vài bệnh về XOẮN TINH HOÀN

XOẮN TINH HOÀN
Liên quan đến chức năng lâm sàng
Đa số thường gặp ở nam thanh niên độ tuổi 16 – 17.5. Khởi phát hay gặp
đau đột ngột ở 1 bên tinh hoàn, rồi sưng tinh hoàn. Đỏ da vùng phía trên bìu,
đau bụng dưới,buồn nôn và nôn. Khám thấy vùng tinh hoàn đau : sưng,
mềm, và bị co lên ( hình 8.1). Thường nằm trong mặt phẳng nằm ngang
( dạng chuông vỡ) ( hình 8.2 , 8.3). thừng tinh thường sưng bên bị đau. Sưng
nửa bìu bên bị xoắn, mềm và chắc ( 8.4). Xét nghiệm nước tiểu bình thường,
1/3 trường hợp có tăng bạch cầu máu ngoại vi.




CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Viêm mào tinh hoàn cấp tính, xoắn phần phụ tinh hoàn ( di tích ống muller )
điểm đau của tinh hoàn khu trú rõ nhất ở cực dưới và dấu hiệu đặc trưng là đốm xanh ở da bìu. (
8.5), chấn thương, viêm tinh hoàn cấp ( quai bị ), tràn dịch màng tinh hoàn,
nang nước thừng tinh, giãn tĩnh mạch tinh và u.
XỬ TRÍ CẤP CỨU
Nhồi máu tinh hoàn sẽ xảy ra sau xoắn 6 -12h nên cần cấp cứu ngay.
Doppler mạch nếu không gây trì hoãn phẫu thuật. Tháo xoắn như mở cuốn
sách, bên phải ngược chiều kinh đồng hồ, bên trái xuôi chiều kim đồng hồ
nhìn từ dưới lên.
Chú ý nhỏ:
- Phản xạ cơ bìu k xuất hiện trong xoắn tinh hoàn.
- Bệnh nhân có những biểu hiện nhẹ hơn, tự hết trong thời gian trước
đây
- 50% trường hợp xoắn xảy ra khi ngủ
- Đau bụng, đau bẹn thỉnh thoảng có mà không đau vùng bìu.

XOẮN PHỤ LỤC TINH HOÀN HOẶC MÀO TINH
Lâm sàng
Thoái hóa còn sót lại trong quá trình phôi thai của tinh hoàn thường nằm
ở mặt trên tinh hoàn hoặc mào tinh. Thường xảy ra ở thanh niên 16t hoặc
người trưởng thành. Biểu hiện đau vùng trên của tinh hoàn giống như
viêm . Sờ thấy như hạch mềm khu vực này .
CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Xoắn tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn cấp, tràn dịch màng tinh hoàn, nang
nước thừng tinh, giãn tĩnh mạch tinh hoặc u.
ĐIỀU TRỊ
Cần phân biệt với xoắn tinh hoàn.Chỉ cần giảm đau và nghỉ ngơi. Chỗ
viêm hoại tử sẽ thoái hóa và vôi hóa sau 1-2 tuần.
CHÚ Ý
- thường da bìu vùng phụ lục hoại tử sẽ có chấm màu xanh ( 8,5)
- Tràn dịch màng tinh hoàn thường có thể xuất hiện cùng xoắn phụ
lục.Khi cho ánh sáng đi qua sẽ thấy chấm màu xanh.

TRÀN DỊCH MÀNG TINH HOÀN


Đa số tràn dịch màng tinh hoàn xuất hiện ở bệnh nhân lớn tuổi từ từ mà
không có triệu chứng gì đáng kể. Biểu hiện là khối mềm, hình quả lê,
chứa đấy dich lỏng và chiết quang ( 8.6). Ở trẻ em đa số do cơ chế còn
ống phúc tinh mạc. Hoạt động như van 1 chiều gây tràn dịch màng tinh
hoàn.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Khối không đau : giãn tĩnh mạch tinh, thoát vị bẹn, nang nước thừng tinh.
Khối ấn đau phân biêt: Chấn thương tụ máu tinh hoàn, viêm mào tinh,
viêm tinh hoàn và xoắn.

ĐIỀU TRỊ
Cần tìm ra nguyên nhân. 1 tràn dịch cấp tính phải xem nguyên nhân có
thể là u hoặc nhiễm khuẩn. Tràn dịch mạn tính cần dẫn lưu cho thoát dịch
trong màng tinh hoàn.
Chú ý
- 10% u tinh hoàn gây phản ứng tràn dịch màng tinh hoàn


- Thoát vị bẹn có quai ruột bên trong có thể thấy nhu động ruột
- Tràn dịch màng tinh hoàn không bao giờ có triệu chứng
- Tràn dịch màng tinh hoàn cấp thường là phản ứng sau chấn thương,
xoắn hoặc nhiễm trùng.
U TINH HOÀN
LÂM SÀNG
U tinh hoàn sờ thường mềm, không đau ( 8.7).Bệnh nhân thường phàn
nàn cảm thấy nặng 1 bên tinh hoàn. Có thể đau do nhồi máu u tinh hoàn.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Thường chẩn đoán nhầm với viêm mào tinh hoàn nên gây trì hoãn phẫu
thuật. Khi các khối u có biểu hiện nhồi máu, khó phân biệt với xoắn hoặc
viêm mào tinh. Siêu âm giúp chẩn đoán phân biệt.


ĐIỀU TRỊ
Phẫu thuật
Chú ý
- Tràn dịch màng tinh hoàn cấp hoặc tụ máu tinh hoàn cấp cần xem xét
u tinh hoàn như 1 nguyên nhân.
- Đau do nhồi máu khối u thường không nghiêm trọng như viêm mào
tinh hoặc xoắn tinh hoàn.

- Khi có hạch thượng đòn, dịch màng bụng hoặc ho mạn tính nên kiểm
tra u tinh hoàn.
ABSCESS BÌU
LÂM SÀNG
Abscess bìu là 1 khối mủ với ban đỏ xung quanh liên quan đến các lớp ở
vùng bìu ( 8.8) . Tiền sử thường là 1 mụn nhỏ hoặc vùng sưng sau tiến
triển thành mảng cứng , đau ngày càng tăng. Triệu chứng abscess và sốt
thường không có.
CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Abscess da bìu phải phân biệt với abscess bìu sâu hoặc hoại tử tầng sinh
môn Fournier's gangrene. Trong 2 trường hợp sau bệnh nhân thường rất
mệt mỏi. Ban đỏ bên ngoài abscess không nên nhầm với mày đay ,dị ứng
thuốc.
ĐIỀU TRỊ
Gây tê tại chỗ, rạch và dẫn lưu ổ abscess.
FOURNIER'S GANGRENE
Hoại tử Fournier thường gặp ở đàn ông trung niên mắc bệnh tiểu đường,
đồng thời xuất hiện sưng, đỏ ,đau dữ dội toàn bộ vùng bìu (8.9). Nhưng
cũng có thể gặp ở nữ giới ( 8.10). Ở nam giới, vùng bìu không thể sờ
được vì viêm rõ rệt. Có sốt và hay bị sốc. Thường có tiền sử can thiệp
niệu đạo gần đây, đặt sonde foley hoặc bệnh lí vùng trực tràng.



CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Viêm mô tế bào, abscess bìu nông, phù nề do suy tim hoặc tắc mạch bạch
huyết , phản ứng dị ứng, viêm mào tinh-tinh hoàn abscess tại chỗ.
ĐIỀU TRỊ
Những bệnh nhân này cần bù dịch và phẫu thuật mở ổ abscess và dẫn lưu
ngay lập tức + kháng sinh phổ rộng.

CHÚ Ý
- Đau không tương xứng với lâm sàng là biểu hiện sớm của hoại thư
Fournier
- XQ vùng chậy có thể thấy khí dưới da
PARAPHIMOSIS _ NGẸT BAO QUY ĐẦU
LÂM SÀNG
Là tình trạng bao quy đầu bị thắt lại bởi 1 vòng da. Biểu hiện đau, sưng
và ban đỏ .Nếu nghiêm trọng sẽ gây phù nề và ứ máu tĩnh mạch , có thể
gây hoại tử.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Trái ngược với paraphimosis, phimosis là tình trạng không thể co rút lại
bao quy đầu mạn tính, viêm da quy đầu,viêm da tiếp xúc, nổi mề đay.


ĐIỀU TRỊ
Siết chặt bao quy đầu 5’ có thể giảm sưng nề, gây tê + rạch thẳng qua
vòng thắt nếu vuốt lại không thành công.
CƯƠNG ĐAU DƯƠNG VẬT PRIAPISM
LÂM SÀNG
Những bệnh nhân này thường cương cứng, đau dương vật do bệnh lý ứ
máu thể hang. Có thể xuất hiện sau vài giờ hoặc vài ngày.Có thể do chấn
thương hoặc tắc tĩnh mạch.Nguyên nhân tắc tĩnh mạch có thể do hồng
cầu hình liềm, tiêm thuốc trực tiếp gây cương, thâm nhiễm bạch cầu. Có
thể do tổn thương tủy sống hoặc do thuốc.


CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Cương đau dương vật chẩn đoán xác định khi quy đầu và thể xốp bình
thường.Nên khám + hỏi tiền sử dùng thuốc, chấn thương, nhiễm trùng,

ma túy.
XỬ TRÍ
- chườm đá vùng đáy chậu có thể có tác dụng.
- Terbutaline uống hoặc tiêm dưới da
- Hút máu từ thể hang + băng ép.
- Tiêm vào thể hang phenylephrine
- Vẫn không có kết quả cần phẫu thuật
CHÚ Ý
- Bất lực thường xảy ra dù điều trị thành công
- Dù quy đầu + thể hang thương k sao nhưng hay kèm bí đái
URETHRAL RUPTURE ĐỨT NIỆU ĐẠO
LÂM SÀNG

Đứt niệu đạo hiếm khi xảy ra độc lập, thường đi kèm chấn thương. Hay
gặp khi ngã ngồi giạng chân và xuất hiện muộn. Tại chỗ có thể xuất hiện
nhiễm trùng do nước tiểu rò. Bệnh nhân có máu rỉ ra ở lỗ sáo, bí tiểu + bầm
tím vùng đáy chậu.Ở nam giới, tuyến tiền liệt thường nhũn, hoặc nổi tự do


hoặc không sờ được nếu có khối máu tụ sau phúc mạc giữa tiền liệt tuyến và
trực tràng.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Vỡ bàng quang, tổn thương đường tiết niệu trên, viêm niệu đạo, gãy dương
vật đều có máu ở miệng sáo.
XỬ TRÍ
- Nhẹ nhàng đặt sonde foley. Nếu không đặt được nên dẫn lưu bàng
quang trên xương mu để giảm áp lực bàng quang.
CHÚ Ý
- Chống chỉ định đặt sonde foley ở bệnh nhân đứt niệu đạo trước khi

chụp niệu đạo ngược dòng
- Nghi ngờ đứt niệu đạo khi bí tiểu, máu ra ở miệng sáo, tiền liệt tuyến
khó sờ và tụ máu tầng sinh môn
- Chấn thương niệu đạo sau thường kèm theo chấn thương trong ổ bụng
- Vết rách âm đạo có thể kèm tổn thương niệu đạo
FRACTURE OF THE PENIS GÃY DƯƠNG VÂ.T
LÂM SÀNG
Đa số bệnh nhân đến sau khi quan hệ hoặc kích thích tình dục đột ngột nghe
thấy âm thanh “ snapping “ + cảm giác đau đớn, biến dạng do rách vỏ bao
trắng. Trục của dương vật sưng lên, phồng lên ở vị trí gãy.


CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
Chấn thương dương vật không có rách bao trắng , chấn thương niệu đạo,
bệnh peyronie, cương đau dương vật.
ĐIỀU TRỊ
- Nếu bệnh nhân bí tiểu, cần chụp niệu đạo ngược dòng để loại trừ tổn
thương niệu đạo .


CHÚ Ý
- Đa số bệnh nhân không tự nhận, nhưng hay xảy ra trong quá trình
kích thích tình dục
- Cấy ghép vào dương vật cũng có thể gây gãy dương vật
CHẤN THƯƠNG DO DẠNG 2 CHÂN STRADDLE INJURY
LÂM SÀNG
Sau chấn thương dạng chân, bệnh nhân có đau, sưng, tụ máu vùng đáy
chậu hoặc bìu sau chấn thương trực tiếp. sưng bìu hoặc tổn thương tinh
hoàn phối hợp.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT
- Hoại tử fourier, viêm mô tế bào, nổi mề đay vùng kín nhưng không có
tiền sử bị chấn thương.Cân nhắc khả năng bị lạm dụng tình dục.
XỬ TRÍ
- chườm lạnh, hạn chế vận động và giảm đau. Nếu cần thì phải đặt
sonde tiểu.
CHÚ Ý
- Vết rách vùng đáy chậu có thể bị che khuất khi vùng này bị sưng. Cần
kiểm tra kĩ.
- Nên chụp xq khung chậu khi có tổn thương vùng tầng sinh môn
- Nam và nữ đều có nguy cơ tổn thương niệu đạo

VIÊM BAO QUY ĐẦU