Vai trò của con người trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước

LỜI NĨI ĐẦU

Con người đối với vai trị là hai thực thể , thực thể tự nhiên và thưc
thể xã hội . Hai thực thể này thống nhất với nhau có mâu thuẫn đối lập
nhưng lại là những mâu thuẫn và đối lập hỗ trợ cho nhau cùng phát
triển . Theo Ph Anghen “cùng với tự nhiên cung cấp những vầt liệu
cho hoạt động sản xuất , lao động là nguồn gốc của mọi của cải và lao
động là sản xuất .Sản xuất điều đó chỉ có ở con người là đặc trưng
riêng của con ngưòi và ngày càng phát triển hồn thiện trong xã hội
lo người”. Cũng theo Anghen : “điểm khác biệt giữa xã hội loàI
người với xã hội loàI vật ở chỗ loàI vật may mắn chỉ háI lượm trong
khi con người có sản xuất”.
Sản xuất xã hội bao gồm sản xuất vật chất , sản xuất tinh thần và
sản xuất ra bản thân con người . Ba q trinh này khơng tách biệt với
nhau trong đó sản xuất vật chất giữ vai trò là sự tồn tại và phát triển xã
hội và xét đến cùng toàn bộ sự vận động của đời sống xã hội Trong
mọi thời đại sản xuất vật chất là quá trình con người sử dụng công cụ
lao độngtác dung trực tiếp hoặc gián tiếp vào tự nhiên , chế biến các
dạng vật chất của tự nhiên để tạo ra của cảI xã hội nhằm thảo mãn nhu
cầu tồn tại và phát triển nhu cầu phong phú và vô tận của con người .
Đó là những phát triển vĩ đại về q trình tồn tại của xã hội loàI người
của các nhà triết học nổi tiếng Thế giới còn tồn tại ở Việt Nam thì sao .
Vẫn biết rằng lao động nước ta dồi dào giá lao động rẻ so với các
quốc gia trong khu vực và trên thế giới , giầu tàI nguyên thiên nhiên
với những nguồn khoáng sản phong phú đa dạng trữ lượng lớn, ngưòi


Việt Nam có truyền thống đấu tranh kiên cường bất khuất và bền bỉ
trong công cuộc tự thuỷ tháng lọi nhằm thắng thế với mọi thiên tai
dịch hoạ .Đứng trước mọi sự phát triển như vũ bão của các thành tựu
khoa học kỹ thuật rầm rộ trên thế giới ,ViêtNam có nguy cơ tụt hậu so

với ngay cả những quốc gia trong khu vực chỉ có 1/3 diện tích với số
dân ít ỏi như là: Malaixia ,Miến Điện,…
Vậy để đưa đất nước tiến kịp các nước đang phát triển , đẩy lùi
nguy cơ tụt hậu, dập tắt mọi âm mưu của chủ nghĩa đế quốc nhằm thực
hiện diễn biến hoà bình ở Việt Nam thì chúng ta cần tiến hành cơng
cuộc cơng nghiệp hố ,hiện đại hố đất nước .Hội nghị lần thứ VI Ban
chấp hành trung ương đảng cộng sản Việt Nam khố VII(24/11/19931/12/1993)và Đại hội đại biểu tồn

quốc giữa nhiệm kỳ 20-

25/1/1994)đã xác định tới đây nước ta “ chuyển dàI sang một thời kỳ
mới ,đẩy tới một bước cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước nhằm
tạo thêm nhiều công ăn việc làm ,đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế
,cảI thiện hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân .Đây là
nhiệm vụ trung tâm có tầm quan trọng hàng đầu trong thời gian tới
“Nhưng để thực hiện thành công và không để xảy ra những sai lầm
đáng tiếc việc thực hiện những mục tiêu đề ra phảI cần có những nhân
tố nào , các bước đI ra sao , Đảng và nhà nước cần có những chính
sách nào để điều chỉnh thì đó là những vấn đề hết sức lớn lao.


CHƯƠNG I
BẢN CHẤT CON NGƯỜI

I.

Con người sinh học

Là con người phụ thưộc vào thế giới tư nhiên .Khi mà con người
muốn tồn tại và phát triển thì con ngưới cần có nhu cầu như: ăn ,ở và

điều kiện sinh hoạt Để có được những yếu tố đó con người phảI lao
động vì con người khác lồI vật ở chỗ con người biết lao động . Lao
động là nguồn gốc của mọi của cảI vật chất . Lao động chính là quá
trình tác động vào tự nhiên . Cũng như Anghen đã nói ở trên “cùng
với tư nhiên cung cấp những vật liệu cho hoạt động sản xuất, lao
đông là nguồn gốc của mọi của cảI và lao động là sản xuất . Sản xuất
điều đó chỉ có ở con người là đặc trưng riêng của con người và ngày
càng phát triển hoàn thiện trong xã hội loàI người” Để hoàn thiện
chính bản thân con người phảI cảI tạo mình .CảI tạo chính là con
người học tập . Trong q trình học tập thì giao tiếp là một yếu tố
khơng thể thiếu . Chỉ có giao tiếp mới làm cho con người hiểu nhau
hơn .Bản chất bên trong của con người chịu sự chi phối và những tác
động của những yếu tố bên ngồi.
Tóm lại con sinh học là kẻ phụ vào thế giới tự nhiên bị chi phối bởi nó.

II.

Con người xã hội


Con người là sinh vật có tính xã hội . Đó là con người sống trong một
thời đại nhất định ,một mơI trường xãhội nhất định ,có những quan hệ
xã hội phong phú ,phức tạp và ngày càng phong phú với sự phát triểh
của văn minh nhân loại .
Bản chất con người là một sự trìu tuợng khoa học là sự kháI quát
đời sống cụ thể , từ thuộc tính của con người hiện thực , thế hệ này qua
thế hệ khác , bản chất con người được thể hiện thông qua các tổng thể
các quan hệ xã hội . Muốn tìm bản chất con người phảI tìm ở bên trong
chứ khơng bên ngồI đời sống hiện thực của con người của con người .
Quan điểm trên được thể hiện rõ trong luận đề nổi tiếng của Các Mác

“Bản chất của con người không phảI là một cáI trừu tượng cố hữu cá
nhân riêng biệt .Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là
tổng hồ những quan hệ xã hội” .Qua luận đề nổi tiếng đó xuất phát
điểm của yếu tố hình thành nên nhân cách con người chính là các mối
quan hệ xã hội tác động tác động dến con người từ khi bắt đầu sinh ra
đến khi trưởng thành chiếm một vị trí nào đó trong xã hội ,để khẳng
định được vị trí của minh trong xã hội thì con người khơng ngừng sáng
tạo và khẳng định bản thân mình một cách lịch sử và khơng ngừng táI
hiện bản thân mình ,tự giáo dục bản thân với tư cách con người . Nên
con người xã hội là hệ sang tạo ra lịch sử , sáng tạo ra bản thân
mình .Chính vì vậy con người hồn tồn mang tính xã hội .


CHƯƠNG II
VAI TRỊ CỦA CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH CƠNG
NGHIỆP HỐ, HIỆN ĐẠI HỐ ĐẤT NƯỚC

I. Cơng nghiệp hố, hiện đại hố:

Là q trình xây dung và phát triển đại cơng nghiệp . trong đó
nghành cơng nghiệp nặng chiếm một vị trí làm then chốt , bên cạnh đó
ưu tiên phat triển nghành nông nghiệp ,lâm nghiệp nhằm cung cấp
lương thực , thực phẩm cho số dân ngày càng gia tăng .Tích cực áp
dụng sản xuất ,chế biến nơng lâm thuỷ sản nhằm đẩy mạnh tốc độ
trang bị khoa học kỹ thuật và nâng cao năng xuất lao động . Sự thành
cơng của q trình cơng nghiệp hố , hiện đại hố địi hỏi ngồI mơI
trường chính trị ổn định , phảI có các nguồn lực cần thiết như : nguồn
lực con người , vốn , tàI nguyên thiên nhiên , cơ sở vật chất kỹ thuật ,
vị trí địa lý , nguồn lực nước ngoàI .Các nguồn lực này có quan hệ
chặt chẽ với nhau , cung tham gia vào q trình cơng nghiệp hố, hiện

đại hố nhưng mức độ tác động và vai trò của chúng đối với tồn bộ
q trình cơng nghiệp hố,hiện đại hố khơng giống nhau ,trong đó
nguồn lực con người là yếu tố quyết định .

III. Vai trò của nguồn lực con ngưòi


Vai trò con người được chứng minh trong lịch sử phát triển nền
kinh tế của các nước tư bản chủ nghĩa . Điển hình như các nước Nhật
Bản ,Mỹ …nhiều nhà kinh doanh hàng đầu đã rất chú trọng đến việc
áp dụng kỹ thuật máy móc để thay thế sức lao động của con người .
Nhưng để đi đến thành cơng trong việc áp dụng những thành tựu đó thì
nhân tố con người vẫn giữ một vai trò quyết định
Đối với những nước lạc hậu đI sau tuy khơng có khả năng , điều kiên (
như: tàI chính phương tiện…) để trực tiếp ứng dụng trực tiếp những
thành tựu khoa học kỹ thuật hiện đại. Nhưng họ cũng đã từng bước tự
mình tiếp thu những tiến bộ khoa học đó của các nước phát triển để
đẩy mạnh q trình cơng nghiêp hoá, hiện đại hoá của nước họ . Để
đạt được những thành công bước đầu trong công cuộc đưa đát nước
theo kip với tién trình phát triển cua các quốc gia trong khu vực và trên
thế giới . Họ đã và sẽ tiếp tục phát huy hơn nữa bằng yếu tố con người
là chủ yếu . Bên cạnh những ưu điểm của việc áp dụng những công
nghệ tiên tiến đó , thì cũng có những nhược điểm đó là vai trị của con
người bị coi nhẹ , khơng được sử dụng một cách co hiệu quả . Điển
hình như thay thế máy móc cho con người sẽ làm dư thừa lực lượng
lao động và sẽ dẫn tới nạn thất nghiệp gia tăng .
Xét đến cùng nếu thực sự hiện diện của trí tuệ và lao động của con
người thì mọi nguồn lực đèu trở nên vơ nghĩa thậm chí kháI niệm
“nguồn lực”cũng khơng cịn lý do gì để tồn tại . Vì trong các yếu tố
cấu thành lực lượng sản xuất , người lao động là yếu tố quan trọng

nhất là lực lượng sản xuất hàng đầu của toàn nhân loại .


Cũng như các quốc gia trên toàn thế giới đeer thực hiện thành cơng
sự nghiệp cơng nghiệp hố , hiện đại hoá ở Việt Nam . Cũng phảI phụ
thuộc vào nguồn lực con người và do nguồn lực này quyết định . Bởi
vì sự thành cơng trong cơng cuộc cơng nghiệp hố hiện đại hố đất
nước với ngn lực chủ dạo là con người đã dẫn đến thành công trong
việc đổi mới ở Việt Nam hôm nay.
- Việt Nam hôm nay có ngn lực lao động dồi dào với 36,5 triệu
người trong độ tuổi lao động dự báo đến nam 2000 con số này sẽ là
45,6 triệu người .
-Trình độ nghiệp vụ chuyên môn cao chiếm 9000 tiến sĩ và phó tiến
sĩ , trên 800.000 người có trình độ cao đẳng , đại học trên 2 triệu công
nhân kỹ thuật . Đây là điều điều kiện quan trong cho quá trìng phát
triển khoa học tiếp thu , làm chủ và thích nghi với các cơng nghệ nhập
từ nước ngồi kể cả công nghệ cao .
- Tư chât của người Việt Nam là thông minh cần cù hiếu học và
chăm lao động truyền thống đó được hình thành và đúc kết từ bao thế
hệ xa xưa .
-Nhưng bên cạnh đó ngn nhân lực Việt Nam cũng hạn chế trình
độ mặt bằng dân số thấp . Tỷ lệ trẻ em mù chữ ở vùng núi vùng sâu xa
còn khá cao 45% em học hết cấp I 80% dân số tập trung trong lao động
nông nghiệp , tiểu thủ thô sơ lạc hậu . Đây là trở ngại lớn nhất khi tiến
hành công nghiệp hố trong nơng nghiệp kỹ thuật nơng thơn nói riêng
và trong nền kinh tế Việt Nam nói chung .


-Việc bố chí cán bộ chưa hợp lý , giáo viên tập chung đơng ở các
trung tâm đơ thị cịn ở vùng rừng núi vùng sâu xa thì thiếu .

Để thực hiện tốt những mục tiêu mà sự nghiệp công nghiệp hố , hiện
đại hố địi hỏi đảng và nhà nước ban cần hành kịp thời những chính
sách có hiệu quả giáo dục , y tế , xoá nạn mù chữ , phủ cập giáo dục
tiểu học , tạo điều kiện cho đội ngũ tri thức trẻ phát huy năng lực của
mình . Để thực hiện nhiệm vụ trên đây có ý nghĩa về cơ bản như thế ta
đã hoan thành cuộc “cách mạng con người” biến con người Việt Nam
thành nguồn lực quyết định đưa sự nghiệp công nghiệp hố , hiện đại
hố đất nước đi đến thành cơng .

KẾT LUẬN:

Để thực hiện mục tiêu mà đảng và nhà nước đã đề ra là thực hiện
mục tiêu daan giầu nước mạnh xã hội cơng bằng và văn minh thì cơng
nghiệp hố , hiện đại hố là một yếu tố khách quan địi hỏi sự tác động
của nhiều phía nhiều nhân tố và phát huy tốt nhân tố con người để
nhân tố con người ngày càng hoàn thiện ngày càng đóng vai trị quyết
định trong mọi thời đại mọi hình tháI xã hội .
Trong những phát kiến vĩ đại của các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác
thì thực tiễn ngày nay khi đất nước ta đang đối mặt với mn vàn
những khó khăn và thử thách thì càng khẳng định đúng đắn trong quan


niệm của Mác về vị trí và vai trịkhơng gì thay đổi được của con người
trong tiến trình phát triển của lịch sử nhân loại của xã hội loàI người.
Trong sự nghiệp cơng nghiệp hố , hiện đại hố mà chúng ta đang từng
bước thực hiện với những thành công bước đàu của nó càng địi hỏi
chúng ta phảI nhận thức sâu sắc”những giá trị lớn lao về nhân tố con
người”. Thực trạng nước ta hiện nay chúng ta cần thiết phát triển con
người ViệtNam nâng cao đội ngũ những người lao động nước ta . Cần
bổ sung đội ngũ cơng nhân lao động lành nghề có trình độ chun mơn

cao , đào tạo những kỹ sư có chun mơn vững vàng năng nổ nhiệt
tình với cơng việc . Đảng và nhà nước cần có những chính sách quan
tâm hơn nữa đến đời sống người lao động tạo điều kiện cho họ có n
tâm hơn trong cơng việc gia đình để dồn trí tụê và tâm huyết cho sự
nghiệp đất nước.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Nguyễn Thế Nghĩa – Nguồn nhân lực ... CNH, HĐH đất nước
Tạp chí triết học số 1 (2/1996)
- Nguyễn Thanh – Mục tiêu con người trong sự nghiệp CNH, HĐH...
Tạp chí triết học số 5 (10/1996)
- Đặng Hữu Tồn – Phát triển vì con người trong quan niệm của Mác
và...
Tạp chí triết học số 1 (2/1997)


- Trần Xuân Tiến – Vấn đề con người, cá nhân, xã hội trong học thuyết
của Mác tạp chí cộng sản 1/1994
- Võ Đại Lược – CNH, HĐH Việt Nam đầu năm 2000.
- Phạm Khiêm ích, Nguyễn Đình Phan – CNH, HĐH ở Việt Nam và
các nước trong khu vực


MỤC LỤC

Lời nói đầu
Chương I. Bản chất con người
I. Con người sinh học
II. Con người xã hội

Chương II. Vai trò của con người trong q trình cơng
nghiệp hố, hiện đại hố đất nước
I. Cơng nghiệp hố, hiện đại hố
II. Vai trò của nguồn lực con người
Kết luận
Tài liệu tham khảo

Trang
1
3
3
3
5
5
5
8
9