Phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh đắk lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục việt nam (tt)

i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI VĂN TÀI

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH ĐẮK LẮK
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VIỆT NAM

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9 14 01 14

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Hà Nội - 2018


2

LUẬN ÁN ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Trần Hữu Hoan
PGS. TS. Nguyễn Xuân Thức

Người phản biện 1: GS. TS. Nguyễn Đức Chính

Người phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Tiến Hùng

Người phản biện 3: PGS. TS. Trần Thị Tuyết Oanh

Luận án được bảo vệ tại Hội đồng cấp Học viện chấm Luận án Tiến sĩ
họp tại Học viện Quản lý Giáo dục.
Vào hồi ......giờ.....phút, ngày......tháng......năm 2018

Có thể tìm đọc luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Trung tâm Công nghệ Thông tin - Thư viện, Học viện Quản lý Giáo dục.


3

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay ở Việt Nam, Tiểu học là cấp học đầu tiên
trong bậc học phổ thông có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Hoàn thành chương trình Tiểu học
là trình độ tối thiểu bắt buộc phải đạt tới của mọi người dân, tạo nên mặt bằng dân trí của cả
dân tộc. Hiệu trưởng trường Tiểu học là người "Đại diện chức trách hành chính"; là người
"Quản lý và lãnh đạo tập thể hội đồng sư phạm"; là người " Điều hành nhà trường theo
Điều lệ trường Tiểu học". Vì vậy để thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình, người Hiệu
trưởng phải có đủ kỷ năng, trình độ, bản lĩnh và đầy đủ các yếu tố cần và đủ trong bối cảnh
hội nhập và đổi mới giáo dục; đổi mới chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam hiện nay.
Thực tiễn, Đắk Lắk là tỉnh miền núi thuộc khu vực Tây Nguyên, đời sống kinh tế
của nhân dân còn nhiều khó khăn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Trong tình hình
đó, công tác giáo dục của tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, đặc biệt trong thực trạng nền
giáo dục nói chung đang phải thực hiện nhiều chương trình mục tiêu quốc gia do Chính
phủ chỉ đạo (chương trình phổ cập giáo dục các cấp, bậc học), mặt khác lại phải thực hiện
các chương trình đổi mới để theo kịp xu thế phát triển của thế giới, bên cạnh đó Đắk Lắk là
một tỉnh có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống (47 dân tộc), tạo ra môi trường đa văn

hóa, đa ngôn ngữ trong giao tiếp.
Tác giả chọn vấn đề: "Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục Việt Nam" để nghiên cứu trong khuôn khổ luận án
chuyên ngành Quản lý giáo dục nhằm tìm ra một số giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Tiểu học của tỉnh
Đắk Lắk đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục nước ta hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học trong bối cảnh đổi mới giáo dục và khảo sát đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, luận án sẽ đề xuất các giải pháp
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học của tỉnh Đăk Lắk trong bối cảnh đổi mới
giáo dục Việt Nam hiện nay
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh
đổi mới giáo dục Việt Nam hiện nay.
4. Giả thuyết khoa học
Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trước những yêu cầu
đổi mới giáo dục còn bộc lộ các bất cập trong quy hoạch, đào tạo và bồi dưỡng, đánh giá,
bổ nhiệm, sử dụng và thực hiện chính sách đãi ngộ với cán bộ dẫn đến chất lượng đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học chưa hợp lý về cơ cấu và chất lượng còn yếu. Việc tìm ra giải
pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực,


4

theo hướng chuẩn hóa phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và định hướng phát triển giáo
dục Tiểu học tỉnh Đắk Lắk sẽ góp phần nâng cao được chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học của tỉnh, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường Tiểu học
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục Việt Nam

5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh
Đắk Lắk trong giai đoạn hiện nay.
5.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
theo hướng chuẩn hóa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
5.4. Khảo nghiệm và thử nghiệm các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học tỉnh Đắk Lắk mà luận án đã đề xuất.
6. Câu hỏi nghiên cứu
6.1. Đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào
tạo. Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học là lực lượng nòng cốt đảm trách sứ mệnh lãnh đạo
và quản lý các hoạt động của nhà trường, nhất là trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay,
năng lực của người Hiệu trưởng cần được xác định rõ.
6.2. Cơ sở khoa học và thực tiễn của việc phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
trong bối cảnh đổi mới giáo dục Việt Nam cần được lý giải thỏa đáng.
6.3. Nhận diện điểm mạnh, hạn chế của đội ngũ Hiệu trưởng và phát triển đội ngũ này
trong các trường Tiểu học thuộc khu vực Tây Nguyên nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng là
cơ sở thực tiễn quan trọng để tìm ra giải pháp khắc phục những hạn chế trong công tác phát
triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học.
6.4. Yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay đặt ra cho phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học những vấn đề khác biệt nào.
7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản lý phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng các trường Tiểu học công lập thuộc tỉnh Đắk Lắk.
- Địa bàn khảo sát tại 402 trường Tiểu học công lập trong tổng số 424 trường Tiểu
học trên 15 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Đắk Lắk, đại diện cho các vùng thuận lợi,
vùng ít thuận lợi và vùng khó khăn.
8. Luận điểm bảo vệ
- Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ngoài phẩm chất và năng lực

nghề nghiệp chung của Chuẩn Hiệu trưởng còn có những phẩm chất và năng lực nghề
nghiệp riêng, có tính đặc thù cho vùng miền núi Tây Nguyên gồm nhiều nét văn hóa của
các dân tộc thiểu số. Với những đặc trưng của địa hình vùng núi, với nhiều điểm trường
được thành lập, phân bố rải rác tại các thôn buôn vùng sâu, vùng xa, cùng với thành phần
dân cư phức tạp, nhiều thành phần dân tộc cùng sinh sống trên cùng một địa bàn, tạo nên
những nét riêng và đặc thù trong quản lý cần được phát hiện, phân tích, đánh giá và đưa ra


5

những giải pháp phù hợp.
- Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk hiện nay còn có
những bất cập: chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới nguồn nhân lực giáo dục, chưa thực sự
mang tính đặc thù phù hợp với tỉnh Đắk Lắk, ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học và chất lượng giáo dục Tiểu học.
- Thực hiện các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk
Lắk theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực, tiếp cận năng lực sẽ khắc phục được những hạn
chế trong phát triển đội ngũ hiệu trưởng, đồng thời nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học.
9. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
9.1. Phương pháp luận nghiên cứu
9.1.1. Tiếp cận hệ thống
9.1.2. Tiếp cận thực tiễn
9.1.3. Tiếp cận theo Chuẩn
9.1.4. Tiếp cận quản lý nguồn nhân lực
9.1.5. Tiếp cận năng lực
9.2. Phương pháp nghiên cứu
9.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
9.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
9.2.3. Các phương pháp hỗ trợ khác

10. Đóng góp mới của luận án
- Bổ sung và làm phong phú lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân lực và hướng chuẩn hóa.
- Xác định khung năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh
đổi mới giáo dục.
- Đánh giá thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng và phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường
Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong giai đoạn hiện nay.
- Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
- Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ sở giáo
dục đại học trong việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý trường tiểu học.
11. Cấu trúc luận án
- Chương 1. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong
bối cảnh đổi mới giáo dục.
- Chương 2. Thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
- Chương 3. Giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục.


6

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Để nhận diện vấn đề nghiên cứu, đề ra hướng kế thừa để tiếp tục nghiên cứu luận
án, tác giả tập trung tổng quan các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước theo hai vấn
đề sau đây : 1) Nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực quản lý giáo dục; 2) Nghiên cứu
về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường phổ thông.

Các công trình khoa học trong và ngoài nước đã nghiên cứu những vấn đề cơ bản và
tổng quát nhất về quản lý, phát triển nguồn nhân lực nói chung, quản lý giáo dục, quản lý
nhà trường và phát triển nguồn nhân lực giáo dục. Đối với các công trình nghiên cứu khoa
học có đề cập đến đội ngũ CBQL giáo dục thì tập trung nhiều về tiêu chuẩn, yêu cầu của
người CBQL trong các trường học và một số ít nghiên cứu về giải pháp phát triển đội ngũ
CBQL, trong đó có Hiệu trưởng trường Tiểu học. Tuy nhiên, cho đến hiện nay vẫn chưa có
nhiều công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đối với các
vùng miền có nhiều dân tộc thiểu số, có điều kiện phát triển KT-XH còn rất khó khăn như
Tây Nguyên, đặc biệt là ở tỉnh Đắk Lắk.
1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài.
1.2.1. Nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực
1.2.1.1. Nguồn nhân lực, nguồn nhân lực giáo dục
1) Nguồn nhân lực: (Human Resources) là nguồn lực về con người trong một tổ chức cụ thể,
là nhân tố con người trong một tổ chức đó. Nguồn lực con người được hiểu là người lao động
có trí tuệ cao, có tay nghề thành thạo, có phẩm chất đạo đức tốt, được đào tạo, bồi dưỡng và
phát huy bởi một nền GD và ĐT tiên tiến gắn liền với một nền KH&CN hiện đại.
2) Nguồn nhân lực giáo dục: là nguồn lực về con người trong các tổ chức giáo dục và đào
tạo, bao gồm CBQL, giáo viên, nhân viên và người lao động. Nguồn nhân lực quản lý giáo
dục: là nguồn lực về con người làm công tác quản lý trong các tổ chức giáo dục và đào tạo,
bao gồm CBQL nhà trường (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng).
1.2.1.2. Phát triển nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực giáo dục
1) Khái niệm phát triển: Theo Phạm Minh Hạc “Phát triển được hiểu là sự thay đổi hay
biến đổi tiến bộ, là một phương thức của vận động, hay là quá trình diễn ra có nguyên
nhân, dưới những hình thức khác nhau như tăng trưởng, tiến hóa, chuyển đổi, mở rộng,
cuối cùng tạo ra biến đổi về chất” [36].
2) Phát triển nguồn nhân lực : Theo Trần Xuân Cầu và Mai Quốc Chánh: “...Phát triển
nguồn nhân lực là quá trình tăng lên về mặt số lượng (quy mô) nguồn nhân lực và nâng cao
về mặt chất lượng nguồn nhân lực, tạo ra cơ cấu nguồn nhân lực ngày càng hợp lý” [11].
3) Phát triển nguồn nhân lực giáo dục: là hoạt động quản lý nhằm làm cho nguồn nhân lực

7

giáo dục biến đổi theo hướng tiến bộ về số lượng, cơ cấu và đặc biệt là chất lượng để lực
lượng nhân lực của lĩnh vực giáo dục đào tạo đáp ứng được các yêu cầu và nhiệm vụ giáo
dục đào tạo được giao.
1.2.2. Cán bộ quản lý, cán bộ quản lý giáo dục
1.2.2.1. Khái niệm cán bộ quản lý : là khái niệm dùng để chỉ những người mà hoạt động nghề
nghiệp của họ hoàn toàn hay chủ yếu gắn với việc thực hiện chức năng quản lý trong một tổ chức;
nhằm điều hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện những quyết định của cán bộ lãnh đạo tổ chức đó.
1.2.2.2. Cán bộ quản lý giáo dục: là cán bộ quản lý làm việc trong một cơ quan quản lý giáo
dục hoặc trong một cơ sở giáo dục, nhằm điều hành, hướng dẫn và tổ chức thực hiện những
quyết định của cán bộ lãnh đạo giáo dục của cơ quan hoặc cơ sở đó.
1.2.3. Hiệu trưởng, đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
1.2.3.1. Hiệu trưởng, Hiệu trưởng trường Tiểu học
1) Hiệu trưởng: Theo Luật Giáo dục Việt Nam [82]: “Hiệu trưởng là người chịu trách
nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ
nhiệm, công nhận. Hiệu trưởng các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân phải được
đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý trường học". Kết hợp khái niệm Cán bộ quản lý
giáo dục với khái niệm Hiệu trưởng, có thể hiểu: Hiệu trưởng là cán bộ quản lý giáo dục,
chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của một nhà trường, do cơ quan nhà nước có thẩm
quyền bổ nhiệm, công nhận.
2) Hiệu trưởng trường Tiểu học: Từ khái niệm trên, có thể hiểu Hiệu trưởng trường Tiểu
học là cán bộ quản lý giáo dục, chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của một trường
Tiểu học, do cơ quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận.
1.2.3.2. Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học: Là tập hợp các cán bộ quản lý giáo dục có
trách nhiệm quản lý các hoạt động của các nhà trường Tiểu học, do cơ quan nhà nước có
thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận.
1.2.3.3. Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
Là việc thực hiện các hoạt động quản lý xây dựng quy hoạch phát triển, tuyển chọn,

bổ nhiệm, sử dụng, miễn nhiệm, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá và xây dựng môi trường làm
việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đáp ứng được yêu cầu
và nhiệm vụ giáo dục, đào tạo.


8

1.3. Giáo dục Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục
1.3.1. Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân
1.3.1.1. Vị trí của trường Tiểu học
1.3.1.2. Mục tiêu giáo dục Tiểu học
1.3.1.3. Nhiệm vụ, quyền hạn và hoạt động của trường Tiểu học
1.3.1.4. Quy định hạng trường Tiểu học
1.3.2. Đổi mới giáo dục Tiểu học
1.3.2.1. Đổi mới giáo dục phổ thông
1.3.2.2. Yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông đặt ra đối với giáo dục Tiểu học
1.4. Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đối mới giáo dục
1.4.1. Vị trí và vai trò của Hiệu trưởng trường Tiểu học
Hiệu trưởng trường Tiểu học có vị trí là người đứng đầu nhà trường, do cơ quan
nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận; có vai trò kép vừa là người lãnh đạo và
vừa là người quản lý.
1.4.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường Tiểu học
Hiệu trưởng trường Tiểu học thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của mình theo qui
định của Điều lệ trường Tiểu học[7]
1.4.3. Yêu cầu đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩn Hiệu trưởng
Được qui định tại Thông tư số 14/2011/TT-BGDĐT [8] gồm 4 Tiêu chuẩn với 18 Tiêu
chí là để Hiệu trưởng trường Tiểu học tự đánh giá, cơ quan quản lý giáo dục đánh giá, xếp
loại Hiệu trưởng, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và CBQL giáo dục xây dựng, đổi
mới chương trình đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý của Hiệu
trưởng.

1.4.4. Yêu cầu của đổi mới giáo dục đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học
1.4.4.1. Mô tả công việc của Hiệu trưởng trường Tiểu học
1.4.4.2. Năng lực của Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục
1.4.4.3. Hiệu trưởng trường Tiểu học các vùng miền núi nhiều dân tộc thiểu số
1.4.5. Yêu cầu của đổi mới giáo dục đặt ra đối với công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học
1.4.5.1. Những yêu cầu chung
1.4.5.2. Những yêu cầu đặc thù đối với công tác phát triển Hiệu trưởng trường Tiểu học
vùng miền núi nhiều dân tộc thiểu số


9

1.5. Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục
1.5.1. Vận dụng mô hình lý thuyết Leonard Nadler trong phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học
1.5.1.1. Mô hình lý thuyết Leonard Nadler
Nhà khoa học Leonard Nadler người Mỹ đã đưa ra lý thuyết phát triển nguồn nhân
lực trong cuốn “Phát triển nguồn nhân lực” (Developing Human Resource) [106] với các
nội dung: Giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực; Sử dụng nguồn nhân lực; Tạo môi trường
phát triển nguồn nhân lực.
1.5.1.2. Vận dụng mô hình lý thuyết Leonard Nadler vào phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học
Nội dung phát triển nguồn nhân lực giáo dục trong lĩnh vực giáo dục đào tạo theo
mô hình quản lý của Leonard Nadler bao gồm nhiều nội dung, có thể vận dụng để thực
hiện phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ở các nội dung gồm:

1)Kế

hoạch

hoá nguồn nhân lực; 2) Tuyển mộ và lựa chọn nhân lực; 3) Bồi dưỡng và phát triển đội
ngũ CBQL dự nguồn; 4) Sử dụng và tạo môi trường làm việc; 5)Đánh giá, thẩm định kết
quả làm ; 6) Đề bạt, thuyên chuyển, biệt phái, giáng cấp và sa thải.
1.5.2. Phân cấp quản lý nhà nước về gáo dục đối với giáo dục Tiểu học
1.5.2.1. Phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục
1.5.2.2. Phân cấp quản lý nhà nước đối với giáo dục Tiểu học
Phân cấp quản lý nhà nước đối với giáo dục Tiểu học thực chất là việc triển khai các
hoạt động hành chính nhà nước trong quá trình chỉ đạo các hoạt động giáo dục tại các
trường Tiểu học. ..Nội dung phân cấp trong quản lý nhà nước đối với giáo dục Tiểu học
bao gồm: 1) Quản lý tổ chức bộ máy; 2) Quản lý nhân sự

3) Quản lý tài chính

4)Quản

lý hoạt động chuyên môn.
1.5.2.3. Phân cấp quản lý nhà nước đối với phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
Quản lý phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học với nhiều chủ thể quản lý
và các chủ thể phối hợp khác nhau, như: Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và đào
tạo và các phòng ban chức năng trong ủy ban nhân dân, nhưng chủ thể chính trong việc
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học thuộc về Phòng Giáo dục và Đào tạo.
1.5.3. Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới
giáo dục
1.5.3.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
1) Quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học là việc làm nhằm giới thiệu được những
người vào danh sách để các cấp có thẩm quyền ra quyết định bổ nhiệm thành Hiệu


10

trưởng trường Tiểu học trước mắt và trong một khoảng thời gian nhất định về tương lai.
2) Quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học là việc tiến hành xác định
được nhu cầu và yêu cầu đối với đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học về số lượng, cơ cấu,
chuẩn về trình độ đào tạo, năng lực và phẩm chất; đề ra mục tiêu, xác định các biện pháp
và các điều kiện để có đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đáp ứng được các yêu cầu phát
triển giáo dục Tiểu học.
3) Thiết lập quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được triển khai qua
việc thực hiện các chức năng cơ bản của quản lý (kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm
tra) với các hoạt động quản lý của cơ quan chủ quản được phân cấp thực hiện.
1.5.3.2. Tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo năng lực
1.5.3.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo năng lực
1.5.3.4.Tổ chức đánh giá đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo năng lực
1.5.3.5. Xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học
Từ những lý luận về phát triển đội ngũ CBQL nêu trên ta thấy: Phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học các trường Tiểu học theo các Chuẩn và chương trình qui định,
thực chất là tuyển dụng, xây dựng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá, tuyển chọn,
sắp xếp bổ nhiệm, cũng như tạo môi trường và động cơ cho đội ngũ này phát triển. Để thực
hiện tốt việc này chúng ta cần nghiên cứu đặc điểm của từng địa phương, vùng miền, số
lượng và đặc trưng của các trường tiểu học, bối cảnh về chính trị, kinh tế - xã hội hiện tại,
yêu cầu chuẩn đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học cùng những đặc điểm tâm lý của người
Hiệu trưởng để đề ra nội dung, giải pháp cho phù hợp.
1.6. Yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục
1.6.1. Các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường Tiểu học
1.6.1.1. Đào tạo, bồi dưỡng của các cơ sở đào tạo có chức năng đào tạo, bồi dưỡng Hiệu
trưởng trường Tiểu học
1.6.1.2. Nhận thức và năng lực tự thân của Hiệu trưởng trường Tiểu học
1.6.1.3. Năng lực của đội ngũ CBQL nhân sự giáo dục của các cơ quan quản lý Nhà nước về

giáo dục
1.6.2. Các yếu tố khách quan thuộc về các cấp quản lý và môi trường quản lý người Hiệu
trưởng trường Tiểu học
1.6.2.1. Bối cảnh hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo
1.6.2.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, văn hóa và phong tục tập quán địa phương


11

1.6.2.3. Luật pháp, chính sách, điều lệ, quy chế và các Chuẩn trong giáo dục Tiểu học

Kết luận chương 1
Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân
lực trong bối cảnh đổi mới giáo dục là việc thực hiện các hoạt động quản lý xây dựng quy
hoạch phát triển, tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng, miễn nhiệm, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá
và xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ giáo dục, đào tạo.
Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới
giáo dục bao gồm xây dựng quy hoạch phát triển, tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng, miễn
nhiệm, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá và xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm
việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ giáo
dục, đào tạo.
Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục bao gồm các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường Tiểu học:
Đào tạo, bồi dưỡng của các cơ sở đào tạo có chức năng đào tạo, bồi dưỡng Hiệu trưởng
trường Tiểu học; Nhận thức và năng lực tự thân của Hiệu trưởng trường Tiểu học; Năng
lực của đội ngũ CBQL nhân sự giáo dục của các cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục.
Các yếu tố khách quan thuộc về các cấp quản lý và môi trường quản lý người hiệu trường
trường Tiểu học: Bối cảnh hội nhập quốc tế về giáo dục và đào tạo; Điều kiện tự nhiên,
kinh tế - xã hội, văn hóa và phong tục tập quán địa phương; Luật pháp, chính sách, điều lệ,

quy chế và các chuẩn trong giáo dục Tiểu học; Mức độ và chất lượng đầu tư tài chính và cơ
sở vật chất của địa phương phục vụ cho phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học.
Việc phân tích các khái niệm cốt lõi, vấn đề lý luận liên quan đến đề tài luận án, phân
tích bối cảnh cùng với các nét đặc thù trong Chương 1 sẽ là cơ sở lý luận giúp tác giả luận
án tổ chức khảo sát thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học và phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh hiện nay.


12

Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
TỈNH ĐẮK LẮK TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội, giáo dục của tỉnh Đắk Lắk
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội
2.1.1.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên
2.1.1.2. Đặc điểm về dân tộc
2.1.1.3. Tổng quan về cơ sở hạ tầng
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục và giáo dục Tiểu học của tỉnh Đắk Lắk
2.1.2.1. Khái quát chung về quy mô và chất lượng giáo dục và đào tạo:
1)Về quy mô phát triển giáo dục; 2) Về chất lượng giáo dục.
2.2.2.2. Tình hình phát triển giáo dục Tiểu học
1) Về quy mô giáo dục Tiểu học; 2) Về chất lượng giáo dục Tiểu học; 3) Về đội ngũ
nhân lực giáo dục Tiểu học; 4) Về cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục Tiểu học.
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng
2.2.1 Mục đích khảo sát
Tổ chức khảo sát thực trạng đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học và phát triển đội
ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Đắk Lắk nhằm thu thập số liệu xây dựng cơ sở thực
tiễn cho việc đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Đắk
Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

2.2.2. Đối tượng khảo sát
1) Nhóm 1: Giáo viên các trường Tiểu học; 2) Nhóm 2: CBQL trường Tiểu học; 3)
Nhóm 3: Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo; UBND huyện; phòng Nội vụ, phòng Giáo dục và
Đào tạo các huyện thị xã, thành phố; Đảng ủy, Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn.
2.2.3. Nội dung khảo sát
Tổ chức khảo sát thực trạng tập trung làm nổi bật 3 nội dung sau: 1)Thực trạng đội
ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học về các nội dung: số lượng, cơ cấu, chất lượng; 2) Thực
trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học của tỉnh Đắk Lắk; 3) Thực trạng các
yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học tỉnh Đắk Lắk.
2.2.4.Phương pháp và công cụ khảo sát
1). Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi; 2) Phương pháp phỏng vấn; 3) Phương
pháp toán thống kê.


13

2.2.5. Tiêu chí và thang đánh giá
2.2.5.1. Tiêu chí đánh giá
1) Đánh giá các năng lực của Hiệu trưởng trưởng Tiểu học; 2) Đánh giá công tác
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học; 3) Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến phát
triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk.
2.2.5.2. Thang đánh giá
Việc lựa chọn kết quả nghiên cứu được tiến hành theo 02 cách: tính tần suất (%) và tính
điểm trung bình. Tính số lượng các ý kiến với tính tỉ lệ phần trăm và tính điểm trung bình.

2.2.5.3. Cách thức khảo sát
Được thực hiện gồm 4 bước trên 03 nhóm khách thể được khảo sát.
2.2.6. Địa bàn nghiên cứu và mẫu khảo sát thực trạng
2.2.6.1. Địa bàn nghiên cứu - khái quát về hệ thống trường Tiểu học tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Khảo sát tại 402 trường Tiểu học công lập trong tổng số 424 trường Tiểu học trên 15

huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Đắk Lắk, đại diện cho các vùng thuận lợi, vùng ít thuận
lợi và vùng khó khăn.
2.2.6.2. Mẫu khách thể khảo sát thực trạng
Được thực hiện trên 1.350 đối tượng khách thể, ở 03 nhóm đối tượng khác nhau, đại
diện cho các vùng thuận lợi, ít thuận lợi và vùng khó khăn.
2.3. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đăk Lăk đã được thực hiện
khảo sát trên nguồn cung cấp của Sở GD và Đào tạo Đăk Lăk năm 2016 gồm hệ thống
các Bảng về :
2.3.1. Số lượng
2.3.2. Cơ cấu và trình độ gồm: Trình độ đào tạo; Lý luận chính trị; Nghiệp vụ QLGD, tin
học, tiếng dân tộc; Cơ cấu độ tuổi, thâm niên giảng dạy, giới tính, dân tộc, Đảng viên;
Thâm niên giảng dạy trước khi bổ nhiệm Hiệu trưởng; Cơ cấu giới tính, dân tộc, Đảng
viên.
2.3.3. Chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
2.3.3.1. Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp


14

Thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk được thể hiện kết quả tại Bảng 2.18
2.3.3.2. Năng lực nghiệp vụ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm
Thực trạng năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm của Hiệu trưởng
trường Tiểu học tại tỉnh Đăk Lăk được thể hiện tại Bảng 2.19.
2.3.3.3. Năng lực quản lý nhà trường
Thực trạng năng lực quản lý nhà trường được thể hiện tại Bảng 2.20.
2.3.3.4. Năng lực tổ chức phối hợp với gia đình học sinh, cộng đồng và xã hội
Thực trạng năng lực tổ chức phối hợp với gia đình học sinh, cộng đồng và xã
hội của Hiệu trưởng trường Tiểu học được thể hiện tại Bảng 2.21.

2.3.3.5. Tổng hợp kết quả về mức độ đáp ứng phẩm chất, năng lực của đội ngũ hiệu trưởng
với chuẩn và thực tiễn công việc
Nhìn tổng thể thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức và năng lực nghề nghiệp của
Hiệu trưởng trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk thể hiện qua biểu đồ sau:

Biểu đồ 2.4. Thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức và năng lực nghề nghiệp
của Hiệu trưởng trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk


15

2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
2.4.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ Hệu trưởng trường Tểu học
Thực trạng công tác quy hoạch đội ngũ Hệu trưởng trường Tểu học được thể hiện
tại Bảng 2.23.
2.4.2. Tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ Hệu trưởng trường Tểu học
Thực trạng tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm Hệu trưởng
trường Tểu học được thể hiện tại Bảng 2.24.
2.4.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tểu học
Thực trạng hoạt động bồi dưỡng đội ngũ Hệu trưởng trường Tiểu học tại tỉnh Đắk
Lắk được thể hiện tại Bảng 2.25.
2.4.4. Tổ chức đánh giá đội ngũ Hiệu trưởng trường Tểu học
Thực trạng hoạt động đánh giá đội ngũ Hệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
thể hiện tại Bảng 2.26.
2.4.5. Xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tểu học
Thực trạng tạo môi trường phát triển cho đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được
thể hiện tại Bảng 2.27.
2.4.6. Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện chế độ chính sách đối với Hiệu
trưởng trường Tiểu học

Thực trạng việc thực hiện phân công, bố trí sử dụng, thực hiện chế độ, chính sách,
khen thưởng, kỷ luật và cơ chế đãi ngộ đối với Hiệu trưởng được thể hiện tại Bảng 2.28.
2.4.7. Tổng hợp thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ở tỉnh Đắk Lắk
Nhận diện thực trạng sáu nội dung của phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học tại tỉnh Đăk Lăk và sự tương quan giữa các nội dung qua biểu đồ sau :


16

Biểu đồ 2.10. Mức độ thực hiện các nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
2.5. Đánh giá sự ảnh hưởng của các yếu tố đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục
Kết quả được thể hiện tại Bảng 2.30. Thực trạng các yếu tố thuộc về người Hiệu
trưởng trường Tiểu học ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học và tại Bảng 2.31. Thực trạng các yếu tố thuộc về các cấp quản lý, môi trường quản lý
phát triển Hiệu trưởng trường Tiểu học. Các khách thể đánh giá mức độ ảnh hưởng của các
yếu tố tương đương nhau đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh
Đắk Lắk.
2.6. Đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục
2.6.1. Điểm mạnh
Các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã thực hiện đầy đủ các hoạt
động phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tại địa phương mình trên cơ sở lý
thuyết phát triển nguồn nhân lực, trong đó có các hoạt động cụ thể về các lĩnh vực.
2.6.2. Điểm yếu
Cùng với các mặt mạnh về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trên địa
bàn tỉnh Đắk Lắk nêu trên, công tác này cũng còn không ít những hạn chế là hầu hết các
hoạt động phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tại các huyện trên địa bàn tỉnh
theo kết quả nghiên cứu theo các nội dung trên cho thấy nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các

17

hạn chế trong công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tập trung vào 6 lĩnh
vực hoạt động quản lý .
2.6.3. Thời cơ
Với quan điểm và chủ trương quan tâm mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước về đổi mới
giáo dục trong giai đoạn hiện nay, luôn coi trọng đầu tư và quan tâm đến giáo dục và đào
tạo, cùng với những chính sách đặc thù đầu tư cho sự phát triển vùng sâu, vùng xa, vùng
đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là vùng Tây Nguyên trong đó có tỉnh Đắk Lắk. Điều
kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, nhân viên và CBQL giáo dục hiện nay nói chung và
giáo dục Tiểu học tại tỉnh Đắk Lắk nói riêng tương đối ổn định về qui mô phát triển, cùng
với những chính sách đã và đang thực hiện có hiệu quả tại tỉnh Đắk Lắk. .. sẽ là cơ hội để
ngành giáo dục và đào tạo của tỉnh phát triển toàn diện.
2.6.4. Thách thức
Đắk Lắk là tỉnh có 47 dân tộc anh em đoàn kết, sinh sống nên đời sống văn hóa xã
hội giao lưu, đa dạng, phong phú, nhiều giá trị văn hóa đang được bảo tồn và phát huy.
Những đặc điểm nổi bật trong quan hệ dân cư - dân tộc ở Đắk Lắk ảnh hưởng lớn đến quá
trình xây dựng môi trường văn hóa cộng đồng ở cơ sở. Tình trạng phân bố dân cư xen kẽ
mang tính tự phát, từ nhiều luồng khác nhau đến làm cho đời sống văn hóa đa dạng và
phức tạp. Sự chênh lệch về trình độ kinh tế giữa các dân tộc và sự đa dạng về tín ngưỡng,
phong tục tập quán và truyền thống văn hóa tạo nên những “độ chênh” về văn hóa, đặc biệt
là đối với đồng bào các dân tộc thiểu số. Là những thách thức lớn cho mỗi Hiệu trưởng
trường Tiểu học trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình tại địa phương.

Kết luận chương 2
Thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tại tỉnh Đắk Lắk. Qua
khảo sát 1.350 khách thể bao gồm: Giáo viên các trường Tiểu học; CBQL trường Tiểu học;
Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo; UBND huyện; phòng Nội vụ, phòng Giáo dục và Đào tạo

các huyện thị xã, thành phố; Đảng ủy, Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn về đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học và công tác phát triển đội ngũ Hiệu trường Tiểu học trên địa
bàn tỉnh Đắk Lắk bước đầu kết luận:
- Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học có Phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp
tốt. Năng lực nghiệp vụ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm; Năng lực quản lý nhà trường;
Năng lực tổ chức phối hợp với gia đình học sinh, cộng đồng và xã hội đạt mức độ khá.
- Công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được thực hiện ở mức độ
khá tốt. Các nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được đánh giá thực


18

hiện không đồng đều nhau: 1) Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học; 2) Tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học; 3) Tổ
chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học; 4) Tổ chức đánh giá đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học; 5) Xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội
ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học; và 6) Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện
chế độ chính sách đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
tỉnh Đắk Lắk bao gồm: Các yếu tố thuộc về bản thân người Hiệu trưởng trường Tiểu học
và các yếu tố khách quan thuộc về các cấp quản lý và môi trường quản lý người Hiệu
trưởng trường Tiểu học. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố rất nhiều đến công tác phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk.
Kết quả khảo sát thực trạng cùng với việc chỉ ra các điểm mạnh, hạn chế, thời cơ và
thách thức là cơ sở thực tiễn vững chắc để đề xuất các giải pháp Phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục Việt Nam trong
Chương 3.
Chương 3
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC
TỈNH ĐẮK LẮK TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC

3.1. Định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của tỉnh Đắk Lắk
3.1.1. Định hướng phát triển giáo dục Tiểu học
3.1.1.1. Định hướng chung
3.1.1.2. Một số mục tiêu cụ thể ở cấp Tiểu học
3.1.1.3. Nâng cao chất lượng giáo dục dân tộc, vùng sâu, vùng xa


19

3.1.1.4. Về tổ chức hoạt động giáo dục ở cấp Tiểu học
3.1.2. Định hướng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
3.1.2.1. Những định hướng chung
3.1.2.2. Những định hướng phù hợp với đặc thù tỉnh Đắk Lắk
3.2. Nguyên tắc đề xuất giải pháp
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo kế thừa
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo thực tiễn
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo hệ thống
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo hiệu quả và khả thi
3.3. Giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh
đổi mới giáo dục
3.3.1. Tổ chức cụ thể hoá Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học để đáp ứng yêu cầu phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh hiện nay
3.3.1.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Tổ chức cụ thể hóa Chuẩn hiệu trưởng trường Tiểu học hiện hành để phục vụ công tác
quản lý và phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học, đồng thời phù hợp với tình hình
phát triển giáo dục tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
3.3.1.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Để thực hiện có hiệu quả giải pháp này, Giám đốc Sở GD&ĐT thực hiện hoạt động
quản lý theo các chức năng cơ bản của quản lý (kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra)
thực hiện giải pháp theo các bước cụ thể.

3.3.1.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
- Bộ GD&ĐT cần phải xem xét để bổ sung, điều chỉnh Chuẩn hiệu trưởng trường
Tiểu học cho phù hợp với các yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện
nay. Các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng CBQL giáo dục, xây dựng các chương trình bồi dưỡng đội
ngũ CBQL giáo dục theo Chuẩn, trong đó đặc biệt quan tâm đến các tiêu chuẩn mang tính đặc
thù của địa phương. Cụ thể hoá Chuẩn hiệu trưởng trường Tiểu học hiện hành phải có sự
thống nhất của lãnh đạo Sở GD&ĐT, các Phòng GD&ĐT, đội ngũ CBQL và giáo viên các
trường Tiểu học...
3.3.2. Tổ chức xây dựng, định kỳ bổ sung điều chỉnh quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng và
quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo từng giai đoạn
3.3.2.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học là việc làm nhằm giới thiệu được
những người vào danh sách để các cấp có thẩm quyền ra quyết định bổ nhiệm thành Hiệu
trưởng trường Tiểu học trước mắt và trong một khoảng thời gian nhất định về tương lai. Tổ
chức xây dựng quy hoạch CBQL, Hiệu trưởng theo từng giai đoạn, bổ sung điều chỉnh CBQL
nguồn cho giáo dục Tiểu học ở tỉnh Đắk Lắk là để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
3.3.2.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Thực hiện phân cấp quản lý nhà nước về giáo dục đối với cấp Tiểu học hiện nay, phòng
GD và ĐT các huyện, thị xã, thành phố (sau đây gọi là các Phòng GD và ĐT) với chức năng


20

và nhiệm vụ của cơ quan tham mưu thực hiện quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo trên địa
bàn, phải chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu giúp cấp ủy, UBND các huyện,
thị xã, thành phố (sau đây gọi là UBND các huyện) thực hiện các nội dung như: Xác định số
lượng dự nguồn cần có; Xây dựng tiêu chuẩn đối với các giáo viên, CBQL thuộc diện quy
hoạch Hiệu trưởng; Tuyển chọn đội ngũ quy hoạch và chuẩn y danh sách qui hoạch đội ngũ
Hiệu trưởng trưởng Tiểu học và thực hiện theo các bước cụ thể.
3.3.2.3. Điều kiện thực hiện giải pháp

Các Phòng GD và ĐT phải tham mưu Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các
huyện xây dựng được Kế hoạch phát triển giáo dục Tiểu học trên địa bàn theo từng giai
đoạn trong đó dự báo đầy đủ sự biến động về dân số dẫn đến biến động về số lượng học
sinh, mạng lưới trường lớp, số lượng giáo viên, Hiệu trưởng và CBQL. Phòng GD và ĐT
các huyện hàng năm phải tổ chức đánh giá đúng thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng các trường
Tiểu học (về số lượng, chất lượng...); trên cơ sở đó chỉ đạo việc điều chỉnh, bổ sung, đưa ra
khỏi danh sách quy hoạch...
3.3.3. Tổ chức thực hiện phân cấp triệt để quản lý nhà nước về giáo dục đối với cấp
Tiểu học theo hướng tạo chủ động cho Phòng GD và ĐT
3.3.3.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Phân cấp quản lý nhà nước đối với giáo dục Tiểu học thực chất là việc triển khai các
hoạt động hành chính nhà nước trong quá trình chỉ đạo các hoạt động giáo dục tại các
trường Tiểu học. Nó vừa theo nguyên tắc quản lý hành chính nhà nước vừa theo nguyên tắc
hành chính - giáo dục đối với các trường Tiểu học. Việc phân cấp quản lý nhà nước về giáo
dục đối với giáo dục Tiểu học nhằm phát huy tính tự chịu trách nhiệm của người Hiệu
trưởng, góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của trường Tiểu học.
3.3.3.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Trước hết, Huyện ủy, UBND các huyện trong thẩm quyền của mình (đã được trình
bày tại Chương 1) cần nhận thức rõ vai trò của phân cấp quản lý là rất quan trọng. Để phân
cấp hợp lí, khoa học, nguyên tắc cao nhất phải là Phòng Giáo dục và Đào tạo chịu trách
nhiệm chính trong quản lí nhà nước về giáo dục tại địa phương cần được ủy quyền phân
cấp mạnh. Phòng GD và ĐT, các cơ sở giáo dục trong đó có trường Tiểu học là những đơn
vị chịu trách nhiệm chính về giáo dục thì phải được đảm bảo tương ứng giữa nhiệm vụ,
thẩm quyền trách nhiệm, nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, nhân sự và các điều kiện cần
thiết khác để thực hiện nhiệm vụ được giao. Phân cấp phải gắn liền với ủy quyền hợp lí.
Huyện ủy, UBND huyện cần thực hiện triệt để các nội dung và theo các bước một cách
khoa học.
3.3.3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Cần linh hoạt và vận dụng một cách phù hợp với thực tiển tại địa phương khi thực
hiện Luật Giáo dục, Nghị định số 115/2010, Thông tư liên tịch số 11/2015, Thông tư số

41/2010/TT-BGDĐT và Thông tư số 50/2012/TT-BGDĐT và các văn bản của HĐND,
UBND cấp tỉnh, cấp huyện về vấn đề có liên quan đến phân cấp quản lý về giáo dục trên
địa bàn phải theo hướng giao quyền chủ động cho ngành giáo dục vì đây là cơ quan quản


21

lý chuyên môn...
3.3.4. Đổi mới quy trình, phương thức bổ nhiệm, luân chuyển Hiệu trưởng trường Tiểu
học theo phân cấp quản lý
3.3.4.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học có đủ
các tiêu chuẩn đáp ứng các yêu cầu phát triển giáo dục Tiểu học sẽ có một ý nghĩa quan
trọng trong việc phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường Tiểu học.
3.3.4.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Các Phòng GD và ĐT tạo chủ trì phối hợp với phòng Nội vụ các huyện tiến hành
thực hiện theo trình tự các bước ở nội dung các công việc đảm bảo chính xác, khách quan,
đúng quy trình, quy định. Tùy theo từng cách thức tiến hành mà các các bước thực hiện và
nội dung tiến hành khác nhau.
3.3.4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Phải nắm vững nguyên tắc về công tác cán bộ, thực hiện tốt những quy trình, quy
định trong công tác qui trình bổ nhiệm, thẩm quyền thực hiện các qui trình theo phân cấp
quản lý; thận trọng trong đánh giá, chọn lựa, mạnh dạn sử dụng cán bộ có năng lực, trẻ tuổi
để phát triển....
3.3.5. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học và CBQL dự nguồn
3.3.5.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học và CBQL dự nguồn đáp ứng
chuẩn chức danh, yêu cầu đổi mới giáo dục và phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương.
3.3.5.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng và cán bộ dự nguồn các trường Tiểu học

được triển khai qua việc thực hiện các chức năng quản lý của Phòng GD và ĐT cơ quan
quản lý chuyên môn và được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với cấp Tiểu học trên
địa bàn cấp huyện và được triển khai thực hiện với các hoạt động quản lý cụ thể.
3.3.5.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Có sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền đối với ngành, lĩnh vực và đội ngũ CBQL giáo
dục; sự ủng hộ, đồng tình thống nhất tạo điều kiện của đội ngũ giáo viên trong các nhà trường.
3.3.6. Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩn chức danh và năng lực quản
lý phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục
3.3.6.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Thực hiện đánh giá quá trình và kết quả hoạt động quản lý của Hiệu trưởng trường
Tiểu học tại tỉnh Đắk Lắk theo Chuẩn hiệu trưởng nhằm mục đích nhận biết mức độ phát
triển của đội ngũ hiệu trưởng trường Tiểu học của các huyện so với yêu cầu.
3.3.6.2. Nội dung, cách thức và chủ thể thực hiện giải pháp
Phòng GD và ĐT tổ chức triển khai hoạt động kiểm tra và đánh giá Hiệu trưởng
trường Tiểu học đúng thẩm quyền được phân cấp với các hoạt động quản lý cụ thể. Đánh
giá quá trình và kết quả hoạt động của đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tại tỉnh Đắk
Lắk là giải pháp được triển khai theo 02 nội dung đánh giá: đánh giá theo Chuẩn hiệu


22

trưởng trường Tiểu học đã được cụ thể hoá phù hợp với đặc điểm của tỉnh Đắk Lắk và phù
hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục và đánh giá theo yêu cầu năng lực chung của Hiệu
trưởng (đã được trình bày tại Chương 2).
3.3.6.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Hiệu trưởng trường Tiểu học phải nhận thức sâu sắc việc đánh giá và tự đánh giá về
mức độ đạt Chuẩn hiệu trưởng trường Tiểu học đã được cụ thể hoá phù hợp với đặc điểm
của tỉnh Đắk Lắk và phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục và đánh giá theo yêu cầu năng
lực chung của Hiệu trưởng là động lực để rèn luyện, phấn đấu và mục tiêu hoàn thành
nhiệm vụ.

3.3.7. Tổ Tổ chức xây dựng và thực hiện chính sách ưu đãi có tính đặc thù của địa phương
nhằm tạo động lực cho sự phát triển của đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
3.3.7.1. Mục đích và ý nghĩa của giải pháp
Thực hiện tốt chính sách, chế độ, khen thưởng, kỷ luật đối với Hiệu trưởng ở các
trường Tiểu học nhằm mục tiêu tạo điều kiện để họ yên tâm, phấn khởi công tác, phát huy
năng lực của bản thân mỗi cá nhân góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Chính sách,
chế độ đãi ngộ là "đòn bẩy", là động lực để đẩy mạnh nâng cao hiệu quả công tác phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng.
3.3.7.2. Nội dung, cách thứcvà chủ thể thực hiện giải pháp
Giám đốc các Sở GD và ĐT chỉ đạo các Phòng GD và ĐT thực hiện các chức năng
quản lý theo đúng thẩm quyền qui định và thực hiện các hoạt động quản lý theo chức năng
và vị trí việc làm cụ thể.
3.3.7.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
Tỉnh ủy, HĐND, UBND phải xem đây là một trong những biện pháp để nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục tiểu học trên địa bàn tỉnh một cách hiệu quả và toàn diện, mặt khác
dây cũng chính là thể hiện sự quan tâm của cả hệ thống chính trị của địa phương đối với
ngành giáo dục.
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
Các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk đã đề
xuất trong luận án này có quan hệ mật thiết với nhau và hỗ trợ cho nhau để đạt tới mục tiêu
của từng giải pháp, đồng thời cùng góp phần nhằm đạt mục tiêu phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học tại tỉnh.
3.5. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
3.5.1. Tổ chức khảo nghiệm
3.5.1.1. Mục đích khảo nghiệm
3.5.1.2. Nội dung khảo nghiệm
3.5.1.3. Đối tượng và phạm vi khảo nghiệm
3.5.1.4. Phương pháp và công cụ khảo nghiệm

23

3.5.2. Kết quả khảo nghiệm

Giải pháp 1
3,75
3,78

Giảii pháp 7

Giải pháp 2

3,69
3,57

3,6

Giải pháp 6

3,65

3,56

3,6

3,69
3,54

3,7

Giải pháp 3

3,62

3,64

Giải pháp 5
Tính cấp thiết

3,65

Giải pháp 4
Tính khả thi

Biểu đồ 3.3. Sự tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp phát triển
đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
3.6. Thực nghiệm giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
Tên giải pháp thực nghiệm: “Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học và cán bộ quản lý dự nguồn”
3.6.1. Chọn giải pháp thực nghiệm trên xuất phát từ các cơ sở
3.6.1.1. Về lý luận
3.6.1.2. Về mặt thực tiễn
3.6.2. Mục đích thực nghiệm
Mục đích của thực nghiệm nhằm kiểm chứng hiệu quả của giải pháp quản lý Hiệu
trưởng trường Tiểu học trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học trên địa bàn tỉnh Đắc Lắk.
3.6.3. Giả thuyết thực nghiệm
Nếu áp dụng giải pháp quản lý “Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học và cán bộ quản lý dự nguồn” thì sẽ nâng cao được chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học, từ đó nâng cao được chất lượng hoạt động quản lý nhà trường Tiểu học trên

địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
3.6.4. Mẫu thực nghiệm và địa bàn thực nghiệm
Thực nghiệm được tiến hành trên cùng một nhóm đối tượng gồm 80 Hiệu trưởng
trên tổng số 402 Hiệu trưởng trong toàn tỉnh chiếm 20% thuộc 3 vùng khác nhau: Vùng
thuận lợi, Vùng khó khăn, Vùng ít thuận lợi.
3.6.5. Các giai đoạn thực nghiệm


24

3.6.5.1.Giai đoạn chuẩn bị
3.6.5.2. Giai đoạn thực nghiệm
3.6.6. Phương pháp đánh giá thực nghiệm
3.6.7. Tiêu chí và thang đánh giá thực nghiệm
3.6.7.1. Tiêu chí đánh giá: Tiêu chí 1: Các kỹ năng của Hiệu trưởng trường Tiểu học; Tiêu chí
2: Đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý của Hiệu trưởng trường Tiểu học.
3.6.7.2. Thang đánh giá thực nghiệm
3.6.8. Kết quả thực nghiệm
3.6.8.1. Kết quả đo kỹ năng của Hiệu trưởng trường Tiểu học trước thực nghiệm và sau
thực nghiệm

Biểu đồ 3.4. So sánh sự thay đổi kỹ năng quản lý nhà trường của Hiệu trưởng trường
Tiểu học trước và sau thực nghiệm
3.6.8.2. Kết quả đo hiệu quả hoạt động quản lý nhà trường tiểu học trước và sau thực nghiệm


25

Biểu đồ 3.5. Mức độ thay đổi trong hoạt động nhà trường Tiểu học trước và
sau thực nghiệm

3.6.8.3. Kết luận thực nghiệm
Kết luận chương 3
Nghiên cứu lí luận và thực tiễn phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học
trong bối cảnh đổi mới giáo dục, luận án đề xuất 07 biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục tỉnh Đắk Lắk.
Kết quả khảo nghiệm lấy ý kiến đánh giá của CBQL nhà trường, CBQL lãnh đạo Ủy
ban, giáo viên cho thấy: Các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đề
xuất có tính cấp thiết và khả thi cao phù hợp với điều kiện tỉnh Đắk Lắk khu vực Tây
Nguyên.
Kết quả thực nghiệm đã khẳng định hiệu quả của các giải pháp đưa ra thực nghiệm
trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong
bối cảnh đổi mới giáo dục.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo tiếp cận quản lý nguồn nhân
lực trong bối cảnh đổi mới giáo dục là việc thực hiện các hoạt động quản lý xây dựng quy
hoạch phát triển, tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng, miễn nhiệm, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá
và xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ giáo dục, đào tạo.
Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới
giáo dục bao gồm xây dựng quy hoạch phát triển, tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng, miễn
nhiệm, đào tạo bồi dưỡng, đánh giá và xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm
việc cho đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ giáo
dục, đào tạo.
Qua khảo sát 1.350 khách thể bao gồm: Giáo viên các trường Tiểu học; CBQL
trường Tiểu học; Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo UBND huyện phòng Nội vụ, phòng Giáo
dục và Đào tạo các huyện thị xã, thành phố, Đảng ủy, Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị
trấn về đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học và công tác phát triển đội ngũ Hiệu trường
Tiểu học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đưa ra kết luận:

- Đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học có Phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp
tốt. Năng lực nghiệp vụ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm; Năng lực quản lý nhà trường;
Năng lực tổ chức phối hợp với gia đình học sinh, cộng đồng và xã hội đạt mức độ khá.
- Công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được thực hiện ở mức độ
khá tốt. Các nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học được đánh giá thực
hiện không đồng đều nhau.