B
GIÁO D C VĨ ĨO T O
B
K HO CH VĨ
VI N NGHIÊN C U QU N Lụ KINH T TRUNG
PHAN MINH
T O
UT
NG
C
NG L C CHO NG
I LAO
T I CÁC T P OĨN KINH T NHĨ N
LU N ÁN TI N S KINH T
HƠ N i ậ N m 2018
C
NG
VI T NAM
B
GIÁO D C VĨ ĨO T O
B
K HO CH VĨ
VI N NGHIÊN C U QU N Lụ KINH T TRUNG
PHAN MINH
T O
UT
NG
C
NG L C CHO NG
I LAO
T I CÁC T P OĨN KINH T NHĨ N
C
NG
VI T NAM
Chuyên ngƠnh: Qu n lỦ kinh t
Mư s : 9.34.04.10
LU N ÁN TI N S KINH T
Ng
ih
ng d n khoa h c:
1. TS. Võ Trí ThƠnh
2. TS. Tr n Th Thanh H ng
HƠ N i ậ N m 2018
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n án “T o đ ng l c cho ng
Kinh t Nhà n
c
i lao đ ng t i các T p đoàn
Vi t Nam” là công trình nghiên c u khoa h c đ c l p c a cá
nhân tôi. S li u công b c a các cá nhân và t ch c đ
c tham kh o, s d ng và
trích d n đúng quy đ nh. Các k t qu và s li u trình bày trong lu n án là trung
th c, ch a đ
c công b b i tác gi nào hay
b t c công trình nào khác mà
không có s tham gia nghiên c u c a tác gi lu n án.
Tác gi lu n án
Phan Minh
c
L IC M
N
hoàn thành lu n án này, tác gi đư nh n đ
c r t nhi u s giúp đ , h tr
và ng h c a nhi u cá nhân và t ch c có liên quan.
Tr
c tiên, tác gi xin đ
qu n lỦ kinh t Trung
c trân tr ng c m n Ban lưnh đ o Vi n Nghiên c u
ng, H i đ ng Khoa h c, Trung tâm T v n qu n lỦ và
ào t o c a Vi n Nghiên c u qu n lỦ kinh t Trung
ng đư h t s c t o đi u ki n
cho tác gi trong quá trình h c t p và nghiên c u trong su t th i gian qua.
bi t, PGS.TS. Tr n Công Sách, Giám đ c Trung tâm, luôn là ng
c
i t n tình góp Ủ
và giúp đ tôi ch nh s a lu n án cho khoa h c h n.
ng th i, tác gi c ng xin đ
c bày t lòng bi t n sâu s c t i Th y, Cô h
d n, TS. Võ Trí Thành và TS. Tr n Th Thanh H ng, v i s h
ng
ng d n, ch b o
t n tình v khoa h c và s đ ng viên, giám sát, góp Ủ đ y tâm huy t cho quá trình
nghiên c u c a tác gi .
Tác gi c ng g i l i c m n chân thành t i các c quan, đ n v và các cá nhân
t i các T p đoàn Kinh t Nhà n
c
Vi t Nam đư giúp đ và t o đi u ki n cho
tác gi ti n hành ho t đ ng nghiên c u, kh o sát l y d li u ph c v các n i dung
trong lu n án.
Cu i cùng, tác gi xin đ
c bày t lòng bi t n sâu s c t i lưnh đ o H c vi n
Báo chí và Tuyên truy n, lưnh đ o và đ ng nghi p t i Khoa Kinh t c a H c vi n
Báo chí và Tuyên truy n, cùng ng
ki n t t nh t đ tác gi có đ
d
ng ki n th c c a mình.
Xin trơn tr ng c m n!
i thân trong gia đình đư luôn t o nh ng đi u
c đ ng l c hoàn thi n lu n án trên ch ng đ
ng b i
i
M CL C
DANH M C CÁC CH
VI T T T .......................................................................v
DANH M C B NG ................................................................................................ vi
DANH M C HỊNH ............................................................................................... viii
M
U ....................................................................................................................1
1. Tính c p thi t c a vi c nghiên c u đ tƠi lu n án ...........................................1
2. M c đích, Ủ ngh a c a vi c nghiên c u đ tƠi lu n án ....................................3
3. K t c u c a lu n án ............................................................................................4
CH
NG 1 T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U V V N
T O
NG
L C CHO NG
I LAO
NG T I CÁC T P OĨN KINH T NHĨ
N
C .........................................................................................................................5
1.1 T ng quan các công trình nghiên c u đư công b liên quan đ n v n đ t o
đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c ..........................5
1.1.1 T ng quan các công trình nghiên c u đã công b
n
c ngoài ..................5
1.1.2 T ng quan các công trình nghiên c u đã công b
trong n
c ................. 11
1.1.3 Nh ng v n đ thu c đ tài lu n án ch a đ c các công trình đã công b
nghiên c u gi i quy t ............................................................................................17
1.1.4 Nh ng v n đ lu n án s t p trung nghiên c u gi i quy t ..........................19
1.2 Ph
ng h
ng gi i quy t các v n đ nghiên c u c a lu n án ......................20
1.2.1 M c tiêu nghiên c u và câu h i nghiên c u c a đ tài lu n án ..................20
1.2.2
it
ng nghiên c u và gi i h n ph m vi nghiên c u c a đ tài lu n án 20
1.2.3 Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u .................................................21
CH
NG 2 C S Lụ LU N V T O
NG L C CHO NG
I LAO
NG VĨ QU N Lụ NHĨ N
C
IV IT O
NG L C CHO
NG
I LAO
NG T I CÁC T P OĨN KINH T NHĨ N
C ..............27
2.1 Khái quát c s lỦ lu n chung v t o đ ng l c cho ng
2.1.1
ng l c c a ng
i lao đ ng và t o đ ng l c cho ng
i lao đ ng .............27
i lao đ ng ............27
2.1.2 M t s h c thuy t đi n hình liên quan t i đ ng l c c a ng i lao đ ng và
t o đ ng l c cho ng i lao đ ng ..........................................................................42
2.2 Ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c vƠ các ch th tham gia
t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c ..................50
2.2.1 T p đoàn kinh t nhà n c và phân lo i ng i lao đ ng t i các t p đoàn
kinh t nhà n c ....................................................................................................50
ii
2.2.2 Vai trò c a các ch th tham gia t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các
t p đoàn kinh t nhà n c.....................................................................................52
2.3 Qu n lỦ nhƠ n c đ i v i quá trình t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các
t p đoƠn kinh t nhƠ n c ......................................................................................55
2.3.1 Khái ni m và đ c đi m qu n lý nhà n c đ i v i quá trình t o đ ng l c cho
ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c ...............................................55
2.3.2 M c tiêu, n i dung và ph ng th c qu n lý nhà n c đ i v i quá trình t o
đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c .........................56
2.3.3 Các tiêu chí và ch tiêu đánh giá hi u l c, hi u qu qu n lý nhà n c đ i
v i quá trình t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c
...............................................................................................................................57
2.4 Kinh nghi m m t s n c trên th gi i v qu n lỦ nhƠ n c đ i v i quá
trình t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t vƠ bƠi h c cho
Vi t Nam...................................................................................................................58
2.4.1 Kinh nghi m c a m t s n c trên th gi i v qu n lý nhà n c đ i v i quá
trình t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t ..........................58
2.4.2 M t s bài h c cho Vi t Nam t kinh nghi m n
c ngoài ...........................65
CH
NG 3 TH C TR NG T O
NG L C CHO NG
I LAO
NG
VĨ QU N Lụ NHĨ N
C
IV IT O
NG L C CHO NG
I LAO
NG T I CÁC T P OĨN KINH T NHĨ N
C VI T NAM .............68
3.1 Khái quát th c tr ng lao đ ng vƠ t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các
t p đoƠn kinh t nhƠ n c Vi t Nam .................................................................68
3.1.1 Khái quát th c tr ng các t p đoàn kinh t nhà n
c
Vi t Nam ...............68
3.1.2 Th c tr ng lao đ ng và s d ng lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c
Vi t Nam.............................................................................................................75
3.1.3 Th c tr ng các ph ng th c và mô hình t o đ ng l c cho ng i lao đ ng
t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam ......................................................79
3.1.4 Th c tr ng vai trò c a các nhóm ch th tham gia t o đ ng l c cho ng i
lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam.......................................80
3.1.5 ánh giá k t qu t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t
nhà n c Vi t Nam.............................................................................................81
3.2 Phơn tích th c tr ng qu n lỦ nhƠ n c đ i v i quá trình t o đ ng l c cho
ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c Vi t Nam ...........................93
3.2.1 Phân tích chính sách qu n lý nhà n c v t o đ ng l c cho lao đ ng Vi t
Nam .......................................................................................................................93
3.2.2 Phân tích đánh giá c a ng i lao đ ng đ i v i quá trình t o đ ng l c trong
các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam .........................................................107
iii
3.3 ánh giá chung v t o đ ng l c cho ng i lao đ ng vƠ qu n lỦ nhƠ n c
đ i v i t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c
Vi t Nam................................................................................................................. 115
3.3.1 Nh ng thành qu đã đ t đ
c ................................................................... 115
3.3.2 Nh ng h n ch , y u kém và nguyên nhân .................................................. 117
3.3.3 Nh ng v n đ đ t ra c n ti p t c gi i quy t trong th i gian t i ............... 119
CH
NG 4 PH
NG H
NG, GI I PHÁP T O
NG L C CHO
NG
I LAO
NG VĨ
I M I QU N Lụ NHĨ N
C
IV IT O
NG L C CHO NG
I LAO
NG T I CÁC T P OĨN KINH T
NHĨ N
C VI T NAM TH I K T I .......................................................121
4.1 B i c nh vƠ nh ng thu n l i, khó kh n đ i v i t o đ ng l c vƠ đ i m i
qu n lỦ nhƠ n c v t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t
nhƠ n c Vi t Nam th i k t i n m 2030 ........................................................121
4.1.1 B i c nh và tri n v ng phát tri n c a các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t
Nam th i k t i n m 2030 ...................................................................................121
4.1.2 D báo nhu c u s d ng lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t
Nam th i k t i n m 2030 ...................................................................................125
4.1.3 Nh ng thu n l i và khó kh n đ i v i t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i
các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam th i k t i ........................................127
4.1.4 Nh ng thu n l i và khó kh n đ i v i đ i m i qu n lý nhà n c v t o đ ng
l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam th i k t i
.............................................................................................................................132
4.2 Ph ng h ng vƠ gi i pháp t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p
đoƠn kinh t nhƠ n c Vi t Nam th i k t i ...................................................134
4.2.1 Quan đi m và ph ng h ng t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p
đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam th i k t i n m 2030....................................134
4.2.2 Gi i pháp t o đ ng l c cho ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà
n c Vi t Nam giai đo n t i n m 2025 ...........................................................135
4.3 Ph ng h ng vƠ gi i pháp đ i m i qu n lỦ nhƠ n c đ i v i t o đ ng l c
cho ng i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n c Vi t Nam th i k t i
.................................................................................................................................143
4.3.1 Quan đi m và m c tiêu đ i m i qu n lý nhà n c đ i v i t o đ ng l c cho
ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam ..........................143
4.3.2 Ph ng h ng đ i m i qu n lý nhà n c đ i v i t o đ ng l c cho ng i
lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam t i n m 2030 ..............144
4.3.3 Gi i pháp đ i m i, hoàn thi n qu n lý nhà n c đ i v i t o đ ng l c cho
ng i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n c Vi t Nam t i n m 2025 ....146
iv
K T LU N VĨ KI N NGH ..............................................................................148
DANH M C CÔNG TRỊNH ĩ CÔNG B
C A TÁC GI .........................151
TĨI LI U THAM KH O ....................................................................................153
PH L C 1
B ng h i đi u tra ..........................................................................166
PH L C 2
B ng mư hóa các nhơn t đi u tra ..............................................173
PH L C 3 Các đ n v thu c T KTNN Vi t Nam đ c ti n hƠnh đi u tra
.................................................................................................................................175
PH L C 4
Th ng kê đ tin c y c a thang đo trong đi u tra ......................178
PH L C 5
Quá trình lo i b bi n trong ma tr n k t qu EFA ..................183
PH L C 6 K t qu phơn tích t ng quan Pearson cho T KTNN Vi t
Nam.........................................................................................................................192
v
DANH M C CÁC CH
VI T T T
1. Vi t t t ti ng Vi t
T vi t t t
T đ yđ
CHLB
C ng hòa liên Bang
CNH-H H
Công nghi p hóa – Hi n đ i hóa
EVN
T p đoàn i n l c Vi t Nam
Petrolimex
T p đoàn X ng d u Vi t Nam
PVN
T p đoàn D u khí Vi t Nam
T KT
T p đoàn kinh t
T KTNN
T p đoàn kinh t Nhà n
Viettel
T p đoàn Vi n thông Quân đ i
Vinachem
T p đoàn Hóa ch t Vi t Nam
Vinacomin
T p đoàn Công nghi p Than-Khoáng s n Vi t Nam
Vinatex
T p đoàn D t may Vi t Nam
VNPT
T p đoàn B u chính Vi n thông Vi t Nam
VRG
T p đoàn Công nghi p Cao su Vi t Nam
c
2. Vi t t t ti ng Anh
T vi t t t
T đ y đ ti ng Anh
Tên đ y đ ti ng Vi t
ANOVA
Analysis of Variance
Phân tích ph
EFA
Exploratory Factor Analysis
Phân tích nhân t khám phá
KPI
Key Performance Index
Ch s đo l
KMO
Kaiser-Meyer-Olkin
Ch s đ xem xét s thích h p c a
ng sai m t y u t
ng hi u qu công vi c
phân tích nhân t
SPSS
Statistical Package for Social
Ph n m m phân tích th ng kê cho
Sciences
khoa h c xư h i
vi
DANH M C B NG
B ng 2.1 K t qu nghiên c u v Nhân t thúc đ y..............................................29
B ng 2.2 S khác bi t trong câu tr l i c a ng
i lao đ ng gi a 1995 và 2010. 30
B ng 2.3 C c u lao đ ng c a T p đoàn B o Vi t ..............................................41
B ng 2.4 T l thôi vi c theo đ tu i và gi i tính t i T p đoàn B o Vi t ...........42
B ng 2.5 Kh n ng k t h p gi a c p hai nhân t c a mô hình F.Herzberg .........45
B ng 2.6
c đi m cá nhân theo thuy t đ ng l c c a McClelland .....................46
B ng 3.1 T ng h p tình hình tài chính c a các T KTNN, 2014-2016 ………..74
B ng 3.2 Thu nh p bình quân hàng tháng c a ng
i lao đ ng trong các
T KTNN, 2014-2016 ..........................................................................................78
B ng 3.3 Trích ANOVA m t chi u gi a 3 bi n quan sát .....................................82
B ng 3.4 T ng h p miêu t các bi n quan sát c a nhu c u an toàn ....................83
B ng 3.5 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t đ tu i cho bi n quan
sát AT2 ..................................................................................................................85
B ng 3.6 Phân tích ANOVA cho bi n quan sát AT2 v i nhân t đ tu i.............85
B ng 3.7 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t gi i tính cho bi n
quan sát XH1 và XH3 ..........................................................................................86
B ng 3.8 So sánh bi n quan sát XH2-1, XH2-2 theo đ n v công tác.................87
B ng 3.9 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t thu nh p cho bi n
quan sát TT2-1, TT2-2 .........................................................................................89
B ng 3.10 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t gi i tính cho bi n
quan sát TT3-1, TT3-2 .........................................................................................90
B ng 3.11 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t đ n v công tác
cho bi n quan sát BT1-1, BT1-2 ..........................................................................91
B ng 3.12 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t đ n v công tác
cho bi n quan sát BT2-1, BT2-2 ..........................................................................92
B ng 3.13 Th ng kê miêu t ANOVA m t chi u v i nhân t đ n v công tác
vii
cho bi n quan sát BT3-1, BT3-2 ..........................................................................93
B ng 3.14 M c l
ng t i thi u vùng trong giai đo n 2009 – 2017 Vi t Nam .95
B ng 3.15 T l đóng b o hi m xư h i giai đo n 2007 - 2017 ..........................101
B ng 3.16
n v công tác c a đ i t
ng đi u tra b ng b ng h i.....................108
B ng 3.17 Ki m đ nh KMO và Bartlett’s v i các bi n quan sát........................ 111
B ng 3.18 Ma tr n xoay nhân t (phân tích EFA) ............................................. 112
B ng 3.19 K t qu h i quy tuy n tính b i cho các T KTNN
B ng 4.1 D báo s l
ng lao đ ng các t p đoàn kinh t nhà n
Vi t Nam ....... 113
c t i 2030 126
viii
DANH M C HỊNH
Hình 1.1 Quy trình nghiên c u t ng quát c a lu n án .........................................22
Hình 1.2 Khung lỦ thuy t c a lu n án .................................................................23
Hình 1.3 Các ph
ng pháp l y m u nghiên c u ..................................................25
Hình 2.1 Mô hình c a Walker v nhân t
nh h
ng t i t o đ ng l c ................40
Hình 2.2 Các t ng trong Tháp nhu c u c a A.Maslow ........................................44
Hình 2.3 Công th c c a h c thuy t k v ng c a V.Vroom..................................47
Hình 2.4 Mô hình thuy t đ c đi m công vi c c a Hackman và Oldham ............49
Hình 3.1 M c đ hài lòng c a ng
i lao đ ng v i v trí công vi c hi n t i ........89
Hình 3.2 Thành ph n đ tu i c a đ i t
Hình 3.3 M c l
ng c a ng
ng tham gia đi u tra ..........................109
i lao đ ng tham gia đi u tra ...............................109
Hình 4.1 Mô hình t o đ ng l c lao đ ng t i các T KTNN
Vi t Nam ...........136
Hình 4.2 Chu k nâng cao an toàn lao đ ng ......................................................139
1
M
U
1. Tính c p thi t c a vi c nghiên c u đ tƠi lu n án
Nhân l c là s c l c con ng
i, n m trong m i con ng
i và làm cho con ng
i
ho t đ ng. S c l c đó ngày càng phát tri n cùng v i s phát tri n c a c th con
ng
i và đ n m t m c đ nào đó, con ng
i đ đi u ki n tham gia vào quá trình
lao đ ng. Khi đó, chúng ta g i đó là con ng
ngu n nhân l c c n đ
i có s c lao đ ng. Bên c nh đó,
c hi u là ngu n l c con ng
i hai khía c nh [44]. Tr
c
h t, ngu n nhân l c là ngu n g c và n i phát sinh ra ngu n l c, n m trong b n
thân con ng
i. ó c ng là s khác nhau c b n gi a ngu n l c con ng
ngu n l c khác. Th hai, ngu n nhân l c đ
c a t ng cá nhân con ng
c hi u là t ng th ngu n nhân l c
i. Khi đó, ngu n nhân l c là ngu n có kh n ng sáng
t o ra c a c i v t ch t và tinh th n cho xư h i b ng bi u hi n
l
i và các
s l
ng và ch t
ng nh t đ nh t i m t th i đi m nh t đ nh. Trong lỦ thuy t v phát tri n kinh t ,
con ng
iđ
c coi là m t nhân t đ m b o t c đ t ng tr
th m chí con ng
i còn đ
ng kinh t b n v ng;
c coi là ngu n v n đ c bi t cho s phát tri n – v n
nhân l c [80].
V i vai trò m t ngu n v n phát tri n đ c bi t, ngu n nhân l c có Ủ ngh a vô
cùng quan tr ng trong vi c t o l p các thành qu s n xu t, kinh doanh c a doanh
nghi p.
s d ng hi u qu ngu n nhân l c xư h i cho s phát tri n c a doanh
nghi p, th c ti n qu n lỦ đòi h i m t quá trình qu n lỦ ngu n nhân l c đ
c th c
hi n chuyên nghi p các khâu l p k ho ch ngu n nhân l c, tuy n d ng, l a ch n,
t o đ ng l c cho ng
i lao đ ng b ng công tác đ nh h
ng, đào t o, phát tri n,
đánh giá hi u qu làm vi c, đưi ng , và phát tri n s nghi p. Trong đó, đ ng l c
có th đ
c hi u là đ ng l c làm vi c, v n đ
nguy n c a con ng
qu c th .
i nh m t ng c
c đ nh ngh a là s khao khát và t
ng s n l c đ đ t đ
ó là t t c nh ng lỦ do khi n con ng
đ ng l c cho ng
c m c đích hay k t
i hành đ ng [6]. Vì v y, t o
i lao đ ng là t t c nh ng ho t đ ng mà doanh nghi p có th
th c hi n đ i v i ng
i lao đ ng nh m tác đ ng đ n kh n ng làm vi c, tinh th n
2
thái đ làm vi c m t cách tích c c nh m đem l i hi u qu cao h n n a trong lao
đ ng c a h . Bi u hi n c a nh ng doanh nghi p có môi tr
nhi u đ ng l c cho ng
quan, l
ng th
ng làm vi c t o đ
c
i lao đ ng không ch bao g m k t qu kinh doanh kh
ng cao, đưi ng t t mà còn g m c vi c nhân viên có g n bó lâu
dài v i doanh nghi p hay không. Nói cách khác, gi chân ng
i lao đ ng là minh
ch ng r t t t cho tính hi u qu c a công tác t o đ ng l c cho ng
Trong s 10 T KTNN
i lao đ ng.
Vi t Nam, b n đ i di n là Viettel, Mobifone (t ng
tr c thu c VNPT giai đo n 1994-2016), B o hi m B o Vi t (tr c thu c t p đoàn
B o Vi t), B o hi m d u khí (tr c thu c t p đoàn PVN) đư đ
sách 100 nhà tuy n d ng hàng đ u
tr
c x p vào danh
Vi t Nam [1]. Vi c này đ ng ngh a v i môi
ng làm vi c công ty m ho c m t s công ty con thu c b n t p đoàn này gi
chân ng
i lao đ ng t t và không ng ng thu hút thêm nh ng nhân tài m i đ u
quân. Tuy nhiên, v i ti m l c và u đưi l n v các ngu n l c mà T KTNN nh n
đ
c, các ch s hi u qu kinh doanh ch a th c s t
ng x ng.
i n hình nh
vi c, s h u s lao đ ng lên t i kho ng 490.000 (B ng 4.1) trong nh ng n m g n
đây, nh ng l i nhu n sau thu mà 8/10 t p đoàn (tr PVN và Viettel) t o ra ch đ t
kho ng 15.000 t VN (
c tính t B ng 3.1). Nh v y, xét v n ng su t lao đ ng,
trung bình 1 lao đ ng c a 8 t p đoàn này ch t o ra đ
nhu n trên 1 n m. Con s này khi đ
VN /n m c a 1 ng
c 30.612.244 VN
l i
c đem so sánh v i kho ng 125.000.000
i lao đ ng t i t p đoàn t nhân nh Vingroup trong n m
2016 [39] thì chúng ta nh n th y v n còn nhi u d đ a trong vi c thúc đ y tinh
th n và hi u qu làm vi c c a ng
i lao đ ng trong ph n l n các T KTNN Vi t
Nam hi n nay.
H n n a, các
i h i XI, XII c a
ng C ng s n Vi t Nam đư đ ra nhi m v
c a n n kinh t Vi t Nam v i ba khâu đ t phá chi n l
nh sau: "(1) Hoàn thi n c ch th tr
tâm là vi c t o l p m t môi tr
ng đ nh h
c giai đo n 2011 - 2020
ng xư h i ch ngh a v i tr ng
ng c nh tranh bình đ ng và c i cách hành chính;
(2) Phát tri n nhanh ngu n nhân l c, nh t là ngu n nhân l c ch t l
ng cao, t p
3
trung vào đ i m i c n b n và toàn di n n n giáo d c qu c dân, g n k t ch t ch
vi c phát tri n ngu n nhân l c v i phát tri n và ng d ng khoa h c, công ngh ;
(3) Xây d ng h th ng k t c u h t ng đ ng b , v i m t s công trình hi n đ i,
t p trung vào h th ng giao thông và h t ng đô th l n"[29]. Ta có th nh n th y
t m quan tr ng c a công tác phát tri n ngu n nhân l c nói chung cho phát tri n
kinh t c a đ t n
c. i u này không nh ng quan tr ng đ i v i c n n kinh t mà
còn r t quan tr ng đ i v i công tác nhân s trong các T KTNN
nay do đây là nh ng tác nhân kinh t ch đ o c a Nhà n
đi m xuyên su t là kinh t nhà n
h
Vi t Nam hi n
c giúp c ng c quan
c đóng vai trò ch đ o và là công c đ đ nh
ng và đi u ti t kinh t v mô.
Do đó, nghiên c u sinh ch n đ tài T o đ ng l c cho ng
T p đoàn Kinh t Nhà n
c
Vi t Nam cho nghiên c u c a mình nh m phân
tích công tác t o đ ng l c, và tìm nh ng h
T KTNN
i lao đ ng t i các
ng đi m i, phù h p h n cho các
Vi t Nam hi n nay.
2. M c đích, Ủ ngh a c a vi c nghiên c u đ tƠi lu n án
M c đích nghiên c u t ng quát c a đ tài là làm rõ c s lỦ thuy t v đ ng l c
và t o đ ng l c; trên c s đó, đ tài ti n hành nghiên c u th c tr ng và đ xu t
nh ng bi n pháp nâng cao ch t l
ng c a công tác t o đ ng l c cho ng
đ ng trong qu n lỦ ngu n nhân l c t i các T KTNN
mô và vi mô. V i th tr
Nam có m t th tr
Vi t Nam
ng lao đ ng kho ng 54,51 tri u ng
ng lao đ ng r ng l n c n đ
chính sách nh m khuy n khích ng
m c tiêu phát tri n c a đ t n
i lao
c góc đ v
i n m 2017, Vi t
c qu n lỦ ch t ch b ng nh ng
i lao đ ng đóng góp nhi u h n n a cho các
c. Trong s lao đ ng đó, 25,49% làm vi c trong
nh ng ngành công nghi p xây d ng, 34,1% làm vi c trong ngành d ch v , còn l i
trong l nh v c nông-lâm-th y s n v i m c thu nh p bình quân đ u ng
i kho ng
5,4 tri u VN /tháng [12]. Vi c nghiên c u này s cung c p cho các c quan ho ch
đ nh chính sách nh ng thông tin liên quan đ n th c tr ng t o đ ng l c cho ng
i
lao đ ng t i các T KTNN Vi t Nam trên c s đ i chi u v i các chính sách lao
4
đ ng hi n t i đ có th đi u ch nh t t h n. Thêm vào đó, nghiên c u còn cung c p
cho các nhà qu n lỦ doanh nghi p, v i t cách đ i di n ch s h u Nhà n
c trong
qu n lỦ kinh t , nh ng thông tin quan tr ng v đ ng l c lao đ ng c a ng
i lao
đ ng t i các T KTNN đ có th qu n lỦ t p trung h n vào nh ng nhân t t o đ ng
l c cho ng
i lao đ ng.
3. K t c u c a lu n án
Ngoài nh ng ph n m đ u, k t lu n và ph l c tham kh o, lu n án “T o đ ng
l c cho ng
i lao đ ng t i các T KTNN
Vi t Nam” g m có nh ng Ch
ng
chính sau:
Ch
ng 1: T ng quan các nghiên c u v v n đ t o đ ng l c cho ng
đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n
Ch
n
Ch
c
ng 2: C s lỦ lu n v t o đ ng l c cho ng
c đ i v i t o đ ng l c cho ng
i lao đ ng và qu n lỦ nhà
i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n
ng 3: Th c tr ng t o đ ng l c cho ng
đ i v i t o đ ng l c cho ng
i lao
c
i lao đ ng và qu n lỦ nhà n
i lao đ ng t i các t p đoàn kinh t nhà n
c
c
Vi t
Nam
Ch
ng 4: Ph
m i qu n lỦ nhà n
kinh t nhà n
ng h
ng, gi i pháp t o đ ng l c cho ng
c đ i v i t o đ ng l c cho ng
c Vi t Nam t i n m 2030
i lao đ ng và đ i
i lao đ ng t i t i các t p đoàn
5
CH
NG 1
T NG QUAN CÁC NGHIÊN C U V V N
T O
NG L C CHO NG
I LAO
NG T I
CÁC T P OĨN KINH T NHĨ N
C
1.1 T ng quan các công trình nghiên c u đư công b liên quan đ n v n đ t o
đ ng l c cho ng
i lao đ ng t i các t p đoƠn kinh t nhƠ n
1.1.1 T ng quan các công trình nghiên c u đã công b
V đ ng l c và t o đ ng l c cho ng
c
n
c ngoài
i lao đ ng
Nghiên c u v đ ng l c nh c đ n lỦ do mà con ng
i suy ngh và hành đ ng
trong nh ng hoàn c nh nh t đ nh. Nh ng hành đ ng đó th
ng đ
c quan tâm
nghiên c u khía c nh s l a ch n v hành vi c a m i cá th con ng
i, th i gian
p
suy ngh v vi c hành đ ng, m c đ n l c mà con ng
i th c hi n hành
đ ng, s b n b c a hành đ ng và các ph n ng v nh n th c và c m xúc trong
quá trình th c hi n hành đ ng [104].
ng l c lao đ ng đ
c phân thành hai m ng
chính là đ ng l c n i t i (intrinsic motives) và đ ng l c ngo i vi (extrinsic motives)
[82]; trong đó, đ ng l c n i t i nh c đ n vi c con ng
i ch n th c hi n hành đ ng
nào đó vì c m th y nó h p d n ho c đem l i s hài lòng ng u nhiên trong h , còn
đ ng l c ngo i vi nh c đ n các h qu tách bi t v i hành đ ng c a con ng
đ y con ng
i hành đ ng nh ph n th
nh ng nghiên c u liên quan sau đ
i thúc
ng ho c l i khen t ng. Trên c s đó,
c đ c, phân tích và t ng h p:
- Bài nghiên c u c a Raymond N.Cheser vào n m 1998 đư đ t vi c t o đ ng
l c cho ng
nh h
i lao đ ng Hoa K lên trên m t quan đi m so sánh và ti p thu nh ng
ng c a các qu n lỦ c a Nh t B n [97].
c u là “ nh h
tài khoa h c đ
c tác gi nghiên
ng c a cách qu n lỦ Kaizen c a Nh t B n lên đ ng l c c a ng
i
lao đ ng trong ngành s n xu t c a Hoa K ”. Nghiên c u đư ch ra r ng v i b
c
chuy n t ph
K sang ph
ng pháp qu n lỦ truy n th ng trong các ngành s n xu t c a Hoa
ng pháp qu n lỦ đ
c k th a t ng
i Nh t, n ng su t lao đ ng c a
6
ng
i lao đ ng trong doanh nghi p đư t ng lên đáng k . ụ t
ng chính c a cách
th c qu n lỦ Kaizen là t p trung vào s “c i ti n liên t c” hi u su t ho t đ ng c a
các khâu trong m t dây chuy n s n xu t.
lỦ thi t l p đ
c môi tr
i u này đ
c th c hi n khi nhà qu n
ng làm vi c có tinh th n Kaizen (c i ti n đ t t h n). K t
qu này cho th y s quan tr ng trong thi t l p môi tr
ng làm vi c t t và có tính
thúc đ y tinh th n lao đ ng c a nhân viên trong các doanh nghi p
nh ng n n
v n hóa khác nhau.
- Bài nghiên c u c a Lycourgos Hadjiphanis v “Nghiên c u vi c t o đ ng
l c cho ng
i lao đ ng t i nh ng t ch c quy mô l n t i C ng hòa Síp”: Bài vi t
c ng đi nghiên c u nh ng t ch c có quy mô l n c a m t n n kinh t quy mô nh
Châu Âu [78], c ng nh lu n án này đang nghiên c u các t p đoàn kinh t nhà
n
c có quy mô l n c ng trong m t quy mô n n kinh t không l n. Bài nghiên
c u v tình hình C ng hòa Síp tuy khác bi t v đ a lỦ và v n hóa nh ng đư cho
th y đi m thú v trong lỦ gi i c a tác gi v đi u m u ch t nghiên c u đư lỦ gi i
đ
c là vi c t o đ ng l c nh h
ng nh th nào đ n hi u qu làm vi c c a nhân
s trong nh ng t ch c có quy mô l n nh v y.
- Bài nghiên c u c a Xiaoyun Wang, Nealia Sue Bruning và Siqing Peng v i
đ tài “Quy cách qu n tr nhân s ph
ng Tây v i đòi h i cao v hi u qu công
vi c khi Trung Qu c: m t nghiên c u so sánh gi a các doanh nghi p qu c doanh,
dân doanh và có v n đ u t n
c ngoài”: Nghiên c u này đư làm đ
Ủ ngh a khi nhúng lỦ thuy t hi n đ i và đòi h i cao c a ph
c m t vi c
ng Tây vào b i c nh
n n kinh t đang phát tri n nóng nh Trung Qu c [116], v i nhi u nét t
ng đ ng
v i Vi t Nam, đ nghiên c u. V i s m u kho ng 167 doanh nghi p trong nghiên
c u v đa d ng các lo i hình doanh nghi p t qu c doanh đ n đ u t n
c ngoài
trong n n kinh t nhi u thành ph n, nghiên c u càng cho th y s đa d ng trong so
sánh công tác qu n lỦ nhân s
nh n
nhi u lo i hình doanh nghi p khác nhau.
đây là cho r ng nh ng u tiên m c tiêu chi n l
i m
c c a doanh nghi p có
g n v i công tác nhân s trong t ch c doanh nghi p. i u này m t l n n a nh n
7
m nh l i vi c chính sách dù có t t nh th nào mà không có ng
th thì chính sách đó c ng khó có th t n t i v lâu dài đ
- Bài nghiên c u c a Ovidiu-Iliuta Dobre v “
cho nhân s c ng đ
nhân viên
c trong th c tr ng n n
ng th c c nh tranh hôm nay, vi c
các doanh nghi p quan tâm t i t o đ ng l c cho ng
mang t m quan tr ng chi n l
c.
ng l c làm vi c
và hi u qu làm vi c c a t ch c”: Nghiên c u đư ch ra đ
kinh t m v i nhi u đ i th c nh tranh và ph
i th c thi và tuân
i lao đ ng là m t vi c làm
c trong dài h n [91]. H n n a, vi c t o đ ng l c
c ch ng minh có liên quan t i quá trình th c hi n nhi m v
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p theo chi u tr l i.
V t p đoàn kinh t và lao đ ng t i các t p đoàn kinh t
i v i n n kinh t l n nh t th gi i, nh ng t p đoàn công nghi p l n b t đ u
tr nên quan tr ng và có vai trò tr c t đ i v i n n kinh t k t nh ng n m 1905
trong b i c nh chính sách trao quy n và trách nhi m cho các ch th kinh doanh,
th ch v th tr
tri n [114]. N
ng ch ng khoán, ngân hàng đ u t và s luân chuy n v n phát
cM l nl
t ch ng ki n s ra đ i c a nh ng t p đoàn l n đ u
tiên trong các l nh v c nh s n xu t thu c lá, đ
ng, ch bi n gi y, th c ph m,
kim lo i và hóa ch t; sau đó là các t p đoàn công nghi p ch t o l n và nh ng t p
đoàn tài chính, ngân hàng.
các qu c gia ph
t p đoàn kinh t nhà n
c đ y m nh trong công cu c tái thi t n n kinh t sau
cđ
ng Tây, quá trình hình thành các
chi n tranh th gi i l n th 2 đ t p trung ngu n l c cho nh ng l nh v c chi n
l
c nh n ng l
ng, giao thông và tài chính, ngân hàng [86].
Trung Qu c, các
T KTNN ho t đ ng trong 40 l nh v c tr ng đi m c a n n kinh t n
c này nh
khai thác than, d u, khí, ch bi n th c ph m, may m c, đi n, cao su và th m chí
c s n xu t v khí. Tuy nhiên, t n m 1978 đ n 1997, thua l c a các doanh nghi p
nhà n
c
Trung Qu c t ng lên kho ng 20 l n kéo theo kho ng 20% s doanh
nghi p này ph i ng ng ho t đ ng m t ph n ho c toàn b vào n m 1998, và 1/3 s
nhân công ph i ngh vi c [52]. Nh v y, đ i v i các n n kinh t l n trên th gi i,
hình th c T KT và T KTNN đư xu t hi n t lâu trên nhi u l nh v c c a n n kinh
8
t . Tuy nhiên, đi m chung c a chúng là s không hi u qu trong đi u hành s n
xu t kinh doanh và s phình to c a b máy v i s l
m c c n thi t nh
h
m t s qu c gia ph
i lao đ ng nhi u h n
ng Tây cu i nh ng n m 1970 [84], xu
ng c ph n hóa các t p đoàn l n c a nhà n
áp l c ph i c i t ph
ng ng
ct r ts m
Hoa K [114] và
ng th c đi u hành s n xu t, kinh doanh t tình tr ng thua
l c a các t p đoàn Trung Qu c [52]. T đó, chúng ta nh n th y vi c hình thành
các T KT nói chung và T KTNN nói riêng
các th ch nhà n
c là t t y u,
nh ng v n đ chính đ t ra v n là cung cách qu n lỦ các t p đoàn này nh th nào
đ có th đem l i hi u qu cao nh t cho n n kinh t mà không lưng phí các ngu n
l c dành cho chúng.
V lao đ ng, các t p đoàn
trong đưi ng ng
i lao đ ng c a mình; đó là l
đ ng hi n t i và chi tr l
đó, l
Trung Qu c t p trung vào ba nhóm y u t chính
ng c a ng
ng, phúc l i xư h i cho ng
ng, phúc l i cho nh ng ng
i lao đ ng
i lao
i đư ngh h u [52]. Theo
các t p đoàn c a Trung Qu c là t t c các kho n
chi tr b ng ti n ho c không ph i ti n cho quá trình lao đ ng c a h , còn các chi
tiêu phúc l i xư h i l i bao g m chi phí y t , v sinh, các kho n chi đ i v i ho t
đ ng th thao, ho t đ ng tái t o s c lao đ ng khác, vi c tuyên truy n thông tin,
các trang thi t b c ng đ ng và nh ng kho n chi khác nh b o hi m dành cho
ng
i lao đ ng. Tuy v y, trong xu h
T KTNN, ng
ng c ph n hóa các T KT đ c bi t các
i lao đ ng đây c ng ch u nh ng tác đ ng không nh . i u đáng
l u Ủ nh t là s an toàn và đ m b o cho v trí công vi c c a ng
d a khi các đi u kho n h p đ ng lao đ ng đ
nhiên c a th tr
c quy đ nh theo s đi u ph i t
ng ch không còn có tính u đưi nh tr
T KTNN n a [85]. Vì v y, ng
i lao đ ng
i lao đ ng b đe
c kia trong các
đây c ng đang d n ph i làm quen
v i c ch c nh tranh h n trong b i c nh các y u t đưi ng dành cho h đang d n
đ
c quy chu n theo m c chung do th tr
V qu n lý nhà n
ng lao đ ng có tính m đi u ti t.
c đ i v i các t p đoàn kinh t
Hoa K , s can thi p c a nhà n
c vào quá trình s n xu t, kinh doanh c a
9
các t p đoàn là đi u hi n nhiên thông qua các quy đ nh liên quan đ n tài s n c a
doanh nghi p vì tài s n ám ch t t c các m i quan h kinh t và xư h i đang t n
t i. Theo đó, vi c nhà n
c M can đ a ra th ch v lu t pháp đ t o ra nh ng
đi u ki n nh t đ nh cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a các T KT đ
hành là m t cách th c qu n lỦ nhà n
đ nh cu i cùng đ
c đ a ra
m nh ng xét v nhà n
đây là n
cđ
c ti n
c áp d ng ph bi n nh t [114]. Nh n
c M có m t nhà n
c t pháp r t m nh
c hành pháp thì l i y u h n các qu c gia phát tri n
Châu Âu. C ng v i quan đi m đó, Pháp v i t cách đ i di n đi n hình cho các
qu c gia Châu Âu đ
c coi là v
ng qu c cho nh ng “s c i t vô hình” [117].
i u này có ngh a đ i v i vi c qu n lỦ các T KT, n
c Pháp có s chuy n mình
âm th m qua các bi n pháp c i cách c c u kinh t , h
ng t i hi u qu kinh t trên
bình di n qu c t và hi n đ i hóa khung kh pháp lỦ trong qu n lỦ kinh t tr
c
c nh ng chuy n bi n c a xư h i. Nh v y, cách qu n lỦ t t nh t mà các qu c gia
m nh v hành pháp
Châu Âu l a ch n là đi tiên phong trong t o ra các c s và
ti n đ kinh t , xư h i và pháp lỦ m nh m cho doanh nghi p phát tri n. Vi c này
đòi h i nh ng k thu t phân tích và d báo tình hu ng kinh t r t t t t nh ng nhà
qu n lỦ. V i s chuy n mình c a n n kinh t t s t p trung và k ho ch hóa sang
m t n n kinh t đ nh h
ng th tr
ng đ m nét, Trung Qu c ch n cho mình cách
qu n lỦ đ i v i các T KT là ch p nh n sai sót và ch nh s a [52] đ dò tìm m t
th ch phù h p v i h th ng kinh t m i vì m i h th ng th
ng có m t th ch
phù h p và h th ng m i Trung Qu c đang áp d ng thì ch a h có ti n l đ i v i
qu c gia này. Chính vì v y, s c i t đ i v i các T KTNN
Trung Qu c trong
nh ng n m v a qua dù có khác nhau v hình th c th hi n do khác bi t v chính
sách nh ng m c tiêu chung v n th ng nh t, đó là s t ng tr
các t p đoàn ph i đ t đ
V vai trò c a nhà n
cd
ng v l i nhu n mà
i b t k c ch qu n lỦ nào.
c trong t o đ ng l c cho ng
i lao đ ng
các t p
đoàn kinh t
Trên th gi i, các nghiên c u v vai trò c a Nhà n
c trong vi c t o đ ng l c
10
cho ng
đ it
i lao đ ng góc đ chính sách là r t thi u, nên vi c t o đ ng l c đ i v i
ng ng
i lao đ ng
các T KT thì nghiên c u l i càng thi u. Tuy nhiên,
chúng ta có th nh n th y các nhà n
c t o đ ng l c cho ng
thông qua các chính sách dành cho th tr
i lao đ ng c a mình
ng lao đ ng nói chung, bao hàm c các
T KT. Nh ng chính sách này ph n l n góp ph n t o ra đ ng l c cho ng
đ ng trên c s làm hài hòa l i ích v i ng
chung c a xư h i. V i c s đó, m i nhà n
i lao
i s d ng lao đ ng và v i l i ích
c s tìm ra m t cách th c h p lỦ v i
hoàn c nh c a mình đ t o đ ng l c b ng các tr ng tâm chính sách cho ng
đ ng c a h .
lao đ ng tr
i v i các qu c gia vùng Baltic, vi c t ng c
ng thành đ có đ
cđ l cl
i lao
ng đào t o cho nh ng
ng lao đ ng qua đào t o là m t đi u
quan tr ng, nh ng cách th hi n
các qu c gia l i khác nhau [84]. Ch ng h n,
Estonia và Latvia thi hành các ch
ng trình h tr b o hi m cho đ i t
ng th t
nghi p, còn Lithuania l i duy trì m c phúc l i r t th p dành cho các đ i t
ng này.
i v i các qu c gia phát tri n
Châu Âu, m i quan tâm chính sách l i dành cho
vi c áp d ng chính sách lao đ ng th đ ng hay chính sách lao đ ng ch đ ng đ i
v i v n đ vi c làm trong n n kinh t [65]. Trong đó, các chính sách ch đ ng đ
c p đ n vi c can thi p vào th tr
ng lao đ ng nh m giúp k t n i gi a bên cung
và bên c u v lao đ ng khi n tình tr ng th t nghi p gi m xu ng, ng
c l i các
chính sách mang tính th đ ng t p trung vào vi c h tr tài chính cho lao đ ng
th t nghi p v i các bi n pháp nh b o hi m th t nghi p hay tr c p ngh vi c tr
c
tu i h u. Nh ng qu c gia đi n hình trong áp d ng chính sách lao đ ng ch đ ng
là
c, Th y S , an M ch, Pháp, Th y i n và Anh Qu c [113]. Nh v y, chúng
ta có th th y đ i v i ng
i lao đ ng
doanh nghi p nói chung và các T KT nói
riêng thì vi c qu c gia áp d ng chính sách nào cho th tr
ng lao đ ng c ng mang
l i Ủ ngh a t o đi u ki n thu n l i cho cu c s ng c a h
m t khía c nh nào đó.
T đó, vai trò c a Nhà n
c trong t o đ ng l c cho ng
là r t quan tr ng khi Nhà n
h tr ng
i lao đ ng t i các T KT
c t o ra nh ng chính sách lao đ ng mang tính ch t
i lao đ ng mà các t p đoàn không th không tuân theo.
11
1.1.2 T ng quan các công trình nghiên c u đã công b
V đ ng l c và t o đ ng l c cho ng
trong n
c
i lao đ ng
Nh ng nghiên c u sau c a các h c gi đ c p t i v n đ t o đ ng l c cho ng
i
lao đ ng trong b i c nh c a Vi t Nam:
-
ào Phú QuỦ (2010) đư đi sâu vào thuy t nhu c u c a A.Maslow, v n đ
c
th a nh n và áp d ng r t nhi u trong khoa h c kinh t nói chung và khoa h c qu n
lỦ nói riêng [6] trong “Thuy t nhu c u c a A.Maslow v i vi c đ ng viên ng
i
lao đ ng”, T p chí Khoa h c HQGHN, Kinh t và Kinh doanh 26 (2010). Thêm
m t l n n a, Tháp nhu c u đ
g i m nh ng h
c phân tích theo m t khía c nh m i đ có th giúp
ng nghiên c u ti p theo trong vi c ng d ng nó đ i v i nghiên
c u c a lu n án này.
- Lê ình LỦ (2010): lu n án ti n s kinh t t i tr
ng
i h c Kinh t Qu c
dân Hà N i v đ tài “Chính sách t o đ ng l c cho cán b công ch c c p xư
(Nghiên c u trên đ a bàn t nh Ngh An)”. Trong lu n án, tác gi đư ph n nào làm
rõ đ
c nh ng n i dung chính sau: H th ng hóa, làm rõ nh ng v n đ lỦ lu n v
t o đ ng l c và chính sách t o đ ng l c cho cán b công ch c c p xư; Phân tích,
đánh giá th c tr ng t o đ ng l c và chính sách t o đ ng l c cho cán b công ch c
c p xư trên đ a bàn t nh Ngh An;
xu t các quan đi m, gi i pháp hoàn thi n
chính sách t o đ ng l c cho cán b công ch c c p xư
đ
Vi t Nam. Các gi i pháp
c đ a ra cu i lu n án t p trung v v n đ t o đ ng l c và xây d ng chính sách
t o đ ng l c phù h p cho kh i chính quy n c p xư Vi t Nam. Tuy nhiên, nh ng
v n đ c t lõi trong t o đ ng l c c ng đư đ
c tác gi i nh c đ n, nh : b trí s
d ng nhân s , chính sách đánh giá hi u qu công vi c đ i v i cán b , chính sách
đào t o và phát tri n, chính sách khen th
ng, ti n l
ng và c i thi n môi tr
ng
làm vi c cho cán b xư.
- Tr
ng Minh
c (2011) đư ti p c n v n đ t o đ ng l c cho ng
góc đ th c ti n c a doanh nghi p có v n đ u t n
c u v “ ng d ng mô hình đ nh l
i lao đ ng
c ngoài v i bài vi t nghiên
ng đánh giá m c đ t o đ ng l c làm vi c cho
12
nhân viên Công ty Trách nhi m h u h n Ericsson t i Vi t Nam”. Nghiên c u v i
k t qu c a ph
ng trình h i quy đư cho th y m c t ng thu nh p c a ng
i lao
đ ng t i doanh nghi p ch a đ m b o, hay quy trình đ m b o an toàn trong lao
đ ng c a doanh nghi p còn ph i đ
c xây d ng và truy n thông rõ ràng t i ng
i
lao đ ng h n n a [28]. H n n a, nghiên c u đư nh n m nh t m quan tr ng c a
khuy n khích, đ ng viên và t o đ ng l c cho ng
i lao đ ng trong quá trình s
d ng lao đ ng nói chung. Bài vi t đư đ t ra v n đ v vi c s d ng công c đ nh
l
ng
ng làm ph
ng pháp nghiên c u chính đ i v i n i dung t o đ ng l c cho
i lao đ ng
các doanh nghi p đ các nghiên c u ti p theo ti p t c có c h i
tìm tòi, ch ng minh.
- Hoàng Th H ng L c, Nguy n Qu c Nghi (2014) v i đ tài “Xây d ng
khung lỦ thuy t v đ ng l c làm vi c
c u đư góp ph n tìm tòi h
khu v c công t i Vi t Nam”: Bài nghiên
ng đi cho vi c xây d ng m t khung lỦ thuy t rành
m ch cho vi c t o đ ng l c đ i v i đ i ng cán b công ch c, viên ch c trong
khu v c Nhà n
c
Vi t Nam, d a trên ti n đ c a Tháp nhu c u c a A.Maslow
(1943) [9]. N m b c nhu c u c a mô hình đ
c đo l
ng c n k thông qua 26 bi n
nh thành ph n khi n cho vi c xem xét quá trình t o đ ng l c cho ng
đ
i lao đ ng
c rõ ràng và phù h p v i tình hình c a Vi t Nam. ây là bài vi t đ t n n t ng
cho Ủ t
ng khung nghiên c u c a lu n án này.
- Nguy n V n Hi p, Nguy n Th Quynh (2014): “Nghiên c u các nhân t
nh
h
ng đ n đ ng l c làm vi c c a nhân viên trong các doanh nghi p có v n đ u t
n
c ngoài t i
h p l thu đ
ng Nai”. Bài nghiên c u đ
c nh ng doanh nghi p có v n đ u t tr c ti p n
Nai. Các tác gi đư đ a ra đ
cho ng
c th c hi n v i 322 b ng kh o sát
c các nhân t
nh h
c ngoài t i
ng
ng tr c ti p đ n t o đ ng l c
i lao đ ng t i nh ng doanh nghi p d ng này. Nghiên c u cung c p góc
nhìn có giá tr kinh t cho qu n lỦ ngu n nhân l c khi nhà qu n tr ngo i qu c c a
nh ng doanh nghi p này th
ng g p khó kh n v góc nhìn v n hóa khi qu n lỦ
nh ng nhân s Vi t Nam c a mình. Nh ng đ xu t tuy không tr c ti p đ c p t i
13
kh i doanh nghi p nhà n
- Nguy n Th Ph
t o đ ng l c cho ng
c nh ng có tính tham kh o t t cho lu n án.
ng Lan (2015) đư h th ng hóa các lỦ lu n v đ ng l c,
i lao đ ng trong lu n án ti n s Qu n lỦ công c a mình v
“Hoàn thi n h th ng công c t o đ ng l c cho công ch c
chính nhà n
các c quan hành
c” t i H c vi n Hành chính Qu c gia. Lu n án này c ng phát hi n
và nh n m nh m i liên h ch t ch gi a các công c t o đ ng l c m i là cách t t
nh t thúc đ y đ ng l c làm vi c c a các công ch c hành chính nhà n
c. Trong
nh ng công c đó, nh t thi t ph i có các công c trung tâm, làm n n t ng cho toàn
b h th ng t o đ ng l c. Tuy nhiên, đ i t
ng nghiên c u
đây là các nhóm
công ch c c a các c quan hành chính nên có ph n khác bi t v i đ i t
lao đ ng trong các doanh nghi p nhà n
ng ng
i
c, ho t đ ng ngoài khía c nh d ch v
công c a các c quan hành chính s nghi p.
- Lê Ng c N
vi c c a ng
ng và c ng s (2017) đư giúp các nghiên c u v đ ng l c làm
i lao đ ng đ
c c ng c v mô hình phân tích l
ng thông qua phân
tích EFA k t h p h i quy đa bi n [11]. Bài nghiên c u có tiêu đ “Các nhân t
h
ng đ n đ ng l c làm vi c c a ng
trình giao thông – tr
nh
i lao đ ng trong các công ty xây d ng công
ng h p nghiên c u t i Công ty c ph n Qu n lỦ xây d ng
giao thông Thái Nguyên”. V i môi tr
ng làm vi c trong công ty c ph n đ
c
ch n, các tác gi đư ki m ch ng 7 nhóm y u t nh thu nh p, đi u ki n làm vi c,
phúc l i, c h i đào t o và th ng ti n, quan h v i lưnh đ o và đ ng nghi p, chính
sách, m c tiêu và v n hóa doanh nghi p. K t lu n c a nghiên c u này c ng ch ra
quan h v i đ ng nghi p và thu nh p là các nhóm y u t
đ ng l c làm vi c c a ng
nh h
i lao đ ng t i doanh nghi p này.
ng nhi u đ n
ây là nh ng g i Ủ
quan tr ng cho vi c th c hi n lu n án trên c s quan đi m c a qu n lỦ nhà n
c
v kinh t .
V t p đoàn kinh t và lao đ ng t i các t p đoàn kinh t
Nghiên c u v các t p đoàn kinh t nhà n
c Vi t Nam đ
c th c hi n nhi u
trong nh ng n m g n đây vì đây là m t v n đ nóng đ i v i n n kinh t c a Vi t