chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện krông pắc, tỉnh đắk lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
..................................../............................................... ’

BỘ NỘI VỤ
'...../

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRẦN VĂN HÀO

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CAN BÔ CHỦ CHỐT CHÍNH
QUYỀN CÂP XA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG PẮC,
TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG

ĐẮK LẮK - 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO s
..................................... . . . . ’

BỘ NỘI VỤ
.!. . . ./

HỌC VIỆN HÀNH C HÍNH QUỐC GIA

TRẦN VĂN HÀO

TÊN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN

CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CAN BÀ CHỦ CHỐT CHÍNH
QUYỀN CÂP XA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG PẮC,
TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Q uản lý công
Mã số: 60340403

HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TIẾN SỸ NGUYỄN THÀNH DŨNG

ĐẮK LẮK - 2017

LỜI CÁM ƠN

2


Với tình cảm trân trọng nhất, tác giả luận văn xin gửi lời cám
ơn chân
BỘ NỘI
VỤ thành
và sâu sắc tới TS. Nguyễn Thành Dũng-Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện
.!. .ủy
. ./huyện Krông
Pắc đã tận tình Hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện và hoàn thành
luận văn Cao học Quản lý công: “chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền
cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk”.
Xin trân trọng cám ơn Ban Giám đốc, các thầy giáo, cô giáo của Học viện
hành chính đã tận tình, chu đáo trong quá trình tham gia giảng dạy và truyền đạt kiến

thức cho tác giả. Xin được bày tỏ lời cám ơn chân thành đến toàn thể cán bộ, công
chức, viên chức của Học viện Hành chính phân viện khu vực Tây Nguyên đã tạo
điều kiện thuận lợi nhất cho tác giả trong thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn
thành chương trình cao học cũng như hoàn thành luận văn này.
Xin được gửi lời cám ơn chân thành đến Lãnh đạo Ban Tổ chức Huyện ủy,
phòng Nội vụ huyện Krông Pắc, Tỉnh Đắk Lắk. Các xã trong địa bàn huyện Krông
Pắc tỉnh Đăc Lăc, mà tác giả đến khảo sát, lấy số liệu cho việc hoàn thành luận văn
này.
Kính mong nhận được sự góp ý của quý thầy giáo, cô giáo, đồng nghiệp và
các học viên cao học - Học viện Hành chính và quý bạn đọc để luận văn này hoàn
thiện và hữu ích hơn
Xin trân trọng cảm ơn!

3


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn Cao học Quản lý công “chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính
quyền cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk”. là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Các số liệu và thông tin được sử dụng trong luận văn này có xuất xứ rõ ràng và kết quả nghiên cứu là do
quá trình lao động trung thực của bản thân tôi.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp Luật và Lãnh đạo Học viện Hành chính về luận văn cao học
này.

Tác giả
Trần Văn Hào


MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
HĐND: Hội đồng nhân dân UBND: Ủy ban nhân dân CBCC: Cán bộ công chức
TBXH: Thương binh xã hội CTQG: Chính trị quốc gia Nxb: Nhà xuất bản BNV:
Bộ nội vụ CP: Chính phủ CNH: Công nghiệp hóa HĐH: Hiện đại hóa TCCSĐ: Tổ
chức cơ sở Đảng

5


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cán bộ và công tác cán bộ là một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu, là
khâu then chốt trong toàn bộ hoạt động của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể chính
trị, xã hội, có tính chất quyết định đối với sự thành công hay thất bại của cách
mạng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: Cán bộ là cái gốc của mọi việc; Công
việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Thấm nhuần tư tưởng của
Chủ tịch Hồ Chí Minh, kể từ khi ra đời đến na y, trong suốt 86 năm xây dựng và
phát triển, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi công tác cán bộ là một trong những
vấn đề có tầm quan trọng chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng. Cùng
với quá trình đổi mới toàn diện đất nước, việc xây dựng, phát triển và nâng cao
năng lực đội ngũ cán bộ công chức mà nòng cốt là đội ngũ cán bộ chủ chốt của các
ngành, các cấp và cơ sở là một trong những trọng tâm trong hoạt động điều hành
của Nhà nước ta. Đồng thời là một trong những nội dung quan trọng của công cuộc
cải cách nền hành chính nước nhà.
Tuy vậy, từ thực tiễn công tác, qua nhiều Đại hội Đảng toàn quốc, Đảng ta
cũng đã thẳng thắn chỉ ra những hạn chế của đội ngũ cán bộ các cấp. Thực trạng đội
ngũ cán bộ vừa thừa, vừa thiếu, chất lượng nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu sự
nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập kinh tế Quốc tế như hiện
nay; những vụ việc tiêu cực, tham nhũng của một số ít cán bộ, đặc biệt là cán bộ

chủ chốt thì trong nhiều nguyên nhân có nguyên nhân về chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền chưa được quan tâm đúng mức.
Hệ thống chính trị và cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã có vai trò rất quan
trọng trong việc tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đây là cấp hành chính có quan hệ trực tiếp, gắn bó
mật thiết với người dân, là mắt xích, cầu nối giữa Nhà nước với nhân dân. Để


đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân và trở
thành hành động của nhân dân thì phải từng bước xây dựng được đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã vững mạnh về trình độ, năng lực, trong sáng về phẩm chất đạo
đức, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của chính quyền cơ sở cấp xã, phường, thị trấn
trong giai đoạn hiện nay.
Thực tế cho thấy, đội ngũ cán bộ công chức nói chung, cán bộ chủ chốt chính
quyền cấp xã nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm và có sự trưởng
thành, đáp ứng với nhiệm vụ chính trị, góp phần củng cố lòng tin của quần chúng
nhân dân vào sự nghiệp cách mạng và vai trò lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của
Nhà nước. Tuy nhiên, cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã vẫn còn bộc lộ những
hạn chế cả về số lượng, chất lượng, cơ cấu và phẩm chất đạo đức, chưa thực sự đáp
ứng được yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới. Vì vậy, việc xây dựng đội ngũ
cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng tốt mọi yêu
cầu nhiệm vụ được giao là rất cần thiết.
Thực hiện các chủ trương, Nghị quyết của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ,
huyện đã tổ chức quán triệt và cụ thể hóa thành những Nghị quyết, chương trình, kế
hoạch cụ thể để chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ ở địa phương, nhất là đội ngũ cán
bộ chủ chốt chính quyền cấp xã, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Vì vậy, công tác
cán bộ và chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung, đội ngũ cán bộ chủ chốt chính
quyền cấp xã nói riêng trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực . Đội
ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã đã thể hiện được sự vững vàng về bản lĩnh
chính trị, giữ gìn và phát huy truyền thống cách mạng; trình độ kiến thức và năng

lực thực tiễn được
cập nhật và từng bước được nâng cao, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước
và nhân dân giao phó.


Tuy nhiên, hiện nay kinh tế - xã hội của huyện vẫn còn kém phát triển; tình
hình an ninh - chính trị có nhiều phức tạp bởi các thế lực thù địch thường xuyên lợi
dụng các vấn đề dân tộc, tôn giáo, đời sống khó khăn, trình độ kinh tế và dân trí
thấp của đồng bào các dân tộc thiểu số để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa
bình”, “bạo loạn lật đổ” gây mất ổn định chính trị - xã hội. Mặc khác, chất lượng
đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã của huyện hiện nay còn nhiều hạn chế
và bất cập. Trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, quản lý nhà nước, trình độ lý
luận chính trị vẫn còn thấp. Năng lực tổ chức thực tiễn, giải quyết các sự vụ còn hạn
chế, khả năng làm việc độc lập, sáng tạo, hiệu quả còn thấp. Nhìn chung, chất lượng
đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã chưa thật sự ngang tầm với yêu cầu,
nhiệm vụ mới.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, tác giả đã nhận thấy, việc tiến
hành nghiên cứu luận văn về “Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền
cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk” là rất thiết thực, vừa có tính
cơ bản, lâu dài, vừa có tính cấp thiết cho sự phát triển của huyện hiện nay.

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Vấn đề chất lượng cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã và nâng cao chất lượng
cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã nói chung là một trong những nội dung quan
trọng, và đã được các nhà nghiên cứu khoa học xã hội và các nhà hoạt động chính
trị quan tâm dưới nhiều góc độ khác nhau. Trong số đó, có một vài công trình điển
hình có liên quan đã được công bố như:
- Phạm Hồng Thái (2006), Công vụ, công chức nhà nước, Nxb. Tư pháp Hà
Nội. Tài liệu đã cung cấp những lý luận cơ bản về công vụ, công chức nhà nước,
đồng thời đã đánh giá thực trạng hiệu quả công vụ nhà nước hiện nay.

Tuy nhiên, hiệu quả công vụ các cấp khác nhau thì tác giả chưa chỉ rõ sự khác biệt nào.


-

Hồ Bá Thâm (1995), "Nâng cao năng lực tư duy của đội ngũ cán bộ lãnh đạo
chủ chốt cấp xã hiện nay" , Nxb CTQG, Hà Nội. Tác giả đã chỉ ra một số thực
trạng về năng lực tư duy của cán bộ cấp xã hiện nay và yêu cầu cấp thiết, cùng
giải pháp nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã. Tuy nhiên để ứng dụng vào từng
địa phương cụ thể thì vấn còn gặp một số khó khăn nhất định.

-

Luận án tiến sĩ: “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã vùng nông thôn
đồng bằng sông Cửu Long hiện nay " của Phạm Công Khâm, năm 2000;

-

Luận án tiến sĩ: "Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp
cơ sở (xã, phường, thị trấn)" của Phan Văn Tích;

-

Luận án tiến sĩ: "Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Phú Bình,
tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay" của Nguyễn Căn Côi, năm 2000;

-

Một số luận văn thạc sĩ, như:
+ “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Phú Bình, tỉnh Thái

Nguyên trong giai đoạn hiện nay, năm 2002";
+ “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Phụng Hiệp,
tỉnh Hậu Giang trong giai đoạn hiện nay, năm 2010";
Cùng một số luận văn Thạc sỹ, Tiến sỹ thuộc Học viện chính trị - Hành chính
Quốc gia Hồ Chí Minh viết về cán bộ và công tác cán bộ; Bên cạnh đó còn có rất
nhiều bài báo, tạp chí, sách tham khảo nói về xây dựng đội ngũ cán bộ trong giai
đoạn hiện nay được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Các công trình nghiên cứu trên cho thấy, việc nghiên cứu về đội ngũ cán bộ
nói chung và đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã được nhiều tác giả đề cập
đến, tuy nhiên vấn đề chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên
địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk chưa có tác giả nào nghiên cứu. Vì vậy, tiếp
thu có chọn lọc kết quả nghiên cứu của các công trình nói trên, tác giả đi sâu nghiên


cứu “Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện
Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk”.

3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3.1.

Mục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt

chính quyền cấp xã; qua đó đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk; đề xuất những giải
pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên
địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk hiện nay.
3.2.
-

Nhiệm vụ nghiên cứu
Khái quát hóa hệ thống lý luận cơ bản về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt
chính quyền cấp xã; phân tích và làm rõ một số quan niệm, phạm trù liên quan
đến đề tài luận văn.

-

Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền
cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk hiện nay và xác định nguyên
nhân.

-

Đề xuất phương hướng và những giải pháp, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk hiện
nay.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1.

Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp

xã trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk; với đối tượng cụ thể là: chất lượng
đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã (gồm các chức danh:
Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch, phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã.
4.2.

Phạm vi nghiên cứu

-

Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng chất lượng đội ngũ can bô chủ chốt chính
quyền cấp xã trên địa bàn huỵên Krông Păc từ năm 2010 đến nay.

-

Về không gian : Nghiên cứu trên địa bàn huyên Krông Păc, tỉnh Đắk
Lắk.
-

Về khách thể: Luận văn tập trung nghiên cứu các chức danh chủ chốt chính
quyền, gồm: Chủ tịch, phó chủ tịch HĐND; Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND xã
trên địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk.

5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
-

Nghiên cứu lý thuyết: Luận văn được thực hiện trên cơ sở vận dụng phương
pháp nghiên cứu luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về
công tác cán bộ nói chung, chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp
xã nói riêng và có sự kế thừa, chọn lọc kết quả các công trình nghiên cứu trước.

-

Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp tài
liệu thứ cấp, phương pháp thống kê, phương pháp đối chiếu so sánh; phương
pháp xin ý kiến chuyên gia và tổng kết kinh nghiệm thực tiễn.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
6.1.

Ý nghĩa lý luận
Làm rõ đặc điểm cấp xã và đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên

địa bàn huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk hiện nay.
Nêu ra quan niệm về chất lượng cán bộ chủ chốt và chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã; xác định tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã trên đia bàn.
Đề xuất những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã trong giai đoạn hiện nay.
6.2.

Ý nghĩa thực tiễn


Phân tích và chỉ ra những nguyên nhân hạn chế của chất lượng đội ngũ cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã; đồng thời có thể làm tài liệu tham khảo cho các nhà
quản lý xã, phường, thị trấn trong tổ chức chỉ đạo thực hiện nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã hiện nay.

7. Kết cấu của luận văn
Luận văn gồm: Mở đầu, 3 chương, 7 tiết, kết luận, phụ lục, danh mục tài liệu
tham khảo. Nội dung chính của luận văn gồm 03 chương:
Chương 1. Một số vấn đề lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính
quyền cấp xã.
Chương 2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã
trên địa bàn huyện, tỉnh Đăk Lăk.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ

chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện, tỉnh Đăk Lăk.


Chương 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CHỦ CHỐT CHÍNH QUYỀN CẤP XÃ
1.1. Những vấn đề chung về cán bộ và đội ngũ cán bộ.
1.1.1. Quan niệm về cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã:

Chủ tịch Hồ Chí Minh khái quát: “Cán bộ là những người đem chính sách của
Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình
của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng” [20].
Người nhấn mạnh: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt,
không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt” [20].
Từ điển Tiếng Việt xuất bản năm 2002 định nghĩa, cán bộ là: "1. Người làm công tác
có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan nhà nước; 2. Người làm công tác có chức vụ trong
một cơ quan, tổ chức, phân biệt với người không có chức vụ". Điều 4, Luật Cán bộ công
chức có hiệu lực 01 tháng 01 năm 2010, ghi rõ: “Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu
cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng
Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội... trong biên chế và hưởng lương
từ ngân sách nhà nước”.
Về cơ bản, có thể thấy những đặc trưng cơ bản của cán bộ gồm: một là, cán bộ bao
hàm nghĩa chính là bộ khung, là nòng cốt; hai là, cán bộ có tác động, ảnh hưởng lớn đến sự
phát triển của tổ chức, đơn vị; ba là, cán bộ là người có liên quan đến hoạt động lãnh đạo,
quản lý, chỉ huy.
Chủ chốt, Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học xuất bản năm 2000 quan niệm,
chủ chốt là một tính từ chỉ “Quan trọng nhất, có tác dụng làm nòng cốt” [47]. Nói đến chủ
chốt là nói đến quan hệ trong một tập hợp nhất định có nhiều phần tử, nhiều đối tượng với
vị trí, vai trò, tính chất của những phần tử, đối tượng trong tập hợp ấy có khác nhau. Cán bộ
chủ chốt là cán bộ có vai trò quan trọng hàng đầu trong một phạm vi nhất định, trong một

đội ngũ cán bộ nhất định nào đó, trong một tổ chức, cơ quan, địa bàn nhất định.


Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã. Từ trước đến nay, trong công tác cán bộ, trong
các văn bản, Nghị quyết của Đảng đề cập rất nhiều đến khái niệm cán bộ chủ chốt. Tuy
nhiên, đến nay vẫn chưa có một quan niệm thống nhất và những tiêu chí cụ thể để xác định
trong bộ máy tổ chức của một cấp thì những ai được gọi là cán bộ chủ chốt và ai không
phải là cán bộ chủ chốt.
Có người cho rằng, cán bộ chủ chốt bao gồm toàn bộ cán bộ là ủy viên thường vụ và
BCH của tổ chức đảng, thường trực của bộ máy chính quyền và ủy viên ban chấp hành các
đoàn thể. Có người lại quan niệm CBCC là người đứng đầu quan trọng nhất. Trong mỗi tổ
chức đều có tập thể lãnh đạo, trong tập thể lãnh đạo có người đứng đầu, có tác dụng chi
phối chính toàn bộ hoạt động của một tổ chức nhất định, người đó là cán bộ chủ chốt. Theo
PGS. TS Trần Xuân Sầm thì cán bộ lãnh đạo chủ chốt "là những cán bộ lãnh đạo, nhưng là
lãnh đạo toàn diện, có trọng trách nặng nề nhất, có quyền thay mặt tập thể lãnh đạo giải
quyết các vấn đề và chịu trách nhiệm trước tập thể"[6,Tr139]. Đó là những người lãnh đạo
quản lý có chức vụ và quyền hạn cao nhất trong tổ chức Đảng, Chính quyền ở xã, phường
tức là những người đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị ở xã, phường.
Trong phạm vi luận văn này, khái niệm CBCCC sử dụng là: "Những người đứng đầu
quan trọng nhất, có chức vụ cao nhất trong một tập thể, có quyền ra những quyết định về
chủ trương, có trách nhiệm về quyền điều hành một tập thể, một đơn vị, một tổ chức để
thực hiện những nhiệm vụ của tập thể hoặc tổ chức ấy, thậm chí có thể chi phối, dẫn dắt
toàn bộ hoạt động của một tổ chức nhất định"[7,Tr35,36]. Đó là:
Những người có chức năng lãnh đạo, quản lý giữ các vị trí chủ yếu nhất trong các tổ
chức Đảng, Chính quyền ở xã, phường.
Có trách nhiệm chính trong việc đề xuất các chủ trương, nghị quyết của cấp uỷ Đảng,
Chính quyền trong phạm vi cấp xã, phường.
Có nhiệm vụ quan trọng điều hành và tổ chức thực hiện các Chủ trương, Đường lối,
Chính sách của Đảng và Nhà nước trên địa bàn xã, phường.

Chịu trách nhiệm chính trước tập thể, trước quần chúng nhân dân và cấp trên về
nhiệm vụ ở cương vị công tác được giao ở xã, phường.
Từ những điều trình bày ở trên, có thể quan niệm rằng: Cán bộ chủ chốt cấp xã,
phường là những cán bộ đứng đầu tổ chức Đảng, Chính quyền của hệ thống chính trị cấp
xã, phường. Mỗi cán bộ chủ chốt được gắn với tổ chức và chức danh cụ thể. Trong phạm vi
luận văn này, chỉ nghiên cứu, tìm hiểu về tổ chức Chính quyền cấp xã.
Trên cơ sở cách tiếp cận và xem xét các yếu tố phân tích ở trên, có thể đưa ra quan
niệm: Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là cán bộ giữ các cương vị chủ chốt chính
quyền ở cấp xã như Chủ tịch, phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn; Chủ tịch, phó chủ
tịch Hội đồng nhân dân xã, thị trấn, có nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện
các nhiệm vụ trên địa bàn xã, xây dựng tổ chức vững mạnh, xây dựng các xã, thị trấn vững
mạnh.
Quan niệm trên về cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã thể hiện trên những vấn đề cơ
bản sau:
- Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là một bộ phận cán bộ của Đảng, Nhà nước;
làm việc, công tác ở xã. Đó là những cán bộ có chức năng, nhiệm vụ chủ trì tổ chức thực
hiện các nhiệm vụ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội của xã theo đúng đường lối,
chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, đó là những cán bộ
lãnh đạo, quản lý, xây dựng các tổ chức và đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị cấp xã
ngày càng trong sạch, vững mạnh, ngang tầm với nhiệm vụ chính trị của cấp xã trong thời
kỳ mới.
- Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã có vị trí, vai trò quan trọng trong quán triệt và
thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, triển khai, tổ chức, quản lý thực
hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh ở cấp xã. Đội ngũ cán bộ
lãnh đạo chủ chốt chính quyền cấp xã có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức
năng làm cầu nối giữa Đảng với nhân dân, giữa công dân với Nhà nước. Họ là “linh hồn”


của chính quyền xã, là nòng cốt, trung tâm quản lý của Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân

dân ở xã; là nhân tố có ý nghĩa quyết định thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ phát triển kinh
tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh của từng xã trên địa bàn. Thực tế cho thấy, ở đâu
đội ngũ cán bộ này nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy tốt vai trò của mình, thì ở đó, xã
đó đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước được quán triệt đúng và triển khai thực
hiện tốt, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc được cải thiện. Cán bộ chủ
chốt chính quyền cấp xã là cán bộ đứng đầu Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân xã, họ
phải nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thực
tiễn của xã, để vận dụng đúng đắn, sáng tạo đề ra chủ trương, tổ chức quán triệt, thực hiện.
Chỉ đạo việc cụ thể hoá thành các chương trình, kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện.
Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, quản lý quá trình thực hiện, đảm bảo đúng quan
điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chủ trương và nghị quyết
của cấp trên.
- Đó là những cán bộ có nhiệm vụ quan trọng xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, xây
dựng các tổ chức và đội ngũ cán bộ trong xã trong sạch, vững mạnh. Nhiệm vụ quan trọng
này của cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã xuất phát trực tiếp từ vai trò chủ chốt, vị trí
đứng đầu của họ trong các cơ quan, đơn vị, địa phương, trong đội ngũ cán bộ ở các xã. Cán
bộ chủ chốt, đặc biệt là các Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã cần
xác định phương hướng, chủ trương, kế hoạch và tổ chức thực hiện xây dựng đội ngũ cán
bộ, hệ thống chính trị cấp xã cho phù hợp. Ở đây, phẩm chất chính trị, trình độ trí tuệ, năng
lực tổ chức thực tiễn, tính tiền phong gương mẫu, sự mô phạm về đạo đức, lối sống của đội
ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã có vai trò đặc biệt quan trọng, trong nhiều trường
hợp có ý nghĩa rất quyết định. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trong sạch, có chất
lượng là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm sự vững mạnh của cả đội ngũ cán bộ, của
các tổ chức chính quyền cấp xã.
1.1.2. Quan niệm về đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã.


Đội ngũ cán bộ chủ chốt của một tổ chức, cơ quan, đơn vị, địa phương là tập hợp
những cán bộ chủ chốt, quan trọng nhất, có vai trò nòng cốt trong tổ chức, cơ quan, đơn vị,
địa phương đó; là một bộ phận hợp thành rất quan trọng của đội ngũ cán bộ nước ta nói

chung. Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là tập hợp tất cả những cán bộ chủ chốt
chính quyền ở cấp xã.
Từ sự phân tích trên, có thể quan niệm: Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã
bao gồm những cán bộ giữ các cương vị chủ chốt chính quyền ở cấp xã, như Chủ tịch, phó
chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã, thị trấn; Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng nhân dân xã, thị
trấn, có chức năng lãnh đạo, quản lý, có vai trò quan trọng, nòng cốt của chính quyền cấp
xã, với số lượng, chất lượng và cơ cấu theo yêu cầu nhiệm vụ được giao và tổ chức thực
hiện các nhiệm vụ ở cấp xã trên địa bàn.
Cấu trúc đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã bao gồm tất cả các yếu tố cấu
thành đội ngũ: số lượng, chất lượng và cơ cấu đội ngũ.
Số lượng cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là “cốt vật chất” của đội ngũ, không có
số lượng nhất định nào đó thì không thể tạo nên đội ngũ. Số lượng đủ, đáp ứng yêu cầu là
cơ sở “vật chất” tạo nên sự hoàn chỉnh và sức mạnh của cả đội ngũ. Vì thế, khi xây dựng
đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã vấn đề quan trọng trước hết là phải bảo đảm
cho đội ngũ cán bộ này có đủ số lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là yếu tố cơ bản phản ánh sức
mạnh của đội ngũ, năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá, xã
hội, quốc phòng, an ninh của đội ngũ cán bộ. Chất lượng đội ngũ là chất lượng toàn diện
các yếu tố cấu thành chất lượng của từng cán bộ và của cả đội ngũ, bao gồm chất lượng
chính trị; năng lực nhận thức, tư duy; năng lực thực hiện nhiệm vụ; phẩm chất đạo đức, lối
sống; thể hiện ở mức độ (chất lượng, hiệu quả) hoàn thành nhiệm vụ theo từng cương vị,
chức trách. Nội dung của những yếu tố cấu thành chất lượng đội ngũ cán bộ có sự phát
triển, thay đổi do sự quy định, biến đổi của tình hình nhiệm vụ mà đội ngũ cán bộ đó phải
trực tiếp đảm đương, gắn với cương vị, chức trách của họ.


Cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là sự sắp xếp và tổ chức các bộ
phận, từng con người theo những yêu cầu và tiêu chí nhất định, tạo nên cái toàn thể và tính
chỉnh thể của đội ngũ. Cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã được thể hiện ở
các nội dung cơ cấu theo cương vị công tác, trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, dân

tộc, lứa tuổi, giới tính, thâm niên công tác... Một cơ cấu hợp lý vừa khơi dậy được tiềm
năng sáng tạo của mỗi thành viên, của từng cán bộ chủ chốt, vừa hạn chế, khắc phục được
những khuyết điểm, nhược điểm, hạn chế của mỗi người, bổ sung cho nhau, tạo thành sức
mạnh tổng hợp cho cả đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã.
Các vấn đề về số lượng, chất lượng và cơ cấu phân tích ở trên hợp thành chỉnh thể của
đội ngũ, quan hệ chặt chẽ với nhau. Các vấn đề đó hợp lý, cân đối, hài hoà sẽ tạo cho đội
ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã vững mạnh, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ; và
ngược lại.
1.1.3. Đặc điểm đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã bao gồm những người gần dân nhất,
xuất thân từ nhân dân lao động, thành phần dân tộc đa dạng. Đây là đặc điểm khá khác
biệt, phản ánh tính chất đa dạng, phong phú của các dân tộc trên địa bàn huyện, mang tính
đặc thù cao so với đội ngũ cán bộ cấp xã ở các địa phương khác, chi phối rất lớn đến việc
thực hiện nội dung, biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ này trong tình hình mới.
Xét theo hệ thống thứ bậc thì chính quyền cấp xã là cấp cuối cùng thấp nhất trong hệ thống
chính quyền bốn cấp. Họ là những người gần với dân, hiểu được lợi ích, nguyện vọng, thái
độ người dân. Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn huyện Krông Pắk,
tỉnh Đắk Lắk có nhiều người là dân tộc thiểu số. Do đó, cán bộ chủ chốt chính quyền cấp
xã là những người gần dân nhất, thực hiện chức năng quản lý nhà nước, hàng ngày trực tiếp
với nhân dân, nên hoạt động bị ảnh hưởng bởi các phong tục tập quán và lối sống riêng của
mỗi địa phương.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã hầu hết đều là người địa phương, trực
tiếp sống và làm việc tại quê hương, thôn, buôn của mình. Đây là đặc điểm phản ánh thuận


lợi rất cơ bản đối với đội ngũ cán bộ này trong thực hiện nhiệm vụ; đồng thời cũng có
những khó khăn nhất định, dễ bị tâm lý thân tộc, gia đình, dòng họ chi phối, ảnh hưởng đến
công tác của họ. Đặc điểm này vừa thể hiện tính thống nhất, vừa thể hiện tính xung đột
nhau trong mỗi cán bộ chủ chốt cấp xã, chi phối mọi hoạt động của họ và nhất là giải quyết
những vấn đề có liên quan đến mối quan hệ lợi ích giữa cá nhân - cộng đồng - nhà nước.

Họ có quan hệ thân thiết với dân, mọi quyền lợi và nghĩa vụ của họ cũng gắn chặt với dân ở
địa phương trên mọi lĩnh vực: kinh tế, văn hóa, tình cảm, đời sống sinh hoạt. Lợi thế của
cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã thường là người sinh ra, lớn lên trong lòng thôn, buôn,
nói là dân hiểu, dân tin. Vì vậy, họ là những người có điều kiện thuận lợi trong việc thuyết
phục, vận động nhân dân thực hiện tốt mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước, cũng như việc tham gia quản lý nhà nước một cách thiết thực, cụ
thể.
Hoạt động của đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã rất đa dạng, phức tạp,
liên quan trực tiếp đến các lĩnh vực ở cơ sở và đời sống dân cư trên địa bàn có nhiều khó
khăn. Môi trường hoạt động, giao lưu với các đối tượng rất rộng; công việc ở cấp xã luôn
mang tính thất thường, từ những việc đơn giản nhất như cấp giấy khai sinh, khai tử cho
đến những việc quan trọng như thực hiện công tác an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội,
việc thực hiện các chính sách nhà nước cho mục tiêu phát triển kinh tế ở địa phương, đều
rất cần đến cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã. Họ thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện,
môi trường có nhiều thuận lợi, nhưng cũng có nhiều khó khăn, phức tạp. Huyện dân cư
thưa thớt, hạn chế về cơ sở hạ tầng, hệ thống đường xá, giao thông vận tải, hạn chế về
trình độ dân trí, đời sống nhân dân, sự khác biệt về văn hoá, phong tục, tập quán giữa các
dân tộc... làm cho việc thực hiện nhiệm vụ của họ gặp nhiều khó khăn, phức tạp. Thêm vào
nữa, đó là sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên địa bàn, nhất là trong tình
hình hiện nay, chúng ra sức lợi dụng các vấn đề dân tộc, tôn giáo, vấn đề di cư, đất đai, kích
động đồng bào các dân tộc thiểu số chống đối người Kinh, chống đối chính quyền, gây mất
ổn định trên địa bàn. Những khó khăn đó đòi hỏi việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ


cấp xã nơi đây phải đặc biệt chú ý, để có được đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã đáp ứng yêu
cầu, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã huyện hạn chế về trình độ văn hóa, trình
độ quản lý kinh tế - xã hội. Trình độ văn hóa, trình độ quản lý kinh tế - xã hội của đội ngũ
cán bộ này còn nhiều hạn chế, nhìn chung thấp hơn so với cán bộ xã, phường, thị trấn ở
miền xuôi và thành phố. Tỷ lệ cán bộ chủ chốt cấp xã trên địa bàn huyện chưa qua đào tạo

chuyên môn, nghiệp vụ, chưa qua đào tạo lý luận chính trị còn khá cao so với địa bàn khác.
Phần lớn cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số trưởng thành từ thực tế theo kiểu “bó đũa
chọn cột cờ" nên năng lực công tác còn hạn chế, trình độ chuyên môn thấp, kinh nghiệm
chưa nhiều, khả năng tiếp nhận, xử lý thông tin, bao quát, đánh giá, dự báo tình hình, xác
định nhiệm vụ, điều hành công việc còn yếu.

1.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã.
1.2.1. Chất lượng cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã.
Chất lượng là đối tượng nghiên cứu của nhiều môn khoa học khác nhau, mỗi một
khoa học có cách tiếp cận khác nhau khi nghiên cứu vấn đề chất lượng. Từ điển Tiếng Việt
định nghĩa: “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật,
một sự việc” [47].
Chất lượng cán bộ chủ chốt chính quyền cấp được hiểu là hệ thống các yếu tố cấu
thành tạo nên giá trị của cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn theo yêu cầu thực
hiện các nhiệm vụ ở cấp xã trên địa bàn.
Với cách tiếp cận về chất lượng như trên, có thể đưa ra quan niệm:
Chất lượng cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là tổng hợp sự thống nhất biện chứng
giữa các yếu tố cấu thành chất lượng cả về phẩm chất, năng lực, đạo đức, lối sống, tác
phong công tác, thế lực, biểu hiện cụ thể ở mức độ hoàn thành nhiệm vụ chính trị của cán
bộ chủ chốt chính quyền cấp xã trên địa bàn trong từng giai đoạn cụ thể, được biểu hiện
qua các nội dung sau:
Thứ nhất, về phẩm chất:


Phẩm chất chính trị, tư tưởng. Biết đấu tranh bảo vệ lợi ích giai cấp, lợi ích của nhân
dân. Có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, trung thành với lý tưởng cách mạng; tin
tưởng tuyệt đối và chấp hành nghiêm chỉnh đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước. Phải hết lòng vì dân, gần dân, sát dân, hiểu dân, tôn trọng nhân
dân và biết dựa vào dân để hành động. Phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, trung
thực, thẳng thắn, ngay thẳng, chính trực, công bằng, bình đẳng, nhạy bén, tế nhị, tận trung

với nước, tận hiếu với dân, tất cả vì Đảng, vì dân; không lợi dụng chức quyền để thu vén cá
nhân, làm giàu bất chính, không dung túng, bao che cho người thân làm những điều phi
pháp.
Phẩm chất đạo đức, lối sống. Là người trực tiếp tiếp xúc hàng ngày với dân, Cán bộ
chủ chốt chính quyền cấp xã phải thật sự tiêu biểu về phẩm chất đạo đức, lối sống, làm
gương cho cấp dưới và nhân dân noi theo. Gương mẫu thực hiện đường lối, chính sách,
pháp luật của Đảng, Nhà nước và mọi quy định của địa phương. Không quan liêu, tham
nhũng, lãng phí, kiên quyết đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các biểu
hiện tiêu cực khác. Không cục bộ, bè phái, địa phương, họ tộc chủ nghĩa; khiêm tốn, giản
dị, tế nhị trong ứng xử; biết làm chủ bản thân trong mọi tình huống. Cán bộ chủ chốt chính
quyền xã phải khiêm tốn, cầu thị, kính trên, nhường dưới, quý trọng nhân dân; nghiêm khắc
với bản thân, rộng lượng với mọi người, bình đẳng trước pháp luật. Quan hệ gắn bó mật
thiết với nhân dân, tận tụy phục vụ nhân dân, không cửa quyền, sách nhiễu dân, tôn trọng
và phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở. Đối với đồng chí, đồng nghiệp phải chân
thành, thẳng thắn góp ý, làm rõ đúng sai; trong công việc phải công tâm, công khai, rõ ràng,
không thiên vị, biết hi sinh vì lợi ích chung, có ý thức cầu thị, lắng nghe và chịu sự giám sát
của nhân dân.
Phẩm chất trí tuệ. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có tư chất thông minh, có
tầm hiểu biết rộng, am hiểu về khoa học xã hội nhân văn, khoa học tự nhiên, khoa học quân
sự, có tri thức chuyên môn, nghệ thuật lãnh đạo, nắm chắc phong tục, tập quán của địa
phương do mình phụ trách. Đội ngũ này phải thực sự nhạy bén trong việc tiếp thu cái mới,


cái tiến bộ; biết vận dụng lý luận, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước vào thực tiễn
ở địa phương; có kiến thức, hiểu biết cần thiết để giải quyết các vấn đề nảy sinh ở cơ sở.
Thứ hai, về năng lực:
Năng lực tư duy. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có năng lực quán triệt, tiếp
thu lý luận, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước; phát hiện những mâu thuẫn, vấn đề
mới nảy sinh ở cơ sở; năng lực tổng kết thực tiễn và vận dụng sáng tạo lý luận, đường lối,
chính sách để xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc

phòng - an ninh phù hợp với thực tế cơ sở. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có
năng lực tuyên truyền, vận động nhân dân; biết đem chính sách của Đảng, của Chính phủ
giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo
cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng.
Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có năng lực tham gia vào quyết định của tập
thể, cùng tập thể vạch ra mục tiêu, nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch và biện pháp cụ thể
cho từng giai đoạn. Có năng lực tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát chặt chẽ làm cho
đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đi vào thực tiễn cuộc sống của mọi người dân ở
cơ sở. Đội ngũ này phải có tầm nhìn xa, khả năng dự báo, vạch phương hướng, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh sát hợp với địa phương, cơ sở.
Năng lực tổ chức thực tiễn. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có năng lực thu
nhận và xử lý thông tin liên quan đến các lĩnh vực đời sống xã hội ở cơ sở một cách nhanh
chóng, hiệu quả; có khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn, có tính khả thi cao. Đồng
thời, đội ngũ này phải có khả năng quy tụ, đoàn kết cán bộ, đảng viên, tập hợp, khơi dậy và
phát huy sức mạnh của quần chúng để tổ chức thực hiện các quyết định và các phong trào ở
cơ sở. Có như vậy, dân mới tin cậy cán bộ và nhận cán bộ đó là người lãnh đạo của họ. Cán
bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có năng lực tổ chức công tác kiểm tra, giám sát việc
thực hiện các nghị quyết, quyết định của tập thể, qua đó phát hiện những sai sót, lệch lạc và
những vấn đề mới nảy sinh; kịp thời bổ sung, phát triển, hoàn thiện bảo đảm cho các nghị
quyết, quyết định được thực thi chính xác, đạt hiệu quả cao.


Năng lực sáng tạo, quyết đoán và khả năng làm việc ở cơ sở. Là người trực tiếp đối
mặt với thực tiễn cuộc sống vô cùng phong phú, đa dạng ở cơ sở, Cán bộ chủ chốt chính
quyền cấp xã phải có năng lực sáng tạo, tính quyết đoán cao; biết tìm ra cách thức giải
quyết linh hoạt, mềm dẻo những vấn đề mới ở cơ sở, không dập khuôn, máy móc, khiên
cưỡng, gò ép. Biết phán đoán tình hình chính xác, đưa ra những quyết định dứt khoát,
nhanh chóng, kịp thời, đúng đắn trong những tình huống đột xuất, bất ngờ; có khả năng
ngăn ngừa, giải quyết mâu thuẫn, xung đột trong nội bộ và trong nhân dân, nhất là các điểm
nóng trên địa bàn. Cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải có khả năng tiếp xúc với các

tầng lớp nhân dân; biết tuyên truyền, vận động, khuyến khích, tập hợp, phát huy sáng kiến
của nhân dân tham gia vào mọi phong trào cách mạng ở cơ sở. Có thái độ khiêm tốn, chân
thành, cởi mở, lịch sự khi giao tiếp với nhân dân; biết nghe dân nói, nói cho dân nghe, hiểu
rõ tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân. Khi giải quyết các công việc có liên quan
đến nhân dân phải tận tình, chu đáo, dứt điểm, thấu lý, đạt tình, không gây phiền hà, sách
nhiễu với nhân dân.
Trình độ văn hóa và chuyên môn, nghiệp vụ. Đó là mức độ tri thức của cán bộ chủ
chốt chính quyền cấp xã đạt được thông qua hệ thống giáo dục (tiểu học, trung học cơ sở,
phổ thông trung học). Trình độ của cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã là mức độ về sự
hiểu biết, về kỹ năng được xác định hoặc đánh giá theo tiêu chuẩn nhất định nào đó thể
hiện ở văn bằng, chứng chỉ mà mỗi người cán bộ, công chức nhận được thông qua quá trình
học tập. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã phải phù
hợp với yêu cầu của từng vị trí công tác để đảm bảo thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ
được giao.
Thứ ba, về thể lực.
Tất cả cán bộ, công chức cấp xã đều phải có sức khỏe dù làm công việc gì, ở đâu. Sức
khỏe là nền tảng quan trọng cho mọi hoạt động. Sức khỏe của cán bộ chủ chốt chính quyền
cấp xã càng quan trọng hơn và đó là một tiêu chí quan trọng đánh giá chất lượng đội ngũ
cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã. Sức khỏe có tác động đến chất lượng lao động cả hiện


tại và tương lai. Người lao động nói chung, cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã nói riêng
có sức khỏe tốt sẽ đem lại năng suất lao động cao hơn bằng việc nâng cao sức bền bỉ, dẻo
dai và khả năng tập trung công việc. Sức khỏe của con người chịu tác động của nhiều yếu
tố như: yếu tố về thu nhập, mức sống, chế độ ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi, chế độ y tế,
tuổi tác, thời gian công tác, giới tính...
Đặt trên góc độ đánh giá thể lực thì yếu tố sức khỏe được xem xét bởi một số chỉ tiêu
sau: chiều cao, cân nặng, chỉ số khối cơ thể BMI và các chỉ số về bệnh tật như: tình trạng
huyết áp, sự ảnh hưởng của các căn bệnh mãn tính như cận thị, viễn thị, tiểu đường, bệnh
viêm gan B.... Chiều cao, cân nặng luôn là những chỉ tiêu ban đầu để đánh giá về thể lực và

qua đó cho biết một phần nào đó về khả năng lao động. Theo Quyết định số 1613/QĐ-BYT
ngày 15 tháng 8 năm 1997 của Bộ Y tế về việc ban hành “Tiêu chuẩn phân loại sức khỏe để
khám tuyển khám định kỳ” cho người lao động, thì sức khỏe của người lao động được phân
thành 5 loại: Loại I: Rất khoẻ; Loại II: Khoẻ; Loại III: Trung bình; Loại IV: Yếu; Loại V:
Rất yếu. Loại I, II là những người có sức khỏe tốt, đảm bảo các chỉ tiêu về cân nặng chiều
cao và các chỉ tiêu nhân trắc học khác, không mắc bệnh mãn tính và bệnh nghề nghiệp nào.
Yêu cầu về sức khỏe của cán bộ, công chức cấp xã không chỉ là tiêu chuẩn bắt buộc khi
tuyển dụng công chức mà còn là yêu cầu được duy trì trong cả cuộc đời công vụ của cán
bộ, công chức. Trước khi tham gia vào nên công vụ, họ phải đảm bảo đủ sức khỏe để thực
hiện nhiệm vụ, công vụ mới được dự tuyển công chức. Trong quá trình công tác, họ phải có
đủ sức khỏe để duy trì thực hiện nhiệm vụ, công vụ liên tục với áp lực cao.
1.2.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt chính quyền cấp xã.
Để hình thành một đội ngũ phải có một số lượng người nhất định, một người không
thể thành đội ngũ và số lượng người đó phải được tổ chức mới thành đội ngũ. Đội ngũ là
tập hợp gồm một số đông người có cùng chức năng hoặc nghề nghiệp, được tổ chức thành
một lực lượng. Đội ngũ cán bộ do những cá nhân cán bộ hợp thành, vì vậy, chất lượng đội
ngũ cán bộ có mối quan hệ không tách rời với chất lượng cá nhân cán bộ.


Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do NXB Đà Nẵng xuất bản năm 2000
định nghĩa: "Chất lượng: Cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật, sự
việc" [9, tr. 144].
Khi đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, phường, một vấn đề đặt ra
là hiểu cho đúng thế nào là chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt. Chất lượng của đội ngũ
cán bộ chủ chốt được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau:
Chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt được thể hiện thông qua hoạt động của hệ
thống chính trị cấp xã, ở việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị
cấp xã.
Chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt được đánh giá dưới góc độ phẩm chất đạo
đức, trình độ năng lực và khả năng hoàn thành nhiệm vụ được giao cũng như hiệu quả công

tác của họ.
Chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt là chỉ tiêu tổng hợp chất lượng của từng
cán bộ chủ chốt. Đối với đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, phường muốn xác định chất lượng
cao hay thấp ngoài việc đánh giá phẩm chất đạo đức phải có hàng loạt chỉ tiêu đánh giá
trình độ năng lực và sự tín nhiệm của nhân dân địa phương. Chẳng hạn, các lớp đào tạo
huấn luyện đã qua; bằng cấp (kể cả ngoại ngữ, tin học) về chuyên môn, kỹ thuật, quản lý
nhà nước, pháp luật v.v...; độ tuổi; thâm niên công tác v.v...
Chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt còn được đánh giá dưới góc độ khả năng
thích ứng, xử lý các tình huống phát sinh của người cán bộ chủ chốt đối với công vụ được
giao.
Từ những góc độ khác nhau nêu trên, có thể đưa ra khái niệm chất lượng đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp xã, phường như sau: Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã,
phường là chỉ tiêu tổng hợp đánh giá phẩm chất đạo đức, trình độ, năng lực và khả năng
thích ứng, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao của họ.