SKKN một số biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn nâng cao chất lượng dạy và học

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trên đất nước chúng ta, từ xưa tới nay con người Việt Nam đều coi
trọng việc học. Nhân dân ta thường có câu: "Học lấy dăm ba chữ để làm
người ". Ngày nay Đảng và nhà nước ta đã nêu cao truyền thống hiếu học
của dân tộc, đặt giáo dục và đào tạo vào vị trí cao, coi giáo dục là một yếu tố
cơ bản làm cho đất nước phát triển nhanh và bền vững. Đối với chúng ta,
những nhà giáo càng hiểu rõ hơn ai hết về mục tiêu của giáo dục, đó là giúp
học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa, xây dựng tư cách và tư cách công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục
học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Đối với tiểu học, giáo dục nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở
ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất,
thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở.
trước yêu cầu đòi hỏi từ công cuộc xây dựng đất nước, nhà trường phải thực
hiện tốt việc nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, phải tạo được sự chuyển
biến mạnh mẽ, toàn diện, thực hiện có hiệu quả việc đổi mới chương trình,
nội dung và phương pháp giảng dạy nhằm không ngừng nâng cao chất lượng
giáo dục theo mục tiêu cấp học.
Trong hoạt động chuyên môn của nhà trường Tiểu học thì tổ
chuyên môn là tổ chức quan trọng nhất đảm nhận chức năng thực thi nhiệm
vụ chuyên môn của nhà trường. Tổ chuyên môn tổ chức thực hiện, kiểm tra
đánh giá ban đầu về kết quả giảng dạy, học tập, về phương pháp, về chương
trình… một cách xác thực nhất. Tổ chuyên môn còn là cầu nối giữa ban giám
hiệu nhà trường với giáo viên và học sinh. Tổ chuyên môn phải theo sát từng
giáo viên trong tổ để nắm bắt và khắc phục những yếu kém về phương pháp

1

giảng dạt và học tập. Vì vậy tổ chuyên môn có ý nghĩa cực kì quan trọng
trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Thực tế
cho thấy những trường có phong trào chuyên môn mạnh, thực hiện tốt nhiệm
vụ chuyên môn của mình đều rất trú trọng đến sinh hoạt chuyên môn tổ. Như
vậy. hơn bao giờ hết tổ chuyên môn có một vai trò hết sức quan trọng trong
việc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường, góp phần quyết định đến
việc nâng cao chất lượng đào tạo con người. Sự có mặt của tổ chuyên môn,
sự hoạt động có hiệu quả của tổ chuyên môn sẽ góp phần quyết định đến sự
thắng lợi của việc thực hiện kế hoạch năm học, thực hiện mục tiêu cấp học.
Thực trạng về việc giảng dạy của giáo viên trường tiểu học Dữu Lâu
thành phố Việt Trì: Sự tiếp cận với phương pháp dạy học mới còn chậm, một
số giáo viên chưa thực sự say mê, nhiệt tình với công tác giảng dạy. Bởi vậy
chưa có sự sáng tạo trong giảng dạy. Học sinh vẫn phải tiếp thu bài một cách
thụ động. Mặt khác cơ sở vật chất để tạo điều kiện cho việc dạy theo phương
pháp mới còn hạn chế. Tổ chuyên môn tiến hành sinh hoạt còn mang tính
hình thức, có sinh hoạt nhưng chưa bàn nhiều về chuyên môn, phương pháp
giảng dạy mà chỉ là tập trung giáo viên lại để "họp" Chính vì vậy mà chất
lượng học tập của học sinh và chất lượng giảng dạy của giáo viên g chưa
cao.
Như vậy, trong nhà trường chúng ta, Dạy và Học là hoạt động chủ đạo
của nhà trường. Chất lượng của nhà trường phục thuộc vào chất lượng, sự
thành công của hoạt động dạy và học.Trước những lí do như trên đòi hỏi
người cán bộ quản lí trong nhà trường cần phải nghiên cứu, tìm tòi ra giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy của giáo viên. Một trong những
điểm xuất phát tốt nhất là chỉ đạo tổ chuyên môn hoạt động có hiệu quả. Từ
đó đòi hỏi chúng ta phải trăn trở, phải tìm tòi biện pháp nhằm nâng cao chất
lượng dạy và học. Chính vì vậy, tôi quyết định nghiên cứu sáng kiến kinh

2

nghiệm: "Một số biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn nâng cao chất lượng
dạy và học".

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của vấn đề
Trong nhà trường, tổ chuyên môn có một vị trí xứng đáng: Tổ chuyên môn là
một đơn vị công tác được hiệu trưởng thành lập. Tổ chuyên môn giữ vai trò
hết sức quan trọng trong hoạt động giảng dạy và học tập. Nó giúp hiệu
trưởng thực hiện được nhiệm vụ chuyên môn, tổ chức hoạt động giảng dạy
và học tập ở một hoăc hai khối lớp . Muốn đổi mới phương pháp, muốn có
chất lượng cao trong giờ dạy thì khâu "đột phá" phải là ở tổ chuyên môn.
Xét theo quan điểm hệ thống: Nhà trường là một hệ, một chỉnh thế
thống nhất gồm nhiều bộ phận, nhiều đơn vị công tác hợp lại. Tổ chuyên
môn là một bộ phận cấu thành hết sức quan trọng trong chỉnh thể thống nhất
của một nhà trường nếu tổ chuyên môn không được coi trọng thì hoạt động
giảng dạy và học tập sẽ không đạt kết quả theo mục tiêu quản lí: Nhà trường
sẽ không thực hiện được mục tiêu giáo dục toàn diện, không hoàn thành
được kế hoạch được giao. Mặt khác về quản lí tổ chuyên môn hoạt động tích
cực sẽ giữ vai trò quan trọng trong việc giúp hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ
và các chức năng quản lí nhà trường góp phần không nhỏ làm cho nhà trưởng
ổn định và phát triển đúng hướng. Đồng thời là một trong những yếu tố quyết
định việc đổi mới phương pháp dạy học, việc nâng cao chất lượng giờ dạy
của giáo viên. Nhất là trong giai đoạn hiên nay: cả nước là một "đại công
trường" xây dựng CNXH, tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá phấn đấu
đến 2020 nước ta cơ bản là một nước công nghiệp. Trước yêu cầu đòi hỏi
trong công cuộc xây dựng đất nước, nhà trường phải thực hiện tốt nhiêm vụ
nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phải tạo được sự

3

chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, thực hiện có hiệu quả việc đổi mới chương
trình nội dung và phương pháp giảng dạy nhằm không ngừng nâng cao chất
lượng giáo dục theo mục tiêu cấp học.
Tổ chuyên môn không những có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng mà
còn thực hiện chức năng quản lý hoạt động chuyên môn. Tổ chuyên môn
thực hiện chức năng quản lý đội ngũ: Giờ công, ngày công, lao động Sư
phạm nhằm giúp đỡ động viên mọi người cố gắng hoàn thành và hoàn thành
tốt nhiệm vụ của mình. hoạt động của tổ chuyên môn diễn ra thường xuyên,
liên tục: lập kế hoạch bài dậy, giờ dạy, đổi mới phương pháp dạy học thống
nhất trong toàn tổ. Thực hiện chế độ kiểm tra đánh giá trong toàn tổ nhằm
thúc đẩy hoạt động chuyên môn ngày càng có hiệu quả. Bên cạnh đó tổ
chuyên môn còn quản lí công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng và công tác thi đua
của giáo viên, làm cho giáo viên có ý thức tự phấn đấu, học hỏi để nâng cao
trình độ chuyên môn của bản thân.
Các thành viên của tổ chuyên môn đó là những người trực tiếp làm
công tác giảng dạy, là nhân tố quyết định chất lượng của giờ dạy, chất lượng
của giáo dục. Chính vì vậy phải đổi mới phương pháp dạy học bằng phương
pháp phát huy tính tích cực của học sinh .
2. Thực trạng của vấn đề
Trường tiểu học Dữu Lâu thành phố Việt Trì là một trường ở vùng ven
thành phố Việt Trì với tổng số 35 cán bộ, giáo viên. Đội ngũ giáo viên đã đạt
chuẩn (100%) và trên chuẩn (75%). Tuổi đời và tuổi nghề của giáo viên hơi
cao nên bước đầu tiếp cận với Phương pháp mới còn hạn chế mặc dù giáo
viên của trường luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng, nhiệt tình với công tác
giảng dạy, có tâm huyết với nghề.
Với thực trạng của tổ chuyên môn ở trường, trình độ chuyên môn của các
tổ không đồng đều. Ba năm gần đây chưa có tổ đạt Tập Thể Lao Động xuất

4


sắc mà các tổ chỉ đạt Tập thể Lao động Tiên tiến và trong tổ còn nhiều giáo
viên năng lực còn hạn chế, cần phải có sự chỉ đạo thật xát xao thì mới có thể
nâng cao trình độ chuyên môn được. Sinh hoạt tổ chuyên môn còn mang tính
hình thức như: Nhận xét hoạt động tuần qua, phương hướng tuần tới một
cách hời hợt, chung chung… chứ chưa đi vào bàn trọng tâm vào chuyên
môn, biện pháp giảng dạy hay sử dụng phương pháp nào phù hợp với bài của
tuần tới dạy…
Trường tiểu học Dữu Lâu có 415 học sinh đều được học chương trình 2
buổi/ngày. Các em đều có đủ khả năng và điều kiện để đón chờ sự đổi mới về
phương pháp dạy học mới ở các thầy, các cô. Các em tích cực học tập, thích
khám phá, tìm tòi cái mới, có đủ khả năng để nâng cao chất lượng học tập
của mình.
3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề
a) Sắp xếp tổ chuyên môn - Phân công trách nhiệm
* Biên chế tổ: Tiến hành ngay trong tháng 8. Cả trường được chia làm
3 tổ:
- Tổ khối lớp 1 (Có 1 tổ trưởng, 1 tổ phó)
- Tổ khối lớp 2 và 3 (Có 1 tổ trưởng, 1 tổ phó)
- Tổ khối lớp 4 và 5 (Có 1 tổ trưởng và 1 tổ phó)
* Chọn tổ trưởng tổ chuyên môn:
Trong công cuộc trồng người, chuyên môn là công tác quan trọng nhất
trong nhiệm vụ dạy học của nhà trường. Muốn chuyên môn của trường phát
triển mạnh cần phải quan tâm đặc biệt và phối hợp chặt chẽ giữa ban giám
hiệu và tổ trưởng chuyên môn để làm cầu nối trong việc giảng dạy. Muón nề
nếp chuyên môn của trường ổn định và phát triển trước hết phải cần đầu tư
phát triển có chiều sâu các buổi họp tổ. Tuy nhiên tổ trưởng phải là người

5


năng đọng, nhiệt tình, lường trước các tình huống các tình huống có thể xảy
ra trong các buổi sinh hoạt tổ thì mới đạt được kết quả tốt
Ban giám hiệu phải đánh giá đúng về tổ trưởng mà mình đã chọn về
mọi phương diện để đối chiếu với tiêu chuẩn đưa ra. Phân tích tiêu chuẩn tổ
trưởng chuyên môn trong hội đồng sư phạm làm cho mọi thành viên của nhà
trường đều hiểu được sự cần thiết phải chọn người tổ trưởng có đủ các tiêu
chuẩn đảm bảo thực sự là chỗ dựa cho giáo viên trong tổ. Bên cạnh đó một
tiêu chuẩn không thể thiếu được đó là sự tín nhiệm của tập thể giáo viên
trong tổ thể hiện ở sự bình bầu tổ trưởng của các tổ viên. Nếu làm chặt chẽ
và khách quan thì sự lựa chọn của giáo viên sẽ trùng với của hiệu trưởng, từ
đó càng có cơ sở thuận lợi để chỉ đạo hoạt động của tổ chuyên môn.
+Tiêu chuẩn:
- Là những giáo viên hơn các giáo viên về cả đức và tài, được tập thể tín
nhiệm
- Say mê và tận tuỵ với công việc, có những đóng góp nhất định cho công
tác chuyên môn như: Giáo viên giỏi, bồi dưỡng học sinh giỏi, có sự hiểu biết
về tất cả các môn …
- Có điều kiện tham gia công tác tốt như: sức khoẻ, gia đình, sẵn sàng
nhận nhiệm vụ, có trách nhiệm của người tổ trưởng…
- Có năng lực tổ chức, tập hợp, biết nhìn nhận sự vật, hiện tượng (về đồng
nghiệp, chuyên môn) thực sự khách quan, khoa học.
- Gương mẫu trong mọi công việc. Biết xây dựng tổ thành một khối đoàn
kết thống nhất ý trí và hành động trong cong tác làm chất lượng từ học sinh
đến giáo viên.
Ban giám hiệu dự kiến tổ trưởng theo đúng tiêu chuẩn sau đó đưa ra để
cho tổ chuyên môn bầu để đảm bảo sự tín nhiệm của tập thể từ đó sẽ có
thuận lợi trong việc điều hành

6


b) Cải tiến về nội dung và hình thức sinh hoạt tổ chuyên môn.
b.1- Hình thức: Sinh hoạt vào cuối buổi chiều của một ngày trong
tuần phù hợp với công việc của mỗi tổ. Không áp dụng cứng nhắc, máy móc.
Mỗi tổ đều có một người trong Ban giám hiệu sinh hoạt cùng.
b.2- Nội dung: Không áp đặt nhưng phải đảm bảo nội dung thiết thực,
chất lượng và hiệu quả.
Chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn là điểm mấu chốt để nâng cao chất
lượng giáo dục. Nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn rất phong phú, đa
dạng, dưới đây là một số nội dung điển hỡnh cú liờn quan chặt chẽ với nhau.
b.2.1.Triển khai các chuyên đề
- Đây là nội dung sinh hoạt thường xuyên và rất cần thiết, các chuyên đề cần
tập trung vào những đề tài như đổi mới phương pháp giảng dạy, rèn luyện
các kỹ năng bộ môn, dạy các bài khó, ứng dụng CNTT trong dạy học, sử
dụng thiết bị dạy học, làm mới đồ dùng dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá,
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, v.v.
- Việc triển khai các chuyên đề cần được thực hiện có kế hoạch, được tổ
chức, được kiểm tra, đánh giá thỡ mới cú chất lượng và hiệu quả tốt. Trong
một năm học cần cơ cấu hợp lý các mảng đề tài, mỗi giáo viên chỉ nên đảm
trách một chuyên đề, phân bổ thời gian phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà
trường. Sau khi xác định được các chuyên đề, việc triển khai nên gồm các
bước:
+ Phân công cá nhân chuẩn bị chuyên đề;
+ Tổ trưởng duyệt bản thảo;
+ Báo cáo chuyên đề ở tổ, nhóm, các tổ viên góp ý, phản biện;
+ Cá nhân phụ trách hoàn thiện chuyên đề;
- Khi trao đổi, thảo luận ở tổ cần làm rừ những vấn đề tế nhị. Chẳng hạn,

chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ

7


về dạy học tích cực. Tránh hiểu sai lầm, thuyết trình là không tích cực, chỉ có
tổ chức dạy học theo nhóm mới là tích cực. Vấn đề là làm sao để học sinh
suy nghĩ nhiều hơn, hành động nhiều hơn, hợp tác nhiều hơn, bày tỏ ý kiến
nhiều hơn. Cũng vậy, chuyên đề về ứng dụng CNTT trong dạy học cần quan
tâm đến liều lượng và hiệu quả: Sử dụng CNTT đến mức độ nào trong bài
giảng cụ thể này? Kết hợp giữa viết bảng và trình chiếu trên màn hình như
thế nào để đạt hiệu quả? Điều quan trọng là, trong mỗi tiết dạy, giáo viên biết
lựa chọn phương pháp thích hợp, biết kết hợp các phương pháp hiện đại với
các phương pháp truyền thống tùy thuộc vào từng bài giảng, không nên lạm
dụng phương pháp nào. Giáo viên phải coi trọng các thủ pháp dẫn dắt học
sinh tiếp nhận kiến thức một cách tự nhiên, lôgíc.
b.2.2. Rèn luyện kỹ năng sư phạm của giáo viên.
- Nâng cao chất lượng giờ dạy là khát vọng của các giáo viên, tổ chuyên môn
và nhà trường. Điều này được thực hiện qua nhiều biện pháp khác nhau. Kỹ
năng sư phạm của giáo viên có ảnh hưởng lớn đến việc chất lượng giờ dạy. Ở
các buổi sinh hoạt tổ có thể trao đổi, góp ý, giúp nhau sửa chữa những tồn
tại, những nhược điểm như phong cách lên lớp, ngôn ngữ diễn đạt, trình bày
bảng của giáo viên, v.v. Hoạt đông này nhằm hoàn thiện kỹ năng sư phạm
của nhiều giáo viên, trong khi góp ý sau tiết dự giờ, thao giảng thường hướng
tới từng cá nhân cụ thể.
+ Phong cách lên lớp mà chúng ta mong muốn là chững chạc, tự tin, làm chủ
bài giảng. Chú ý đến giọng nói, cử chỉ đi đứng, động tác tay, ánh mắt, nụ
cười, ... Mọi cái nên vừa phải, trong lớp tránh đi lại quá nhiều, vung tay quá
mạnh. Nói chung, giáo viên cần chú ý đến cả yếu tố phi ngôn ngữ. Tổ
chuyên môn nên chọn giáo viên có tác phong lên lớp tốt làm mẫu để các tổ

viên học hỏi và xây dựng cho mình một phong cách phù hợp.

8


+ Ngôn ngữ (nói và viết) là kênh quan trọng để học sinh lĩnh hội kiến thức.
Những giáo viên dạy tốt, cuốn hút học sinh không chỉ họ có ưu thế về kiến
thức và thủ thuật sư phạm mà họ còn sử dụng lời nói chính xác, với âm
lượng vừa phải, rõ ràng, truyền cảm, có ngữ điệu. Do vậy, trong sinh hoạt tổ
chuyên môn, cần làm cho giáo viên có ý thức rèn luyện kỹ năng sử dụng
ngôn ngữ, khi góp ý các giờ dạy cần chú trọng đến yếu tố này. Làm sao để
trên lớp, giáo viên có giọng nói chuẩn, chỉ dùng từ phổ thông, ít trùng lặp, ít
sai sót.
+ Ứng dụng CNTT, trình chiếu trong dạy học là cần thiết nhưng không thể
thay thế phấn và bảng. Trình bày bảng cùng với trình chiếu nhờ CNTT là
kênh thông tin chữ viết-hình ảnh quan trọng tới học sinh. Trình bày bảng cẩn
thận, đẹp, đúng chính tả, ngữ pháp, rõ ràng có ảnh hưởng chẳng những đến
chữ viết, đến bài làm của học sinh, mà còn ảnh hưởng tốt hay xấu đến bệnh
về mắt của học sinh. Một số lời khuyên khi viết bảng là: Chữ viết rõ ràng,
đúng chính tả, ngữ pháp, cỡ chữ vừa phải làm sao để học sinh ở cuối lớp thấy
được bình thường; Tên bài, tên tiểu mục nên viết bằng phấn màu khác để học
sinh dễ phân biệt; Không nên viết quá nhiều, chữ quá dày; Hạn chế viết tắt,
xóa bảng nhiều lần. Trong sinh hoạt chuyên môn, các tổ, nhóm cần lưu ý để
giáo viên rèn luyện kỹ năng trình bày bảng khoa học, chuẩn xác, chữ viết đẹp
sẽ góp phần hình thành nhân cách cho học sinh.
+ Ngoài ra, kỹ năng phối hợp linh hoạt các hình thức tổ chức dạy học: cá
nhân, nhóm, lớp; chính khóa và ngoại khóa, tham quan thực tế ...; Tích cực
sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học; Tự làm đồ dùng dạy học; Thống nhất mức
độ ứng dụng CNTT trong từng tiết dạy theo yêu cầu từng bài giảng cũng là
các nội dung sinh hoạt tổ, nhóm nhằm rèn luyện kỹ năng sư phạm của giáo

viên.
b.2.3. Tổ chức các tiết dự giờ, thao giảng.

9


- Dự giờ là hoạt động quan trọng đối với việc phát triển chuyên môn của mỗi
giáo viên. Dự giờ sẽ giúp cho giáo viên được dự giờ chủ động, tích cực hơn
trong bài giảng của mình. Dù thế nào đi nữa thì mỗi khi có người đến dự giờ,
các giáo viên đều chuẩn bị bài kĩ hơn, đôi khi còn có sự trao đổi về bài dạy
trước khi lên lớp và chia sẻ sau giờ dạy. Đây là một việc làm hết sức có ý
nghĩa đối với mỗi giáo viên. Khi có người đến dự giờ, lớp học cũng diễn ra
sôi nổi hơn, ý thức học tập của học sinh tốt hơn, đây là điều kiện tốt nhất để
giáo viên phát huy tính sáng tạo của học sinh. Việc dự giờ còn giúp cho giáo
viên đi dự giờ học tập, rút kinh nghiệm từ tiết dạy của đồng nghiệp, thông
qua việc xử lí tình huống của đồng nghiệp, giáo viên sẽ khắc phục được
những thiếu xót trong quá trình giảng dạy... Bởi vậy, ngoài mục đích đánh
giá năng lực của giáo viên thì điều quan trọng là các tổ, nhóm cần tổ chức tốt
việc góp ý, rút kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy, về kiến thức, về
phong cách lên lớp, về tổ chức lớp học.
- Các tổ chuyên môn cần tăng cường quản lý, định hướng tổ chức dự giờ,
thao giảng coi đây là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giờ dạy ...
Tổ chức thao giảng phải có ít nhất 2/3 thành viên của tổ, nhóm tham dự, phải
có mục tiêu, rút ra được những kinh nghiệm. Dự giờ rồi đánh giá, rút kinh
nghiệm giờ dạy là việc làm thường xuyên của tổ chuyên môn, nếu được tổ
chức tốt sẽ xóa bỏ được tình trạng còn có giáo viên chưa tự giác, tích cực dự
giờ đồng nghiệp hoặc tâm lí cho rằng đi dự giờ là kiểm tra tiết dạy của giáo
viên. Cần tránh dự giờ để đối phó nhằm đạt chỉ tiêu số lượng theo quy định.
Nên tăng cường các tiết dạy mẫu và quan tâm dự giờ các tiết ôn tập, trả bài
cho học sinh.

- Khi đánh giá, rút kinh nghiệm các tiết dạy cần thẳng thắn, chân tình với
tinh thần giúp nhau cùng tiến bộ, phải đánh giá thực chất, nêu ra được những
điểm mạnh, những hạn chế của người dạy về kiến thức, kỹ năng, thái độ, về

10


nội dung, phương pháp, phong cách. Cần phê phán lối dạy đọc chép, dạy
chay trong khi có và cần sử dụng đồ dùng dạy học. Đối với những tiết học
mà giáo viên gặp nhiều khó khăn thì cần trao đổi kỹ, có thể tổ chức cho một
giáo viên có kinh nghiệm trong nhóm dạy mẫu tiết đó để cùng nhau học hỏi.
Các giờ được dự cần được xếp loại và lưu lại ý kiến cũng như kết quả xết
loại; đối với tiết dạy được thanh tra hoặc dùng để xếp loại giáo viên cần lưu
cả phiếu đánh giá giờ dạy.
c) Nâng cao chất lượng chuyên môn của giáo viên
Để cập nhật kịp thời với chương trình, nội dung và phương pháp giảng
dạy. Để tiếp cận thành tựu mới nhất về khoa học giáo dục, nâng cao trình độ
mọi mặt của người giáo viên, lãnh đạo trường tôi hết sức quan tâm đến việc
chỉ đạo tổ chuyên môn làm tốt công tác bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng
cao trình độ cho giáo viên và đạt trình độ trên chuẩn cho đội ngũ giáo viên.
Nhà trường, tổ chuyên môn cần luôn khuyến khích động viên giáo
viên tự bồi dưỡng để bù lấp những chỗ yếu, từng bước tự hoàn thiện bản thân
để đáp ứng ngày càng cao trong quá trình đổi mới giáo dục. Mỗi giáo viên
cần nắm được kiến thức toàn cấp. Khuyến khích cá nhân có kế hoạch tự bồi
dưỡng
- Chú trọng hình thức tự bồi dưỡng diễn ra ở tổ chuyên môn, được thể
hiện ở các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn với nội dung phong phú, hình thức
đa dạng, thiết thực, chất lượng và hiệu quả. Cần có sự trao đổi cởi mở giữa
giáo viên trong tổ để tháo gỡ những vướng mắc về phương pháp, kiến thức,
kĩ năng, trong quá trình dạy học

- Có nhiều giáo viên tự bồi dưỡng về trình độ tin học và soạn bài trên máy
tính.
+ Học tập chỉ thị, nhiệm vụ năm học, văn bản hướng dẫn về chuyên môn đặc
biệt về cách đánh giá xếp loại học sinh.

11


+ Trao đổi phương pháp dạy học ở tất cả các môn. Bàn về việc giúp đỡ nhau
chuẩn bị các điều kiện dạy học trên lớp, các nội dung kiến thức khó của tiết
học, (đặc biệt là Toán và Tiếng Việt, Tin học, Tiếng Anh) phục vụ cho việc
bồi dưỡng học sinh năng khiếu .
+ Tổ chức dự giờ, dạy chuyên đề: thông qua giờ dạy của giáo viên để rút ra
những bài học bổ ích cho các thành viên trong tổ. Mỗi tháng có 1 tiết dạy
chuyên đề về kiểu bài nhất định.
- Đổi mới cách soạn bài và phương pháp dạy học.
* Chỉ đạo việc nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn:
Người hiệu trưởng phải hiểu tổ chuyên môn là tổ lao động mang tính
đặc thù, đó là lao động sư phạm. Hình thái lao động này đòi hỏi người giáo
viên phải nắm vững tri thức khoa học đến mức thông tuệ ở lĩnh vực được
giảng dạy vừa phải có nghệ thuật sư phạm với khả năng tổ chức, thuyết phục
tập hợp, biết lựa chọn phương pháp thích hợp nhất để truyền thụ, giáo dục,
cảm hoá học sinh. Hiệu trưởng cần tạo những điều kiện tốt nhất để khuyến
khích giáo viên lao động sáng tạo, để cống hiến nhiều nhất cho sự nghiệp
giáo dục. Phải luôn quan tâm đến công tác chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn,
nâng cao từng bước chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Muốn vậy phải
phân công - phân nhiệm, giao chỉ tiêu kế hoạch cho tổ chuyên môn một cách
rõ ràng, cụ thể.
Hiệu trưởng phân công trách nhiệm cho một phó hiệu trưởng phụ trách
chuyên môn. Giúp đỡ phó hiệu trưởng chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn, xây

dựng qui chế hoạt động, tạo cơ chế hoạt động cho phó hiệu trưởng và tổ
trưởng chuyên môn làm cơ sở phân cấp, tạo điều kiện cho phó hiệu trưởng và
tổ trưởng phát huy cao năng lực sáng tạo trong công tác quản lí. Song cũng
cần hết sức tránh tình trạng "khoán trắng" việc quản lí công tác chuyên môn
cho phó hiệu trưởng.

12


Khuyến khích sự sáng tạo trong sinh hoạt của tổ chuyên môn nhưng
cần phải đảm bảo nội dung sinh hoạt thiết thực, chất lượng và hiệu quả, làm
cho giáo viên thấy được buổi sinh hoạt tổ chuyên môn là một nhu cầu không
thể thiếu hàng tuần. Đó là nơi để giáo viên trao đổi và học tập lẫn nhau. Các
buổi sinh hoạt phải tập trung giải quyết tốt việc thực hiện nhiệm vụ của tổ:
- Học tập văn bản về thực hiện quy chế chuyên môn
- Xây dựng, thông qua kế hoạch giảng dạycủa tuần tới trong toàn tổ,
những biện pháp cần áp dụng để thực hiện tốt kế hoạch (nội dung, kiến thức,
phương pháp, đồ dùng dạy học…)
- Giúp đỡ nhau trong việc soạn giảng theo phương pháp mới, giải
quyết những vướng mắc về chuyên môn.
- Thực hiện các chuyên đề giảng dạy của tất cả các môn học (Cả môn
nhiều tiết và môn ít tiết), đổi mới phương pháp để nâng cao chất lượng.
- Thường xuyên tổ chức dự giờ, thăm lớp, rút kinh nghiệm giờ dạy để
nâng cao trình độ cho giáo viên.
- Tổ chức hội giảng, hội thảo.
Việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm tại trường đã đem lại hiệu quả rõ
rệt. chúng tôi vẫn duy trì và bổ xung những biện pháp hợp lí hơn để áp dụng
cho những năm học tiếp theo.Chắc chắn chất lượng của học sinh và giáo viên
ngày càng được nâng cao.
- Tổ chức cho giáo viên học tập về đổi mới Phương pháp dạy học, yếu

tố cực kì quan trọng để đảm bảo giờ dạy tốt của giáo viên.
d) Phát động phong trào thi đua thực hiện cải tiến đổi mới phương pháp
dạy học.
- Mỗi cá nhân trong tổ khắc phục cách soạn bài theo lối cũ là liệt kê hệ
thống câu hỏi và câu trả lời. Tiếp cận và đi đến thống nhất trong tổ chuyên
môn cách soạn bài theo phương pháp mới bằng cách thiết kế các hoạt động

13


của thầy và trò trong mỗi tiết học, các thao tác cần đạt được. Cụ thể hoá các
hoạt động của trò (tập thể, nhóm hoặc cá nhân).
- Khắc phục lối dạy cũ thuyết trình, nhồi nhét vào đầu học sinh.
- Tiếp cận và thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Dạy học dựa
trên cơ sở tổ chức hoạt động học tập của học sinh, khuyến khích học sinh tự
phát hiện vấn đề, tự chiếm lĩnh kiến thức thông qua các hoạt động học tập,
thực hành. Khuyến khích giáo viên chủ động lựa chọn nội dung, chủ động và
sáng tạo khi chuẩn bị bài dạy. Tránh copy bài soạn trên mạng Tạo được sự thi
đua giữa các cá nhân trong tổ từ đó thúc đẩy sự thi đua giữa các tổ trong nhà
trường. Rồi tiến tới không khí thi đua sôi nổi Dạy tốt - Học tốt trong toàn
trường.
e) Giải quyết cơ sở vật chất, các điều kiện phục vụ cho việc dạy và học.
- Nhà trường có đủ sách giáo khoa và sách giáo viên cho giáo viên.
100 % số học sinh có đủ sách giáo khoa, 100 % học sinh có đủ đồ dùng học
tập. Mỗi năm nhà trường phát động phong trào làm đồ dùng dạy học trong
toàn giáo viên.
- Mua sắm thiết bị dạy học hiện đại, mở chuyên đề sử dụng (máy
chiếu, đầu video, máy vi tính. 100 % giáo viên biết sử dụng thiết bị hiện đại.
- Triển khai thư viện giáo án điện tử, thư viện nhỏ trong mỗi lớp học
g) Tăng cường công tác kiểm tra.

Sau khi triển khai chuyên đề: "Một số biện pháp chỉ đạo tổ chuyên
môn nâng cao chất lượng dạy và học" ở tất cả tổ chuyên môn thì lãnh đạo
nhà trường phải tiến hành kiểm tra và đánh giá một cách thường xuyên bằng
cách kiểm tra định kì và kiểm tra đột xuất:
- Kiểm tra giáo án: đánh giá sự đổi mới cách soạn bài trong từng bài
soạn

14


- Kiểm tra chất lượng giờ dạy: đánh giá sự đổi mới phương pháp ở giờ
dạy và hiệu quả của giờ dạy
- Kiểm tra chất lượng học sinh: là một yếu tố quan trọng để đánh giá
chất lượng giảng dạy của giáo viên. Với hình thức kiểm tra chất lượng khách
quan đã kiểm tra được rất nhiều học sinh, nhiều kiến thức mà chỉ trong một
thời gian ngắn. Sau mỗi đợt kiểm tra có đánh giá xếp loại và phân tích chất
lượng trước cuộc sinh hoạt chuyên môn cấp trường.
Với cách kiểm tra thường xuyên và đột xuất như vậy đã tạo cho giáo
viên có một tâm thế ổn định khi lên lớp và có lòng mong muốn được kiểm
tra, được đánh giá, được rút kinh nghiệm qua giờ dạy để giúp bản thân tiến
bộ hơn, có trình độ chuyên môn ngày một vững vàng hơn.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi sáng kiến kinh nghiệm được áp dụng tại trường tiểu học Dữu
Lâu, thành phố Việt Trì thì chất lượng giờ dạy của giáo viên và chất lượng
của học sinh đã được tăng lên rõ rệt. Mỗi giáo viên đã hoàn toàn tự tin vào
bài giảng của mình khi lên lớp. Học sinh tiếp thu bài tốt, tích cực học tập.
Kết quả:
- Trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm (Năm học 2009-2010).
- Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm (Năm học 2010 -2011)
a) Giáo viên

Năm học

Tổng

Chất lượng giờ dạy

số giờ

( Qua kiểm tra)
Giỏi
Khá
TS
%
TS %
25
20
40
10

dự
2009- 2010
2010 - 2011

50
50

b) Học sinh

15

Giáo viên giỏi
T.Bình
TS
%
5
0

TP
TS
5
5

Nhì
2
4

Ba
3
1


Năm học
2009-2010
2010 - 2011

TSHS
390
415

Xếp loại giáo dục
Giỏi
Khá
TS
%
TS
196
50,2 118
247
59,5 125

%
30,2
30,1

T. bình
TS %
66
17,1
39
9,5

Yếu
TS
10
4

%
2,5
0,9

Thành tích học sinh giỏi các cấp
Năm học
2009- 2010
2010 - 2011

Cấp tỉnh
2 (giải ba)
2 (1 nhất, 1 nhì)

Cấp T.phố
78
114

Cấp trường
201
247

Qua biểu thống kê cho thấy chất lượng giờ dạy của giáo viên khi triển
khai sáng kiến kinh nghiệm đã tăng lên rõ rệt và điều tất yếu chất lượng học
sinh cũng đã tăng. Số lượng và chất lượng học sinh giỏi các cấp cũng tăng rõ
rệt. Giáo viên toàn trường luôn có ý thức phấn đấu trong chuyên môn để đạt
những giờ dạy giỏi bất kì lúc nào (Kể cả dự giờ báo trước và đột xuất):
Giáo viên giỏi các cấp:
- Thành phố:100% giáo viên tham dự kì thi giáo viên giỏi thành phố và
trường đều đạt giải cao. đều đạt giải cao.
III. KẾT LUẬN
Với sáng kiến kinh nghiệm : "Một số biện pháp chỉ đạo tổ chuyên
môn nâng cao chất lượng day và học" là một sáng kiến rất thiết thực với
nhà trường. Nó đã tạo nên phong trào thi đua mạnh mẽ trong giảng dạy và

học tập. Làm cho giáo viên có sự tiến bộ đáng kể nhận thức về tầm quan
trọng của người giáo viên tiểu học. Từ đó mỗi giáo viên đều có ý thức tự
phấn đấu thường xuyên để tích luỹ kinh nghiệm giảng dạy cho bản thân và
đồng nghiệp. Dần dần chất lượng giờ dạy của giáo viên ngày càng cao, chất
lượng đại trà và chất lượng học sinh giỏi cũng tăng lên một cách đáng kể. Từ
đó giáo viên phấn khởi để không ngừng phấn đấu và tự bồi dưỡng mình để
giờ dạy hiệu quả hơn và ngày càng đáp ứng nhu cầu đòi hỏi cái mới, làm chủ

16


kiến thức của học sinh. Phụ huynh học sinh ngày càng tin tưởng vào đội ngũ
giáo viên của trường và hết sức yên tâm khi gửi con cho nhà trường.
Năm học vừa qua - Năm học 2010 - 2011. nhà trường tiểu học Dữu
Lâu đã có chất lượng ổn định và ngày càng đi lên đó là do sự đổi mới về
cách chỉ đạo tổ chuyên môn của lãnh đạo nhà trường. Đồng thời là sự cố
gắng không mệt mỏi của các tổ chuyên môn trong nhà trường. Cũng không
thể không kể đến sự nỗ lực học tập của học sinh trong toàn trường và sự hợp
tác chặt chẽ của hội phụ huynh học sinh.
Việc quản lí, chỉ đạo tổ chuyên môn nâng cao chất lượng dạy và học
là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết. Vì vậy, người làm công tác quản
lí phải xây dựng nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của người thầy. Đó là
nhân tố quyết định đến chất lượng học tập của học sinh . Do vậy người thầy
phải không ngừng học tập, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ
về chuyên môn, trình độ tay nghề.
Đối với cán bộ quản lí nhà trường phải chỉ đạo hoạt động dạy và học
thường xuyên, kịp thời và khoa học. Xây dựng nề nếp soạn bài và giảng bài
trong giáo viên một cách có chất lượng thể hiện ở khâu soạn bài, giảng bài và
ghi bảng. Hết sức coi trọng sự tích cực hoạt động một cách có hiệu quả của
tổ chuyên môn đã góp phần quan trọng và thiết thực trong việc nâng cao chất

lượng dạy và học. Tổ chuyên môn đã trực tiếp quản lí giáo viên giúp Hiệu
trưởng chỉ đạo hoạt động sư phạm, hoạt động nghiệp vụ nhằm nâng cao chất
lượng dạy và học.
Bản thân người quản lí cũng phải không ngừng học tập, tự bồi dưỡng
để nâng cao hiểu biết, nâng cao trình độ tay nghề, trình độ quản lí để uy tín
với đội ngũ giáo viên ngày càng cao.
Đối với giáo viên phải không ngừng học tập, tự bồi dưỡng để nâng cao
tay nghề và chuyên môn nghiệp vụ. Thường xuyên dự giờ lẫn nhau, để chất

17


lượng giảng dạy trên lớp ngày càng cao, gây hứng thú học tập và tạo niềm tin
cho học sinh.
Tổ chuyên môn có vị trí và vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống
nhà trường. Tổ trực tiếp quản lí giáo viên, giúp Hiệu trưởng chỉ đạo hoạt
động sư phạm, hoạt động nghiệp vụ nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
Là Hiệu trưởng ai cũng muốn các tổ chuyên môn của mình hoạt động nhịp
nhàng, đạt hiệu quả ngày càng cao. Muốn vậy Hiệu trưởng nhà trường phải
thực sự quan tâm đến công tác chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn, bởi chỉ có
bắt đầu từ công tác chỉ đạo tổ chuyên môn, làm cho tổ chuyên môn thấy rõ
vai trò, vị trí của mình để từ đó các tổ chuyên môn cùng hoạt động nhịp
nhàng, cùng nâng cao chất lượng dạy và học ở tổ mình. Có như vậy toàn
trường sẽ là một khối thống nhất và chất lượng dạy và học ngày một cao hơn.
Khi chỉ đạo tổ chuyên môn hoạt động tốt thì chất lượng của giáo viên
và học sinh sẽ tăng lên rõ rệt làm cho giáo viên, học sinh, phụ huynh đều
phấn khởi. Chắc chắn với sự chỉ đạo của nhà trường và sự kết hợp chặt chẽ
của tổ chuyên môn thì chất lượng của giáo viên và học sinh trường tiểu học
Dữu Lâu sẽ ngày một nâng cao.

18


MỤC LỤC
Trang
1
3
3
4
5
15
16

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng của vấn đề
3. Các biện pháp giải quyết vấn đề
4. Hiệu quả của SKKN
III. KẾT LUẬN

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ trường tiểu học
2. Những bài giảng về quản lí trường học: Tập 1, Tập 2.
3. Luật giáo dục.
4. Giáo trình quản lí giáo dục và đào tạo - Trường cán bộ quản lí giáo dục đào tạo Trung ương.

20