SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO dục học SINH CHÂM TIẾN bộ về đạo đức TRONG CÔNG tác CHỦ NHIỆM lớp

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO DỤC
HỌC SINH CHÂM TIẾN BỘ VỀ ĐẠO ĐỨC TRONG CÔNG
TÁC CHỦ NHIỆM LỚP.

I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Công tác chủ nhiệm là một trong những nhiệm vụ khó khăn của nghề
giáo bởi tiêu chuẩn sản phẩm của cơng tác này là con người có đạo đức và
tri thức. Nếu một xã hội mà công dân nghèo nàn về nhân cách và tri thức thì
xã hội đó sẽ kém phát triển . Để có được những cơng dân tốt cho xã hội, đất
nước, có lẽ sẽ khơng là phóng đại khi cho rằng điều đó phụ thuộc rất nhiều
vào tâm huyết của mỗi người giáo viên . Một nhà giáo dục nổi tiếng đã tâm
sự rằng cả cuộc đời dạy học ông rút ra được kết luận : “ Là một giáo viên bạn
có một vai trị rất lớn trong mỗi một cuộc đời con người , bạn có thể làm cho
cuộc đời nào đó tươi đẹp nhưng bạn cũng có thể khiến cuộc đời đó trở thành
địa ngục”. Có lẽ khơng có nhà giáo nào lại khơng mong muốn mình mang lại
cho xã hội những cuộc đời tươi đẹp. Để làm được điều đó thật khơng dễ
dàng, có những lúc nhà giáo cũng bất lực trước đối tượng học sinh chậm tiến
bộ về đạo đức ( mà chúng ta thường gọi là học sinh cá biệt ) . Những đối
tượng này khơng phải là ít -nhất là trong bối cảnh xã hội có nhiều biến đổi
như hiện nay. Mỗi lớp có ít nhất 2 học sinh ý thức kỷ luật kém : hay cãi lại
thầy cô giáo , hay gây gổ đánh nhau, nói chuyện nhiều trong giờ học, lười
học bài ….Những học sinh này gây rất nhiều khó khăn cho các giáo viên bộ
mơn và giáo viên chủ nhiệm, nếu làm ngơ thì những “ con sâu” này sẽ phá
hỏng tập thể lớp và lôi kéo các học sinh khác, mà đuổi những học sinh đó thì
các em lại là gánh nặng cho xã hội. Vậy làm thế nào để giáo dục thành công
những học sinh chậm tiến bộ này? Trong nhiều năm qua, khơng ít lần tôi đã


băn khoăn, trăn trở suy nghĩ, tìm tịi nhiều giải pháp để giáo dục học sinh
chậm tiến bộ ở lớp mình chủ nhiệm. Sau những thử nghiệm từ thực tế tơi đã
rút ra cho

mình một số kinh nghiệm giáo dục học sinh chậm tiến bộ về về đạo đức và
đã có những thành cơng nhất định.
Vì những lí do trên nên tôi xin được đề xuất một số biện pháp giáo
dục đối tượng học sinh chậm tiến bộ về đạo đức nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức cho học sinh ở bậc THCS với mong muốn các em sẽ trở
thành những người con ngoan, trị giỏi, có ích cho gia đình và xã hội.


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1,Cở sở lí luận của vấn đề:
Việc dạy học và giáo dục con người vừa mang tính khoa học, vừa
mang tính sáng tạo và nghệ thuật. Đối tượng giáo dục của người giáo viên
bậc THCS là trẻ em đang ở lứa tuổi vị thành niên. Sự phát triển của các em
đang ở phía trước. Trong đó phát triển tâm lực có vai trị đặc biệt quan trọng
trong việc hình thành nhân cách cho học sinh trong hiện tại và tương lai.
Phát triển tâm lực là phát triển phẩm chất đạo đức, tư tưởng chính trị,
lối sống, phát triển các tố chất tâm lí (ý chí, nghị lực, tư duy sáng tạo, năng
động…)là phát triển tâm hồn, hướng tới cuộc sống tinh thần lạc quan, yêu
đời vui vẻ, sống hòa nhập với cộng đồng và gần gũi với thiên nhiên, tự điều
chỉnh cuộc sống cá nhân hướng tới cuộc sống có văn hóa và hạnh phúc,
tránh những căng thẳng về tâm lí, tinh thần…
Phát triển tâm lực là điều kiện để phát triển trí lực, thể lực và là cơ sở
để phát triển các năng lực hoạt động trí tuệ, năng lực hồn thiện, giao tiếp
ứng xử, lao động, hoạt động xã hội, thích ứng với những điều kiện mới.
Trên cương vị là nhà giáo, chúng ta được xã hội giao cho một trọng
trách rất lớn là đào tạo một thế hệ tương lai có đủ Trí lực, đủ Tâm lực, đảm
bảo yếu tố con người cho sự phát triển lâu dài của đất nước và là nền tảng để
đưa đất nước phát triển. Xác định được vần đề đó, người giáo viên khơng chỉ
thực hiện chức năng truyền thụ kiến thức mà cịn có chức năng giáo dục đạo

đức. Nhà giáo chúng ta phải có tầm hiểu biết sâu rộng trên tất cả mọi lĩnh
vực thì mới có thể giáo dục học sinh một cách toàn diện, tạo ra những con
người có ích cho xã hội. Trong đó việc giáo dục đạo đức cho học sinh chậm
tiến bộ là một vấn đề quan trọng và cấp thiết trong thời đại hiện nay và là vấn
đề khá nan giải, phức tạp và hết sức nhạy cảm. Công việc này đã và đang trở
thành một thách thức lớn không chỉ riêng mỗi giáo viên mà nó cịn là một
khó khăn cho cả ngành giáo dục.
Những năm gần đây, đất nước ta bước vào thời kì mở cửa hội nhập,
đời sống vật chất, tinh thần ngày càng được cải thiện. Nhưng trong xã hội
hiện nay còn tồn tại nhiều hiện tượng tiêu cực, nhiều tệ nạn xã hội như : cờ
bạc, rượu chè, ma túy, văn hóa phẩm đồi trụy, bạo lực, … đã khiến cho nhà
trường nói chung và giáo viên nói riêng gặp khơng ít khó khăn trong việc
giáo dục học sinh.
Trong thời đại kinh tế thị trường như hiện nay, học sinh ở lứa tuổi
THCS là một lứa tuổi rất dễ đua đòi, dễ học theo người khác và rất dễ bị sa
ngã. Điều đó khơng chỉ do sự tác động của mơi trường bên ngồi mà cịn
chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố mà một trong những yếu tố quan trọng là
tâm sinh lý lứa tuổi học sinh THCS. Đây là quãng thời gian vô cùng quan
trọng khi trẻ có những chuyển biến phức tạp về tâm sinh lý. Lứa tuổi học
sinh THCS được đánh giá là lứa tuổi có nhiều đột phá, biến chuyển tâm sinh
lý khá mạnh mẽ : Khi thì mạnh mẽ can trường, khi thì đua địi, tị mị bắt
chước cái tốt lẫn cái xấu,… Đây là thời kỳ phát triển phong phú, đa dạng,
phức tạp nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển, hình thành
nhân cách và trí tuệ của mỗi cá nhân. Đây là độ tuổi chịu sự tác động mạnh
của xã hội, gia đình và nhà trường mà đặc điểm nổi bật là tiếp nhận nhanh
cái tốt và cái xấu, phản kháng yếu ớt trước sự tấn công của kẻ xấu nhất là
những kẻ xấu mang bộ mặt lương thiện.

Tôi nghĩ rằng, là giáo viên ai cũng mong sản phẩm giáo dục của mình
là những học sinh chăm ngoan, học giỏi và mong ước sự nghiệp giáo dục của
nước nhà ngày một tốt đẹp hơn. Để thực hiện được mong ước đó, gia đình,
nhà trường và xã hội phải phối hợp chặt chẽ với nhau để cùng làm tốt công
tác giáo dục học sinh nhằm ngăn chặn, hạn chế và khắc phục học sinh hư,
học sinh cá biệt trong nhà trường.
2, Thực trạng của vấn đề:
Những biểu hiện của học sinh chậm tiến bộ:
Lứa tuổi 12 đến 15, nhiều học sinh đã bắt đầu dậy thì và có những diễn
biến rất phức tạp. Trong khi đó chương trình học kín mít, một số giáo viên
chỉ lo việc dạy kiến thức, cha mẹ chưa quan tâm thường xuyên đến con cái,
… và đến một lúc nào đó nhìn lại thì thấy rằng các em đã có những biểu hiện
tiêu cực. Có em thì trở nên lười biếng ở tất cả các mơn học hoặc một vài mơn
học nào đó, thường lơ đãng trong giờ học, không chịu nghe thầy cô giảng
bài, kiểm tra, thi cử thì quay cóp hoặc nhờ người khác làm hộ … Có em lại
khơng chấp hành nội quy, không tham gia phong trào tập thể do trường lớp tổ
chức, thường xuyên vi phạm kỷ luật, luôn nghĩ ra các trò nghịch ngợm , quậy
phá, quấy nhiễu nhà trường , lừa dối cha mẹ, thầy cô, bạn bè, thậm chí cịn
bỏ tiết tụ tập, la cà ở các hàng quán, gây gổ đánh nhau … Những biểu hiện
đó là những biểu hiện chung nhất của những em học sinh chậm tiến bộ về
đạo đức. Ngoài ra, điều dễ nhận thấy nhất ở học sinh chậm tiến bộ là cách
nói năng, đi đứng, ăn mặc, hành động rất khác thường và những em này
ln thích tạo sự chú ý đối với người khác. Là một giáo viên, chúng ta phải
quan tâm đến những biểu hiện của học sinh để kịp thời nhằm ngăn chặn
những biểu hiện tiêu cực làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, ảnh hưởng
đến phong trào thi đua của nhà trường, trật tự trị an xã hội, hạnh phúc gia


đình và nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến tương lai tươi đẹp của chính bản
thân các em.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tiến bộ của học sinh:
Sự tác động của môi trường đối với học sinh THCS :
* Mơi trường gia đình :
Mơi trường gia đình bao gồm các giá trị văn hóa mà cộng đồng gia
đình góp sức tạo lập, xây dựng, giữ gìn và phát triển tạo nên không gian sống
riêng để tiếp nhận hoặc từ chối các tác động xã hội. Mơi trường văn hóa gia
đình có tính bền vững và kế thừa. Mơi trường gia đình góp phần rất lớn trong
việc hình thành nhân cách của học sinh. Mơi trường gia đình tốt, có văn hóa,
cha mẹ biết quan tâm, thương yêu con cái một cách đúng mức thì sẽ tạo nên
một mơi trường văn hóa lành mạnh cho các em. Mơi trường gia đình khơng
bền vững, ẩn chứa nhiều yếu tố tiêu cực tất yếu dẫn đến nhận thức sai lầm ở
các em , góp sức tạo ra những tính cách xấu, thiếu sức đề kháng đối với tác
động xấu của xã hội. Cụ thể là những gia đình nào tạo ra bầu khơng khí phi
đạo đức, thiếu lành mạnh như cha mẹ nảy sinh mâu thuẫn , thường xuyên
cãi, chửi nhau, đánh nhau, gia đình có người nghiện ngập ma túy, rượu chè,
cờ bạc, … thường đối xử thô bạo với các em hoặc gia đình có bố mẹ li hơn
thì tỉ lệ học sinh vi phạm nội quy, vi phạm đạo đức là rất cao. Bởi vì nếu các
em sống trong một gia đình bất ổn như thế thì các em sẽ cảm thấy mình ít
được quan tâm, ít được giáo dục, các em sẽ cảm thấy mình mất đi chỗ dựa từ
phía gia đình nên hư hỏng, sống bất cần, phó mặc cho cuộc sống, dẫn đến
các em dễ sa ngã, khơng làm chủ được bản thân. Bên cạnh đó, còn do địa bàn
dân cư, đại bộ phận dân cư sống bằng nghề nơng , có những gia đình vì cuộc
sống quá khó khăn, thiếu thốn kinh tế nên các em phải lo toan cuộc sống
bằng cách phụ bố mẹ làm một cơng việc gì đó để kiếm tiền, các em khơng có
thời gian dành cho học tập dẫn đến học hành sa sút từ đó nảy sinh tâm lí chán


nản, lười học. Mặt khác, do một số gia đình có điều kiện, kinh tế gia đình khá
giả, cha mẹ chỉ lo làm ăn kiếm tiền, ít quan tâm đến việc giáo dục con cái mà
chỉ bỏ tiền ra chiều theo nhu cầu khơng chính đáng của con cái. Chính vì sự

nng chiều q mức của cha mẹ, chỉ biết làm cho các em thỏa mãn những
tính hiếu kỳ, những ước muốn kỳ quặc … sẽ làm nảy sinh ở các em tính e
ngại lao động , thói ỷ lại, khơng có chí tiến thủ, chỉ thích ăn chơi đua địi. Từ
việc cha mẹ thiếu quan tâm, kiểm tra, đơn đốc, nhắc nhở, động viên các em
trong học tập và vui chơi đã làm cho các em không rèn luyện được thói quen
tốt trong học tập, sinh hoạt tập thể. Điều đó đã vơ tình tạo cho các em tính
lười biếng, khơng chịu rèn luyện và dẫn đến có nhiều thói hư tật xấu. Đặc
biệt hơn cả là có những gia đình phó thác hẳn việc giáo dục con cái cho thầy
cô giáo, cho nhà trường. Họ cứ cho rằng đó là trách nhiệm của các thầy cơ
giáo nên khi xảy ra vụ việc gì họ đều đổ lỗi cho nhà trường, đổ lỗi cho giáo
viên mà không nhận trách nhiệm về phía mình. Từ đó việc giáo dục con em
mình càng thêm lỏng lẻo. Đúng là, nếu gia đình thiếu biện pháp giáo dục,
khơng có sự kết hợp với nhà trường và các lực lượng giáo dục khác thì
những đối tượng xấu sẽ lôi cuốn các em vào việc chơi bời, không chăm lo
học tập.
* Môi trường nhà trường :
Môi trường nhà trường tác động đến học sinh THCS rất đa dạng và
nhiều chiều. Môi trường nhà trường trong hình thành nhân cách, đạo đức cho
học sinh THCS được xem là có tính quyết định trên các phương diện hình
thành nhân sinh quan, thế giới quan và nhân cách sống trong mỗi học sinh.
Nó là một nhân tố mạnh mẽ tạo nên nhân phẩm, đạo đức của các em. Việc
giáo dục, hình thành nhân cách, phẩm chất đạo đức cho học sinh THCS là sự
thống nhất hữu cơ giữa dạy chữ và dạy người. Giáo dục đạo đức và hình
thành nhân cách là hệ thống biện pháp đồng bộ từ truyền thụ kiến thức bộ


môn đến các hoạt động giảng dạy và quản lý giáo dục trong nhà trường. Do
đó khơng ai có thể thay thế nhà trường trong việc hình thành năng lực tư duy,
rèn luyện phương pháp tư duy, q trình tích lũy tri thức, hình thành các
phẩm chất, nhân cách làm người cho học sinh. Ngồi gia đình và xã hội, nhà

trường là nhân tố quan trọng tác động mạnh đến hướng đi, thắp sáng tương
lai cho các em bước vào đời. Vì thế nhà trường khơng những bồi bổ cho các
em về kiến thức mà cần phải trang bị được kỹ năng sống cho các em. Tuy
nhiên công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường cũng có những mặt cịn
hạn chế. Cụ thể là trong một lớp học có sĩ số quá đông cũng là một vấn đề
ảnh hưởng đến việc học của trẻ. Nếu lớp học quá đông giáo viên không thể
quan tâm sâu sắc đến từng em, không thể kiểm tra, đôn đốc việc học tập cho
từng em. Mà kinh nghiệm cho thấy nếu giáo viên hằng ngày không quan tâm
đến các em, không thường xuyên kiểm tra việc học bài cũ, việc làm bài tập
về nhà của các em thì các em rất dễ lơ là việc học tập và các em sẽ thường
xuyên không làm bài, không học bài, dẫn đến việc học tập ngày càng sa sút,
kiến thức cơ bản bị hổng làm cho các em chán nản việc học hành. Và như thế
các em bỏ bê luôn cả việc học, xem việc học như là một gánh nặng của bản
thân. Từ đó các em sẽ dễ bị sa ngã theo những bạn xấu, trước hết là những
bạn chậm tiến bộ cùng lớp. Vì thế lớp học có nhiều học sinh chậm tiến bộ
cũng là mơi trường khơng tốt đối với trẻ. Cịn đối với học sinh chậm tiến bộ
thì chỗ ngồi cũng ảnh hưởng rất lớn đến trẻ. Một học sinh chậm tiến bộ ngồi
xa tầm quan sát của giáo viên thì giáo viên ít có điều kiện theo dõi những
hành động quậy phá, nói chuyện hoặc lơ đãng việc học của học sinh. Bên
cạnh đó, mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh cũng là một yếu tố quyết
định. Nếu thầy cô quan tâm sâu sát học sinh, nắm vững tâm lý học sinh thì sẽ
dễ dàng giáo dục các em. Ngược lại, nếu thầy cơ khơng tìm hiểu các em, có
những thành kiến nghiêm khắc đối với các em thì sẽ làm cho trẻ chán nản,


khơng thích học. Vì thế giáo viên cần tránh đối xử thơ bạo, trách móc các em
và phải tơn trọng các em.
Nhà trường là một lực lượng giáo dục rất quan trọng góp phần hình
thành nhân cách của học sinh. Trên thực tế hiện nay, các hoạt động, phong
trào trong nhà trường ( trừ hoạt động giảng dạy ) nhìn chung vẫn cịn nghèo

nàn, chưa phong phú, mang tính hình thức. Các phong trào chưa lôi cuốn,
hấp dẫn, chưa huy động đông đảo lực lượng học sinh tham gia. Bên cạnh đó,
những buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp hay họp phụ huynh vẫn cịn
mang tính hình thức, chưa đi sâu giáo dục đạo đức cho học sinh. Nhất là
những buổi họp phụ huynh diễn ra một năm chỉ ba lần, nội dung buổi họp
chủ yếu là công bố kết quả thi, tổng kết học kỳ và các khoản tiền phải đóng.
Chỉ những học sinh chậm tiến bộ đã từng gây gổ đánh nhau, bỏ học nhiều
thì mới nêu ra trong buổi họp cịn bình thường thì ít ai bàn về những bức xúc,
mâu thuẫn xảy ra hằng ngày của các em. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến
những biểu hiện xấu của các em. Do đó vấn đề cần quan tâm là nhà trường
cần phải phối hợp chặt chẽ với hai lực lượng giáo dục gia đình và xã hội,
phải tạo được sự đồng bộ, đồng thuận trong việc giáo dục các em.
* Môi trường xã hội :
Môi trường xã hội là sự tác động thường xuyên, hằng ngày của các
hiện tượng chính trị, kinh tế, xã hội đối với nhận thức, hiểu biết của học sinh,
điều chỉnh thế giới quan, nhân sinh quan của các em theo các chiều hướng
khác nhau, đa dạng và khá phức tạp, có khi các em rất khó phân biệt được
thật giả, tốt và xấu, hiện tượng và bản chất. Môi trường xã hội chính là thuốc
thử hàng đầu thử thách trí tuệ, nhân cách, phẩm giá con người đối với học
sinh THCS.
Thực trạng xã hội hiện nay còn nhiều tệ nạn ( cướp giật, ma túy …)
nếp sống của con người chưa cao, thiếu hiểu biết ( mê tín, vứt rác bừa bãi,


không chấp hành luật lệ giao thông, … ). Một số gia đình cha mẹ làm ăn bất
chính ảnh hưởng đến lối sống các em. Cha mẹ không gương mẫu thiếu sự
quan tâm đến các em, một số người đã lợi dụng phương tiện thơng tin truyền
bá những văn hóa phẩm xấu, những bài viết, hình ảnh có suy nghĩ lệch lạc …
kích thích sự tị mị của học sinh làm ảnh hưởng xấu đến việc học tập của các
em.

Hiện nay, một bộ phận học sinh chịu sự tác động từ những mặt tiêu
cực của xã hội, thiếu ý thức đạo đức, vi phạm pháp luật. Hiện tượng nói tục,
chửi bậy khá phổ biến, nhiều em ăn chơi đua đòi tóc nhuộm đủ màu, móng
tay sơn đủ kiểu, ăn mặc nhiều loại mốt không phù hợp với lứa tuổi học sinh ,
tệ hại hơn có em cịn tham gia vào các tệ nạn xã hội. Thời gian gần đây ta
thấy có những học sinh nữ thuê người hành hung bạn mình, thậm trí có
những học sinh có những hành động côn đồ như đuổi đánh, xúc phạm thầy
cô giáo. Đặc biệt là hiện nay tình trạng học sinh THCS chưa đủ tuổi quy
định, chưa có giấy phép lái xe đã chạy xe gắn máy, có em cịn khơng đội cả
mũ bảo hiểm và chở hai, chở ba lạng lách trên đường vi phạm luật an tồn
giao thơng. Tất cả những điều đó đã gây bức xúc trong dư luận xã hội.
* Sự tiếp nhận tác động từ 3 môi trường gia đình – nhà trường –
xã hội và sự tác động của học sinh đối với 3 mơi trường đó
Học sinh tiếp nhận tác động ảnh hưởng của 3 môi trường gia đình –
nhà trường – xã hội. Khi đó các em sẽ tích hợp và phản ánh tác động lại vào
3 môi trường trên. Cụ thể là nếu tác động tích cực thì các em sẽ trở thành
những người con ngoan, trị giỏi, là một cơng dân có ích cho xã hội. Ngược
lại nếu tác động tiêu cực, có một bộ phận các em sẽ đi vào con đường hư
hỏng, trở thành những người con ngỗ nghịch, những học sinh chậm tiến bộ
làm ảnh hưởng đến gia đình, nhà trường và xã hội và ảnh hưởng đến chính
tương lai các em.


* Sự ảnh hưởng của yếu tố Tâm sinh lý đối với học sinh THCS:
Đặc điểm nổi bật ở lứa tuổi này là dễ xúc động, vui buồn chuyển hóa
dễ dàng, tình cảm cịn mang tính chất bồng bột, hăng say … Các em dễ có
những phản ứng mãnh liệt trước sự đánh giá, nhất là sự đánh giá thiếu công
bằng của người lớn. Điều này do ảnh hưởng của sự phát dục và thay đổi một
số cơ quan nội tạng và hoạt động thần kinh gây nên làm cho trẻ không tự
kiềm chế nổi. Các em trở nên hiếu động, thích nổi bật , thích tự khẳng định

mình … và dần dần bị ảnh hưởng bởi những thói hư, tật xấu rồi trở thành
những học sinh chậm tiến.
* Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề:
Là giáo viên bộ mơn bạn đóng vai trị quan trọng trong việc truyền
thụ tri thức cho học sinh nhưng là giáo viên chủ nhiệm ở trường phổ thơng
nói chung và trung học cơ sở nói riêng bạn có vai trị đặc biệt quan trọng
trong việc giáo dục nhân cách cho học sinh. Vậy chức năng, nhiệm vụ và
công tác của giáo viên chủ nhiệm là gì?
* Chức năng của giáo viên chủ nhiệm.
 Giáo viên chủ nhiệm là người quản lý giáo dục toàn diện học sinh của
lớp
 Giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức tập thể học sinh hoạt động tự
quản nhằm phát huy tiềm năng tích cực của mọi học sinh.
 Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức
xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực
lượng giáo dục.
 Giáo viên là người đánh giá khách quan kết quả rèn luyện của mỗi học
sinh và phong trào chung của lớp.
* Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm.


Giáo viên chủ nhiệm ngồi việc hồn thiện trình độ, nhân cách của
bản thân để trở thành một nhà sư phạm cịn có các nhiệm vụ sau đây:
 Nắm vững mục tiêu giáo dục của cấp học, lớp học, chương trình giáo
dục dạy học của trường.
 Tìm hiểu để nắm vững cơ cấu tổ chức của nhà trường
 Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc
điểm của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em bao
gồm đặc điểm tâm sinh lý, nhân cách, năng lực của mỗi em, hoàn cảnh
gia đình và sự quan tâm của gia đình đối với con em.

 Không ngừng học tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm nhằm đổi mới
công tác tổ chức giáo dục, dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục tồn diện của nhà trưịng phổ thơng.
 Là người tổ chức liên kết tồn xã hội để xây dựng mơi trường sư phạm
lành mạnh, thống nhất tác động, thực hiện mục tiêu, nội dung giáo dục
học sinh lớp chủ nhiệm.
* Mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh của giáo viên chủ nhiệm
- Kiến thức
+ Hiểu được những chuẩn mực đạo đức cơ bản phù hợp với lứa tuổi
học sinh THCS trong các quan hệ với bản thân , với mọi người , với công
việc và môi trường sống.
+ Hiểu được ý nghĩa của các chuẩn mực đối với sự phát triển của cá
nhân và xã hội ; sự cần thiết phải rèn luyện và cách thức rèn luyện để đạt
được các chuẩn mực đó.
- Kỹ năng
+ Biết đánh giá hành vi của bản thân và mọi người xung quanh; biết
lựa chọn và thực hiện cách ứng xử phù hợp với các chuẩn mực đạo đức ,


pháp luật , văn hoá xã hội trong giao tiếp và hoạt động ( học tập , lao động ,
hoạt động tập thể, vui chơi giải trí...)
+ Biết tổ chức việc học tập và rèn luyện của bản thân theo yêu cầu của
các chuẩn mực đã học.
- Thái độ
+ Có thái độ đúng đắn rõ ràng trước các hiện tượng, sự kiện đạo đức ,
văn hoá trong đời sống hàng ngày; có tình cảm trong sáng, lành mạnh đối với
mọi người , đối vớigia đình , nhà trường , quê hương , đất nước.
+ Có niềm tin đúng đắn vào các chuẩn mực đạo đức và hướng tới
những giá trị xã hội tốt đẹp.
+ Có trách nhiệm đối với hành động của bản thân , có nhu cầu tự điều

chỉnh , tự hoàn thiện để trở thành một chủ thể xã hội tích cực, năng động.
*. Cơng tác chủ nhiệm lớp
 Tìm hiểu phân loại học sinh lớp chủ nhiệm theo các yếu tố sau:
- Hoàn cảnh sống của học sinh
-Đặc điểm về thể chất ,tâm sinh lý của từng học sinh .
- Tính cách và hành vi đạo đức của từng học sinh.
 Xây dựng tập thể học sinh lớp chủ nhiệm
 Chỉ đạo tổ chức thực hiện các nội dung toàn diện.
 Liên kết với các lực lượng giáo dục trong và ngoài trường để giáo dục
học sinh
 Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm.
 Đánh giá kết quả giáo dục học sinh.
*Các giải pháp:
Thực tế cho thấy “ học sinh chậm tiến bộ về đạo đức" là những em yếu
về ý thức kỷ luật, quá trình nhận thức, khó giáo dục dẫn đến kết quả học tập,
tu dưỡng đạo đức của các em không đạt yêu cầu. Giáo dục học sinh chậm


tiến là cơng việc vơ cùng khó khăn, vất vả nhưng chúng ta khơng vì ngại
khó ngại khổ mà bỏ mặc sự sa ngã của các em. Chúng ta cần phải có trách
nhiệm và quan tâm sâu sát hơn để giúp các em trở thành những con ngoan,
trò giỏi. Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh hư thành những học sinh
ngoan? Phải có biện pháp và cách làm như thế nào để thực hiện được mục
tiêu đó? Đó là vấn đề mà mỗi người giáo viên chúng ta phải suy tư, trăn trở
và phải tìm cho được giải pháp tối ưu nhất để giải quyết dựa trên những biểu
hiện tiêu cực của các em. Sau đây là một số giải pháp cụ thể:
- Giáo viên cần phải hiểu rõ tâm lý lứa tuổi học sinh THCS :
Giáo viên không những là người truyền thụ kiến thức cho học sinh mà
còn là lực lượng nòng cốt, quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho
học sinh. Do đó giáo viên cần phải hiểu được tâm lý, ước muốn, nguyện

vọng, sở thích … của các em thì mới có thể giáo dục học sinh một cách toàn
diện. Đặc biệt là việc giáo dục các em học sinh chậm tiến bộ về đạo đức. Lứa
tuổi học sinh THCS là lứa tuổi rất dễ xúc động. Nếu người giáo viên khơng
có nghệ thuật trong cách cư xử với các em thì các em rất dễ dàng bị kích
động, khơng làm chủ được bản thân. Nếu dùng biện pháp quá mạnh thì
chẳng những giáo dục khơng có kết quả mà cịn dẫn đến hậu quả xấu, các em
dễ dàng chán nản có thể bỏ học đây là điều mà chúng ta không muốn. Các
em chậm tiến bộ nhiều lúc nói nặng khơng nghe, mà nói nhẹ lại nghe và nếu
khó tính q đối với các em thì sẽ tạo nên khoảng cách giữa thầy và trị. Khi
ấy rất khó giáo dục tính cá biệt của học sinh
Ví dụ : Một học sinh chậm tiến bộ về đạo đức bỏ tiết đi chơi hoặc
đánh bạn cùng lớp thì giáo viên khơng nên vội trách mắng ,la rầy trước tập
thể lớp mà nên tìm hiểu rõ nguyên nhân rồi từ từ dùng lời lẽ nhẹ nhàng để
thuyết phục, giáo dục các em. Có như vậy các em mới thấy được sự quan
tâm của thầy cô, thấy được thầy cơ hiểu mình và từ đó giáo viên mới có thể


giúp các em học sinh chậm tiến bộ về đạo đức bỏ đi những thói hư, tật xấu.
Ở lứa tuổi này, các em tự thấy rằng mình là người lớn, khơng cịn là trẻ con
nữa nên các em rất muốn được tự hành động, muốn độc lập. Các em không
muốn bị gị bó và khơng muốn người khác xem mình là trẻ con. Các em cần
được tôn trọng nhân cách, cần được phát huy tính độc lập nhưng cũng rất cần
đến sự chăm sóc chu đáo và đối xử tế nhị. Chính vì thế, nếu giáo viên thấy
cái sai của học sinh mà vội vàng kết luận, trách mắng, không hiểu được sự
phát triển tâm lý của các em thì chắc chắn việc giáo dục các em học sinh
chậm tiến bộ về đạo đức sẽ không thành công. Khi học sinh mắc khuyết
điểm, nếu giáo viên khơng bình tĩnh, khéo léo tế nhị trong việc giáo dục các
em thì rất dễ dẫn đến khả năng học sing đó nổi khùng len và cãi lại thầy cô.
và nghiêm trọng hơn nữa là địi đánh ln cả thầy cơ. Thường thì lúc đầu các
em khơng bao giờ nhận sai trái về mình. Do đó giáo viên phải là người có

trình độ về tâm lý học sinh một cách sâu rộng thì mới đưa ra được những
biện pháp thành công để giáo dục các em hư hỏng nghe theo lời dạy bảo của
mình.
- Giáo viên chủ nhiệm phải phân tích và nhận định được những
mâu thuẫn tồn tại trong học sinh để có hướng giúp đỡ học sinh giải quyết
mâu thuẫn
Giáo viên chủ nhiệm phải biết nguyên nhân chính của những biểu
hiện chậm tiến bộ ở học sinh là gì. Do khơng thích giáo viên bộ mơn, bất hồ
với bố mẹ , mâu thuẫn với bạn bè...hay vì một lí do nào đó. Nếu giáo viên
chủ nhiệm sau khi đã phân tích và nhận định được những mâu thuẫn tồn tại
trong học sinh và có hướng giúp đỡ học sinh giải quyết mâu thuẫn thì sự phát
triển nhân cách của học sinh sẽ đi theo đúng hướng và tình trạng chậm tiến
bộ của học sinh đó sẽ được cải thiện là điều khơng thể không xảy ra.


Ví dụ: một học sinh có thể bị coi là chậm tiến bộ trong một mơn học
nào đó và bị giáo viên bộ mơn đó phàn nàn q nhiều, giáo viên chủ nhiệm
khơng nên khẳng định ngay là em đó xấu mà phải tìm hiểu xem có phải ở tất
cả các bộ mơn học sinh đó đều có biểu hiện đáng phàn nàn hay khơng, có
những học sinh chỉ biểu hiện lười học và ứng xử không đúng mực với chỉ
một giáo viên vì lí do khơng thích cơ giáo đó.Vậy giáo viên chủ nhiệm phải
bình tĩnh trao đổi riêng vớí học sinh đó , giúp em vượt qua được những mâu
thuẫn với môn học và với giáo viên dạy bộ mơn đó.
- Giáo viên chủ nhiệm phải xem xét, đánh giá học sinh chậm tiến bộ
một cách toàn diện:
Học sinh chậm tiến bộ không phải là con người bỏ đi hồn tồn, trong
các em vẫn cịn nhiều nhân tố tích cực chưa có cơ hội thể hiện,. trách nhiệm
là một nhà giáo ta phải biết trân trọng những yếu tố tích cực đó và tạo cơ hội
để các em phát huy.
Giáo viên chủ nhiệm không nên căn căn cứ vào một vài biểu hiện sai

trái của học mà xem xét đánh giá em đó một cách phiến diện cần phải nghiên
cứu học sinh chậm tiến bộ trong hoàn cảnh gia đình bạn bè và các mối quan
hệ khác… giáo viên nên tìm ra điểm mạnh , điểm yếu của học sinh đó mà có
những cách thức tiếp cận và đánh giá học sinh cho có tính giáo dục.
Năm học 2008- 2009 lớp 9B do tơi chủ nhiệm có em Nguyễn Thanh
Lâm được coi là "đại ca" của lớp. Đến lớp, em nghịch ngợm phá phách
không ai bằng lại thêm cái tính ương ngạnh. Trong đám bạn học Lâm ln tỏ
ra là một bậc “đàn anh” bởi Lâm hơn những bạn cùng lớp một tuổi. Lâm
bướng bỉnh lắm, thường bắt những bạn cùng lớp gọi mình bằng “anh” nếu
khơng Lâm nghỉ chơi, khi có bạn nào lỡ gây lỗi với Lâm thì Lâm đánh bạn.
Trong học tập Lâm cũng tỏ ra rất chăm học, rất tích cực phát biểu xây dựng
bài, em hay đưa ra những câu hỏi rất hay nhưng em có tính hấp tấp, cụ thể


cùng một vấn đề Lâm có khả năng tiếp thu rất tốt, nhưng khi ứng dụng để
giải quyết bài tập thì Lâm lại thường làm sai bởi em chẳng chịu đọc kỹ đề,
trình bày lại cẩu thả.
Lâm rất thích được cô giao nhiệm vụ và rất muốn các bạn trong lớp
thấy mình có uy tín và rất thích được cơ giáo khen. Qua tìm hiểu tơi được
biết về mặt tâm sinh lý Lâm phát triển bình thường. Gia đình Lâm thuộc loại
khá giả, cha mẹ chỉ lo kiếm tiền ít quan tâm đến việc giáo dục con cái. Lâm
là con một nên được bố mẹ cưng chiều .Ở nhà em thường xem phim ảnh
nhiều nên ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách thích là “người hùng”. Xóm
Lâm ở là một nơi phúc tạp với nhiều thành phần tệ nạn xã hội như cờ bạc, lơ
đề… đó cũng chính là một trong những ngun nhân hình thành tính cách
của em.
Tơi đã gặp phụ huynh và khuyên phụ huynh em nên quan tâm đến
con cái hơn và nên kiểm tra nội dung phim ảnh, sách báo trứơc khi cho con
xem hoặc đọc. Hằng ngày tôi thông báo và liên hệ với phụ huynh qua một
quyển vở để phụ huynh nắm tình hình học tập của Lâm. Với tính nóng nảy

của Lâm tơi khơng dùng hình thức mắng mỏ vì nó sẽ phản tác dụng giáo dục.
Tơi tìm cách khun bảo nhẹ nhàng, dùng lời lẽ ân cần dịu dàng để giải thích
cho Lâm hiểu tác hại của sự nóng nảy.
Với cá tính thích làm “thủ lĩnh” và thích được giao nhiệm vụ, tơi giao
cho Lâm chức vụ “lớp phó kỷ luật”. Có nhiệm vụ nhắc nhở đôn đốc các bạn
trong lớp. Muốn thế bản thân em phải thật nghiêm túc làm gương cho các
bạn noi theo.
Bên cạnh đó, tơi cũng giải thích để Lâm hiểu đánh bạn là việc làm
không đúng, nếu có vấn đề gì thì phải thưa với cơ giáo để cô giải quyết chứ
không nên đánh bạn, Việc đánh bạn sẽ làm các bạn xa lánh không nghe theo
hướng dẫn của mình và như thế em sẽ khó quản lý lớp tốt được.


Lâm rất thích được khen, do đó tơi ln dùng hình thức khen ngợi, động
viên khi Lâm làm tốt cơng việc được giao. Bên cạnh đó tơi cũng phải tỏ ra
nghiêm khắc, phê bình ngay khi Lâm mắc khuyết điểm . Với tình thương
chân thành , tơi đã dần dần cảm hoá Lâm . Em càng ngày càng tiến bộ hơn
trong học tập và trong cơng tác của mình ,Lâm ln thực hiện tốt và tỏ ra là
một người có trách nhiệm nên được các bạn trong lớp yêu thương và rất
khâm phục.
- Giáo viên cần khen ngợi động viên kịp thời sự tiến bộ của học sinh
để tạo động lực và gây niềm tin cho học sinh phấn đấu.
Khi xem xét sự vật hiện tượng ta phải đặt nó vào trong trạng thái vận
động biến đổi, chuyển hoá để không chỉ nhận thức sự vật, hiện tượng trong
trạng thái hiện tại , mà còn thấy được khuynh hướng phát triển của nó trong
tương lai. Khi nhìn nhận và giáo dục một học sinh chậm tiến bộ cũng vậy,
giáo viên không nên cực đoan cho rằng chúng không thể thay đổi được mà
phải luôn đặt chúng vào trạng thái vận động biến đổi và dự đoán được sự
phát triển của nhân cách học sinh đó trong tương lai sau này. Nhưng có điều
giáo viên nên biết nhạy cảm phát hiện ra cái mới, cái thay đổi theo chiều

hướng tốt của học sinh chậm tiến bộ đó mà khen ngợi động viên kịp thời để
tạo động lực và gây niềm tin cho học sinh phấn đấu.
Ví dụ : Việc đi học đúng giờ đối với học sinh ngoan có kỷ luật là
chuyện bình thường, nhưng hành động đó đối với một học sinh chậm tiến bộ
hay đi học muộn, trốn học và đang được giáo viên giáo dục thì đi học đúng
giờ dù chỉ là một hôm thôi cũng là điều đáng để khen ngợi động viên ngay.
Và giáo viên chủ nhiệm cũng không nên xếp các lỗi của học sinh lại rồi ln
mang ra để nhắc nhở, có lẽ cơ giáo cũng nên biết quên đi một số lỗi của học
sinh chậm tiến bộ để có cái nhìn lạc quan hơn với học sinh đó và tạo cơ hội


cho học sinh này bớt đi mặc cảm để tu dưỡng bản thân và tình cảm cơ trị vẫn
ln tốt đẹp thân thiện.
- Người giáo viên cần phải tìm hiểu mơi trường sống của các em,
hiểu được hồn cảnh gia đình và phải thường xuyên phối hợp với gia đình
giáo dục các em:
Gia đình và truyền thống gia đình là nhân tố hàng đầu trong việc hình
thành nhân cách học sinh. Một học sinh nếu được sinh ra và lớn lên trong
một gia đình có truyền thống, các thế hệ có quan hệ tốt với nhau, có tơn ti
trật tự, quan tâm chăm lo giáo dục con cháu, thực sự là tấm gương để con
cháu noi theo thì bản thân học sinh đó bước đầu sẽ có nền tảng đạo đức tốt.
Trái lại, học sinh ở trong môi trường gia đình thường xun lục đục, các thế
hệ khơng tơn trọng lẫn nhau … sẽ ảnh hưởng không tốt đến hệ tư tưởng đạo
đức của học sinh. Do yếu tố gia đình tác động mạnh đến các em nên giáo
viên cần phải quan sát, theo dõi thường xuyên những việc làm của học sinh
trong ngày, trong tuần để phát hiện kịp thời những hành động sai trái của các
em mà từ đó kết hợp với gia đình cùng giáo dục.
Ví dụ : Có những học sinh có kiểu nói năng thiếu văn hố , hành vi
khơng đẹp thì giáo viên chủ nhiệm nên tìm hiểu học sinh đó có gia cảnh thể
nào, nếu do gia đình bố mẹ có thói quen ăn nói thiếu văn hố và ứng xử

khơng văn minh thì con cái bị ảnh hưởng rất nhiều, giáo viên chủ nhiệm nên
đặt học sinh vào các mối quan hệ này thì sẽ có những nhận định và tác động
đúng hướng , giáo viên có thể gặp gỡ phụ huynh học sinh đó và tâm sự chia
sẻ với phụ huynh đó những ý kiến rằng gia đình nên làm gương cho con cái
ngay cả trong ứng xử hàng ngày để có tác động tốt cho con em, hoặc có gia
đình bận việc làm ăn không quan tâm đến con em, khơng quản lí chặt chẽ
con em mình dẫn đến tình trạng các em bị bạn xấu lôi kéo , rủ rê vào các
hành động quậy phá, đánh nhau thì giáo viên nên nghiên cứu kết hợp các tác


động từ nhiều phía từ trực tiếp đến gián tiếp để học sinh đó nhận biết được
và tránh xa các đám bạn xấu ra để tập trung rèn luyện đạo đức.
Có những em học sinh đến lớp thường quậy phá, lười học, gây biết
bao chuyện phiền hà, hết chọc phá lại gây chuyện đánh nhau với bạn … Đối
với những em học sinh này ngoài việc giáo dục các em bằng tình thương,
trách nhiệm, bằng những lời nói nhẹ nhàng khuyên bảo chúng ta cũng cần
phải gặp trực tiếp phụ huynh để trao đổi thơng tin, tìm hướng giải quyết.
Thơng qua các cuộc họp phụ huynh, giáo viên cần nêu ra những thực trạng
của các em để phụ huynh biết được con em họ học ra sao, có những biểu
hiện như thế nào để cùng giáo viên phối hợp giáo dục tốt hơn. Tuy nhiên, có
những gia đình phụ huynh khơng quan tâm, con em mình học thời gian suốt
cả một năm mà khơng biết giáo viên dạy con mình là ai và họ cũng không
cần biết đến, bỏ mặc sự phát triển của các em, giao phó các em cho nhà
trường. Chính vì lẽ đó, người giáo viên rất khó khăn trong việc phối hợp với
gia đình giáo dục học sinh. Tuy điều đó gây khó khăn trong cơng tác giáo
dục nhưng khi các em có những biểu hiện tiêu cực thì giáo viên khơng vì lí
do đó mà lơ là đối với các em. Khi đó giáo viên có thể gửi thơng báo đến tận
gia đình, nếu phụ huynh khơng đến giáo viên có thể tự liên hệ đến thăm gia
đình học sinh, trị chuyện, tâm sự với cha mẹ các em để cùng tìm ra biện
pháp giáo dục phù hợp. Việc kết hợp chặt chẽ với gia đình, thường xuyên

thăm hỏi gia đình học sinh để tìm hiểu hồn cảnh gia đình các em sẽ giúp
cho mỗi giáo viên lựa chọn được những hình thức giáo dục tốt nhất, giúp cho
các em chậm tiến bộ trở thành những học sinh ngoan, chăm học. Do đó để
hạn chế những việc đáng tiếc xảy ra, giáo viên không những trao đổi với phụ
huynh mà phụ huynh cũng cần phải trao đổi thường xuyên với nhà trường
những vấn đề trong gia đình có thể tác động đến tâm lý các em hoặc những


dấu hiệu bất thường mà gia đình nắm được. Có như vậy, việc phối hợp giữa
hai lực lượng giáo dục nhà trường – gia đình mới chặt chẽ và tồn diện.
- Xây dựng cho các em có thói quen, nề nếp tốt trong học tập và
trong các hoạt động khác :
Việc chỉ dẫn những thói quen, nề nếp tốt lúc ban đầu thường khơng
mấy khó khăn, nhưng để duy trì được nề nếp, thói quen đó địi hỏi người
giáo viên phải thường xuyên nhắc nhở, chỉ dẫn, uốn nắn, … Và để đưa các
em học sinh chậm tiến bộ về đạo đức vào nề nếp tôi đã tiến hành những việc
như sau :
* Đưa các em học sinh chậm tiến bộ vào hịa nhập với nhóm học
sinh ngoan, gương mẫu :
Học sinh chậm tiến bộ hay lảng tránh mọi hoạt động của lớp, hoặc
chơi với một nhóm học sinh nào đó. Khơng hịa nhập với tập thể lớp cho nên
rất khó tiếp cận các em. Muốn vậy lơi kéo các em hòa nhập vào với tập thể
lớp, giúp các em gần gũi với bạn bè. Ta phải tạo nên sân chới cho các em , tổ
chức các buổi dã ngoại, các buổi ngoại khóa, các hoạt động thể dục thể
thao… Qua những buổi hoạt động như thế các em hiểu và gần gũi với bạn bè
hơn, tách các em ra khỏi những tệ nạn xấu của xã hội. Tập thể lớp cịn có thể
giúp cho giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục học sinh chậm tiến bộ,
thông qua tập thể lớp ta tìm hiếu về tính cách, cá tính, hồn cảnh của học
sinh. Từ đó giáo viên phát hiện nguyên nhân những biểu hiện sai trái của học
sinh chậm tiến bộ để có cách tổ chức lớp học phù hợp đưa các em học sinh

này vào hòa nhập với nhóm học sinh ngoan, tạo điều kiện tốt cho các em học
tập trong môi trường lành mạnh. Cụ thể là, nếu giáo viên nắm được lớp mình
có những học sinh nào yếu kém, hay nghịch phá … thì giáo viên phải quan
tâm sắp xếp chỗ ngồi cho hợp lý. Có thể là cho em đó ngồi bàn đầu để các
thầy cô dạy bộ môn dễ quan sát , chú ý vì vậy các em sẽ được nhắc nhở, uốn


nắn kịp thời hoặc ngồi cạnh những bạn học giỏi, ngoan, hiền để các em đó
khơng có cơ hội chọc phá. Giáo viên nên cho các em cùng vui chơi, sinh hoạt
với các em học sinh ngoan, gương mẫu sẽ giúp các em có thể học tập ở bạn
mình những hành vi, thói quen tốt và thơng qua đó các em có thể tự điểu
chỉnh những hành vi, thói quen xấu mà các em đã mắc phải. Vì lứa tuổi này
các em rất dễ bắt chước nên khi các em tiếp xúc với các bạn bè cùng trang
lứa, những bạn này có những biểu hiện tốt được thầy cơ khen ngợi thì chắc
chắn rằng các em học sinh chậm tiến bộ cũng sẽ dần dần học theo những đức
tính tốt của các bạn.
Ví dụ : Năm học 2006 – 2007 tơi được phân cơng chủ nhiệm lớp 7B.
Trong lớp có một số em thường xuyên chọc phá bạn bè, hay nói chuyện
trong giờ học, khơng tập trung, lúc thầy cơ giảng bài khơng nói chuyện thì
cũng nhìn ra ngồi cửa, sao nhãng ln cả việc học. Có khi thì lại giấu dép,
giấu vở, bút của bạn, khiến trong lớp có nhiều chuyện thưa gửi, đã làm tôi
trăn trở rất nhiều. Với những học sinh có tính hiếu động đó, tơi dùng biện
pháp nhắc nhở và thường gọi các em phát biểu nhằm giúp các em chú ý bài
hơn. Vì lớp học có sĩ số q đơng lại có nhiều học sinh chậm tiến bộ nên việc
sắp xếp chỗ ngồi cũng tương đối khó khăn. Tơi sắp xếp các em chậm tiến bộ
ngồi xa nhau, mỗi em học sinh chưa ngoan lại ngồi gần những em học sinh
ngoan, hiền, học khá để hạn chế việc các em tụ nhóm nói chuyện trong giờ
học đồng thời cũng nhằm mục đích giúp cho các em học tốt hơn. Từ việc làm
đó, sau một thời gian, những em hay nói chuyện trong giờ học trở nên có tiến
bộ rõ rệt. Các em khơng cịn nói chuyện trong giờ học và ln chú ý lắng

nghe thầy cơ giảng bài. Hơn nữa tơi cịn thành lập những đôi bạn cùng tiến
phân công học sinh khá giỏi kèm học sinh yếu kém và sơ kết, tổng kết qua
từng đợt để kịp thời tuyên dương, khen thưởng những đơi bạn giúp nhau có
hiệu quả, động viên những cặp chưa tiến bộ cần cố gắng hơn. Do đó các đôi


bạn ln thi đua nhau để được khen thưởng vì thế học sinh tiến bộ có tiến bộ
rõ rệt . Qua đó ta thấy rằng việc đưa các em học sinh chậm tiến bộ vào hịa
nhập với nhóm học sinh ngoan, gương mẫu là rất cần thiết và là một phương
pháp phù hợp với việc giáo dục đạo đức cho học sinh chậm tiến bộ. Việc giáo
dục cũng chỉ thành cơng khi giáo viên biết tìm cách tạo ra xung quanh học
sinh đó một mơi trường sư phạm tốt đẹp, tạo điều kiện cho học sinh đó được
học tập rèn luyện trong một tập thể lớp tiến bộ, có tinh thần tự quản cao, có ý
thức giúp nhau cùng tiến bộ với sự cảm thông và tin yêu chân thành. Tuy
nhiên giáo viên không chỉ dừng lại ở phương pháp đó mà cịn phải phối hợp
thêm nhiều phương pháp nữa mới có cách giáo dục sao cho phù hợp với
nhận thức của mỗi học sinh.
* Chỉ cho các em biết được những cái sai của mình trong cách nói
năng, cư xử, trong học tập và trong các hoạt động khác :
Nhiệm vụ của người giáo viên ở trường là truyền thụ kiến thức và giáo
dục đạo đức cho học sinh. Tuy nhiên thực tế cho thấy một số giáo viên chỉ lo
truyền thụ kiến thức cho học sinh mà chưa quan tâm sâu sắc đến vấn đề giáo
dục đạo đức cho các em. Bởi vì chương trình học của học sinh tương đối
nhiều, thời gian của mỗi tiết học chỉ đủ để cho giáo viên hoàn thành một bài
giảng nên giáo viên khơng có thời gian nhiều để quan sát từng hành động, cử
chỉ của các em. Các thầy, các cô thường chỉ chú ý đến việc học tập và kết
quả học tập của các em đạt được, cụ thể là việc các em có nhiều điểm 9,
điểm 10 hay khơng hay các em có chú ý nghe giảng bài hay không. Giáo
viên chưa quan tâm nhiều đến những biểu hiện của các em mà nếu có quan
tâm, để ý thì cũng chỉ chú trọng tới nề nếp kỷ cương với nội quy chứ chưa

chú ý đến hành vi ứng xử thực tế và kỷ năng ứng xử của các em trong cuộc
sống. Do đó để làm tốt cơng tác giáo dục đạo đức học sinh giáo viên cũng
cần phải chú ý đến cách nói năng, cư xử của các em. Và khi học sinh có


những biểu hiện chưa tốt, người giáo viên phải nhẹ nhàng chỉ cho các em
thấy đó là những hành vi, thói quen, việc làm chưa tốt và chỉ rõ hậu quả của
những cái chưa tốt đó để các em hiểu và chú ý sửa chữa.
Ví dụ : Em Nguyễn Quốc Cường học sinh lớp 7B do tôi chủ nhiệm
năm học 2006- 2007 là một học sinh chậm tiến bộ. Em thường vi phạm nội
quy như đến lớp không mặc đồng phục, không mang dép quai hậu , thường
xuyên đi học muộn, không học bài và làm bài trước khi đến lớp. Ngồi ra em
cịn có một cá tính rất bướng bỉnh, ăn nói thì cộc lốc và có khi đến mức vơ lễ.
Trong giờ của cơ giáo chủ nhiệm thì em ngồi im, ghi chép bài đầy đủ. Nhưng
giờ của cơ giáo bộ mơn thì em quậy phá kinh khủng: nói tự do, mất trật tự,
có khi em cịn nằm ra ghế, Ghi tên em vào sổ đầu bài, em lấy bút xóa, xóa cả
trang sổ đầu bài đó ln. Em đã làm cho lớp bị trừ rất nhiều điểm thi đua, lớp
thường xuyên bị phê bình trước cờ. Khi em có biểu hiện sai, tơi tìm hiểu hỏi
rõ sự việc thì em trả lời một cách rất vơ ý thức, có đơi lúc thì bình thường
thản nhiên, đơi lúc cịn tỏ vẻ thách thức chẳng có gì lộ vẻ sợ hãi thậm chí cịn
địi nghỉ học. Điều này làm tôi rất băn khoăn và là một thách thức lớn đối với
bản thân tôi trong công tác giáo dục. Tuy nhiên, là một nhà giáo, với tinh
thần trách nhiệm và lịng u nghề, mến trẻ tơi đã cố gắng dùng nhiều hình
thức để giúp em thấy được cái sai của bản thân mà khắc phục. Những lúc em
vi phạm nội quy tôi không vội trách mắng mà chỉ nhẹ nhàng khun bảo và
giáo dục em. Khơng những thế tơi cịn gặp riêng em để chỉ cho em biết được
những cái sai của mình trong cách nói năng, cư xử, trong học tập và trong
cuộc sống. Tơi phân tích cho em hiểu được những việc làm của em không
những làm ảnh hưởng đến phong trào chung của lớp, ảnh hưởng đến uy tín
của nhà trường của thầy cơ mà nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng đến chính bản

thân em. Tơi chỉ cho em thấy rằng nếu em không học bài làm bài thì bản thân
em sẽ khơng có kiến thức, hoặc đến lớp khơng mặc đồng phục thì sẽ khơng


giống như các bạn cùng lớp, gây phản cảm cho thầy cơ và bạn bè. Tơi phân
tích rất rõ ràng cụ thể những biểu hiện sai của em để em thấy được tác hại và
hậu quả của nó. Trong ứng xử , tơi cịn dạy em cách ăn nói, cách cư xử với
bạn bè, thầy cơ và người lớn. Chính sự ân cần của tơi đã giúp em có nhiều
tiến bộ, nói năng lễ phép, biết vâng lời thầy cơ và khơng cịn vi phạm nội quy
của trường, của lớp. Khi em đã thay đổi khơng cịn là một học sinh bướng
bỉnh nữa thì tơi khơng dừng lại việc giáo dục em. Tôi vẫn thường xuyên khen
ngợi em về những tiến bộ đó. Khơng những thế , tơi cịn tun dương em đã
có những cố gắng trước tập thể lớp và động viên bằng những món quà nhỏ
như vở, bút … Việc làm này không những giúp Cường ngày càng tiến bộ hơn
mà còn giúp cho các em học sinh chậm tiến bộ khác noi theo và cùng nhau
làm tốt nhiệm vụ của người học sinh. Chính vì vậy, giáo viên không nên lơ là
với những biểu hiện sai trái của học sinh. Việc chỉ ra những cái sai của học
sinh và giúp các em khắc phục những cái sai đó là rất cần thiết và rất có hiệu
quả trong công tác giáo dục học sinh chậm tiến bộ.
- Xây dựng tình thương giữa giáo viên với học sinh :
Có thể nói yêu thương học sinh là phẩm chất đầu tiên của nghề sư
phạm. Bởi vì có u thương học sinh chúng ta mới nỗ lực hết mình vì các
em, chúng ta mới có tâm huyết với nghề và hết lòng giảng dạy cho các em.
Sự yêu thương học sinh của giáo viên thể hiện ở việc giáo viên không những
giảng dạy nhiệt tình, cố gắng vượt qua mọi khó khăn, thử thách để trau dồi
kiến thức cho các em, giúp các em tiến bộ hơn trong học tập mà còn thể hiện
ở việc giáo viên phải là người biết chia sẻ với học sinh. Giáo viên phải là
người hiểu được niềm vui, nỗi buồn của các em, biết giúp đỡ khi các em gặp
khó khăn. Khi làm được điều đó nghĩa là người giáo viên đã xây dựng được
một tình thương, tình cảm tốt đẹp giữa giáo viên và học sinh. Giữa cơ và trị

khi đã có một mối quan hệ tình cảm tốt đẹp, giáo viên yêu thương học sinh,