01 dai cuong ve GDSK (KYDHQG3 17 18)

Đại cương về
Giáo dục sức khỏe
BS, ThS Trương Trọng Hoàng
Bộ môn Khoa học hành vi & Giáo dục sức khỏe
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch


Mục tiêu
Sau khi hoàn thành bài học, sinh viên có thể:
 Nêu được tầm quan trọng của giáo dục sức
khoẻ (GDSK) trong tình hình hiện nay
 Phân biệt được các khái niệm thông tin, tuyên
truyền, truyền thông, giáo dục sức khỏe.

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

2


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

3


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

4


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

5


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

6


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

7


30/8/2017

GDSK Y5 TĐHYKPNT NK2017-2018

8

Thảo luận nhóm
 Giáo

dục sức khỏe là gì?
 GDSK hiện nay có những khó khăn/
thách thức gì?

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

17


Những thách thức đối với GDSK
 Hành

vi, lối sống ngày càng có nhiều yếu tố
nguy hại cho sức khỏe
 Xã hội có quá nhiều luồng thông tin không
chính xác và có hại cho sức khỏe
 Nguồn lực dành cho GDSK còn hạn chế.
-> GDSK là một việc không dễ dàng đòi hỏi phải
có những cách tiếp cận phù hợp.

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

18


Giáo dục sức khỏe là gì?
“Giúp quần chúng đạt được sức khỏe bằng chính
nỗ lực của họ.”
Badgley 1975

“Một hoạt động nhằm vào các cá nhân để đưa
đến việc thay đổi hành vi.”
WHO, 1977

“Là một quá trình nhằm giúp nhân dân tự thay
đổi những HV có hại cho SK để chấp nhận thực
hiện những HV tăng cường SK.”
Bộ Y tế, 1993
6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

19


Giáo dục sức khỏe là gì?
 Giáo

dục sức khỏe:

bao hàm các cơ hội học tập được tạo ra một

cách có ý thức
 qua các hình thức truyền thông khác nhau
 nhằm làm cải thiện hiểu biết cơ bản về sức khỏe
(health literacy)
 bao gồm nâng cao kiến thức và phát triển các kỹ
năng sống cần thiết
 cho sức khỏe của cá nhân và cộng đồng.


(WHO, 1998)
6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

20


Giáo dục sức khỏe là gì?
 Giáo

dục sức khỏe là:

Tiến trình
 Thông qua các hoạt động thông tin-giáo dụctruyền thông (Information-EducationCommunication)
 Nhằm giúp các cá nhân, nhóm, cộng đồng
 Chấp nhận những hành vi có lợi cho sức khỏe
 Bằng chính nỗ lực của họ.


6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

21


Một số khái niệm
Thông tin - Giáo dục - Truyền thông

Information – Education - Communication
1. Thông tin
 Thông tin là việc truyền đi những tin tức, thông
điệp hoặc số liệu từ người truyền tin tới người
nhận tin mà chưa quan tâm tới phản ứng của họ.
 Đặc trưng của thông tin là tính một chiều.
 Trong nhiều trường hợp, thông tin không nhất
thiết phải có mục tiêu hay đối tượng cụ thể.
6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

22


Một số khái niệm
2. Tuyên truyền
 Tuyên truyền là đưa các thông tin một chiều lặp
đi lặp lại nhiều lần, dưới nhiều hình thức khác
nhau trong một thời gian nhất định nhằm thuyết
phục đối tượng chấp nhận những ý tưởng,

quan điểm hoặc hành vi nào đó.
 Đặc trưng của tuyên truyền cũng là tính một
chiều, nhưng khác với thông tin đó là tuyên
truyền luôn nhằm đạt được một mục đích nào
đó.
6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

23


Một số khái niệm


6/2018

Từ “tuyên truyền” được dùng cho các hoạt
động liên quan đến chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Ví dụ: Tuyên truyền về kế hoạch hóa gia đình
(Pháp lệnh dân số), tuyên truyền về môi trường
(Luật Bảo vệ môi trường), tuyên truyền về chỉ
đạo phòng chống dịch khẩn của Thủ tướng, chỉ
đạo của Bộ Y tế, Sở Y tế…

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

24

Một số khái niệm
3. Truyền thông
Truyền thông là tiến trình truyền đạt thông tin
từ người này sang người khác.
 Thông tin có thể là những kiến thức, quan điểm
cũng có thể là những cảm xúc, tình cảm, thái
độ...
 Vấn đề quan trọng nhất của truyền thông là làm
sao truyền đạt được đúng thông tin muốn
truyền đạt.


6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

25


Một số khái niệm
3. Truyền thông
 Đặc trưng quan trọng của truyền thông là tính
hai chiều, chiều truyền tin từ người truyền đến
người nhận và chiều phản hồi từ người nhận
tới người truyền tin.
 Truyền thông luôn có mục tiêu và đối tượng cụ
thể.

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

26


Một số khái niệm
4. Giáo dục
 Giáo dục là quá trình tác động một cách có hệ
thống đến sự phát triển tinh thần, thể chất của
một đối tượng nào đó, dần dần làm cho đối
tượng có được những phẩm chất và năng lực
như mong muốn. (Từ điển Tiếng Việt).

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

27


Các khoa học nền tảng của GDSK

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

28

Ai là người thực hiện việc GDSK?
 Không

chỉ những nhân viên y tế hoặc những
người chuyên làm công tác GDSK mà tất cả
mọi người được huấn luyện/hướng dẫn phù
hợp đều có khả năng thực hiện việc GDSK.
 Y tế đóng vai trò “gạn đục, khơi trong”: cung
cấp những thông tin chuẩn bao gồm việc điều
chỉnh những thông tin không chính xác và giới
thiệu những thông tin mới.

6/2018

GDSK Khoa Y ĐHQG năm 3 NK2017-2018

29


Chúc các em luôn khỏe, vui,
học tốt