QLXH quản lý đất đai và nhà ở tại UBND phường phương liệt quận thanh xuân – TP hà nội

LỜI MỞ ĐẦU

Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc
biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân
bố các khu dân cư, xây dựng cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc
phòng. Bất kỳ một quốc gia nào, Nhà nước nào cũng có một quỹ đất đai nhất
định được giới hạn bởi biên giới quốc gia mà thiên nhiên ban tặng. Việc bảo
vệ cho biên giới quốc gia đó là vấn đề sống còn của mọi quốc gia, mọi dân
tộc. Vì vậy, mỗi Nhà nước muốn tồn tại và phát triển thì phải quản lý chặt,
nắm chắc tài nguyên đất đai.
Tuy nhiên hiện nay, nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hoá
hiện đại hoá, đất nước đang ngày một chuyển mình và có những tiến bộ khá
vững chắc. Mặt khác do dân số ngày một tăng kèm theo đó là sự phát triển
của các ngành kinh tế đặc biệt là khu vực kinh tế công nghiệp và dịch vụ. Tất
cả các điều kiện đố đều tác động đến nguồn tài nguyên đất điều này làm nảy
sinh nhiều mâu thuẫn trong vấn đề quản lý và sử dụng đất. Vì vậy vấn đề
quản lý đất được đặt ra cho các nhà quản lý đất đai nhất là cấp cơ sở nơi tiếp
cận trực tiếp với nhân dân hiện là công việc khiến nhiều người phải quan tâm
nhất. Chinh vì điều đó em đã chọn đề tài Quản lý đất đai và nhà ở cấp cơ sở
để làm bài tiểu luận của mình kinh mong cô giáo tạo điều kiên giúp đỡ để bài
viết của em được tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

1


I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ UBND PHƯỜNG PHƯƠNG LIỆT

1. Điều kiện tự nhiên - Kinh tế xã hội của phường Phương Liệt,
thành phố Hà Nội:
1.1. Điều kiện tự nhiên:

1.1.1. Vị trị, địa lý:
Phường Phương Liệt được thành lập và chính thức đi vào hoạt động từ
ngày 01/01/1985 thuộc quận Đống Đa với với tổng diện tích tự nhiên là
102,483 ha. Phường hiện có 23.000.000 nhân khẩu và từ 01/01/1997 được
tách từ phường thuộc quận Đống Đa thành phường thuộc quận Thanh Xuân
và là phường có diện tích tự nhiên đứng thứ 3 trong quận Thanh Xuân.
Phường Phương Liệt quận Thanh Xuân nằm ở khu vực cửa ngõ phía
Tây Nam của Thành Phố Hà Nội: phía bắc giáp phường Phương Mai quận
Đống Đa, phía đông giáp phường Đồng Tâm quận Hai Bà Trưng; phiá nam
giáp phường Định Công, phường Thịnh Liệt quận Hoàng Mai ; phía tây giáp
với phường Khương Mai quận Thanh Xuân.
Trên địa bàn phường có các trục đường giao thông huyết mạch đi qua
là đường quốc lộ số 1 từ phía nam ra. Trên địa bàn có 1 tuyến vành đai của
Thành phố đi qua là đường vành đai 2. Vị thế địa lý này rất thuận lợi cho việc
giao lưu mở rộng thị trường kinh doanh dịch vụ, phát triển kinh tế.
1.1.2. Địa hình - Địa mạo:
Nhìn chung, địa hình của phường tương đối thuận tiện xây dựng cơ sở
hạ tầng và khu dân cư đô thị. Một số khu vực có địa hình tương đối khác
nhau: khu vực phía bắc có địa hình cao hơn; khu trung tâm có độ cao từ 5,0 5,2 m; khu phía nam thì thấp hơn, độ cao trung bình từ 4,8 - 5,0 m; một số ao,
hồ có độ cao 3,0 - 3,
1.2. Điều kiện xã hội:
1.2.1. Tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế:

2


Phương Liệt là một phường công nghiệp chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu
kinh tế của huyện, tuy nhiên những năm gần đây, với sự đầu tư phát triển
mạnh cơ sở hạ tầng đô thị và tốc độ đô thị hóa nhanh đã hình thành cụm công
nghiệp, khu dân cư mới, hệ thống giao thông được cải tạo nâng cấp và sự

chuyển biến tích cực trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Tổng gía trị sản xuất năm 2008 (giá cố định 1994) đạt 1.611,6 tỷ đồng
(bằng 99,36% kế oạch), tăng 13,79% so với 2007. Trong đó: Công nghiệp xây
dựng cơ bản đạt 607,4 tỷ đồng (bằng 97,81% kế hoạch), tăng 22,96% so với
2007; Dịch vụ thương mại đạt 355,9 tỷ đồng (bằng 99,14% kế hoạch), tăng
12,16% s với 2007.
Cơ cấu kinh tế: Công nghiệp xây dựng bằng 37,5%; Dịch vụ thương mại
21,5%.
1.2.1.1. Sản xuất Nông nghiệp:
Là Phường có trên 6,3ha ao hồ hiện do Hợp tác xã nông nghiệp thuỷ sản
dịch vụ tổng hợp Phương Liệt là một tổ chức kinh tế đang quản lý sử dụng
nuôi trồng thuỷ sản nhưng chưa đạt hiệu quả kinh tế cao. Sản lượng nuôi
trồng thủy sản năm 2008 đạt 5 tấn.
1.2.1.2. Dịch vụ - Thương mại:
Năm 2008 giá trị sản xuất đạt 356,9 tỷ đồng.
Thị trường trung tâm thương mại, siêu thị được mở rộng, hàng hóa
phong phú và đa dạng. Dịch vụ quốc doanh được giữ vững và cung ứng các
mặt hàng tiêu dùng thiết yếu cho nhân dân. Dịch vụ- thương mại phát triển
mạnh, đã phần nào thích ứng được yêu cầu của cơ chế thị trường
1.2.1.3. Văn hóa xã hội:
* Ngành giáo dục và đào tạo:
Ngành giáo dục và đào tạo trong những năm qua đã đạt được những kết
quả quan trọng. Cơ sở vật chất cho dạy và học ngày được nâng cao, phường
hiện có 01 trường Học viện quản lý giáo dục, có 01 trường tiểu học đạt trường

3


chuẩn quốc gia, 01 trường trung học cơ sở và có 01 trường mầm non, các
trường học đã được xây dựng cao tầng, khang trang sạch sẽ.

Nhìn chung sự nghiệp giáo dục - đào tạo đã có những bước tiến đáng kể
cả về số lượng lẫn chất lượng. Tuy nhiên do chưa có quy hoạch mang tính
đồng bộ cho nên các trường học còn thiếu sân chơi, vườn thực hành, môi
trường sư phạm chưa được đảm bảo.
* Ngành y tế:
Phường có 01 trạm y tế mới được xây dựng trong năm 2008 đạt tiêu
chuẩn Sự nghiệp y tế được tiến bộ, cơ sở vật chất và trang thiết bị được nâng
cao, đội ngũ cán bộ được đào tạo cả về chuyên môn lẫn đạo đức nghề nghiệp.
Công tác chăm sóc, bả vệ sức khỏe cho nhân dân thực hiện có hiệu quả. Đội
ngũ cán bộ y tế có 06 người (01 bác sỹ, 05 y tá, dược tá). Tiêm chủng mở
rộng đạt trên 99% tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm từ 48%(1995) xuống còn
31% (năm 2000). Công tác truyền thông dân số kế hoạch hóa gia đình thực
hiện có hiệu quả góp phần làm giảm tỷ lệ tăng dân số tự nhiên xuống còn
1,2% năm 2008.
* Ngành văn hóa, thể dục thể thao:
Hoạt động văn hóa thông tin, thể thao có nhiều đổi mới cả về nội dung
lẫn hình thức, phục vụ kịp thời các nhiệm vụ kinh tế - chính trị của địa
phương, từng bước đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần, vui
chơi giải trí của nhân dân. Phong trào xây dựng khu dân cư văn hóa và bài trừ
tệ nạn xã hội được đông đảo quần chúng tham gia ủng hộ. Các di tích lịch sử
văn hóa được tu bổ, các loại hình văn hóa dân gian như: giao lưu văn hóa, văn
nghệ... được duy trì và phát triển có tác động tích cực vào việc ổn định tình
hình chính trị và hoàn thành các mục tiêu kinh tế - xã hội. Đến nay, toàn
phường có 86 tổ dân phố đăng ký phấn đấu xây dựng tổ dân phố văn hóa và
có bản quy ước thực hiện nếp sống văn hóa của khu dân cư, 96% số hộ gia
đình đăng ký phấn đấu, trong đó 92% hộ đăng ký đạt tiêu chuẩn gia đình văn
hóa. Phong trào tự luyện tập thể dục thể thao đã thu hút nhiều đối tượng, lứa
tuổi tham gia các môn phổ biến như: Bóng chuyền, cầu lông ... Tuy nhiên cơ
4

sở vật chất cho hoạt động văn hóa, thể thao còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng
được nhu cầu rèn luyện sức khỏe của nhân dân.

1.2.1.4. Phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật:
* Hệ thống giao thông:
- Hệ thống giao thông đường bộ đã được đầu tư, cải tạo, nâng cấp và làm
mới có đoạn đường vành đai 2 có 4 tuyến phố dài đã trải nhựa, 100% các
đường ngõ, ngách đã được bê tông hoá.
Nhìn chung, hệ thống giao thông phân bố tương đối hợp lý, hầu hết đã
được rải nhựa, bê tông... tạo điều kiện thuận lợi cho đi lại, vận chuyển và trao
đổi hàng hóa.
1.2.2. Phát triển đô thị và các điểm dân cư đô thị:
1.2.2.1. Phát triển đô thị:
Phường là trung tâm chính trị - văn hóa - thương mại, là đô thị phát triển
sớm nhất của quận, diện tích đất ở có 29ha, có nhà chung cư cao tầng từ 4 đến
17 tầng.
Phường là nơi tập trung các cơ quan hành chính sự nghiệp, các công
trình phúc lợi công cộng thương mại, dịch vụ... gắn liên với các khu dân cư.
Trong những năm qua, hệ thống cơ sở hạ tầng như: giao thông, điện, nước
sinh hoạt... đã được nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới đáp ứng được nhu cầu
của nhân dân, kiến trúc đô thị còn nhiều hạn chế nhất là nhà ở của nhân dân
chắp vá thiếu quy hoạch. Trong những năm gần đây, do kinh tế - xã hội phát
triển nên đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày được nâng cao.

5


II. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI
VÀ ÁP LỰC ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI:

* Thuận lợi:
- Phương Liệt có vị trí tương đối thuận lợi nằm trên trục phát triển công
nghiệp thành phố Hà Nội có điều kiện trong giao lưu để phát triển kinh tế - xã
hội với các địa phương trong và ngoài phường. Nền kinh tế của phường đã và
đang chuyển dịch đúng hướng, tốc độ tăng trưởng khá.
- Địa hình bằng phẳng, đất đai ổn định, khí hậu ôn hòa, nền nhiệt cao,
thuận lợi cho phát triển các ngành và sinh hoạt của nhân dân.
- Cơ sở hạ tầng phát triển, nguồn lao động dồi dào, trẻ, khỏe, có trình độ
là nguồn lực lớn để khai thác tiềm năng đất đai, phát triển kinh tế - xã hội
trong giai đoạn tới.
* Những khó khăn thách thức:
- Thiếu nguồn vốn đầu tư, khả năng thu hút vốn đầu tư còn hạn chế,các
đơn vị sản xuất kinh doanh không ổn định, sản phẩm tạo ra chưa đủ sức cạnh
tranh trên thị trường.
Mật độ dân số cao và đang ngày một giảm dần mức sinh hoạt của người
dân thấp hơn so với mức bình quân chung của thành phố và khu vực. Vì vậy
Thành phố cần có giải pháp, bước đi phù hợp đưa phường thoát khỏi nguy cơ
thiếu đất ở so với các xã, phường trong thành phố.
* Áp lực đối với đất đai:
Từ thực trạng phát triển kinh tế xã hội của phường cho thấy áp lực đối
với đất đai ngày càng gia tăng, đặc biệt trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện
đại hóa. Áp lực đối với đất đai được thể hiện ở các mặt chính sau:
Trong thời kỳ tới để đáp ứng yêu càu phát triển kinh tế xã hội, thực hiện
công nghiệp hóa - hiện đại hóa nền kinh tế nhu cầu đất đai cho phát triển công
nghiệp, dịch vụ và các cơ sở hạ tầng là rất lớn. Đây là áp lực lớn lên đất đai
của phường.
6

- Là phường có mật độ dân số cao, mặc dù công tác kế hoạch hóa gia
đình có nhiều cố gắng, giảm được tỷ lệ tăng dân số tự nhiên xuống còn ….%
song nhu cầu đất ở và xây dựng các công trình công cộng phục vụ đời sống
của người dân còn lớn.
Tóm lại từ nay đến năm 2010, nhu cầu sử dụng đất của các ngành tăng
nhanh, đặc biệt cho công nghiệp, dịch vụ... sẽ gây áp lực lớn đến đất đai, cần
có biện pháp sử dụng tiết kiệm, hợp lý và hiệu quả sử dụng đất đúng mục đích
và bảo vệ môi trường .
1.2. Tổ chức bộ máy quản lý đất đaii:
* Cơ cấu tổ chức:
Theo Luật đất đai 2003 quy định tại điều 64, điều 65: "Hệ thống tổ chức
cơ quan quản lý đất đai được thành lập thống nhất từ Trung ương đến cơ sở
xã, phường, thị trấn có cán bộ địa chính". Thực hiện Thông tư liên tịch số
01/2003/TTLT - BTNMT - BNV ngày 15/7/2003 hướng dẫn chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức của cơ quan chuyên môn giúp UBND quản lý
Nhà nước về Tài nguyên và Môi trường , tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước
về đất đai của phường Phương Liệt đã được thành lập như sau:
Cấp phường: Cán bộ địa chính cấp phường đã được tổ chức ổn định hơn
trước. Hiện nay phường có 01 cán bộ địa chính xã với trình độ cao đẳng
chuyên ngành quản lý đất đai tại trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội và có
trình độ đại học chuyên ngành Luật tại trường đại học Luật Hà Nội.
2. Thực hiện công tác quản lý, sử dụng đất phường Phương Liệt giai
đoạn 2000 - 2008:
2.1. Kết quả thực hiện các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai của
phường Phương Liệt giai đoạn 2000 - 2008:
Quản lý Nhà nước về đất đai là nhiệm vụ chính của chính quyền các cấp.
Để quản chặt, nắm chắc quỹ đất cũng như diễn biến, biến động của đất đai thì
chính quyền các cấp phải thực hiện tốt các nội dung quản lý Nhà nước về đất

7

đai được quy định trong Luật đất đai. Trong những năm qua, UBND phường
Phương Liệt đã chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện tốt các nhiệm vụ, cụ thể:
2.1.1. Công tác tuyên truyền các văn bản quy phạm pháp luật về quản
lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản:
Đây là nội dung đầu tiên có ý nghĩa quyết định trong công tác quản lý
Nhà nước về đất đai, là cơ sở pháp lý để thực hiện các quan hệ pháp luật đất
đai, đồng thời cũng là khung pháp lý cho việc thực hiện các nội dung khác
của công tác quản lý Nhà nước đối với đất đai.
Ngày 14/7/1993, Luật đất đai 1993 ra đời. Ngày 27/9/1993, Chính phủ
ban hành Nghị định 64/CP về việc giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá
nhân sử dụng ổn định lâu dài... Tiếp đó là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
của Luật đất đai 1993 có hiệu lực thi hành ngày 02/8/1998 và Luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật đất đai 1993 có hiệu lực thi hành ngày 29/6/2001.
Hiện nay là Luật đất đai 2003 với Nghị định 181/CP về hướng dẫn thi hành
Luạt đất đai 2003... Hệ thống các văn bản này đã tạo ra hành lang pháp lý
vững chắc cho việc quản lý, sử dụng đất.
Trong suốt thời gian qua, UBND phường Phương Liệt cụ thể hóa bằng
các kế hoạch chỉ đạo triển khai các bộ phận, các tổ dân phố tổ chức thực hiện
các văn bản pháp quy của Nhà nước và của UBND thành phố Hà Nội vào tình
hình cụ thể của phường.
Trong thời gian qua, Phương Liệt đã tổ chức thực hiện các văn bản quy
phạm pháp luật về lĩnh vực đất đai của cơ quan cấp trên. Song việc ban hành
các văn bản hướng dẫn thực hiện còn chậm, làm ảnh hưởng đến việc đưa công
tác quản lý đất đai của phường đi vào nề nếp, theo qui định pháp luật.
2.1.2. Quản lý hồ sơ địa giới hành chính:
Thực hiện Chỉ thị 364/CT ngày 6/11/1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) về việc lập và quản lý hồ sơ địa giới
hành chính, thực hiện chỉ đạo của UBND quận, thành phố, phường Phương

Liệt đã có hồ sơ địa giới hành chính được lập từ năm 1992 với 04 mảnh bản
8


đồ địa giới hành chính. hệ thống hồ sơ địa giới hành chính được phường có
trách nhiệm quản lý tốt hồ sơ địa giới hành chính của cấp mình. Hồ sơ địa
giới hành chính bao gồm các nội dung sau:
- Bản xác nhận sơ đồ vị trí mốc địa giới hành chính, đo vẽ ở tỷ lê 1/5000
- Bản tọa độ mốc địa giới hành chính.
- Bảng tọa độ các điểm đặc trưng trên đường địa giới hành chính.
- Bảng mô tả tình hình chung về địa giới hành chính.
- Biên bản xác nhận mô tả đường địa giới hành chính.
- Phiếu thống kê địa danh dân cư.
- Phiếu thông kê địa danh thủy hệ.
- Biên bản bàn giao mốc địa giới hành chính.
- Bộ bản đồ hành chính đo vẽ ở tỷ lệ 1/5000
2.1.3. Khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất; lập bản đồ địa chính,
bản đồ hiện trạng sử dụng đất, bản đồ quy hoạch sử dụng đất:
* Công tác đánh giá, phân hạng đất:
Điều tra, khảo sát, đo đạc, đánh giá và phân hạng đất giúp Nhà nước nắm
chắc các thông tin của từng thửa đất cả về số lượng, chất lượng, diện tích, loại
đất, hạng đất. Thực hiện tốt nội dung này sẽ tạo cơ sở thực tiễn cho công tác
quản lý đấ đai, giúp cho cơ quan quản lý đất đai ở các cấp tiến hành lập hồ sơ
địa giới hành chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lập quy hoạch
sử dụng đất, tính thuế sử dụng đất, đồng thời cũng là cơ sở cho việc giải
quyết các tranh chấp về đất đai.
Ngày 25/10/1993, Chính phủ ban hành Nghị định 73/NĐ-CP quy định
chi tiết việc phân hạng đất tính thuế sử dụng đất nông nghiệp. Theo Nghị định
73/CP, việc phân hạng đất nông nghiệp phải dựa vào 5 yếu tố cơ bản, đó là:
chất đất, địa hình, vị trí địa lý, khí hậu thời tiết, điều kiện tưới tiêu. Kết quả

phân hạng đất được thể hiện qua bảng 1.

9


2.1.4. Công tác quản lý quy hoạch quản lý sử dụng đất:
Quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất là định hướng khoa học cho việc
phân bổ sử dụng đất theo mục đích và yêu cầu của các ngành kinh tế, phù hợp
với tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương và cả nước ở từng giai
đoạn cụ thể. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đảm bảo cho đất đai
được sử dụng một cách khoa học, hợp lý, tiết kiệm, mang lại hiệu quả cao và
ổn định, sử dụng quỹ đất nông nghiệp. Đồng thời cũng thông qua đó, Nhà
nước nắm chắc, quản chặt quỹ đất để xây dựng các chính sách quản lý đất đai
đồng bộ và hiệu quả. Góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo cân đối
cơ cấu kinh tế giữa các loại đất, tạo tiền đề vững chắc cho sự nghiệp công
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước
* Công tác quy hoạch sử dụng đất:
Hiện nay quận Thanh Xuân đang triển khai thực hiện lập quy hoạch chi
tiết tỷ lệ 1/500 về sử dụng đất phường Phương Liệt đến năm 2010 và 2015.
Việc quy hoạch sử dụng đất để giúp cho phường xác định và điều tiết nhu cầu
sử dụng các loại đất qua các thời kỳ, tạo điều kiện cho cấp phường quản lý đất
chặt chẽ hơn, đặc biệt là đất khu dân cư đô thị và đất nông nghiệp.
Tuy nhiên hạn chế của công tác lập quy hoạch sử dụng đất là quy hoạch
được lập cho thời gian ngắn, thường là 10 năm nên thiếu định hướng phát
triển lâu dài. Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện lập quy hoạch sử dụng
đất đã có những phát sinh mới, làm cho các chỉ tiêu sử dụng đất khó được
thực hiện theo quy hoạch.
Mặt khác, việc lập quy hoạch sử dụng đất chưa thực sự căn cứ vào thực
trạng, nhu cầu sử dụng đất của địa phương, còn mang tính khái quát chung,
gây khó khăn trong quá trình thực hiện quy hoạch.

Qua tổng kết kinh nghiệm về tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất
kỳ trước, công tác quy hoạch sử dụng đất đã có nhiều tiến bộ, quy hoạch chi
tiết và cụ thể hơn trên cơ sở xem xét nhu cầu sử dụng đất noài thực địa. Điều
này đảm bảo cho tính khả thi của quy hoạch trong tương lai.

10


* Kế hoạch sử dụng đất:
Thời kỳ đầu thực hiện quy hoạch sử dụng đất 2000 - 2010, kế hoạch sử
dụng đất mới được lập từ cấp quận và tính khả thi của kế hoạch sử dụng đất
còn thấp. Sau khi Luật đất đai 2003 có hiệu lực thi hành, công tác lập kế
hoạch sử dụng đất mới đang được tiến hành chi tiết ở cấp phường nhưng đang
trong quá trình triển khai thực hiện lập quy hoạch và hiện vẫn chưa được phê
duyệt.
2.1.5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích
sử dụng đất.
Đây là một nội dung quan trọng trong 13 nội dung quản lý Nhà nước về
đất đai, nó thể hiện các quyển và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong quan
hệ pháp luật đất đai. Kết quả thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất,
chuyển mục đích sử dụng đất phản ánh mức độ hợp lý của việc phân bổ quỹ
đất trên địa bàn phường, đồng thời cũng thể hiện khả năng thúc đẩy sự phát
triển kinh tế xã hội của phường trong tương lai.
* Công tác chuyển mục đích sử dụng đất:
Trong giai đoạn 2000 - 2008 công tác chuyển mục đích sử dụng đất diễn
ra khá phổ biến trong toàn huyện. Thời kỳ đầu việc quản lý tình hình chuyển
mục đích sử dụng đất còn tổng quát chung chung, chỉ đến khi luật đất đai
2003 ra đời, công tác chuyển mục đích sử dụng đất mới được quản lý chặt chẽ
và chi tiết.
Qua bảng 8 cho ta thấy mục đích sử dụng đất các loại đất biên động rất

mạnh mẽ, hầu hết diện tích đất chuyển sang mục đích đất ở khu dân cư và đất
chuyên dùng với tổng diện tích chuyển đổi là 642.485m2. Cụ thể:
Đất nuôi trồng thủy sản phần lớn là ao trong khu dân cư đã được lấp
chuyển mục đích sử dụng với tổng diện tích chuyển đổi là 122.655m 2, trong
đó chuyển sang khu dân cư 95.821m2 và chuyển sang đất chuyên dùng
26.834m2.

11


Đất nông nghiệp chuyển đổi với diện tích 519.830m 2, trong đó chuyển
sang đất ở 396.640m2 và sang đất chuyên dùng 123.190m2.
Đây cũng chính là nguyên nhân làm cho diện tích đất nông nghiệp bị
giảm mạnh trong thời gian qua. Có thể nói công tác quản lý tình hình chuyển
mục đích sử dụng đất có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phân bổ quỹ đất,
góp phần đảm bảo cho đất đai được sử dụng có hiệu quả và bền vững.
2.1.6. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:
Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất là một thủ tục pháp lý nhằm thiết lập quyền sử dụng đất
hợp pháp của người sử dụng đất, đảm bảo cho việc thực hiện các quyền và
nghĩa vụ của người sử dụng đất.
Trong quá trình sử dụng đất, đất đai luôn biến động về diện tích, mục
đích sử dụng đất, chủ sử dụng... do đó công tác đăng ký đất đai nhằm giúp
cho Nhà nước theo dõi tình hình sử dụng đất và kịp thời xử lý biến động đất
đai.
* Công tác lập và quản lý hồ sơ địa chính:
Thực hiện thông tư 29/2004/TT-BTNMT ngày 01/11/2004 của Bộ Tài
nguyên và Môi trường về hướng dẫn lập, chỉnh lý, quản lý hồ sơ địa chính.
UBND phường Phương Liệt đã chỉ đạo cho cán bộ địa chính tiến hành lập,

chỉnh lý hồ sơ địa chính ở phường bao gồm bản đồ địa chính, sổ địa chính, sổ
mục kê, sổ theo dõi biến động.
Toàn phường có 57 tờ bản đồ địa chính, 20 quyển sổ địa chính, 04 quyền
sổ mục kê, 02 quyền theo dõi biến động đất đai.. Ở phường lưu giữ và quản lý
1 bộ hồ sơ địa chính của địa phương mình lập.
Nhìn chung hệ thống hồ sơ địa chính của phường Phương Liệt đã được
lập theo đúng quy định của pháp luật đất đai và đang được quản lý một cách
thống nhất từ cấp quận đến cấp phường.
* Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất:
12


Thực hiện thông tư 1990/2001/TT-TCĐC ngày 30/11/2001 của Tổng
cục địa chính hướng dẫn đăng ký đất đai, lập hồ sơ địa chính và cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất. UBND phường Phương Liệt đã tiến hành xét
duyệt hồ sơ kê khai xin cấp giấy chứng nhận và trình quận Thanh Xuân cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ sử dụng đất trên toàn
phường.

2.1.7 Công tác thống kê kiểm kê:
Công tác thống kê kiểm kê đất đai hàng năm và công tác kiểm kê đất đai
theo định kỳ là việc làm rất cần thiết trong quản lý đất đai. Thông qua thống
kê và kiểm kê đất đai Nhà nước nắm chắc quỹ đất cơ cấu từng loại đất, tình
hình biến động đất đai qua các năm và qua thời kỳ, là cơ sở để Nhà nước lập
quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong tương lai, từ đó phân phối quỹ đất một
cách phù hợp, đáp ứng được nhu cầu sử dụng đất của ngành, đảm bảo cho đất
đai được sử dụng có hiệu quả.
Tuy là một phường đã đô thị hoá từ nhiều năm nhưng vẫn có ít diện tích
đất chưa sử dụng và đất nông nghiệp. Do đó khi đáp ứng được nhu cầu đất đai
cho mục đích phi nông nghiệp cần có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết

đến cấp phường, vừa đảm bảo việc chuyển từ đất nông nghiệp sang đất phi
nông nghiệp, đồng thời tận dụng triệt để được diện tích đất chưa sử dụng
trong phường Có thể nói công tác thông kê, kiểm kê đất đai có ý nghĩa hết sức
quan trọng cho việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đồng thời là căn cứ
để Nhà nước nắm chắc, quản chặt toàn bộ quỹ đất trong cả nước cũng như
từng địa phương.
2.1.8. Quản lý tài chính về đất đai:
Quản lý tài chính về đất đai là một nội dung mới trong công tác quản lý
Nhà nước về đất đai được luật đất đai 2003 quy định. Tài chính về đất đai là

13


nguồn thu chính của nân sách Nhà nước từ đất đai, do đó quản lý tài chính về
đất đai là đảm bảo nguồn thu từ đất cho ngân sách Nhà nước.
Trên địa bàn phường Phương Liệt tài chính về đất đai bao gồm: Tiền sử
dụng đất trong trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, tiền
thuê đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất, trước bạ đất. Tài chính về đất đai
luôn biến động, vậy nó phụ thuộc vào mức độ biến động đất đai hàng năm
trên địa bàn phường. Do vậy quản lý tài chính về đất đai có vai trò hết sức
quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai.
Hàng năm, thực hiện quyết định của UBND thành phố Hà Nội về việc
thu các khoản tài chính về đất đai, UBND quận chỉ đạo UBND phường thực
hiện tuyên truyền cho các chủ sử dụng đất cần phải chấp hành thực hiện các
nghĩa vụ tài chính về đất đai và nộp về kho bạc nhà nước quận Thanh Xuân.
Trong thời gian qua công tác thu tài chính về đất đai luôn hoàn thành chỉ tiêu
kế hoạch UBND quận giao, góp phần đảm bảo cho công tác quản lý tài chính
về đất đai đi vào nề nếp, cả ở cấp phường và cấp quận.
2.1.10. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử
dụng đất:

Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất
là một nội dung mới trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai, được luật đất
dai 2003 quy định. Hoạt động này giúp cho cơ quan Nhà nước phát hiện và
ngăn chặn kịp thời các vi phạm của người sử dụng đất trong quá trình sử dụng
đất. Theo quy định của luật đất đai, người sử dụng đất sau khi được Nhà
nước trao quyền sử dụng đất thì ngoài các quyền chung như được cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, được hưởng các thành quả đầu tư trên đất...
Có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền
sử dụng đất, quyền thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất,
quyền được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất (điều 106). Bên cạnh đó
người sử dụng đất cũng phải có nghĩa vụ đối với đất đai. Đây vừa là quyền lợi
vừa là trách nhiệm của người sử dụng đất.

14


Trong giai đoạn 2000 - 2008, công tác quản lý giám sát việc thực hiện
quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trên địa bàn phường rất được quan
tâm, đặc biệt là sau khi có luật đất đai 2003 có hiệu lực thi hành. Theo báo
cáo kết quả hoạt động của Phòng Tài nguyên Môi trường quận Thanh Xuân
về phường Phương Liệt thì các quyền của người sử dụng đất được thực hiện
khá tốt. Tuy nhiên công tác giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của người sử
dụng đất cần phải được chặt chẽ hơn, do ý thức của người dân trong việc bảo
vệ đất, bảo vệ môi trường chưa cao.
Việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đúng theo pháp
luật đất đai có ý nghĩa hết sức quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước
đối với đất đai, do đó cần có sự quản lý, giám sát của các cơ quan chức năng.
Tuy nhiên do nhận thức của người dân đối với đất đai còn bị bó hẹp trong một
chuyên mục nào đó, họ không thấy được tầm quan trọng của đất đai trong sự
nghiệp xây dựng đất nước, nên ý thức trách nhiệm trong quá trình sử dụng đất

chưa cao. Sự quản lý, giám sát của các cơ quan chức năng sẽ đảm bảo cho các
quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất được thực hiện đúng theo quy định
của pháp luật, kịp thời ngăn chặn các hành vi sai trái, đất đai được sử dụng
hợp lý và có hiệu quả. Do đó trong thời gian tới công tác này càng phải được
tăng cường và thực hiện triệt để hơn.
2.1.11. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật
về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai:
Công tác thanh tra, kiểm tra phải được chấp hành các quy định của pháp
luật về đất đai là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý Nhà nước về
đất đai, là nhiệm vụ thường xuyên của các cấp, các ngành nhằm thúc đẩy quá
trình thực hiện nghiêm chỉnh pháp luật đất đai, đảm bảo cho đất đai được
quản lý chặt chẽ, các loại đất được sử dụng một cách hợp lý, tiết kiệm và
mang lại hiệu quả cao. Mặt khác qua công tác thanh tra, kiểm tra để nắm được
tình hình thực thi các chính sách pháp luật đất đai và có giải pháp khắc phục.
Tiến hành kiểm tra phát hiện và xử lý các vi phạm tình trạng lấn chiếm
đất công xây dựng nhà trái phép từ năm 2000 - 2008. Cho đến nay UBND
15


phường đã tiến hành xử lý vi phạm được 35 hộ lấn chiếm, với diện tích
1600m2. Nhìn chung tình trạng vi phạm về đất đai ở phường Phương Liệt chủ
yếu là lấn chiếm đất đai. Bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số hình thức vi
phạm khác như sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển mục đích sử dụng
đất khi không được cấp có thẩm quyền cho phép, mua bán chuyển nhượng
không qua cơ quan Nhà nước... nhưng đã được phát hiện giải quyết kịp thời.
2.1.12. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại tố cáo
hành vi vi phạm trong quản lý sử dụng đất đai:
Đất đai có vai trò hết sức quan trọng trong mọi mặt của đời sống kinh tế
xã hội, nền kinh tế càng phát triển nhu cầu đất đai trong các ngành, các lĩnh
vực càng tăng lên một cách liên tục. Đây chính là nguyên nhân sâu xa làm

cho đất đai luôn luôn biến động, tranh chấp đất đai thường xuyên xảy ra, gây
mất ổn định xã hội.
Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi phạm
trong việc quản lý sử dụng đất đai là một biện pháp nhằm điều chỉnh các quan
hệ đất đai theo đúng pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các chủ sử
dụng đất, đem lại sự công bằng xã hội, góp phần tăng cường sự đoàn kết trong
nhân dân nâng cao lòng tin của nhân dân đối với các cấp chính quyền, góp
phần giữ vững an ninh chính trị xã hội.
Trong thời gian, thực hiện luật đất đai 2003, UBND phường Phương Liệt
đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường làm tốt công tác tiếp dân,
giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo. Trong 8 năm qua UBND phường đã
tổ chức tiếp dân được 158 lượt với tổng số người được tiếp là 221 người. Tiếp
nhận 20 đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai. Kết quả giải quyết đơn
khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai của phường Phương Liệt được thể hiện
qua bảng 4:
Ngày nay, đất đai càng trở nên có giá trị, thị trường quyền sử dụng đất
ngày ngày càng phát triển và hoạt động sôi nổi hơn nên các quan hệ đất đai
cũng diễn ra phức tạp hơn. Bên cạnh đó nhận thức của người dân về pháp luật
đất đai còn hạn chế, gây ra không ít khó khăn cho công tác giải quyết tranh
16


chấp đất đai cũng như giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi phạm trong quản lý
và sử dụng đất.
3. Biện pháp nhằm tăng cường công tác quản lý và sử dụng đất của
phường Phương Liệt:
3.1. Mặt tích cực và hạn chế của công tác quản lý Nhà nước về đất
đai:
3.1.1. Mặt tích cực:
Công tác quản lý đất đai của phường Phương Liệt trong thời gian qua đã

được thực hiện theo đúng quy định của hiến pháp, pháp luật đất đai và đã đạt
được một số thành tựu sau:
- Công tác tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về đất đai
được UBND phường Phương Liệt coi trọng và thực hiện có hiệu quả các văn
bản dó.
- Hệ thống hồ sơ địa giới hành chính và bản đồ hành chính được quản lý
chặt chẽ, đảm bảo theo đúng quy định của luật đất đai ban hành.
- Công tác phân hạng đất được thực hiện theo Nghị định 73/CP, góp
phần đảm bảo công bằng trong tính thuế sử dụng đất. Hệ thống bản đồ địa
chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất, bản đồ quy hoạch sử dụng đất dược lập
chi tiết cho tất cả các xã, thị trấn trong huyện, góp phần nâng cao chất lượng,
hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai.
- Quy hoạch sử dụng đất của phường giai đoạn mới được triển khai thực
hiện từ năm 2006 nên quỹ đất đã được phân bố hợp lý hơn và sử dụng có hiệu
quả.
- Công tác quản lý việc thuê đất, thu hồi đất được tiến hành kịp thời,
đúng theo quy định pháp luật đất đai.
- Tổ chức thực hiện công tác lập và quản lý hồ sơ địa chính cấp phường
và cấp quận theo một hệ thống thống nhất.

17


- Kiểm kê đất đai định kỳ và thống kê đất đai hàng năm được thực hiện
nghiêm túc và kịp tiến độ.
- Công tác quản lý hành chính về đất đai được thực hiện đầy đủ khoa
học, tạo nguồn thu chính cho ngân sách Nhà nước.
- Thị trường quyền sử dụng đất ngày càng phát triển, đất đai tham gia
vào thị trường bất động sản ngày càng nhiều.
- Thường xuyên giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử

dụng đất, đảm bảo cho đất đai được sự dụng bền vững.
- Công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý đất đai được thực hiện tốt,
ngăn chặn và xử lý kịp thời nhiều vụ việc vi phạm pháp luật đất đai.
- Giải quyết tranh chấp đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực
hiện đúng theo pháp luật đất đai.
3.1.2. Mặt hạn chế:
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác quản lý Nhà nước về đất
đai còn bộc lộ một số tồn tại mà huyện cần khắc phục, cụ thể:
- Việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện các quy luật đất đai
còn chậm, quá trình thực hiện lại thiếu triệt để, gây nhiều khó khăn cho công
tác quản lý Nhà nước về đất đai.
- Quy hoạch kế hoạch sử dụng đất chỉ được lập trong thời gian ngắn nên
thiếu định hướng phát triển lâu dài, trong khi đó việc lập quy hoạch lại thiếu
căn cứ khoa học, thường chỉ chỉnh trang dựa theo hiện trạng sử dụng đất của
phường và các tổ chức sử dụng đất.
- Tình trạng sử dụng đất sai mục đích vẫn còn diễn ra, tình hình chuyển
mục đích sử dụng đất chưa được quản lý chặt chẽ, tình trạng lấn chiếm đất đai
vẫn tái diễn.
- Hệ thống hồ sơ địa chính chưa đầy đủ, sổ theo dõi biến động chưa hoàn
chỉnh ở cấp phường và cấp quận nên công tác thống kê biến động đất đai hàng

18


năm gặp không ít khó khăn. Tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
còn chậm.
- Hiện nay trên địa bàn quận chưa có doanh nghiệp đầu tư kinh doanh
bất động sản, việc phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường bất
động sản không mang tính ổn định.
- Công tác quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người

sử dụng đất còn lỏng lẻo, tình trạng vi phạm pháp luật đất đai xảy ra nhiều
nhưng tiến độ xử lý chậm.
- Tình hình sử dụng đất có nhiều diễn biến phức tạp, đơn thư khiếu nại,
tố cáo, tranh chấp đất đai cần phải được giải quyết.
- Hồ sơ lưu trữ mang tính pháp lý còn thiếu, không đầy đủ, không đồng
bộ ở người sử dụng đất cũng như lưu trữ tại địa phương, gây khó khăn cho
việc xem xét giải quyết các vấn đề về đất đai.
- Phường chỉ có một cán bộ địa chính là quá ít, không thể đáp ứng được
với khối lượng công việc rất lớn của phường đối với công tác quản lý đất đai,
ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ và chất lượng công tác quản lý đất đai.

3.2. Biện pháp tăng cường công tác quản lý và sử dụng đất đai:
Trong quá trình tìm hiểu công tác quản lý và tình hình sử dụng đất đai
trên địa bàn phường Phương Liệt, tôi thấy rằng: trong thời gian qua công tác
quản lý về đất đai của phường rất được coi trọng và đạt được kết quả tốt trên
nhiều mặt. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì công tác này
còn bộc lộ nhiều hạn chế. Xuất phát từ tình hình dó tôi xin đưa ra một số biện
pháp nhằm tăng cường công tác quản lý và sử dụng đất như sau:
Một là: Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật đất đai để
nâng cao nhận thức của người sử dụng đất, giúp họ thấy được tầm quan trọng
của đất đai trong các ngành, các lĩnh vực, thấy được quyền lợi và trách nhiệm
của mình trong quá trình sử dụng đất.

19


Hai là: Đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ địa
chính cấp phường để đất đai được quản lý chặt chẽ thống nhất ngay từ cấp
phường. Tăng cường số lượng đội ngũ cán bộ địa chính phường. Coi trọng
phương châm hoạt động "lấy chất lượng làm trọng", từng bước loại bỏ dần

căn bệnh thành tích trong quá trình hoạt động.
Ba là: Trong công tác quản lý đất đai cần phải:
+ Kịp thời ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp
luật về đất đai.
+ Nhanh chóng đưa hệ thống bản đồ địa chính chính quy vào sử dụng
một cách triệt để, để thay cho hệ thống bản đồ địa chính không chính quy
đang được sử dụng ở phường.
+ Lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải căn cứ vào tình hình sử
dụng đất của từng địa phương và có tính khả thi.
+ Hoàn thành đầy đủ bộ hồ sơ địa chính cấp phường, lập sổ theo dõi biến
động đất đai ở cấp phường để Nhà nước nắm bắt kịp thời tình hình biến động
đất đai của từng địa phương.
+ Hướng dẫn, đôn đốc cấp phường lập và hoàn chỉnh hồ sơ cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất khu dân cư đô thị.
+ Hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh bất động sản đi vào hoạt
động, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người tham gia các giao dịch về
quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản.
+ Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra nhằm ngăn chặn kịp thời
những hành vi vi phạm luật đất đai, kiểm tra việc sử dụng đất đai theo đúng
quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.
+ Đẩy nhanh tiến độ giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất
đai, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm đất đai trong quá trình quản lý
và sử dụng đất.

20


Bốn là: Khuyến khích hỗ trợ đầu tư cho các trường hợp khai hoang đất
chưa sử dụng đưa vào sản xuất.
Năm là: Đầu tư trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác quản lý đất

đai cấp phường, nhất là phương tiện lưu trữ địa chính.

21


KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trong thời gian thực hiện đề tài "Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng
đất đai của phường Phương Liệt – quận Thanh Xuân- thành phố Hà Nội", tôi
rút ra kết luận sau:
- Hàng loạt các văn bản pháp luật đất đai đã được ban hành nhằm cụ thể
các quy định của cơ quan cấp trên và đã được tổ chức thực hiện trong toàn
quận như: hướng dẫn lập hồ sơ, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu
dân cư và đất nông nghịêp, lập quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2000 - 2010
cho các xã, thị trấn trong toàn quận.
- Hàng năm luôn tồn đọng đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai,
số lượng này tuy không nhiều nhưng cũng phản ảnh phần nào tình trạng
buông lỏng trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai.
- Tình hình sử dụng đất của phường trong thời gian qua có sự biến động
như: đất chuyên dùng, đất chưa sử dụng. Tuy nhiên, công tác quản lý sử dụng
đất chưa được theo dõi thường xuyên nên chưa khai thác được hết tiềm năng
đất đai của huyện.
2. Đề nghị:
- Thực hiện thường xuyên và liên tục công tác tuyên truyền các chính
sách pháp luật đất đai để người dân biết, hiểu và thực hiện theo pháp luật.
- Chú trọng công tác bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ cán
bộ địa chính ở địa phương.
- Đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người
sử dụng đất, đặc biệt là đất khu dân cư.
- Khuyến khích và tạo điều kiện cho đất đai tham gia vào thị truờng bất

động sản, từng bước đẩy mạnh hoạt động của thị trường quyền sử dụng đất
trong thị trường bất động sản.
- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc quản lý và sư dụng đất
nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật đất đai.

22


- Giải quyết triệt để các đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai
đang tồn đọng để tạo niềm tin trong nhân dân.

23


24