Tìm hiểu thực trạng và một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch năm của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (305.97 KB, 57 trang )
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
MỤC LỤC
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
LỜI NÓI ĐẦU...............................................................................................................................1
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ HOẠCH HÀNG NĂM........................................2
I. Khái niệm kế hoạch.....................................................................................2
II. Vai trò của lập kế hoạch............................................................................3
III. Phân loại hệ thống kế hoạch của tổ chức................................................4
1.Theo cấp kế hoạch......................................................................................5
2. Theo thời gian của kế hoạch......................................................................7
3. Phân loại theo cấp quản lý.........................................................................8
4. Công tác lập kế hoạch hàng năm...............................................................9
IV. Quy trình lập kế hoạch...........................................................................10
4.1. Xác định thực trạng..............................................................................10
4.2. Thiết lập các mục tiêu, chỉ tiêu.............................................................10
4.3. Đánh giá tính khả thi của mục tiêu.......................................................10
4.4. Phác thảo kế hoạch hoạt động..............................................................10
4.5. Xác định nguồn tài chính......................................................................11
4.6. Xác định các chỉ số giám sát................................................................11
4.7. Trình bày kế hoạch...............................................................................11
V. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lập kế hoạch hàng năm..............12
5.1. Hệ thống mục tiêu, chiến lược của tổ chức..........................................12
5.2. Sự hạn chế của các nguồn lực..............................................................13
5.3. Biến động của môi trường xung quanh................................................13
5.4. Hệ thống thông tin................................................................................13
5.5. Năng lực của chuyên gia lập kế hoạch.................................................14
5.6. Cơ chế quản lý kinh tế và kế hoạch hóa của Nhà nước........................14
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH HÀNG NĂM CỦA CỤC
KINH TẾ HỢP TÁC VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN.......................................................15
I. Giới thiệu chung về Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn.......15
1. Chức năng, nhiệm vụ của Cục.................................................................15
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
2. Cơ cấu tổ chức.........................................................................................17
2.1. Cơ cấu tổ chức của Cục....................................................................17
2.2. Bộ máy quản lý................................................................................17
2.3. Tổ chức bộ máy tại các địa phương.................................................17
II. Thực trạng công tác lập kế hoạch hàng năm.........................................18
1. Hệ thống kế hoạch hóa của Cục..............................................................18
1.1. Hệ thống kế hoạch của nền kinh tế quốc dân...................................18
1.2. Nội dung của bản Kế hoạch hàng năm của Cục...............................20
2. Các căn cứ cho công tác lập kế hoạch năm 2010 của Cục......................22
2.1. Căn cứ pháp lý.................................................................................22
2.2. Căn cứ thực tiễn...............................................................................23
3. Quy trình lập kế hoạch của Cục..............................................................23
3.1. Đánh giá thực trạng và xu thế.........................................................23
3.2. Đề xuất quan điểm phát triển của kỳ kế hoạch tới, xây dựng và lựa
chọn mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể đối với lĩnh vực hợp tác xã và phát triển
nông thôn.................................................................................................24
3.3. Xác định các chính sách và giải pháp thực hiện các chỉ tiêu đề ra...28
3.4. Xây dựng cơ chế, hệ thống giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch 28
4. Tiến độ thời gian của công tác lập kế hoạch...........................................33
5. Chế độ báo cáo........................................................................................34
III. Một số phương pháp, công cụ sử dụng trong quá trình lập kế hoạch.....34
1. Các phương pháp phân tích hệ thống thông tin.......................................34
2. Công cụ phân tích....................................................................................37
IV. Đánh giá công tác lập kế hoạch của Cục...............................................38
1. Đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch của Cục......................................38
2. Đánh giá công tác lập kế hoạch của Cục.................................................40
2.1. Những kết quả đạt được...................................................................40
2.2. Những tồn tại hạn chế......................................................................41
CHƯƠNG III: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH CỦA
CỤC...............................................................................................................................................42
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
1. Đổi mới tư duy về kế hoạch......................................................................42
2. Đổi mới phương pháp lập kế hoạch.........................................................45
3. Nâng cao năng lực cán bộ làm công tác kế hoạch..................................50
4. Hoàn thiện hệ thống thông tin và kiểm tra.............................................51
5. Nâng cao khả năng nghiên cứu và dự báo..............................................52
KẾT LUẬN..................................................................................................................................53
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................54
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
KH
Kế hoạch
KTHT & PTNN
Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn
KTXH
Kinh tế xã hội
KHPT KTXH
Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
KHĐT
Kế hoạch đầu tư
NNPTNT
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
LỜI NÓI ĐẦU
Công tác quản lý bao gồm các nội dung chính: Lập kế hoạch, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm tra. Trong đó chức năng lập kế hoạch là quá trình đầu tiên,
không thể thiếu với công tác quản lý. Lập kế hoạch đóng vai trò quan trọng
trong việc quyết định chất lượng hoạt động của tổ chức. Đặc biệt, đối với các cơ
quan nhà nước, công tác kế hoạch luôn giữ một vai trò rất quan trọng. Tuy
nhiên, theo em nhận thấy thì: việc đổi mới công tác lập kế hoạch trong lĩnh vực
tư nhân diễn ra nhanh chóng, cùng với đó là sự thay đổi tư duy, phương thức và
công cụ. Tuy nhiên, công tác lập kế hoạch tại những cơ quan nhà nước vẫn chậm
hơn so với khu vực tư nhân, điều này có thể do tư duy, cơ chế hay cơ sở khoa
học của công tác đổi mới quản lý ở khu vực nhà nước vẫn còn chưa được hoàn
thiện. Chính vì vậy, để làm rõ hơn về công tác lập kế hoạch trong thực tế, em đã
lựa chọn đề tài cho chuyên đề của mình là: “Tìm hiểu thực trạng và một số
giải pháp nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch năm của Cục Kinh tế
hợp tác và Phát triển nông thôn – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn”. Chuyên đề gồm có 3 phần:
Chương I. Lý luận chung về kế hoạch hàng năm
Chương II. Thực trạng công tác lập kế hoạch hàng năm của Cục
Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn
Chương III. Một số giải pháp nâng cao công tác lập kế hoạch của Cục
Thông qua chuyên đề này, em hy vọng sẽ vận dụng được những kiến thức
đã học được để làm rõ về công tác lập kế hoạch tại một cơ quan nhà nước. Đồng
thời hy vọng đóng góp một số ý kiến của mình nhằm có thể đưa ra một số giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác lập kế hoạch.
Xin cám ơn Cô giáo Đoàn Thị Thu Hà đã hướng dẫn và các anh chị trong
Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đã giúp đỡ cho em hoàn thành
chuyên đề này. Em hy vọng sẽ nhận được sự đóng góp ý kiến để chuyên đề của
mình hoàn thiện hơn.
Trương Đức Giang
1
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CHƯƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ HOẠCH HÀNG NĂM
I. Khái niệm kế hoạch
Lập kế hoạch là chức năng đầu tiên trong bốn chức năng của quản lý là
lập kế hoạch , tổ chức , lãnh đạo và kiểm tra. Lập kế hoạch là một trong những
công việc quan trọng trong một tổ chức bởi vì nó gắn liền với việc lựa chọn mục
tiêu và chương trình hành động trong tương lai, giúp tổ chức nhận định được các
hoạt động khác còn lại nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu đề ra. Một tổ chức
càng lớn thì công tác lập kế hoạch càng được coi trọng và được chia làm nhiều
tầng lớp, với mức độ cụ thể khác nhau.
Lập kế hoạch cũng có nhiều khái niệm. Nếu đứng trên góc độ ra quyết
định thì : “ Lập kế hoạch là một loại ra quyết định đặc thù để xác định một
tương lai cụ thể mà các nhà quản lý mong muốn cho tổ chức của họ “. Quản lý
có bốn chức năng cơ bản là lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra . Lập kế
hoạch có thể ví như là bắt đầu từ rễ cái của một cây sồi lớn , rồi từ đó mọc lên
các “ nhánh” tổ chức , lãnh đạo và kiểm tra. Xét theo quan điểm này thì lập kế
hoạch là chức năng được thực hiện đầu tiên trong mỗi quá trình quản lý. Tuy
vậy, khái niệm này chưa thể hiện được sự tiếp diễn, phản ánh và thích ứng với
những biến động trong môi trường của công tác lập kế hoạch. Vì vậy còn có
những khái niệm bổ sung ví dụ như: “Lập kế hoạch là một quá trình bắt đầu từ
việc thiết lập các mục tiêu , quyết định các chiến lược , các chính sách , kế
hoạch chi tiết để đạt được mục tiêu đã định. Lập kế hoạch cho phép thiết lập các
quyết định khả thi và bao gồm cả chu kỳ mới của việc thiết lập mục tiêu và
quyết định chiến lược nhằm hoàn thiện hơn nữa.” (Steiner). Khái niệm như vậy
cho thấy kế hoạch được xem là một quá trình tiếp diễn phản ánh và thích ứng
được với những biến động diễn ra trong môi trường của mỗi tổ chức, đó là quá
trình thích ứng với sự không chắc chắn của môi trường bằng việc xác định trước
các phương án hành động để đạt được mục tiêu cụ thể của tổ chức.
Tại Việt Nam nhiều người hiểu đơn giản: Kế hoạch là những chỉ tiêu, con
số dự kiến, ước tính trước cho kết quả của một nhiệm vụ cụ thể nào đó. Những
chỉ tiêu đó thường được mong muốn là cao nhất phù hợp với pháp luật và khả
2
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
năng của đơn vị. Tuy nhiên không phải bất cứ lúc nào những chỉ tiêu này cũng
được tính toán một cách có cơ sở khoa học và cơ sử thực tế mà mang tính khả
năng, không tính toán đến những yếu tố bất ngờ. Cụ thể hơn, có thể là việc quyết
định xem tương lai phải làm gì? Làm như thế nào? Khi nào làm? Ai làm?
Tóm lại, lập kế hoạch là hoạt động chủ quan, có ý thức, tổ chức của con
người, bao gồm quá trình xác định các mục tiêu và lựa chọn các phương thức để
đạt được mục tiêu đó.
II. Vai trò của lập kế hoạch
Xét trong phạm vi toàn bộ nền kinh tế quốc dân thì kế hoạch là một trong
những công cụ điều tiết chủ yếu của Nhà nước. Còn trong phạm vi một doanh
nghiệp hay một tổ chức thì lập kế hoạch là khâu đầu tiên, là chức năng quan trọng
của quá trình quản lý và là cơ sở để thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh có
hiệu quả cao, đạt được mục tiêu đề ra. Lập kế hoạch có những vai trò sau:
- Định hướng hoạt động của tổ chức: Trọng tâm của công tác lập kế hoạch
là thiết lập các mục tiêu mong muốn của tổ chức, đặt ra mục tiêu nhỏ cho từng
thời kỳ. Tổ chức không thể hoạt động được nếu không cùng nhắm đến một
hướng, nếu không sẽ bị tan rã thành nhiều mảnh. Ngoài ra, việc khan hiếm
nguồn lực, nhất là: vốn, lao động có tay nghề và kỹ thuật tiên tiến khiến cho các
nguồn lực này cần được định hướng vào những mục tiêu được ưu tiên.
- Ứng phó với sự bất ổn định của môi trường : Môi trường xung quanh tổ
chức luôn thay đổi. Môi trường ở đây có thể là môi trường bên ngoài hoặc môi
trường bên trong tổ chức. Chính vì vậy, lập kế hoạch có tác dụng làm giảm tính
bất ổn định của doanh nghiệp, hay tổ chức. Sự bất ổn định và thay đổi của môi
trường làm cho công tác lập kế hoạch trở thành tất yếu và rất cần thiết đối với
mỗi doanh nghiệp, mỗi nhà quản lý. Lập kế hoạch buộc những nhà quản lý phải
nhìn về phía trước, dự đoán được những thay đổi trong nội bộ cũng như môi
trường bên ngoài và cân nhắc các ảnh hưởng của chúng để đưa ra những giải
pháp ứng phó thích hợp.
- Phối hợp hoạt động giữa các bộ phận trong tổ chức: Lập kế hoạch làm
giảm được sự chồng chéo và những hoạt động làm lãng phí nguồn lực của tổ
Trương Đức Giang
3
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
chức. Lập kế hoạch phân chia hoạt động của tổ chức thành những công việc nhỏ
hơn và thiết lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận trong tổ chức để đạt được
mục tiêu. Khi lập kế hoạch thì những mục tiêu phải được xác định, những
phương thức tốt nhất để đạt mục tiêu cần được lựa chọn kỹ càng nên sẽ sử dụng
nguồn lực một cách có hiệu quả, cực tiểu hoá chi phí bởi vì kế hoạch sẽ lựa chọn
ra quá trình tối ưu nhất.
- Thiết lập cơ sở cho việc điều chỉnh hoạt động: lập kế hoạch sẽ thiết lập
được những tiêu chuẩn tạo điều kiện cho công tác kiểm tra đạt hiệu quả cao.
Một khi tổ chức không xác định được là mình phải đạt tới cái gì và đạt tới bằng
cách nào thì đương nhiên sẽ không thể xác định đựợc liệu mình có thực hiện
được mục tiêu hay chưa. Hơn nữa nó cũng không thể có được những biện pháp
để điều chỉnh kịp thời khi có những lệch lạc xảy ra. Do vậy, có thể kế hoạch là
cơ sở của hoạt động kiểm tra.
Như vậy, lập kế hoạch là công tác rất quan trọng với mỗi tổ chức. Nếu
không có kế hoạch thì nhà quản lý có thể không biết họ cần phải đi về đâu, phải
tổ chức, khai thác con người và các nguồn lực khác của tổ chức như thế nào, khi
nào thì tổ chức không đi đúng hướng. Không có kế hoạch , tổ chức sẽ rất khó đạt
được mục tiêu của mình, họ không biết khi nào và ở đâu cần phải làm gì .
III. Phân loại hệ thống kế hoạch của tổ chức
Các kế hoạch của tổ chức có thể được phân loại theo một số các tiêu thức
khác nhau. Mỗi cách phân loại này dựa trên một đặc điểm riêng của công tác kế
hoạch, bởi vì kế hoạch là một hoạt động quan trọng và bao trùm lên nhiều lĩnh
vực, ở nhiều cấp độ khác nhau. Chính vì vậy việc phân loại hệ thống thế hoạch
là cần thiết. Tuy nhiên, các loại kế hoạch này đều phải có mối liên hệ chặt chẽ
với nhau theo định hướng chung nhắm vào mục tiêu cao nhất của tổ chức.
1.Theo cấp kế hoạch
Kế hoạch bao gồm kế hoạch chiến lược và kế hoạch tác nghiệp.
Trương Đức Giang
4
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Kế hoạch chiến lược được hình thành bởi các nhà quản lý cấp cao, nhằm
xác định những mục tiêu tổng thể cho tổ chức. Kế hoạch chiến lược liên quan
đến mối quan hệ giữa con người với con người của tổ chức với các con người
của tổ chức khác. Kế hoạch tác nghiệp bao gồm những chi tiết cụ thể hóa của kế
hoạch chiến lược thành những hoạt động hàng năm, hàng quý, hàng tháng, hàng
tuần thậm chí hàng ngày. Mục đích của kế hoạch tác nghiệp là bảo đảm mọi
người trong tổ chức đều hiểu về các mục tiêu của tổ chức và xác định rõ trách
nhiệm của họ liên quan như thế nào trong việc thực hiện hiện các mục tiêu đó
nhằm đạt được kế quả dự kiến. Kế hoạch tác nghiệp có xây dựng để sử dụng
một lần, có loại được xây dựng để sử dụng nhiều lần.
Kế hoạch chiến lược
(Đường lối, chính sách, chiến lược)
Kế hoạch tác nghiệp
Sử dụng một lần
Sử dụng nhiều lần
Chương trình
Chính sách
Dự án
Thủ tục
Ngân sách
Quy tắc
Phân loại kế hoạch theo cấp kế hoạch
a. Kế hoạch tác nghiệp xây dựng một lần và sử dụng một lần:
- Chương trình: bao gồm một số các mục đích, chính sách, thủ tục, quy
tắc, các nhiệm vụ được giao, các bước tiến hành, các nguồn lực có thể huy động
và yếu tố khác. Chương trình được hỗ trợ bằng ngân quỹ cần thiết. Một chương
trình quan trọng thường ít khi đứng một mình, thường là bộ phận của một hệ
thống phức tạp. Chương trình thường có mục tiêu lớn, quan trọng, mang tính
độc lập tương đối trong quá trình phân bổ các nguồn lực để thực hiện mục tiêu.
Trương Đức Giang
5
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Dự án: có mục tiêu thường cụ thể, quan trọng, mang tính độc lập tương
đối. Nguồn lực để thực hiện mục tiêu thường phải rõ ràng đối với tất cả các hình
thái nguồn lực theo thời gian và không gian.
- Ngân sách: là bản tường trình các kết quả mong muốn bằng các con số.
Có thể coi đó là chương trình được “số hóa”. Ngân quỹ ở đây không đơn thuần
là ngân quỹ bằng tiền mà còn có ngân quỹ thời gian, nhân công, máy móc thiết
bị, ngân quỹ nguyên vật liệu.
b. Kế hoạch tác nghiệp xây dựng một lần và sử dụng nhiều lần:
- Chính sách: là quan điểm, phương hướng và cách thức chung để ra quyết
định trong tổ chức. Trong một tổ chức có thể có nhiều loại chính sách khác nhau
cho những mảng hoạt động trọng yếu của tổ chức mình. Chính sách là kế hoạch
theo nghĩa nó là những quy định chung để hướng dẫn hay khai thông cách suy
nghĩ và hành động khi ra quyết định. Các chính sách giúp cho việc giải quyết
các vấn đề trong các tình huống nhất định và giúp cho việc thống nhất các kế
hoạch khác nhau của tổ chức. Các chính sách là tài liệu chỉ dẫn cho việc ra quyết
định trong phạm vi co dãn nào đó. Chính sách khuyến khích sự tự do sáng tạo
nhưng vẫn trong khuôn khổ một giới hạn nào đó, tùy thuộc vào các chức vụ và
quyền hạn trong tổ chức.
- Thủ tục: là các kế hoạch thiết lập một phương pháp cần thiết cho việc
điều hành các hoạt động trong tương lai. Đó là sự hướng dẫn hành động, là việc
chỉ ra một cách chi tiết, biện pháp chính xác cho một hoạt động nào đó cần phải
thực hiện. Đó là chuỗi các hoạt động cần thiết theo thứ tự, theo cấp bậc quản lý.
- Quy tắc: là giải thích những hành động nào có thể làm, những hành động
nào không được làm. Đây là loại kế hoạch đơn giản. Quy tắc không giống thủ
tục ở chỗ nó hướng dẫn hành động không theo trình tự thời gian. Hơn nữa các
chính sách hướng dẫn việc ra quyết định trong khi quy tắc cũng hướng dẫn
nhưng không cho phép lựa chọn trong việc ra quyết định mà chỉ là áp dụng
chúng. Vì vậy so với quy tắc và thủ tục, chính sách có sự linh hoạt cao hơn.
2. Theo thời gian của kế hoạch
Trương Đức Giang
6
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Theo thời gian thì kế hoạch thường được chia làm 3 loại: kế hoạch dài
hạn, kế hoạch trung hạn, kế hoạch ngắn hạn.
- Kế hoạch dài hạn : Là kế hoạch cho thời kỳ từ 5 năm trở lên nhằm xác
định các lĩnh vực hoạt động của tổ chức, xác định các mục tiêu, chính sách, giải
pháp dài hạn … do những cấp quản lý cao đưa ra, mang tính tập trung cao và
bao quát, linh hoạt.
- Kế hoạch trung hạn: Là kế hoạch cho thời kỳ từ 1 đến 5 năm nhằm phác
thảo các chính sách, chương trình trung hạn để thực hiện các mục tiêu được
hoạch định trong chiến lược của tổ chức. Kế hoạch trung hạn ít tập trung và ít
uyển chuyển hơn kế hoạch dài hạn. Kế hoạch trung hạn được đưa ra bởi các
quản lý cấp trung trong tổ chức.
- Kế hoạch ngắn hạn : Là kế hoạch cho thời kỳ dưới 1 năm , là sự cụ thể
hoá những nhiệm vụ, chương trình hành động dựa vào mục tiêu chiến lược, kế
hoạch chiến lược, các căn cứ xây dựng kế hoạch phù hợp với điều kiện năm kế
hoạch do cấp quản lý trực tiếp của đơn vị lập lên. Kế hoạch này mang tính cục
bộ, phạm vi nhỏ, thường cứng nhắc, ít linh hoạt .
Ba loại kế hoạch trên có quan hệ hữu cơ với nhau .Trong đó, kế hoạch dài
hạn giữ vai trò trung tâm , chỉ đạo trong hệ thống kế hoạch của tổ chức, là cơ sở
để xây dựng kế hoạch trung hạn và kế hoạch hằng năm.
Trương Đức Giang
7
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Kế hoạch ngắn hạn:
Kế hoạch hàng năm
Phân công nhiệm vụ
Kế hoạch trung hạn:
Kế hoạch 5 năm
Chương trình, dự án quốc gia
Kế hoạch dài hạn:
Chiến lược phát triển KTXH
Quy hoạch tổng thể
0
1 năm
Thời gian
5 năm
Phân loại kế hoạch theo thời gian
3. Phân loại theo cấp quản lý
Tùy thuộc vào tầm quan trọng của kế hoạch mà nó được xây dựng và
thông qua bởi một cấp quản lý nhất định. Theo đó kế hoạch càng quan trọng thì
càng cần phải được đưa ra bởi cấp quản lý cao hơn. Có những kế hoạch ngắn
hạn nhưng có phạm vi tác động lớn cũng cần được đưa ra bởi cấp quản lý cao.
Sơ đồ dưới đây thể hiện phân cấp kế hoạch tại tổ chức là Nhà nước.
Trương Đức Giang
8
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Quốc hội, Chính phủ
Chiến lược phát triển, quy
hoạch tổng thể, ngân sách quốc
gia hàng năm
Bộ, cơ quan ngang Bộ, Tỉnh
Chiến lược phát triển ngành, kế
hoạch hàng năm, kế hoạch phát
triển KTXH tỉnh, dự án quốc
gia
Vụ, cục, cơ quan dưới Bộ,
huyện, sở ban ngành địa
phương, xã phường…
Chương trình, dự án, kế hoạch
hàng năm, ngân sách hàng năm
Các đơn vị nhỏ hơn: chi cục,
phòng, ban, cá nhân..
Phương hướng nhiệm vụ hàng
năm, nội quy tổ chức…
Phân loại kế hoạch theo cấp quản lý
4. Công tác lập kế hoạch hàng năm
Lập kế hoạch hàng năm là một trong những nội dung của công tác lập kế
hoạch. Kế hoạch hàng năm là một loại kế hoạch ngắn hạn, không mang tính
chiến lược. Tuy nhiên, kế hoạch hàng năm là một phần tất yếu không thể thiếu
nhằm làm cụ thể hóa nội dung của kế hoạch chiến lược, kế hoạch trung và dài
hạn. Từ đó giúp tổ chức thấy được các mục tiêu trước mắt và định hướng các
hoạt động cụ thể hơn nhằm đạt được mục tiêu đó. Kế hoạch hàng năm đảm bảo
cho sự sẵn sàng ứng phó với môi trường của tổ chức. Bởi tương lai càng xa thì
kết quả càng kém chắc chắn, kế hoạch hàng năm giúp cho việc kiểm tra cũng trở
Trương Đức Giang
9
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nên dễ dàng hơn và nhanh chóng nhận ra những sai sót của tổ chức nhằm điều
chỉnh tổ chức đi đúng hướng.
Đối với tổ chức là cơ quan nhà nước, kế hoạch hàng năm ngoài mục đích
đánh giá kết quả của chương trình, dự án, kế hoạch được giao mà còn nhằm
phân tích hiệu quả của các phương án, tìm ra những tồn tại, vướng mắc, phản
ánh kịp thời tình hình thực tế ở cơ sở để có thể rút kinh nghiệm, thay đổi để
nâng cao hiệu quả hoạt động trong năm tới.
IV. Quy trình lập kế hoạch
Lập kế hoạch là một nhiệm vụ, công tác mang tính khoa học và chặt chẽ
cao. Vì vậy, công tác lập kế hoạch cũng đòi hỏi một quy trình lập kế hoạch
thống nhất. Quy trình lập kế hoạch thông thường gồm có các bước:
4.1. Xác định thực trạng: là điểm bắt đầu của quá trình lập kế hoạch.
Nội dung cơ bản là hiểu biết môi trường bên trong và bên ngoài của tổ chức.
Các yếu tố bên trong tổ chức bao gồm như: nguồn lực, cơ cấu, chính sách, văn
hóa... Các yếu tố bên ngoài của tổ chức bao gồm: xu thế trong nước và quốc tế,
tiến bộ của khoa học và công nghệ... Nắm được thực trạng của tổ chức là cơ sở
tối quan trọng để công tác lập kế hoạch đảm bảo cơ sở thực tiễn, phù hợp với
năng lực của đơn vị và biến động của môi trường.
4.2. Thiết lập các mục tiêu, chỉ tiêu: là xác định rõ thời hạn thực hiện
và lượng hóa mục tiêu đến mức cao nhất có thể. Mục tiêu tổ chức bao gồm mục
tiêu định tính vào mục tiêu định lượng. Các mục tiêu cần được tổ chức, phân
nhóm, ưu tiên thứ tự thực hiện. Quan trọng nhất là các mục tiêu cần thật rõ ràng,
có thể đo lường được và mang tính khả thi. Ngoài ra cần xác định rõ trách nhiệm
trong việc thực hiện mục tiêu và thời hạn cần phải hoàn thành.
4.3. Đánh giá tính khả thi của mục tiêu: đây là bước rà soát lại hệ thống
mục tiêu, chỉ tiêu mà tổ chức đã đặt ra. Trong bước này, cần vận dụng những kết
quả của bước một “Xác định thực trạng” nhằm lựa chọn ra hệ thống mục tiêu có
hiệu quả nhất dựa trên đánh giá ban đầu về tổ chức và môi trường.
4.4. Phác thảo kế hoạch hoạt động: là việc tìm ra và nghiên cứu các
phương án hành động để lựa chọn. Sau khi đã có được hệ thống mục tiêu của tổ
Trương Đức Giang
10
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
chức, cần lên kế hoạch cụ thể các hoạt động cần phải được tiến hành nhằm đạt
được mục tiêu. Trong giai đoạn này, có thể có nhiều phương án được đưa ra
cùng nhằm đến mục tiêu đã có. Chính vì vậy, cần giảm bớt các phương án lựa
chọn, chỉ những phương án có triển vọng nhất được đưa ra phân tích. Khi đánh
giá các phương án cần dựa trên các tiêu chuẩn phù hợp với các mục tiêu và
trung thành cao nhất với các tiền đề đã xác định.
4.5. Xác định nguồn tài chính: tất cả các hành động chính sách đều cần
có nguồn tài chính nhất định để thực thi. Đối với tổ chức là nhà nước, nguồn tài
chính phong phú đa dạng như: ngân sách nhà nước, ngân sách địa phương, vốn
vay nước ngoài, vốn vay từ các tổ chức tài chính hoặc huy động nguồn vốn của
nhân dân. Xác định nguồn tài chính cho kế hoạch là một bước quan trọng đảm
bảo kế hoạch được thực hiện một cách thông suốt.
4.6. Xác định các chỉ số giám sát: các chỉ số giám sát cần được thiết lập
ngay từ khâu lập kế hoạch để đảm bảo cho hành động của tổ chức phù hợp với
khuôn khổ pháp luật và mang tính hiệu quả. Các chỉ số giám sát cho phép người
thực hiện kế hoạch nhận ra khi nào kế hoạch đi không đúng hướng để có những
điều chỉnh phù hợp.
4.7. Trình bày kế hoạch: là thông báo kế hoạch cho các bộ phận của tổ
chức, cấp trên và cấp dưới. Từ đó các bộ phận của tổ chức tiến hành thực hiện
kế hoạch, bắt đầu bằng việc xây dựng các kế hoạch hoạt động chi tiết cho từng
nội dung của kế hoạch.
Lập kế hoạch hàng năm mang những đặc điểm của lập kế hoạch tác
nghiệp, với thời gian ngắn và tính chiến lược không cao. Chủ yếu của công tác
lập kế hoạch tác nghiệp là đưa ra các mục tiêu hành động cụ thể nhằm đảm bảo
cho tổ chức hoạt động một cách liên tục. Quy trình lập kế hoạch tác nghiệp có
thể được thể hiện như bảng dưới đây.
Trương Đức Giang
11
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
`
Thông tin
(báo cáo kỳ trước, phản hồi khách hàng, nghiên
cứu môi trường)
Các dự đoán, dự báo
Chuẩn bị nguồn lực (nhân lực,
ngân sách, thiết bị)
Kế hoạch, mục tiêu chi tiết về:
Chuyên môn
Tài chính
Nhân lực
Chế độ kiểm tra kiểm soát,
hệ thống thông tin báo cáo
Quá trình hoạt động
Kết quả hoạt động
Thông tin về hiệu quả hoạt động,
mức độ hoàn thành kế hoạch
Quy trình lập kế hoạch tác nghiệp
V. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lập kế hoạch hàng năm
5.1. Hệ thống mục tiêu, chiến lược của tổ chức
Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc xây dựng kế
hoạch hàng năm đó là hệ thống chiến lược, kế hoạch dài hạn và trung hạn của tổ
chức. Kế hoạch hàng năm phải đảm bảo được yếu tố phù hợp, nhất quán với các
kế hoạch, chiến lược ở cấp cao hơn. Bởi vì kế hoạch hàng năm là sự chi tiết hóa
của các kế hoạch cấp cao, vì vậy kế hoạch hàng năm cần đưa ra các mục tiêu,
hành động cụ thể, chi tiết nhất có thể đạt được nhằm xác định đảm bảo tổ chức
Trương Đức Giang
12
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
đi đúng hướng. Sự chi tiết này cũng giúp cho công tác báo cáo, kiểm tra và điều
chỉnh được thuận lợi.
5.2. Sự hạn chế của các nguồn lực
Nguồn lực trong một tổ chức trong thời gian dài có thể thay đổi nhiều,
như quy mô ngân sách tổ chức có thể tăng hoặc giảm… Tuy nhiên trong ngắn
hạn thì nguồn lực của tổ chức thay đổi ít. Chính vì vậy mà trong kế hoạch hàng
năm chúng ta có thể nắm được tương đối rõ ràng nguồn lực của tổ chức. Điều
này giúp cho việc lập kế hoạch trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên việc nguồn lực bị
hạn chế cũng làm cho các hành động của tổ chức bị hạn chế trong khuôn khổ.
Chính vì vậy đòi hỏi những người lập kế hoạch trong ngắn hạn cần có tư duy đột
phá, sử dụng nguồn lực một cách hợp lý và có lợi nhất, nhằm đạt hiệu quả cao.
5.3. Biến động của môi trường xung quanh
Môi trường xung quanh của một tổ chức có thể nói là luôn thay đổi liên
tục. Tuy nhiên mức độ thay đổi cũng tùy thuộc vào tính chất của tổ chức. Đối
với những tổ chức hoạt động kinh doanh, có thể môi trường thay đổi từng ngày
từng giờ. Tuy nhiên đối với tổ chức xã hội, cơ quan nhà nước, sự thay đổi này
diễn ra theo khoảng thời gian dài hơn. Sự biến đổi này có thể diễn ra một cách từ
từ, không nhận thấy rõ ràng nhưng khi xảy ra lại đột ngột. Chính vì vậy mà đòi
hỏi công tác lập kế hoạch phải hết sức thận trọng, tính toán đầy đủ đến các yếu
tố bất ổn định của môi trường xung quanh có thể gây ra nhằm đảm bảo cho công
tác lập kế hoạch được đầy đủ và chính xác.
5.4. Hệ thống thông tin
Hệ thống thông tin bao gồm các công cụ nhằm truyền đạt, phản ánh thông
tin giữa các chủ thể của tổ chức với môi trường, giữa các bộ phận của tổ chức
với nhau. Hệ thống thông tin này giúp cho các bộ phận hiểu rõ tổ chức của mình
đang hoạt động như thế nào và cần hoạt động như thế nào. Giúp cho tổ chức
nắm bắt được những kết quả, ảnh hưởng của hành động của mình đối với môi
trường xung quanh. Từ đó giúp cho các nhà quản lý đưa ra các quyết định phù
hợp và nhanh chóng với sự thay đổi của môi trường. Hệ thống thông tin bao
gồm rất nhiều yếu tố như: các báo cáo kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo của cơ
sở, điều tra tình hình thực tế, báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch… các yếu tố
13
Trương Đức Giang
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
này là một phần quan trọng trong việc xác định xem kế hoạch và các hành động
của tổ chức có hợp lý và hiệu quả hay không. Từ đó nhà quản lý có những quyết
định đúng đắn, kịp thời.
5.5. Năng lực của chuyên gia lập kế hoạch
Vì đặc thù của công tác lập kế hoạch là hoạt động trí óc, cần sự phân tích,
phán đoán và quyết định dựa trên chủ quan của con người. Chính vì vậy kết quả
của hoạt động này khó mang tính chính xác hoàn toàn. Một chuyên gia có năng
lực về lĩnh vực lập kế hoạch cần dựa trên những quy tắc khách quan, có khả
năng đánh giá sự tác động của môi trường lên tổ chức, khả năng dự đoán được
sự biến động của môi trường nhằm đưa ra được kế hoạch mang tính tương đối
chính xác và phù hợp nhất với điều kiện hiện tại của tổ chức.
5.6. Cơ chế quản lý kinh tế và kế hoạch hóa của Nhà nước
Trước kia, ở Việt Nam chúng ta quan niệm: Công tác lập kế hoạch là tổng
thể các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu, nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, văn
hóa, đời sống… dựa trên chủ trương, đường lối trong từng thời kỳ. Khái niệm
này chưa đề cập đến sự biến động của môi trường xung quanh và môi trường nội
bộ của tổ chức, chưa thực sự tạo được thôi thúc nhằm nâng cao hiệu quả của
hoạt động trong tổ chức. Ngày nay, khi nền kinh tế đã phát triển theo cơ chế thị
trường, cùng với sự phát triển của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất, phạm
vi và trình độ của công tác kế hoạch ngày càng được nâng cao tương ứng. Mặt
khác, xuất phát từ đặc điểm của môi trường kinh tế của chúng ta đang hướng tới
xây dựng là “Mô hình kinh tế thị trường hỗn hợp, cơ chế thị trường có sự quản
lý của Nhà nước”, vì vậy kế hoạch vẫn được coi là một trong những công cụ
điều tiết để Nhà nước can thiệp vào nền kinh tế. Ở cấp độ thấp hơn, kế hoạch thể
hiện sự sáng tạo, tự chủ của mỗi tổ chức nhưng phải phù hợp với chủ trương của
Nhà nước trong từng thời kỳ, ứng phó với sự thay đổi của kinh tế thế giới.
CHƯƠNG II
Trương Đức Giang
14
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH HÀNG NĂM CỦA
CỤC KINH TẾ HỢP TÁC VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
I. Giới thiệu chung về Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn
1. Chức năng, nhiệm vụ của Cục
Tên đơn vị: Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn - Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn
Địa chỉ: Nhà B9 – số 2 Ngọc Hà – TP. Hà Nội
Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (KTHT & PTNN) là cơ quan
trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thực hiện chức năng tham
mưu giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước chuyên ngành và thực thi nhiệm vụ quản
lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế hợp tác, bố trí dân cư, di dân tái định cư và
phát triển nông thôn thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ. Cục Kinh tế hợp
tác và Phát triển nông thôn có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng,
có kinh phí hoạt động theo quy định của pháp luật. Trụ sở của Cục đặt tại thành
phố Hà Nội và bộ phận thường trực tại thành phố Hồ Chí Minh.
Chức năng nhiệm vụ của Cục
Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển
nông thôn được quy định trong quyết định số 28/2008/QĐ-BNN do Bộ trưởng
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành ngày 28/1/2008. Theo đó, các
nhiệm vụ và quyền hạn của Cục KTHT & PTNN bao gồm các nhiệm vụ chính:
- Xây dựng và tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản
khác thuộc thẩm quyền và chuyên môn trong lĩnh vực kinh tế hợp tác và phát
triển nông thôn.
- Tham mưu đóng góp, xây dựng, trình Bộ công bố các chiến lược, quy
hoạch phát triển dài hạn năm năm và hàng năm; các chiến lược, quy hoạch vùng
trong điểm liên vùng, liên tỉnh; các chương trình, dự án quan trọng; các văn bản
hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các văn bản pháp luật và dự án thuộc lĩnh
vực kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn.
Trương Đức Giang
15
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Về lĩnh vực kinh tế hợp tác: chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan
xây dựng, trình Bộ về cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển hợp tác
xã, tổ hợp tác và các loại hình kinh tế hợp tác khác; kinh tế hộ, trang trại trong
nông nghiệp.Tổng hợp trình Bộ chương trình, đề án, kế hoạch về phát triển kinh
tế hợp tác, kinh tế hộ, kinh tế trang trại trong nông nghiệp, nông thôn và hướng
dẫn, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện sau khi phê duyệt.
- Về lĩnh vực phát triển nông thôn: Chủ trì các chương trình, dự án về xoá
đói giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới; chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng
nông thôn; chương trình 135; thay thế, xoá bỏ cây có chứa chất ma tuý. Thực hiện
nhiệm vụ thường trực Ban chỉ đạo xây dựng Đề án nông nghiệp-nông dân-nông
thôn, Ban soạn thảo Đề án Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới.
- Về lĩnh vực quy hoạch và bố trí dân cư: cục thực hiện Chương trình bố
trí dân cư các vùng: thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới hải đảo, di dân tự do,
xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ, khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng
đặc dụng.. Thường trực ban chỉ đạo di dân, tái định cư xây dựng nhà máy thủy
điện Sơn La.
Ngoài ra Cục còn tham gia vào các công tác khác như: nghị quyết
30a/NQ-CP/2008 về việc hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững cho 62 huyện
nghèo; chương trình Nông nghiệp và phát triển nông thôn Tây Nguyên; công tác
dân tộc và miền núi; hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh
vực kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn.
Trương Đức Giang
16
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
2. Cơ cấu tổ chức
2.1. Cơ cấu tổ chức của Cục
Lãnh đạo Cục bao gồm có Cục trưởng và các Phó Cục trưởng do Bộ
trưởng Bộ NN&PTNN bổ nhiệm, miễn nhiệm theo quy định.
Cục trưởng điều hành các hoạt động của cục, chịu trách nhiệm trước Bộ
trưởng Bộ NN&PTNN và trước pháp luật về hoạt động của Cục. Phó Cục
trưởng giúp Cục trưởng theo dõi, chỉ đạo một số mặt công tác theo sự phân công
của Cục trưởng và chịu trách nhiệm trước Cục trưởng về nhiệm vụ được phân
công. Lãnh đạo cục hiện thời là đồng chí Phó Cục trưởng (PCT) phụ trách Cục
Tăng Minh Lộc. Các phó Cục trưởng bao gồm: đ/c PCT Lê Quí Đăng; đ/c PCT
Trương Văn Quang; đ/c PCT Nguyễn Văn Đủ; đ/c PCT Phạm Khánh Ly; đc
PCT Nguyễn Minh Tiến.
2.2. Bộ máy quản lý
a, Phòng Kinh tế hợp tác và Trang trại;
b, Phòng Phát triển nông thôn;
c, Phòng Quy hoạch và Bố trí dân cư;
d, Phòng Kế hoạch, Tài chính;
e, Văn phòng Cục;
f, Phòng Thanh tra, Pháp chế;
g, Bộ phận thường trực tại thành phố Hồ Chí Minh
2.3. Tổ chức bộ máy tại các địa phương
Trên cơ sở Thông tư liên tịch số 61/2008/TTLT-BNN-BNV ngày
15/5/2008 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ
quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh cấp huyện và nhiệm vụ quản lý nhà
nước của UBND cấp xã về nông nghiệp và phát triển nông thôn, các địa phương
đã kiện toàn hệ thống tổ chức Chi cục phát triển nông thôn và bộ máy làm công
tác kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn. Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương đều đã có tổ chức bộ máy để thực hiện nhiệm vụ của ngành,
cụ thể như sau:
Trương Đức Giang
17
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- 50 Chi cục Phát triển nông thôn;
- 10 Chi cục Hợp tác xã và Phát triển nông thôn;
- 01 Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn;
- 02 Chi cục Phát triển nông thôn và Quản lý chất lượng NLTS.
II. Thực trạng công tác lập kế hoạch hàng năm
1. Hệ thống kế hoạch hóa của Cục
1.1. Hệ thống kế hoạch của nền kinh tế quốc dân
Hệ thống kế hoạch hóa hiện nay ở nước ta vẫn chủ yếu là hệ thống mang
tính chất thứ bậc. Theo đó, có 2 cách phân loại kế hoạch chủ yếu của Nhà nước là:
a. Phân loại theo mức độ khái quát, hệ thống kế hoạch hóa ở Việt Nam bao gồm:
- Chiến lược phát triển KTXH: là hệ thống các phân tích đánh giá lựa chọn
về quan điểm, mục tiêu tổng quát, định hướng phát triển các lĩnh vực chủ yếu
của đời sống xã hội và các giải pháp cơ bản trong đó bao gồm cả cơ cấu, cơ chế
vận hành hệ thống KTXH trong khoảng thời gian dài (ít nhất 10 năm).
- Quy hoạch phát triển KTXH: là sự phân bố, sắp xếp các hoạt động và các
yếu tố sản xuất, dịch vụ và đời sống KTXH trên một địa bàn lãnh thổ (quốc gia,
vùng, tỉnh, huyện..) cho một thời kỳ trung hạn, dài hạn (có chia giai đoạn) và là
cơ sở lập kế hoạch phát triển.
- Kế hoạch phát triển KTXH: là công cụ quản lý và điều tiết vĩ mô nền kinh
tế, nó là sự cụ thể hóa các mục tiêu, định hướng của chiến lược phát triển trong
từng thời kỳ bằng hệ thống các chỉ tiêu, mục tiêu và chỉ tiêu biện pháp định
hướng phát triển; hệ thống chính sách, cơ chế áp dụng trong thời kỳ đó. Kế
hoạch phát triển KTXH biểu hiện bằng một hệ thống chỉ tiêu kế hoạch về số
lượng và chất lượng. Kế hoạch phát triển KTXH có thể là trung hạn (5 năm)
hoặc ngắn hạn (hàng năm).
- Chương trình, dự án phát triển: là công cụ triển khai thực hiện chiến lược
và kế hoạch phát triển. Nó cụ thể hóa kế hoạch thành các nội dung triển khai
hoạt động cụ thể trong đó thể hiện rõ mục tiêu, nguồn lực, tiến độ thực hiện…
Như vậy chỉ khi nào các kế hoạch được triển khai thành chương trình, dự án thì
Trương Đức Giang
18
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
kế hoạch đó mới có cơ chế để triển khai thực hiện, mới dự kiến được nhu cầu về
nguồn lực để từ đó cân đối với nguồn lực sẵn có và tiến hành ưu tiên hóa nếu
các cân đối nguồn lực không đảm bảo.
b. Phân loại theo cấp độ quản lý, hệ thống kế hoạch hóa bao gồm:
- Kế hoạch phát triển KTXH quốc gia: được xây dựng dựa trên cơ sở nội
dung chiến lược phát triển KTXH quốc gian 10 năm hoặc 20 năm và quy hoạch
phát triển ngành, lĩnh vực, vùng lãnh thổ trong dài hạn; là tổng hợp của KHPT
KTXH các ngành, lĩnh vực, tỉnh. Văn bản hoạch định thể hiện bằng mục tiêu
tổng quát, các nhiệm vụ cụ thể, các cân đối nguồn lực, chương trình phát triển,
dự án phát triển, dự án đầu tư và giải pháp nhằm phát triển KTXH theo những
mục tiêu, chỉ tiêu mà chiến lược đã đề ra.
- Kế hoạch phát triển ngành: theo định hướng của chiến lược và kế hoạch
cấp quốc gia, các ngành xây dựng kế hoạch phát triển của ngành mình, những
tiềm năng phát triển của ngành sẽ được đánh giá lại và chuẩn xác thêm, đồng
thời trên một mức độ nào đó, sẽ lượng hóa các nguồn lực phát triển của ngành,
tính toán các mục tiêu theo hướng hiệu quả hóa và sử dụng tối đa các nguồn lực
phát triển.
- Kế hoạch phát triển vùng, lãnh thổ: hiểu theo phạm vi rộng thì kế hoạch
này có thể là vùng kinh tế lớn, hoặc cấp tỉnh, địa phương (huyện, xã), thậm chí
cộng đồng (thôn, xóm).
Trương Đức Giang
19
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Chiến lược phát triển quốc gia
Quy hoạch
tổng thể
phát triển
vùng
Quy
hoạch
tổng thể
phát triển
ngành
Kế hoạch phát triển KT-XH quốc gia 5
năm và hàng năm
Chiến
lược
phát
triển
ngành
Kế hoạch phát triển KT-XH
ngành
Chiến lược phát triển
tỉnh
Quy hoạch tổng thể
phát triển tỉnh
Kế hoạch phát triển
KT-XH 5 năm và hàng
năm của tỉnh (toàn tỉnh
và ngành trong tỉnh)
Quy hoạch tổng thể
phát triển huyện (nếu
có)
Kế hoạch phát triển
KT-XH 5 năm và hàng
năm của huyện
Kế hoạch phát triển
KT-XH hàng năm của
xã
Sơ đồ mối liên hệ giữa các cấp kế hoạch
1.2. Nội dung của bản Kế hoạch hàng năm của Cục
Đối với kế hoạch phát triển KTXH 5 năm, trước kỳ kế hoạch, thường là
hơn 1 năm, sau khi nhận được Chỉ thị hướng dẫn công tác lập KHPT KTXH 5
năm của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn lập kế hoạch của Bộ KHĐT tới các
tỉnh và Bộ/cơ quan ngang Bộ, Bộ trưởng Bộ NNPTNN ban hành chỉ thị hướng
dẫn công tác lập KHPT KTXH 5 năm tới các đơn vị trực thuộc và các sở ban
ngành của các tỉnh. Các sở NNPTNN có khoảng 2 tháng để xây dựng KHPT
KTXH 5 năm và trình lên Sở KHĐT, Sở tài chính và Bộ NNPTNT. Vào tháng 2
và 4, Bộ NNPTNT phải hoàn tất KHPT KTXH của quốc gia và trình lên Thủ
tướng Chính phủ, thường đến tháng 5 Thủ tướng Chính phủ có thể trình bản kế
Trương Đức Giang
20
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
hoạch đó lên Bộ Chính trị vào tháng 6 của năm trước kỳ kế hoạch. Sau khi
KHPT KTXH được phê duyệt, vụ kế hoạch và vụ tài chính sẽ tiến hành phân bổ
ngân sách cho các hoạt động chi thường xuyên và chi đầu tư để thực hiện các
chương trình/ dự án đầu tư công và cho các đơn vị trực thuộc bộ thực hiện
nhiệm vụ quản lý nhà nước. Các chủ chương trình/dự án cũng như các đơn vị
trực thuộc bộ tiến hành theo dõi và đánh giá thực hiện kế hoạch và báo cáo cho
vụ kế hoạch và vụ tài chính để báo cáo lên Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính và
các cơ quan có liên quan.
Kế hoạch hàng năm của Cục được xây dựng trên cơ sở kế hoạch tiểu
ngành 5 năm và kế hoạch phát triển tiểu ngành hàng năm. Nội dung của bản kế
hoạch hàng năm bao gồm đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch của đơn vị, đánh
giá các thành tích của tiểu ngành. Căn cứ vào kết quả thực hiện kế hoạch của
cục, đánh giá bối cảnh và mục tiêu kế hoạch phát triển của cục. Kế hoạch hàng
năm tiếp tục xây dựng kế hoạch năm tới nhằm đưa ra kiến nghị điều chỉnh, bổ
sung, thay thế hoặc ban hành văn bản mới các chính sách phát triển tiểu ngành,
dự kiến nguồn lực có thể huy động để phát triển các hoạt động của cục và dự
kiến kế hoạch hàng năm.
Kế hoạch năm 2010 của Cục bao gồm các phần chính :
a. Kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2009
- Báo cáo tình hình thực hiện công tác chỉ đạo điều hành (xây dựng văn bản
quy phạm pháp luật, hợp tác quốc tế, thanh tra kiểm tra, cải cách hành chính).
- Báo cáo tình hình thực hiện công tác chuyên môn (lĩnh vực kinh tế tập
thể; phát triển nông thôn; di dân tái định cư; quy hoạch bố trí dân cư; các
chương trình dự án: 135, 30a…)
- Đánh giá kết quả hoạt động của Cục, nêu ra những điểm mạnh, điểm
yếu trong công tác thực hiện kế hoạch của Cục.
b. Kế hoạch hoạt động để thực hiện mục tiêu kế hoạch năm 2010
- Xác định những thuận lợi, khó khăn trong năm kế hoạch.
- Xác định những nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2010.
Trương Đức Giang
21
Lớp: Quản lý kinh tế 48A
