vai trò của đầu tư tư nhân trong nước đối với tăng trưởng kinh tế vùng đồng bằng sông cửu long giai đoạn 1997 2011

BO GMO DUC VA DAO TAO

TRUONG D~i HQC MCiTHANH PHO

HO CHI MINH

- THANH
'
"
VO
DO
VAI TR6 CiJA DAU TU TU NHAN TRONG
NUOC D6I VOi TANG TRUONG KINH TE
ViJNG DONG BANG SONG ciru LONG
GIAI DOAN
1997-2011
•
Chuyen nganh
Ma s6 chuyen nganh

te

: Kinh hQc
: 60 03 01 01

.

.

LUAN VAN THAC

SY KINH TE HOC
.

TR(//}NG D~I HOC Md TP.llCM

I

THU VIEN
•

NguOi hu&ng dfrn khoa hQc:

TS. LE VAN CHON

TP.

HB Chi Minh -

Nam 2014


LOI CAM DOAN

***

Toi cam doan r~ng lu~n van "Vai tro cua diu tll' tll' nhan trong nmrc d8i v6i tang

truO'llg kinh t~ vimg BBng bing song Cfru Long giai do~n 1997-2011" nay la bai nghien
CUu cua chinh toi.

Ngo~i trir nhfrng tai li~u tham khao dugc trich dfrn trong lu~ van nay, toi cam doan
rfuJg tdi,mg dS nh~ b~ng cftp &nhfrng nai khac.
Khong c6 san phfrm nghien Clru nao cua nguai khac dugc sir dt,mg trong lu~ van nay
ma khong dugc trich dfrn theo dung quy dinh.

Lu~n van nay chua bao gfo dugc n9p dS nh~n bftt ky b~ng cftp nao t~i cac truang d~i
h9c ho~c ca s& dao t~o khac.

TP.HA Chi Minh, Nam 2014

Tac gia

Vo Thanh Do


LOI CAMON

***

Tru6c tien toi xin tran tr9ng cam an Thfry TS. Le Van Chan, nguai t11Jc tiep hu6ng d~n
khoa hQC trong su6t thai gian nghien Cllu d~ hoan thanh lu~n Van nay.
Toi cfing g1ri foi tri an den quy Thfry Co Truang D~i hQc M& Thanh ph6 H6 Chi Minh
da

d~y d6 va truy~n d~t cho toi nhfing kien thuc quy bau lam n~n tang cho vi~c thµc hi~n

lu~n

van nay.

b~n be, d6ng nghi~p, cac b~n cimg 16p ME4B, da
khuyen khich, d()ng vien, chia se, het long h6 trg toi trong su6t thai gian hQc t~p va thµc hi~n
Cu6i cimg, toi xin cam an gia dinh,

lu~n

van nay.

11


.

.

MUCLUC
'
.
LOI CAMDOAN .................................................................................................................... 1
' CAM viii
rll\.T
LOI
........................................................................................................................
?

••

11

DANH Ml)C cAc IliNH ...................................................................................................................... :.. vii
DANH Ml)C BANG BIEU...................................................................................................................... viii
,

....

~

.

.

DANH MVC CAC Tu VIET TAT ...................................................................................... IX
TOMTAT ............................................................................................................................... x
CHUONG 1: Glffi THI~U
I. I. Ly' do chon
1
. de tai ...............................................................................................................
.

1.2. Mvc tieu nghien CUu ................................................................................................................................ 2
1.3. Cau hoi nghien CUu ..................................................... ············· .................................................. ·········· .... 2
1.4. Phu011g phap nghien CUu ............................................................................. ············· .............................. 2
1.5. D6i tugng va ph~ vi nghien CUu.......................................................................................................... 3
1.6. Ynghia Clla de tai ..................................................................................................................................... 3
1.7. KSt c~u cUa.derai ..................................................................................................................................... 3

CHUONG 2: CO SO LY THUYET
2.1. Cac khai ni~m ........................................................................................................................................... 5
2.1.1. Dfru tu................................................................................................................................................ 5

2.1.2. Dclu tu tu nhan va dfru tu tu nhan trong nu6c: .............................................................................. 6
2.1.3. Tangtru6n.gkinh ~ ......................................................................................................................... 9
2.2. Mc)t s6 mo hlnh do lu0ng tang tru<'>ng kinh tS ···················································································· 12
2.2.1. Mo hlnh c6 di6n v€ tang tru<'>ng kinh tS ...................................................................................... 12
2.2.2. Mo hlnh tan c6 difu ve tangtru6n.g kinh t~ (Mo hinh Solow) ................................................. 12
2.2.3. Mo hlnh Harrod- Domar ve tang tru<'>ng kinh t~ ...................................................................... 13
iii


2.2.4. Mo hinh tang tnr6ng kinh t6 theo kinh t6 hQc hi~n ~ .............................................................. 15
2.3. Nh~ xet ve cac mo hinh tang tnr6ng kinh t6 ..................................................................................... 16
2.4. Vai tro cl:ta vBn dfru tu, dfru tu tu nhan trong nu&c dBi v&i tang tru6ng kinh t6 .............................. 17
2.4.1. Vai tro cl:ta v6n dfru tu d6i v&i tang tnr6ng kinh t6 ...................................................................... 17
2.4.1.1. Dfru tu lam tang t6ng cfru ........................................................................................................... 17
2.4.1.2. Dfru tu lam tang t6ng cung ........................................................................................................ 18
2.4.2. Vai tro cl:ta dfru tu tu nhan trong nu&c dBi v&i tang tnr6ng kinh t6 .......................................... 19
2.5. Sg lfu:i at CUa afru tu c6ng d6i v&i afru tu tu nhan trong nu&c ............................................................ 22
2.6. M9t s6 nghien Clru tnr&c ....................................................................................................................... 24
2.6.1. Cac nghien cl:ru trong nu&c ........................................................................................................... 24
2.6.2. Cac nghien cl:ru nu&c ngoai .......................................................................................................... 26
Tom cit chuang 2 ..................................................................................................................................... 30

CHUONG 3: THVC T~NG BAU TU NHAN TRONG NUOC VA TANG TRUONG
KINH TE VUNG BBSCL GIAI BO~N 1997 -2011
3.1. Khru quat tinh hinh phat tri€n kinh t6- xa h9i vling DBS CL giai do~ 1997-2011 ........................ 31
3.1.1. Vi tri dja ly, dieu ki~n tg nhien, dan s6 vling DBSCL ............................................................... 31
3.1.2. Tmh hinh phat tri€n kinh t6 xa h9i vling DBSCL ...................................................................... 32
3.1.2.1. Tinh hinh tang tnr6ng kinh t6 vling DBSCL ........................................................................... 32
3.1.2.2. Ca cAu kinh t6 cl:ta vling DBSCL ............................................................................................. 34
3.1.2.3. Nang suAt lao d(>ng cl:ta vling DBSCL ..................................................................................... 35

3.2. Thgc tr~g dfru tu tu nhan trong nu&c vilng DBSCL giai do~ 1997-2011 ............................... 35
3.2.1. Qua trinh chuy€n bifu ve nh~ tht'rc va quan di€m CUa Dang c(>ng san Vi~t Nam ve khu VlJC

diiu tu tu nhan ................................................................................................................................................ 35
3.2.2. Quy mo va tBc d(> tang tru6ng afru tu tu nhan trong nu&c vilng DBSCL giai do~ 1997 2011 ................................................................................................................................................................ 37
IV


3.2.3. Hi~u qua cila dfru tu tu nhan 1rong nu6c so cac lo~ dfru tu khac vU.ng DBSCL giai do(;lll 1997
- 2011 ...................~ .......................................................................................................................................... 38
3.2.4. Dong gop cila khu vµc dfru tu tu nhan 1rong nu&c vao tang tru0ng kinh te vU.ng DBSCL giai
do(;lll 1997 - 2011 ........................................................................................................................................... 40
3.2.5. Dfru tu tu nhfui 1rong nu6c 1rong t6ng v6n dfru tu toan xa h9i vU.ng DBSCL giai do(;lll 1997 2011 ................................................................................................................................................................ 44
3.3. H(;lll che d6i vm dfru tu tu nhan 1rong nu6c vU.ng DBSCL ................................................................ 46
3.3.1. V6n dfru tu cila doanh nghi~ 6 khu vµc dfru tu tu nhan 1rong nu6c vl1ng DBSCL .............. 46
3.3.2. Ve ngu6n nhan Ive cila khu vµc dfru tu tu nhan 1rong nu6c vU.ng DBSCL ............................ 46
3.3.3. Casa h~ tfrng cila khu vµc dfru tu tu nhan 1rong nu6c vU.ng DBSCL ..................................... 47
3.3.4. Ca che thuang m~, th~ che tai chinh, tin d1,ll1g va chinh sach thue cila Nha nu&c d6i vm khu
V\l'C dfiu tu tu nhan 1rong nu6c vU.ng DBSCL ............................................................................................ 48

Tom cit chuang 3 ..................................................................................................................................... 50
CHUONG 4: MO HINH NGHIEN CUu

VA KET QUA

4.1. Mo ta dfr li~u va each thuc l~y dfr li~u: ................................................................................................ 51

4.2. Phuang phap nghien ciru: ..................................................................................................................... 52
4.3. Mo hinh ly thuyet nghien Clru............................................................................................................... 53
4.3.1. Phan tich sa b9 dfr li~u: ................................................................................................................. 53

'kiA .
,
.t.,
4.3.2. Tl''
uac Iuqng mo hinhh"·
01 quy va em dµID cac gia thiet: ........................................................... 53
A

•?

4.4. Ket qua u6c luqng mo hinh .................................................................................................................. 60
4.4.1. Phan tich th6ng ke mo ta cac bien 1rong mo hinh: ..................................................................... 60
4.4.2. Ma tr~ tuang quan gifra cac bien 1rong mo hinh ...................................................................... 61
4.4.3. D6 thi tuang quan gifra cac bien 1rong mo hinh ......................................................................... 62
4.4.4. lf6c luqng mo hinh h6i quy ......................................................................................................... 65
4.4.5. Ki~m dµm Hausman ..................................................................................................................... 66
v


4.5. Thao I~ k€t qua nghien CUu ............................................................................................................... 67
Tom cit chuang 4 ..................................................................................................................................... 70

CHUONG 5:

KET LUAN
. VA KHUYEN NGHI.

5.1. Ket!~ ................................................................................................................................................... 71
5.2. Cac khuyen nghi..................................................................................................................................... 73

5.2.1. Cac chinh sach thuc dAy phat tri6n ru1u tu tu nhan trong nu&c: ................................................ 74
5.2.1.1. Tc;to moi truOn.g th~ lqi, binh dfuig han nfra d6 doanh nghi~ ti€p c~ nhanh ch6ng, d6
,..

dang va da ~g cac ngu6n v6n d6 ru1u tu, phat tri6n sari xufit kinh doanh ............................................. 74
5.2. l .2. Thuc cfAy S\l' phat tri6n k€t cau hc;t tang ..................................................................................... 75
5.2.1.3. Thuc dAy phat tri6n mc;tnh me ngu6n nhan 11,rc ........................................................................ 75
5.2.1.4. Giam sg Ian at cila ru1u tu cila cong d6i v&i ru1u tu tu nhan trong nu&c: .............................. 76
5.2.2. Cac chinh sach khac: ..................................................................................................................... 77
5.2.2.1. D6i v&i ru1u tu tn,rc ti€p nu&c ngoai: ......................................................................................... 77
5.2.2.2. Dfty mc;tnh xuftt khciu: ................................................................................................................. 77
5.3. H~ ch€ cila dS tai .................................................................................................................................. 77

TAI LJ.E:U THAM KHAo ........................................................................................................................ 78
PHVLVC
Phµ lµc A: PHAN TiCH 1HONG KE MO TA ........................................................................................ 82
Phµ Ive B: PHAN TiCH TUONG QUAN ................................................................................................ 83
Phv Ivc C: PHAN TicH HOI QUI ............................................................................................................. 84
Phv Ivc D: KIEM DJNH MO fliNH .......................................................................................................... 86

VI


DANH MVC

cAc HINH

Hinh 2.1: Tac d<)ng cua dfru tu dSn tang tru&ng kinh tS ......................................................... 18
Hinh 2.2: KSt qua di~u tra anh hu&ng dfru tu tu nhan dSn tang truang kinh tS (y 15 nuac Chau
A (1984-2009) ........................................................................................................................ 21

Hinh 3.1: Ban dB vung Ddng b~ng Song Ciru Long ........................................................... .'.. 32
Hinh 3.2: Tang tru&ng kinh tS cac tinh, thanh vung DBSCL giai do~n 1997 -2011 ............. 33
Hinh 3.3: T6c d<) tang tru&ng dfru tu tu nhan trong nuac cac tinh DBSCL giai do~n 1997 2011 ........................................................................................................................................ 38
Hinh 3.4: Ty

I~ v6n dfru tu khu vvc tu nhan trong nuac tren GDP vung DBSCL. ................ 41

Hinh 3.5: M6i quan h~ gifra t6c tang truang dfru tu tu nhan trong nu&c va tang tru&ng GDP
vung DBS CL giai do~n 1997 - 2011 ...................................................................................... 42
Hinh 3.6: Dong g6p GDP khu V\fC tu nhan trong nuac so vai GDP ca khu V\fC DBSCL giai
do~ 1997 - 2011 .................................................................................................................... 43
Hinh 3.7: Dfru tu tu nhan trong nuac trong t6ng dfru tu toan xa h<)i vung DBSCL giai do~n
1997-2011 ............................................................................................................................... 44
Hinh 3.8: Ca cfiu dfru tu theo ngudn v6n dfru tu vung DBSCL giai
Hinh 4.1:

do~n 1997-2011 ........... 45

Bi~u dB dB thi phan tan gifra LnGDP va cac biSn d<)c l~p trong mo hinh ............. 63

Vil


DANH MVC BANG BIEU

Bang 2.1: vu di~m va nhugc

di~m cua cac mo hinh tang tru&ng kinh tS .............................. 16

Bang 3.1: Thay d6i cCY c~u GDP va lao d()ng trong vimg DBS CL ........................................ 34

Bang' 3.2: So sanh chuy~n djch cCY c~u kinh tS va lao d()ng cua vimg DBSCL v6i chuy~n dich
CO' Call cua ca nuac ................................................................................................................. 35
Bang 3.3:

H~ s6 ICOR cua vimg DBSCL so v6i ca nu6c giai doi;in 1997-2011 ................... 39

Bang 4.1: Bang th6ng ke cac biSn .......................................................................................... 58
Bang 1.2: Th6ng ke mo ta cac bi Sn trong mo hinh ................................................................ 60
Bang 4.3: Ma tr~n h~ s6 tuoog quan ...................................................................................... 61
Bang 4.4: Mo hinh h6i quy c6 djnh (FEM) ............................................................................ 65
Bang 4.5: Mo hinh tac d()ng ng~u nhien (REM) .................................................................... 66
Bang 4.6: KSt qua ki~m dinh Hausman .................................................................................. 66

viii


DANH MVC

cAc TU VIET TAT

DBS CL

: D6ng b~ng song Ciru Long

FDI

: Foreign Direct Investment (Dfiu tu trµc tiep nu&c ngoai)

GDP

: Gross Domestic Product (TBng san phftm qu6c rn)i)

GNP

: Gross National Product (TBng san phftm qu6c dan)

ICOR

: Incremental Capital Output Ratio

'IMF

: International Monetary Fund (Quy TiSn t~ qu6c te)

PCI

: Provincial Competitiveness Index (Chi s6 nang h,rc qmh tranh
cfrp tinh)

TFP

: Total Factor Productivity (TBng nang sufrt cac yeu t6)

KTTN

: Kinh te tu nhan

NNL

: N gu6n nhan h,rc

FEM

: Fixed Effects Model (Mo hinh hi~u fuig c6 dinh)

REM

: Random Effects Model (Mo hinh hi~u fuig ngfru nhien)

Khu vµc I

: Khu

Khu vµc II

: Khu vµc Cong nghi~p

Khu vµc III

: Khu

V\l'C

V\fC

N ong nghi~p

Dich V\l

IX

TOM TAT

Bai nghien CUu nay tim hiSu vai tro cua dfiu tu tu nhan trong nuac d6i v6i tang
truemg kinh tS vimg D6ng b~ng song Ciro Long (DBSCL) giai

do~n 1997-2011. Mfru nghien
ct'.ru gdm 180 quan sat, dfr li~u bang cua 13 tinh, thanh vimg DBSCL cho giai do~ muai· lam
(15) nam tir nam 1997-2011. Nghien CUu dµa vao mo hinh tan c6 diSn ve tang tru6ng kinh tS
va cac nghien CUu tru6c co lien quan dS kiSm chtmg vai tro cua dfiu tu tu nhan trong nuac
ddi v6i tang tru6ng kinh tS vimg DBSCL giai do~n 1997-2011.

t~i m6i tucmg quan thu~n va co y nghia th6ng ke
gifra dfiu tu tu nhan trong nu6c va tang tru6ng kinh tS vimg DBSCL giai do~ 1997-2011.
KSt qua nghien cfru khiing dinh t6n

Qua nghien cfru ciing cho thfry khi cac ySu t6 khac khong d6i thi dfiu tu tu nhan trong nuac
tang len 1% lam tang t6c d9 tang tru6ng GDP & vimg DBSCL tang Ien 0,05%. Tuy khong
gifr vai tro quan tr9ng nhfrt, dling thu tu sau lµc lugng lao d<)ng, d<) m& thucmg m~i va dfiu tu
cong, nhung dfiu tu tu nhan trong nuac dong gop rfit 16n trong tang tru6ng kinh tS vimg

DBSCL, khi ma cac ngu6n lµc dfiu tu cua nha nu6c ngay cang h~n chS thi vai tro cua dfiu tu
tu nhan trong nuac la cµc ky quan tr9ng.
Bai nghien CUu da cung cfrp m<)t b~ng chtmg thµc nghi~m ve vai tro cua dfiu tu tu

nhan trong nu6c d6i v6i tang tru6ng kinh tS cac tinh, thanh vimg DBSCL giai do~n 19972011 va xufit phat tir kSt qua nghien CUu nay, tac gia ggi

y cac nha ho~ch dinh chinh sach,

cac ban, nganh co lien quan & Vi~t Nam noi chung va vimg DBSCL noi rieng cfin co nhfrng
chinh sach uu dai, t~o dieu ki~n cho khu vµc dfiu tu tu nhan trong nuac phat triSn.

x


CHUONG 1
GIOITHI~U
1.1. Ly do chQn d~ tai
Kinh t6 Vi~t nam noi chung va kinh t6 khu VlJC D6ng b~ng song Ctru Long (DBSCL)
n6i rieng trong nhfrng nam gftn day da d~t duqc nhfrng thanh t1Ju quan tr9ng, d~c bi~t la SlJ
tang tru6ng kinh t6 luon duy tri duqc

a muc cao. Dong gop vao t6c d() tang tru6ng kinh t6

cua ca nu6c noi chung va DBSCL noi rieng la SlJ dong gop quan tr9ng cua cac thanh phfrn
kinh t6 trong do co thanh phftn kinh t6 ngoai qu6c doanh trong nu6c.
'Nhfrng nam gAn day v6n dau tu cua khu VlJC kinh t8 ngoai qu6c doanh trong nu6c
(kinh t6 tu nhan) cua ca nu6c noi chung va vimg DBSCL noi rieng lien t\lc tang, va duqc
dlinh gia la khu VlJC sir d\mg d6ng v6n hi~u qua nhat, dong gop nhieu nhAt vao GDP va t~o
ra vi~c lam nhieu nhAt tren 50% GDP va gAn 90% s6 lao d()ng (Vo Hung Dung, 2012). Cung
theo T6ng cvc Th6ng ke (2012), khu VlJC kinh t6 tu nhan vung DBSCL phat triSn m~ nhAt
so v&i cac khu VlJC khac, C\1 thS la sB luqng cac doanh nghi~p
y8u la doanh nghi~p trong nu6c ho~t d()ng

a DBSCL

a khu VlJC dfru tu tu nhan, chu

hi~n nay chi6m s6 luqng nhieu nhAt:

doanh nghi~p tu nhan chi8m khoang 97 ,98%/t6ng s6 doanh nghi~p dang ho~t d()ng, ti8p sau
la doanh nghi~p FDI (1,4%) va cu6i cling la doanh nghi~p nha nu6c (0,6%), chiem vai tro
quan tr9ng trong SlJ tang tru&ng kinh t6 cua DBSCL noi rieng va ca nu6c noi chung. Nh~m
xem xet danh gia n()i l\fC va kiSm chtrng l~i vai tro cua khu VlJC dfru tu tu nhan trong nu6c

a

vung DBSCL da dong gop nhu th@ nao cho tang tru6ng kinh t6 kinh t6 vimg DBSCL thai
gian qua? XuAt phat tir cau hoi tren nen vi~c d~t vAn de nghien Clru "Vai tro cua a&u tU' tU'
nhlin trong nll'UC aJi vui tiing trll'iJ'ng kinh

ti vung Bang bdng song Cil'u Long giai do(ln

1997-2011" lam de tai cho lu~n van t6t nghi~p la rAt thlJc t6 va cAp thi6t, nh~m tru6c h6t

ki6m chung vai tro cua dfru tu tu nhan trong nu6c d6i v6i tang tru&ng kinh t6 cac tinh, thanh
vung DBSCL qua do giup cac nha ho~ch d\nh chinh sach co cai nhin va chinh sach dung ve
khu VlJC dfru tu tu nhan trong nu6c, tir dAy xay d\fng chinh sach phu hqp thu hut v6n dAu tu

tu nhan trong nu&c nhieu han dBi vai vung nay.


1.2. M1Jc tieu nghien cuu

DS tai t~p trung nghien cfui cac vfui dS sau:
- KiSm chling vai tro cua ddu tu tu nhan trong nu&c d6i v&i tang tru6ng kinh tS cac
tinh, thanh vimg DBSCL giai do~n 1997-2011.
- Phan tich cac ySu t6 tac d9ng dSn tang tru6ng kinh tS cac tinh, thanh vimg DBSCL
giaido~ 1997-2011.

- KhuySn nghi cac chinh sach va giai phap phu hgp v&i diSu
dS thu hut v6n ddu tu tu nhan.

ki~n cua vung DBSCL

1.3. Cau hoi nghien cll'u

Nghien cfui nay t~p trung tra lai cac cau hoi sau:
- Vai tro cua cua v6n ddu tu tu nhan trong nu&c d6i v&i tang tru6ng kinh tS cac tinh,
thitnh vung DBSCL giai do~n 1997-2011 nhu thS nao?

- Cac ySu t6 nao tac d9ng dSn tang tru6ng kinh tS cac tinh, thanh vung DBSCL giai
do~ 1997-2011?
- Ham y chinh sach thu hut ddu tu tu nhan trong nu&c duqc rut ra trong nghien cfui
nay la gi?
1.4. Phuong phap nghien cll'u

DS danh gia vai tro cua ddu tu tu nhan trong nu&c d6i v&i tang truang kinh tS cac
tinh, thanh vung DBSCL lu~n van sir d\mg phuang phap nghien cfui djnh luqng, v6i phuang

phap nay tac gia sir dvng ky thu~t phan tich h6i quy bang (Panel Regression) dS xay dlJilg

mo hinh h6i quy va kism dinh cac gia thiSt nghien cmi d~t ra duqc thiSt ks theo trinh tµ quy
trinh nhu sau:

- Nghien cuu cac

CO'

sa ly thuySt vs ddu tu tu nhan va tang tru6ng kinh tS, m6i tuang

quan giua d&u tu tu nhan va tang tru6ng kinh ts, vai tro cua d&u tu tu nhan trong nu&c d6i
v&i tang tru6ng kinh tS.
- DS xuAt mo hinh nghien cfui;
- Thu th~p s6 li~u va XU ly s6 li~u;
- Tir kSt qua phan tich, nghien cfui dua ra m9t s6 khuySn nghj.

2


1.5. DBi tU'Q'Ilg va ph=itm vi nghien CtftJ
DS tai se. duqc gi&i h~ nghien CUu 0 goc d9 anh huong, vai tro cua v6n dfru tu tu

nhan trong nu&c d6i v&i tang tru6ng kinh te 13 tinh, thanh vimg DBSCL giai do~ 1997-

2011.
Ph~ vi nghien cliu la 13 tinh, thanh vimg DBSCL: Long An, TiSn Giang, Ben Tre,

Tra Vinh, Vinh Long, D6ng Thap, An Giang, Kien Giang, Cfrn Tha, H~u Giang, Soc Trang,
B~c

Lieu va Ca Mau.

1.6. Y nghia ctia d~ tai
Ket qua nghien CUu cua d€ tai qua vi~c thu th~p dfr li~u, phan tich mo hinh h6i quy se

xac djnh duqc m(>t each khoa hQC Va th1,rc te v€ vai tro, dong gop cua vfin dfru tu tu nhan
trong nu&c den tang tru6ng kinh te cac tinh, thanh vimg DBSCL giai do~ 1997-2011. Han
nfra k6t qua u&c luqng thu duqc trong nghien cliu se cho thAy cac yeu t6 tac d(>ng den tang

tru6ng kinh te cac tinh, thanh vimg DBSCL giai do~n 1997-2011. Tir do d~ xuAt nhfrng giai

phap

Cl)

thS, kha thi va phu hqp nhfun giup cho cac CCY quan quan ly nha nu&c, co thS ban

hanh nhfrng ca che, chinh sach khuyen khich, thu hut dfru tu vimg DBSCL trong thai gian
toi.
Lu~ van con la tai li~u tham khao cho cac hQC vien nghien CUu v€ linh Vl)'C lien quan.

" cua d).e t'.
. . Ke"t cau
a1
17
?

Ket cAu cua khoa lu~ g6m 5 chuang. Cv thS, o chuang 1 tac gia se gi&i thi~u t6ng

quan vS vAn d€ nghien cliu, cau hoi nghien cliu, mvc tieu nghien cliu, phuang phap nghien
c(ru, gi&i h~ va ph~ vi nghien cliu, y nghia dS tai, k~t cAu cua d€ tai. Tir nhfrng n(>i dung
dugc dS c~p o chuang 1, chuang 2 tac gia se lam r5 nhfrng n(>i dung nay thong qua cac ly
lu~ nhu: trinh bay cac khai ni~m, CCY SO ly thuyet, mo hinh ly thuyet Va cac ket qua cua

nhfrng nghien CUu tru&c do co lien quan d~n dS tai nghien CUu.

a chuang 3, tac gia t6ng

quan sa luge vS tinh hinh phat triSn kinh te xa h(>i vung DBSCL va thl)'c tr~g dfru tu tu nhan

trong nu&c vung DBSCL. Dl)'a tren CCY so ly

lu~

0 chuang 2, chuang 4 tac gia se trinh bay

mo hinh nghien CUu cua d€ tai, cac phuang phap nghien CUu duqc ling dvng trong dS tai, mo
ta phuang thfrc thu th~p sfi li~u Va cac ky thu~t phan tich dfr li~u; cac ket qua nghien ClrU d~t
dugc dS giai quyet, tra lai cac cau hoi, mvc tieu nghien CUu va cu6i cung la kiSm dinh cac

gia thuyet nghien cliu da d~t ra. Cu6i cung, o chuang 5 tac gia se trinh bay tom t~t cac k~t
3


qua nghien cll'u da d~t duqc, d6ng thai de xucit, gqi

y ca che,

chinh sach tu ket qua nghien

CUu, neu nhfrng h~n che cua de tai dS gqi y cho cac nghien CUu tiep theo.

4


CHUONG2
CO SOL Y THUYET
2.1. Cac khai

ni~m

2.1.1. Din tu

..

Hi~n nay, thuat ngfr dfru tu da dugc nhi€u tac gia dinh nghia vm nhi€u g6c de) khac nhau.

Theo I.Sachs va F.Larrain (1993) thi dfru tu Ia phfrn san lugng dugc tich lfiy nh~m dS
gia tang nang lµc san xufrt tucmg lai cua n€n kinh tS. San lugng

..

a day c6 thS do nen kinh tS

ti.r san xufrt hay do nh~p khAu tir hen ngoai, c6 thS Ia cac san phk hfru hinh nhu may m6c,
thiBt bi, hay cac san phk VO hinh nhu b~g phat minh, sang chS.
Trong khi d6 Trfrn Ng9c Tha (2007) l~i dinh nghia dfru tu chinh lasµ hy sinh gia tri
chic chin athai diSm hi~n t~i dS d6i lfry (kha nang khong ch~c ch~n) gia trj trong tucmg lai.
Ho~c theo Trfrn Van Hung va ctg. (2004) thi dfru tu la ho~t d<)ng bo v6n

nhfun mvc dich sinh lgi a

tucmg lai. v6n

a hi~n t~i

a day c6 thS Ia tiSn, la tai san, la sue lao d<)ng, l~

tri tu~. Qua trinh tir tich lfiy v6n dSn dfru tu dugc thS hi~n qua 3 khau: tiSt ki~m, huy d<)ng

tiBt ki~m vao h~ th6ng tai chinh va cu6i cling Ia dfru tu.
Ho~c c6 thS hiSu dfru tu Ia sµ hy sinh cac ngu6n lµc

a hi~n t~i dS tiSn hanh cac ho~t

dQng nao d6 nh~m thu vs nhfrng kSt qua nhfrt djnh trong tucmg lai 16n hem cac ngu6n lµc da
· . b6 ra d6 d~t dugc nhfrng kSt qua d6 (Lu~t Dfru tu, 2005)
Nhin chung, c6 rfrt nhi€u khai ni~m vS dfru tu, m6i khai ni~m v€ dfru tu khai quat tuy
. c6 khac nhau tuy theo tirng truang hgp khac nhau nhung deu c6 chung y la t~o sµ sinh lgi

a

tmmg lai.
Ho~t d<)ng dfru tu thuang dugc tiSn hanh du6i hai hinh thuc: dfru tu trµc tiSp va dfru tu

gian tiSp (Vfi Thi Ng9c Phung, 2006)
Dfru tu trµc tiSp la ho~t d<)ng dfru tu ma nguai c6 v6n tham gia trµc ti~p vao qua trinh
ho~t d('mg va quan ly dfru tu, h<.> biSt dugc mvc tieu dfru tu cling nhu phucmg thuc ho~t d<)ng

. ctia cac lo~i v6n ma h<.> bo ra. Ho~t d<)ng dfru tu nay c6 thS dugc thµc hi~n du6i cac d~ng:
hgp d6ng, lien doanh, cong ty c6 phfrn, cong ty trach nhi~m hfru h~n.

5


'

Dau tu gian tiSp la hinh thuc ho v6n vao ho?t d()ng kinh tS nh~m dem l?i hi~u qua cho
ban than nguai c6 v6n ciing nhu cho xa h<)i, nhung nguai c6 v6n khong twc tiSp tham gia
quan ly ho?t d()ng dau tu. Dau tu gian tiSp thuang dugc thlJc hi~n du6i d~g: c6 phiSu, tin

phisu, ... Hinh thuc dau tu nay thuang it g~p mi ro hem so vai dau tu twc tisp.
ve CO" cfru dau tu dugc hinh thanh tir cac ySu t6 cfru thanh dau tu nhu CO" cfru ve v6n,
ngudn vBn, CO" cfru huy d{mg Va SU d1,lng vBn ... quan h~ hfru CO", tuemg quan qua l?i gifra CaC
b() phfln trong khong gian va thai gian, v~n d9ng theo hu6ng hinh thanh m9t ca du dau tu
hgp ly va t?O ra nhfrng tiem llJC hem ve m9i m~t kinh ts, xa h9i (Nguy@n B?ch Nguy~t,
2011). Cac lo?i ca cfru dau tu:

* Ca cfru dau tu theo ngudn v6n, gdm:
- Dau tu khu VlJC nha nu6c (hay con gQi la dau tu cong) bao gbm t~t ca cac khoan dau
tu do Nha nu6c va DNNN tiSn hanh (Nguy@n Thi Loan, 2012), cv thS cac thanh phan nhu

sau:

+ v6n ngan sach nha nu6c;

+ v6n dau tu cua doanh nghi~p nha nu6c;
+ v6n tin - Dau tu cua khu V\fC tu nhan: Day la ngul>n v6n dugc hinh thanh tir ngudn v6n cua
cac khu VlJC doanh nghi~p tu, ca nhan va lul>ng v6n ngu6c ngoai d6 vao, bao gl>m:

+ v6n dau tu tu nhan va <lan cu trong nuac: ngul>n dau tu cua vacanhan.

+ Ngul>n v6n dau tu nu6c ngoai: ngul>n v6n dau tu nay bao gl>m dau tu twc tiSp
(FDI) va dau tu gian tiSp (FPI).

* Ca c~u dau tu theo nganh: la ca cfru thlJc hi~n dau tu cho tirng nganh kinh ts qu6c
dan. Dau tu theo nganh c6 03 nh6m nganh: cong nghi~p, nong nghi~p va djch V\l.
2.1.2. Bfiu tll' tll' nhan va dfiu tll' tll' nhan trong nmrc:
Theo tir diSn Dictionary Cambridge thi dau tu tu nhan chinh la cac thanh phAn tai

chinh dugc dau tu b&i ca nhan, cong ty, t6 chuc ho~c nhfrng t6 chuc, nha dau tu khac ngoai

qu6c doanh, C\l thS nhu cong ty tu nhan, ca nhan, ...
Khai ni~m ve dau tu tu nhan chua dugc tim hiSu nhieu a Vi~t Nam.

6


Theo tir diSn Bach khoa toan thu Vi~t Nam(Wikipedia) (2013a), thi vi~c gia tang tu

ban tu nhan duqc gQi la dftu tu tu nhan.
Theo Chau Van Thanh (2009), thi dftu tu tu nhan se g6m 2 phAn:

+ v6n dftu tu tu nhan va dan cu trong nu&c: bao g6m phAn tiSt ki~m cua dan va phAn
tich lfiy cua cac doanh nghi~p dan doanh, cac hqp tac xa. v 6n cua dan cu phv thu()c vao thu

·.•. nh~p cua h9 gia dinh. Quy mo cua ngu6n tiSt ki~m nay phv thu9c vao: trinh d9 phat tri6n cua
; d~t nu6c, t?p quan tieu dung cua dan cu, chinh sach d(>ng vien cua nha nu6c thong qua thus

. thu nh?p va cac khoan dong gop d6i v6i xa h(>i.

+ Ngu6n v6n dftu tu tn.rc tiSp nu6c ngoai (FDI): Day la ngu6n v6n quan tr9ng cho

; dAu tu phat triSn.

Ngu6n v6n nay c6 tac dvng cµc ky to 16n d6i v6i qua trinh cong nghi~p

h6a hi~n d~i h6a chuySn djch

CO'

cftu kinh tS va nang cao t6c d9 va chftt luqng tang tru6ng 6

mr6c nh?n dftu tu.
Hay theo Dinh Phi H6 (2010), v6n dftu tu qu6c gia bao g6m v6n dftu tu trong nu6c va

v6n dftu tu nu&c ngoai, cv thS:
- V6n dftu tu trong nu6c co duqc tir tiSt ki~m trong nu6c bao g6m: tiSt ki~m tir ngan
sach Chinh phu (v6n dftu tu khu vµc Nha nu&c); ti~t ki~m cua cac doanh nghi~p va tiSt ki~m
cua cac tftng 16p dan cu ( v6n dftu tu khu vµc tu nhan trong nu6c ).

+ TiSt ki~m tir ngan sach Chinh phu (v6n dftu tu khu vµc Nha nu6c) bao g6m dftu tu
cho cac dµ an phat tri6n san xufit kinh doanh cho cac doanh nghi~p sa hfru Nha nu&c, dµ

an

xay d\fllg CO' SO h~ tAng, ...
+ TiSt ki~m cua cac doanh nghi~p va ti St ki~m cua cac tftng 16p dan cu (v6n dftu tu
khu vµc tu nhan trong nu6c): TiSt ki~m cua cac doanh nghi~p danh cho dftu tu tai san xuftt

ma r(>ng chinh la b9 ph?n lqi nhu?n con l~i cua lqi nhu?n sau thus trir di cac khoan phan
ph6i lqi nhu?n cho cac c6 dong va dS l~i cac quy cua doanh nghi~p. TiSt ki~m cua cac tftng
l&p dan cu chinh la phftn thu nh?p con l~i cua thu nh?p kha d\lfig trir di chi tieu cua cac h9
gia dinh.
- V6n dftu tu nu6c ngoai: bao g6m dftu tu tn.rc tiSp (FDI) va dftu tu gian tiSp (FU).

+ Dftu tu trµc tiSp (FDI): cac dan vi dftu tu nu6c ngoai tham gia dftu tu tn.rc tiSp vao
cac dµ an san xuftt - kinh doanh. Hay theo Phan Van Nam (2012), FDI duqc dinh nghia la
m(>t khoan dftu tu v6i nhfrng quan h~, theo do m(>t t6 chuc trong n6n kinh tS (nha dftu tu trµc
7

ti~p) thu dugc lgi ich lau dai tir m9t doanh nghi~p d~t t?i m9t n6n kinh tS khac. M\lc dich cua

nha dAu tu trµc tiSp Ia mu6n co nhi6u anh huemg trong vi~c quan ly doanh nghi~p d~t t?i rn~n

kinh tS khac do.

+ Dftu tu gian tiSp (Fil): v&i hinh thuc dftu tu nay thi don vi dAu tu nu&c ngoai chi
tham gia ho v6n dftu tu, nhung kh6ng tham gia quan ly cac ho?t d9ng san xudt kinh doanh,
thubng dugc thµc hi~n thong qua c6 phiSu, tin phiSu,.... Hay Dftu tu gian tiSp nu&c ngoai
(FPI) la hinh thuc dftu tu gian tiSp xuyen hien gi&i. No chi cac ho?t d9ng mua tai san tai
chinh cua nu&c ngoai nh~m kiSm lai. Hinh thuc dftu tu nay kh6ng kem theo vi~c tham gia
' vao cac ho?t d9ng quan ly va nghi~p V\l cua doanh nghi~p. kh6ng kem theo cam kSt chuySn
giao tai san

v~t ch~t,

c6ng

ngh~,

dao t?O lao d9ng va kinh

nghi~m

quan ly. M9t each don

gian hem, FPI la dftu tu tai chinh thuftn tuy tren thi truang tai chinh (Phan Van Nam, 2012).

a khu vµc kinh tS tu nhan la
: m(>t khai ni~m dung dS chi lo?i hinh kinh tS t6n t?i dµa tren ca sa sa hfru tu nhan v6 tu li~u
Ho~c theo H6 Anh (2012), dftu tu tu nhan hay dftu tu

. san xuAt va v6n. Theo nghia r9ng hon thi day la khu vµc kinh tS hao g6m ca nhfmg doanh
·. nghi~p co v6n dftu tu trµc tiSp nu&c ngoai (FDI) du&i d?ng lien doanh ho~c 100% v6n nu&c
, ngoai vi nhfmg doanh nghi~p nay cfing

sa hfru tu nhan v6 tu li~u san xudt. Dftu tu tu nhan

'. ~ nen khu vµc kinh tS tu nhan co m9t s6 d~c diSm sau:
- Quan h~

sa hfru: Dugc dµa tren quan h~ sa hfm tu nhan v6 tu li~u san xudt. Vi thS,

···toan b(> tu li~u san xudt cfing nhu san phAm san xudt ra tir tu li~u san xudt do d6u thu9c v~ tu

nhan.
- Quan h~ phan ph6i: Chu

sa hfru tu nhan ho v6n ra dftu tu

thi co quy6n quySt djnh

· vi~c phan ph6i san phfrm, lgi nhu~. N goai ra, con co nhfmg d~c diSm: Tinh tµ phat cao,
. song cfing rdt linh ho?t, chu d9ng d6 ra chiSn luge phat triSn, h?n chS t6i da chi phi va mang
l\il hi~u qua kinh tS l&n, co quy m6 da d~g. nh?Y hen lµa ch9n quy m6 phu hgp va t6 chuc
san xuAt t6i uu.
Tom l?i, hi~n nay co nhh~u khai ni~m v~ thu~t ngii' dftu tu, dftu tu tu nhan va dftu tu tu

nhan trong nu&c, tuy nhien (J nghien CUu nay chung ta co thS hiSu hai thu~t ngfr nay nhu sau:
Dftu tu la sµ hy sinh cac ngu6n lµc

ahi~n t?i de ti8n hanh cac ho?t d9ng nao do nh~m

thu ve nhfmg ket qua nhat dinh trong tuang lai l&n hon cac ngu6n lµc da bo ra ds d?t dugc
nhfrng k8t qua do. Dfru tu tu nhan trong nu&c chinh Ia cac thanh phftn tai chinh dugc dftu tu
8


Mi cong ty, t6 chfrc ho~c nhfrng t6 chfrc, nha dfru tu khac ngoai qu6c doanh trong nu6c, cv
th~ nhu cong ty tu nhan, ca nhan trong nu6c, ... v6n d~u tu tu nhan trong nu6c bao g6m ph~n

ti6t ki~m d~ thvc hi~n dfru tu cua dan va phfrn tich lfiy cua cac doanh nghi~p dan doanh, cac
hgp tac xa trong nu6c .

. 2.1.3. Tang trmmg kinh t~
Theo Simon Kuznet (1966) (trich b&i Nguy6n Phu Tv & Huynh Cong Minh, 2010)

. thi tang truang kinh te la S\f gia tang hen vfrng ve San phfun tinh theo dfru nguai ho~C theo
: tirng nhan cong.
•.'

Con theo Douglass C. North va Robert Paul Thomas (1973) (trich b&i Nguy6n Phu

. T1,1 & Huynh Cong Minh, 2010) dua ra tang tru&ng kinh te xay ra n~u san lm;mg tang nhanh

hem dan s6.
Trong khi d6 theo H6 Due Hung va ctg. (2005) thi tang tru&ng kinh t~ la tang them
. hay Ia S\f gia tang ve quy mo san lm;mg cua m9t nen kinh te trong m9t thb'i ky nhfit djnh. San

. lugng (y day dugc hiSu la t6ng san lugng hay san lugng binh quan dfru ngub'i. Tang t6ng san
lugng dugc hi~u la tang tru&ng theo chieu r9ng va tang san lugng binh quan dfru nguai dugc
hi~u Ia tang tru&ng theo chi€u sau. M6i ca nhan se nh~n thfiy dugc gia tr! cua tang tru&ng

thong qua phuc lgi xa hQi ma hQ dUQ'C huang thl,l chfr khong hi~u ro S\f 16n m(;lnh CUa nen

kinh t~.
Hay tang tru&ng kinh t~ Ia S\f gia tang ve quy mo san lugng qu6c gia ho~c quy mo san
lm;mg qu6c gia tinh binh quan tren dfru nguai qua m9t thai gian nhfit dinh (Dinh Phi H6,

2010).
Tang truang kinh ti thuimg dU<;JC do luimg dva tren cac chi s6:
T6ng san phfun qu6c n9i (GDP): dugc djnh nghia Ia gia trj thi truang cua toan b9
hang hoa Va djch Vl,l cu6i cung dUQ'C t(;lO ra hay San xufit ra trong ph(;lm vi lffnh thf> mQt qu6c
gia trong khoang thai gian nhfit d!nh (thuang la m9t nam) (Nguy6n Tr9ng Hoili, 2010).
T6ng san phfrm qu6c dan (GNP) la t6ng gia tr! tinh b&ng ti~n cua nhfrng hang hoa va
djch Vl,l ma mQt nUcYC San xufit ra Ur CaC y~u t6 San xufit cua minh (du la san xufit
mr6c hay

(y

trong

a nu6c ngoai) trong m9t thai kY nhfit dinh (thuang la m9t nam) (Nguy6n Tr9ng

Hoai, 2010).

9

V6i cac chi s6 GDP/GNP, tang tru6ng kinh t~ chi dan thufui dS c~p d€n gia tang nang
h.rc dS t~o ra gia tr! gia tang thong qua cac ho~t d()ng kinh t€. De danh gia tang truang kinh

t~, GDP/GNP tinh theo gia ca sa cua cimg m()t nam g6c (GDP/GNP thµc) thuang duqc quan

' tam nhiSu han do lo?i ho duqc biSn d()ng gia ca. Tang truang kinh tS khong chi dan thudn la
. lam ra nhiSu han cai v6n co ma cfui tr& thanh m()t qua trinh dich chuySn ca du lam thay d6i
~· tit ca cac khia C?nh san xufit va tieu dung. Sµ djch chuySn CO' cfiu kinh tS, trinh d() cong ngh~
'phlit sinh do nhiSu nguyen nhan. Thu nh~p tang lam thay d6i

XU

hu6ng tieu dung, gay ap lµc

',"bu(>c" san xufit, cong ngh~ thay d6i cho phu hqp. DSn luqt minh, san xufit va cong ngh~ l?i
\

•.

.:ca thS kich thich each thuc tieu dung mai, v.v ... T6c d() dich chuySn CO' du kinh tS phl,l
f thu9c vao nang lµc thS chS (th! truang, nha nuac), muc d9 ma cua, v.v ...
Ciing theo Nguy~n Phu Tv va Huynh Cong Minh (2010) hi~n nay co rfit nhiSu nhan

· t6 tac d<)ng dSn tang tru6ng kinh tS cua m()t nu6c nhung tµu

chung l?i gdm co cac nhan t6

· ca ban sau:

Thu nhfit, ngu6n nhan lµc: NhiSu nha kinh t€ cho r~ng ngudn nhan lµc hay v6n con
· nguCYi la ySu t6 quan tr9ng nhfit trong tang tru6ng kinh t€. V6n con nguai bao gdm thS tr?ng,

'. trinh d<) h9c vfin,

kY

nang, kinh nghi~m,

y thfrc t6 chuc va ky

lu~t lao d()ng. Co thS n6i:

. "ngu6n lµc con nguai la ngu6n lµc cua mQi ngu6n lµc", la "tai nguyen cua mQi tai nguyen".
: Vi v~y, con nguai co sue khoe, tri tu~, tay nghS cao, co d()ng lµc va nhi~t tinh, duqc t6 chfrc
. ch~t che se la nhan t6 ca ban cua tang tru6ng kinh t€.
Thfr hai, v6n ddu tu: V6n ddu tu la m<)t trong nhiing nhan t6 quan tr9ng cua qua trinh

san xufit. V6n ddu tu bao gdm: ddu tu tu nhan, ddu tu chinh phu va ddu tu nu6c ngoai. Cac
_ qudc gia dang phat triSn mu6n tich liiy v6n trong tuang lai cfui c6 sµ hy sinh tieu dung ca

nhan trong hi~n t?i. v6n ddu tu cua toan xa h()i khong chi la may moc, thi€t bi dung cho san
xuftt, ma con bao gdm ca luqng v6n ddu tu dS phat triSn lqi ich chung cua toan xa h()i. D6 la
hrgng v6n ddu tu phat triSn CO' sa h? tfuig cua qu6c gia, ma phftn 16n la do chinh phu ddu tu.
Ngoai ra, ngu6n v6n ddu tu tir nu6c ngoai ciing dong vai tro quan tr9ng khong kem. Cac nha

kinh tS h9c da chi ra m6i lien h~ gifra tang GDP v6i tang v6n ddu tu. Harod Domar da neu

cong thfrc tinh hi~u sufit sir dvng v6n, vi€t t~t la ICOR (Incremental Capital Output Ratio).
Do la cy l~ tang ddu tu chia cho

cy

l~ tang cua GDP. Nhiing nSn kinh t€ thanh cong thuang

10


khai dfiu qua trinh phat triSn kinh t6 v6i cac chi s6 ICOR th§.p, thuemg khong qua 3%, co
nghia Ia mu6n tang 1% GDP thi v6n ddu tu phai tang 3%.
Thu ba, ti6n b9 cong ngh~: Ti6n b9 cong ngh~ co tac d\ffig thuc day tang truang vi no
g6p phfin lilm tang nang sufrt lao d()ng, nang cao hi~u su§.t su dl)ng v6n, ti6t ki~m lao d()ng va
v6n tren san phAm nen cling Iugng chi phi nhung san phAm tc;to ra nhi€u hon va ma ra cac
nganh ngh€ va san phfim mai. Nhi€u phat minh, sang ki6n da lam nang su§.t tang mc;tnh nhu:
d()ng ca hai nu6c, may phat di~n, d()ng ca d6t trong vv ... Ngay nay v6i da phat triSn cong
, ngh~ nhfrt la cong ngh~ thong tin, cong ngh~ sinh h9c, cong ngh~ v?t li~u mai vv ... da gop
•,'

. phfut gia tang hi~u qua san xufrt.
Thu tu, xufrt khfiu: Tac d()ng cua xufrt khAu d6i v6i tang truang kinh t6 dugc thu?t
ngfi' kinh t6 g9i la "export-led growth", nghia la tang truang kinh t6 dva vao xu§.t khfiu. Xufrt
: khAu co thS co tac d()ng d6n tang truang kinh t6 m()t each trvc ti6p vi no la m9t thanh phfin
~ ctia tbng san phfim hay m9t each gian ti6p thong qua anh huang cua no d6n cac nhan t6 cua

, tang truang. Xufrt khAu lam tang nhu cfiu trong n€n kinh t6 va do v?y ma r()ng thi truemg cho

. san xufrt n9i dia. Vi~c hu6ng v€ xufrt khAu va cai ma thuong mc;ti cai thi~n qua trinh tai phan
: bd ngu6n Ive, lam tang nang Ive SU dl)ng ngu6n Ive va cc;tnh tranh cua qu6c

gia. Xufrt khAu

',lam tang dfiu tu trong nu6c cfing nhu thu hut dfiu tu nu6c ngoai. Xu§.t khAu giup giam bat
: thfun hvt can can thuong mc;ti. Xu§.t khfiu thuc dfiy thay d6i cong ngh~ va cai thi~n ngudn
: nhan h,rc, qua do lam tang nang sufrt va cubi cling xu§.t khfiu tc;to them ca h9i vi~c lam, tang
thunh?p.
Thu nam, tai nguyen thien nhien: M~c du ti6n b9 d9 khoa h9c ky thu?t khong ngimg
phat triSn va dugc ap dl)ng sau r()ng trong san xu§.t. Cac y6u t6 nh?p lugng co ngu6n g6c tir
thien nhien ngay cang dugc SU d\ffig ti6t ki~m va hi~u qua. Tuy nhien nhi€u ngu6n tai
nguyen thien nhien vftn dong vai tro quy6t dinh trong san xu§.t san phfiro cua nganh va qu6c
gia (nong nghi~p, cong nghi~p khai khoang ... ). Thvc ti~n minh chtrng qu6c gia nao co
ngudn tai nguyen thien nhien phong phu, da dc;tng, giau v€ trfr lugng va ch§.t lugng se co
nhi~u thu?fi lgi trong thu hut FDI va ngugc lc;ti.

Tom lc;ti, qua phan tich tren ta co thS hiSu tang truang kinh t6 Ia sv gia tang v€ quy mo
san ltrgng qubc gia ho~c quy mo san lugng qu6c gia tinh binh quan tren dfiu nguai qua m9t
thai gian nh§.t dinh. Tang truang kinh t6 thuemg dugc do lu11


phdm qu6c m)i (GDP) va t6ng san phfrm qu6c dan (GNP). Cac nhan t6 ca ban tac d()ng dSn
tang truang kinh tS la ngu6n nhan l\fc, v6n dftu tu, tiSn b() cong ngh~, xufrt khfru va tai
nguyen thien nhien.
2.2. M{>t sfi

mo hinh do hrirng tang trlf(mg kinh t~

Hi~n nay, co nhieu mo hinh do luemg S\f tang truang cua kinh tS, tuy nhien m()t s6 mo
; hinh dugc SU d\lng ph6 biSn trong cac nghien Clru, C\l thS:
· 2.2.1. Mo hinh

cA di~n v~ tang trlf(mg kinh t~

Mo hinh c6 diSn ve tang truang kinh tS dugc xay d\fng b&i cac di;ti biSu la Wiliam
Petty (1623-1687), Adam Smith (1723-1790) va David Ricardo (1772-1823) (Vil Thi Ng9c
. PhUng, 2006).
Mo hinh dugc xay d\fllg ca ban co 3 nhan t6 tac d()ng t&i S\f tang truang kinh tS, C\l
· thB nhu sau:
Y= f(K,L,R)

(2.1)

Cac tac gia nay cho r~ng nong nghi~p la nganh kinh tS quan tr9ng nhfrt, tir do ySu t6
. can ban cua cua tang truang kinh tS la dfrt dai (R), lao d()ng (L) va v6n (K). Trong ba ySu t6
' tren thi hQ cho r~ng dfrt dai la quan tr9ng nhfrt. Dfrt dai chinh la S\f gi&i hi;in cua tang truang.

Cac nha kinh tS hQC c6 diSn nay con cho r~ng, hoi;it d()ng cua cac chu thS kinh tS bi chi ph6i
; bm ban tay vo hinh ca chS thi truemg, phu nh~n vai tro cua nha nu&c, cho r~ng day la can tr&
cho phat triSn kinh tS .
.· 2.2.2. Mo hinh tan

cA di~n v~ tang trlf(mg kinh t~ (Mo hinh Solow)

Mo hinh tang truang Solow Ia m()t mo hinh thuySt minh ve ca chS tang truang kinh tS
·do Robert Solow va Trevor Swan xay d\fllg r6i dugc cac hQc gia kinh tS khac b6 sung. Mo

•· hinh nay con gQi la mo hinh tang tru&ng tan c6 diSn vi m9t s6 gia thiSt cua mo hinh d\fa theo
. ly lu~n cua kinh tS hQc tan c6 diSn. Cac nha kinh tS giai thich ngu6n g6c cua S\f tang tru&ng

kinh tS thong qua ham san xufrt. Ham s6 nay noi Ien m6i quan h~ gifra S\f tang Ien cua dftu ra

. vm S\f tang Ien cua ySu t6 dftu vao la v6n (K), lao d()ng (L), tai nguyen (R) va khoa hQC ky
thu~t

(T).

Y= f(K,L,R,T ... )

(2.2)

Trong do: Y: dftu ra (GDP); K: v6n san xufrt; L: s6 lugng lao d()ng; R: ngu6n tai
nguyen thien nhien; T: khoa hQc ky thu~t.
12


Theo trucmg phai nay, co th€ co nhi~u y6u t6 khac tham gia vao qua trinh san xufrt
ngoai cac y6u t6· neu trong ham san xufrt. HQ cho rfutg, m6i nhan t6 d~u co vai tro nhfrt dinh
d6i v&i tang tru6ng san xufrt va gifra chung co quan h~ lfui nhau. Trong do, tu ban duqc quan

tam nhfrt bai vi no di Ii€n v&i ti6n b() khoa hQc va kY thu~t. Lao d()ng duqc coi la ngu6n v6n
·. ban d~u thi6t y6u nhfrt cua tang tru6ng (D6 Phu Trfrn Tinh, 2012).
2.2.3. Mo hinh Harrod - Domar v~ tang tru011g kinh t~
Hai nha kinh t6 hQc Roy Harrod va Evsey Domar da dua ra m6i quan h~ ham s6 gifra
; v6n san xufrt K va san luqng Y, ham nay duqc gQi la mo hinh Harrod - Domar. Theo mo

• hinh nay, nang sufrt cua bfrt kY m()t thµc th€ kinh t6 nao, cho du do la m()t doanh nghi~p, m()t
. n8n kinh t6, hay toan b() n€n kinh t6, d€u phv thu()c vao s6 luqng v6n da dfru tu vao thµc th€

, kinh t6 do (Vii Thi Ng9c Phung,2006).
N6u gQi dfru ra la Y,

cy l~ tang tru6ng cua dfru ra lag:

N6u gQi S la muc tich liiy cua n~n kinh t6 thi cy l~ tich liiy (s) trong dfru tu se la:

st

S= -

Yt

Vi ti6t ki~m la ngu6n dfru tu cua dfru tu, nen v~ m~t ly thuy6t dfru tu luon bing ti6t
Jci~m (St= It), do do cling c6 th6 vi6t:

.,

S=

Yt

Mvc dich cua dfru tu lad~ t~o ra v6n san xufrt, nen It= Af~ giira v6n va san luqng (con gQi la h~ s6 ICOR), ta co:

.

AKt

k'= - LlY
Hay:

It

AY

k= -

Vi:

L1Y

Yt . L1Y

It

Yt

Ytlt

Yt

Do d6 chung ta co:

s
g= k
13

It
/:J. y


0 day k duqc gQi la h~ s6 ICOR (h~ s6 gia tang v6n dfru ra). H~ s6 nay cho biSt Ia dS
GDP tang them tn<)t don vi thi cfrn phai dfru tu hSt bao nhieu don vj.

Tir mo hinh Harrod- Domar, Kasliwal (1995) da dua ra cong thuc tang tru0ng nhu sau:
T6c d<) tang tru0ng = Luqng dfru tux Hi~u qua dfru tu
Luqng dfru tu duqc tinh bfutg cy l~ dfru tu tren GDP va hi~u qua dfru tu la cy l~ nghjch

cua h~ s6 ICOR.

l

lco.R -

l

-

Gi5P -

i

- AGDP - fiGDP - tJ

(2.3)

GDP
. Trong do, I dfru tu va GDP la t6ng san phfrm qu6c n<)i. Cong thuc nay cho thfry m6i
tuong quan

cy l~ nghjch gifra h~ s6 ICOR va t6c d<) tang tru0ng kinh tS. V 6i cy l~ dfru tu so

. vm GDP gi6ng nhau, dia phuong nao co h~ s6 ICOR thfrp hon thi se t:;io ra m<)t t6c d<) tang
· tnr6ng kinh tS cao hon. Do do, ngub'i ta thuemg su dt,mg h~ s6 nay dS so sanh sg khac bi~t

: ve t6c d9 tang truang giua cac vung ho~c cac nuac khac nhau.
Nhu v~y, h~ s6 ICOR cang thfrp chfrng to dfru tu cang hi~u qua. H~ s6 nay thfrp hon

c6 nghia la cfrn m<)t cy l~ dfru tu trong GDP thfrp hon de duy tri cling m<)t t6c d() tang tru6ng.
Tuy nhien, theo quy lu~t v€ lqi rue bien giam dfrn, khi n€n kinh ts cang phat trien, rue la

·GDP binh quan dfru ngub'i tang, thi h~ s6 ICOR se gia tang, hie nay ti€n lmmg gia tang cao

va n€n kinh tS mang tinh tham dt,mg v6n; n€n kinh tS

cfrn m()t

cy l~ dfru tu trong GDP cao

hem dS duy tri cimg m()t t6c d() tang tru6ng. Tue la theo mo hinh nay, de tang tru0ng kinh tS
thi phai tang

cy l~ tiSt ki~m (dfru tu) va giam h~ s6 ICOR (tang hi~u qua sir dt,mg v6n) (Hd

Due Hung, 2005).
V~y t6c d() tang tru6ng kinh tS phv thu<)c vao (1)

(2) h~ s6 ICOR (hi~u qua

cy l~ tiSt ki~m hay cy l~ dfru tu; ho~c

su dvng v6n), ho~c ph\l thu<)c vao ca hai ySu t6 tren. Noi each

khac tang truang GDP co quan h~ duang v6i cy l~ dfru tu va quan h~ nghjch vai ICOR.
Tuy v~y, trong thgc tS thi tang tru6ng kinh tS co the xay ra kh6ng phai vi ly do tang

d&u tu, ho~c nguqc l:;ii nSu dfru tu kh6ng co hi~u qua van co the dan dSn khong co S\f tang
tru0ng. Cfing theo cac nha kinh tS, ke ca trong truemg hqp dfru tu co hi~u qua thi S\f tang

tY

I~ tiSt ki~m cfing chi co the t:;io nen t6c d() tang truang kinh tS ngitn h~ chu khong the d:;it

trong dai h:;in.
14