Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
MỤC LỤC
TT
NỘI DUNG
TRANG
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1.
2.
3.
4.
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIÊN
I. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
1. Tầm quan trọng của việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ
Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động phát triển
2. vận động
II. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
1. Thuận lợi
2. Khó khăn
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận
3. động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến,
năm học 2017-2018.
Biện pháp 1. Lựa chọn các bài tập vận động phù hợp với từng
chủ đề, độ tuổi của trẻ.
Biện pháp 2. Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận
động nhằm thu hút, kích thích trẻ tham gia hoạt động vận động.
Biện pháp 3. Tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ
thông qua các hoạt động trong ngày.
Biện pháp 4. Tăng cường giáo dục phát triển vận động cho trẻ
thông qua các trò chơi vận động để rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
Biện pháp 5. Tăng cường cho trẻ vận động ở mọi lúc mọi nơi
nhằm củng cố và rèn luyện kỹ năng vận động của trẻ.
Biện pháp 6. Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh trong
việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
4.
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Kết luận chung
2. Bài học kinh nghiệm
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
6
7
10
13
15
17
18
19
19
1
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nhà triết học giáo dục người Anh; Giôn Lôcơ cho rằng: “Tinh thần lành
mạnh trong một cơ thể khỏe mạnh”.
Đúng vậy, giáo dục thể chất là nền tảng ban đầu để thực hiện mục tiêu giáo
dục và phát triển toàn diện nhân cách trẻ mầm non. Sự phát triển thể chất cho trẻ
trong độ tuổi mầm non đặt cơ sở cho sự phát triển thể lực suốt cuộc đời sau này
của trẻ, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển tâm lí và nhân cách trẻ.
Giáo dục phát triển vận động là một nội dung thuộc lĩnh vực phát triển thể
chất. Nó có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của trẻ nói chung và
trẻ mầm non nói riêng.
Giáo dục phát triển vận động góp phần tăng cường và nâng cao sức khỏe.
Các bài tập vận động vừa sức giúp cơ thể trẻ thoải mái, vui vẻ; kích thích hoạt
động của các hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa… được hoạt động
tốt hơn.
Đặc biệt, khi trẻ luyện tập với các yếu tố tự nhiên như ánh sáng mặt trời,
nước, không khí… giúp trẻ thích nghi với môi trường sống bên ngoài, từ đó làm
tăng sức đề kháng cho trẻ. Trẻ sẽ khỏe mạnh, cứng cáp và tham gia các hoạt động
tích cực hơn. Khi trẻ thực hiện các bài tập một cách khoa học, hợp lý sẽ giúp phát
triển hệ cơ, hệ xương, củng cố khớp và dây chằng một cách hợp lý.
Bên cạnh đó, giáo dục phát triển vận động giúp trẻ hình thành, phát triển
các kỹ năng vận động và phát triển các tố chất vận động: nhanh, mạnh, bền, khéo,
dẻo dai, linh hoạt… Giáo dục phát triển vận động còn giúp trẻ phát triển về đạo
đức, trí tuệ, thẫm mỹ, ngôn ngữ và nhận thức, hình thành và củng cố về kỹ năng
sống cơ bản, cần thiết cho trẻ mầm non.
Trong quá trình vận động trẻ thực hiện các động tác theo hướng dẫn bằng
lời của cô đồng thời trẻ có thể trao đổi với cô và các bạn, trẻ được nghe và học
các từ mới, các trò chơi vận động được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi là cơ hội tốt
để trẻ phát triển vốn hiểu biết của mình về thế giới xung quanh và rèn cho trẻ một
số kỹ năng như sự chú ý, trí tưởng tượng, sáng tạo, sự mạnh dạn kiên trì…
Ngoài ra, thông qua vận động trẻ được tương tác với các bạn để thực hiện
nội dung luyện tập, qua đó hình thành và phát triển ở trẻ kĩ năng hợp tác, chia sẻ,
tự tin, trung thực, tác phong nhanh nhẹn, khẩn trương, sự hăng say học tập, lao
động… đáp ứng với mục tiêu giáo dục.
Có thể nói, giáo dục phát triển vận động là “cơ hội vàng để phát triển thể
lực” đối với mỗi trẻ em. Vì vậy, việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ ngay từ
nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Tuy nhiên, ở một số trường mầm non hiện nay, hình thức tổ chức giáo dục
phát triển vận động cho trẻ còn máy móc, đơn điệu không linh hoạt, sáng tạo;
giáo viên chưa xác định được vị trí, vai trò của mình trong cách tổ chức, hướng
dẫn trẻ theo quan điểm “lấy trẻ làm trung tâm” nhằm phát huy được tính tích cực,
chủ động, sáng tạo của trẻ trong các hoạt động giáo dục phát triển vận động. Một
2
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
số giáo viên chưa chịu khó nghiên cứu, tìm tòi và đưa những vận động cơ bản, trò
chơi vận động mới vào trong quá trình dạy trẻ.
Bên cạnh đó, đồ dùng đồ chơi cho trẻ vận động chưa thực sự phong phú,
đồ dùng vận động còn thiếu, tính thẫm mỹ chưa cao. Vì vậy, chưa thu hút được
sự chú ý của trẻ vào các hoạt động giáo dục để lĩnh hội kiến thức và hình thành
kỹ năng cho trẻ.
Từ những lý do trên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất
lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non
Định Tiến, năm học 2017-2018” nhằm tìm ra một số biện pháp tổ chức, hướng
dẫn trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi phát triển vận động một cách hiệu quả nhất.
2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm tìm ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu về việc tổ chức hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi phát triển
vận động.
- Đơn vị: Trường mầm non Định Tiến.
- Thời gian: Năm học 2017-2018
4. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, tôi đã lựa chọn một số phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp đàm thoại.
- Phương pháp thực hành, trải nghiệm.
3
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
PHẦN II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
I. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
1. Tầm quan trọng của việc giáo dục phát triển vận động cho trẻ
Ông cha ta xưa có câu “Ba tháng biết lẩy, bảy tháng biết bò, chín tháng lò
dò biết đi”. Thật đúng như thế, dạy vận động cho trẻ có một ý nghĩa đặc biệt quan
trọng ngay từ giai đoạn sơ sinh. Có thể nói: Dạy vận động cho trẻ là việc làm vô
cùng quan trọng và cần thiết. Việc làm này nên bắt đầu sớm và cần được quan
tâm hàng đầu. Vận động phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và có một thể lực tốt,
hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ.
Vận động đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển toàn
diện của trẻ. Đây là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của nhà trường, gia đình
và xã hội. Bởi lẽ, sức khỏe là vốn quý giá nhất có ý nghĩa sống còn đối với con
người, đặc biệt đối với trẻ nhỏ.
Vận động giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vận động, nhu cầu tìm hiểu, khám phá
thế giới xung quanh, nhu cầu giao tiếp giữa con người với con người, giữa con
người với thiên nhiên.
Khi tham gia vào vận động, trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo
trong khi chơi. Đồng thời, giúp trẻ phát triển toàn diện các tố chất thể lực như:
sức nhanh, sức mạnh, sức bền, khả năng khéo léo, linh hoạt nâng dần khả năng
chống đỡ và thích nghi của cơ thể với môi trường.
Bên cạnh đó, việc phát triển vận động còn ảnh hưởng đến khí chất, tính
cách, phẩm chất tư duy, ngôn ngữ, cách xử lý các tình huống và vai trò của từng
cá nhân trong khi chơi, xác định mối quan hệ giữa bản thân và các bạn chơi giúp
trẻ phát triển các thao tác tư duy như: phân tích, so sánh tổng hợp, khái quát.
Đặc biệt, thông qua hoạt động phát triển vận động giúp trẻ phát triển toàn
diện các tố chất thể lực, trí thông minh, óc sáng tạo; từ đó phát triển khả năng tư
duy, trí tuệ, ngôn ngữ… giúp trẻ xử lý tốt các tình huống, rèn luyện tính tổ chức
kỷ luật, tinh thần tập thể, sự thật thà trung thực, tác phong nhanh nhẹn khẩn
trương, hăng say học tập… Vì thế, phát triển vận động góp phần phát triển toàn
diện nhân cách trẻ mầm non.
2. Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 5-6 tuổi trong hoạt động phát triển vận
động
Ở độ tuổi mẫu giáo 5-6 tuổi, cơ thể trẻ lớn và khỏe mạnh hơn, hệ thần kinh
trung ương phát triển, trẻ có khả năng thực hiện tốt tất cả các vận động cơ bản,
các phản xạ có điều kiện được hình thành nhanh chóng. Như vậy, những tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo động tác mà trẻ đã tiếp thu được trong quá trình tập luyện sẽ
không bị mất đi. Trẻ có ý thức hơn đối với những lời chỉ dẫn của cô, trẻ có khả
năng quan sát tốt hơn và nhớ lại các động tác được nhiều hơn.
Đồng thời, trẻ cũng tự tin hơn trong vận động và phối hợp vận động được
tốt hơn, nhịp nhàng, uyển chuyển hơn. Ngoài ra, trẻ còn có khả năng giữ thăng
4
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
bằng được tương đối, có khả năng thực hiện được các động tác khó với những
yêu cầu cao hơn và phối hợp vận động một cách chính xác.
Chính vì vậy, việc dạy trẻ phát triển vận động là một việc làm quan trọng.
Bởi vì, vận động góp phần thỏa mãn hoạt động vui chơi cho trẻ, khi tham gia vận
động trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo.
Để trẻ vận động một cách hiệu quả cao nhất thì giáo viên phải không
ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiên cứu tài liệu, mạng Internet
và năng động sáng tạo ra những phương pháp tổ chức cho trẻ vận động một cách
sinh động, hấp dẫn, thu hút sự hứng thú của trẻ.
II. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Năm học 2017-2018, tôi được ban giám hiệu phân công phụ trách lớp mẫu
giáo 5-6 tuổi (A1) với tổng số trẻ là 34 học sinh, trong đó 14 nam, 20 nữ. Trong
quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ tôi rút ra một số thuận lợi và khó
khăn sau:
1. Thuận lợi
- Bản thân luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của ban giám hiệu về
chuyên môn.
- Trường có cơ sở vật chất khang trang, khuôn viên đẹp, nhiều cây xanh.
- Các trang thiết bị, đồ dùng để phục vụ hoạt động phát triển vận động
tương đối đầy đủ.
- Đặc biệt, nhà trường có khu thể chất ngoài trời với đầy đủ các trang thiết
bị đồ dùng phát triển vận động.
- Bản thân là một giáo viên nhiệt tình, năng động, yêu nghề, mến trẻ;
không ngừng nâng cao chất lượng dạy học, nắm vững các phương pháp và được
tham gia học tập, bồi dưỡng các chuyên đề do phòng GD&ĐT tổ chức.
- Lớp mẫu giáo 5-6 tuổi do tôi phụ trách được phân chia đúng độ tuổi.
- Trẻ ngoan, hồn nhiên, trong sáng, thích khám phá sự vật hiện tượng xung
quanh, thích tham gia vào các hoạt động phát triển vận động…
Đây là điều kiện thuận lợi để tôi tổ chức, hướng dẫn trẻ phát triển vận
động.
2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên, việc nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động ở trường, tôi còn gặp phải những khó khăn sau:
- Hình thức tổ chức hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ còn
máy móc, đơn điệu không linh hoạt, sáng tạo; chưa xác định được vị trí, vai trò
của mình trong cách tổ chức, hướng dẫn trẻ theo quan điểm “lấy trẻ làm trung
tâm” nhằm phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ trong các hoạt
động, đặc biệt là hoạt động phát triển vận động.
- Một số giáo viên chưa chịu khó nghiên cứu, tìm tòi và đưa những vận
động cơ bản, trò chơi vận động mới vào trong quá trình dạy trẻ.
5
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
- Đồ dùng phục vụ hoạt động phát triển vận động còn thiếu, tính thẩm mỹ
chưa cao. Vì vậy, chưa thu hút được sự chú ý của trẻ vào các hoạt động giáo dục
để lĩnh hội kiến thức và hình thành kỹ năng cho trẻ.
- 100% số trẻ là con các gia đình làm nông nghiệp. Do cuộc sống bận rộn
nên các bậc cha mẹ ít khi trò chuyện và quan tâm tới trẻ nên khó khăn cho công
tác phối hợp để chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và dạy trẻ vận động nói riêng.
Trước khi áp dụng các biện pháp mới trong việc tổ chức, hướng dẫn trẻ
vận động, tôi đã tiến hành khảo sát, kết quả trên trẻ cụ thể như
sau:
Đạt
Chưa đạt
Tổng số
Nội dung khảo sát
trẻ khảo
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
Số trẻ
sát
%
trẻ
%
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia
hoạt động phát triển vận động.
Trẻ có kỹ năng thực hiện các bài
tập VĐCB, TCVĐ.
Biết phối hợp với bạn bè khi thực
hiện các vận động.
34
27
79,4
7
20,6
26
76,7
8
23,3
24
70,6
10
29,4
Từ bảng khảo sát trên cho thấy, trẻ chưa hứng thú, tích cực tham gia hoạt
động phát triển vận động. Đặc biệt, số trẻ biết phối hợp với bạn bè trong khi chơi
còn hạn chế, chỉ có 29,4% trẻ biết phối hợp với bạn bè.
Vì thế, tôi đã nghiên cứu, tìm ra một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo
dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi.
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Biện pháp 1. Nghiên cứu, lựa chọn các bài tập vận động phù hợp với
từng chủ đề, độ tuổi và nhu cầu của trẻ; chú ý bổ sung một số đề tài mới vào
trong chương trình
Việc lựa chọn các bài tập khi cho trẻ vận động theo chủ đề và độ tuổi là
một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Vì vậy, tùy theo nhu cầu vận động,
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi và tùy từng chủ đề tôi đã lựa chọn
các bài tập vận động phù hợp theo quy luật “đồng tâm phát triển”, liên tục và có
sự phối hợp giữa các vận động.
Như chúng ta đã biết, mỗi lứa tuổi mức độ và khả năng vận động
của trẻ khác nhau. Với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi cơ thể trẻ cứng cáp hơn, trẻ có tinh
thần tự lực cao, tự tin hơn trong vận động, vì thế trẻ có khả năng tập luyện tốt tất
cả các vận động cơ bản, các vận động khó, vận động tinh với yêu cầu cao hơn và
6
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
sự phối hợp vận động trở nên chính xác hơn. Muốn trẻ hứng thú, tích cực tham
gia vận động thì nội dung vận động đó phải phù hợp với nhu cầu của trẻ.
Muốn làm được điều đó, tôi đã tập hợp các loại tài liệu có liên quan nghiên
cứu nắm vững đặc điểm tâm sinh lý, khả năng vận động của trẻ và khảo sát thực
tế trẻ ở lớp mình phụ trách; từ đó phối hợp với các đồng chí giáo viên trong tổ
khối bàn bạc, thảo luận và xây dựng kế hoạch chuyên môn phù hợp; quan tâm lựa
chọn các vận động, trò chơi vận động mới vào chương trình; phối hợp các kỹ
năng vận động có tính chất bổ trợ lẫn nhau trên cùng một hoạt động hoặc lựa
chọn 1 vận động cơ bản kết hợp với 1 trò chơi vận động; chú trọng đưa yếu tố
chơi vào trong quá trình tổ chức hoạt động phát triển vận động cho trẻ.
Chẳng hạn: Trong chủ đề “Bản thân” là đầu năm học tôi chọn vận động
chính là “ Bật xa 50cm”; đến chủ đề “Thế giới động vật”, tôi đã lựa chọn vận
động với yêu cầu, độ khó cao hơn như “Trườn sấp, trèo qua ghế thể dục”… sau
đó lựa chọn vận động củng cố hoặc trò chơi vận động kết hợp phù hợp. Thông
qua bài tập vận động này độ khó của bài tập được tăng lên. Trẻ sẽ phải vừa đi trên
ván nghiêng, vừa phải giữ thăng bằng sao cho túi cát không bị rơi. Từ những kỹ
năng cơ bản này sẽ biến thành kỹ năng vận động thuần thục với trẻ.
Hoặc có thể lựa chọn các bài tập vận động mang tính chất liên hoàn nhằm
củng cố, luyện tập các kỹ năng vận động cho trẻ, như: “Đi trên ván nghiêng có
gân đầu đội túi cát – nhảy lò cò – ném bóng vào rổ” hay: “Đi khuỵu gối - Bò
ziczăc có mang vật trên lưng- bật qua vật cản”…
Nhờ việc lựa chọn những bài tập vận động phù hợp với độ tuổi, chủ đề và
có tính giáo dục cao mà tôi đã giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động
phát triển vận động, từ đó trẻ có kỹ năng vận động thuần thục và biết hợp tác với
bạn bè trong khi vận động.
Biện pháp 2. Xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động
phong phú nhằm thu hút trẻ hứng thú tham gia hoạt động vận động
Có thể nói: “Môi trường mầm non giống như trang sách thứ hai của trẻ”.
Thật vậy, để việc giáo dục phát triển vận động của trẻ đạt kết quả cao thì việc tạo
môi trường cho trẻ hoạt động là rất quan trọng. Đặc biệt là đối với lớp mẫu giáo
5-6 tuổi do tôi phụ trách đang còn thiếu nhiều đồ dùng mới, sáng tạo theo Danh
mục đồ dùng - đồ chơi - thiết bị dạy học tối thiểu của Bộ Giáo dục và Đào tạo và
theo nội dung giáo dục phát triển vận động trong chương trình Giáo dục mầm
non.
Hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của vấn đề này, tôi luôn thay đổi môi
trường giáo dục phát triển vận động một cách phù hợp, mang tính thẩm mỹ cao
nhằm thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ tham gia hoạt động vận động một
cách hiệu quả nhất. Đồng thời, tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường tận dụng
các khoảng không gian hợp lý ở sân sau, gầm cầu thang, hiên trước và đặc biệt là
thiết kế sân vận động riêng cho trẻ hoạt động; có thảm cỏ nhân tạo, có các thiết bị
tự làm để trẻ thực hiện vận động tĩnh và các vận động thô phù hợp với độ tuổi
như: Cầu khỉ, thang leo, ném còn, ghép hình… Phần lớn các đồ dùng, đồ chơi,
7
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
thiết bị vận động đó đều được giáo viên chúng tôi thiết kế từ các nguyên vật liệu
sẵn có, rẻ tiền ở địa phương như: Tre, luồng, lốp xe,…;
Để làm được điều đó, trước mỗi chủ đề tôi đã kiểm tra đồ dùng dạy học
xem đồ dùng đã phù hợp với chủ đề, với đề tài, hình thức trong bài dạy vận động
chưa. Từ đó tôi có kế hoạch tham mưu với ban giám hiệu nhà trường để bổ sung
những đồ dùng còn thiếu, lên kế hoạch sắp xếp thời gian để làm đồ dùng phục vụ
các bài tập phát triển vận động.
Đồng thời, tôi phối hợp với phụ huynh tìm kiếm, sưu tầm nguyên vật liệu
cũ để làm đồ dùng đồ chơi, tạo môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ
một cách sinh động, đa dạng và đầy màu sắc.
Có thể nói, đồ dùng đồ chơi là một bộ phận quan trọng để giáo dục phát
triển vận động cho trẻ đạt kết quả cao. Chính vì vậy, trong quá trình làm đồ dùng
đồ chơi, dụng cụ vận động tôi luôn chú ý tới vấn đề: đồ dùng đồ chơi luôn đẹp,
màu sắc phù hợp, đảm bảo vệ sinh; kích thước, trọng lượng của đồ dùng vận
động phù hợp với cơ thể trẻ và đặc biệt là an toàn đối với trẻ. Đồ dùng tôi thiết kế
luôn đảm bảo tính thẫm mỹ, an toàn, hấp dẫn, phù hợp với từng đề tài, chủ đề và
độ tuổi trẻ.
Thông qua việc sử dụng các đồ dùng, đồ chơi, dụng cụ khác nhau góp phần
vào việc phát triển các tố chất vận động cho trẻ như: nhanh, mạnh, bền, khéo, dẻo
dai… của trẻ được phát triển tốt hơn.
Ví dụ:
Trong hoạt động thể dục sáng, tôi đã làm các dụng cụ vòng, gậy, cờ, nơ,
bông… để thay đổi các hình thức vận động của bài tập thể dục sáng. Khi được
tập thể dục sáng với vòng, gậy, cờ, nơ, bông… trẻ tỏ ra thích thú, hứng thú, say
sưa tập luyện hơn.
Hoặc với chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ thực hiện bài tập vận động
“Trèo lên xuống thang hái quả” để cho trẻ chơi được trò chơi này tôi đã chuẩn bị
thang, các loại quả tôi làm bằng dạ để cho trẻ thực hiện bài tập vận động.
Hay với chủ đề “ Tết và mùa xuân” tôi cho trẻ chơi trò chơi ném còn, ném
vòng cổ chai ... với trò chơi này tôi cùng phụ huynh tận dụng phế liệu len, vải
vụn, thép, ống nhựa, chai nhựa ... làm cột ném, vòng ném và quả còn cho trẻ
chơi.
Đối với các bài tập vận động khi sử dụng đồ dùng đồ chơi tôi thấy trẻ chơi
hứng thú và tích cực hơn. Vì vậy việc chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho trẻ khi tổ
chức cho trẻ vận động sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.
Đối với môi trường trong lớp, tôi đặc biệt quan tâm đến góc vận động. Đây
là môi trường học tập tích cực cho trẻ, giúp trẻ có không gian riêng để củng cố
vận động mà trẻ đã được học và làm quen với đồ dung, thiết bị của một số vận
động mới. Vì thế tôi đã thiết kế biểu tượng thể thao kèm theo tên gọi “Bé yêu vận
động”; trong góc được sắp đặt khoa học, đồ dùng, đồ chơi vận động nặng tôi để ở
dưới tránh gây mất an toàn cho trẻ; giúp trẻ dễ thấy, dễ lấy và dễ sử dụng. Màu
8
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
sắc và sự đa dạng của các loại đồ dùng, thiết bị được quan tâm thiết kế nhằm thu
hút sự chú ý của trẻ, giúp trẻ thích thú khi tham gia vào các vận động.
Tóm lại, việc xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động là một
việc làm vô cùng cần thiết và đặc biệt quan trọng đến giáo dục phát triển vận
động cho trẻ.
Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ thông
qua các hoạt động trong ngày, trong đó chú trọng hoạt động có chủ định
Khi tạo được môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ phong phú,
đa dạng, hấp dẫn, tùy vào từng chủ đề, tôi tiến hành tổ chức cho trẻ vận động
thông qua các hoạt động trong ngày, đặc biệt tôi chú trọng đến việc thay đổi hình
thức tổ chức trong hoạt động học có chủ định. Bởi vì, việc tổ chức các hoạt động
phát triển vận động thông qua các hoạt động trong ngày là việc làm hết sức quan
trọng, nó góp phần phát triển một cách toàn diện cho trẻ.
Trước hết, tôi tổ chức phát triển vận động cho trẻ thông qua hoạt động thể
dục sáng. Bởi vì, thể dục sáng có vai trò quan trọng trong việc phát triển vận
động cho trẻ. Đây là thời điểm để trẻ bắt đầu một ngày mới tràn đầy năng lượng.
Thể dục sáng được tiến hành vào sáng sớm khi hoạt động đón trẻ vừa xong và
thường tập ngoài trời. Tập thể dục sáng thường xuyên giúp trẻ hít thở sâu, điều
hòa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất và tuần hoàn trong cơ thể. Hoạt
động thể dục sáng còn góp phần phát triển sức mạnh của cơ thể, cơ bắp, giúp các
khớp, dây chằng được mềm dẻo, linh hoạt. Đồng thời, còn hỗ trợ cho các hoạt
động trong ngày của trẻ thêm nhịp nhàng, nhanh nhẹn; tạo cho trẻ tâm trạng sảng
khoái, vui tươi, giúp trẻ hít thở không khí trong lành và được tắm nắng.
Khi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng tôi đã lựa chọn các động tác phát triển
chung, động tác kết hợp với lời bài hát phù hợp với độ tuổi trong chương trình
giáo dục mầm non. Nhằm tránh sự nhàm chán và gây sự chú ý, hứng thú cho trẻ;
tôi đã thường xuyên thay đổi các động tác sao cho phù hợp với chủ đề, đề tài và
độ tuổi của trẻ.
Sau giờ thể dục sáng tôi tổ chức cho trẻ chơi nhẹ nhàng với các trò chơi
dân gian, trò chơi vận động đơn giản. Khi tham gia trò chơi, trẻ không những
được chơi các trò chơi mà trẻ còn được ôn luyện lại các trò chơi trong chủ đề, từ
đó kiến thức của trẻ được khắc sâu hơn.
Ngoài ra, tôi còn sưu tầm những trò chơi với các ngón tay, phát triển các
nhóm cơ, các trò chơi dân gian có luật chơi đơn giản, những trò chơi trẻ đã được
chơi ở trên lớp và tất cả trẻ có thể cùng chơi nhằm phát triển vận động cho trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật” tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi
như: “Gieo hạt nảy mầm”… Qua các trò chơi này trẻ sẽ được tham gia vận động
đứng lên, ngồi xuống, tay đưa ra phía trước đưa về phía sau giúp trẻ phát triển hệ
hô hấp, cơ tay vai và sự khéo léo của đôi tay.
Bên cạnh đó, khi tổ chức thể dục sáng cho trẻ ngoài tập các động tác ra thì
tôi còn lựa chọn những bài hát với tiết tấu nhanh, mạnh, tính chất vui tươi, phù
hợp với chủ đề để trẻ có thể thực hiện nhiều động tác khác nhau kết hợp với các
dụng cụ như vòng, quả bóng, cờ, nơ, bông…
9
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật” tôi cho trẻ tập các động tác kết hợp với
lời ca bài: “Đàn gà trong sân”. Khi trẻ tập xong tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò
chơi phát triển vận động như: “Bắt trước tạo dáng”, “Bắt trước tiếng kêu của các
con vật”... Ở trò chơi “Bắt trước tạo dáng” trẻ được tạo dáng các con vật theo yêu
cầu của cô, mỗi một con vật có tư thế khác nhau, cử chỉ và động tác cũng khác
nhau, tiếng kêu cũng khác nhau… Thông qua trò chơi giúp trẻ phát triển các hệ
cơ trên cơ thể, sự khéo léo và linh hoạt từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện.
Bên cạnh đó, hoạt động học có chủ định là một hoạt động vô cùng quan
trọng và không thể thiếu được để phát triển vận động cho trẻ. Bởi lẽ, hoạt động
học giúp cung cấp kiến thức, kỹ năng, hình thành các kỹ xảo vận động cho trẻ
một cách tối ưu nhất. Thông qua hoạt động học với nội dung phát triển vận động,
tôi đã lựa chọn các bài tập phát triển vận động đúng nội dung trọng tâm, từ vận
động dễ đến khó, đơn giản đến phức tạp và củng cố bài tập cho trẻ.
Căn cứ vào nội dung cụ thể của từng chủ đề, độ tuổi và tình hình sức khỏe
của trẻ tôi đã tiến hành đưa các bài tập phát triển vận động xác định rõ mục tiêu,
nội dung của từng đề tài vận động nhằm giúp trẻ vui chơi, từ đó giúp trẻ lĩnh hội
kiến thức một cách trọn vẹn, nhẹ nhàng và thoải mái.
Tôi đã lựa chọn các bài tập phát triển vận động cho trẻ mang tính giáo dục
cao. Tôi lựa chọn 1 vận động cơ bản thì kết hợp 1 trò chơi vận động.
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” tôi tổ chức cho trẻ hoạt động “Đi trên ván
nghiêng đầu đội túi cát” tôi kết hợp cho trẻ chơi trò chơi “Đập và bắt bóng”.
Thông qua các trò chơi nhằm rèn luyện kỹ năng chạy cho trẻ đồng thời giáo dục
tính cẩn thận tinh thần đoàn kết cho trẻ.
Nếu 2 vận động cơ bản thì tôi lựa chọn 1 vận động mới và 1 vận động cũ.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật” tôi lựa chọn 1 vận động mới, 1 vận
động cũ như “Đi khuỵu gối-Trèo lên xuống thang hái quả”.
Hay tôi lựa chọn 3 vận động cho trẻ thực hiện thì tôi sẽ chọn 3 vận động cũ
để rèn kỹ năng vận động cho trẻ.
Ví dụ: Đề tài “Đi khuỵu gối-Bật qua chướng ngại vật-Ném bóng”
Khi tổ chức cho trẻ thực hiện, thường thì một tiết học vận động sẽ tổ chức
theo hình thức: Cô giới thiệu tên bài tập vận động, cô tập mẫu lần 1(không giải
thích), cô tập mẫu lần 2 (giải thích). Sau đó gọi trẻ khá lên tập, rồi tiến hành cho
cả lớp, tổ thi đua. Với hình thức này tôi thấy khi luyện tập trẻ lớp tôi không hứng
thú, trẻ nhàm chán, không say mê luyện tập. Chính vì vậy, dựa vào tình hình của
trẻ tôi đã linh hoạt, sáng tạo thay đổi hình thức tổ chức vận động. Tôi không dập
khuôn hình thức đó ở tất cả các vận động mà tùy từng vận động tôi có thể trò
chuyện với trẻ về tên vận động, kỹ năng vận động trước khi tiến hành làm mẫu và
hướng dẫn trẻ thực hiện vận động nhằm khơi gợi hiểu biết mà trẻ đã được làm
quen ở mọi lúc mọi nơi và giúp trẻ hứng thú hơn.
Chẳng hạn: Tôi hỏi trẻ “Theo con, với dụng cụ này chúng mình sẽ tập bài
vận động gì?”. Tôi mời trẻ khá lên thực hiện, sau đó hỏi trẻ “Con vừa tập bài vận
động gì? Cách thực hiện như thế nào?”. Tiếp đó tôi mới tập lại bài vận động
10
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
nhằm chính xác hóa lại bài tập vận động, từ đó trẻ khắc sâu kiến thức và tham gia
vận động một cách tích cực hơn.
Hoặc, tôi thay đổi hình thức gọi trẻ khá lên thực hiện vận động thay bằng
hình thức gọi một trẻ yếu lên thực hiện vận động, sau đó mới gọi trẻ khá lên thực
hiện lại vận động. Mục đích để tôi xem trẻ đó yếu về vận động gì? Kỹ năng nào
trẻ đó chưa thực hiện được, nhằm rèn luyện thêm kiến thức, kỹ năng vận động
cho trẻ đó.
Khi thay đổi hình thức dạy học này tôi thấy trẻ lớp tôi tham gia vận động
hứng thú, tích cực, tự tin hơn. Trẻ có kỹ năng, kỹ xảo trong vận động; đặc biệt
những trẻ yếu về vận động đã tham gia tập một cách tự tin hơn và không còn rụt
rè như trước nữa.
Đồng thời, khi tổ chức các trò chơi vận động trong hoạt động học cho trẻ,
tôi nhận thấy trẻ lớp tôi có kỹ năng trong các bài tập vận động. Vì vậy tôi đã thay
đổi hình thức tổ chức trò chơi vận động: tôi cho trẻ nhắc lại cách chơi; sau đó
phân vai chơi và tổ chức cho trẻ chơi từ 2-3 lần. Từ đó, trẻ sẽ tự giác với tinh thần
tự lực và dần dần trẻ có thể tự tổ chức chơi.
Ngoài ra, để tăng thêm hứng thú, tính tự lập của trẻ, tôi đã tạo ra hình thức
trò chơi vận động mới cho trẻ bằng nhiều cách chơi như: thay đổi điều kiện tiến
hành, quy tắc chơi; hoặc đưa và những nhiệm vụ vận động mới, thay đổi đội
hình… Những hình thức mới này sẽ làm tăng sự hấp dẫn của trò chơi. Từ đó trẻ
sẽ tham gia trò chơi hứng thú và tích cực hơn.
Trong khi trẻ chơi tôi đã theo dõi một cách chi tiết và bao quát trẻ tốt nhất;
tôi kịp thời xử lý các tình huống một cách linh hoạt, khéo léo làm cho cuộc chơi
thêm sinh động. hấp dẫn, tất cả các trẻ đều hứng thú tham gia. Khi trẻ chơi tôi
luôn động viên trẻ, tôi tạo ra yếu tố thi đua giữa các bạn chơi, các đội chơi với
nhau và sau đó nhận xét đánh giá, khuyến khích trẻ sau khi chơi.
Bên cạnh đó, tôi còn tổ chức cho trẻ vận động thông qua “phút thể dục”.
Phút thể dục là một trong những hình thức vận động góp phần phát triển thể lực,
khả năng vận động của trẻ giúp trẻ thư giãn, tỉnh táo hơn để tham gia các hoạt
động tiếp theo một cách nhẹ nhàng thoải mái.
Phút thể dục được tiến hành trong thời gian giữa 2 hoạt động hoặc ngay
trong giờ hoạt động học có chủ định; khi tôi nhận thấy dấu hiệu giảm tập trung
chú ý ở đa số trẻ trong lớp tôi tiến hành cho trẻ thực hiện phút thể dục nhằm tăng
khả năng tập chung của hệ thần kinh, cơ bắp, tăng tuần hoàn máu cho trẻ để trẻ
tiếp tục tập trung vào giờ học.
Ví dụ: Đề tài “Bác nông dân chăm chỉ” tôi cho trẻ vận động “Làm theo bác
nông dân” ở trò chơi này trẻ được mô phỏng lại công việc của bác nông dân:
cuốc đất, bón phân… đồng thời khi trẻ được làm các động tác vận động nhẹ
nhàng giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn khi tham gia hoạt động.
Hoặc đề tài “Khám phá các loại quả” tôi cho trẻ chơi vận động “Hái quả”
được chơi trò chơi này đã giúp trẻ khéo léo hơn, vận động của các ngón tay linh
hoạt hơn…
11
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Ngoài ra, tôi còn tiến hành phút thể dục cho trẻ sau khi trẻ ngủ trưa dậy
nhằm giúp trẻ thay đổi trạng thái cơ thể, trẻ trở nên tỉnh táo hơn. Thời gian tôi
thực hiện phút thể dục cho trẻ khoảng 1-2 phút. Khi trẻ vừa ngủ dậy, tôi cho trẻ
nằm tại giường, duỗi thẳng chân và vươn tay qua đầu, vươn thật căng; tôi đếm 12-3 mới từ từ đưa người về như cũ, tôi cho trẻ lần lượt nhấc chân lên và hạ
xuống, ngồi dậy khoanh chân, đan 2 tay vào nhau duỗi thẳng, xoay người sang
hai bên.
Tóm lại, khi thực hiện phút thể dục trẻ lớp tôi có một tinh thần thoải mái,
vui vẻ để tiếp tục những hoạt động tiếp theo đạt hiệu quả cao.
Ngoài việc tổ chức vận động cho trẻ thông qua phút thể dục thì việc tổ
chức vận động cho trẻ ở hoạt động ngoài trời cũng có ý nghĩa rất quan trọng. Bởi
vì, thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được trực tiếp tham quan, dạo chơi ngoài
trời, giúp trẻ có thêm kiến thức về môi trường xung quanh, được tiếp xúc với bầu
không khí tự nhiên trong lành góp phần tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giúp
trẻ có một tinh thần thoải mái cho trẻ.
Ở hoạt động ngoài trời, ngoài trò chơi học tập và trò chơi dân gian ra thì
trò chơi phát triển vận động đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc giúp trẻ
tiếp thu kiến thức và hình thành nhân cách tốt.
Hoạt động ngoài trời tạo nhiều cơ hội rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ
thông qua việc thực hiện trò chơi phát triển vận động. Mỗi buổi chơi ngoài trời
tôi đã lên kế hoạch khoảng 1-2 trò chơi. Tôi cho trẻ làm quen với trò chơi mới,
đồng thời tổ chức các trò chơi đã quen thuộc nhưng có thay đổi nhằm nâng cao
yêu cầu luyện tập cho trẻ; có thể chơi các trò chơi tăng dần độ khó theo thời gian
năm học: Mèo đuổi chuột, nhảy lò cò, chuyền bóng, về đúng nhà, kéo co, lộn cầu
vồng, nhảy ô…
Ví dụ: Đề tài: “Quan sát và trò chuyện về các loại cây” tôi cho trẻ chơi các
trò chơi như “Trồng nụ trồng hoa”, “Gieo hạt nảy mầm”, “Cây cao cỏ thấp”,
“Trèo thang hái quả” ...
Hay, chủ đề “Thế giới động vật xung quanh bé” tôi cho trẻ chơi các trò
chơi như “Xỉa cá mè”, “Mèo đuổi chuột”, “Bắt vịt trên cạn”, “Bịt mắt bắt dê”...
Đây cũng là các trò chơi giúp trẻ có tư duy và khả năng phán đoán tốt.
Khi chơi các trò chơi vận động ngoài trời trẻ tỏ ra thích thú và tích cực
tham gia vận động. Đồng thời trẻ có thể tự tổ chức chơi theo nhóm khi chơi ở
ngoài trời. Từ đó, giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.
Cũng như các hoạt động khác hoạt động chiều đóng vai trò hết sức quan
trọng trong giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Ở hoạt động chiều tôi cho trẻ ôn
lại các bài cũ đã học và làm quen với các bài mới. Để không tạo áp lực cho trẻ tôi
đã nhẹ nhàng đưa các trò chơi phát triển vận động vào trong chương trình như
thời gian chuyển tiết từ hoạt động ôn bài cũ sang hoạt động làm quen với bài mới
thì tôi cho trẻ chơi một trò chơi phát triển vận động có nội dung liên quan đến bài
học; nhằm giúp trẻ làm quen hoặc khắc sâu thêm kiến thức đã học.
12
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” tôi cho trẻ chơi các trò chơi phát triển vận động
như “Gà mẹ gà con”. Thông qua các trò chơi nhằm rèn luyện kỹ năng chạy cho
trẻ đồng thời giáo dục tính cẩn thận, tinh thần đoàn kết cho trẻ.
Hoặc, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian như: Kéo co, đua
thuyền, vây lưới bắt cá, ném vòng cổ trai, bịt mắt đá bóng, mèo đuổi chuột…
Được tham gia chơi trẻ rất thích thú, trẻ tự tin hơn, có tinh thần đoàn kết
hơn đồng thời rèn kỹ năng vận động, tính kỹ luật cho trẻ giúp trẻ phát triển toàn
diện nhân cách.
Tóm lại, việc tổ chức các hoạt động phát triển vận động cho trẻ thông qua
các hoạt động trong ngày là một việc làm quan trọng và cần thiết. Thông qua các
hoạt động trong ngày giúp trẻ hình thành kỹ năng và kỹ xảo trong vận động, từ
đó giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Biện pháp 4. Tăng cường giáo dục phát triển vận động cho trẻ thông
qua các trò chơi vận động để rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
Trẻ em “Học mà chơi, chơi mà học” vì thế nên tôi nhận thức thấy con
đường ngắn nhất và hiệu quả nhất để cung cấp kiến thức cho trẻ là thông qua các
trò chơi. Đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo
của trẻ.
Thực tế, trong trường mầm non sử dụng rất nhiều các loại trò chơi như: trò
chơi học tập, trò chơi xây dựng, trò chơi đóng vai theo chủ đề, trò chơi vận
động… Điều này cho thấy các loại trò chơi dành cho trẻ rất đa dạng, phong phú.
Song điều đặc biệt ở đây là tôi luôn chú trọng đến trò chơi vận động, bởi vì trong
trò chơi này, tất cả các trẻ tham gia chơi đều thu hút vào hoạt động vận động. Các
trò chơi vận động được quy định bởi nội dung và luật chơi của trò chơi, đồng thời
đạt được mục đích vận động đặt ra trước khi chơi.
Bên cạnh đó, trò chơi vận động không chỉ có tác dụng rèn luyện thể lực, trí
thông minh, óc sáng tạo… mà nó còn giúp trẻ rèn luyện tính tổ chức kỷ luật, tinh
thần tập thể, nhanh nhẹn, hăng say học tập... Có thể nói, trò chơi vận động là
phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện.
Nhận thức được tầm quan trọng của trò chơi vận động đối với trẻ tôi đã tổ
chức một số trò chơi để rèn kỹ năng vận động cho trẻ.
Ví dụ 1: Trò chơi “Ném vòng cổ chai”
* Mục đích:
- Rèn luyện tính khéo léo của đôi tay
* Chuẩn bị:
- 01 cái chai Côca loại 2 lít (Cao khoảng 35-40 cm), đong đầy nước, vặn
kín nắp. Chiều cao của cả bục kê và chai là 50cm.
- 25 cái vòng đường kính từ 20cm, làm bằng tre.
* Cách chơi:
13
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Vẽ vạch chuẩn cách chai 1,5 mét. Người chơi xếp hàng đứng dưới vạch
chuẩn, khi nghe hiệu lệnh trẻ đầu hàng lên lấy 01 chiếc vòng, ngắm trúng đích và
ném.
* Luật chơi:
- Ném bằng một tay
- Mỗi lần ném chỉ được cầm 01 chiếc vòng
- Không được dẫm lên vạch xuất phát
- Vòng bị ném ra ngoài không được tính.
Ví dụ 2: Trò chơi “Nhảy ô”
* Mục đích:
- Rèn luyện kỹ năng nhảy lò cò và tính khỏe mạnh, khéo léo, cẩn thận.
* Chuẩn bị:
- Mỗi trẻ 1 hòn “cái” (mảnh ngói hoặc miếng gỗ bẹt)
- Vẽ hình chữ nhật chia thành 10 ô.
* Cách chơi:
- Trẻ chơi theo nhóm, mỗi nhóm 2-3 trẻ. Tất cả trẻ chơi đứng thành 1 hàng
ngang và tung hòn “cái”. Ai tung xa không ra ngoài hình chữ nhật thì được chơi
đầu tiên, tùy theo mức độ xa gần mà xếp thứ tự. Ai tung ra ngoài hình chữ nhật
thì xếp cuối cùng.
- Đứng ở ngoài hình vẽ, thả “cái” vào ô số 1. Nhảy lò cò từ ô số 10 đến ô
số 1 thì đã “cái” ra ngoài rồi nhảy theo ra sau. Tiếp tục thả cái vào ô 2, cứ tiếp tục
như vậy đến ô số 5 trở đi thì nhảy lò cò từ ô 1 vào. Khi tung “cái” vào ô số 10 thì
phải đứng góc để tung sau đó vẫn nhảy từ ô 1. Đi
5
6
hết 10 ô là xong bước nhảy.
4
7
* Luật chơi:
- Thả “cái” không đúng ô định ném.
3
8
- Thả hay đá “cái” chạm vạch
2
9
- Nhảy giẫm chân vào vạch
1
10
- Đá “cái” chéo ra ngoài 2 bên cạnh bàn vẽ ô.
Có thể nói, việc tổ chức các trò chơi vận động cho trẻ là một việc hết sức
quan trọng và cần thiết. Bởi vì, thông qua các trò chơi vận động trẻ rất thích thú,
tham gia trò chơi một cách nhiệt tình, tích cực, đoàn kết với bạn trong khi chơi.
Từ đó, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Biện pháp 5. Tận dụng cơ hội ở mọi lúc mọi nơi nhằm củng cố và rèn
luyện kỹ năng vận động của trẻ.
14
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Việc tận dụng cơ hội ở mọi lúc mội nơi một cách phù hợp để củng cố kỹ
năng vận động cho trẻ là một việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết. Bởi vì,
với đặc điểm trẻ mầm non nhanh nhớ nhưng cũng chóng quên. Chính vì vậy,
nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này tôi đã tổ chức cho trẻ vận động ở
mọi lúc mọi nơi nhằm củng cố và rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ.
Tôi đã tổ chức cho trẻ vận động ở mọi lúc, mọi nơi thông qua hoạt động
dạo chơi ngoài trời, tuần lễ sức khỏe ở trường mầm non, thông qua các ngày hội
thể dục thể thao… nhằm cung cấp và củng cố, phát triển vận động cho trẻ một
cách hiệu quả, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Chẳng hạn: Trong hoạt động dạo chơi ngoài trời tôi tổ chức cho trẻ một số
bài vận động cho trẻ dạo chơi như: Đi bộ thể dục, rèn các kỹ năng vận động theo
hình thức cá nhân, nhóm nhỏ trong điều kiện tự nhiên; chơi các trò chơi phát triển
vận động; vận động tự do.
Ví dụ: Trong khi dạo chơi, tôi đã tạo tình huống bất ngờ cho trẻ: khi thấy
một vật cản, tôi nói với trẻ “Bên kia là một vườn hoa rất đẹp, muốn vào được
vườn hoa thì chúng mình phải bật qua vật cản này”. Thấy vậy, trẻ lớp tôi rất hào
hứng và tham gia một cách nhiệt tình, tích cực hơn.
Hoặc: Chủ đề “Thế giới động vật”.
Tôi tổ chức cho trẻ một số trò chơi vận động: Những chú ếch con, sên bò,
chó sói xấu tính…
Bên cạnh việc tổ chức cho trẻ dạo chơi trong sân trường tôi còn tổ chức
cho trẻ dạo chơi ngoài sân trường nhằm thay đổi điều kiện tự nhiên mà trẻ tiếp
xúc, giáo dục trẻ tính tự tin, lòng dũng cảm.
Để việc dạo chơi của trẻ đạt hiệu quả cao, tôi đã chuẩn bị chu đáo, đồng
thời lập kế hoạch về buổi dạo chơi; đề ra nhiệm vụ thực hiện, nội dung và
phương pháp sẽ sử dụng khi cho trẻ luyện tập nhằm phát triển vận động cho trẻ.
Hay: Trong hoạt động “Tuần lễ sức khỏe” ở trường mầm non tôi đã lên kế
hoạch cho trẻ trong một tuần. Qua đó tuần lễ sức khỏe tạo điều kiện cho trẻ được
vui chơi thoải mái ngoài trời; hình thành cho trẻ những hiểu biết cơ bản về đặc
điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình.
Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn, bổ sung thêm nhiều trò chơi phát triển vận
động như: “Chim bay”, “Bắt chước hành động”, “Thỏ nhảy đi kiếm mồi”, “Nhảy
tiếp sức”, “Mèo đuổi chuột”…
Đặc biệt, trong quá trình rèn kỹ năng vận động cho trẻ tôi chú trọng quan
tâm đến “Ngày hội thể dục, thể thao” ở trường mầm non. Bởi vì, “Ngày hội thể
dục thể thao” ở trường mầm non chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong
trường mầm non nói chung và lĩnh vực phát triển vận động nói riêng. Qua đó
giúp trẻ khỏe mạnh, linh hoạt, mạnh dạn, tinh thần tập thể; và để lại cho trẻ cảm
xúc vui tươi, phấn khởi.
Đối với trẻ lớp tôi là trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, kỹ năng vận động cơ bản của
trẻ đã thuần thục, trẻ có kỹ năng, kỹ xảo nên khi xây dựng kế hoạch cho “Ngày
hội thể dục thể thao” ở trường mầm non tôi đã dựa trên cơ sở những trò chơi vận
15
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
động thể dục, thể thao mà tất cả trẻ đã được làm quen trên giờ thể dục hoặc trong
cuộc sống hàng ngày, hay các yếu tố cơ bản của trò chơi đã được trẻ nắm vững.
Ví dụ: Nội dung ngày hội gồm các trò chơi vận động với bóng thì bắt đầu
từ trò chơi đơn giản, sau đó phức tạp hóa và đưa ra yêu cầu vận động cao hơn:
Bước 1: Trò chơi vừa ném trả bóng vừa tiến lên phía trước vượt qua
chướng ngại vật.
Bước 2: Trò chơi ném và bắt bóng.
Bước 3: Ném bóng vào giỏ.
Mỗi trò chơi được thực hiện 2 lần.
Ngoài ra, tôi còn chú ý đến việc bồi dưỡng và mời các lớp trong khối tham
gia giao lưu các vận động; tham gia thi “Bé với thể thao” cấp trường đạt giải
Nhất và được lựa chọn dự thi cấp huyện đạt giải Khuyến khích. Việc tham gia
tích cực vào các buổi giao lưu, các hội thi sẽ là cơ hội để củng cố kỹ năng vận
động, giúp trẻ thêm yêu thích hoạt động này.
Nhờ vận dụng một cách linh hoạt vào hình thức tổ chức cho trẻ vận động ở
mọi lúc mọi nơi mà trẻ có cơ hội luyện tập, tự rèn luyện mình, từ đó khả năng
vận động của trẻ ngày càng tiến bộ, trẻ biết phối hợp với nhau trong khi chơi,
đồng thời thông qua các trò chơi vận động giáo dục tính kỷ luật, tinh thần đoàn
kết cho trẻ. Nhờ đó, hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ đạt kết quả
cao.
Bên cạnh đó, tôi còn bồi dưỡng những trẻ có năng khiếu, khả năng về thể
dục, thể thao. Và rèn luyện cho những trẻ hoặc nhóm trẻ tập luyện các bài tập vận
động chưa đạt yêu cầu, trẻ kém năng động, chậm chạp… nhằm giúp trẻ đạt yêu
cầu thể chất chung, phù hợp với lứa tuổi.
Biện pháp 6. Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh trong việc giáo
dục phát triển vận động cho trẻ.
Nhà giáo dục Mỹ Ragan đã nói: “Nhà trường đầu tiên là gia đình và người
thầy đầu tiên là mẹ nên người mẹ rất quan trọng đối với trẻ. Họ thực hiện thiên
chức làm mẹ, làm thầy - một trọng trách khó khăn nhưng cao cả”.
Đúng vậy, gia đình là một tế bào của xã hội và trẻ được giáo dục nền tảng
chính ở trong gia đình. Còn giáo viên mầm non là người mẹ hiền thứ hai của trẻ;
trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.
Công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường có ý nghĩa quan trọng đối
với chất lượng giáo dục trẻ. Đây là một nhiệm vụ thiết thực, tạo sự liên kết và
thống nhất giữa trường mầm non và cha mẹ trẻ về nội dung, phương pháp, cách
thức tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ ở lớp cũng như ở gia đình. Từ đó
hình thành thói quen và các phẩm chất tốt ở trẻ.
Đặc biệt, đối với lớp tôi, 100% phụ huynh làm nông nghiệp, ít có thời gian
quan tâm đến trẻ nên việc tìm ra cách thức phối hợp để dạy trẻ hoạt động vận
động lại càng trở nên quan trọng hơn.
Nhận thức được điều đó, trong quá trình giáo dục trẻ, tôi luôn quan tâm
đến việc phối hợp với phụ huynh thông qua nhiều hình thức: Công khai chương
16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
trình, các bài tập vận động phù hợp với chủ đề đang thực hiện trên góc trao đổi
với phụ huynh, thông qua các giờ đón trả trẻ, tuyên truyền trên đài truyền thanh;
các buổi họp phụ huynh và thông qua hoạt động tập thể, các ngày hội, lễ của nhà
trường…
Tôi đã tuyên truyền đến các phụ huynh, giúp phụ huynh hiểu rõ về vai trò
và tầm quan trọng của giáo dục vận động cho trẻ mầm non, đồng thời phối kết
hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình quan tâm đến vấn đề giáo dục phát triển
vận động cho trẻ để trẻ được tham gia chơi các trò chơi phát triển vận động từ đó
giúp trẻ biết cách chơi, có kỹ năng vận động thành thạo.
Qua đó phụ huynh có thể cùng cô giáo hướng dẫn các bài tập vận động cho
trẻ, rèn kỹ năng đặc biệt là các trò chơi dân gian, phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ
chơi ở nhà.
Để giúp trẻ làm quen và biết các bài tập phát triển vận động. Tùy vào từng
chủ đề tôi đã lên kế hoạch các bài tập phát triển vận động trong chủ đề mà trẻ
được thực hiện và tuyên truyền đến phụ huynh, tôi đã in nội dung các trò chơi
phát triển vận động, cách chơi, luật chơi để phụ huynh tham khảo và về nhà chơi
cùng với trẻ khi trẻ ở nhà.
Ví dụ: Trò chơi “Bịt mắt bắt dê”, “ném vòng cổ chai”, “nhảy ếch”, “cắp
cua bỏ giỏ”… phụ huynh có thể hướng dẫn trẻ chơi và cùng chơi với trẻ từ đó trẻ
biết cách chơi và được rèn các kỹ năng vận động cho trẻ.
Ngoài ra, phụ huynh còn hướng dẫn thêm một số trò chơi dân gian khác
cho trẻ khi ở nhà. Và khi trẻ lên lớp trẻ có thể tự tổ chức cho các bạn trong lớp
cùng chơi, trẻ được chơi nhiều trò chơi vận động khác nhau trẻ tỏ ra rất thích thú,
vui vẻ, phấn khởi và tích cực tham gia hoạt động.
Đồng thời, tôi đã phối kết hợp với phụ huynh làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ
vận động. Tất cả các bậc phụ huynh đều nhiệt tình tham gia hưởng ứng, thu thập,
đóng góp các nguyên vật liệu, làm đồ dùng đồ chơi như: làm lá cờ màu xanh, đỏ;
làm mũ các loại con vật như mèo, chuột, thỏ; làm các cổng chui bằng lốp xe
hỏng… để làm đồ chơi phục vụ các bài tập vận động của trẻ đạt kết quả cao.
Bên cạnh đó, tôi còn làm tốt công tác tuyên truyền phối hợp với phụ
huynh, tổ chức ngày hội thể dục thể thao ở trường mầm non, tuần lễ sức khỏe; trẻ
được tham gia vận động, được thi đua; cha mẹ trẻ có thể trực tiếp tham gia tổ
chức các hội khỏe, tuần lễ sức khỏe , hoạt động ngoại khóa về giáo dục phát triển
vận động… Từ đó, kiến thức, kỹ năng của trẻ về vận động được củng cố và phát
triển hơn. Qua đó, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao chất
lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non
Định Tiến, năm học 2017-2018” tôi thấy chất lượng giảng dạy được nâng lên rõ
rệt. Trong đó, đặc biệt đối với trẻ đã có những tiến bộ vượt bậc. Cụ thể qua bảng
khảo sát lần hai:
Kết quả khảo sát lần 2:
17
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
Nội dung khảo sát
Tổng số
trẻ
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia
hoạt động phát triển vận động.
Trẻ có kỹ năng thực hiện các bài
tập VĐCB, TCVĐ.
Biết phối hợp với bạn bè khi thực
hiện các vận động.
34
Đạt
Tỷ lệ
Số trẻ
%
Chưa đạt
Tỷ lệ
Số trẻ
%
33
97
1
3
33
97
1
3
32
94
2
6
Như vậy, khi áp dụng các biện pháp, hình thức mới vào hoạt động giáo dục
phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, kết quả cho thấy trẻ rất hứng thú,
tích cực tham gia hoạt động phát triển vận động. Trẻ có kỹ năng thuần thục trong
hoạt động vận động: Tăng từ 76,7% lên 97%. Đặc biệt, số trẻ biết phối hợp với
bạn trong khi vận động tăng lên rõ rệt, từ 70,6% đầu năm tăng lên 94% ở cuối
năm học. Điều này chứng tỏ một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát
triển vận động cho trẻ đạt hiệu quả cao.
18
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Kết luận chung
Giáo dục thể chất là một phương tiện hiệu quả, mạnh mẽ không chỉ đối với
việc giáo dục trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ mà còn có ảnh hưởng vô cùng to lớn đến
sự phát triển thể lực của trẻ. Đúng như Các Mác đã nói: “Giáo dục trong tương lai
sẽ kết hợp lao động sản xuất với trí dục và thể dục, đó không những là biện pháp
để tăng thêm sức sản xuất của xã hội mà còn là sản phẩm duy nhất để tạo ra con
người phát triển toàn diện”.
Giáo dục thể chất là một bộ phận của quá trình giáo dục, là điều kiện tất
yếu đối với việc phát triển con người một cách toàn diện. Giáo dục thể chất là
phương tiện quan trọng để phát triển thể lực con người và nó phải bắt đầu ngay từ
lứa tuổi nhỏ.
Chính vì vậy, giáo dục thể chất nói chung và giáo dục vận động cho trẻ
mầm non nói riêng là cơ sở phát triển toàn diện, rèn luyện cơ thể, hình thành
những thói quen vận động cần thiết cho trẻ trong cuộc sống hàng ngày.
Có thể nói, giáo dục phát triển vận động là “cơ hội vàng để phát triển thể
lực cho trẻ mầm non”.
Do đó, để khai thác và phát huy hiệu quả của hoạt động này, trong giáo dục
trẻ 5-6 tuổi tôi đã đi sâu nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lý và khả năng phát triển
vận động của trẻ 5-6 tuổi, vai trò của giáo viên và cha mẹ trẻ trong việc tổ chức,
hướng dẫn trẻ vận động, từ những thực tiễn tôi đã tìm ra một số biện pháp nâng
cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5-6 một cách linh
hoạt, phù hợp và đạt kết quả cao.
2. Bài học kinh nghiệm
Để nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi một cách hiệu quả nhất, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
- Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ. Tạo cho trẻ không khí vui
tươi, thoải mái để học tập, trò chuyện, gần gũi, quan tâm đến trẻ.
- Giáo viên cần dạy trẻ theo chủ đề với các bài tập vận động giúp trẻ phát
triển một cách toàn diện.
- Giáo viên cần tổ chức cho trẻ vận động một cách linh hoạt, sáng tạo.
- Thông qua các hoạt động mọi lúc mọi nơi tổ chức cho trẻ vận động để
giáo dục trẻ, phát triển kỹ năng vận động cho trẻ.
- Giáo viên cần tạo môi trường vận động phong phú với các loại đồ dùng
dạy học đẹp, đa dạng, sinh động, hấp dẫn để có thêm đồ dùng phong phú, thu hút
sự chú ý của trẻ.
- Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, thu hút sự chú ý, tạo cho trẻ
hứng thú thông qua các trò chơi vận động… quan tâm hơn những trẻ năng khiếu
vận động, những trẻ cá biệt, nhút nhát, tạo niềm tin, hứng thú cho trẻ.
19
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
- Phối hợp giữa nhà trường và gia đình để có những biện pháp giúp trẻ vận
động đạt kết quả cao.
Tóm lại: Ngoài một số bài học kinh nghiệm trên, để giúp trẻ 5-6 tuổi phát
triển vận động được tốt hơn cô cần tích cực tìm tòi, sáng tạo và tổ chức hướng
dẫn trẻ hoạt động nhiều hơn thông qua hoạt động sinh hoạt hàng ngày và qua
những trò chơi; có như vậy, sẽ giúp trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện
nhất.
Trên đây là một số kinh nghiệm rút ra trong quá trình học tập và công tác
của tôi. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu, đồng nghiệp
để tôi rút ra những kinh nghiệm nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ được tốt hơn trong những năm học sau.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Định Tiến, ngày 06 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
Không sao chép nội dung của người khác.
Người viết sáng kiến
Lê Thị Hồng
Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
20
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
I.
PHỤ LỤC
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn thực hiện chương trình GDMN
2. Hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi.
3. Tham khảo trên tạp chí, chuyên đề GDMN 2015-2016, 2016-2017
4. Tham khảo trên mạng Internet.
21
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động
cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến, năm học 2017-2018
II. DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Thị Hồng
Chức vụ: Giáo viên
TT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Tên đề tài sáng kiến
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ
thông qua hoạt động truyện kể cho trẻ
nhà trẻ 24-36 tháng.
Một số biện pháp dạy trẻ nhà trẻ
24-36 tháng tuổi làm quen với ca dao
đồng dao thông qua văn học dân gian.
Một số biện pháp phát triển thẫm mỹ
cho trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động
tạo hình.
Một số biện pháp tổ chức, hướng dẫn
trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen với
môi trường xung quanh ở trường mầm
non Định Long, năm học 2014-2015.
Một số biện pháp tổ chức, hướng dẫn
trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi làm quen với thơ
ở trường mầm non Định Tiến, năm học
2016-2017.
Một số biện pháp nâng cao giáo dục
phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi ở trường mầm non Định Tiến,
năm học 2017-2018.
Cấp đánh Kết quả
giá xếp đánh giá
loại
xếp loại
Năm học
đánh giá
xếp loại
Phòng
GD&ĐT
B
2011-2012
Phòng
GD&ĐT
A
2012-2013
Phòng
GD&ĐT
C
2013-2014
Phòng
GD&ĐT
Sở
GD&ĐT
Phòng
GD&ĐT
Sở
GD&ĐT
Phòng
GD&ĐT
A
2014-2015
C
A
2016-2017
C
A
2017-2018
22