bài ca nhân CTXH thảo

LỜI MỞ ĐẦU
Lời đầu tiên, nhóm và cá nhân tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Ban giám
hiệu trường Đại học Khoa học - Đại học Thái Nguyên đã sắp xếp và tạo điều
kiện cho lớp Công tác xã hội K1 nói chung và nhóm thực tế nói riêng được Thực
hành công tác xã hội II. Điều đó rất giúp ích cho chúng tôi trong việc vận dụng
các kiến thức, kỹ năng đã học ở trường vào thực tiễn và có thể hoàn thiện bản
thân mình hơn về chuyên môn cũng như kỹ năng sống đối với mỗi thành viên.
Nhóm thực tế cũng xin gửi lời cảm ơn tới Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Cao
Bằng nói chung và cán bộ trung tâm nói riêng đã luôn quan tâm, giúp đỡ tận tình
nhóm trong thời gian vừa qua để chúng tôi có thể hoàn thành đợt thực tế một
cách tốt nhất.
Qua đây, nhóm cũng mong rằng, Ban giám hiệu nhà trường sẽ tiếp tục tạo
điều kiện cho sinh viên được thực tế nhiều hơn nữa để sinh viên có thể nắm chắc
và củng cố những kiến thức và kỹ năng đã học trên lớp vào với thực tế. Đó sẽ là
hành trang quý báu cho mỗi cá nhân, đang và sẽ thực hiện nhiệm vụ của một
Nhân viên Công tác xã hội trong tương lai.
Với yêu cầu và đòi hỏi kiến thức thực tiễn của môn Công tác xã hội nhóm
và phát triển cộng đồng, chúng tôi sinh viên lớp Công tác xã hội K1 đã tiến hành
chia nhóm xuống cộng đồng khảo sát và thực hành chuyên ngành. Nhóm chúng
tôi gồm 11 thành viên đã xin thực tế tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Cao Bằng
từ ngày 31/10/2016 đến ngày 27/11/2015. Trong quá trình thực tế nhóm cũng
xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới toàn thể các thầy cô giáo trong Khoa luật
và Quản lý xã hội, cùng với các thầy cô trong bộ môn công tác xã hội đã truyền
đạt, quan tâm, giúp đỡ, chúng tôi hoàn thành đợt thực tế chuyên môn này.
Báo cáo thực tế của tôi còn rất nhiều thiếu sót do năng lực và kinh nghiệm
thực tiễn còn nhiều hạn chế, cộng đồng tại nơi sinh viên thực tế còn nhiều khó
khăn, độ nhận thức còn hạn chế. Vì vậy nhóm rất mong nhận được sự góp ý, bổ
sung của các thầy cô giáo để bài báo cáo của nhóm được hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

I.THÔNG TIN CHUNG
1. Thông tin cá nhân:
- Họ và tên: Nguyễn Thị Phương Thảo;
- Ngày, tháng, năm sinh: 27/10/1991
- Học viên lớp: Công tác xã hội
- Khóa I năm học 2013- 2018 tại Cao Bằng.
- Cơ sở đào tạo: Trung tâm Giáo dục thường xuyên Tỉnh Cao Bằng.
2. Thời gian,địa điểm thực tập:
- Thời gian thực tập: 31/10-27/11/2016.
- Địa điểm thực tập: Trung tâm Bảo Trợ Xã Hội.
II. KẾ HOẠCH CHUNG
1. Lịch sử vấn đề can thiệp
Từ giai đoạn đầu hình thành và phát triển đến nay, ngành CTXH nói riêng
và các ngành có liên quan đến công tác hỗ trợ, chăm sóc và bảo vệ trẻ em nói
chung, đã có nhiều nghiên cứu và bài viết và vấn đề chăm sóc trẻ em có hoàn
cảnh khó khăn, trẻ em mồ côi. Vì vậy, trong phần này nhóm chúng tôi xin phép
đề cập tới một số bài viết và nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước có
liên quan đến lĩnh vực, vấn đề mà đề tài nghiên cứu hướng tới.
Bài viết “ Về đề án chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn,mồ
côi dựa vào cộng đồng, giai đoạn 2005 – 2010” của tác giả Vũ Thị Hiểu trên tạp
chí Lao động – xã hội số 267. Tác giả đã nêu lên thực trạng công tác chăm sóc
trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đó là trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết
tật.......trong thời kỳ trước năm 2005. Thực trạng cho thấy, trẻ em mồ côi nói
riêng và trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nói chung đều có điều kiện sống
và sức khỏe rất khó khăn do nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan. Những
trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ở nước ta được sự trợ giúp từ nhiều chính
sách, nguồn kênh khác nhau, đáp ứng được nhu cầu lương thực và giảm bớt
được 1 số trẻ em lang thang, cơ nhỡ, góp phần ổn định chính trị - xã hội........Bên
cạnh đó, các em được hỗ trợ dạy nghề và tạo việc làm. Cùng với các hình thức
chăm sóc tại trung tâm và các cơ sở từ thiện, nhà nước đã thực hiện chính sách

vận động cộng đồng nhận thay thế, chăm sóc theo hình thức nhận con nuôi.....để
đảm bảo được các lợi ích tốt nhất dành cho trẻ em trong cuộc sống vật chất –
văn hóa và tinh thần. Đánh giá các khoản chi ngân sách cho trẻ em đặc biệt khó
khăn còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được hết nhu cầu. Bài viết cũng nêu lên mục
tiên và giải pháp chăm sóc trẻ em đặc biệt khó khăn tại cộng đồng giai đoạn
2005 – 2010. Trong đó có nội dung, tăng số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó
khăn được hưởng trợ cấp xã hội, được chăm sóc thay thế tại cộng đồng và được
trợ giúp y tế - giáo dục lên từ 30% đến 65%, thực hiện thí điểm đưa 1 nghìn em
mồ côi – tàn tật từ các cơ sở bảo trợ xã hội về chăm sóc tại cộng đồng thông qua


các hình thức gia đình và cá nhân nhận con nuôi....và để thực hiện các mục tiêu
này, bài viết cũng đưa ra 7 giải pháp cơ bản nhằm tăng cường sự lãnh đạo, hợp
tác, bổ sung kinh phí và hoàn thành tốt các mục tiêu.
Bài viết “ Vấn đề chăm sóc thay thế trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó
khăn,mồ côi ở 1 số nước và khả năng áp dụng tại Việt Nam” của tác giả Nguyễn
Văn Hồi, trên tạp chí Lao động – xã hội, số 277. Bài viết giải thích ý nghĩa của
cụm từ “ Chăm sóc thay thế” là 1 dịch vụ chăm sóc tạm thời tại gia, cung cấp sự
chăm sóc gia đình thay thế trong một thời gian.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ can thiệp
2.1 Mục tiêu
- Vận dụng linh hoạt, có hiệu quả kiến thức học phần công tác xã hội với
nhóm vào quá trình tiếp cận, nhận diện và xây dựng kế hoạch giải quyết vấn đề
của nhóm thân chủ.
- Thiết lập mối quan hệ với nhóm thân chủ.
- Đạt được các kĩ năng làm việc với nhóm và phát triển sự tự tin khi làm
việc với nhóm.
- Tạo được mối quan hệ tốt với cơ sở thực tế để có thể nhận được sự giúp
đỡ tận tình của các cán bộ, nhân viên tại đây.
- Giải quyết và đáp ứng được nhu cầu của các thành viên khi tham gia vào

nhóm.
- Rút ra kinh nghiệm trong quá trình thực tế, nâng cao nghiệp vụ chuyên
môn về công tác xã hội với nhóm.
- Hiểu được vai trò của người làm công tác xã hội trong việc cung cấp các
dịch vụ công tác xã hội, nắm vững các chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn trong
công việc.
- Hình thành ý thức, đạo đức nghề nghiệp, rèn luyện và phát triển tác
phong chuyên nghiệp của một nhân viên công tác xã hội khi làm việc với nhóm
thân chủ.
2.2 Nhiệm vụ
+ Nắm bắt và mô tả được những nét cơ bản về cơ sở thực tế.
+ Lựa chọn và liên hệ cho nhóm một địa điểm thực tế và một nhóm thân
chủ cụ thể để làm việc.
+ Thu thập thông tin, phân tích, nhận diện vấn đề của các thân chủ. Từ đó
cùng nhóm thân chủ lên kế hoạch giải quyết các vấn đề.
+ Hỗ trợ nhóm thân chủ trong việc sinh hoạt nhóm giải quyết vấn đề của
mình.
+ Lượng giá, xem xét vấn đề làm được và chưa làm được, rút ra bài học
kinh nghiệm cho bản thân và nhóm thực tế.


+Viết báo cáo thực tế.
3. Đối tượng và phạm vi can thiệp
3.1 Đối tượng can thiệp
Nhóm Trẻ em mồ côi.
3.2 Phạm vi can thiệp
+ Phạm vi không gian: Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Cao Bằng, Tổ 16,
P.Sông Bằng, TP Cao Bằng. ( 06 thành viên )
+ Phạm vi thời gian: 30/10/2016 – 27/11/2016.
4. Phương pháp can thiệp

Với dự kiến địa điểm thực tế đã lựa chọn trước là Trung tâm bảo trợ xã
hội. Đối tượng là nhóm Trẻ mồ côi, đó là các đối tượng có đặc điểm, có nhu cầu
giống nhau. Nhóm thực tế chúng tôi đã quyết định lựa chọn phương pháp can
thiệp với đối tượng là công tác xã hội nhóm. Đó là một phương pháp mà nhân
viên xã hội sử dụng tiến trình sinh hoạt nhóm để giúp các cá nhân tương tác với
nhau, chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ, kinh nghiệm nhằm thay đổi thái độ, hành vi
tăng cường khả năng giải quyết vấn đề và thỏa mãn nhu cầu của các nhóm viên.
Đối tượng mà nhóm nhiệm vụ trợ giúp đó chính là toàn nhóm,là tất cả các
thành viên trong nhóm.
Công cụ tác nghiệp đó chính là dựa vào mối quan hệ, sự tương tác của các
thành viên trong nhóm thông qua các buổi sinh hoạt. Kết hợp với các chương trình
hành động để các cá nhân cùng củng cố, nâng cao kiến thức của mình.
Trong phương pháp này nhân viên xã hội chỉ đóng vai trò là người điều
phối, hướng dẫn định hướng các hoạt động cho nhóm và người tham gia, thực
hiện chủ yếu là nhóm can thiệp. Luôn giúp các thành viên xác định được mục
đích, mục tiêu của nhóm cũng như vị trí, vai trò, nhiệm vụ của từng nhóm viên
trong các hoạt động. Theo dõi, giám sát và đánh giá hoạt động của nhóm.
Với đặc điểm nhóm đối tượng này, nhóm nhiệm vụ lựa chọn mô hình sinh
hoạt mang tính chất giáo dục, nâng cao nhận thức là chủ yếu của để giúp thân
chủ thoải mái, tự tin hơn với chính mình.
III. NHIỆM VỤ, NHẬT KÝ CÁ NHÂN
1. Nhiệm vụ
Trong những ngày thực tập tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tôi được phân
công những công việc sau
- Phụ Trách Phần :Lịch sử vấn đề can thiệp, tóm tắt quá trình tiếp cận thân
chủ


- Ngày 13/11/2016 tôi được trưởng nhóm phân công nhiệm vụ phụ trách
Lịch sử can thiệp vấn đền và tóm tắt quá trình tiếp cận thân chủ, của bài thực tập

nhóm tôi đã tìm hiểu và làm phần đó như sau:
+ Lịch sử can thiệp vấn đề:
Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi từ một nền kinh tế bao cấp
sang nền kinh tế thị trường, sự hội nhập quốc tế và khu vực đang ngày càng lớn
mạnh, nền tảng quan trọng nhất để nước nhà phát triển là nguồn nhân lưc, trình
độ dân trí và tay nghề lao động. Nhiều cá nhân và tập thể đã đem lại thành tựu
đáng kể cho sự đổi mới và phát triển không ngừng của nền kinh tế, tuy nhiên,
hậu quả chiến tranh và nhiều chứng bệnh ở trẻ em kéo theo nhiều vấn đề nan
giải cho xã hội. Một trong những vấn đề đó chính là nhiều trẻ em tự kỉ, trí tuệ
không minh mẫn, trẻ em khuyết tậ, tàn tật, …Nó đang từng ngày, từng giờ làm
cho các bậc phụ huynh phải đau đầu vì con em mình, Nhà nước và các tổ chức
cá nhân phi chính phủ phải đứng lên chi rất nhiều khoản tiền vào các trại điều
dưỡng để chăm sóc, dạy dỗ các em để các em trở thành những người có ích cho
xã hội và để họ xóa bỏ được những nỗi lo toan về kỹ năng cơ bản, rồi ngày mai
sẽ ra sao luôn ám ảnh họ....Những trẻ em tự kỉ, chậm phát triển trí tuệ thường rơi
vào tình trạng suy nghĩ không được hợp lý, mệt mỏi và sự hòa đồng họ với xã
hội quả là khó khăn. Họ không thể tự giải quyết vấn đề mà cần sự trợ giúp, tư
vấn từ bên ngoài. Công tác xã hội cá nhân là một bộ phận của công tác xã hội có
vai trò rất quan trọng trong việc trợ giúp những đối tượng trẻ em khuyết tật, trẻ
chậm phát triển trí tuệ trở lại cuộc sống bình thường, lạc quan, hành động để có
thế tự tin hơn khi giao tiếp, tăng cường khả năng giải quyết vấn đề không chỉ
trong hiện tại mà còn tương lai.
Công tác hỗ trợ cho những trẻ em mồ côi đang được toàn xã hội quan tâm,
điều này được thể hiện trong các bài báo cáo, sự kiện, hội thảo, các chương
trình, hoạt động dành cho những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Tất cả đều nói lên
tầm quan trọng của việc trợ giúp các em vượt qua các rào cản, khó khăn, được
hỗ trợ về mọi mặt để vươn lên, để tự tin trong cuộc sống. Tiêu biểu có một số
bài báo, báo cáo, hội thảo…

Các hoạt động tình nguyện quyên góp, giúp đỡ cho trẻ em mồ côi được tổ
chức hàng năm ở nhiều nơi.
Mặc dù các em ở Trung tâm bảo trợ đã có được sự quan tâm của xã hội
nhưng bên cạnh đó các em vẫn còn chịu nhiều thiệt thòi, các hoạt động trên chỉ
đáp ứng được một phần nào cuộc sống của các em, hầu hết đều là các hoạt động
đáp ứng nhu cầu vật chất, còn các hoạt động giành cho vấn đề tinh thần của các
em là rất ít. Vì vậy, vấn đề can thiệp của tôi lần này là theo hướng công tác xã
hội, không những trợ giúp cho các em về mặt vật chất mà còn về mặt tinh thần,
giúp cho các em thoát khỏi tâm lý e ngại, rụt rè, sự kỳ thị để họ tự tin vươn lên
trong cuộc sống.
+ Tóm tắt quá trình tiếp cận thân chủ:
Đây là bước lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch để đạt được mục tiêu.
Các mục tiêu được thực hiện trong quá trình làm việc trực tiếp với nhóm đối
tượng. Việc thực hiện kế hoạch đề ra là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn đối với
nhóm đối tượng vì nó buộc nhóm đối tượng phải thay đổi suy ngĩ, thái độ, hành
vi trước một thói quen đã được lập trình sẵn trong não. Vì thế, nhóm CTXH cần
thường xuyên giám sát, động viên và hỗ trợ nhóm đối tượng. Nếu những khó
khăn hoặc phát sinh vấn đề, đôi bên cùng thảo luận để có hướng khắc phục.
Việc lập kế hoạch sẽ dựa vào mục đích giúp nhóm đối tượng xóa bỏ mặc
cảm, tự ti và có nghị lực trong cuộc sống. Giúp nhóm đối tượng giải quyết khó
khăn về mặt tâm lý, nâng cao đời sống tinh thần sống lạc quan hơn
Trong buổi đầu đến cơ sở gặp gỡ với ban Lãnh đạo Trung tâm bảo trợ xã
hội là Cô Nông Thị An, chúng tôi đã trao đổi những quy định, quy chế của cơ
sở. Đồng thời cũng được cô giới thiệu qua về các đối tượng trẻ em mồ côi trong
trung tâm. Sau khi tìm hiểu, thu thập thông tin cơ bản về các đối tượng là Trẻ em
mồ côi ở Trung tâm Bảo trợ xã hội – tỉnh Cao Bằng, nhóm đã nhờ cô An giới
thiệu cho một nhóm các em độ tuổi từ.........đến 15 tuổi. Bước đầu nhóm đã đến
gặp các em để tìm hiểu rõ hơn về tình hình cũng như những vấn đền mà các em
đang gặp phải và làm quen với các em.

Qua tiếp xúc ban đầu và cũng nhờ sự giúp đỡ của cô An, chúng tôi đã lấy
được lòng tin của các em ngay trong buổi tiếp xúc đầu tiên. Các em tỏ ra rất thân
thiện và sẵn sàng tham gia cho buổi hoạt tới.
2. Nhật ký cá nhân

Thời gian

Hoạt động

30/10/2016

Em cùng cả nhóm Họp nhóm nhiệm vụ và bầu ra
nhóm trưởng cả nhóm thảo luận và thống nhất chọn
địa điểm để đi thực tế. Và sau khi chọn được cơ sở
thực tế cả nhóm thống nhất thời gian xuống cơ sở

2/11/2016

Em và cả nhóm xuống cơ sở thực tế gặp Lãnh đạo
Trung tâm để trình giấy giới thiệu thực tế chuyên
môn 2 làm quen với ban điều hành Trung tâm. Được
phép đi tham quan cơ sở thực tế và hẹn gặp buổi làm
việc tiếp theo

4/11/2016

Em và cả nhóm gặp lãnh đạo Trung tâm: trình bày
mục đích của nhóm trong đợt thực tế chuyên môn 2
Sau khi xin ý kiến để ban lãnh đạo Trung tâm giới

thiệu thành viên trong Trung tâm để nhóm thành lập
nhóm nhỏ.

6/11/2016

Em và cả nhóm sau khi tìm hiểu hoàn cảnh gia đình
của các đối tượng trong trung tâm đã thành lập nhóm
can thiệp gồm 6 em có hoàn cảnh mồ côi có độ tuổi
từ 6-15t và lên kế hoạch tổ chức cuộc họp nhóm, trò
chuyện đưa ra mục đích, mục tiêu. Cả nhóm thống
nhất thành lập trang facebook để các thành viên dễ
liên lạc, chia sẻ thông tin

7/11/2016

Em và cả nhóm sinh hoạt nhóm can thiệp:
Trò chuyện tìm hiểu từng thành viên bằng hình thức
từng người đứng lên giới thiệu về mình, cảm nhận
của mình khi tham gia vào nhóm
Tổ chức giao lưu, tạo không khí thoải mái ,giảm bớt
căng thẳng mệt mỏi

10/11/2016

Sinh hoạt tìm hiểu những vấn đề thân chủ gặp phải:


Lăng nghe thân chủ chia sẻ những vấn đề gặp phải
Quan sát hành động, cử chỉ, thái độ khi họ chia sẻ
12/11/2015

Họp nhóm nhiệm vụ, phân công nhiệm vụ, báo cáo
cho từng thành viên trong nhóm.

13/11/2016

Lên kế hoạch giải quyết vấn đề của thân chủ :
Nhóm nhiệm vụ và thân chủ cùng thảo luận đưa ra
các hoạt động để hoàn thành mục đích đề ra.

15/11/2016

Họp nhóm chuẩn bị cho buổi Ngoại khóa lên kế
hoạch tổ chức chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam.
Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm.
Xây dựng khung chương trình.

17/11/2016

Tổ chức luyện tập văn nghệ cho buổi tọa đàm 20/11
Cùng nhóm can thiệp làm báo tường chủ đề ngày
20/11

19/11/2016

Tổng duyệt các trương trình văn nghệ

20/11/2016

Tổ chức buổi tọa đàm giao lưu văn nghệ chào mừng

ngày nhà giáo Việt Nam 20/11

24/11/2016

Sinh hoạt nhóm. Tổng kết các hoạt động đạt được và
chưa đạt được

27/11/2016

Liên hoan chia tay tổ chức giao lưu văn nghệ

28/11/2016

Hoàn thành báo cáo nhóm

16/12/2016
IV. VẬN DỤNG KIẾN THỨC
Để thực hiện bài thực hành Công tác xã hội 2 em đã vận dụng những kiến
thức đã được học của các môn
1. Tâm lý học xã hội.
Tôi đã vận dụng vào quá trình họp nhóm, để tạo ra bầu không khí vui vẻ,
thuận lợi để nhóm thân chủ thấy thoải mái và tham gia các hoạt động nhiệt tình
hơn.


Tôi vận dụng kiến thức môn học này để hiểu được tâm lý chung của trẻ
gặp hoàn cảnh khó khăn đặc biệt, các em luôn cảm thấy tự ti, hoài nghi, cần tình
thương, mong có một cuộc sống tốt hơn, thù ghét những đứa trẻ khác mà không
rõ lý do khi họ hơn nó về gia thế. Hay phân chia bè phái, có tính tự lập
2. Hành vi con người và môi trường xã hội

Tôi đã vận dụng thuyết nhu cầu của Maslow vào thực tế, để biết nhu cầu
của trẻ là gì? Và các em đang ở nhu cầu nào? Và mong muốn của trẻ là gì?
Đồng thời qua kiến thức của môn, tôi còn biết được các hành vi của nhóm
trẻ, các yếu tố tác động đến hành vi của trẻ mặc cảm tự ti. Qua đó, tìm ra các
giải pháp để giúp đỡ các thân chủ mắc phải các vấn đề.
3. Chính sách xã hội
Vận dụng kiến thức vào thực tế, tôi nắm bắt được các chính sách mà trẻ
gặp hoàn cảnh khó khăn đặc biệt đang được thụ hưởng như: Bảo hiểm ý tế, miễn
giảm học phí cho các em, trợ cấp hàng tháng cho các em để các em sinh hoạt
hàng ngày, các chính sách liên quan đến giáo dục và giải quyết việc làm như:
Tập huấn cho các em về kỹ năng sống, dạy nghề, chăm sóc sức khỏe cho bản
thân và cho những người xung quanh, giáo dục về giới tính.
4. Nhập môn công tác xã hội
Tôi áp dụng các nguyên tắc chung của công tác xã hội như:
- Tạo mối quan hệ: Tôi đã thiết lập mối quan hệ với nhóm thân chủ, đặc
biệt là trẻ có hoàn cảnh khó khăn tạo lòng tin, sự gắn bó với nhóm thân chủ.
- Cá biệt hóa: Coi nhóm trẻ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn là một nhóm
riêng biệt không hòa lẫn với các nhóm khác, mang những đặc điểm riêng biệt.
5. Công tác xã hội với cá nhân
Tôi cũng vận dụng kiến thức của công tác xã hội cá nhân vào tiếp cận với
các cá nhân để tìm hiểu hoàn cảnh, nhu cầu, mong muốn của thân chủ là gì và
các chính sách hỗ trợ mà họ được nhận.
Thực hiện kế hoạch tiếp cận từng cá nhân trong nhóm để có thể trực tiếp
quan sát thái độ, hành vi, biểu hiện của thân chủ khi nhắc đến những biến cố đã
phải trải qua…qua đó có thể góp phần đánh giá một cách khách quan và chính
xác mức độ vấn đề thân chủ gặp phải để nhân viên xã hội kịp thời lên kế hoạch


giải quyết vấn đề, giúp họ cảm thấy mình được quan tâm và là một cá nhân riêng
biệt cần giúp đỡ không bị dung hòa với các cá nhân trong nhóm. Phỏng vấn kết

hợp với lắng nghe những chia sẻ về những khó khăn trong cuộc sống, những tâm
tư và nguyện vọng của thân chủ, đồng thời có thể quan sát thái độ tích cực hay
tiêu cực của họ trong hoàn cảnh, mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm.
6. Công tác xã hội nhóm
Tôi đã vận dụng môn này vào quá trình làm việc và tương tác giữa chính
các thành viên trong nhóm nhiệm vụ, trong nhóm các thành viên phải thống nhất
với nhau, đoàn kết và hỗ trợ với nhau trong công việc.
Trong quá trình làm việc với nhóm thân chủ thì tôi cùng các thành viên
trong nhóm đã phải vận dụng các kiến thức, kỹ năng về làm việc nhóm để có thể
làm việc với nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn một cách khoa học
nhất để đạt được kết quả tốt và rút ngắn thời gian thực hiện.
7. Các phương pháp và kỹ năng chính
7.1. Phương pháp công tác xã hội cá nhân
Tôi vận dụng phương pháp này vào quá trình làm việc với từng cá nhân
trong nhóm thân chủ. Đặc biệt là làm việc với những trẻ em thiệt thòi, trẻ em có
hoàn cảnh đặc biệt khó khăn cần trợ giúp.
7.2. Phương pháp công tác xã hội với nhóm
Phương pháp này giúp tôi cùng cả nhóm tận dụng được tối đa sức mạnh
và nguồn lực của nhóm để giải quyết vấn đề và hỗ trợ giữa các thành viên trong
nhóm với nhau.
7.3. Kỹ năng lắng nghe
Tôi vận dụng kỹ năng này vào quá trình phỏng vấn, tìm hiểu, thu thập
thông tin. Tôi lắng nghe một cách tích cực và nghe có chọn lọc. Khi nghe tôi
cũng tránh để các em nói lan man, không đúng trọng tâm. Khi nghe tôi có ghi
chép lại những gì quan trọng để phục vụ cho việc thu thập thông tin và giải
quyết vấn đề.
7.4. Kỹ năng quan sát
Tôi vận dụng kỹ năng này rất nhiều trong quá trình làm việc. Khi khảo sát
trung tâm tôi quan sát tổng quát hết về điều kiện về cơ sở vật chất như: phòng ở,

hội trường, bếp ăn, khu vui chơi giải trí của các em…Để có những đánh giá sơ
bộ về trung tâm.
Trong quá trình tiếp xúc với nhóm thân chủ và tìm hiểu thông tin thì tôi có
sự quan sát tỉ mỉ các cá nhân được phỏng vấn và hành vi, thái độ, của họ. Quan
sát nét mặt, hành động, cử chỉ của người được phỏng vấn để có thể xác nhận
thông tin một cách tốt nhất.
7.5. Kỹ năng đặt câu hỏi
Tôi vận dụng kỹ năng này khá tốt trong quá trình phỏng vấn cá nhân để
tìm hiểu thông tin. Tôi sử dụng câu hỏi mở “Ước mơ sau này của em là gì? ” hay
“ Em sẽ làm những gì để thực hiện ước mơ đó?” . Các câu hỏi đóng như “ Em
có hài lòng với các chính sách mà mình đang được hưởng không?”
Trong quá trình phỏng vấn tôi luôn sử dụng các câu hỏi dễ hiểu và không
sử dụng các từ chuyên môn, khoa học khiến thân chủ khó hiểu.
7.6. Kỹ năng giao tiếp
Tôi vận dụng kỹ năng giao tiếp rất nhiều và linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo
hiệu quả của công việc. Khi giao tiếp với thân chủ thì cần tỏ thái độ tôn trọng,
gần gũi, thấn thiện và không áp đặt họ gây áp lực.
Khi làm việc với cán bộ trong trung tâm thì giao tiếp luôn rõ ràng, mạch
lạc, logic và có thái độ tôn trọng, lễ phép.
V. THUẬN LỢI KHÓ KHĂN, BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1. Thuận lợi
- Được sự quan tâm, tạo điều kiện của ban lãnh đạo trung tâm, sự hướng
dẫn chỉ đạo nhiệt tình của các cán bộ
- Các cá nhân trong nhóm có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình trong
mọi công việc của nhóm phân công
- Nhóm đối tượng tương đối ngoan, dễ gần
2. Khó Khăn
- Một số đối tượng còn e ngại về hoàn cảnh của mình, không muốn tiết lộ
vì sợ bị phân biệt, kì thị.

- Đa số các đối tượng là trẻ dân tộc thiểu số, chưa nói được nhiều tiếng
phổ thông nên giao tiếp còn gặp nhiều khó khăn.
- Đôi khi các đối tượng còn mải chơi chưa tập trung vào cuộc trò chuyện
tiếp xúc.
- Thời gian tiếp cận với nhóm đối tượng còn hạn chế.
3. Bài học kinh nghiệm
Để làm tốt công việc nói chung và ngành công tác xã hội nói riêng không
chỉ có kiến thức lý thuyết mà cần phải có kinh nghiệm thực tế. Kinh nghiệm
thực tế ở đây không chỉ đơn giản là về ngành mình học. Mà cần phải có thêm
kinh nghiệm về các kỹ năng mềm như : kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc
nhóm... đối chiếu lý thuyết với thực tế bên ngoài, giúp tôi củng cố kiến thức cho
bản thân, có cái nhìn sâu rộng hơn về ngành học cùng nhiều điều bổ ích cho
công việc trong tương lai.
Qua kì thực tập kéo dài 1 tháng, được tiếp xúc với cán bộ trung tâm, trao
đổi thực tế với các đối tượng tôi nhận thấy những khó khăn của cán bộ trong
công tác chăm sóc, giáo dục các cháu cũng như những khó khăn của các đối
tượng khi tiếp xúc với môi trường mới qua đợt thực tập này tôi học hỏi, tích lũy
được rất nhiều kinh nghiệm cho bản thân để áp dụng cho các bài tập thực hành
về chuyên môn cũng như áp dụng cho công tác.
Mỗi công việc không chỉ đòi hỏi kỹ năng lý thuyết. Khi thực tập ở Trung
tâm Bảo Trợ Xã Hội tỉnh Cao Bằng tôi nhận thấy làm thế nào để vận dụng được
kiến thức đã học đem lại hiệu quả thực tế mới là quan trọng. Chính vì vậy bản
thân cần phải nỗ lực học tập tốt hơn nữa những kiến thức cũng như học hỏi kinh
nghiệm thực tế để không ngừng nâng cao chuyên môn, kinh nghiệm thực tế cho
công việc sau này.
VI. KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT: Không có.

Người thực hiện

Nguyễn Thị Phương Thảo