SKKN dự thi TPT giỏi đạt giải a thành phố năm 2017 .

Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGH

Ban giám hiệu

GV - TPT

Giáo viên Tổng phụ trách

NXB

Nhà xuất bản

PGS, TS

Phó giáo sư, tiến sỹ

THCS

Trung học cơ sở

TNCS

Thanh niên cộng sản

TNTP

Thiếu niên tiền phong

TPT

Tổng phụ trách

SKSS

Sức khỏe sinh sản

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

A. PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
1.1.Về mặt lý luận
Khi kinh tế đất nước càng ngày càng phát triển, cùng với quá trình hội nhập,
sự giao thoa văn hóa Đông-Tây đã tạo nên nhiều thay đổi trong cách sống, cách
suy nghĩ của giới trẻ nhất là ở lứa tuổi học sinh. Học sinh thời nay thường có xu
hướng yêu sớm hơn và có tư tưởng thoáng hơn trong tình yêu. Nhưng những gì
1/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
các em hiểu biết về cơ thể mình hay về sức khỏe sinh sản (SKSS) được giáo dục
trong trường học là không nhiều, phần lớn hiểu biết là do bắt chước người lớn,

học hỏi qua bạn bè cùng trang lứa hay do tò mò mà tự tìm hiểu qua những nguồn
thông tin chưa được kiểm duyệt trên Internet. Bên cạnh đó, việc tâm sự chia sẻ
giữa bố mẹ với con cái, giữa thầy cô với học sinh còn nhiều hạn chế, khó khăn;
chương trình giáo dục SKSS ở trường học còn mang tính hình thức, lý thuyết
chung chung khiến học sinh hay có những suy nghĩ lệch lạc về SKSS. Điều này
thường dẫn tới những hậu quả đáng tiếc ảnh hưởng tới chính tương lai các em
sau này.
1.2. Về mặt thực tiễn
Hiện nay, giáo dục SKSS cho học sinh đang được Bộ giáo dục quan tâm và
đẩy mạnh áp dụng vào chương trình giáo dục trong các trường học, đặc biệt là
giáo dục SKSS cho học sinh trung học cơ sở (THCS). Lứa tuổi học sinh THCS
(11 – 15 tuổi) chính là lứa tuổi đánh dấu cho giai đoạn dậy thì. Khi bước vào
giai đoạn này, cơ thể cũng như tâm sinh lý của học sinh sẽ có những thay đổi rõ
rệt, các em dần nhận thức và chú ý hơn tới vẻ bề ngoài của mình cũng như người
xung quanh, bắt đầu hình thành cái tôi và muốn thể hiện các tôi của mình nên
đôi khi trở nên bướng bỉnh và muốn tự làm theo ý mình. Mặt khác, sinh lý bên
trong cơ thể cũng biến đổi, hormoon sinh dục phát triển nên các em dần có
những cảm xúc về sinh lý giới tính.Mặc dù giáo dục SKSS được đưa vào
chương trình giảng dạy nhưng phải đến cuối năm học lớp 8 các em mới được
tìm hiểu sơ qua về SKSS trong chương trình Sinh học 8 nên về cơ bản, học sinh
THCS vẫn chưa có nhận thức nhiều về SKSS.
Là một Tổng phụ trách đội, tôi luôn học hỏi, tìm tòi các hình thức hoạt động
ngoài giờ lên lớp sao cho phù hợp với các em đội viên, với điều kiện của liên
đội. Tôi luôn trăn trở làm sao để hoạt động Đội thật sự là một sân chơi bổ ích
cho đội viên, giúp đội viên hình thành lý tưởng, nhân cách, kỹ năng và đạo đức
sống. Vậy làm thế nào để tổ chức được các hoạt động đội cho đội viên mà vẫn
giúp các em có những hiểu biết về sức khỏe sinh sản là điều khiến tôi luôn băn
khoăn, suy nghĩ? Tôi luôn muốn thông qua các hoạt động Đội, đội viên sẽ được
tìm hiểu rõ hơn về SKSS, biết được cơ thể khi dậy thì sẽ có dấu hiệu như thế
nào, giữ vệ sinh cơ thể ra sao; có nhận thức đúng về tình bạn, tình yêu; biết thế

nào là quan hệ tình dục an toàn, các biện pháp phòng tránh thai và các bệnh lây
qua đường tình dục…. từ đó đội viên có ý thức hơn với bản thân, có thêm những
2/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
nhận thức đúng đắn về SKSS và lựa chọn cho mình một lối sống lành mạnh,
sống có trách nhiệm hơn.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài“Giáo dục sức khỏe sinh
sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội tại Liên Đội trung học cơ sơ”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận, đánh giá thực tiễn và đề xuất một số biện pháp
tổ chức giáo dục SKSS cho đội viên thông qua các hoạt động đội góp phần thực
hiện tốt cuộc vận động “Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
+ Khách thể đối tượng: Đội viên trong Liên Đội THCS.
+ Khách thể nội dung: Nội dung giáo dục SKSS cho Đội viên.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động giáo dục SKSS cho đội viên thông qua các hoạt động Đội
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Nhóm nghiên cứu lý luận
Bao gồm phương pháp tìm đọc, so sánh, phân tích, tổng hợp và khái quát các
tài liệu liên quan để xây dựng luận cứ phục vụ cho việc lồng ghép các hoạt động
giáo dục SKSS cho đội viên trong liên đội thông qua các hoạt động đội.
4.2. Nhóm nghiên cứu thực tiễn
- Quan sát các hành vi thường nhật của đội viên để từ đó hiểu về sở thích,
mong muốn của đội viên trong liên đội.
-Phỏng vấn trực tiếp, phát phiếu điều tra: Tìm hiểu về hiểu biết của đội viên

trong liên đội về SKSS
4.3. Nhóm phương pháp thực nghiệm

3/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Áp dụng các kiến thức liên quan đến SKSS để tổ chức các hoạt động ngoài
giờ lên lớp, thu hút sự tham gia của các em đội viên trong liên đội.
4.4. Nhóm phương pháp rèn luyện kĩ năng
Thông qua tổ chức các hoạt động tập thể, giúp Đội viên được trải nghiệm để
có thêm nhận thức về SKSS, xây dựng và hình thành các kỹ năng xử lý tình
huống khi bị xâm hại cơ thể, xâm hại tình dục.
4.5. Nhóm ứng dụng thống kê toán học
Sử lý và thống kê các kết quả thu được trong quá trình tổ chức các hoạt động
giáo dục SKSS cho đội viên thông qua các hoạt động đội.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu các vấn đề lý luận hoạt động giáo dục SKSS.
- Phân tích, đánh giá thực trạng của hoạt động giáo dục SKSS tại Liên Đội
THCS.
- Đề xuất một số biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản cho
đôi viên thông qua hoạt động tại liên đội trung học cơ sở.
- Tổ chức thực nghiệm 3/4 biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục sức khỏe
sinh sản cho đôi viên thông qua hoạt động tại liên đội trung học cơ sở (2) Tuyên
truyền về giáo dục sức khỏe sinh sản thông qua phát thanh măng non,(3) Giáo
dục sức khỏe sinh sản cho đội viên thông qua các hoạt động tập thể cụ thể là tổ chức
các mô hình hôi thi, (4) Xây dựng hòm thư "Thắc mắc tuổi dậy thì".

6. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu về giáo dục SKSS cho Đội viên thông qua hoạt
động Đội.
Thời gian nghiên cứu: năm học 2017 – 2018.
Không gian nghiên cứu: Liên Đội trung học cơ sở.

4/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở

B. PHẦN THỨ HAI
NHỮNG BIỆN PHÁP GIÁO DỤC SỨC KHỎE SINH SẢN
CHO ĐỘI VIÊN THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG ĐỘI
1. Cơ sở lý luận của giáo dục sức khỏe sinh sản cho đội viên thông qua
hoạt động Đội
Sức khỏe sinh sản vị thành niên là một vấn đề hiện nay nhận đ ược nhiều
sự quan tâm đặc biệt của xã hội, nếu không được cung c ấp kiến th ức đ ầy
đủ sẽ dễ dẫn đến nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức kh ỏe, việc h ọc hành
và có khả năng ảnh hưởng đến tương lai sự nghiệp của các em, ảnh h ưởng
đến chất lượng dân số của toàn xã hội. Có thể nói chăm sóc sức kh ỏe sinh
sản vị thành niên là một nhiệm vụ quan trọng trong công tác giáo d ục,
nhằm trang bị cho các em học sinh những kiến th ức cơ bản về chăm sóc
SKSS để tự bảo vệ mình và mạnh dạn hơn trong chia sẻ những băn khoăn
của bản thân.
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Biện pháp
Theo từ điển Tiếng Việt của Hoàng Phê thì Biện pháp là cách làm, cách thức
tiến hành giải quyết một vấn đề cụ thể.
Trong đề tài nghiên cứu này Biện pháp chính là cách thức tổ chức, cách thức

tiến hành giáo dục sức khỏe sinh sản cho đội viên thông qua hoạt động đội.
1.1.2. Sức khỏe sinh sản
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sức khỏe sinh sản là trạng thái khỏe
mạnh về thể chất, tinh thần và hòa hợp xã hội về tất cả các phương diện liên
5/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
quan đến hệ thống sinh sản trong suốt các giai đoạn của cuộc đời. Chăm sóc
SKSS là một tập hợp các phương pháp, kỹ thuật và dịch vụ nhằm giúp cho con
người có tình trạng SKSS khỏe mạnh thông qua việc phòng chống và giải quyết
những vấn đề liên quan đến SKSS. Điều này cũng bao gồm cả sức khỏe tình dục
với mục đích nâng cao chất lượng cuộc sống và mối quan hệ giữa con người với
con người mà không chỉ dừng lại ở chăm sóc y tế và tư vấn một cách đơn thuần
cho việc sinh sản và những nhiễm trùng qua đường tình dục1.
Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài
1.1.3. Hoạt động Đội
Hoạt động của Đội TNTP gọi tắt là hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh là một
mặt sinh hoạt Đội (chi Đội, liên Đội), Đội TNTP Hồ Chí Minh tập hợp và hướng
dẫn Đội viên và các em thiếu nhi tham gia những hoạt động tự nguyện của Đội,
nhằm đạt được hiệu quả tốt phục vụ cách mạng, cho tổ chức Đội và việc học tập,
rèn luyện của các em”2
Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài thì hoạt động đội là tổng hợp những
cách thức tổ chức cụ thể trong hoạt động cùng nhau của TPT đội và đội viên
nhằm thực hiện mục đích giáo dục SKSS cho đội viên.
1.1.4. Đội viên
Đội viên Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là thiếu niên Việt Nam từ 9
đến 15 tuổi thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, phấn đấu học tập, rèn luyện và tu
dưỡng để trở thành đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Trong phạm vi nghiên cứu này thì Đội viên là toàn bộ các em học sinh từ
khối 6 đến khối 9 của Trường THCS. Các em đang không ngừng phấn đấu, hoàn
thiện bản thân cả về Đức - Trí - Thể - Mỹ.

1 />2

6/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
1.2. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi đội viên trung học cơ sở (lứa tuổi từ 11 – 15
tuổi)
Lứa tuổi Đội viên trung học cơ sở (THCS) thường ở độ tuổi từ 11 – 12 tuổi
đến 15 – 16 tuổi, các em không còn là trẻ con nhưng cũng chưa là người lớn.
Lứa tuổi đánh dấu cho giai đoạn dậy thì do đó học sinh có những biến đổi rõ rệt
về tâm sinh lý.
1.2.1. Đặc điểm sinh lý lứa tuổi đội viên trung học cơ sở
Đây là lứa tuổi phát triển mạnh mẽ nhưng không đồng đều về mặt cơ thể.Sự
phát triển mạnh của hệ cơ xương khiến tầm vóc của các em lớn lên trông
thấy.Trung bình một năm các em có thể cao lên được 5 – 6 cm, đặc biệt là với
các em nam ở độ tuổi 15 – 16 tuổi thì cao đột biến vượt các em nữ. Hệ tim mạnh
phát triển nhưng không cân đối, thể tích tim tăng rất nhanh, hoạt động của tim
mạnh mẽ hơn nhưng kích thước của mạch máu lại phát triển chậm. Do đó, trong
giai đoạn dậy thì này sẽ có một số rối loạn tạm thời của hệ tuần hoàn, tăng huyết
áp, tim đập nhanh.
Tuyến nội tiết bắt đầu hoạt động mạnh (đặc biệt là tuyến giáp trạng) thường
dẫn đến sự rối loạn của hoạt động thần kinh. Hệ thần kinh của lứa tuổi này còn
chưa có khả năng chịu đựng những kích thích mạnh, đơn điệu kéo dài.
Một đặc điểm nữa cần chú ý ở lứa tuổi này, đó là thời kỳ phát dục. Sự phát

dục của các em là một hiện tượng diễn ra bình thường, diễn ra theo quy luật sinh
học và chịu ảnh hưởng của môi trường tự nhiên và xã hội. Sự phát dục ở các em
nữ rơi vào khoảng 11 – 12 tuổi, còn ở các em nam sự phát dục diễn ra muộn
hơn, rơi vào khoảng 13 – 14 tuổi. Biểu hiện của thời kỳ này là cơ quan sinh dục,
các tuyến sinh dục phát triển mạnh và xuất hiện những dấu hiệu phụ của giới
tính. Đến 15 – 16 tuổi giai đoạn phát dục kết thúc, vì thế các em đã có khả năng
sinh đẻ.
1.2.2. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi trung học cơ sở
Bên cạnh sự biến đổi về mặt sinh lý, học sinh THCS cũng có những biến đổi
sâu sắc về mặt tâm lý. Do sự phát triển mạnh về tầm vóc, hình dáng cơ thể trong
lứa tuổi này khiến các em có những biểu hiện tâm lý khó chịu. Các em ý thức
được sự long ngóng, vụng về của mình mà cố gắng che dấu bằng những điệu bộ
không tự nhiên để người khác không chú ý đến vẻ bề ngoài của mình. Chỉ một
sự mỉa mai, chế giễu nhẹ nhàng về hình thể, tư thế của các em đều gây cho bản
thân các em những phản ứng tâm lý mạnh mẽ.
7/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Tuyến nội tiết hoạt động mạnh, khiến cảm xúc tâm lý của học sinh có những
biến đổi mạnh và thất thường hơn, bướng bỉnh hơn. Vì thế thường nói lứa tuổi
học sinh THCS là lứa tuổi “ẩm ương”, là lứa tuổi chuyển đổi giữa trẻ con và
người lớn, ở lứa tuổi này các em không còn là trẻ con nhưng cũng chưa là người
lớn. Các em đã có khả năng tự ý thức và đánh giá cao bản thân mình, tự cho
rằng bản thân mình đã lớn do vậy các em muốn tăng quyền hạn của chính mình
như độc lập trong suy nghĩ và hành động của chính mình nhằn đạt đến cái mình
muốn để chứng tỏ rằng mình đã trưởng thành. Ở giai đoạn này, thường xảy ra
xung đột giữa học sinh với cha mẹ vì họ vẫn coi các em là trẻ con, điều đó đã
tạo ra một khoảng cách giữa cha mẹ và con cái.

Về mặt giao tiếp, nhu cầu giao tiếp với bạn phát triển rất mạnh, các mối quan
hệ được mở rộng, nhu cầu về tình bạn tâm tình cá nhân được tăng lên rõ rệt. Bạn
bè trở thành một phần rất quan trọng trong cuộc sống của học sinh. Với các em,
tình bạn trở nên sâu sắc hơn, bền vững, có thể kéo dài đến suốt cuộc đời và có
ảnh hưởng qua lại rất lớn, ảnh hưởng đó có thể là tích cực nhưng cũng có khi là
tiêu cực. Do vậy, việc lựa chọn bạn ở lứa tuổi này đóng một vai trò vô cùng
quan trọng.
Một điều đặc biệt nữa ở giai đoạn này đó là các em bắt đầu xuất hiện những
cảm giác mới lạ, có sự nhạy cảm về giới và cảm xúc giới tính.Các em bắt đầu
quan tâm nhiều hơn đến các bạn khác giới và cũng mong muốn các bạn khác
giới để ý đến mình. Điều này khiến các em quan tâm đến ngoại hình, vóc dáng
của mình, thường hay đứng ngắm vuốt trước gương. Các em bắt đầu thích đọc
truyện hay xem phim tình cảm, lãng mạn, quan tâm đến các nhân vật trong
truyện, trong phim làm quen nhau như thế nào, thích nhau ra sao và tại sao lại
hành động như vậy… và vô tình các em tự tạo nên những sự rung cảm yêu
thương trong tưởng tượng, suy tư. Do vậy hiện tưởng cảm nắng, rung động hay
yêu sớm ở lứa tuổi học sinh diễn ra càng ngày càng phổ biến, có em trở nên sao
nhãng việc học tập.
1.3. Tầm quan trọng của giáo dục sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên
Tuổi vị thành niên là giai đoạn quan trọng để hình thành tính cách và
bản sắc. Đây cũng là giai đoạn nhiều thanh thiếu niên tham gia vào cu ộc
sống xã hội và có đóng góp dưới nhiều hình th ức khác nhau. Đối v ới nh ững
8/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
thách thức của cuộc sống hiện nay mà các em đang gặp ph ải, không có l ời
giải đơn giản hay biện pháp tác động đơn lẻ nào có th ể đối phó đ ược. Các
em cần được sống an toàn, cần sự hỗ trợ và giúp đỡ của người lớn. Gia

đình, nhà trường và xã hội có nhiệm vụ dẫn d ắt và h ỗ tr ợ th ế h ệ tr ẻ qua
những năm tháng ở tuổi Trẻ vị thành niên với sự đối xử tôn trọng và thông
cảm. Khi xã hội hoàn thành tốt trách nhiệm này sẽ đem lại lợi ích to l ớn cho
tương lai. Vì thế giáo dục SKSS vị thành niên là một vấn đề xã hội rất quan tâm,
nếu không được cung cấp kiến thức đầy đủ sẽ dễ dẫn đến nhiều nguy cơ ảnh
hưởng đến đạo đức lối sống, việc học hành, có khả năng ảnh hưởng đến cả
tương lai sự nghiệp của các em, đến chất lượng dân số của toàn xã hội.
Chính bởi vậy việc xây dựng các kế hoạch tổ chức các buổi ngoại khóa, lồng
ghép vào các hoạt động Đội nhằm tạo cho các em những hiểu biết cơ bản chăm
sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, phòng chống tội phạm vị thành niên nhằm
trang bị cho các em những kiến thức cơ bản cần thiết. Ngày nay, cùng với quá
trình hội nhập, sự giao thoa văn hóa Đông-Tây đã bắt đầu, chính vì vậy đã tạo
nên nhiều thay đổi trong cách sống, cách suy nghĩ của giới trẻ. Nhiều bậc cha
mẹ, nhất là những người có con đã qua lứa tuổi mầm non thường băn khoăn tự
hỏi: khi nào mình sẽ bắt đầu giáo dục giới tính cho con mình, và sẽ giáo dục như
thế nào? Không ít người vẫn nghĩ rằng cần phải giấu giếm, bưng bít thông tin về
sinh lý, về các biện pháp tránh thai đối với lứa tuổi trẻ vị thành niên... vì họ cho
rằng làm như thế là "vẽ đường cho hươu chạy". Tuy nhiên, ngày nay trẻ em,
nhất là trẻ vị thành niên có điều kiện tiếp xúc rất sớm với thông tin trên các
phương tiện truyền thông đại chúng và nhiều nguồn thông tin khác. Vì thế, dù
người lớn có muốn hay không muốn thì các em cũng đã được cung cấp một số
kiến thức nhất định về giới tính và sức khỏe sinh sản, tuy nhiên kiến thức này có
thể chưa đầy đủ, chưa đúng đắn vì còn tùy thuộc vào chất lượng nguồn thông tin
mà các em tiếp cận được. Như vậy, công tác giáo dục về giới tính và sức khỏe
sinh sản là hết sức cần thiết, vì rằng thà “vẽ đường cho hươu chạy đúng” còn
hơn để các em tự suy diễn, tìm tòi, và có khả năng bị ảnh hưởng bởi những
nguồn thông tin không đáng tin cậy. Giáo dục cho trẻ những kiến thức về sự
thay đổi về thể chất cũng như tinh thần, cảm xúc, những kiến thức về quá trình
sinh sản, nghĩa vụ vợ chồng, vai trò làm bố mẹ… chính là sự chuẩn bị tốt nhất
cho tương lai khi các em thực sự trưởng thành.

9/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Thế hệ trẻ là chủ nhân tương lai của đất nước, là người quyết định vận mệnh
của dân tộc. Chính vì vậy, trước hết các em phải được trang bị những kiến thức
cơ bản về sức khoẻ giới tính để các em có đầy đủ bản lĩnh trước lối sống không
lành mạnh của xã hội hiện đại, tránh xa được các tệ nạn xã hội như ma tuý, cơ
bạc, rượu chè, hút hít, không quan hệ tình dục trước tuổi vị thành niên, không
chơi các trò chơi nguy hiểm, không xem văn hoá phẩm đồ trụy. Để trở thành
người công dân có ích cho xã hội thì việc giáo dục sức khoẻ vị thành niên nhất
là đối với các em học sinh THCS là việc làm hết sức quan trọng và cần thiết.
1.4. Nội dung chính của giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên
Để học sinh lứa tuổi THCS có nhận thức đúng, chủ động tháo gỡ những khó
khăn thường gặp về SKSS, khi tiến hành lồng ghép giáo dục SKSS vào hoạt
động Đội cần phải nhấn mạnh vào những nội dung cụ thể, chuyền tải được các
thông điệp, định hướng thái độ, hành vi cho các em. Căn cứ vào đặc điểm tâm,
sinh lý của học sinh, nội dung lồng ghép giáo dục SKSS bao gồm:
* Giáo dục về tình bạn và tình bạn khác giới
Ở tuổi dậy thì, tình bạn thường phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng
trong quá trình vươn lên làm người lớn của học sinh.Các em có nhiều nhóm bạn
khác nhau và thích dánh nhiều thời gian để trò chuyện, vui chơi, học tập… đặc
biệt tình bạn khác giới của các em mang một sắc thái khác. Sự hấp dẫn, lôi cuốn
về ngoại hình, những rung động xúc cảm giữa nam và nữ ở độ tuổi này là điều
tự nhiên, trong sáng. Nhưng để giữ gìn được tình cảm trong sáng của tình bạn
khác giới phụ thuộc vào nhiều cách ứng xử có trách nhiệm của các em.
* Giáo dục về tình yêu và tình dục
Do tuyến nội tiết phát triển mạnh, đặc biệt là tuyến sinh dục, nên ở tuổi dậy
thì các em đã bắt đầu để ý đến nhau và có những rung động, xuất hiện tình cảm

mang màu sắc giới tính. Các em thường bị nhầm lẫn giữa tình bạn khác giới với
tình yêu, các em chưa hiểu tình yêu đích thực là như thế nào. Do vậy, các em
thường bị chi phối nhiều thời gian, ảnh hưởng nhiều đến học tập. Ở độ tuổi này,
các em chưa suy nghĩ chin chắn, chưa biết làm sao để xây dựng một tình yêu
trong sáng. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng từ phim, truyện tình cảm.tư tưởng bắt
chước người lớn mà đôi khi nhiều em có những suy nghĩ lệch lạc như: yêu phải
hết mình, yêu là phải có tình dục… Vì lối suy nghĩ lệch lạc cùng với sự thiếu
hiểu biến trong kĩ năng sống, về tình dục an toàn của học sinh mà đã dẫn đến
10/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
những hậu quả đáng tiếc như có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai không an
toàn… ảnh hưởng đến sức khỏe, học tập, tinh thần và tương lai của các em sau
này.
* Giáo dục về vệ sinh thân thể tuổi dậy thì.
Khi bước vào tuổi dậy thì, cơ thể học sinh có những biến đổi rõ rệt kèm theo
đó là những dấu hiệu đánh dấu cho giai đoạn này như hiện tượng xuất tinh lần
đầu, mộng tinh ở nam và hiện tượng kinh nguyệt ở nữ. Khi gặp những hiện
tượng này, các em thường có cảm giác lo lắng, ngại ngùng, không biết phải vệ
sinh như thế nào cho đúng.Vì vậy, việc giáo dục vệ sinh thân thể tuổi dậy thì sẽ
giúp các em nhận biết được tầm quan trọng và cách vệ sinh thân thể sao cho
đúng, tránh khỏi các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục.
* Giáo dục về cách phòng tránh mang thai, phá thai ở tuổi vị thành niên.
Khi bước và dậy thì, mặc dù cơ thể chưa phát triển hoàn thiện nhưng các em
đã có khả năng sinh sản. Do đó cần phải cung cấp cho các em những kiến thức
về SKSS để các em biết thế nào là hiện tượng thụ thai, mang thai sớm và hậu
quả của nó. Đồng thời, cũng cho các em biết rằng: chỉ cần quan hệ tình dục
không được bảo vệ dù chỉ một lần thì bạn gái có thể có thai ngoài ý muốn; mang

thai, phá thai ở tuổi vị thành niên đều ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tinh thần
và tương lai của cả bạn nam và bạn nữ; sử dụng bao cao su đúng cách trong
quan hệ tình dục sẽ giúp tránh mang thai ngoài ý muốn, các bệnh lây qua đường
tình dục đặc biệt là HIV/AIDS; các dấu hiệu nhận biết mang thai và các cách thử
phát hiện mang thai ở các bạn nữ; khi có dấu hiệu mang thai cầ chia sẻ với cha
mẹ, người thân để được hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần, tránh dấu diếm, tự ý giải
quyêt gây nên những hậu quả nghiêm trọng về sau…
* Giáo dục về cách phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Cung cấp những thông tin, kiến thức để học sinh có được những hiểu biết về
các bệnh lây truyền qua đường tình dục, sự nguy hiểm của các bệnh lây truyền
qua đường tinh dục đối với cơ thể về sức khỏe, khả năng sinh sản của cá nhân,
ảnh hưởng đến kinh tế, hạnh phúc gia đình và xã hội… Từ đó, giáo dục cho các
em về cách phòng trách các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà cách phòng
tránh hiệu quả nhất chính là không quan hệ tình dục trước hôn nhân, không quan
hệ bừa bãi và quan hệ tình dục an toàn.
* Giáo dục về cách phòng chống xâm hại tình dục.
Hiện nay, vấn đề xâm hại tình dục đang là vấn đề mà được xã hội quan tâm.Ở
lứa tuổi học sinh THCS, các em hoàn toàn có thể trở thành nạn nhân của vấn nạn
11/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
này. Giáo dục về cách phòng chống xâm hại tình dục sẽ cung cấp cho các em
các kỹ năng xử lý, phòng tránh nếu gặp phải các tình huống khi bị người khác
khống chế, bắt ép để xâm hại cơ thể các em.
2. Thực trạng hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản cho đội viên thông
qua hoạt động tại liên đội trung học cơ sở
2.1. Đặc điểm chung của Liên Đội
Liên đội có 425 đội viên được chia làm 13 chi đội, trong đó có 3 chi đội khối

9, 3 chi đội khối 8, 4 chi đội khối 7 và 3 chi đội khối 6. Liên đội nằm ở phía nam
huyện, trên địa bàn dân cư rộng, điều kiện kinh tế chưa phát triển, đời sống nhân
dân còn nhiều khó khăn.Tuy nhiên do ảnh hưởng của xã hội, nhiều học sinh bị
cuốn hút theo trò chơi điện tử, bida, … tiếp xúc với môi trường không lành
mạnh nên có nhiều học sinh học yếu, kém về đạo đức dẫn đến tình trạng không
thích học. Các em đội viên đang trong độ tuổi dạy thì nên thường tò mò, thích
làm người lớn và chưa có nhận thức đúng đắn về sức khỏe sinh sản. Nhưng quan
trọng hơn hết là những học sinh một mặt do chưa có sự giáo dục đến nơi đến
chốn của gia đình, thầy cô nên đua đòi học theo, một mặt do bản tính hiếu động
thích làm người lớn của lứa tuổi thiếu niên nên phải nhận hậu quả không tốt, sa
vào các tệ nạn xã hội, bỏ học...
Lãnh đạo và tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường đề ra mục
tiêu là “dạy chữ kết hợp với dạy người”. Chú trọng rèn luyện học sinh thành
những người vừa có đức, vừa có tài, bảo đảm đánh giá học sinh công bằng,
khách quan, không định kiến, thiên vị, thầy cô sẵn sàng bao dung, ân cần dạy
bảo, dìu dắt để “sản phẩm” do mình đào tạo trở thành những công dân hữu ích
cho xã hội sau này. Trong quá trình giáo dục đội viên có những thuận lợi và khó
khăn sau đây:
2.1.1. Thuận lợi
Liên đội luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, giúp đỡ của Hội đồng Đội huyện
và Hội đồng Đội xã, BGH nhà trường nên Liên đội hoạt động rất thuận lợi.

12/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Nhà trường có truyền thống thi đua: “ Dạy tốt - học tốt ”. Ban giám hiệu nhà
trường luôn quan tâm, chỉ đạo giúp đỡ, động viên tạo điều kiện cho Đội TNTP
Hồ Chí Minh của nhà trường hoạt động. Bên cạnh đó, Công đoàn, Đoàn thanh

niên và Ban đại diện cha mẹ học sinh thường xuyên quan tâm giúp đỡ nên công
tác Đội và phong trào thiếu nhi hoạt động ngày càng phát triển.
Tổng phụ trách năng động, nhiệt tình, mến nghề, yêu trẻ, thường xuyên tổ
chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao nhằm thu hút đội viên
trong Liên đội tham gia.
Đội ngũ Ban chỉ huy Liên đội, Chi đội nhiệt tình trong các hoạt động do Liên
đội tổ chức. Các em thiếu nhi thích tham gia các hoạt động của Đội. Chính vì
vậy, công tác Đội và phong trào thiếu nhi của Liên đội trong những năm học vừa
qua đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp nhận được sự quan tâm của lãnh đạo
nhà trường. Đặc biệt vấn đề giáo dục ý thức học sinh được chú trọng đã tạo điều
kiện thuận lợi để tổ chức các hoạt động Đội.
Tập thể hội đồng sư phạm nhà trường có sự thống nhất cao trong việc đánh
giá hai mặt học lực và hạnh kiểm của học sinh, không xem nhẹ mặt nào. Đánh
giá công bằng, chính xác không vì học lực cao mà xem nhẹ hoặc bỏ qua những
vi phạm của các em.
Ban hoạt động ngoài giờ lên lớp nhiệt tình, có kinh nghiệm để tổ chức tốt các
hoạt động ngoại khoá nhằm giáo dục truyền thống, chủ điểm và nhất là giáo dục
đạo đức học sinh.
2.1.2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên, Liên đội vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nhà
trường nằm trên địa bàn rộng, tình hình kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, trình độ
dân trí của người dân còn thấp so với mặt bằng chung của huyện nhà.
Một số học sinh do có tính hiếu động nên đã ham mê trò chơi điện tử,
internet,…dẫn đến những hành vi vi phạm đạo đức và dễ lôi kéo nhiều bạn khác.
13/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở

Là liên đội có số đội viên đông, cơ sở vật chất để hoạt động Đội của nhà
trường còn nhiều thiếu thốn. Chính vì vậy hoạt động nề nếp và phong trào thiếu
nhi còn gặp nhiều khó khăn.
Đội ngũ Ban chỉ huy Liên đội, Chi đội, các câu lạc bộ vẫn chưa có nhiều kĩ
năng chỉ huy và thực hiện nhiệm vụ. Một số em đội viên còn nhút nhát, chưa
tích cực tham gia các phong trào Đội.
Cha mẹ học sinh bận làm kinh tế, ít quan tâm đến việc giáo dục con em mình.
Phần đông khoán cho nhà trường; chủ quan, ít quan tâm đến hành vi của con em
mình.
2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên ở liên
đội trung học cơ sở
Trong những năm gần đây Liên đội luôn chú trọng đẩy mạnh việc giáo dục
SKSS cho học sinh, tuy nhiên giáo dục SKSS mới chỉ thực hiện được ở học sinh
khối 8,9 trong bộ môn Sinh học 8. Tuy nhiên, độ tuổi dậy thì ở các em thường là
từ 11 – 12 tuổi đối với các em nữ (lớp 6), và 13 – 14 tuổi đối với các em nam
(lớp 7). Vì vậy, nếu chỉ giáo dục SKSS đối với học sinh lớp 8,9 thì chưa đủ. Mặt
khác, nội dung chương trình giáo dục SKSS cho học sinh phải đến cuối năm học
lớp 8 các em mới được tìm hiểu, lại rơi vào khoảng thời gian các em phải tập
trung ôn thi học kì nên nhiều em không chú trọng học nội dung này khiến hiệu
quả giáo dục SKSS với học sinh đạt không cao.
Mặc dù các em đội viên được tiếp cận với các phương tiện thông tin đại
chúng từ rất sớm, nhưng có nhiều em khi được hỏi về những vấn đề SKSS thì
đều không biết hoặc lơ mơ, có những em còn đặt những câu hỏi như “Cầm tay
có con được không?”, “hôn nhau có con được không?”, “con được đẻ ra từ
đâu?”…. Hay ngay đến cách vệ sinh thân thể tuổi dậy thì như nào cho đúng thì
nhiều em cũng chưa biết rõ được.
Khi bước vào tuổi dậy thì, tâm sinh lý học sinh có những biến đổi rõ rệt, các
em dần có nhưng mối quan hệ về tình bạn khác giới, và có những rung động,
tình yêu tuổi học trò. Ở liên đội tình trạng học sinh yêu sớm diễn ra khá phổ
biến. Người ta thường nói, tình yêu tuổi học trò là tình yêu đẹp và đầy trong

sáng, có nhiều em vẫn giữ được tình yêu ngây thơ, trong sáng của tuổi học trò
14/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
nhưng có nhiều em khi yêu “lý trí không đủ mạnh để điều khiển trái tim”. Ngày
nay, khi đất nước đang trên đà hội nhập, văn hóa và tư tưởng Đông – Tây được
giao thoa với nhau khiến nhiều em có tư tưởng thoáng hơn trong tình yêu. Bên
cạnh đó các em cũng ảnh hưởng nhiều từ phim ảnh, truyện tình cảm, các nguồn
thông tin, phim ảnh không qua kiểm duyệt khiến các em tò mò bắt chước làm
theo; hoặc nhiều em có suy nghĩ rằng yêu là phải yêu hết mình, phải cho đi “cái
ngàn vàng” thì mới gọi là yêu. Quan hệ tình dục không an toàn, không có các
biện pháp tránh thai, không có biện pháp phòng tránh các bệnh lây truyền qua
đường tình dục mang đến nhiều hậu quả nặng nề cho chính bản thân các em.
Nhiều trường hợp đã xảy ra trên địa bàn xã, đó là có một số em nữ độ tuổi
THCS do thiếu hiểu biết về SKSS, quan hệ tình dục không có những biện pháp
phòng tránh thai dẫn đến mang thai nhưng lại không biết rằng mình mang thai,
vẫn hoạt động sinh hoạt như bình thường thậm chí là có những hoạt động mạnh
dẫn đến ảnh hưởng tới cơ thể; một số em không biết mình đã mang thai cho đến
khi bầu 6, 7 tháng hoặc sắp đẻ gia đình cho đi khám thì mới biết là đã mang thai.
Hiện nay một vấn đề nóng đang được toàn thế giới lên án đó chính là “phòng
chống xâm hại tình dục trẻ em”. Lứa tuổi THCS các em không còn là trẻ con
nhưng cũng chưa phải là người lớn, suy nghĩ của các em về xã hội vẫn còn rất
non nớt, ngây thơ, trong sáng, vẫn còn rất màu hồng vì vậy cũng dễ trở thành
nạn nhân cho những đối tượng xấu lợi dụng. Tại Liên đội việc giáo dục phòng
chống xâm hại tình dục trẻ em mới chỉ dừng lại ở quy mô chi đội, do các phụ
trách chi giáo dục các em trong giờ sinh hoạt và mới chỉ diễn ra ở một số chi
đội. Nên có thể nhận thấy, phần lớn đội viên tại Liên đội chưa có những kỹ
năng, phản ứng cần thiết nếu gặp phải những tình huống về xâm hại tình dục trẻ

em.
Từ những thực trạng trên cho thấy, những nhận thức của học sinh về SKSS
còn rất yếu, mà giáo dục SKSS trong chương trình đạt hiệu quả không cao. Để
nâng cao hiệu quả việc giáo dục SKSS cho Đội viên thì đòi hỏi Đội TNTP Hồ
Chí Minh liên đội cũng phải tăng cường tổ chức tuyên truyền hoặc xậy dựng các
mô hình hoạt động Đội có lồng ghép giáo dục SKSS cho toàn bộ Đội viên trong
Liên đội.

15/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
2.3. Những ưu điểm và bất cập trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục
sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua hoạt động Đôi tại Liên Đội
2.3.1. Ưu điểm
Liên đội nằm trên địa bàn của vùng quê, phần lớn các em đều ngoan ngoãn,
dễ bảo, có phần mạnh dạn và nhiệt tình tham gia hoạt động Đội.
Các hoạt động Đội được tổ chức phong phú, sinh động, phần lớn Đội viên có
ý thức tham gia cao, nhiệt tình, tích cực.
Các hoạt động Đội đều được BGH nhà trường, Hội cha mẹ học sinh, Chi
Đoàn nhà trường, các giáo viên chủ nhiệm quan tâm, ủng hộ, giúp đỡ để hoạt
động Đội đạt kết quả cao.
Khi tổ chức hoạt động Đội lồng ghép nội dung giáo dục SKSS, phần lớn đội
viên rất hứng thú, tích cực tham gia, đưa ra các câu hỏi, mong muốn được giải
đáp các thắc mắc về SKSS tuổi vị thành niên.
BGH nhà trường luôn chủ động tạo điều kiện để giáo viên TPT được tham gia
nhiều buổi tập huấn để nâng cao nghiệp vụ chuyên môn.
BGH nhà trường luôn tạo điều kiện để tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa
theo chủ đề nâng cao nhận thức về SKSS cho học sinh.

2.3.2. Bất cập
Một số phụ trách chi - giáo viên chủ nhiệm còn bận rộn với chuyên môn mà
chưa quan tâm nhiều tới hoạt động Đội.
Bên cạnh nhũng đội viên có ý thức tham gia tích cực hoạt động Đội thì vẫn
còn có số ít đội viên chưa thực sự tham gia các hoạt động.
Chưa có sự phối hợp giữa gia đình học sinh và nhà trường trong việc giáo dục
SKSS cho đội viên.
Cơ sở vật chất do sử dụng lâu hỏng hóc, lạc hậu, chưa được thay mới mà nhu
cầu về hạ tầng và trang thiết bị phục vụ cho các hình thức hoạt động Đội ngày
càng tăng cao.
2.3.3. Nguyên nhân
* Nguyên nhân khách quan
Quy mô trường nhỏ nên kinh phí cho các hoạt động Đội hạn chế, ít có những
hoạt động sáng tạo, ít tạo được hứng thú cho học sinh cũng như cho các phụ
trách.
Mặc dù vấn đề về SKSS không còn mới trong xã hội và đã được đưa vào
chương trình giảng dạy trong trường học, tuy nhiên kiến thức cung cấp đến các
em còn nghèo nàn, hạn chế. Mặt khác, vì đây là vấn đề nhạy cảm nên việc

16/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
truyền đạt, chia sẻ giữa thầy và trò, giữa bố mẹ và con cái còn gặp nhiều khó
khăn.
* Nguyên nhân chủ quan
Tâm lý giáo viên chủ nhiệm coi trọng chuyên môn, cho rằng các phong trào
của Đội là của giáo viên TPT nên thường phó mặc, ít quan tâm hoặc có tham gia
cũng mang tính chiếu lệ, chưa nhiệt tình.

Tâm lý học sinh còn e ngại khi tham gia hoạt động Đội, nhiều em còn ngại
ngùng khi nhắc đến vấn đề SKSS vị thành niên.
Tâm lý phụ huynh vẫn coi con mình còn nhỏ, chưa cần thiết phải tìm hiểu
sâu, kỹ về vấn đề SKSS nên chưa có sự phối hợp tốt với nhà trường.
3. Một số giải pháp tổ chức hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản cho đôi
viên thông qua hoạt động tại liên đội trung học cơ sở
3.1. Nâng cao về nhận thức vai trò của giáo dục sức khỏe sinh sản cho đội
ngũ giáo viên, phụ huynh và đội viên
3.1.1. Mục tiêu
Thông qua việc thảo luận về chủ đề SKSS giúp nâng cao hiểu biết về tầm
quan trọng của giáo dục SKSS cho giáo viên, phụ huynh và Đội viên; nâng cao
sự phối hợp giữa phụ huynh với giáo viên và nhà trường trong giáo dục SKSS
cho Đội viên.
3.1.2. Nội dung
Tổ chức các buổi tập huấn, tọa đàm về giáo dục SKSS cho giáo viên, phụ
huynh, đội viên với các chuyên gia có chuyên môn về giáo dục SKSS.
Tổ chức các buổi tọa đàm, giải đáp thắc mắc cho đội viên về SKSS tuổi vị
thành niên.
3.1.3. Điều kiện thực hiện
Phụ huynh luôn ủng hộ các phong trào của Đội để nâng cao nhận thức vai trò
của giáo dục SKSS; BGH và đội ngũ giáo viên phụ trách đưa ra kế hoạch, tổ
chức, tiến hành bài bản cho đội viên. Đội viên tích cực tham gia các phong trào
của Đội.
Phối kết hợp giữa Đoàn xã và Hội Đồng Đội huyện với sự ủng hộ của BGH
trong việc tổ chức các buổi tọa đàm, giải đáp thắc mắc cho Đội viên với các
chuyên gia chuyên sâu về giáo dục SKSS.
Cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng với hoạt động tổ chức của Đội.
3.1.4. Cách thực hiện
17/37

Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Giáo viên TPT xây dựng kế hoạch cho các chương trình tập huấn, tọa đàm với
chuyên gia cho phụ huynh, giáo viên và cho Đội viên trình duyệt BGH, sau đó
xây dựng kế hoạch chương trình cụ thể.
Đối với giáo viên và phụ huynh, xây dựng tổ chức các buổi tọa đàm với các
chuyên gia, các nhà khoa học nghiên cứu chuyên sâu về SKSS vị thành niên,
giúp giáo viên và phụ huynh có những nhìn nhận sâu hơn về SKSS vị thành
niên; từ đó giáo viên sẽ có kiến thức để lồng ghép giáo dục SKSS cho Đội viên
trong các môn học, trong các giờ sinh hoạt hay trong hoạt động ngoài giờ lên
lớp, phụ huynh cũng sẽ có thêm những hiểu biết về sự thay đổi của cơ thể và
tâm lý của con em, những lưu ý về SKSS trong giai đoạn này, từ đó phối kết hợp
giáo dục SKSS cho các con ngoài trường học.
Đối với đội viên, tổ chức các buổi tọa đàm với chuyên gia, với giáo viên hoặc
với các đội viên với nhau thông qua các chương trình ngoại khóa, sinh hoạt theo
chủ đề theo nhóm. Giáo viên TPT xây dựng kế hoạch tổ chức các buổi tọa đàm
giáo dục SKSS cho học sinh theo đặc trưng từng nhóm tuổi, giới tính.
Nhóm

Nội dung giáo dục SKSS

Đội viên khối 6,7

Giáo dục về tuổi dậy thì, những
biến đổi tâm – sinh lí tuổi dậy thì;
hiện tượng kinh nguyệt, cách vệ sinh
thân thể tuổi dậy thì; kỹ năng xử lý
tình huống và chống xâm hại tình dục
đối với trẻ em

Đội viên khối 8, 9

Giáo dục về tình bạn và tình yêu;
giáo dục về sự thụ tinh, quan hệ tình
dục an toàn phòng tránh mang thai và
phòng tránh các bệnh lây truyền qua
đường tình dục, giữ gìn tình yêu trong
sáng, lành mạnh; kỹ năng phòng vệ
cho các em gái…

Tuy nhiên, trong trường hợp có những em ngại ngùng, không dám bày tỏ
quan điểm, thắc mắc của mình trước các bạn khác giới thì có thể chia nhóm
trong các buổi tổ chức tọa đàm theo giới tính để tăng hiệu quả giáo dục cao hơn
18/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
như nhóm các Đội viên nữ lớp 6,7; nhóm Đội viên nam lớp 6, 7; nhóm Đội viên
nữ lớp 8, 9; nhóm Đội viên nam lớp 8, 9.
Tùy vào điều kiện và đặc trưng của liên đội, có thể tổ chức các buổi tọa đàm 2
lần/1 năm học hoặc 4 lần/1 năm học, trong các buổi tọa đàm giáo viên TPT phân
công một số chi Đội chuẩn bị văn nghệ, đóng kịch tình huống theo chủ đề tọa
đàm, tổ chức trò chơi để tăng thêm hứng thú cho Đội viên, nâng cao hiệu quả
giáo dục SKSS.
3.2. Tuyên truyền về giáo dục sức khỏe sinh sản thông qua phát thanh
măng non
3.2.1. Mục tiêu
Qua kênh tuyên truyền, giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết của Đội viên về

SKSS, góp phần nâng cao ý thức thực hiện SKSS trong từng Đội viên.
3.2.2. Nội dung
Tổ chức phát thanh tuyên truyền và giải đáp một số câu hỏi về SKSS, tập
trung giáo dục chủ yếu về tình bạn và tình yêu tuổi học trò trong sáng, lành
mạnh.
3.2.3. Điều kiện thực hiện
Có cơ sở vật chất đầy đủ, giáo viên TPT có kĩ năng quản lý và điều hành hoạt
động.Đội phát thanh măng non hoạt động có trách nhiệm và nhiệt tình.
Có sự phối hợp giữa các giáo viên bộ môn, nhân viên nhà trường trong việc tư
vấn, giải đáp các thắc mắc liên quan đến SKSS cho Đội viên.
3.2.4. Cách thực hiện
1 tháng/ 1 lần đội phát thanh măng non sẽ tổng hợp và chọn ra một số bài viết
hay về giáo dục giữ gìn tình bạn, tình yêu trong sáng, lành mạnh tuổi học trò;
tình yêu nhưng không ảnh hưởng đến học tập, cùng giúp nhau tiến bộ trong học
tập,… để tiến hành phát thanh măng non; tổng hợp và giải đáp một số câu hỏi
thắc mắc của một số bạn đội viên về SKSS gửi về hòm thư “thắc mắc tuổi dậy
thì”
3.3. Giáo dục sức khỏe sinh sản cho đội viên thông qua các hoạt động tập thể

3.3.1. Mục tiêu

19/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Thông qua tổ chức các hoạt động tập thể, giúp Đội viên được trải nghiệm để
có thêm nhận thức về SKSS, xây dựng và hình thành các kỹ năng xử lý tình
huống khi bị xâm hại cơ thể, xâm hại tình dục.
3.3.2. Nội dung

Tổ chức các mô hình hội thi như: đóng kịch, hái hoa dân chủ, hội thi rung
chuông vàng, cuộc thi hiểu biết về SKSS vị thành niên…
3.3.3. Điều kiện thực hiện
Cơ sở vật chất đầy đủ, đáp ứng tổ chức được hoạt động Đội.
Kỹ năng quản lý và kiến thức về vấn đề giáo dục của giáo viên TPT.
Có sự tham gia và hỗ trợ của chuyên gia, giáo viên, nhân viên có kiến thức
sâu kiến thức về SKSS tuổi vị thành niên
Đội viên nhiệt tình tham gia hoạt động Đội.
3.3.4. Cách thực hiện
Bước 1. Chuẩn bị, thiết kế mô hình
Ban Đoàn Đội sẽ căn cứ vào chương trình hoạt động cùng điều kiện nhà
trường để tham mưu với BGH nhà trường về ý tưởng thiết kế mô hình, xây dựng
kế hoạch tổ chức mô hình.
Ban Đoàn Đội sẽ tiến hành thiết kế chương trình với các nội dụng: mục đích,
ý nghĩa; thời gian, địa điểm tổ chức; thành phần, đối tượng tham gia; quy mô tổ
chức, nội dung và hình thức tổ chức. Trong thiết kế luôn nhấn mạnh đến việc
nâng cao hiểu biết về SKSS cho Đội viên thông qua từng nội dung, hình thức tổ
chức…
Bước 2. Triển khai thực hiện mô hình
Giáo viên TPT sẽ phát động và giới thiệu, giải thích về tổ chức mô hình.
Phân công công việc theo kế hoạch tới từng chi Đội, từng Đội viên với nhiệm
vụ, thời gian hoàn thành rõ ràng.
Các chi Đội thực hiện công việc theokế hoạch đã được phổ biến.
Trong quá trình tiến hành, nếu có thay đổi cần linh hoạt, phù hợp.
Nếu có thể nên có buổi tổng duyệt để mô hình được thành công tốt đẹp.
Bước 3.Tổng kết rút kinh nghiệm.
* VÍ DỤ
KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HỘI THI
“TÌM HIỂU SỨC KHỎE SINH SẢN TUỔI VỊ THÀNH NIÊN"
I. Mục đích, yêu cầu

Thông qua hội thi nhằm tuyên truyền về SKSS tuổi vị thành niên cho Đội
viên, nâng cao những hiểu biết của Đội viên về SKSS, những kỹ năng phòng
tránh xâm hại cơ thể.

20/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Tạo không khí sôi động cho Đội viên trong liên đội, qua đó nâng cao hiệu quả
giáo dục SKSS cho Đội viên, góp phần xây dựng môi trường sư phạm trong
sáng, lành mành để Đội viên học tập và rèn luyện.
II. Thời gian – địa điểm
1. Thời gian
Thời gian chuẩn bị: từ ngày ra kế hoạch.
Thời gian diễn ra hội thi: dự kiến vòng sơ khảo: 10/05/2018.
dự kiến vòng chung khảo: 15/05/2018.
2. Địa điểm: Tại sân trường.
III. Đối tượng tham gia và nội dung hội thi
1. Đối tượng tham gia: toàn bộ Đội viên các chi Đội.
2. Nội dung hội thi
Mỗi chi đội lựa chọn cho mình một vấn đề trong giáo dục SKSS cho tuổi vị
thành niên để tham gia hội thi theo từng nhóm khối:
* Nhóm khối 6,7
- Tuổi dậy thì.
- Để cơ thể phát triển tốt khi bước vào tuổi dậy thì.
- Giữ gìn tình bạn và tình bạn khác giới trong sáng.
- Phòng chống xâm hại tình dục trẻ em.
* Nhóm khối 8,9
- Tình bạn và tình yêu; tình yêu trong sáng, lành mạnh.

- Tình dục an toàn và tình dục không an toàn.
- Các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Quan hệ tình dục sớm và hậu quả của quan hệ tình dục sớm đối với học sinh.
- Phòng chống xâm hại tình dục.
3. Hình thức hội thi
Hội thi được tổ chức theo từng nhóm khối: nhóm khối 6, 7 và nhóm khối 8, 9
theo 2 vòng:
A. Vòng sơ khảo
Gồm 3 phần:
- Phần 1.Chào hỏi
Mỗi chi Đội có không quá 10 Đội viên tham gia
Các đội giới thiệu về chi Đội mình, các thành viên tham gia, thông điệp mà
đội mình mang tới hội thi.
+ Hình thức có thể kết hợp múa hát, đóng kịch. Thời gian: không quá 5 phút.
+ Yêu cầu: Sinh động, hấp dẫn, sáng tạo, nổi bật thông điệp muốn truyền tải.
+ Thang điểm: 30 điểm.
- Phần 2.Tài năng
21/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
Không giới hạn số lượng Đội viên tham gia.
Các đội truyền tải nội dung tuyên truyền về giáo dục SKSS tuổi vị thành niên
đã lựa chọn.
+ Hình thức: múa hát, đóng kịch, hùng biện… về nội dụng tuyên truyền
+ Yêu cầu: Sinh động, hấp dẫn, nội dung phù hợp, không lố bịch, phản cảm.
+ Thang điểm: 50 điểm.
- Phần 3. Hiểu biết
Mỗi đội chọn ra 3 Đội viên am hiểu về những vấn đề trong giáo dục SKSS để

tham gia phần thi.
+ Hình thức: các đội sẽ cùng trả lời các câu hỏi liên quan đến giáo dục SKSS
tuổi vị thành niên theo hình thức lựa chọn đáp án đúng nhất trong thời gian nhất
định.
+ Thang điểm: Mỗi câu trả lời đúng được cộng 5 điểm, với câu trả lời sai sẽ
không được điểm/ tổng số 10 câu hỏi. Tổng điểm phần thì này: 50 điểm.
Tổng điểm 3 phần: 130 điểm. 4 đội đạt điểm cao nhất của từng nhóm khối sẽ
tham gia vào vòng chung khảo hội thi “tìm hiểu về sức khỏe sinh sản tuổi vị
thành niên”.
B. Vòng chung khảo
Gồm 3 phần thi trong đó nội dung, thang điểm và hình thức thi phần 1, phần 2
giống với vòng sơ khảo.
- Phần 3. Hiểu biết
+ Hình thức: 4 đội trong các nhóm khối thi đấu với nhau theo hình thức đưa
ra một câu hỏi tình huống để các đội còn lại thảo luận và đưa ra câu trả lời.
+ Yêu cầu: tình huống hỏi hay, phù hợp; câu trả lời có tính sáng tạo, sát với
đáp án của đội đưa ra câu hỏi.
+ Thang điểm: 50 điểm (câu hỏi tình huống: 25 điểm; trả lời câu hỏi: 25
điểm).
Tổng điểm của 3 phần thi: 130 điểm.
IV. Cơ cấu giải thưởng
Mỗi nhóm khối cơ cấu gồm 1 giải nhất, 2 giải nhì.
3.4. Xây dựng hòm thư “Thắc mắc tuổi dậy thì”
3.4.1. Mục tiêu
Thông qua hoạt động, giúp giải đáp những thắc mắc khó nói của Đội viên,
giúp Đội viên hiểu các kiến thức cơ bản về sức khỏe sinh sản vị thành niên;
quyền trẻ em, phòng chống HIV/AIDS; những khúc mắc về tuổi dậy thì, thay
đổi tâm sinh lý lứa tuổi, giới tính…
22/37

Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
3.4.2. Nội dung
Trả lời những câu hỏi thắc mắc về giới tính, tuổi dậy thì, về những thay đổi
tâm sinh lý của Đội viên…
3.4.3. Điều kiện thực hiện
Có sự phối hợp, tham gia của các chuyên gia tâm lý, chuyên gia về chăm sóc
SKSS cùng với các giáo viên bộ môn, nhân viên có liên quan đến vấn đề giáo
dục SKSS tuổi vị thành niên.
3.4.4. Cách thực hiện
Chuẩn bị bảng tin, 1 hòm thư “thắc mắc tuổi dậy thì” và phổ biến đến các
Đội viên.
Giáo viên TPT phát cho các chi Đội mẫu phiếu hỏi với màu sắc khác nhau
cho từng khối để dễ dàng phân loại các câu hỏi về SKSS theo từng nhóm tuổi.
Các Đội viên sẽ viết câu hỏi, hoặc tâm sự muốn được giải đáp vào phiếu và gửi
đến hòm thư "thắc mắc tuổi dậy thì".
Hàng tháng, giáo viên TPT và Ban chỉ huy liên đội sẽ tổng hợp, phân loại
những câu hỏi, vấn đề cần giải đáp của các Đội viên sau đó gửi đến các chuyên
gia để giải đáp thắc mắc. Những câu hỏi hay và hỏi nhiều, sau khi đã giải đáp sẽ
được viết lên bảng tin, còn các câu hỏi còn lại sẽ được phân loại theo từng khối
và chuyển về cho các phụ trách chi để giải đáp cho Đội viên trong các giờ sinh
hoạt hoặc hoạt động ngoài giờ lên lớp.
4. Kết quả khảo nghiệm
4.1. Mục đích khảo nghiệm
Khẳng định tính cấn thiết và tính khả thi của các biện pháp giáo dục SKSS
thông qua việc tham gia các hoạt động giáo dục do Đội tổ chức.
4.2. Nội dung khảo nghiệm
Phát phiếu điều tra, phỏng vấn 200 Đội viên thuộc 4 khối lớp, mỗi khối lớp
khoảng 50 Đội viên tham gia và điều tra, phỏng vấn 30 giáo viên đang giảng dạy

tại Liên đội.

23/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
4.3. Kết quả khảo nghiệm
Tổng hợp kết quả đánh giá, nhận xét của 200 em Đội viên và 30 giáo viên tại
Liên đội, tác giả thu được kết quả như sau:
Bảng 1. Kết quả khảo nghiệm tính cấn thiết và tính khả thi đối với các biện
pháp giáo dục SKSS thông qua các hoạt động Đội tại Liên đội của Đội viên

TT

Nội dung khảo nghiệm

Tính cần thiết
RCT

CT

KCT

Tính khả thi
RKT

KT

KKT

29
9 167
26
phiếu phiếu phiếu Phiếu

7
phiếu

1

Nâng cao nhận thức, vai trò của 162
giáo dục SKSS cho đội ngũ giáo viên, phiếu
phụ huynh và Đội viên

2

Tuyên truyền về giáo dục SKSS 159
33
8
163
31
6
thông qua phát thanh măng non
phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu

3

Giáo dục SKSS cho Đội viên thông 167
28

5
161
33
6
qua hoạt động tập thể (hội thi đóng phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
kịch, rung chuông vàng theo chủ đề
tìm hiểu SKSS)

4

Xây dựng hòm thư “Thắc mắc tuổi 153
39
8
153
42
5
dậy thì”
phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
Bảng 2. Kết quả khảo nghiệm tính cấn thiết và tính khả thi đối với các biện
pháp giáo dục SKSS thông qua các hoạt động Đội tại Liên đội của giáo viên

TT

Nội dung khảo nghiệm

Tính cần thiết
RCT

CT

KCT

Tính khả thi
RKT

KT

KKT

1

Nâng cao nhận thức, vai trò của
24
5
1
26
4
1
giáo dục SKSS cho đội ngũ giáo viên, phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
phụ huynh và Đội viên

2

Tuyên truyền về giáo dục SKSS
28
1
1
28
1
1

thông qua phát thanh măng non
phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
24/37


Giáo dục sức khỏe sinh sản cho Đội viên thông qua các hoạt động Đội
tại Liên Đội trung học cơ sở
3
Giáo dục SKSS cho Đội viên thông
25
3
2
24
5
1
qua hoạt động tập thể (hội thi đóng phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
kịch, rung chuông vàng theo chủ đề
tìm hiểu SKSS)
4

Xây dựng hòm thư “Thắc mắc tuổi
26
4
1
24
4
2
dậy thì”
phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu phiếu
Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp giáo dục

SKSS thông qua các hoạt động Đội tại Liên đội cho thấy các biện pháp đưa ra là
rất cần thiết và có tính khả thi cao.
* Cụ thể
Biện pháp 1: “Nâng cao nhận thức, vai trò của giáo dục SKSS cho đội ngũ
giáo viên, phụ huynh và Đội viên”, tính rất cần thiết là 198 phiếu (86,08%), tính
rất khả thi 193 phiếu (83,91%).
Biện pháp 2: “Tuyên truyền về giáo dục SKSS thông qua phát thanh măng
non”, tính rất cần thiết là 187 phiếu (81,30%), tính rất khả thi là 187 phiếu
(81,30%).
Biện pháp 3: “Giáo dục SKSS cho Đội viên thông qua hoạt động tập thể”,
tính cần thiết là 192 phiếu (83,47%), tính rất khả thi 185 phiếu (80,43%).
Biện pháp 4: “Xây dựng hòm thư “Thắc mắc tuổi dậy thì””, tính rất cần thiết
là 179 phiếu (77,82%), tính rất khả thi là 177 phiếu (76,95%).
Từ kết quả trên cho thấy các em đội viên và giáo viên đánh giá cao về các
biện pháp giáo dục SKSS thông qua các hoạt động Đội để nâng cao nhận thức
cho Đội viên, xây dựng và hình thành các kỹ năng xử lý tình huống trong các
tình huống bị xâm hại cho Đội viên, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục SKSS cho
trẻ vị thành niên tại trường THCS.

25/37