Nâng cao văn hoá chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội hiện nay

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN THỊ HẰNG

NÂNG CAO VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
CHỦ CHỐT HUYỆN THANH OAI, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 8. 310. 201

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS,TS. Nguyễn Thu Nghĩa

HÀ NỘI, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi được thực
hiện dưới sự hướng dẫn của PGS,TS. Nguyễn Thu Nghĩa. Các số liệu và kết
quả nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn
chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào.


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI
NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN .................................................. 9

1.1. Văn hóa chính trị và văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
huyện .............................................................................................................. 9
1.2. Tiêu chí văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ...... 21
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN Ở THANH OAI, HÀ NỘI HIỆN
NAY ................................................................................................................ 29
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế, văn hóa, chính trị, xã
hội và đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, Hà Nội ................... 29
2.2. Thực trạng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở
Thanh Oai, Hà Nội ....................................................................................... 38
2.3. Đánh giá chung về văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
huyện ở Thanh Oai ....................................................................................... 49
Chƣơng 3. NHỮNG PHƢƠNG HƢỚNG CƠ BẢN VÀ GIẢI PHÁP CHỦ
YẾU NÂNG CAO VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN Ở THANH OAI, HÀ NỘI TRONG GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY ........................................................................................ 56
3.1. Những phương hướng cơ bản nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, Hà Nội trong giai đoạn hiện nay 56
3.2. Những giải pháp chủ yếu nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, Hà Nội trong giai đoạn hiện nay ............... 63
KẾT LUẬN .................................................................................................... 75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 78


BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

CBCC

Cán bộ chủ chốt

CNH - HĐH

Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

GS

Giáo sư

Nxb

Nhà xuất bản

PGS

Phó giáo sư

UBND

Ủy ban nhân dân

VHCT

Văn hóa chính trị

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba, Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII
về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước xác định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng,
gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt
trong công tác xây dựng Đảng” [9, tr.66].
Để đội ngũ cán bộ thực hiện được sứ mệnh của mình thì vai trò của văn
hóa chính trị (VHCT) là hết sức quan trọng. V.I.Lênin đã từng khẳng định
“mục đích của văn hóa chính trị, của nền giáo dục chính trị là đào tạo nên
những người cán bộ chân chính, có khả năng thắng được sự dối trá và thiên
kiến, và có khả năng giúp đỡ quần chúng lao động thắng được chế độ cũ, xây
được một nhà nước không có bọn tư sản, bọn bóc lột và bọn địa chủ” [27,
tr.212 – 213]. Và suy cho cùng, trình độ VHCT của cán bộ, đặc biệt là đội
ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý, đội ngũ cán bộ chủ chốt (ĐNCBCC) quyết định
chất lượng và hiệu quả hoạt động chính trị của đất nước. Họ là tầng lớp tạo
nên sắc diện văn hóa chính trị cho bản thân và hoàn thành những trọng trách
chính trị của mình góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng bộ
máy nhà nước ta.
Việc nâng cao văn hóa chính trị cho đội ngũ cán bộ chủ chốt là một yêu
cầu khách quan đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi chúng ta đang chuyển
sang thời kì phát triển mới – đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước, mở rộng giao lưu và hợp tác với nhiều nước trên thế giới. Và
khi văn hóa chính trị ngày càng trở nên quan trọng, là một trong những yếu tố
quyết định đến sự thành bại của công cuộc đổi mới thì hơn lúc nào hết văn
hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt ở cấp địa phương, cụ thể là cấp
huyện phải ngày càng được quan tâm nhiều hơn và không ngừng được bồi

1


dưỡng, hoàn thiện. Bởi lẽ đây là những cán bộ gần dân và hiểu dân nhất. Họ
vừa là những tấm gương văn hoá chính trị vừa phải tuyên truyền giáo dục để
văn hoá chính trị đi sâu vào đông đảo quần chúng. Đây là một vấn đề có tính
chất chiến lược, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở nước ta hiện nay.
Thực tiễn hiện nay cho thấy văn hoá chính trị của đội ngũ cán bộ chủ
chốt ở cấp quận huyện của nước ta còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu
cầu nguyện vọng của nhân dân cũng như yêu cầu của thời kỳ đổi mới. Cá biệt
ở một số nơi, một bộ phận cán bộ còn hạn chế về trình độ văn hóa chính trị,
có những nhận thức, hành động sai trái, không phù hợp với những chuẩn mực
đạo đức xã hội, đi ngược lại với chủ trương chính sách của Đảng và Nhà
nước, làm giảm sút nghiêm trọng lòng tin của nhân dân, làm nghèo đất nước.
Thanh Oai là một huyện ven đô, được Hà Nội quy hoạch là vành đai xanh của
Thủ đô đã và đang có những bước phát triển mạnh mẽ nhờ đẩy mạnh sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Đây cũng là
vùng đất chứa đựng nhiều giá trị văn hóa truyền thống của Hà Nội nói riêng
và cả nước nói chung. Vì vậy, việc nâng cao văn hóa chính trị cho đội ngũ cán
bộ chủ chốt huyện Thanh Oai là một yêu cầu tất yếu, đáp ứng những đòi hỏi
bức thiết của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ
trên địa bàn huyện, đồng thời giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa tốt
đẹp của địa phương.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, với mục đích phát huy tối
đa những điểm tích cực cũng như khắc phục triệt để những điểm còn yếu kém
trong vấn đề văn hoá chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện mà cụ
thể là ở huyện Thanh Oai, Thành phố Hà Nội, tôi chọn đề tài: “Nâng cao văn
hoá chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt huyện Thanh Oai, Thành phố
Hà Nội hiện nay” làm đề tài nghiên cứu.

2


2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Văn hóa chính trị là vấn đề đã được nghiên cứu từ lâu cả trên thế giới
và Việt Nam. Đặc biệt, trong những năm gần đây ở nước ta đã có nhiều bài
báo, công trình nghiên cứu về văn hóa chính trị trên nhiều góc độ khác nhau,
cụ thể có thể kể đến những nhóm công trình sau:
Cuốn“Văn hoá chính trị và việc bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở
nước ta hiện nay” do Phạm Ngọc Quang chủ biên, Nxb Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, 1995. Trong tác phẩm này, tác giả bàn về vai trò của văn hoá chính
trị trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đồng thời đưa ra một số
phương hướng bồi dưỡng VHCT cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo ở nước ta.
Tác giả Nguyễn Hồng Phong trong bài “Văn hóa chính trị Việt Nam –
truyền thống và hiện đại”, Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội, 1998 đã tập trung
đi sâu vào nghiên cứu những giá trị tiêu biểu của VHCT Việt Nam truyền
thống và rút ra những vấn đề có tính phương pháp luận của việc kế thừa các
di sản VHCT quá khứ trong quá trình đổi mới hiện nay.
Trong “Nâng cao VHCT của cán bộ lãnh đạo quản lý ở nước ta hiện
nay” do Lâm Quốc Tuấn chủ biên, Nxb Văn hóa Thông tin và Viện Văn hóa
Hà Nội, 2006 đã hệ thống hóa và phân tích những quan điểm, luận điểm cơ
bản về văn hóa chính trị, về tính tất yếu phải nâng cao văn hóa chính trị, cũng
như phương hướng, nôi dung và những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao
VHCT của cán bộ lãnh đạo quản lý Việt Nam hiện nay.
Cuốn “Văn hóa chính trị và lịch sử dưới góc nhìn văn hóa chính trị”
của tác giả Phạm Hồng Tung, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2008 tập hợp
có hệ thống 14 chuyên luận, đề cập tới những vấn đề căn bản của VHCT.
Trên cơ sở của cách tiếp cận VHCT, tác giả đã đi sâu nghiên cứu một loạt vấn
đề của lịch sử Việt Nam cận đại nhằm chỉ ra những khía cạnh mới, bổ sung
hoặc điều chỉnh nhận thức trước đây về những vấn đề đó.

3


Các tác giả Nguyễn Văn Huyên, Nguyễn Hoài Văn, Nguyễn Văn Vĩnh
trong cuốn “Bước đầu tìm hiểu những giá trị văn hóa chính trị truyền thống
Việt Nam”, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2009 tập trung nghiên cứu bản
chất, nội dung của VHCT, tìm hiểu những nhân tố hình thành tư tưởng VHCT
Việt Nam trong lịch sử và những nét đặc sắc của nó; phân tích một số giá trị
VHCT truyền thống của Việt Nam như: Tư tưởng độc lập, tự chủ, tự cường,
tinh thần dân tộc, tính cố kết cộng đồng..
Bên cạnh các công trình nghiên cứu trên còn có một số bài nghiên cứu
liên quan đến văn hóa chính trị và nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán
bộ chủ chốt hiện nay như:
“Văn hoá chính trị, một bình diện hợp thành của đối tượng và nội
dung nghiên cứu của chính trị học, một số vấn đề khoa học chính trị”; “Văn
hoá chính trị với công tác vận động quần chúng nhân dân trong tình hình
hiện nay” của tác giả Hoàng Chí Bảo,Tạp chí Dân vận số 1, 2005, nghiên cứu
văn hoá chính trị trong mối quan hệ với chính trị học và vai trò của văn hoá
chính trị trong hoạt động vận động quần chúng ở nước ta theo tư tưởng Hồ
Chí Minh.
GS.TS Hoàng Chí Bảo khi bàn về “xây dựng văn hóa trong chính trị,
quan niệm và giải pháp thực hiện” Báo điện tử Chính Phủ.Vn ngày
08/02/2015 cho rằng xây dựng văn hóa trong chính trị làm cho văn hóa thấm
sâu vào chính trị, nhờ đó chính trị được văn hóa hóa, định hình thành văn hóa
chính trị, và nền chính trị dân chủ - pháp quyền thực hiện và phát huy quyền
làm chủ của nhân dân sẽ là một nền chính trị thấm nhuần sâu sắc bản chất
khoa học-cách mạng và nhân văn.
Một số giải pháp chủ yếu nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh
đạo nước ta hiện nay của tác giả Lâm Quốc Tuấn, Tạp chí Triết học số 8,
2016 đã luận giải một số phương hướng và giải pháp cơ bản nhằm nâng cao

4


VHCT của ván bộ lãnh đạo chính trị ở nước ta hiện nay. Theo tác giả Lâm
Quốc Tuấn có 6 vấn đề cần chú ý trong nâng cao VHCT của cán bộ lãnh đạo
chính trị nước ta. Đó là: 1. Nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo
gắn liền với việc nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh; 2. Nâng cao văn hoá chính trị của cán bộ lãnh đạo gắn liền với
việc nắm vững cương lĩnh, đường lối chính trị của Đảng;3. Nâng cao văn hoá
chính trị của cán bộ lãnh đạo gắn liền với việc trang bị những kiến thức cơ
bản về khoa học chính trị và khoa học lãnh đạo; 4. Nâng cao văn hóa chính trị
của cán bộ lãnh đạo gắn liền với việc rèn luyện đạo đức, lối sống và phát huy
tính tích cực chính trị của chủ thể chính trị này; 5. Nâng cao văn hoá chính trị
của cán bộ lãnh đạo gắn liền với việc không ngừng nâng cao trình độ văn hóa
chính trị của quần chúng nhân dân lao động; 6. Nâng cao văn hoá chính trị
của cán bộ lãnh đạo gắn liền với đổi mới công tác cán bộ của Đảng.
“Văn hóa chính trị với đạo đức người cán bộ, công chức trong nền
kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam” của tác giả
Nguyễn Thị Thu Hà đăng trên Website Tạp chí tổ chức Nhà nước ngày
15/4/2016 đã trình bày mối quan hệ giữa đạo đức và văn hóa chính trị; tác
động tích cực và tiêu cực của cơ chế thị trường đến văn hóa chính trị và đưa
ra các giải pháp góp phần hạn chế những tiêu cực cửa cơ chế thị trường đến
đạo đức và văn hóa chính trị của cán bộ, công chức.
Ngoài ra khi bàn về văn hóa chính trị và việc nâng cao văn hóa chính
trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cũng đã có rất nhiều công trình nghiên cứu là
đề tài luận văn, luận án cụ thể như:
“Văn hóa chính trị Việt Nam và vai trò của nó đối với công cuộc đổi
mới ở nước ta hiện nay của Lê Tấn Lập, luận văn thạc sĩ, 1998.Luận văn đã
tìm ra những đặc điểm rất nổi bật của văn hóa chính trị Việt Nam cũng như
đưa ra những định hướng nhằm khắc phục những mặt hạn chế vốn có của căn

5


tính nông dân ở một nền văn hóa nông nghiệp đồng thời nâng cao hơn nữa
tính văn hóa chính trị trong sự lãnh đạo của Đảng
Nguyễn Thị Lệ Thủy trong “Văn hóa chính trị với việc nâng cao chất
lượng cán bộ của thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn đổi mới hiện nay” luận
văn thạc sỹ khoa học chính trị, Hà Nội, 2000. Đề tài đi sâu nghiên cứu thực
trạng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ của thành phố Đà Nẵng, từ đó đưa
ra một số giải pháp nhằm nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ này.
Lâm Quốc Tuấn “Nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo ở
nước ta trong giai đoạn hiện nay” luận án tiến sĩ Khoa học chính trị học, Hà
Nội, 2005. Luận án đã hệ thống hóa một cách cơ bản những quan niệm về bản
chất, vai trò của văn hóa chính trị cũng như cấu trúc, đặc điểm và chức năng
của nó. Xác định những cơ sở lý luận và thực tiễn đặt ra yêu cầu về nâng cao
văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo. Xác định những nội dung thiết yếu
trong cấu trúc nhân cách văn hóa chính trị của cán bộ lãnh đạo ở nước ta hiện
nay. Từ đó đưa ra những phương hướng và các giải pháp nhằm nâng cao văn
hóa chính trị của người cán bộ lãnh đạo trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa.
Các công trình khoa học nêu trên là những tài liệu quý giá cho việc
nghiên cứu đề tài luận văn. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đi sâu nghiên
cứu có hệ thống về vấn đề thực trạng và giải pháp mang tính thực tiễn nâng
cao VHCT của đội ngũ CBCC ở địa phương cụ thể là ở huyện Thanh Oai.
Đề tài “Nâng cao văn hoá chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt
huyện Thanh Oai, TP Hà Nội hiện nay” là sự tiếp nối những công trình đã
có trên với tính cách như là hệ quy chiếu mới, góp phần giải đáp về phương
diện thực tiễn trong quá trình xây dựng đội ngũ CBCC nói chung cũng như
đội ngũ CBCC trên địa bàn huyện Thanh Oai nói riêng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

6


- Mục đích: Trên cơ sở làm rõ lý luận chung về văn hóa chính trị, văn
hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện; phân tích, đánh giá thực
trạng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai,
thành phố Hà Nội, luận văn đưa ra những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao
văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở huyện Thanh Oai,
thành phố Hà Nội trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
- Nhiệm vụ: Để thực hiện mục tiêu trên, đề tài tập trung giải quyết
những nhiệm vụ sau:
+ Làm rõ khái niệm, tiêu chí, những nhân tố ảnh hưởng đến văn hóa
chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
+ Phân tích, đánh giá thực trạng văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, Hà Nội hiện nay.
+ Xác định một số giải pháp chủ yếu nâng cao văn hóa chính trị của đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, Hà Nội trong thời kỳ đổi mới
hiện nay.
- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu làm rõ vấn đề
nâng cao văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt huyện Thanh Oai, TP
Hà Nội.
4. Phƣơng pháp luận và Phƣơng pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận
Cơ sở lý luận của đề tài là hệ thống những quan điểm cơ bản của chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng về chính
trị, văn hóa, văn hóa chính trị, về cán bộ và công tác cán bộ….
* Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ
nghĩa duy vật lịch sử và hệ thống các phương pháp nghiên cứu cụ thể như:

7


logic và lịch sử, diễn dịch và quy nạp, phân tích và tổng hợp, so sánh và đối
chiếu.
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp huyện.
Đề tài tập trung khảo sát trong phạm vi địa bàn huyện Thanh Oai, Hà
Nội.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
* Về mặt lý luận: Góp phần làm rõ thêm một số nhận thức về văn hóa
chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện: khái niệm, tiêu chí, nhân tố
tác động.
* Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở phân tích thực trạng văn hóa chính trị
của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai, luận văn góp tiếng nói
vào việc nâng cao và phát huy văn hóa chính trị của cán bộ, mà trực tiếp là
trình độ văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở Thanh Oai
trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay.
7.Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phần phụ
lục, đề tài bao gồm 3 chương 8 tiết.

8


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CẤP HUYỆN
1.1. Văn hóa chính trị và văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ

chốt cấp huyện
1.1.1. Văn hóa chính trị
* Văn hóa
Để làm rõ khái niệm văn hóa chính trị, trước hết cần tìm hiểu khái niệm
văn hóa. Người đầu tiên sử dụng thuật ngữ văn hóa trong khoa học (1774) là
Pufedorf (một nhà nghiên cứu luật pháp người Đức) với nghĩa là toàn bộ
những gì do hoạt động xã hội của con người tạo ra và là đối lập với trạng thái
tự nhiên. Nhưng khoa học về văn hóa thực sự được khai sinh ở Đức thế kỷ
XIX. Mốc đánh dấu sự kiện này là năm 1885 khi cuốn Khoa học chung về
văn hóa của Klemm được xuất bản. Trong đó, tác giả trình bày sự phát triển
toàn diện của loài người như là sự phát triển của một cá thể đơn nhất. Ở đây,
lịch sử văn hóa được đồng nhất với lịch sử xã hội, cự tuyệt việc trình bày lịch
sử như là lịch sử các vương triều.
Cho đến nay, khi nhà văn hóa trở thành mối quan tâm hàng đầu của các
loại hình nhận thức thì định nghĩa về văn hóa trở nên vô cùng phong phú. Bởi
vậy, J.Derrida đã có câu nói đầy ấn tượng: “Văn hóa là cái tên mà chúng ta
đặt cho điều bí ẩn không cùng đối với những ai ngày nay đang tìm cách suy
nghĩ về nó” [26, tr.28]
Về mặt từ vựng, thuật ngữ “văn hóa” được dịch từ thuật ngữ “culture”
của Anh – Pháp. Thuật ngữ này bắt nguồn từ tiếng La – tinh “culturs” – nghĩa
gốc là “canh tác”, “trồng trọt”. Ở Trung Hoa nghĩa gốc Hán học của từ “văn”
là cái đẹp, vẻ đẹp do màu sắc, đường nét tạo ra. Văn hóa là làm cho trở nên
đẹp, trở nên sáng, trở nên hiệu dụng đối với con người.
9


Theo cách tiếp cận hệ thống, văn hóa là một hoạt động sáng tạo, là hệ
thống những giá trị do kết quả hoạt động sáng tạo của con người tạo nên. Tập
thể các tác giả cuốn Từ điển Chính trị rút gọn của Liên Xô cho rằng: “Văn
hóa là trình độ phát triển lịch sử nhất định của xã hội, là sức sáng tạo và khả

năng của con người, được biểu hiện trọng các phương thức tổ chức đời sống
và hoạt động sáng tạo của con người, cũng như trong các giá trị vật chất và
tinh thần do con người sáng tạo nên” [dẫn lại, 21, tr.226]
Khởi nguồn quan niệm mácxít về văn hóa là tư tưởng của C.Mác và
Ph.Ăngghen xuất hiện rải rác trong tác phẩm kinh điển xem văn hóa như là
hình thức biểu hiện và là kết quả lao động của con người, sau này được
V.I.Lênin phát triển và cụ thể khi bàn về cách mạng văn hóa.
Theo quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn hóa được định nghĩa:
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loại người mới sáng tạo và
phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn
hóa, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hàng ngày về ăn, mặc, ở và các
phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn
hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu
hiện của nó, của loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu và
đòi hỏi của sự sinh tồn” [18, tr.431].
Như vậy, có thể hiểu, văn hóa là phạm trù kết tinh những giá trị vật
chất và tinh thần do loài người sáng tạo nên trong lịch sử, là sự thể hiện trình
độ phát triển nhất định của xã hội, trình độ phát triển năng lục và khả năng
sáng tạo của con người biểu hiện trong các phương thức tổ chức đời sống xã
hội, quan hệ xã hội….phản ánh toàn bộ đời sống của con người trong quan hệ
với thế giới bên ngoài.
*Chính trị

10


Chính trị là một lĩnh vực của đời sống xã hội kể từ khi xã hội phân chia
thành giai cấp và tổ chức thành nhà nước; là lĩnh vực phức tạp nhất, nhạy cảm
nhất và có vai trò ngày càng tăng, từ thời cổ đại, chính trị đã được nhiều nhà
tư tưởng quan tâm nghiên cứu. Cho đến nay vẫn có những quan điểm khác

nhau về phạm trù chính trị.
Tuy nhiên, theo cách hiểu chung nhất: “chính trị là hoạt động trong lĩnh
vực quan hệ giữa các giai cấp, cũng như giữa các dân tộc và các quốc gia với
vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực nhà nước; là sự tham gia của
nhân dân vào công việc của nhà nước và xã hội; là hoạt động chính trị thực
tiễn của các giai cấp, của các đảng chính trị, các nhà nước nhằm tìm kiếm
những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu đề ra nhằm thõa mãn
lợi ích” [21,tr.13]
*Văn hóa chính trị:
VHCT là một bộ phận, một phương diện của văn hóa trong xã hội có
giai cấp (có chính trị), nhưng điều đó không có nghĩa VHCT là phép cộng
giản đơn giữa văn hóa với chính trị, mà đó là sự thẩm thấu, xâm nhập vào
nhau, chuyển hóa lẫn nhau giữa văn hóa với chính trị, chính trị với văn hóa.
Vì vậy, VHCT là đối tượng nghiên cứu của nhiều nhà tư tưởng lớn.
Xênôphôn (427 – 355TCN) với những quan điểm vể thủ lĩnh chính trị
đã phác họa nên những tiêu chí giá trị VHCT của những lãnh tụ chính trị: giỏi
kĩ thuật, giỏi thuyết phục, phục vụ những người mà anh ta chỉ huy, biết tập
hợp lại và phát huy sức mạnh của mọi người….Những tiêu chí đó vẫn mang ý
nghĩa thiết thực đối với việc hình thành nhân cách chính trị cho chủ thể lãnh
đạo hiện nay.
Platon (428 – 347 TCN) và Aristôt (384 – 322 TCN) khi đưa ra quan
niệm coi chính trị là khoa học và nghệ thuật, mặc dù triết lí chính trị - xã hội

11


của các ông còn nhiều hạn chế lịch sử nhưng vẫn chứa đựng hạt nhân hợp lý
trong quan niệm vê VHCT.
Khổng Tử (551 – 479 TCN) là một đại diện tiêu biểu cho những tư
tưởng gia phương Đông cổ đại. Tư tưởng chính trị về “nhân và lễ”, “chính

định danh phận”, tôn trọng người hiền, tư tưởng về giáo dục….hàm chứa
nhiều giá trị văn hóa chính trị sâu sắc, vẫn mang ý nghĩa thời đại đối với
VHCT phương Đông nói chung và VHCT Việt Nam nói riêng.
Montexkiơ (1989 – 1755), trong các học thuyết về nguồn gốc nhà
nước, về sự phân quyền, lý luận về chính phủ và Rutxô (1712 – 1778) với tư
tưởng cách mạng dân chủ tư sản, tư tưởng về chủ quyền tối thượng của nhân
dân cũng đưa ra nhiều tư tưởng lớn về VHCT cùng với những giá trị trí tuệ,
tài năng, quyền lực, nghĩa vụ….của các chủ thể chính trị.
Người đầu tiên đưa ra khái niệm văn hóa chính trị là nhà chính trị học
người Mỹ G.Almond. Trong bài “Các hệ thống chính trị so sánh” đăng trên
Tạp chí Chính trị học, số 8, 1956, ông đã đề xuất thuật ngữ Văn hóa chính trị
(political culture) và dùng nó để phân tích so sánh các chế độ chính trị.
Nhiều người cho rằng, văn hóa chính trị với tư cách là một thuật ngữ
trong khoa học chính trị xuất hiện lần đầu tiên vào khoảng giữa thế kỷ XX,
gắn với tên tuổi hai học giả Hoa Kỳ là Gabriel Almond và Sidney Verba. Bởi
Gabriel Almond và Verba trong cuốn Văn hóa công dân (The Civic Culture)
đã trình bày cách tiếp cận khoa học về VHCT bằng việc đưa ra một khuôn
khổ lý thuyết chung, sau đó tiến hành khảo sát so sánh tại năm quốc gia khác
nhau. Hai ông cho rằng, có ba loại VHCT là: VHCT địa phương (Parochial),
VHCT thần dân (Subject) và VHCT tham gia (Participant). Ba loại VHCT
này kết hợp với nhau tạo thành văn hóa công dân.
Hai nhà chính trị học Mỹ H. Almond và H.Paul đã đưa ra định nghĩa
VHCT cho đến nay vẫn được nhiều người đồng tình: “Văn hóa chính trị là tập
12


hợp các lập trường và các xu hướng cá nhân của những người tham gia trong
một hệ thống nào đó, là lĩnh vực chủ quan làm cơ sở cho hành động chính trị
và làm cho hoạt động chính trị có ý nghĩa. Những định hướng cá nhân bao
gồm một số thành tố; cụ thể là:

- Định hướng nhận thức: Là hiểu biết đúng sai về các khách thể và các
tư tưởng chính trị. Những hiểu biết này có thể là hiểu biết trực quan về chính
trị, cũng có thể là tư duy chính trị đã được khoa học hóa.
- Định hướng tình cảm: đó là cảm giác về những mối liên hệ, sự lôi
cuốn, về mâu thuẫn…với các khách thể chính trị nào đó.
- Định hướng đánh giá: là ý kiến, nhận xét về khách thể trên cơ sở căn
cứ vào những hệ thống giá trị và tiêu chuẩn để đánh giá. [27, tr.216].
C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin tuy chưa đưa ra khái niệm VHCT,
nhưng trong hệ thống học thuyết của các ông đều toát lên những tư tưởng,
quan điểm cơ bản vềVHCT trên mọi khía cạnh đời sống chính trị của giai cấp
vô sản và nhân dân lao động như: vấn đề đấu tranh giành quyền lực, vấn đề
cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới; vấn đề xây dựng con người XHCN;
vấn đề dân chủ XHCN…
Các nhà lý luận Việt Nam cũng đang trong quá trình cùng nhau xây
dựng một quan điểm đầy đủ về VHCT trên nền tảng của chủ nghĩa Mác –
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Những quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh
thực sự có ý nghĩa xuất phát điểm cho quá trình tìm tòi, nghiên cứu vừa mới
mẻ, vừa phức tạp này.
Hồ Chí Minh quan tâm giáo dục các mục tiêu của VHCT theo cả mô
thức dân tộc – khoa học – đại chúng trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân, đồng thời Nguời xác lập quan hệ văn hóa – chính trị trên nền tảng dân
tộc với nội dung XHCN trong giai đoạn cách mạng XHCN. VHCT được tạo
lập trong quan hệ chính trị mới, mà trong những quan hệ đó đánh dấu sự
13


trưởng thành về nhân cách chính trị của nhân dân, làm gia tăng các khả năng
sáng tạo của quần chúng nhân dân.
Trên cơ sở quan điểm mang tính định hướng của tư tưởng Hồ Chí
Minh, các nhà nghiên cứu lý luận Việt Nam đã đưa ra nhiều cách diễn đạt về

khái niệm VHCT.
GS.TS Hoàng Chí Bảo quan niệm: “Văn hóa chính trị là chất lượng
tổng hòa của tri thức, tình cảm, niềm tin chính trị, tạo thành ý thức chính trị
công dân, thúc đẩy họ tới những hành động chính trị tích cực phù hợp với lý
tưởng chính trị của xã hội, là thói quen và nhu cầu tham gia một cách tự giác
chủ động vào các quan hệ chính trị xã hội của công dân, góp phần hướng dẫn
họ trong cuộc đấu tranh vì lợi ích chung của xã hội vì tiến bộ và phát triển”
[36, tr.115 – 116]
GS.TS Phạm Ngọc Quang đưa ra khái niệm: “Văn hóa chính trị là một
phương diện của văn hóa trong xã hội có giai cấp, nói lên tri thức, năng lực
sáng tạo trong hoạt động chính trị dựa trên nhận thức sâu sắc các quan hệ
chính trị hiện thực cùng những thiết chế chính trị tiến bộ được lập ra để thực
hiện lợi ích chính trị cơ bản của giai cấp hay của nhân dân phù hợp với sự
phát triển lịch sử. Văn hóa chính trị nói lên phẩm chất và hình thức hoạt động
chính trị của con người cùng những thiết chế chính trị mà họ lập ra để thực
hiện những lợi ích giai cấp cơ bản của chủ thể tương ứng” [25, tr19]
Khoa Chính trị học Học viện Báo chí Tuyên truyền định nghĩa: “Văn
hóa chính trị là một lĩnh vực biểu hiện đặc biệt của văn hóa của loài người
trong xã hội có giai cấp, được hiểu là trình độ phát triển của con người được
thể hiện ở trình độ hiểu biết về chính trị, trình độ tổ chức hệ thống quyền lực
theo một chuẩn giá trị xã hội nhất định nhằm điều hòa các quan hệ lợi ích của
giai cấp cầm quyền, phù hợp với xu thế phát triển và tiến bộ xã hội”
[21,tr.229].
14


Căn cứ vào phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, cùng với việc kế thừa các giá trị trong quan niệm về VHCT của các
nhà nghiên cứu lý luận gần đây, có thể hiểu theo một nghĩa khái quát nhất:
“VHCT là một bộ phận, một phương diện của văn hóa trong xã hội có giai

cấp, nói lên chất lượng tổng hợp những giá trị vật chất và tinh thần với hạt
nhân là các giá trị chính trị nhân văn được con người sáng tạo và sử dụng
trong thực tiễn chính trị, để thực thi trong quan hệ quyền lực chính trị, quyền
lực nhà nước nhằm thực hiện lợi ích chính trị cơ bản của giai cấp phù hợp
với sự phát triển lịch sử; là sự phản ánh trình độ trưởng thành nhân cách
chính trị của các chủ thể chính trị trong đời sống xã hội”
Từ khái niệm VHCT, có thể thấy, cấu trúc VHCT được xem xét dưới
hai góc độ tiếp cận cơ bản: VHCT với tư cách là hệ giá trị và VHCT gắn liền
với các chủ thể chính trị.
Thứ nhất, với tư cách là hệ thống các chính trị: VHCT là kết quả tổng
hòa của những giá trị sau:
- Tri thức và sự hiểu biết chính trị: Đây là nền tảng của VHCT, được
định lượng một cách phổ biến bởi tri thức chính trị, là sự thống nhất giữa tri
thức lý luận và tri thức kinh nghiệm.
- Niềm tin và tình cảm chính trị: Niềm tin và tình cảm chính trị là sự
bộc lộ những phẩm chất, sắc thái cá nhân đối với lý tưởng, chế độ chính trị,
nahf nước, chính đảng, đối với các cơ quan lãnh đạo, các nhà lãnh đạo…
- Các truyền thống chính trị: Văn hóa nói chung, VHCT nói riêng trong
mỗi giai đoạn lịch sử nhất định bao giờ cũng là sự kế thừa và phát triển những
giá trị chính trị truyền thống phù hợp với yêu cầu, điều kiện cụ thể. Các giá trị
VHCT truyền thống không chỉ là những “chất liệu” tạo nên VHCT mà còn
tạo nên bản sắc dân tộc cho VHCT

15


- Những lý tưởng cao đẹp mà con người phấn đấu đạt tới trong chính
trị: Những lý tưởng đó vừa đóng vai trò là động lực kích thích hoạt động
chính trị, vừa đóng vai trò là xung lực nội tại để hoàn thiện tư chất của chủ thể
chính trị vươn tới những giá trị chân, thiện, mỹ trong hoạt động chính trị.

- Quá trình biến những giá trị chính trị đã được thiết lập thành lý
tưởng, niềm tin, động cơ, nhu cầu, thói quen chính trị…trong hoạt động chính
trị của chủ thể: Đây chính là quá trình thực hành VHCT trong hoạt động của
chủ thể. Chỉ trên cơ sở này mới tạo cho VHCT sự ổn định vững chắc trong
đời sống chính trị.
- Những phương tiện chính trị, những chuẩn mực, những phương thức
tổ chức và hoạt động của quyền lực chính trị được sử dụng để đạt đến mục
tiêu chính trị.
- Hệ tư tưởng chính trị: Với tư cách là nhân tố phản ánh khái quát lợi
ích của giai cấp cũng như phương thức, con đường để thực hiện lợi ích cơ bản
của giai cấp, liên minh giai cấp hoặc của nhân dân lao động nói chung (trong
điều kiện của CNXH), hệ tư tưởng là yếu tố cốt lõi nhất, là định hướng cơ bản
cho đời sống tinh thần xã hội đóng vai trò hạt nhân của VHCT, giữ vị trí trung
tâm, có tác dụng chi phối các nhân tố khác trong VHCT cũng như toàn bộ nền
VHCT nói chung của một thể chế chính trị.
Thứ 2, VHCT với tư cách là sản phẩm hoạt động chính trị của các chủ
thể chính trị: cá nhân và tổ chức
Với tư cách là chủ thể, phản ánh trình độ và kết quả của con người
trong nhận thức và hoạt động chính trị, VHCT là sự thông nhất và tác động
qua lại của VHCT cá nhân và VHCT tổ chức.
- VHCT cá nhân

16


Cá nhân là con người tồn tại với tư cách là một cá thể trong xã hội. Cá
nhân liên hệ với xã hội và chính trong đời sống cộng đồng mà nó đạt được sự
hình thành nhân cách.
VHCT cá nhân được thể hiện qua sự ứng xử, giao tiếp tranh luận. Qua
đó bộc lộ thái độ, lòng trung thành, trình độ giác ngộ chính trị, năng lực trí

tuệ, đạo đức tác phong cũng như một động cơ chính trị hướng về một lợi ích
chính trị, một mục tiêu lý tưởng nhất quán, cơ bản và lâu dài.
VHCT cá nhân còn bộc lộ đầy đủ ở năng lực khả năng hoạt động sáng
tạo trong việc tham gia các quá trình chính trị hiện thực, tham gia vào quá
trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống tổ chức quyền lực chính trị, vào việc tác
động tới chính sách ở nhiều mức độ và phạm vi khác nhau, ở khả năng hoạt
động cộng đồng…
- VHCT tổ chức
Tổ chức là một kiểu xã hội liên kết được con người lập ra để đi tới một
mục đích chung nào đó mà từng cá nhân riêng lẻ trong tính biệt lập của nó sẽ
không thể đạt được. Nó là phương thức cơ bản để phối hợp ý chí và hành
động tạo ta sức mạnh lũy thừa so với sức mạnh cá nhân.
Do đó, VHCT của tổ chức phụ thuộc vào văn hóa của từng cá nhân,
vào văn hóa của người thủ lĩnh, vào trình độ dân trí nói chung, vào trình độ tổ
chức của tổ chức và suy đến cùng còn tùy thuộc vào bản chất chính trị, trình
độ chín muồi của chế độ dân chủ.
Trong VHCT của các tổ chức trong hệ thống chính trị, nổi bật lên vai
trò của một tổ chức hạt nhân gắn liền với vai trò lãnh đạo chính trị đó là các
đảng chính trị. Trình độ văn hóa của các đảng chính trị đóng vai trò quyết
định về sự phát triển của VHCT của cả hệ thống tổ chức nằm trong hệ thống
chính trị, kể cả sự phát triển về văn hóa của toàn thể xã hội.

17


Xem xét chiều sâu khái niệm VHCT, tức là cấu trúc VHCT để giúp
chúng ta xác định rõ vị trí VHCT của một chủ thể xác định (VHCT của
ĐNCBCCCH) trong tổng thể VHCT nói chung, từ đó định hướng những
chuẩn mực giá trị tương ứng quy định phẩm chất, trình độ và năng lực VHCT
của chủ thể đó.

1.1.2. Văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
Trong nghiên cứu cũng như trong hoạt động thực tiễn, quan niệm và
việc xác định đội ngũ CBCC của một cấp, một ngành, một địa phương vẫn
chưa thống nhất hoàn toàn. Do đó, để có quan niệm đội ngũ CBCCCH cần
làm rõ các khái niệm, thuật ngữ liên quan như “cán bộ”, “chủ chốt”, “cán bộ
chủ chốt”, “đội ngũ cán bộ chủ chốt”.
*Cán bộ
Thuật ngữ cán bộ xuất hiện và được sử dụng rộng rãi trong ngôn ngữ
chính trị ở các nước thuộc hệ thống XHCN, bắt đầu từ thời Lênin sau cách
mạng tháng Mười, khi đảng cộng sản đã cầm quyền và nước Nga xô viết đã ra
đời, thể chế quản lý nhà nước đã định hình và đi vào hoạt động.
Ở nước ta, khái niệm cán bộ xuất hiện trong đời sống xã hội vào những
năm 30 của thế kỉ XX, để chỉ một lớp người, những chiến sĩ cách mạng chịu
hy sinh, gian khổ, đấu tranh giành độc lập dân tộc và sau này trong thời kì
kháng chiến chống thực dân Pháp, được dùng phổ biến để chỉ những người
thoát ly, tham gia hoạt động kháng chiến, để phân biệt với nhân dân.
Trong một thời gian dài khái niệm cán bộ gần như được dùng thay thế
cho khái niệm công chức. Theo cách hiểu thông thường, cán bộ được coi là tất
cả những người thoát ly, làm việc trong bộ máy chính quyền, Đảng, đoàn thể,
quân đội
Theo Hồ Chí Minh: “Cán bộ là những người đem chính sách của
Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời
18


đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ rõ, để đặt
chính sách cho đúng” [19, tr.269].
Trong Từ điển tiếng Việt, cán bộ được định nghĩa: “1. Người làm công
tác có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan nhà nước; 2. Người làm công tác
có chức vụ trong một cơ quan một tổ chức, Phân biệt với người thường,

không có chức vụ” [37, tr109]
Như vậy, với nghĩa thứ nhất, cán bộ là người làm công tác có nghiệp vụ
chuyên môn trong cơ quan nhà nước, có trình độ được đào tạo từ cao đẳng,
đại học trở lên. Số có trình độ đào tạo thấp hơn gọi là nhân viên.
Với nghĩa thứ hai, cán bộ là người làm công tác có chức vụ trong một
cơ quan, một tổ chức. Đây chính là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý, là những
người có chức vụ, phân biệt với người thường không có chức vụ.
Từ những cách hiểu trên có thể đi đến một quan niệm chung nhất như
sau: Cán bộ là người có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ nhất định, làm việc
trong các tổ chức, cơ quan của hệ thống chính trị và những người giữ chức vụ
trong tổ chức, cơ quan của hệ thống chính trị.
Cho đến bây giờ thì cán bộ vẫn là một danh xưng đẹp trong ý thức của
nhân dân ta, xã hội ta, mặc dù có những biến đổi nhất định theo sự vận động
của thực tiễn. Tuy nhiên, trước sự phát triển nền kinh tế - xã hội và tiến trình
đổi mới hệ thống chính trị của đất nước, khái niệm cán bộ đang có sự phát
triển và đang có nhu cầu bổ sung nội hàm, phạm vi của nó. Theo đó, đội ngũ
cán bộ không chỉ giới hạn trong hệ thống chính trị, trong phạm vi các tổ chức
Đảng, Nhà nước, Mặt trận tổ quốc, đoàn thể như hiện nay.
* Chủ chốt, cán bộ chủ chốt
Từ đội ngũ được Từ điển tiếng Việt định nghĩa: “1. Tổ chức gồm nhiều
người tập hợp lại thành một lực lượng; 2. Tập hợp số đông cùng chức năng,
nghề nghiệp” [37, tr.134]. Như vậy, thuộc tính căn bản của một đội ngũ là:
19


nhiều người, có phạm vi, giới hạn nhất định. Đội ngũ những con người xác
định thì có những đặc điểm, tính chất, vị trí, vai trò xác định và có mối liên hệ
với các yếu tố bên trong, bên ngoài….Từ đó, nó quy định thành phần, số
lượng cụ thể của đội ngũ đó, như: đội ngũ y, bác sỹ của ngành y tế; đội ngũ
kỹ sư nhà máy; ĐNCBCC của địa phương…

Từ những khái niệm “cán bộ”, “chủ chốt”, “đội ngũ” đã phân tích
trên có thể đưa ra cách hiểu về ĐNCBCC như sau: ĐNCBCC của một tổ
chức, cơ quan, đơn vị là tập hợp những cán bộ quan trọng nhất, có vai trò
nòng cốt trong tổ chức, cơ quan, đơn vị đó.
ĐNCBCC bao gồm nhiều CBCC nhưng không phải là phép cộng đơn
giản các cá nhân đó mà nó được hình thành, tổ chức theo một yêu cầu, chuẩn
mực nhất định, có số lượng, thành phần, cơ cấu phù hợp với yêu cầu nhiệm
vụ của tổ chức, làm nhân lên sức mạnh của từng cá nhân tạo thành sức mạnh
của tổ chức.
*Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
Từ những khái niệm đã trình bày trên đây, có thể đưa ra cách hiểu về
ĐNCBCCCH như sau: ĐNCBCCCH là những người có chức vụ, có vai trò
nòng cốt trong hệ thống chính trị cấp huyện, có tác động, ảnh hưởng lớn đến
hoạt động của hệ thống chính trị cấp huyện, góp phần quyết định vào sự
nghiệp xây dựng và phát triển trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế,
văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh,xây dựng Đảng….ở địa phương.
*Văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện
Từ sự phân tích về VHCT và ĐNCBCCCH, có thể hiểu: VHCT của
ĐNCBCCCH là một bộ phận cấu thành của VHCT, nói lên chất lượng tổng
hợp những giá trị chính trị được ĐNCBCCCH, nói lên chất lượng tổng hợp
những giá trin chính trị được ĐNCBCCCH sáng tạo và sử dụng trong thực
tiễn chính trị địa phương nhằm thực hiện một cách hiệu quả quá trình lãnh
20


đạo, quản lý và chịu trách nhiệm về mọi nhiệm vụ chính trị trên tất cả các
lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa bàn tỉnh mà họp phụ trách, là sự phản ánh
trình độ trưởng thành nhân cách chính trị của ĐNCBCCCH trong đời sống
xã hội.
1.2. Tiêu chí văn hóa chính trị của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp

huyện
1.2.1. Tri thức chính trị
Tri thức chính trị được định lượng một cách phổ biến bởi trình độ học
vấn về chính trị, dù rằng nó chỉ mới một khía cạnh, một chỉ báo về giá trị tinh
thần trong chỉnh thể VHCT. Đối với đội ngũ CBCCCH, tiêu chí đánh giá một
người có tri thức chính trị là người có:
- Trình độ chuyên môn nghiệp vụ
- Trình độ lý luận chính trị
- Kiến thức quản lý nhà nước
- Kiến thức quản lý kinh tế, quản lý đô thị
- Kiến thức bổ trợ tin học, ngoại ngữ
Đây là phẩm chất bao trùm, là cơ sở quan trọng nhất trong cấu trúc
VHCT của ĐNCBCCCH.
1.2.2. Bản lĩnh chính trị
Có thể đánh giá bản lĩnh chính trị của ĐNCBCCCH thông qua những
tiêu chí sau:
- Sự giác ngộ về lý tưởng, lòng trung thành với chủ nghĩa Mác – Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Ý chí đấu tranh chống ảnh hưởng của hệ tư tưởng tư sản và các quan
điểm, học thuyết phi khoa học; tinh thần, ý thức đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa
Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, quan điểm của Đảng.

21