Chuyên đề :
Một số phương pháp giải nhanh bài toán
hoá học trong dạng đề thi trắc nghiệm
khách quan
Nhóm bộ môn : Hoá học- Trư
ờngTHPT Xuân Vân
I . Đặt vấn đề :
Đất nước ta đang bước vào giai đoạn hội nhập và phát
triển. Trở thành thành viên chính thức của WTO là một
cơ hội đồng thời cũng là một thách thức lớn.Sự nghiệp
phát triển đòi hỏi phải có nguồn nhân lực đáp ứng được
yêu cầu về trình độ tri thức,khoa học kĩ thuật,khả năng
thực hành và vận dụng vào thực tiễn cuộc sống.Để xây
dựng được nguồn nhân lực đó,vai trò của giáo dục là
không thể phủ nhận.Vì vậy vấn đề nâng cao chất lượng
giáo dục trong nhà trường mà trọng tâm là nâng cao
chất lượng dạy học đã trở thành một nhiệm vụ trọng tâm
mang tính cấp thiết hàng đầu của nghành giáo dục nói
chung và trường THPT Xuân Vân nói riêng.
Với môn hoá học,để giúp học sinh có thể giải quyết
nhanh các bài toán,đặc biệt với dạng bài trắc nghiệm
khách quan đang được sử dụng chủ yếu hiện nay,nhóm
hoá trường THPT Xuân Vân xin mạnh dạn trao đổi với
hội nghị một vài suy nghĩ của chúng tôi về phương pháp
giải nhanh bài toán trắc nghiệm khách quan nói chung
và đối với bộ môn hoá học nói riêng.
II . Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong
gi¶ng d¹y bé m«n.
1 . Thuận lợi.
Về giáo viên:Đội ngũ giáo viên hoá được đào tạo
cơ bản,chuẩn về kiến thức và phần lớn đều say nghề,yêu
trẻ.Thành phần đa số là giáo viên trẻ nên đều cố gắng
vươn lên,nhiệt huyết với nghề.
Về học sinh:Các em đã có ý thức được nhiệm vụ
học tập của mình,nhiều em chuyên cần say mê học
tập,đặc biệt là các em cuối cấp.
Nhà trường đã được trang bị một phòng thí
nghiệm tương đối đủ đồ dùng,dụng cụ hoá chất nên học
sinh đã được tự mình tiến hành,nghiên cứu các thí
nghiêm đơn giản giúp phát triển tư duy cho học sinh.
2 . Khó khăn.
Giáo viên : Đa số là giáo viên trẻ nên kinh nghiệm giảng
dạy còn hạn chế,một số giáo viên chưa thật sự tâm huyết với
nghề,còn có tư tưởng dạy cho xong,cho hết nhiệm vụ chứ
không xuất phát từ một tấm lòng yêu trẻ.
Học sinh:Phân bố trên địa bàn rộng,phần lớn ở xa trư
ờng,ở vùng kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn nên sự quan
tâm,đầu tư cho việc học còn rât hạn chế.Khả năng tư duy còn
yếu,chậm thích ứng,kém linh hoạt,sáng tạo.Các thao tác tư duy
thiếu logic,khả năng lĩnh hội kiến thức mới,hiểu bản chất còn
yếu.Một bộ phận không nhỏ là sản phẩm của căn bệnh thành
tích trước đây.
III. Gi¶i ph¸p kh¾c phôc mét sè h¹n chÕ
trong kÜ n¨ng gi¶i bµi to¸n tr¾c nghiÖm
kh¸ch quan
Với dạng bài tập khách quan đang được sử dụng chủ yếu
hiện nay ,trong một thời gian rất ngắn học sinh phải giải quyết
một số lượng câu hỏi và bài tập tương đối lớn.Vì vậy việc tìm
ra các phương pháp giải nhanh bài toán có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng.
Việc nắm vững kiến thức dàn trải,tránh học tủ học lệch
là một ưu điểm rất lớn của bài toán trắc nghiệm khách
quan.Việc nắm kiến thức,kĩ năng quan sát loại trừ đáp án và
các phương pháp giải nhanh quan trọng cho tất cả các môn học
nói chung và môn hoá học nói riêng.
Với môn hoá học chúng tôi xin được chia sẻ với các
đồng chí một vài phương pháp sau
1 . Phương pháp sơ đồ đường chéo.
Bài toán trộn lẫn các chất với nhau là bài toán hay gặp
trong chương trình phổ thông.Ta có thể giải bài toán này theo
nhiều cách khác nhau nhưng nhanh nhất là sơ đồ đường chéo.
Nguyên tắc: Trộn lẫn hai dung dịch :
Dung dịch 1 có khối lượng m1 ,thể tích V1 ,nồng độ
C1,khối lượng riêng d1
Dung dịch 2 có khối lượng m2 ,thể tích V2 ,nồng độ
C2,khối lượng riêng d2.
Vậy dung dịch thu được có m= m1 + m2, V = V1 + V2
; nồng độ C ; khối lượng riêng d.
Sơ đồ đường chéo của mỗi trường hợp là :
M1 C1 |C
2
-C|
M2 C
2
|C
1
-C|
||
||
1
2
2
1
CC
CC
m
m
−
−
=
C
* §èi víi nång ®é % vÒ khèi lîng