Một số biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết kí hiệu ghi nhạc.

Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Trang

1. Lý do chọn đề tài

2
2

2. Đối tượng phạm vi nghiên cứu

3

3. Phương pháp nghiên cứu

3

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Những nội dung lý luận có liên quan đến đề tài SKKN.

4
4

2. Thực trạng của vấn đề.

5

2.1 Thực trạng giáo viên

5

2.2 Thực trạng học sinh.

5

3. Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm
nhạc trong chương trình
3.1 Khi dạy HS nhận biết các nốt nhạc cơ bản

6
7

a. Tổ chức trò chơi

7

b. Kể chuyện âm nhạc

8

c. Biện pháp " Mưa dầm thấm lâu"
3.2 Giới thiệu khuông nhạc khóa sol

9
11

3.3 Giới thiệu một số hình nốt nhạc

13

3.4 Tập nhận biết tên nốt nhạc trên khuông.
3.5 Một số biện pháp khác

16
17

4. Kết quả sau áp dụng biện pháp

19

5. Hiệu quả và những bài học kinh nghiệm
5.1 Hiệu quả

20
20

5.2 Những bài học kinh nghiệm

20

III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Khuyến nghị.
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1

22
22
22
24


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Từ xưa đến nay, Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật dùng ngôn ngữ và âm
thanh để diễn tả tư tưởng, tình cảm của con người. Việc dạy âm nhạc cho học
sinh cần phải căn cứ vào đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc để có những biện pháp
và cách truyền thụ tương ứng nhằm đạt được mục đích giáo dục âm nhạc.
Dạy âm nhạc cho học sinh chủ yếu cung cấp cho các em những kiến thức
văn hoá âm nhạc qua đó tác động vào thế giới tinh thần của các em, nhưng hoàn
toàn không có mục đích để đào tạo các em thành ca sĩ. Dạy học môn âm nhạc
không chỉ mục đích là cung cấp cho học sinh những kiến thức văn hoá cơ bản về
âm nhạc mà cũng giúp phần không nhỏ vào việc bồi dưỡng tâm hồn, trí tuệ cho
học sinh, giúp các em học tốt hơn các môn văn hoá khác.
Đối với học sinh lớp 3, chương trình dạy và học môn âm nhạc nhằm đổi
mới nội dung giáo dục tiểu học hoàn chỉnh, chính vì vậy Âm nhạc là một nội
dung trong chương trình bậc giáo dục tiểu học. Và quan trọng hơn, đó là một
“Phương tiện giáo dục” hấp dẫn mang tính đặc thù.
Ngày nay, để đáp ứng yêu cầu mới của xã hội phát triển theo hướng công
nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, sự thách thức trước nguy cơ tụt hậu trên con
đường đổi mới bằng cạnh tranh trí tuệ. Để thực hiện được điều đó, trong nhiều
năm qua được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đã bổ trợ giáo viên dạy môn
Âm nhạc chuyên trách để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh

nhằm đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục.
Qua quá trình triển khai thay sách giáo khoa mới, chúng ta đều biết rằng
so với chương trình Âm nhạc lớp 1, lớp 2 đến lớp 3 là bắt đầu giai đoạn II của
chương trình môn Âm nhạc bậc Tiểu học . Học sinh không chỉ được học các
bài hát mà còn được học thêm một số các kí hiệu âm nhạc để chuẩn bị kiến thức
cho phân môn tập đọc nhạc ở lớp 4 và lớp 5, các em cần nhận biết và nhớ được
một số kí hiệu âm nhạc mà chương trình đã quy định. Đó là những yêu cầu mới,
khó đối với học sinh lớp 3 và cũng là một trong những khó khăn cho giáo viên
trong quá trình giảng dạy bộ môn Âm nhạc lớp 3, mà thời lượng dành cho học
sinh luyện tập lại quá ít.
Song song với nội dung chương trình, sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp
3 hiện nay hầu hết chỉ trình bày các bài hát và hình ảnh minh họa. Các kiến thức
liên quan đến một số kí hiệu âm nhạc mà học sinh lớp 3 cần nắm thì sách Âm
nhạc lớp 3 vẫn chưa thể hiện so với chương trình Bộ Giáo dục quy định. Trong
khi đó các thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Âm nhạc lại chưa đầy đủ
hoặc chưa có dẫn đến chất lượng học tập của học sinh chưa như mong muốn.
2


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Chính vì những lí do đã nêu trên và để giúp học sinh lớp 3 dễ dàng hơn
trong việc lĩnh hội những kiến thức đó tôi mạnh dạn chia sẻ một số ý kiến, suy
nghĩ của mình qua sáng kiến kinh nghiệm sau “Một số biện pháp giúp học
sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong chương trình".
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Học sinh lớp 3 tại trường tiểu học nơi tôi công tác.
- Sách giáo khoa và sách giáo viên Âm nhạc lớp 3 theo chương trình đổi mới
của Bộ GD & ĐT, sách Phương pháp dạy học Âm nhạc ở trường Tiểu học và

Trung học cơ sở - nhà xuất bản ĐHSP.
- Thực tiễn việc dạy và học Âm nhạc lớp 3 trong trường
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên
cứu cơ bản sau:
3.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu một số tài liệu giáo dục Âm
nhạc dành cho lớp 3 và sách tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 3.
3.2. Phương pháp phân tích: phân tích các nguyên nhân để tìm ra các biện pháp
phù hợp trong quá trình soạn và dạy môn học.
3.3. Phương pháp tổng hợp: từ thực tiễn và những kết quả tìm hiểu được để
tổng hợp cách dạy sao cho phù hợp nhất.
3.4. Phương pháp thực hành áp dụng: áp dụng trong các tiết học của các khối
lớp 3, cụ thể các tiết:
+ Tiết 16: Giới thiệu tên nốt nhạc.
+ Tiết 22: Giới thiệu khuông nhạc và khóa sol.
+ Tiết 23: Giới thiệu một số hình nốt nhạc.
+ Tiết 24: Tập nhận biết tên một số nốt nhạc trên khuông.
+ Tiết 28: Tập kẻ khuông nhạc và viết khóa sol
+ Tiết 29: Tập viết các nốt nhạc trên khuông nhạc.
+ Tiết 31 và 33: Ôn tập các nốt nhạc.

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.NHỮNG NỘI DUNG LÍ LUẬN CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI SKKN
3


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Lịch sử cho thấy, từ thời nguyên thủy, con người sống trong xã hội hoang

sơ, khi xã hội chưa có một loại ngôn ngữ nào để giao tiếp thì người nguyên thủy
đã dùng những điệu múa điệu nhảy, những tiếng hú...để gọi nhau, để ăn mừng
chiến thắng. và có lẽ, đó cũng chính là nguồn gốc đầu tiên để ra đời một nền âm
nhạc phong phú hiện nay - một món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc
sống của mỗi người, mỗi nhà, bởi âm nhạc thể hiện tiếng nói của trái tim và đặc
biệt có sức mạnh lớn lao trong việc thể hiện thế giới nội tâm của con người.
Âm nhạc là môn học có tuổi đời non trẻ, năm 2002 mới được triển khai
đại trà trên phạm vi toàn quốc ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở. Dù
trước đó, nhiều trường Tiểu học đã tổ chức dạy học Âm nhạc, nhưng phạm vi
không rộng, nơi nào có điều kiện thì mới thực hiện. Hiện nay, nhu cầu được học
Âm nhạc của học sinh là rất lớn, ở những trường có giáo viên chuyên về giảng
dạy Âm nhạc, hầu hết học sinh đều yêu thích môn học này. Cán bộ quản lý giáo
dục và giáo viên các môn khác cũng cho rằng, giáo dục Âm nhạc là cần thiết để
cân bằng giữa các nội dung học tập, tránh quá tải và góp phần giáo dục toàn diện
cho học sinh. Môn Âm nhạc thực sự đã đem lại không khí vui tươi, sôi nổi trong
nhà trường, làm học sinh cảm thấy hào hứng hơn trong học tập.
Nhiệm vụ dạy nhạc trong nhà trường là nhằm đưa âm nhạc đến với trẻ
thơ, là điều kiện ban đầu trẻ cảm thụ âm nhạc hiểu biết nghệ thuật,đó chính là
những mắt xích đầu tiên quan trọng nhất, để khơi dậy ở trẻ những cảm xúc với
âm nhạc và cũng giữ mãi trong tâm hồn trẻ suốt cuộc đời, song quá trình giáo
dục âm nhạc là một quá trình phức tạp g ồm nhiều giai đoạn và liên tục cùng với
quá trình đào tạo con người xuất phát từ nhân cách phát triển toàn diện của trẻ.
Từ lâu, để phát triển thẩm mĩ cũng như những thị hiếu về văn hóa nói
chung và âm nhạc nói riêng, Bộ GD&ĐT đặc biệt quan tâm đã đưa môn Âm
nhạc vào chương trình học chính khóa cho các em học sinh Tiểu học. Thông qua
việc giảng dạy bộ môn này, đặc biệt là những bài dạy giới thiệu một số kí hiệu
âm nhạc lớp 3 đây là bước đầu tiên các em tìm hiểu sâu hơn về bộ môn này và là
kiến thức cơ bản để các em chuẩn bị cho phân môn tập đọc nhạc ở lớp 4 và 5,
nhằm phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc, khả năng nghe nhạc cho học sinh,
tạo nên một " văn hóa âm nhạc" nhất định, bởi âm nhạc tác động trực tiếp đến

tình cảm của con người, nó sẽ là yếu tố hình thành nên đạo đức, nhân cách của
các em sau này. Mặc dù chỉ là những kí hiệu âm nhạc đơn giản nhưng với lứa
tuổi học sinh lớp 3 thì đây là kiến thức tương đối khó để ghi nhớ.
2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.
2.1Thực trạng của giáo viên:
4


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Trong quá trình giảng dạy và tìm hiểu phương pháp của rất nhiều đồng
nghiệp tôi được biết: Một số giáo viên lên lớp với hình thức thầy cô truyền thụ
kiến thức có sẵn trong tài liệu sách giáo khoa với các phương pháp dạy học cũ
chủ yếu là truyền miệng, hát, đọc nhạc mẫu, học sinh không hiểu, thụ động nghe
và bắt trước theo thầy cô...giáo viên lên lớp không có đồ dùng dạy học, không
sử dụng được nhạc cụ, dạy học sinh theo phương pháp cũ: Cô hát mẫu, trò hát
theo, giáo viên vẫn chưa chú trọng vào việc giảng dạy phân môn này, chỉ có một
số giáo viên có ý thức nghiên cứu bài dạy trước khi lên lớp và sử dụng hợp lý đồ
dùng dạy học của Bộ đó là bảng phụ in khuông nhạc, khóa sol, vị trí nốt nhạc cơ
bản, hình nốt nhạc và được in chung trên một tờ giấy A0.
Nhìn chung các giáo viên chưa đi sâu nghiên cứu để khám phá phương
pháp dạy học cho phù hợp đạt hiệu quả, hay nói một cách khác là giáo viên dạy
chưa biết đổi mới phương pháp dạy học, để phát huy khả năng vốn có của học
sinh. Có thể nói đây là vấn đề bức xúc, là trở ngại lớn để thực hiện mục tiêu giáo
dục toàn diện, phát huy năng khiếu bẩm sinh của các em.
2.2 Thực trạng của học sinh:
Hạn chế lớn nhất của học sinh là thói quen thụ động trong quá trình học tập,
trong giờ học Âm nhạc cụ thể là phân môn học hát, các em chưa chủ động tìm
hiểu bài mà chỉ trông chờ vào giáo viên để hát lại một cách máy móc. Đối với

các kí hiệu Âm nhạc ghi trên bài hát thì các em học sinh lớp 4, 5 còn tỏ ra lúng
túng trong việc ghi nhớ hoặc có những em hoàn toàn không biết gì về kí hiệu âm
nhạc. Các em vẫn còn thụ động quen lối truyền khẩu, thầy cô làm mẫu trước sau
đó thực hiện theo thầy cô, còn đối với các bài tập đọc nhạc thì muốn được ghi tên
nốt nhạc vào bài cho dễ đọc...
Hứng thú học âm nhạc của các em có sự chênh lệch khá lớn giữa các phân
môn trong bộ môn, đại đa số các em học sinh chỉ thích phân môn học hát hơn vì
đây là phân môn dễ học nhất trong bộ môn âm nhạc, các bài hát thường có giai
điệu dễ thuộc và nhạc sôi động nên thu hút được sự tập trung và hứng thú của học
sinh. Nhưng mỗi khi đến giờ học về kí hiệu âm nhạc có nhiều em học sinh còn rụt
rè, chưa sôi nổi, lười suy nghĩ và nhút nhát không chủ động xây dựng bài dẫn đến
giờ học tẻ nhạt và kết quả không cao...
Hiện nay nội dung chương trình, sách giáo khoa môn Âm nhạc lớp 3 chỉ trình
bày các bài hát và hình ảnh minh họa cho bài hát. Các kiến thức liên quan đến
một số kí hiệu âm nhạc trong chương trình của Bộ giáo dục quy định thì hầu như
không có, chính vì vậy ảnh hưởng đến quá trình tự học và ôn luyện bài của các
em. Bên cạnh đó, một số phụ huynh còn nghĩ rằng việc học các môn như toán,
5


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

tiếng việt, ngoại ngữ mới là cần thiết nên đã định hướng cho các con em chỉ nên
coi trọng các môn học ấy. Vì vậy các em chưa quan tâm nhiều đến môn Âm
nhạc, từ đó hiểu biết về âm nhạc của các em cũng hạn chế, chưa sâu rộng.
Là một giáo viên được đào tạo về chuyên ngành sư phạm âm nhạc, qua thời
gian giảng dạy trực tiếp bộ môn với lòng yêu nghề mến trẻ và sự nỗ lực học hỏi
của mình tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm trong công tác tôi nhận thấy
thực tế việc học tập và tiếp thu kiến thức của môn học của các em là chưa cao.

Đứng trước những hạn chế thực tại tôi mạnh dạn thực hiện và nghiên cứu để đưa
ra "Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc
trong chương trình". Giúp cho các em lên lớp 4, 5 hoàn thành tốt phân môn
Tập đọc nhạc và phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc cho các em.

3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Tôi đã lấy kết quả khảo sát cuối năm của các em học sinh lớp 3 năm học trước
để làm kết quả đối chứng với kết quả của các em học sinh lớp 3 năm học sau. Khi
đã áp dụng các biện pháp nghiên cứu, tôi đã tiến hành tìm hiểu khả năng ghi nhớ
các kí hiệu ghi nhạc của 2 lớp 3A và 3B cuối năm học.
6


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Qua việc theo dõi trong các tiết học, kết hợp với việc tiến hành một bài trắc
nghiệm nhỏ, tôi thấy đa số các em không nhớ các kí hiệu ghi nhạc, còn lại các
em ghi nhớ được lại rơi vào những em thông minh yêu thích tìm hiểu môn học và
một số học sinh được gia đình cho đi học chuyên sâu về môn học như đàn, thanh
nhạc...
Đề bài phiếu trắc nghiệm:
a. Em hãy nêu cấu tạo của khuông nhạc.
b. Kể tên 7 nốt nhạc cơ bản, vị trí các nốt cơ bản trên khuông nhạc.
c. Hãy kể tên hình nốt nhạc mà em đã học.
* Kết quả điều tra về mức độ ghi nhớ được các kí hiệu ghi nhạc của các em học
sinh lớp 3 vào cuối năm học 2015 - 2016 đạt được như sau :
Tên
lớp

Số lượng học
sinh

HS nhớ các kí hiệu ghi
nhạc
SLHS

%

HS chưa nhớ các kí hiệu
ghi nhạc
SLHS

%

3A
42
15
35,7
27
64,3
3B
40
12
30
28
70
Từ những kết quả trên tôi đã tìm hiểu ra nguyên nhân để có hướng khắc
phục những tồn tại trong việc dạy những kí hiệu âm nhạc để giúp cho các em
học sinh lớp 3 khóa sau ghi nhớ được các kí hiệu âm nhạc nhanh nhất và nhẹ

nhàng nhất. Ngoài những gợi ý, trò chơi " Khuông nhạc bàn tay" theo hướng dẫn
trong Sách giáo viên của Bộ GD&ĐT tôi còn lồng ghép các biện pháp mới vào
trong các tiết dạy cụ thể như sau:
3.1: Khi dạy học sinh 7 nốt nhạc cơ bản tôi cho ôn luyện bằng các biện
pháp:
a. Tổ chức trò chơi theo nhóm.
Tiết 16: Giới thiệu tên nốt nhạc qua trò chơi .
Ở nội dung này nhiều học sinh có thể nêu được tên nốt nhạc nhưng kể tên
các nốt nhạc lại không đúng thứ tự. Về nhà, học sinh muốn luyện tập nhưng
trong tập bài hát không có các nội dung đó. Điều này sẽ dẫn đến việc sau này
học sinh dễ nhầm lẫn khi thực hành viết tên các nốt nhạc trên khuông nhạc .
Để giải quyết khó khăn trên, sau khi giúp học sinh nắm được tên gọi của 7
nốt nhạc cơ bản (Đô – Rê – Mi – Pha – sol – La – Si ) tôi đã tổ chức cho học
sinh chơi trò chơi : "Tìm đường về nhà của gấu”


Chuẩn bị :
7


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

+ Dùng giấy karo - ki cắt khoảng 7-8 mũi tên dài khoảng 20 cm - 25cm (hoặc
dùng phấn màu)
+ Giáo viên trình bày trên 4 bảng phụ (hoặc giấy Krô-ki ,…tuỳ theo điều kiện,
từng cách lựa chọn phương pháp của từng giáo viên) như sơ đồ dưới đây:

Si
Bắt đầu

Nhà gấu

Ph
a

Đồ

Mi
Rê
Sol

La

 Tiến hành cho học sinh chơi:
Học sinh sẽ chơi theo 4 nhóm
Giáo viên phát cho mỗi nhóm 1 bảng như đã chuẩn bị ở phần trên, 8 mũi
tên (hoặc phấn màu). Sau đó yêu cầu các nhóm dùng mũi tên (hoặc phấn màu
để vẽ) đính vào tên các nốt nhạc trên sơ đồ sao cho đúng thứ tự 7 nốt nhạc
cơ bản đã học qua đó tạo thành đường đi về nhà của gấu.
VD như hình dưới đây:

Bắt đầu

Nhà gấu
Đồ

Ph
a
8

Si


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Mi
Rê

La
Sol

Sau khi có hiệu lệnh của giáo viên, các nhóm tiến hành chơi, giáo viên theo
dõi. Nhóm nào xong đính lên bảng lớp. Sau đó giáo viên cho nhận xét, bình
chọn xếp thứ tự thi đua, tuyên dương...
* Có thể thay đổi thành trò chơi tiếp sức:
Giáo viên đính 4 bảng phụ (hoặc bảng bằng giấy karo – ki trình bày như
phần chuẩn bị) lên bảng. Sau đó cho 4 nhóm chơi tiếp sức đính mũi tên (hoặc
dùng phấn màu vẽ) vào các nốt nhạc trên sơ đồ sao cho đúng thứ tự các nốt
nhạc đã học qua đó tạo thành đường đi về nhà của gấu.
Qua trò chơi này học sinh được ôn luyện và nhớ lại được tên, thứ tự 7 nốt
nhạc cơ bản đã học ở hoạt động trước.

(Hình ảnh học sinh tham gia trò chơi theo nhóm 4)
b. Kể chuyện âm nhạc:
Câu chuyện “Bảy anh em” :
Ngày xưa trong một gia đình nọ có bảy anh em. Người anh cả tên Đô, người
anh thứ hai tên Rê, người anh thứ ba tên Mi, người anh thứ tư tên Pha, người
anh thứ năm tên Sol, người anh thứ sáu tên La và người em út tên Si. Khi mùa

đông đến, một hôm trời rét đậm, người anh cả tên Đô và người anh thứ hai tên
Rê phải đi vào rừng lấy củi đem về cho cả nhà sưởi ấm. Đến trưa mà vẫn không
9


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

thấy hai anh Đô và Rê về, người anh thứ ba và thứ tư là Mi và Pha đã lên
đường đi tìm hai người anh . Cũng như Đô và Rê, đến chiều mà Mi và Pha
vẫn không về. Thấy thế , hai người anh còn lại là Sol và La đã vội vã vào rừng
tìm kiếm bốn người anh Đô, Rê, Mi, Pha. Chẳng khác gì số phận các người anh
của mình, Sol và La cũng biệt tăm. Chờ mãi,đã tối lắm rồi mà vẫn không thấy
sáu người anh trở về, người em út tên Si trong lòng bồn chồn , đứng ngồi không
yên ,đã lo lắng lại càng lo lắng hơn. Nhưng vốn là người thông minh, tài trí Si
đã quyết định lên đường tìm các anh của mình. Khi đi, ngoài các thứ cần thiết
phải đem theo, Si đã cẩn thận bỏ vào túi một cái bật lửa, rồi đốt đuốc soi đường
vào rừng tìm các anh. Đến nữa đêm Si đã lần lượt tìm đủ sáu người anh của
mình: Đô, Rê, Mi, Pha, Sol, La. Thì ra các anh đã bị cóng vì trời quá rét. Si đã
đốt lửa sưởi ấm cho các anh. Sau đó bảy anh em lại đưa nhau về nhà.
Sau khi kể chuyện, giáo viên có thể hỏi học sinh vài câu hỏi như sau :
- Em hãy kể lại tên bảy anh em trong câu chuyện trên theo thứ tự từ anh cả đến
em út?( hoặc ngược lại )
- Người em út tên gì? Người em út đã đi tìm những ai? kể theo thứ tự (Theo thứ
tự nào tuỳ học sinh đúng là được, giáo viên có thể hỏi những câu hỏi khác, tuỳ
theo điều kiện của lớp)
Cuối tiết học giáo viên dặn dò học sinh tập kể cho người khác nghe, càng
nhiều càng tốt. Qua việc nghe kể chuyện nhiều lần và nhắc đi nhắc lại thứ tự 7
"anh em nốt nhạc" sẽ giúp học sinh nhớ được thứ tự và tên 7 nốt nhạc đã học.
c) Biện pháp "Mưa dầm thấm lâu"

Trong lớp học giáoviên cho các em bốc thăm thành lập ngẫu nhiên 7
nhóm, mỗi nhóm mang tên một nốt nhạc. Trong các hoạt động giờ học các
nhóm được mời, gọi nhau bằng tên của nốt nhạc (Ví dụ: nhóm Sol, nhóm la,
nhóm mi…) Như thế sẽ hình thành ở học sinh thói quen gọi tên các bạn theo tên
nhóm nốt nhạc.
Hoặc mỗi lớp thường được chia thành 4 tổ. Trong mỗi tổ các em tự phân
công mỗi em mang tên một nốt nhạc. Sau đó cho các em tự sắp xếp ngồi đúng
theo thứ tự 7 nốt nhạc đã học (sau một thời gian có thể đổi lại tên).
Quá trình gọi tên theo nốt nhạc được lặp đi lặp lại từ đó giúp học sinh
nhớ đủ tên và nhớ đúng thứ tự 7 nốt nhạc theo yêu cầu.
Giáo viên có thể sử dụng giấy Karo – ki vẽ hình các nốt nhạc sinh động
nhiều mầu sắc, ghi tên 7 nốt nhạc treo lên tường làm dụng cụ trực quan lúc nào
học sinh cũng nhìn thấy. Cách này có thể làm đồ dùng học tập vừa làm bức tranh
trang trí phòng học.
10


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

3.2. Giới thiệu khuông nhạc và khóa sol:
Trong sách hướng dẫn giáo viên của Bộ và thiết kế bài giảng của Đại Học Sư
Phạm, ở hoạt động này, giáo viên chỉ treo bảng phụ và giới thiệu cho học sinh
nghe cấu tạo của khuông nhạc như: "Khuông nhạc có 5 dòng kẻ nằm song song
và cách đều nhau, 5 dòng kẻ tạo thành 4 khe được tính từ phía dưới lên trên..."
Theo tôi nghĩ với lứa tuổi học sinh lớp 3 rất nhanh quên chỉ giáo viên thuyết
trình chưa đủ nên tôi đã sử dụng đồ dùng trực quan thường xuyên và gần gũi với
các em đó chính là các bài hát trong tập bài hát.
Chúng ta thấy hầu hết các bài hát trong tập bài hát học sinh lớp 3 đều được
viết theo khóa sol. Vì thế khi dạy nội dung này, ngoài việc chuẩn bị bảng phụ kẻ

sẵn khuông nhạc, khóa sol giáo viên cho học sinh quan sát kĩ bất kì một khuông
nhạc nào trong các bài hátcủa tập bài hát lớp 3 (đây chính là hình ảnh trực quan
thường xuyên xuất hiện nhất ). Từ đó giáo viên giúp học sinh nhận ra khuông
nhạc gồm có 5 dòng kẻ song song cách đều nhau, kí hiệu đứng ở đầu khuông
nhạc (nối liền 5 dòng kẻ ) chính là khóa sol. Sau khi học sinh nhận biết khóa
sol, nắm được hình khuông nhạc và khóa sol giáo viên kể cho học sinh nghe
chuyện “Bảy anh em đoàn kết” vừa kể giáo viênvừa vẽ minh họa.
…Ngày xưa có bảy anh em Đô, Rê, Mi, Pha, Sol, La, Si mồ côi cha mẹ. Họ
luôn sống chung với nhau trong một khu rừng. Nơi đây thường xuyên xảy ra lũ
lụt. Trong nhà họ lúc nào cũng có 5 tấm ván lớn.

11


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Được buộc chặt với nhau bằng một sợi dây Khóa sol,

tạo thành một con thuyền. Mỗi khi lũ đến họ đã cùng nhau lên thuyền căng
buồm mang tên 4/4(hoặc 2/4; 3/4)

bám chặt thuyền, nguyện sống chết có nhau. Nhờ thế mà họ đã tránh được sự
hung hãm cuả các cơn lũ…
Bằng cách vừa kể vừa vẽ minh họa lên bảng nhằm thu hút sự chú ý của học
sinh. Học sinh sẽ nhìn thấy 5 dòng kẻ, khóa sol, số chỉ nhịp. Đây là động tác gây
ấn tượng cho học sinh.
Ngoài các biện pháp nêu trên, giáo viên còn sử dụng thêm đàn Organ để giúp
học sinh nhận biết vị trí 7 nốt nhạc trên đàn Organ cũng như nhận biết thêm về
âm thanh của chúng.

(GV kể chuyện âm nhạc)
3.3. Giới thiệu một số hình nốt nhạc.
Sau hoạt động 1, 2 ( giới thiệu hình nốt nhạc qua đồ dùng tự làm và tập viết
hình nốt nhạc như sách giáo viên trang 54). Giáo viên tiến hành cho học sinh
chơi trò chơi"Tìm nốt nhạc vui":
Cách 1 :
Chuẩn bị và tiến hành cho học sinh chơi như sau :
12


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

- Giáo viên chuẩn bị các thanh cài giống các thanh cài trên bảng nỉ ở lớp 1
(khoảng 4 thanh hoặc nhiều hơn hay ít hơn do giáo viên quy định số lượng nhóm
chơi). Dựng giấy karo – ki cắt khoảng 40 hình nốt nhạc như đã học.
- Tiến hành trò chơi (cho học sinh chơi tiếp sức theo 4 nhóm):
+ Giáo viên đính 4 thanh cài lên bảng lớp, yêu cầu mỗi nhóm cử 6 em lên xếp
hàng trước bảng lớp.
+ Trong mỗi nhóm, giáo viên phát cho mỗi em 1 hình nốt nhạc đã học( không
trùng nhau). Khi có hiệu lệnh của giáo viên như hình nốt đen (hoặc hình nốt
móc đơn,…). Học sinh nào có thẻ hình nốt như giáo viên hô lập tức lên đính vào
thanh cài của nhóm mình.
Sau mỗi lần chơi giáo viên cho học sinh nhận xét, xếp thứ tự thi đua, tuyên
dương.
* Lưu ý :
Có thể không dùng thanh cài, giáo viên chỉ phát cho mỗi nhóm khoảng 10 hình
nốt nhạc. Sau đó cho học sinh trong mỗi nhóm tự đố nhau tìm đúng hình nốt
nhạc vừa học, giáo viên theo dõi giúp các nhóm.

Cách 2 :
Chuẩn bị và tiến hành cho học sinh chơi như sau :
- Dựng giấy karo - ki cắt khoảng 35 - 40 hình nốt nhạc như đã học, 4 bảng giấy
karo – ki rộng khoảng 50 cm, dài khoảng 70cm (hoặc 4 bảng phụ) chia thành 2
cột, mỗi cột có 6 ô, trong mỗi ô dùng nhựa trong cứng bấm đè lên làm khe để
dễ cài hình các nốt nhạc; 6 thẻ từ ghi tên gọi của các hình nốt nhạc rồi đính sẵn
vào cột bên trái bảng giấy karo – ki (như trình bày như dưới đây); cột bên phải
để trống.

Bấm nhựa
trong cứng
vào đây để làm
khe

Hình nốt trắng
Hình nốt đen

13


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Hình nốt móc đơn
Hình nốt móc kép
Dấu lặng đen
Dấu lặng đơn
Hình nốt tròn
 Tiến hành chơi :
+ Cho học sinh chơi tiếp sức theo 4 nhóm (nhiều hay ít nhóm tuỳ theo sự chuẩn

bị của giáo viên). Giáo viên đính 4 bảng cài lên bảng lớp và hướng dẫn học sinh
chơi.
Các h 3 :
Có thể đổi chỗ một vài tên gọi hình nốt nhạc từ cột trái qua cột phải để thực hiện
trò chơi mang tính nâng cao hơn (cách thứ 3) giáo viên chuẩn bị mỗi nhóm 1túi
nhỏ đựng khoảng 10 hình các nốt nhạc khác nhau. Cho 4 nhóm chơi tiếp sức,
khi có hiệu lệnh của giáo viên mỗi học sinh của mỗi nhóm tìm 1 hình nốt nhạc
trong túi của nhóm mình rồi đính vào ô trống ở cột bên phải sao cho đúng hình
nốt. Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh chơi nhiều hay ít lần tuỳ vào điều
kiện thời gian hay trình độ học sinh của từng lớp. Sau mỗi lần chơi giáo viên cho
học sinh nhận xét, tuyên dương.
- Chuẩn bị như cách 2 nhưng có sự thay đổi nhỏ theo dạng như trình bày dưới
đây.

Hình nốt trắng

Hình nốt móc kép

Dấu lặng đen
14


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Dấu lặng đơn

- Tiến hành chơi : Giống như cách 2 nhưng tuỳ yêu cầu từng ô trống mà học sinh
phải đính hình hoặc tên gọi hình nốt nhạc sao cho đúng yêu cầu .
Cách 4 : Chuẩn bị và tiến hành cho học sinh chơi như sau :

- Giáo viên chuẩn bị như 3 các h trên nhưng trong mỗi bảng cột bên trái giáo
viên xếp tên gọi hình các nốt nhạc đủ 6 ô trống, cột bên phải giáo viên xếp đủ
các hình nốt nhạc nhưng lộn xộn, không tương ứng với cột bên trái.
Hình nốt trắng
Hình nốt đen
Hình nốt móc kép
Hình nốt móc đơn
Dấu lặng đen
Dấu lặng đơn
Hình nốt tròn
- Tiến hành chơi : Giáo viên phát cho 4 nhóm mỗi nhóm 1 bảng, cho các nhóm
thi sắp xếp lại bằng cách nối tên tương ứng với nốt nhạc.
Hình nốt trắng
Hình nốt đen
Hình nốt móc kép
Hình nốt móc đơn
Dấu lặng đen
15


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Dấu lặng đơn
Hình nốt tròn
* Giáo viên có thể chọn hình thức chơi tuỳ theo cách tổ chức của mình (Học
sinh chơi tiếp sức, chơi tại chỗ trong nhóm ,…)
3.4 Tập nhận biết tên một số nốt nhạc trên khuông.
Ở tiết 24: Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi trò chơi“gắn nhanh, gắn
đúng tên các nốt nhạc vào khuông”. Trò chơi nhằm giúp học sinh xác định

đúng vị trí và hình nốt nhạc trên khuông nhạc. Từ đó học sinh nhớ lại các kí
hiệu âm nhạc. Cũng qua trò chơi này luyện cho học sinh kĩ năng nhanh nhẹn,
chính xác…
 Chuẩn bị:
Giáo viên chuẩn bị 4 bảng cài bằng giấy karo – ki (hoặc có thể làm bằng chất
liệu khác) rộng khoảng 25cm, dài khoảng 70cm. Trên mỗi bảng cài có trình bày
5 đường kẻ để tạo thành khuông nhạc, có khóa sol đặt ở đầu mỗi khuông nhạc.
Dựng nhựa cứng trong suốt bấm đè lên mỗi dòng kẻ và trên mỗi khe để tạo
thuận lợi khi cài các nốt nhạc vào một cách nhanh chúng, chính xác (giống thanh
gài bảng nỉ ở lớp1). Dựng giấy karo - ki cắt thành hình các nốt nhạc đó học
(Giống như hình nốt nhạc ở tiết 2, khoảng 40 hình sao cho đủ số lượng cho 4
nhóm), mỗi hình cao khoảng 10 đến 12cm rồi tô màu để phân biệt với màu nền
của bảng cài .

 Tiến hành trò chơi:
Trò chơi được tiến hành sau khi học sinh được ôn tập hai bài hát Em yêu
trường em, cùng múa hát dưới trăng. (sau hoạt động 1 và 2 trong SGV trang
55). Giáo viên cho học sinh chơi tiếp sức theo 4 nhóm trong một thời gian nhất
định. Mỗi nhóm khoảng 7 em. Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên( sol trắng , la
đen, pha móc đơn ,…) lần lượt từng học sinh trong mỗi nhóm lên đính vào bảng
cài tên một nốt nhạc theo yêu cầu của giáo viên. Sau mỗi lượt chơi giáo viên cho
học sinh nhận xét, sửa sai, tuyên dương (Có thể chơi nhiều lần tuỳ theo điều
kiện thời gian của tiết học).
3.5 Một số biện pháp khác dành cho các tiết học như:
- Tiết 28: Tập kẻ khuông nhạc và viết khóa sol.
16


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

- Tiết 29: Tập viết các nốt nhạc trên khuông nhạc.
- Tiết 31và 33: Ôn tập các nốt nhạc.
Tục ngữ Việt Nam có câu "Trăm hay không bằng tay quen" hay là "Văn
ôn võ luyện". Trong học âm nhạc cũng thế , giáo viên cần tạo điều kiện giúp học
sinh thực hành thường xuyên, trong mọi hoạt động, càng nhiều càng tốt. Chúng
ta tiến hành như sau :
 Trong những tiết ôn tập có kí hiệu nốt nhạc, khuông nhạc, khóa sol giáo
viên cần thường xuyên cho học sinh thực hiện trên bảng con. Sau đó giáo
viên cho học sinh nhận xét, sửa sai.
Khi viết đầu nốt nhạc học sinh thường hay bị sai, giáo viên cần chú ý sửa
cho các em ngay, không để thành thói quen sau này rất khó sửa. Thân nốt nhạc
như hình bầu dục, khi viết hơi nghiêng. Nhưng thực tế học sinh thường chỉ viết
như một chấm tròn sau đó viết đuôi nốt nhạc tạo thành hình như que diêm.

Một số trường hợp viết sai :

° ° ° °

Giáo viên cần chú ý giúp học sinh viết đúng đầu nốt nhạc, đuôi nốt nhạc cân
đối, không nghiêng phải hoặc nghiêng trái, không lệch.
Đuôi nốt nhạc

Thân nốt nhạc

( Viết đúng )

Hoặc khi viết móc không nên viết quá dài sẽ làm mất cân đối .
Giáo viênthường xuyên nhắc nhở học sinh luôn sử dụng trò chơi“ khuông nhạc
bàn tay” . Đây là trò chơi mang tính trực quan cao, mọi lúc, mọi nơi. Trong mỗi

tiết âm nhạc giáo viên vận dụng trò chơi này khi cho học sinh khởi động giọng
trước khi vào học hát.
Ví dụ: Giáo viên yêu cầu học sinh đưa bàn tay trái ra,hướng lòng bàn tay phía
trước (như hình vẽ sau)

17


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Sau đó giáo viên cho học sinh khởi động giọng từ nốt đô chẳng hạn, tiếp theo
là rê, … Miệng khởi động giọng còn tay phải chỉ vào bàn tay trái đúng vào vị trí
nốt nhạc đang xướng.

(HS vân dụng trò chơi khuông nhạc bàn tay để khởi động giọng trước khi học hát)

Hoạt động này được thực hiện thường xuyên trong các tiết âm nhạc kể từ tiết
16 ở lớp 3 trở đi. Và chắc chắn học sinh sẽ nhớ lại, nhớ vững chắc.
Cho học sinh tập ghi các kí hiệu âm nhạc vào vở chép nhạc. Nếu học sinh
không có vở chép nhạc giáo viên có thể cho học sinh ghi vào vở trắng (tốc độ sẽ
chậm hơn). Có thể ghi ở lớp, ở nhà. Sau khi học sinh ghi xong giáo viên cần
kiểm tra và sửa sai cho các em. Giáo viên cần tuyên dương, giới thiệu những bài
làm tốt để cả lớp học tập.
! Lưu ý : Như đã nêu ở phần trên “Mưa dầm thấm lâu; Văn ôn võ luyện”,
giáo viên cần tạo cho học sinh thói quen thực hành nhiều, thói quen tự học, tự
vận dụng vào thực tiễn. Có như thế thì hiệu quả mang lại sẽ càng cao hơn.
4. KẾT QUẢ SAU KHI ÁP DỤNG BIỆN PHÁP.
Sau khi triển khai thực nghiệm, tôi nhận thấy rằng:
Các hoạt động này dễ dàng thu hút sự chú ýcủa học sinh, các em tích cực

hơn, sáng tạo hơn, phát huy được khả năng cảm thụ âm nhạc của học sinh, tạo
cho các em niềm say mê âm nhạc, đem lại niềm vui thật sự cho các em trong các
18


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

giờ học. Hầu hết các em học sinh nhớ được, nhớ lại các kí hiệu âm nhạc đã học.
Các lớp năm học sau thực nghiệm đều đem lại hiệu quả cao hơn nhiều so với các
lớp năm học trước.
* Kết quả điều tra về mức độ ghi nhớ được các kí hiệu ghi nhạc của các em học
sinh lớp 3 được thực nghiệm vào cuối năm học 2016 - 2017.
Đề bài phiếu trắc nghiệm như năm trước:
a. Em hãy nêu cấu tạo của khuông nhạc.
b. Kể tên 7 nốt nhạc cơ bản, vị trí các nốt cơ bản trên khuông nhạc.
c. Hãy kể tên hình nốt nhạc mà emđóhọc.
kết quả đạt được của lớp 3 năm học 2016 - 2017 như sau:
HS nhớ các kí hiệu ghi
HS chưa nhớ các kí hiệu
Tên Số lượng học
nhạc
ghi nhạc

lớp

sinh

SLHS

%

SLHS

%

3A
38
34
89,4
4
10,6
3B
37
34
91,8
3
8,2
*Đối chứng với kết quả khi chưa áp dụng biện pháp của lớp 3 năm 2015
-2016
Tên
lớp

Số lượng học
sinh

3A
3B

42

40

HS nhớ các kí hiệu ghi
nhạc

HS chưa nhớ các kí hiệu
ghi nhạc

SLHS

%

SLHS

%

15
12

35,7
30

27
28

64,3
70

Qua kết quả đối chứng khảo sát và theo dõi quá trình học tập khóa lớp 3
năn học 2016 - 2017 tôi trực tiếp dạy thực nghiệm, tôi thấy lớp 3 được áp dụng

các biện pháp có kết quả đạt được thường xuyên cao và tiến độ rất nhanh vì các
em được hoạt động một cách tích cực, chủ động sáng tạo được tiếp xúc với kiến
thức một cách vui vẻ qua cách học "Vừa học vừa chơi," sinh động dễ hiểu,
thường xuyên được rèn luyện kỹ năng nhanh nhẹn trong các hoạt động, kể cả
các em mọi ngày nhút nhát, yếu kém cũng thích học nhạc vì các em đã được sử
dụng kỹ năng: hoạt động nhóm khi tham gia trò chơi, đòi hỏi các em phải có sự
đoàn kết trong nhóm vì vậy để hoàn thành tốt các hoạt động buộc các bạn khá,
giỏi trong nhóm giúp đỡ các bạn yếu. Vì vậy mà kết quả khảo sát là rất khả quan
và tiến triển tốt. Và cũng biện pháp này tôi đang áp dụng cho lớp 3 năm học
2017 - 2018 tôi nghĩ sẽ có kết quả khả quan hơn nữa so với năm trước.
5. HIỆU QUẢ VÀ NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM
5.1 Hiệu quả:
19


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

Tất cả các biện pháp trên tôi đã áp dụng ở khối lớp 3 năm học 2016 -2017
và đang áp dụng trong năm học này năm 2017 - 2018. Khi áp dụng các biện
pháp này có đổi mới, chỉnh sửa qua các năm tôi nhận thấy:
Học sinh tích cực tham gia xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức bài
học, tâm lý thoải mái, phát huy được tính tích cực của học sinh. Một số học sinh
nắm vững kiến thức trong bài và biết áp dụng vào bài hát thực tế.
Học sinh được thực hành giao tiếp kiến thức vừa học thông qua các trò chơi
mới thu hút, tiết học trở nên nhẹ nhàng sôi động.
Học sinh được phát triển tất cả các kỹ năng: Nghe, Xướng ân, Viết các kí
hiệu ghi nhạc trong chương trình. Đặc biệt cảm thụ âm nhạc của học sinh nâng
cao rõ rệt, được thể hiện qua quá trình nghe nhạc, các em nói đúng được tính
chất, sắc thái của bài hát.

Các biện pháp nêu trên dễ thực hiện, có thể vận dụng mọi lúc mọi nơi,
không tốn kém nhiều về thời gian cũng như tiết kiệm được tiền bạc. Các đồ
dùng dễ làm, làm một lần có thể sử dụng được lâu dài. Đặc biệt là giải quyết
được tình trạng SGK và thiết bị dạy học chưa đáp ứng được yêu cầu dạy và học
của Bộ GD&ĐT. Được sự đồng tình của tất cả đồng nghiệp, nhất là giáo viên
đang dạy lớp 3. Ngoài ra có thể vận dụng tốt cho một số phâm trong âm nhạc
của các khối lớp khá như phân môn Tập đọc nhạc lớp 4 và 5.
5.2 Những bài học kinh nghiệm:
Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu đổi mới phương pháp giảng dạy thực
nghiệm tại hai lớp 3A và 3B năn học 2016 -2017 tôi thấy các em đã nắm được
những kiến thức cơ bản về kí hiệu âm nhạc, yêu thích âm nhạc, hoạt động âm
nhạc hứng thú và rất mong muốn được học bộ môn này.
Để tiếp tục thu hút được sự yêu thích của học sinh điều đó còn phụ thuộc
phần lớn vào phương pháp, kỹ năng truyền đạt kiến thức của thầy cô đòi hỏi
mỗi người giáo viên cần nghiên cứu kỹ bài dạy, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy
học, biết tổng hợp các phương pháp dạy học mới. Trong giờ dạy cần sử dụng
linh hoạt các biện pháp phát huy khả năng sáng tạo của học sinh, thực sự biết
đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng các loại hình hoạt động trong tiết học
cũng như tổ chức trò chơi.
Bên cạnh đó, giáo viên luôn phải trau dồi chuyên môn, học hỏi đồng
nghiệp để có thể soạn giảng những bài học hấp dẫn, thường xuyên tham gia các
câu lạc bộ giáo dục trên các trang web giúp chúng ta gần hơn với các đồng
nghiệp cùng chuyên ngành, học hỏi được không ít kinh nghiệm giảng dạy của
họ. Bản thân mỗi thầy cô nên hoàn thiện phong các h giảng dạy của mình, sao
20


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

cho đúng với tinh thần môn học mà mình đang phụ trách, áp dụng sự hài hước
trong các tình huống để giờ học diễn ra nhẹ nhàng, thân thiện. Từ đó, học sinh
không những tự tin phát triển tốt khả năng của môn học mà cả về phong cách
bản thân.
Qua áp dụng một vài biện pháp vào giảng dạy phân môn “ Giới thiệu kí
hiệu âm nhạc” ở lớp 3 mà tôi đã nghiên cứu và áp dụng giảng dạy tại trường.
Trong quá trình áp dụng tôi được biết: Vì kiến thức âm nhạc trong trường tiểu
học là rất rộng, có liên quan đến một số bộ môn khác như: Môn địa, môn văn…
cho nên phương pháp mà tôi đưa ra chắc chắn sẽ có nhiều hạn chế, trong thời
gian tới tôi cố gắng tìm hiểu và khắc phục những hạn chế đó và tiếp tục đi sâu
nghiên cứu về phương pháp giảng dạy bộ môn âm nhạc trong trường tiểu học
nói chung và của lớp 3 nói riêng ngày một hoàn thiện hơn. Với tôi mỗi ngày lên
lớp tôi mong muốn tìm được phương pháp giảng dạy hay, và không ngừng
nâng cao trình độ chuyên môn, học hỏi đồng nghiệp để trang bị cho mình một
kho tàng kiến thức âm nhạc phục vụ cho nền giáo dục trồng người đồng thời
giúp học sinh học tốt môn âm nhạc này, tạo một cái “ nền âm nhạc” vững chắc
cho học sinh trong cuộc sống cũng như trong học tập.

III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trên đây là “một số biện pháp để giúp học sinh lớp 3 nhận biết và ghi
nhớ được một số các kí hiệu âm nhạc” một cách nhẹ nhàng và hiệu quả đã được
tôi áp dụng trong các giờ học. Những biện pháp này là công cụ hỗ trợ đắc lực
giúp cho các giáo viên dạy âm nhạc cấp tiểu học hướng tới một phong cách
giảng dạy sáng tạo, gần gũi, chuyên nghiệp đúng tinh thần một giờ học âm nhạc
cũng như là một giờ giải trí sau những tiết học khác căng thẳng. Thay vì sử dụng
các biện pháp dạy truyền thống, cô hướng dẫn trò theo dõi hoặc cô đọc trước trò
21

Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

đọc sau thì đây hẳn là hình thức mới lạ thu hút học sinh. Từ là phân môn học
khô kham khó tiếp thu, lại trở nên tiết học sôi nổi qua các trò chơi, câu chuyện
sinh động .
Qua quá trìnhgiảng dạy và áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp giúp
học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong chương trình "
tôi nhận thấy kết quả đạt được rất khả quan đó góp phần nhỏ vào việc đổi mới
phương pháp dạy học của bản thân tôi nói riêng và toàn trường nói chung. Tuy
nhiên để đạt được những kết quả này không phải trong một vài tiết học là rèn
cho học sinh có thói quen và cách thức xác định được. Giáo viên phải có sự kiên
trì bền bỉ, nhận xét, động viên, luyện tập. Có những em cần phải cầm tay
hướng dẫn cụ thể từng từ, từng tiếng, từng kí hiệu ghi nhạc.
Như vậy để đạt được hiệu quả cao trong một giờ học người giáo viên phải
hoà mình với học sinh, hiểu được đặc điểm tâm lí của từng học sinh, cũng như
đặc điểm của từng lớp mà áp dụng những hình thức và phương pháp hướng dẫn
khác nhau.
Với những cách thức hướng dẫn như trên mà tiết học nào cũng vậy, học
sinh trong lớp đều tham gia hoạt động rất tích cực. Rất ít học sinh còn rụt rè,
nhút nhát điều đó đã tạo niềm vui cho tôi khi bước vào lớp.
2. Khuyến nghị:
Để thuận lợi cho việc giảng dạy bộ môn Âm nhạc trong trường tiểu học, tôi
rất mong các cấp lãnh đạo đặc biệt là Phòng giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm
quan tâm nhiều hơn nữa đối với bộ môn Âm nhạc cũng như những giáo viên còn
đang giảng dạy bộ môn Âm nhạc trong các nhà trường về cơ sở vật chất cũng
như đời sống tinh thần. Trang bị thêm nhiều hơn cho các nhà trường những thiết
bị giảng dạy hiện đại, cập nhật từng năm học, cung cấp những nhạc cụ cũng như
các đồ dùng một cách thường xuyên, tổ chức các chuyên đề Âm nhạc nhằm cho
các đồng chí giáo viên được học hỏi kinh nghiệm cũng như thường xuyên mở

các lớp đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn như
lớp bồi dưỡng đàn oorgan, piano điện tử, cài đặt các phần mềm soạn nhạc, giáo
án điện tử…
Đặc biệt sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và Phòng giáo dục đào tạo về
đời sống vật chất và tinh thần giáo viên giảng dạy Âm nhạc là nguồn động viên
to lớn để tất cả chúng tôi có thể vững tin, vững tâm hoàn thành nhiệm vụ cũng
như mang tâm huyết cả đời cho bộ môn như: Có thi đua khen thưởng xứng đáng
trong các năm học đối với giáo viên giảng dạy bộ môn năng khiếu, có chế độ ưu
đãi bồi dưỡng khi tham gia các chương trình của trường, của huyện, các hoạt
22


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

động ngoại khóa trong và ngoài nhà trường cũng như các hoạt động thường
xuyên diễn ra trong năm học.
Trên đây là một số kinh nghiệm tôi đã áp dụng thực hiện giảng dạy bộ
môn Âm nhạc nói chung và áp dụng khối lớp 3 nói riêng tại trường học nơi tôi
công tác. Tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo, các đồng
nghiệp và đồng thời đóng góp ý kiến để sáng kiến của tôi được hoàn thiện hơn,
giúp tôi tìm ra những biện pháp thích hợp để đưa vào giảng dạy bộ môn tại
trường tôi ngày càng đạt kết quả cao hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

IV. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách Nghệ thuật (SGV) lớp 3 - NXB giáo dục năm 2002
2. Tập bài hát lớp 3 - NXB giáo dục năm 2002
3. Tài liệu đổi mới phương pháp dạy âm nhạc lớp 3 - Bộ giáo dục đào tạo.
4. Thiết kế bài giảng âm nhạc lớp 3 - NXB Hà Nội năm 2004

5. Tài liệu Chương trình Giáo dục phổ thông cấp Tiểu học - Nhà xuất bản Giáo
dục, 2006.
23


Biện pháp giúp học sinh lớp 3 nhận biết và nhớ được kí hiệu âm nhạc trong
chương trình

6. Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở tiểu học - Lớp
3 - Nhà xuất bản Giáo dục 2009
7. Sách Phương pháp dạy học Âm nhạc ở trường Tiểu học và Trung học cơ sở Nhà xuất bản Đại học sư phạm Hà Nội năm 2010
8. GS Lê Văn Hồng- 2005- Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học.
9. Tân lý trẻ và giáo dục trong gia đình và nhà trường - Phát hành tại Nhà sách
Huy Hoàng - 95 Núi Trúc, Ba Đình, Hà Nội.

24