Thực hiện chính sách tuyển dụng công chức từ thực tiễn tỉnh quảng nam ( Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ QUỐC VƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN
TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI, năm 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGÔ QUỐC VƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TỪ THỰC TIỄN
TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã số: 834.04.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. PHẠM MINH PHÚC

HÀ NỘI, năm 2018


LỜI CẢM ƠN

Công trình nghiên cứu “Thực hiện chính sách tuyển dụng công chức từ thực
tiễn tỉnh Quảng Nam” được hoàn thành cùng với sự nỗ lực, cố gắng của bản thân.
Tôi xin được gửi lời trân trọng cảm ơn và biết ơn sâu sắc tới thầy giáo hướng dẫn
khoa học TS. Phạm Minh Phúc, đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong quá trình triển
khai thực hiện đề tài và viết luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô trong Hội đồng phản biện đề cương
và Hội đồng phản biện luận văn đã góp ý giúp tôi hoàn thiện tốt hơn luận văn của
mình. Tôi xin cảm ơn Lãnh đạo Học viện Khoa học xã hội, Văn phòng Khoa Chính
sách công đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong quá trình theo học tập và
nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo của tỉnh Quảng Nam,
cán bộ, công chức các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố
trên địa bàn tỉnh và bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ủng hộ, tạo điều kiện, động
viên, giúp đỡ, chia sẻ công việc với tôi trong suốt thời gian qua để tôi được tham
gia học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Học viên

Ngô Quốc Vƣơng


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được
công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào.
Học viên

Ngô Quốc Vƣơng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TUYỂN
DỤNG CÔNG CHỨC ...............................................................................................7
1.1. Một số khái niệm cơ bản .....................................................................................7
1.2. Vai trò của tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng công chức .........................9
1.3. Những yêu cầu trong việc thực hiện chính sách tuyển dụng công chức ..............10
1.4. Các bước tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng công chức .........................12
1.5. Các nhân tố tác động đến tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng công
chức ...........................................................................................................................16
1.6. Chủ thể thực hiện chính sách tuyển dụng công chức .........................................19
CHƢƠNG 2. THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC
TẠI TỈNH QUẢNG NAM ......................................................................................21
2.1. Khái quát chung về đặc điểm kinh tế-xã hội của tỉnh Quảng Nam ...................21
2.2. Tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng công chức tại tỉnh Quảng Nam .......28
2.3. Kết quả thực hiện chính sách tuyển dụng công chức tại Quảng Nam ...............35
2.4. Đánh giá việc thực hiện chính sách tuyển dụng công chức tỉnh Quảng Nam ...53
CHƢƠNG 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TỈNH
QUẢNG NAM .........................................................................................................64
3.1. Phương hướng thực hiện chính sách tuyển dụng công chức .............................64
3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách tuyển dụng công chức .67

KẾT LUẬN ..............................................................................................................75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CBCC

Cán bộ, công chức

CBCCVC

Cán bộ, công chức, viên chức

CĐ

Cao đẳng

CS

Cán sự

CV

Chuyên viên

ĐH

Đại học

HĐND

Hội đồng nhân dân

PGS

Phó giáo sư

TC

Trung cấp

Ths

Thạc sỹ

TS

Tiến sỹ

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức thuộc UBND
huyện, thị xã, thành phố và các sở, ban, ngành thuộc tỉnh ............................. 25
Bảng 2.2: Phân loại, đánh giá đội ngũ cán bộ, công chức thuộc UBND

huyện, thị xã, thành phố và các sở, ban, ngành thuộc tỉnh. ............................ 26
Bảng 2.3: Kết quả khảo sát về tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng
công chức hành chính tỉnh Quảng Nam năm 2012 ......................................... 33
Bảng 2.4: Kết quả khảo sát về tổ chức thực hiện chính sách tuyển dụng
công chức hành chính tỉnh Quảng Nam năm 2016. ........................................ 34
Bảng 2.5: Kết quả tuyển dụng công chức tỉnh Quảng Nam qua 02 kỳ thi
tuyển công chức năm 2012 và năm 2016 ........................................................ 42
Bảng 2.6: Phân tích chủ thể chính sách tuyển dụng công chức tỉnh Quảng
Nam ................................................................................................................. 52


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong hoạt động của nền hành chính, vấn đề xây dựng đội ngũ công chức
luôn là nội dung được quan tâm hàng đầu. Đội ngũ công chức trực tiếp thực hiện
quyền lực nhà nước trong quản lý xã hội, đảm bảo thực thi pháp luật và là nhân tố
quyết định hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh
luôn quan tâm đến công tác cán bộ, coi cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại
của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước. Khi đánh giá về vai
trò cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công
việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”, “Cán bộ là
tiền vốn của đoàn thể. Có vốn mới làm ra lãi. Bất cứ chính sách, công tác gì nếu có
cán bộ tốt thì thành công, tức có lãi. Không có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức lỗ vốn”
[26, tr.269,273].
Trong quá trình đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước
ta đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC.
Ngày 17/4/2015, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 39-NQ/TƯ về tinh giản
biên chế và cơ cấu lại đội ngũ CBCCVC, với mục tiêu là tinh giản biên chế và cơ
cấu lại đội ngũ CBCCVC nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ, thu hút những người

có đức, có tài vào hoạt động công vụ trong các cơ quan đảng, nhà nước và tổ chức
chính trị - xã hội, đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và
hội nhập quốc tế; góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống
chính trị, tiết kiệm, giảm chi thường xuyên, cải cách chính sách tiền lương.
Tại Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt đề án “Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức” với mục tiêu nâng
cao chất lượng tuyển dụng công chức; thi nâng ngạch công chức. Đồng thời, một
trong 05 mục tiêu quan trọng của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà
nước giai đoạn 2011-2020 là: Xây dựng đội ngũ CBCCVC có đủ phẩm chất, năng
lực, trình độ, đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước. Đây

1


là nội dung quan trọng, là cơ sở pháp lý để tổ chức tuyển chọn những người có trình
độ, năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu công việc để bổ sung vào các cơ quan
thuộc hệ thống chính trị.
Trong bối cảnh đất nước đang đứng trước những thời cơ và thách thức mới,
đòi hỏi phải có những giải pháp quyết liệt, đồng bộ hơn nữa về xây dựng đội ngũ
CBCC. Do đó, Nhà nước đã hình thành nên chính sách tuyển dụng công chức nhằm
tuyển chọn được những người có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức đáp ứng
yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
Trong thời gian qua, việc tuyển dụng công chức ở các cơ quan nhà nước nói
chung và tại tỉnh Quảng Nam nói riêng cho thấy bên cạnh những kết quả đạt được,
chính sách tuyển dụng công chức vẫn còn bộc lộ những hạn chế, bất cập. Với mong
muốn thông qua thực tiễn, phân tích, đánh giá những thành tựu cũng như những tồn
tại, hạn chế trong quá trình thực hiện chính sách, nhằm cung cấp luận cứ khoa học
cho cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung, hoàn thiện chính sách tuyển dụng công
chức của nước ta nói chung và tỉnh Quảng Nam nói riêng, học viên chọn đề tài:
“Thực hiện chính sách tuyển dụng công chức từ thực tiễn tại tỉnh Quảng Nam” để

làm luận văn tốt nghiệp chương trình đào tạo thạc sỹ chuyên ngành Chính sách
công tại Học viện Khoa học xã hội.
2. T nh h nh nghiên cứu của u n văn
Tuyển dụng công chức không phải là một vấn đề mới, do đặc thù công chức là
người thừa hành nhiệm vụ công quyền của cơ quan nhà nước, do đó đề tài luôn có
tính thời sự được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu. Vấn đề này đã được nhiều nhà
khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu
nghiên cứu, tìm tòi, khảo sát nhưng chưa đánh giá sát thực trạng ở từng địa phương,
chưa đi sâu phân tích, đánh giá những nguyên nhân, bất cập, tồn tại, hạn chế của việc
thực hiện chính sách tuyển dụng công chức đang thực hiện. Đã có nhiều công trình
được công bố dưới những góc độ, hình thức khác nhau đã được đăng tải trên một số
sách, báo, tạp chí ở trung ương và địa phương. Có thể kể đến các tác giả, tác phẩm
với những vấn đề đã được tập trung nghiên cứu, như sau:
2


- TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương (2005) với “Cơ sở lý
luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức” đã phân tích vai trò, đặc
điểm của đội ngũ CBCC; quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ CBCC; xác
định các yêu cầu của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa đối với việc hoàn thiện
thể chế quản lý và xây dựng đội ngũ CBCC trong sạch, vững mạnh.
- PGS. TS. Nguyễn Văn Tài (2010) với “Phát huy tính tích cực xã hội của
đội ngũ cán bộ nước ta hiện nay” đứng trên quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh đã đi sâu phân tích, làm rõ những cơ sở lý luận và thực tiễn của
đường lối, chính sách cán bộ của Đảng ta. Qua đó, tác giả đã đưa ra những đánh giá
sát thực về tình hình cán bộ nước ta hiện nay, đề xuất những giải pháp cụ thể, có
tính khả thi để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp.
- PGS.TS. Lê Minh Thông, TS. Nguyễn Danh Châu (2010) với “Kinh
nghiệm công tác nhân sự của một số nước” đã tập trung phân tích, giới thiệu những
vấn đề: bộ máy quản lý công chức; tuyển chọn công chức; chế độ công trạng, luân

chuyển… ở một số nước như: Nhật Bản, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Cộng hòa Liên bang
Đức. Từ việc khảo cứu các mô hình công vụ, công chức của một số nước trên thế
giới, các tác giả rút ra một số nhận xét chung và đề xuất kiến nghị nhằm đổi mới
công tác cán bộ của nước ta cho phù hợp với đặc điểm, trình độ phát triển của đất
nước trong giai đoạn mới, nhưng chưa có kiến nghị cụ thể nào cho công tác tuyển
dụng công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước.
- TS. Lương Thanh Cường (2011) với “Một số vấn đề lý luận về chế định
pháp luật công vụ, công chức” đã đề cập khá đầy đủ các quy định của pháp luật về
công vụ, công chức và đề xuất giải pháp hoàn thiện quy định của pháp luật điều
chỉnh chuyên biệt các nhóm công chức trong bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội nhưng chưa đề cập đến các giải pháp cụ thể đối với việc
tuyển dụng công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước.
- Các tác giả Nguyễn Cảnh Hợp (2011) với “Thể chế công vụ”; TS. Thang
Văn Phúc, TS. Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền (2004) với “Hệ thống
công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế giới”… đã nghiên cứu công
3


chức ở nhiều khía cạnh và cả pháp luật, thực tiễn tuyển dụng công chức ở nước ta.
Tuy nhiên, tại thời điểm đó, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (hiệu lực thi hành từ
năm 2010) và các văn bản hướng dẫn chưa có hiệu lực hoặc mới có hiệu lực thi
hành, bản thân vấn đề chính sách tuyển dụng công chức cũng là vấn đề phức tạp,
nên nhiều vấn đề thực tiễn liên quan đến chính sách chưa có đủ điều kiện, thời gian
để xem xét, đánh giá. Bên cạnh đó, vấn đề tuyển dụng công chức tại tỉnh Quảng
Nam cũng chưa được đề cập trong các công trình này, nên việc thực hiện một
nghiên cứu để bổ sung các khoảng trống trên là hết sức cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận về thực hiện chính sách tuyển dụng công chức, luận văn đi
vào phân tích, đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách tuyển dụng công chức

tại tỉnh Quảng Nam; trên có sở đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện việc
thực hiện chính sách tuyển dụng công chức tỉnh Quảng Nam trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn có những nhiệm vụ cụ thể sau:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về chính sách tuyển dụng công
chức ở Việt Nam.
- Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách tuyển dụng công chức
tại tỉnh Quảng Nam; chỉ ra những tồn tại, hạn chế cần khắc phục và phân tích
nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế.
- Đề xuất phương hướng và các giải pháp hoàn thiện việc thực hiện chính
sách tuyển dụng công chức tại tỉnh Quảng Nam nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển
của địa phương trong tình hình mới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu việc thực hiện chính sách tuyển dụng công chức trong
cơ quan hành chính nhà nước dưới góc độ của ngành khoa học chính sách công.

4


4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu tình hình thực hiện chính sách tuyển dụng công chức trong cơ
quan hành chính nhà nước thuộc UBND tỉnh Quảng Nam từ năm 2012 đến nay.
- Về không gian: Tại tỉnh Quảng Nam.
- Về thời gian: Từ năm 2012 đến năm 2017.
- Về nội dung: Tuyển dụng công chức trong các cơ quan hành chính nhà
nước thuộc UBND tỉnh Quảng Nam gồm: Các cơ quan quan chuyên môn thuộc
UBND tỉnh và UBND cấp huyện.
5. Phƣơng pháp u n và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận

Luận văn vận dụng cách tiếp cận nghiên cứu đa ngành, liên ngành khoa học
xã hội và phương pháp nghiên cứu chính sách công. Đó là cách tiếp cận quy phạm
chính sách công về chu trình chính sách từ hoạch định đến xây dựng, thực hiện,
đánh giá chính sách công có sự tham gia của các chủ thể chính sách. Lý thuyết
chính sách công được soi sáng qua thực tiễn giúp hình thành lý luận chính sách
chuyên ngành.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vậy biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử, kết hợp với phương pháp lịch sử và lôgíc, phân tích và
tổng hợp. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp cụ thể khác như: So
sánh, thống kê và điều tra xã hội học, khảo sát, phương pháp phân tích, đánh giá
chính sách... để thực hiện mục đích và nhiệm vụ mà đề tài đặt ra.
Về phương pháp điều tra xã hội học, để có cơ sở đánh giá việc tổ chức thực
hiện chính sách tuyển dụng công chức hành chính tỉnh Quảng Nam giai đoạn 20122017, học viên đã xây dựng mẫu phiếu và tiến hành khảo sát tại 19 sở, ban, ngành
và 18 huyện, thị xã, thành phố (đối tượng khảo sát là Chánh Văn phòng hoặc
Trưởng phòng Hành chính - Tổ chức cơ quan cấp tỉnh, Trưởng phòng Nội vụ cấp
huyện). Nội dung khảo sát liên quan đến vấn đề xây dựng kế hoạch; phổ biến, tuyên
truyền; phân công, phối hợp thực hiện; duy trì; điều chỉnh; theo dõi, đôn đốc, kiểm
5


Luận văn đầy đủ ở file:Luận văn Full