sáng kiến kinh nghiệm biện pháp giúp nâng cao hiệu quả tập đọc nhạc trong môn âm nhạc cho học sinh lớp 5

Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Mục Lục

Giáo viên:


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
PHẦN I . ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục thẩm mỹ cho con người là một phần không thể thiếu trong mục
tiêu giáo dục của chúng ta trong giai đoạn hiện nay, nhằm đào tạo những con
người phát triển một cách toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mỹ. Việc giáo dục một
con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu
biết, nắm vững các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, mà
còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, tinh lọc, biết thưởng thức cái
đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống.
Ngay từ khi trẻ đến trường thì nhiệm vụ của các thầy cô giáo là truyền thụ
kiến thức cho các em, giúp các em ngày một hoàn thiện hơn về mọi mặt, trong đó
không thể thiếu vai trò của âm nhạc. Học âm nhạc không những giúp các em có
những phút được thoải mái tinh thần sau những tiết học căng thẳng mà âm nhạc
còn tác dụng tạo sự hưng phấn, vui vẻ giúp các em tiếp thu kiến thức của những
môn học khác tốt hơn. Vì vậy việc học âm nhạc là rất cần thiết để nâng cao chất
lượng giáo dục, góp phần vào giáo dục toàn diện học sinh, bồi dưỡng cho các em
tình cảm, đạo đức, xây dựng trong các em tình yêu quê hương đất nước, yêu gia
đình, bạn bè, yêu trường yêu lớp và đi học chuyên cần hơn.
Âm nhạc ở bậc Tiểu học được phân bổ nội dung rất rõ ràng. Ở lớp 1, 2, 3
Âm nhạc là một phần của môn Nghệ thuật (gồm cả Mĩ thuật và Thủ công).
Phương pháp dạy học Âm nhạc ở lớp 1, 2, 3 tương đối giống nhau và chỉ 2 nội
dung là học hát và phát triển khả năng nghe nhạc. Sang đến lớp 4, 5 các em bắt

đầu chuyển sang một giai đoạn mới, ngoài học hát các em còn có thêm phân môn
là Tập đọc nhạc.
Ở lớp 4, 5 ngoài việc học hát các em còn được tập đọc các bài tập đọc nhạc
với các hình tiết tấu đơn giản như : Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được ghép lời ca
theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 4, 5 của học
sinh Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp được
tiếp xúc với các nốt nhạc trên khuông nhạc có khoá son đó là một phân môn mới
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 2


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
trong phân môn Tập đọc nhạc. Tập đọc nhạc giúp các em hiểu biết nhiều hơn về
nghệ thuật Âm nhạc thông qua việc ghi nhớ các nốt nhạc, ký hiệu âm nhạc. Học
sinh sẽ được phát triển khả năng thị tấu, nghe và cảm thụ âm nhạc từ đó phát triển
năng khiếu âm nhạc cho học sinh, giúp các em có một kiến thức cơ bản vững chắc
về nhạc lý để làm nền tảng cho các em học tốt hơn chương trình Âm nhạc các lớp
sau tốt hơn. Tập đọc nhạc ở lớp 4 do mới được tiếp xúc nên phân môn Tập đọc
nhạc đặt ra cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Sang lớp 5, các kỹ thuật,
kiến thức các em đã học ở lớp 4 được duy trì và nâng cao hơn một bước.
Trong thực tế quá trình giảng dạy, tôi được phân công giảng dạy môn Âm
nhạc ở các khối lớp 1, 3, 5 tại trường Tiểu học Bình Hòa 2. Qua tìm hiểu chương
trình phân môn Tập đọc nhạc lớp 5 và tình hình học tập phân môn Tập đọc nhạc
của các em học sinh lớp 5. Tôi nhận thấy, còn rất nhiều em chưa nắm vững được
phách, nhịp dẫn đến rất nhiều em thực hiện không đúng yêu cầu nội dung bài Tập
đọc nhạc. Và nhiều em chưa biết được hình nốt, tên nốt dẫn đến tiết học không đạt
hiệu quả cao. Chỉ số ít vài em nắm vững phân môn Tập đọc nhạc. Các em đa phần
còn hời hợt hoặc không chuẩn bị kiến thức cho bài Tập đọc nhạc tiếp theo. Dẫn

đến tình trạng khi lớp học bắt đầu, kiến thức các em bị nhồi nhét do chưa kịp định
hình cũng như chưa kịp ghi nhớ lại bài cũ hoặc nhớ một cách học vẹt không khắc
sâu kiến thức. Từ đó, người giáo viên dạy nhạc trong phân môn Tập đọc nhạc, cần
phải khắc sâu và kỹ hơn nữa cho các em học tốt phân môn này.
Với lí đó, tôi xin đưa ra “Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc
trong môn Âm nhạc cho học sinh lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2”. Nhằm giúp
việc dạy và học âm nhạc nói chung cũng như phân môn Tập đọc nhạc lớp 5 nói
riêng ngày càng chất lượng và mang lại hiệu quả cao.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Giúp giáo viên có thể tham khảo thêm một số phương pháp dạy tốt Tập
đọc nhạc và giúp học sinh học tốt phân môn này. Đồng thời qua đó phát triển khả
năng thị tấu, tai nghe và cảm thụ âm nhạc của học sinh mang lại hiệu quả giảng

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 3


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
dạy bộ môn Âm nhạc. Hình thành cho các em khả năng tự tìm tòi học hỏi trong
quá trình học phân môn Tập đọc nhạc lớp 5.
Trong thực tế, để hát tốt một bài hát cần hiểu được tính chất của bài hát và quan
trọng nhất là phải đúng cao độ, trường độ của bài hát có như vậy mới thể hiện được
tính chất của bài. Vì vậy đọc nhạc tốt sẽ là cơ sở để các em so sánh xem mình hát
đúng hay chưa, khi đã đọc chuẩn các nốt nhạc các em sẽ xác định được trong bài hát
chỗ nào hát cao, hát thấp, chỗ nào ngân dài, chỗ nào luyến...
3. Nhiệm vụ của đề tài
Tìm hiểu một số biện pháp hiệu quả cải thiện chất lượng và hiệu quả giảng dạy
bộ môn Âm nhạc nói chung và phân môn Tập đọc nhạc nói riêng.

4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp vấn đáp.
- Phương pháp thực hành.
5. Phạm vi nghiên cứu: Từ tháng 08/2017 đến tháng 02/2018
6. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Bình Hòa 2
7. Khẳng định tính mới
Sáng kiến không chỉ nhằm mục đích giúp giáo viên dạy tốt nội dung “Tập
đọc nhạc” mà còn giúp học sinh nhận thức sâu rộng hơn về kiến thức âm nhạc,
biết vận dụng khả năng đọc nhạc vào học hát.

PHẦN II . NỘI DUNG
Cơ sở lý luận và thực tiễn
Cơ sở lý luận
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó
I.
1.

khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 4


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự
đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh
nào cũng có được. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng,
điều đó không chỉ phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ

thuộc vào phương pháp truyền thụ của người thầy.
Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái,
học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu nhạc, những lời ca của các bài hát
và các bài Tập đọc nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai
điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ cái đẹp.
Học Âm nhạc ở lớp 1, 2, 3 chỉ 2 nội dung là học hát và phát triển khả năng
nghe nhạc. Nhưng khi các em học Âm nhạc lớp 4, 5 thì không còn chỉ 2 nội dung
như lớp 1, 2, 3 mà còn có phân môn Tập đọc nhạc. Tập đọc nhạc sẽ bắt đầu từ lớp
4, nhưng chỉ là bước cơ bản đầu tiên và những bài tương đối dễ, ngắn gọn, nên sẽ
không gây khó khăn cho các em trong quá trình làm quen Tập đọc nhạc, nếu người
giáo viên dùng phương pháp truyền thụ hiệu quả. Đến khi lên lớp 5, phân môn Tập
đọc nhạc được nâng cao, các bài Tập đọc nhạc sẽ bắt đầu khó dần. Đòi hỏi người
giáo viên cần tìm ra một phương pháp dạy chất lượng giúp học sinh học tốt phân
môn này. Để học sinh học tốt phân môn Tập đọc nhạc, người giáo viên cần giúp
các em thực hiện theo đúng yêu cầu phân môn Tập đọc nhạc qua các phương pháp
do chính người giáo viên truyền thụ.
Để học sinh rèn được kĩ năng đọc nhạc ban đầu không thể thực hiện được
trong chốc lát, hơn nữa đây lại là nội dung học khó đối với các em. Cần phải có thời
gian và sự kiên nhẫn, chú ý sửa sai, giúp đỡ các em thường xuyên. Mỗi tuần chỉ có
một tiết Âm nhạc cho mỗi lớp, giáo viên nên sắp xếp thời gian hợp lí để có thời gian
vài phút để kiểm tra khả năng đọc của các em, ra bài tập về nhà để các em đọc ở
nhà.
2.

Cơ sở thực tiễn

Dựa trên đặc điểm của học sinh trong trường, "Tập đọc nhạc" vẫn là nội
dung học khó với các em vì các em rất ít khi được tiếp xúc với việc đọc nhạc.

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 5


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Muốn học được nhạc bắt buộc các em phải nắm vững cao độ các nốt nhạc, biết đọc
đúng độ dài các nốt nhạc ví dụ như: Nốt Đơn, nốt Đen, nốt Trắng...
Để các em nắm được những cơ sở trên những khi học tập đọc nhạc cần cho
các em đọc nhạc cả thang âm 7 nốt nhạc từ Đô đến Si, tiếp theo mới đọc các nốt
nhạc trong thang âm của bài học. Giúp học sinh nhớ lại độ dài các nốt nhạc bằng
cách đặt câu hỏi cho học sinh trả lời dựa trên tiết tấu của bài tập đọc nhạc.

ThựcTên
tế khi
thang
họcđàn:
sinh7thường
đọctheo
sai cao độ nhất là những chỗ
nốtđọc
nhạc
trênâm
phím
nốt nhạc
nửa cung như: Mi - Pha, Si - Đô. Vì vậy khi tập đọc nhạc cần có đủ dụng cụ âm
nhạc như: đàn phím điện tử để lấy cao độ chuẩn cho học sinh, bài tập đọc nhạc
phóng to để học sinh nhìn rõ nốt nhạc.
Một bài tập đọc nhạc đó là sự kết nối các nốt nhạc với nhiều hình nốt khác
nhau, vì vậy để học hoàn chỉnh một bài tập đọc nhạc các em cần nắm chắc cao độ,

độ dài từng nốt nhạc trong bài.
Qua kiểm tra các em học sinh ở trường, tôi thấy rằng việc nhận biết các nốt
nhạc và đọc chuẩn cao độ của các em còn rất yếu, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến
chất lượng của bài tập đọc nhạc. Các em nhận biết các nốt nhạc, đọc cao độ không
tốt chất lượng bài tập đọc nhạc sẽ không cao. Vì vậy để rèn kĩ năng tập đọc nhạc
cho các em cần xác định rõ và bám sát mục đích, yêu cầu của bài học, tiến hành
dạy đúng trình tự và đầy đủ các bước.
II.
1.

Tìm hiểu thực trạng vấn đề phân môn Tập đọc nhạc
Thực trạng chung

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 6


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Qua tìm hiểu chương trình phân môn Tập đọc nhạc lớp 5 và tình hình học
tập phân môn Tập đọc nhạc của các em học sinh lớp 5. Tôi nhận thấy, còn rất nhiều
em chưa nắm vững được phách, nhịp dẫn đến rất nhiều em thực hiện không đúng
yêu cầu nội dung bài Tập đọc nhạc. Và nhiều em chưa biết được hình nốt, tên nốt
dẫn đến tiết học không đạt hiệu quả cao. Chỉ số ít vài em nắm vững phân môn Tập
đọc nhạc. Các em đa phần còn hời hợt hoặc không chuẩn bị kiến thức cho bài Tập
đọc nhạc tiếp theo. Dẫn đến tình trạng khi lớp học bắt đầu, kiến thức các em bị
nhòi nhét do chưa kịp định hình cũng như chưa kịp ghi nhớ lại bài cũ hoặc nhớ một
cách học vẹt không khắc sâu kiến thức. Từ đó, người giáo viên dạy nhạc trong
phân môn Tập đọc nhạc, cần phải khắc sâu và kỹ hơn nữa cho các em học tốt phân

môn qua một số phương pháp mang lại hiệu quả cao, để giúp các em học sinh học
tốt hơn phân môn này.
Người giáo viên luôn phải tìm tòi và học hỏi thêm những kỹ năng tác động
tích cực cũng như phương pháp dạy phân môn Tập đọc nhạc một cách linh động,
sáng tạo hơn để phù hợp với từng lớp học, từng khả năng tiếp thu của các em
nhưng không quên khắc sâu kiến thức cho các em học sinh.
2. Thực trạng tại đơn vị
2.1 Thuận lợi
Bản thân là giáo viên được đào tạo cơ bản về chuyên môn, bồi dưỡng về
chuyên nghành âm nhạc.
Trực tiếp tham gia giảng dạy âm nhạc Trường tiểu học Bình Hòa 2.
- Được tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học.
- Học sinh yêu thích học môn âm nhạc.
2.2 Khó khăn
- Các tiết học Tập đọc nhạc chất lượng còn chưa đảm bảo.
- Học sinh rất yêu thích học môn Âm nhạc nhưng đa phần chỉ thích hát,
-

không thích tìm hiểu lý thuyết cũng như đọc nhạc.
Rất nhiều em chưa nắm vững được phách, nhịp dẫn đến rất nhiều em thực

-

hiện không đúng yêu cầu nội dung bài Tập đọc nhạc.
Chỉ số ít vài em nắm vững phân môn Tập đọc nhạc.

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 7

Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
- Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh lớp 4- 5 rất năng động, khi đọc
-

nhạc chưa biết kiềm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.
Mức độ cảm nhận âm nhạc của trẻ không đồng đều.

2.3 Thực trạng của bản thân
Là người giáo viên mới về trường và hoạt động giảng dạy chỉ mới 3 năm, tôi
chắc chắn sẽ có khó khăn trong việc giảng dạy và ứng xứ thật khéo léo với các
em học sinh, để các em yêu thích và đam mê học môn Âm nhạc nói chung và
Tập đọc nhạc nói riêng. Đa phần các em chỉ thích học hát, múa, không thích học
kiến thức, kỹ năng về nhạc lý, vấn đề cụ thể ở đây là phân môn Tập đọc nhạc.
Điều đó, gây khó khăn cho người giáo viên mới như tôi. Đòi hỏi việc đầu tiên
mà tôi cần làm để thu hút học sinh đến với Tập đọc nhạc và thích học đó chính
là cách giao tiếp, ứng xử khéo léo, từ đó dẫn dắt các em vào bài một các có thu
hút nhất. Bản thân tôi cũng cần phải tìm hiểu và nắm bắt tâm lí của các em học
sinh nói chung và học sinh lớp 5 nói riêng của trường Tiểu học Bình Hòa 2.
III. Những biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
Giáo viên Âm nhạc cần phải có chuyên môn nghiệp vụ sư phạm tốt như nắm
vững kiến thức về ký hiệu, tên nốt, hình nốt, nhịp phách, tiết tấu. Để có một tiết
học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên tôi đã phải xây dựng nề
nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định thái độ, ý thức học tập
đối với môn Âm nhạc.
Ở lớp 3, các em đã được làm quen với các kí hiệu Âm nhạc: các hình nốt,
khuông nhạc, khóa Son, đọc 8 bài tập đọc nhạc ở lớp 4, sang lớp 5, các kỹ thuật
đó được duy trì và nâng cao hơn một bước.
1. Xây dựng phương pháp Tập đọc nhạc

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 8


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Ở lớp 3, học sinh đã được làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: Tên nốt,
khóa Son, khuông nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông
nhạc, … đặc biệt vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc rất quan trọng, nó quyết
định cho việc đọc nhạc của học sinh ở các lớp trên, vì vậy để cho dễ nhớ tôi đã
cho học sinh ghi nhớ bằng các câu như sau:
* Vị trí 7 tên nốt
Nốt Đô: nằm ở dòng kẻ
phụ dưới
Nốt Rê: nằm sát dưới
dòng kẻ thứ nhất
Nốt Mi: nằm ở dòng kẻ
thứ nhất
Nốt Pha: nằm ở khe thứ
nhất
Nốt Son: nằm ở dòng kẻ
thứ hai

Dòng kẻ và Khe

Nốt La: nằm ở khe thứ hai.
Nốt Si: nằm ở dòng kẻ thứ ba.
- Tôi đã ôn tập lại kiến thức cũ cho học sinh. Cho học sinh nhận biết lại

các hình nốt nhạc như nốt đen, nốt trắng, nốt móc đơn, nốt móc kép, dấu lặng
đen, lặng đơn, … .
- Đối với mỗi bài Tập đọc nhạc, trong quá trình dạy tôi cho học sinh tìm
hiểu và chiếm lĩnh kiến thức về lý thuyết âm nhạc cơ bản như: số chỉ nhịp,
tên nốt, hình nốt, các kí hiệu âm nhạc có trong bài.
2. Xây dựng phương pháp lồng ghép
- Phân môn Tập đọc nhạc dễ gây sự chán nản khi các em không hiểu bài.
Người giáo viên dạy phân môn Tập đọc nhạc cần khéo léo kích thích hứng thú
học tập cho các em có thể qua một vài câu nói vui có liên quan đến phân môn
này, để lồng vào quá trình học của các em.
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 9


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
- Bên cạnh lồng ghép vài câu nói vui, người giáo viên cũng cần phải tạo
hình ảnh đẹp trong mắt các em học sinh như trò chuyện vui vẻ, cư xử khéo léo,
nhận xét chân thành chỗ đúng sai của các em... để các em yêu thích phân môn và
cố gắng học tốt.
- Tùy vào khả năng tiếp thu bài của mỗi em, giáo viên cần nắm bắt đặc điểm
tâm lý để giảng dạy phù hợp với khả năng các em.
- Người giáo viên Âm nhạc luôn nhắc nhở các em tự tìm tòi học hỏi thêm
kiến thức bên ngoài, để tiết học đạt hiệu quả cao và các em dễ dàng tiếp thu kiến
thức mà giáo viên truyền tải...
3. Các bước giảng dạy
a) Giới thiệu bài Tập đọc nhạc
Bước này giúp học sinh biết được những yếu tố cơ bản của bài tập đọc nhạc
chuẩn bị học như: Nhịp, tác giả (hoặc xuất sứ), tính chất, bài có mấy câu nhạc ?

Sau khi giới thiệu giáo viên đọc mẫu toàn bộ bài tập đọc nhạc (cả phần nhạc và
phần lời) kết hợp đệm đàn.

Thang âm

b)

Luyện đọc cao độ

Thông thường người ta tách ra 2 yếu tố độ cao, độ dài âm thanh để luyện
riêng khi thuần thục mới ghép lại độ cao và độ dài cho học sinh.
Về cao độ, ở lớp 4 do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn Tập
đọc nhạc đặt ra cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp
cận với phân môn này, các em phải thực hành các bài tập về cao độ, người giáo
viên phải giúp các em nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các
nốt nhạc trên khuông trong phạm vi 1 quãng 8.
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 10


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô - Rê - Mi – Son – La và
tiến tới thang 7 âm: Đô – Rê - Mi - Pha - Son - La - Si.
Sang lớp 5, phân môn Tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã
học ở lớp 4 nhưng nâng cao hơn.
•

Để học sinh luyện đọc cao độ tốt, tôi cho các em thực hiện các bước sau:

Đầu tiên, tôi cho học sinh nhận biết tên các nốt nhạc trong phần luyện tập
cao độ. Tiếp theo, cho học sinh đọc cao độ trên thang âm của bài tập đọc nhạc theo
cao độ của âm sắc nhạc cụ (đàn): Đọc từng nốt, đọc từng cặp âm, đọc xuôi, đọc
ngược (Giáo viên đọc mẫu từng nốt nếu học sinh không đọc được theo cao độ của
nhạc cụ).
Đây là bước quan trọng nhằm giúp học sinh nắm được độ cao của các nốt
nhạc có trong bài tập đọc nhạc.

c)

Luyện tập tiết tấu

Luyện đọc tiết tấu

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 11


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Tiếp theo tôi rèn cho các em về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại
trường độ với các hình móc đơn, nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dôi…
Giáo viên ghi tiết tấu của bài Tập đọc nhạc vào bảng phụ cho học sinh luyện tập
tiết tấu của bài. Có thể cho học sinh vỗ tay hoặc dùng thanh phách nhạc cụ để gõ

Học sinh lớp 5 thực hành luyện đọc tiết tấu
Cách dạy thực hành các hình nốt có thể thực hiện gõ theo tiết tấu, cũng có
thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các hình nốt: đơn, đen, trắng, ta. Trong quá

trình giảng dạy thực hành luyện tập tiết tấu giáo viên phải vận dụng các phương
pháp linh hoạt hoặc dưới dạng trò chơi tổ chức nhóm, tổ, bàn …học sinh luyện tập
phù hợp với từng bài.
Ví dụ:
Đơn đơn đen đơn đơn đen đơn đơn đơn đơn trắng
d)

Tập đọc nhạc từng câu

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 12


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
Được thực hiện theo các bước như sau:
- Giáo viên đọc mẫu toàn bộ phần nhạc của bài tập đọc nhạc.
- Cho học sinh đọc cao độ lần lượt các nốt nhạc trong bài theo hiệu lệnh
(dùng đàn, dùng thước, vỗ tay) không theo tiết tấu.
- Giáo viên cho học sinh nghe đàn mẫu giai điệu và bắt nhịp, học sinh tập
đọc từng câu ngắn kết hợp gõ đệm theo tiết tấu (giáo viên chỉ đọc mẫu từng nốt
trong trường hợp câu nhạc khó, học sinh không đọc được).
- Ghép các câu ngắn và đọc hoàn chỉnh phần nhạc của bài kết hợp gõ tiết
tấu. Cho học sinh thực hiện nhiều lần theo nhiều hình thức.
Bước này học sinh sẽ được kết hợp giữa cao độ và tiết tấu vừa luyện trong bước 2
và bước 3 để đọc bài tập đọc nhạc đúng cao độ, trường độ. Đây là bước trọng tâm, quyết
định chất lượng của bài tập đọc nhạc, giáo viên cần vận dụng linh hoạt các phương pháp
giảng dạy để giúp học sinh đọc nhạc chính xác nhất.
e)

Ghép lời, đọc bài hoàn chỉnh

Thực hiện theo các bước sau:
- Giáo viên hát mẫu toàn bộ phần lời của bài tập đọc nhạc
- Cho học sinh đọc lời ca theo tiết tấu (như học hát).
- Tiến hành ghép lời từng câu.
- Ghép lời cả bài.
- Lần 1 đọc nhạc, lần 2 ghép lời toàn bài kết hợp gõ tiết tấu (giáo viên đàn
giai điệu cho học sinh thực hiện theo nhiều hình thức.
- Củng cố:
Đọc lại toàn bài (cả nhạc và lời) theo nhiều hình thức.
Bước này học sinh kết hợp hài hòa giữa trường độ và cao độ để tạo nên giai
điệu, hoàn thiện bài tập đọc nhạc.
- Giáo viên nhận xét, sửa sai.
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 13


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
* Ngoài việc đầu tư, chuẩn bị cho việc học tập đọc nhạc, tôi áp dụng thêm
một số biện pháp khác kết hợp sử dụng trong tiết dạy để đạt hiệu quả cao hơn, ví dụ
như:
+ Thường xuyên kiểm tra vào các tiết học âm nhạc.
+ Giao bài tập về nhà cho các em đọc.
+ Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp cho các em ôn luyện thường xuyên
bằng cách thay hát đầu giờ, giữa giờ, chuyển tiết bằng hình thức đọc lại các bài tập
đọc nhạc đã học, tuy nhiên chỉ thực hiện một lần trong một buổi học, còn lại vẫn

thực hiện hát các bài hát như bình thường.
+ Tận dụng triệt để các tiết học âm nhạc có nội dung ôn tập tập đọc nhạc, đó
là khoảng thời gian quý báu để giáo viên giúp học sinh hoàn thiện bài tập đọc nhạc
đã học trong tiết trước.
+ Phát động thi đua trong mỗi tiết học âm nhạc đó là một trong những động
lực thúc đẩy các em say mê học tập hơn, tập trung vào bài học để đọc nhạc
có hiệu quả hơn.


Kiểm tra:

Bên cạnh việc kiểm tra, yêu cầu luyện tập, giáo viên cần coi trọng việc đọc
bài tập đọc nhạc đã học ở giờ trước. Những học sinh đọc chưa đúng với tốc độ,
cường độ, cao độ của bài cần được sữa chữa để đọc cho đúng . giáo viên không
nên cho điểm cao những em đọc chưa đúng theo những yêu cầu trên.

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 14


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2

Học sinh trả bài Tập đọc nhạc

IV. Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Sau một thời gian thử nghiệm, kết quả khảo sát tính đến cuối học kì I cho
thấy tỉ lệ học sinh đọc nhạc yếu đã được cải thiện rõ rệt:
Khố

i
5

Tổng số học sinh
341

Chưa hoàn
thành
56

Hoàn thành

Hoàn thành tốt

110

175

Qua quá trình nghiên cứu và giảng dạy phân môn Tập đọc nhạc lớp 5. Tôi
nhận thấy kết quả học tập phân môn này của các em thay đổi rõ rệt. Từ em không
hiểu và bỏ quên kiến thức, đã dần hiểu và lấy lại được kiến thức.Kết quả đạt được
đang dần tiến bước cao hơn về số lượng học sinh đạt kết quả học tập cao cũng như
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh
Kiểm tra bài TĐN

Trang 15


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2

kéo theo chất lượng học của các em cũng được nâng cao. Giáo viên nắm vững kiến
thức chuyên môn đã giúp rất nhiều trong quá trình giảng dạy. Giúp giáo viên tự tin
mang lại kiến thức vững chắc cho các em học sinh. Và hình thành cho các em khả
năng tự tìm tòi học hỏi trong quá trình học phân môn Tập đọc nhạc lớp 5.

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 16


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
PHẦN III . KẾT LUẬN
1.

Bài học kinh nghiệm

Bên cạnh những kết quả đạt được đó tôi tích luỹ được một số kinh nghiệm
sau:
- Phải có lòng yêu nghề, tận tâm, tận tuỵ với công tác giảng dạy, cống hiến
hết mình cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
- Tự học để nâng cao trình độ chuyên môn.
- Rèn luyện cách sử dụng đồ dùng dạy học sao cho nhuần nhuyễn, không bị
lúng túng trước học sinh.
- Luôn luôn học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp.
- Dành nhiều thời gian cho việc chuẩn bị bài dạy.
- Nắm vững kiến thức và truyền thụ kiến thức một cách chính xác.
- Tạo không khí sôi nổi, gần gũi với học sinh, nhưng không nên dẫn đến
tình trạng “ Cá mè một lứa” mà phải nghiêm khắc trong giờ học, tuy nhiên
ngoài giờ học giáo viên nên gần gũi trò chuyện với các em để các em cảm

thấy thân thiện với giáo viên.
- Dạy và sửa sai kịp thời, nhận xét đánh giá nhẹ nhàng. - Luôn tạo được sự
hứng thú cho học sinh. - Chuẩn bị đồ dùng dạy học cụ thể cho từng bài.
Nhận định chung về khả năng áp dụng đề tài
Sáng kiến đã được áp dụng trong thời gian gần một năm học và cho kết quả
2.

khả quan. Tôi tin rằng sáng kiến có thể áp dụng thực hiện lâu dài tại trường Tiểu học
Bình Hòa 2 và các trường Tiểu học trong toàn thị xã.
3. Hướng phát triển của đề tài
Để việc nâng cao hiệu quả hơn nữa chất lượng học tốt phân môn Tập đọc
nhạc cho các em học sinh lớp 5, cần phải có đầy đủ các phương tiện đồ dung dạy
học. Cần có sự kết hợp song song giữa người giáo viên với học sinh để việc học
của các em đạt hiệu quả cao hơn.
4. Những ý kiến đề xuất

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 17


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
- Cần tham mưu với các cấp lãnh đạo trang bị thêm phương tiện và đồ dùng
dạy học phục vụ cho môn Âm nhạc, cụ thể: máy Casset, tranh ảnh, bảng phụ Tập
đọc nhạc.
- Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để làm tốt hơn nữa công tác xã
hội hóa giáo dục, thường xuyên liên lạc, trao đổi thông tin với phụ huynh học sinh
nhằm giúp phụ huynh quan tâm nhiều hơn tới việc học tập của con em mình.
Qua quá trình nghiên cứu và giảng dạy phân môn Tập đọc nhạc lớp 5. Tôi

nhận thấy kết quả học tập phân môn này của các em thay đổi rất tích cực, trong quá
trình nghiên cứu sáng kiến không tránh khỏi những tồn tại, thiếu sót, kính mong
nhận được sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến quý báu từ phía các cấp lãnh đạo để sáng
kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn.
Bình Hòa, ngày 25 tháng 2 năm 2018
Người triển khai

Võ Thị Huyền Linh

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách "Phương pháp dạy học Âm nhạc": Tác giả: Hoàng Long – Hoàng
Lân; Nhà xuất bản ĐHSP; Số trang 200 trang; Kích cỡ 17 x 24 cm.
2. Sách "Cơ sở lý thuyết Âm nhạc”: Tác giả Trương Ngọc Thắng; Nhà xuất
bản ĐH Huế. Năm xuất bản 2011; Kích thước 16 x 24 cm.
Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 18


Biện pháp giúp nâng cao hiệu quả Tập đọc nhạc trong môn Âm nhạc cho học sinh
lớp 5 trường Tiểu học Bình Hòa 2
3. Sách giáo viên Âm nhạc lớp 5: Tác giả: Hoàng Long, Lê Minh Châu,
Hoàng Lân, Lê Đức Sang, Lê Anh Tuấn; Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Năm
xuất bản 2013; Số trang 80 trang ; Khổ cỡ 17 x 24 cm.
4. Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 5: Tác giả: Hoàng Long; Nhà xuất bản Giáo
dục Việt Nam; Số trang 54; Khổ cỡ 17 x 24 cm.
5. Sách "Lý thuyết Âm nhạc – Phần cơ bản": PGS. TS Tạ Quang Đông (Chủ
biên), nhạc sĩ Đoàn Đăng Đức, Phương Loan, Cù Minh Tiến; Nhà xuất bản Âm
nhạc Viện Nam. Năm xuất bản 2015; Số trang 120 trang; Khổ cỡ 19 x 27 cm.

Giáo viên: Võ Thị Huyền Linh

Trang 19