GVHD: PGS.TS.Hà Xuân Thạch
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA CHUẨN MỰC KẾ
TOÁN VIỆT NAM VÀ CHUẨN MỰC QUỐC TẾ VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
HỢP NHẤT
Nguyên tắc, phương pháp và qui trình hợp nhất báo cáo tài chính theo quy
định của Việt Nam nói chung đã tuân thủ những quy định, chuẩn mực quốc tế. Các
quy định trong báo cáo tài chính hợp nhất theo VAS 25 khá rõ ràng và các phương
pháp kế toán sử dụng để hợp nhất phù hợp với xu hưóng mới của Chuẩn mực kế
toán quốc tế. Sau đây là vài điểm nổi bật trong VAS 25
Về phương pháp kế toán hợp nhất: Theo qui định VAS 25, mọi trừơng hợp
hợp nhất ở Việt Nam đều sử dụng phương pháp mua. Đây là phương pháp đơn giản,
dễ thực hiện, phương pháp này phù hợp với tư duy cũng như nguyên tắc hạch toán nói
chung là nguyên tắc giá phí. Hiện nay, phương pháp mua là phương pháp thông dụng
trên thế giới và phù hợp với xu hướng quốc tế. Khi IFRS 3 thay thế cho IAS 22 Chuẩn mực kế toán quốc tế về hợp nhất kinh doanh, phương pháp mua cũng được
giữ lại thay vì phương pháp hợp nhất vì lợi ích chung.
Hợp nhất báo cáo tài chính tại thời điểm mua và thanh lý: VAS 25 quy
định kết quả hoạt động kinh doanh của công ty con sẽ được đưa vào báo cáo tài chính
hợp nhất kể từ ngày mua, là ngày mà công ty mẹ thực sự nằm quyển kiểm soát công
ty con. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty con bị thanh lý cũng được đưa
vào báo cáo kết quả kinh doanh hợp nhất cho tới ngày thanh lý công ty con, ngày
mà công ty mẹ thực sự chấm dứt quyền kiểm soát đối với công ty con. Số chênh lệch
giữa khoản thu về thanh lý công ty con và giá trị ghi sổ còn lại của tài sản trừ đi nợ
phải trả của công ty con này tại ngày thanh lý được ghi nhận trong Báo cáo kết quả
kinh doanh hợp nhất như khoản lãi lỗ thanh lý công ty con.
Về sự thống nhất các chính sách kế toán và ngày lập báo cáo tài chính: theo
VAS 25, báo cáo tài chính hợp nhất được lập phải áp dụng các chính sách kế toán một
cách thông nhất cho các giao dịch và sự kiện cùng loại trong những hoàn cảnh tương
tự. Nếu không thể sử dụng chính sách kế toán một cách thống nhất trong khi hợp nhất
Trang 48
Nhóm thực hiện: Nhóm 3 Kế toán Đêm K21
GVHD: PGS.TS.Hà Xuân Thạch
báo cáo tài chính, công ty mẹ phải giải trình vấn đề này cùng với các khoản mục đã
được hạch toán theo các chính sách kế toán khác nhau trong cáo tài chính hợp
nhất.Thông thường ngày lập báo cáo của công ty mẹ trùng với công ty con, tuy nhiên
phù hợp với IAS 27, VAS 25 cũng quy định: Đối với báo cáo tài chính dùng để hợp
nhất được lập ở các ngày khác nhau, phải thực hiện việc điều chỉnh cho những giao
dịch hay những sự kiện quan trọng xảy ra giữa thời điểm lập báo cáo đó và báo cáo tài
chính của công ty mẹ. Trong bất kỳ trường hợp nào, sự khác biệt về thời điểm lập báo
cáo tài chính không được quá 3 tháng. Đây là điểm phù hợp với IAS 27 và cũng phù
hợp với quy trình hợp nhất báo cáo tài chính được áp dụng tại Việt Nam.
Tuy nhiên, các chuẩn mực kế toán Việt Nam cũng có những điểm khác biệt
quan trọng đối với các chuẩn mực kế toán quốc tế
BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT THEO MÔ HÌNH CÔNG TY MẸ - CON
VAS 25 và IAS 27
Nội dung
Trình bày khoản đầu tư vào
Việt Nam
Quốc Tế
Trên báo cáo tài chính
Theo IAS 27, các khoản
công ty con trong báo cáo tài riêng của công ty mẹ, các đầu tư vào công ty con có
chính riêng
khỏan đầu tư vào công ty thể
ghi nhận
theo
các
con trình bày trên báo cáo phương pháp :
tài chính hợp nhất phải đựơc
trình bày theo giá gốc
- Giá gốc
- Khoản mục đầu tư theo
IAS 39
Chính sách kế toán không
đồng nhất
Trang 49
Cho phép sử dụng các
Không cho phép sử dụng
chính sách kế toán không các chính sách kế toán
Nhóm thực hiện: Nhóm 3 Kế toán Đêm K21
GVHD: PGS.TS.Hà Xuân Thạch
thống nhất, công ty mẹ không đồng nhất nếu chúng
phải
không thể tập hợp lại thành
giải trình sự khác biệt này
1 chính sách kế toán thống
trong báo cáo tài chính của
nhất
mình
HỢP NHẤT KINH DOANH – VAS 11 và IFRS 03
Lợi thế thương mại
Sẽ đựơc khấu hao dựa
Sẽ không đựơc khấu hao
trên thời gian hữu ích của mà thay vào đó sẽ đựơc
nó nhưng không quá 10 năm kiểm tra sự giảm giá hàng
năm
VỒN GÓP LIÊN DOANH – VAS 08 và IAS 31
Trình bày khỏan đầu tư
Bên góp vốn liên doanh
Bên góp vốn liên doanh
vào công ty liên doanh
lập và trình bày khỏan vốn
lập và trình bày khỏan vốn
trên báo cáo tài chính hợp
góp liên doanh trên báo
góp liên doanh trên báo cáo
nhất
cáo tài chính hợp nhất theo
tài chính hợp nhất theo 1
phương pháp vốn chủ sở
trong 2 phương pháp : hợp
hữu
nhất theo tỉ lệ và phương
pháp vốn chủ
Trình bày trên báo cáo tài
chính riêng của doanh
nghiệp
Theo phương pháp giá
gốc
Theo giá gốc hoặc tuân
theo IAS 39 “ Các công cụ
tài chính “ – doanh nghiệp
được trình bày vốn góp của
mình trong liên doanh theo
các khoản mục đầu tư
ĐẦU TƯ CÔNG TY LIÊN KẾT – VAS 07 – IAS 28
Trang 50
Nhóm thực hiện: Nhóm 3 Kế toán Đêm K21
GVHD: PGS.TS.Hà Xuân Thạch
Trình bày trên báo cáo tài
Theo VAS khoản đầu tư
Theo phương pháp vốn
chính riêng của doanh
vào công ty liên kết sẽ
chủ hoặc trình bày vốn
nghiệp
đựơc ghi nhận theo giá gốc
góp ở công ty liên kết theo
trên báo cáo tài chính riêng
các khoản mục đầu tư
và phương pháp vốn chủ sở
trong IAS 39
hữu trên báo cáo tài chính
hợp nhất. Trong trường hợp
công ty không lập BCTC
hợp nhất thì doanh nghiệp
chỉ áp dụng phương pháp
giá gốc trên BCTC của
mình
Trang 51
Nhóm thực hiện: Nhóm 3 Kế toán Đêm K21