mà sử dụng băng nhám để gắn
các hình ảnh phù hợp và có thể thay đổi theo từng chủ đề
Ví dụ: Khi học chủ đề “bản thân”, tôi trang trí hình ảnh các bộ phận trên
cơ thể phía ngoài hộp (mắt, bàn tay...). Nhưng khi sang chủ đề thực vật tôi có
thể tháo ra và thay vào đó là các loại củ, quả
Chính điều này tạo sự mới lạ liên tục cho trẻ theo từng chủ đề, kích thích
trẻ có nhiều ý tưởng mới, trẻ sẽ hứng thú say mê và sáng tạo hơn trong các hoạt
động.

Ảnh: Hộp đựng học liệu tự làm
Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở
các góc là điều kiện thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội cho trẻ thông
qua môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ,
giữa trẻ với trẻ và với mọi người xung quanh, tạo điều kiện cho trẻ được giao
tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với mọi người và sự vật hiện tượng
gần gũi xung quanh.

11


Với việc xây dựng các góc chơi đa dạng sẽ tạo cơ hội cho trẻ được tái tạo
lại những công việc hàng ngày của người lớn thông qua các vai chơi giúp trẻ
tích lũy thêm nhiều các kỹ năng xã hội cần thiết. Bên cạnh đó, việc bố trí các
góc chơi phải phù hợp với nguyên tắc, vị trí các góc trong lớp học phải thuận
tiện cho trẻ hoạt động. Các góc phải có không gian phù hợp để đảm bảo an toàn
và vận động của trẻ, tạo ranh giới giữa các góc để trẻ nhận biết từng góc một
cách rõ ràng.
Cô và trẻ có thể thay đổi vị trí các góc chơi để tạo sự mới mẻ hấp dẫn cho
trẻ nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc bố trí xây dựng hoạt động góc, cụ thể:
Góc bé vui bé học – thư viện: Được tôi bố trí ngay cửa ra vào để đảm bảo
đủ ánh sáng và thoáng cho không gian của góc. Với sự sáng tạo của cô và trẻ
trong quá trình nghiên cứu, tôi quyết định sử dụng một cành cây khô đặt vào góc
để treo các anbuml, khung tranh ảnh sản phẩm của trẻ tự làm ra, các lốp xe máy
thay cho giá để sách, thân cây làm bàn học, các loại que kem để trẻ vẽ, tô màu,
ghép hình tạo ra các khung ảnh rất đẹp và kích thích phát triển tư duy cho trẻ.
Hay chỉ là những viên sỏi, nắp chai nhựa, vỏ ngao, khối gỗ… trẻ cũng có thể sử
dụng để học toán, chơi đô mi nô, xếp hình. Tất cả đều là những nguyên vật liệu
lý tưởng để trẻ thỏa sức sáng tạo, làm nhiều các bài tập và tạo ra rất nhiều sản
phẩm độc đáo từ các nguyên vật liệu ấy một cách say sưa, không nhàm chán.

Ảnh: Trẻ chơi ở góc học tập – sách
Góc nghệ thuật: Điều tôi chú trọng nhất là khi lựa chọn nguyên vật liệu
để thiết kế đồ chơi cho trẻ phải đảm bảo an toàn tuyệt đối, màu sắc đẹp, thu hút
sự chú ý đối với trẻ, không gây độc hại, không sắc nhọn, kích thước không quá
to, hoặc quá nhỏ mà phải dễ cầm đối với trẻ, tiện bảo quản, dễ phục hồi, có tính
sáng tạo từ một loại vật liệu có thể tạo hình thành nhiều đồ chơi khác nhau và
phải đảm bảo yêu cầu cung cấp kiến thức giúp trẻ phát triển trí thông minh cho
trẻ.
12


Mỗi chủ đề, tôi và trẻ thường lựa chọn những nguyên vật liệu phù hợp với
từng góc. Điều đặc biệt là cũng với những nguyên vật liệu đó, trẻ chơi ở góc này
nhưng vẫn có thể chơi tiếp ở các góc khác với mục đích sử dụng khác nhau
Ví dụ: Cũng là chơi với nắp chai nhựa. Khi chơi góc tạo hình, trẻ có thể
thêm mỏ, cánh, đuôi… để tạo thành con gà, con vịt. Nhưng khi chơi ở góc học
tập, trẻ lại chơi theo kiểu đô mi nô chọn chữ cái hoặc số…
Cộng với sự đa dạng phong phú bởi các nguyên vật liệu tự nhiên sẵn có ở
địa phương: bẹ ngô, lõi ngô, lõi giấy vệ sinh, lá cây, lá chuối, dây đay… hay các
nguyên liệu phế thải, như: can nước rửa bát, xô, nồi hỏng, hộp bánh kẹo, ống
nứa…trẻ đã sáng tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau vô cùng đa dạng, tạo ra
khuôn mặt bạn trai bạn gái từ khối gỗ, lõi giấy, thiết kế những bộ trang sức thật
đẹp từ các loại ống hút…
Hay trẻ có thể thỏa sức đam mê với âm nhạc khi cùng cô tạo ra một bức
tường âm nhạc ngay trong góc lớp với các đạo cụ đơn giản nhưng sinh động
phát ra các âm thanh khác lạ, vui tai…

Ảnh: Trẻ hoạt động ở góc nghệ thuật
Góc công trình xây dựng: Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, trẻ lớp tôi

tham gia hoạt động một cách tích cực để tạo ra những công trình đẹp, mang
nhiều màu sắc mới lạ độc đáo,thể hiện sự phong phú từ các nguyên liệu tự
nhiên, đặc biệt là sự độc đáo đó luôn hướng đến sự phát triển toàn diện nhất, tốt
nhất cho trẻ ở tất cả các lĩnh vực
Ví dụ: Cũng là hàng rào nhưng tôi sử dụng những khúc nứa, đoạn trúc
xinh xắn với kích thước khác nhau để trẻ xây hàng rào vừa lạ mắt, hấp dẫn mà
còn phát triển được nhận thức của trẻ khi trẻ xếp theo thứ tự cao dần hoặc thấp
dần.
Hay những khoanh gỗ, hoa thông, sỏi đá, lõi chỉ… trẻ kết hợp với nhau để
tạo ra vô số kiểu hàng rào độc nhất vô nhị theo ý thích của mình

13


Ảnh: Trẻ tạo ra công trình
Khi hướng dẫn trẻ chơi ở các góc, tôi luôn khuyến khích trẻ giao tiếp với
nhau, gắn kết hợp lý sản phẩm giữa các góc chơi với nhau.
Ví dụ: Nhóm nấu ăn sẽ mua rau quả thực phẩm và đồ gia dụng ở quầy bán
hàng về chế biến các món ăn, trong góc nấu ăn biết phối hợp theo dây chuyền
hoạt động hợp lý giữa người đi chợ với nhóm chế biến thực phẩm và người đầu
bếp, cùng nhau bố trí sắp xếp mâm cơm, tổ chức tiệc gia đình..
Hay góc lắp ghép xây dựng: Những sản phẩm do nhóm lắp ghép được sẽ
chuyển cho nhóm xây dựng tạo công trình, khi nghỉ giải lao thì các bác xây
dựng có thể tới quầy ở góc phân vai mua cơm, nước giải khát để uống…
Với cách bố trí như vậy có thể gắn kết nhiều góc chơi với nhau, nhiều nội
dung chơi với nhau trong hoạt động góc, sự phân chia giữa các góc chơi, giữa
các nội dung chơi trong góc chỉ là tương đối đối với trẻ. Trẻ có thể độc lập sáng
tạo hoặc phối hợp với nhóm bạn khi hoạt động để tạo ra sản phẩm chơi có chất
lượng, đa dạng và phong phú.
2.3.4. Biện pháp 4: Thiết lập môi trường xã hội cho trẻ hoạt động

nhằm rèn kỹ năng giao tiếp giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với mọi người xung
quanh thông qua các hoạt động chơi, tham quan
Việc tận dụng cơ hội mọi lúc mọi nơi để cung cấp kiến thức cho trẻ là rất
quan trọng và cần thiết. Thông qua các hoạt động dạo chơi tham quan, hoạt động
chiều, hoạt động ở các góc... giáo viên có thể cho trẻ tìm hiểu môi trường xung
quanh về con người, cuộc sống; làm quen các câu chuyện, bài thơ, trò chơi...Từ
đó giúp trẻ hình thành một số kiên số kiến thức, kỹ năng, trẻ tự tin hơn khi tham
gia hoạt động chung với cô và các bạn.
Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của các hoạt động, tôi thường xuyên
cho trẻ được tham gia vào các hoạt động một cách tích cực. Tôi thiết nghĩ, một
môi trường vật chất dù được xây dựng phong phú đến đâu nhưng chỉ để trưng
bày cho đẹp thì giống như ảo ảnh trong xa mạc, hoàn toàn không có ích gì cho
14


cô và trẻ. Chính vì lẽ đó, tôi lên kế hoạch thiết lập môi trường giao tiếp hòa
đồng, cởi mở, thân thiện và cho trẻ tham gia vào các hoạt động đó.
Năm học 2017 – 2018 này, Phòng Giáo Dục có tổ chức hội thi xây dựng
môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trên toàn huyện, thực hiện chỉ đạo
chung đó thì trường mầm non Đông Anh chúng tôi cũng đã tạo được môi trường
xã hội cho học sinh của tất cả các khối lớp tham gia hoạt động thông qua khu
“Chợ quê” trong khuôn viên nhà trường với rất nhiều các gian hàng cho trẻ
được trải nghiệm, tái tạo lại các công việc cũng như là các sinh hoạt hàng ngày
của người lớn, như: “Bé yêu làm đẹp”, “Ẩm thực xứ Thanh”, “Làng chài”, “
Thời trang baby”…
Ngoài việc tạo cho trẻ có sự giao lưu với nhau giữa các góc chơi trong lớp,
thì lớp mẫu giáo tôi phụ trách được nhà trường phân lịch cho chơi hoạt động ở
khu “Chợ quê” vào mỗi sáng thứ 5 hàng tuần. ở khu chợ quê này trẻ như được
sống trong một xã hội người lớn thu nhỏ, được thỏa sức thể hiện, tái tạo lại công
việc của người lớn như: Cầm tiền đi mua hàng, trả giá, đi cắt tóc gội đầu, hay tự

tay mình nhào bột để làm bánh, rán bánh, gói nem…Trẻ sẽ vô cùng thích thú bởi
tất cả đều là những nguyên liệu thật được cô giáo chuẩn bị cho trẻ thực hiện, từ
đó các kỹ năng xã hội của trẻ được nâng lên, sự giao tiếp với nhau tự tin hơn.
Ví dụ: Ở gian hàng “tạp hóa” trẻ tái tạo lại công việc và hành động của người
lớn như thật qua các vai chơi của trẻ. Khi mua hàng thì trẻ biết trả giá, đứng đợi
lấy lại tiền thừa và người bán hàng thì biết đặt lên cân để cân hàng, sau đó lấy
máy tính tính tiền
Hay khi chơi ở gian hàng “bé yêu làm đẹp” trẻ biết vào quán chọn mẫu
tóc, dầu gội… phù hợp với mình để yêu cầu chủ quán làm cho mình. Còn chủ
quán thì biết nhắc nhở khách hàng ngồi yên khi cắt tóc, gội đầu xong thì biết lấy
khăn lau cho khách và xì tóc cho khô…
Ví dụ: Gian hàng “thời trang baby” trẻ vô cùng tự nhiên, mạnh dạn khi vào
quán chọn đồ cho mình như: váy, áo, ô, dép… rồi tự thử đồ. Cô bán hàng thì biết
mời chào niềm nở, nhận may luôn áo lại cho khách nếu không vừa, rồi là luôn
quần áo trong quán…

Ảnh: Trẻ tham gia khu “Chợ quê”
15


Như vậy, sau vài buổi cho trẻ hoạt động với môi trường bên ngoài, tôi
thấy trẻ hứng thú hơn hẳn, tất cả trẻ đều tham gia một cách say sưa, không còn
một khuôn khổ gò bó nào đối với trẻ, mọi cử chỉ, hành động đều phù hợp với
hoàn cảnh chơi và đương nhiên là kỹ năng của trẻ cũng từ đó mà phát triển rõ
nét.
Qua những hoạt động chơi như thế này, trẻ có thể tái tạo lại cuộc sống
thường ngày xung quanh trẻ thông qua các vai chơi, từ đấy hoàn thiện các kỹ
năng thực hành cuộc sống hàng ngày. Bởi trong quá trình chơi, giữa trẻ với trẻ
và giữa trẻ với cô có sự giao tiếp tự nhiên, biết sử dụng các từ xưng hô phù hợp
với tình huống và vai đóng, biết phân công công việc hợp lý cho nhau. Thể hiện

được tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng, tin tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ
được bộc lộ những suy nghĩ, nguyện vọng xứng đáng của trẻ.
Không chỉ gò bó trong không gian nhà trường mà bản thân là một giáo
viên, tôi luôn muốn giúp trẻ nhận biết được các sự vật hiện tượng xung quanh
thông qua hình ảnh thực tế chứ không phải lý thuyết khô khan. Do đó, được sự
đồng ý của ban giám hiệu, tôi thường xuyên tổ chức các buổi dạo chơi tham
quan ngoại khóa cho trẻ có thêm kiến thức về các địa danh của xã nhà, như:
Công sở xã (thăm các phòng ban, trò chuyện với các cô chú lãnh đạo); tượng đài
liệt sĩ, sân vận động.. Hay khi dạy trẻ nhận biết về trường tiểu học, tôi sẽ cho trẻ
đi thực tế để gợi mở, giúp trẻ hiểu hơn về môi trường mình sắp học. Việc được
tự khám phá các phòng học, các trang thiết bị và trò chuyện với cô giáo, các anh
chị lớn hơn khiến trẻ vô cùng hào hứng, tạo tâm thế tốt khi trẻ bước vào lớp 1

Ảnh: Cô và trẻ tham quan công sở xã Đông Anh
Có thể nói, với những hoạt động thực tế hữu ích thế này phần nào giúp
cho kỹ năng giao tiếp với môi trường xã hội của trẻ ngày càng nhiều hơn, trẻ có
16


nhiều kiến thức khi tái tạo lại các vai chơi của mình thông qua hoạt động chơi ở
các góc.
2.3.5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh trong việc xây dựng
môi trườnggiáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc
Đối với trẻ lứa tuổi mầm non, trẻ rất dễ nhớ nhưng cũng rất dễ quên nên
hàng ngày sau khi dạy các kiến thức cho trẻ tôi thường phải trao đổi ngay với
phụ huynh về các bài học ấy thông qua các giờ đón trả trẻ và nhờ phụ huynh
nhắc thêm cho trẻ khi ở nhà để trẻ có thể nhớ lâu, nhớ kỹ hơn.
Động viên khuyến khích các bậc phụ huynh tham gia cùng với giáo viên
khi xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm bên ngoài và trong lớp học để
phụ huynh hiểu được mục đích cũng như là lợi ích mà chuyên đề mang lại đối

với sự phát triển của con em mình
Giới thiệu cho phụ huynh về chuyên đề đang thực hiện, hoặc cho phụ
huynh tham quan cách bố trí sắp xếp trong phòng lớp, các hoạt động chơi của trẻ
ở các góc, tham gia với giáo viên chủ nhiệm lớp các phong trào của nhà trường
như: Hội chợ quê, thu gom nguyên vật liệu tại địa phương…
Không nhưng vậy, mỗi một chủ đề tôi đều bố trí mời phụ huynh tham gia
các hoạt động chơi cùng trẻ để phụ huynh hiểu được mỗi góc chơi, mỗi vai chơi
giúp trẻ phát triển những lĩnh vực nào. Bên cạnh đó, tôi còn khuyến khích phụ
huynh chơi cùng trẻ ở nhà mọi lúc mọi nơi khi có thời gian để giúp trẻ khắc sâu
hơn những gì cô đã dạy trẻ khi ở lớp, tránh tình trạng trống đánh xuôi kèn thổi
ngược, giáo viên dạy một đàng, phụ huynh hướng dẫn một kiểu.
Thông qua bảng tuyên truyền của lớp, các buổi họp phụ huynh trong năm
cũng phần nào giúp phụ huynh có thêm kiến thức về nội dung xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm cho con em mình.
Với sự kiên trì của mình tôi đã giúp cho các bậc phụ huynh nâng cao kiến
thức về việc dạy con em mình có các kỹ năng giao tiếp với mọi người tốt nhất,
cả ở trường cũng như ở nhà. Tôi giúp họ hiểu rằng phương pháp dạy học lấy trẻ
làm trung tâm thú vị hơn cách dạy truyền thống, bởi ở đó mọi trẻ đều được chủ
động sáng tạo, tích cực hoạt động để chiếm lĩnh tri thức mới. Mặt khác, họ cũng
trở thành những tuyên truyền viên tích cực, phối kết hợp tốt với giáo viên và nhà
trường trong công tác chăm sóc trẻ, xây dựng nội dung chương trình giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm.
2.4. Kết quả đạt được
Qua một năm thực hiện đề tài tôi luôn không ngừng học hỏi phấn đấu, từ
những gì vốn có của bản thân cùng tiếp thu kinh nghiệm, kiến thức của bạn bè
đồng nghiệp. Qua kiểm tra đánh giá quá trình thực nghiệm, kết quả thực nghiêm
chứng tỏ việc sử dụng các phương pháp trên đã giúp trẻ có tiến bộ rõ rệt.
2.4.1. Đối với trẻ:
Đa số trẻ đều mạnh dạn, tự tin, hứng thú khi tham gia hoạt động chơi ở
các góc, thông qua các hoạt động chơi, trẻ học được cách sử dụng và bảo quản

đồ dùng đồ chơi một cách khéo léo.
Trẻ được tham gia vào hoạt động, khám phá, trải nghiệm cho nên kinh
nghiệm và kĩ năng trẻ lĩnh hội được một cách bền vững, để lại ấn tượng khó phai
17


trong trẻ và cũng chính môi trường hoạt động phong phú đã giúp trẻ chủ động,
tích cực trong việc nêu ý tưởng và hoạt động trải nghiệm, biết chia sẻ, trao đổi,
hợp tác trong hoạt động ,qua đó phát triển các mặt: xúc cảm, tình cảm, giao tiếp
xã hội, ngôn ngữ… Kết quả được thể hiện qua bảng sau:
Bảng kết quả khảo sát cuối năm
STT
Tổng số
Đạt
Chưa đạt
Nội dung khảo sát
trẻ khảo
Số
Tỉ lệ
Số
Tỉ lệ
cuối năm
sát
lượng
(%) lượng
(%)
1
Trẻ chơi hứng thú với tất
cả các góc chơi
37

37
100%
0
0
2
Kỹ năng chơi ở các góc
của trẻ.
37
35
94%
2
6%
3
Trẻ chơi sáng tạo, biết
giao lưu với nhóm khác
37
34
91%
9
36%
4
Ý thức bảo quản và cất giữ
đồ chơi đúng nơi quy định
37
37
100%
0
0%
5
Trẻ mạnh dạn tự tin khi

tham gia hoạt động chơi ở
37
35
94%
2
6%
các góc
Từ bảng khảo sát trên thấy rõ, khảo sát đầu năm và cuối năm có sự chênh
lệch rất lớn, một số nội dung, yêu cầu của giờ hoạt động góc đều tăng cao(đạt
100% so với đầu năm)
- Sự hứng thú của trẻ với tất cả các góc chơi tăng cao so với đầu năm(từ
37% lên 100%)
- Kỹ năng chơi của trẻ ở các góc tăng 53,5% so với đầu năm, chiếm tỉ lệ cao
- Sự giao lưu, sáng tạo của trẻ trong khi chơi tăng từ 35% lên 91% so với
đầu năm.
-Ý thức bảo quản, giữ gìn đồ dùng đồ chơi tăng mạnh, từ 30% đầu năm lên
100%
- Sự mạnh dạn tự tin của trẻ khi tham gia hoạt động chơi ở các góc chiếm tỉ lệ
cao(từ 40,5% lên 94% so với đầu năm học)
Như vậy kết quả khảo sát trên cho thấy việc áp dụng và thực hiện một số
biện pháp để giúp trẻ tích cực tham gia vào hoạt động chơi ở các góc mà tôi đã
cố gắng tìm tòi, nghiên cứu thực sự đem lại kết quả khá cao
2.4.2. Đối với cô
Qua quá trình thực hiện, nghiên cứu tài liệu, qua sự học hỏi kinh nghiệm
từ các đồng nghiệp tôi đã có thêm nhiều kinh nghiệm và kiến thức trong việc
giảng dạy. Bản thân đã chủ động, linh hoạt hơn trong việc thiết kế xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ hoạt động, đặc biệt là thông qua hoạt động
chơi ở các góc, tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo.
Giúp tôi có thể lồng ghép, đan cài các hoạt động nhằm cung cấp những
kinh nghiệm mang tính tích hợp cần cho cuộc sống của trẻ

Giúp cô và trẻ giao tiếp cởi mở, cô có thể hoà mình vào thế giới của trẻ.
18


Giúp trẻ không gò bó trong các hoạt động học tập, vui chơi, nhưng lại
đạt được kết quả cao trong việc truyền thụ kiến thức và các kĩ năng hoạt
động của trẻ.
Qua thời gian thực hiện chuyên đề và qua hội thi xây dựng môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, lớp tôi phụ trách đã đạt được những kết quả
nhất định, là một trong ba lớp đại diện cho nhà trường tham gia hội thi, kết
quả đạt giải nhất cấp huyện và giải nhì cấp tỉnh, bản thân tôi cũng đạt giáo
viên có giờ dạy giỏi khi tham gia hội thi.
2.4.3. Đối với phụ huynh
Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc xây
dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động chơi ở các góc, luôn
tạo điều kiện cho cô giáo cũng như thường xuyên phối kết hợp cùng với cô để
giờ chơi ở các góc nói riêng và các giờ học khác nói chung đạt hiệu quả cao
nhất.
Phụ huynh học sinh rất vui mừng được cùng các con sưu tầm hoạ báo,
tranh ảnh, nguyên vật liệu, phế liệu... để cùng cô tạo môi trường lớp thân thiện,
gần gũi cho con em mình được thỏa sức vui chơi, học tập một cách sáng tạo
nhất.
Qua đó tăng cường mối quan hệ, kết hợp giữa gia đình và nhà trường
trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ
3. KẾT LUẬN
3.1. Bài học kinh nghiệm
Từ những kết quả đã đạt được trong việc thực hiện chuyên đề xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động góc, tôi nhận thấy để thực
hiện tốt hoạt động này, vai trò chỉ đạo của giáo viên là rất quan trọng. Giáo viên
cần:

- Cần nắm bắt sát thực tình hình thực tiễn ở địa phương, lớp mình phụ
trách để kịp thời đưa ra những biện pháp phù hợp.
- Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt
động chơi ở các góc đã tạo nên hứng thú cho trẻ và góp phần đáng kể cho kết
quả chung của chuyên đề, cần được tiếp tục thực hiện ở thời gian tiếp theo.
+ Việc sắp xếp, trang trí các góc chơi cần lưu ý tới đặc điểm, tính chất của
từng góc để bố trí cho phù hợp. Khi trang trí nên sử dụng hình thức động để khai
thác sự sáng tạo của trẻ và tiết kiệm thời gian công sức, ít tốn chi phí mà hiệu
quả mang lại cao.
+ Nội dung chơi ở các góc cần lưu ý kết hợp trò chơi động và tĩnh, có thể
gắn kết nhiều góc chơi với nhau, nhiều nội dung chơi với nhau trong hoạt động
góc, sự phân chia giữa các góc chơi chỉ là tương đối đối với trẻ nhưng cần
khuyến khích tính độc lập sáng tạo của trẻ. Với cách tổ chức như vậy sẽ gây
được hứng thú cho trẻ khi chơi, say mê sáng tạo ra nhiều trò chơi mới và qua đó
trẻ ngày càng có kiến thức sâu rộng và được rèn luyện kỹ năng thực hành dinh
dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm tốt hơn.

19


- Làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục, huy động tối đa sự ủng hộ của phụ
huynh và của mọi lực lượng trong xã hội trong việc xây dựng môi trường lấy trẻ
làm trung tâm
- Tôi đã có phương pháp mới, có nhiều sáng tạo và nâng cao nghệ thuật
giảng dạy. Thường xuyên giao lưu và nhận được tình cảm của trẻ đồng thời tạo
được sự gần gũi thân thiện giữa cô và trẻ, giữa giáo viên với phụ huynh bản thân
thực sự yêu nghề mến trẻ , có năng lực sư phạm , nắm chắc chuyên môn.
- Có sự hiểu biết về kỹ năng dạy trẻ chơi ở các góc .
- Có sự sáng tạo trong mỗi giờ dạy, luôn có sự đổi mới trong phương pháp
dạy trẻ.

- Tạo điều kiện tốt để trẻ có khả năng tư duy, phát triển cân đối, có
phương pháp rèn trẻ ít nói, chậm hiểu có cách hướng dẫn cụ thể, động viên kịp
thời và giúp trẻ tập luỵên thường xuyên. Chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ bước vào
bậc học tiếp theo.
3.2. Ý kiến đề xuất
Với tình hình hiện nay của lớp, của nhà trường nói riêng cũng như của bậc
học mầm non nói chung tôi xin được đề xuất một số ý kiến sau:
Đối với nhà trường, mong Ban giám hiệu tham mưu với cấp lãnh đạo trong
xã để nhận được sự đầu tư thường xuyên về cơ sở vật chất để trẻ hoạt động tốt
hơn.
Với Phòng Giáo dục và Đào tạo kính mong Phòng quan tâm đầu tư cho
trường thêm đồ chơi, đồ dùng, máy chiếu để tạo điều kiện cho giáo viên trong
việc tổ chức giờ học có hỗ trợ công nghệ thông tin, từ đó sẽ nâng cao công tác
giáo dục trẻ.
Mong các cấp lãnh đạo xem xét về mức định biên trẻ trên cô. Số lượng trẻ
trong lớp quá đông gây khó khăn cho việc thực hiện nội dung xây dựng môi
trường lấy trẻ làm trung tâm
Trên đây là một số biện pháp xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm
thông qua hoạt động chơi ở các góc mà tôi đã thực hiện để giúp trẻ mẫu giáo lớn
5-6 tuổi Trường mầm non Đông Anh, huyện Đông Sơn đạt hiệu quả cao khi
chơi hoạt động góc. xin được mạnh dạn trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp.
Những gì đạt được còn rất khiêm tốn và mới chỉ là nền tảng cho những năm tiếp
theo. Rất mong nhận được sự bổ sung, góp ý của các bạn đồng nghiệp và Hội
đồng khoa học các cấp để tôi hoàn thiện hơn trong chuyên môn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
HĐKH TRƯỜNG MN ĐÔNG ANH
Nhất trí xếp loại SKKN Loại : ...........
T/M HĐKH CẤP TRƯỜNG
HIỆU TRƯỞNG

Lê Thị Mùi

Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.
Đông Sơn, ngày 15 tháng 05 năm 2018
Người viết

Nguyễn Thị Vân
20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Tạp chí xây dựng Đảng – Chủ tịch Hồ Chí Minh với “ươm mầm xanh”
tương lai.
[2]. Nghị quyết TW2 khóa VIII
[3]. Tài liệu Internet:
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là cách giáo dục tốt
nhất
[4]. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên – Modun xây dựng môi trường lấy trẻ làm
trung tâm.
[5]. NXB giáo dục Việt nam - Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo
dục mầm non mẫu giáo lớn 5- tuổi
----------------------------------------------------

21


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG

ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị vân
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường mầm non Đông Anh
Kết quả
Cấp đánh
đánh
giá xếp
Năm học
giá xếp
TT
Tên đề tài SKKN
loại
đánh giá
loại (A,
(Phòng,
xếp loại
B, hoặc
Sở, Tỉnh...)
C)
1.
Một số biện pháp giúp trẻ 5 Phòng GD Loại C 2012-2013
1
tuổi học tốt môn văn học
& ĐT
Đông Sơn
2.
Một số biện pháp giúp trẻ Sở giáo dục Loại C 2014-2015
lớp mẫu giáo lớn B trường và đào tạo
2

màm non Đông Anh, huyện Thanh Hóa
Đông Sơn chuẩn bị tốt tâm
thế để vào trường tiểu học
3.
Một số biện pháp giúp trẻ Sở giáo dục Loại C 2015-2016
3
mẫu giáo lớn A trường mầm và đào tạo
non Đông Anh nâng cao khả Thanh Hóa
năng tạo hình
4.
Một số giải pháp giáo dục Sở giáo dục Loại C 2016-2017
dinh dưỡng - Vệ sinh an toàn và đào tạo
thực phẩm thông qua hoạt Thanh Hóa
4
động góc cho trẻ lớp Mẫu
giáo lớn B, trường mầm non
Đông Anh, huyện Đông Sơn,
tỉnh Thanh Hóa
5 Một số biện pháp xây dựng
Xếp loại A
5
môi trường giáo dục lấy trẻ
gửi đi Tỉnh
làm trung tâm tại lớp mẫu
năm học
giáo lớn 5-6 tuổi, trường
2017-2018
mầm non Đông anh, huyện
đông Sơn thong qua hoạt
động chơi ở các góc

22