CẶP PHẠM TRÙ NỘI DUNG VÀ HÌNH THỨC

CÁC CẶP PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN
CHỨNG DUY VẬT


CẶP PHẠM TRÙ:


 Nội dung


I. Khái niệm
Nội dung:
là phạm trù
triết học dùng
để chỉ tổng hợp
tất cả những
mặt, những
yếu tố, những
quá trình tạo
nên sự vât.

VS

Hình thức:
là phạm trù triết
học dùng để chỉ
phương thức tồn
tại và phát triển
của sự vật, là hệ
thống các mối
liên hệ tương đối

bền vững giữa các
yếu tố của sự vật
đó.


Ví dụ:

Ở thực vật (cây):
Nội dung:

• Các bộ phận như lá, rễ, quả, …

• Các quá trình: hô hấp, quang hợp..,


Rễ có nhiều loại:

RỄ CỌC

RỄ CHÙM
RỄ CỦ

C
Ứ
H
T
HÌNH
6

Lá có nhiều loại khác nhau:
LÁ SEN

LÁ PHONG

7


Quả có nhiều loại khác nhau:
NỘI D
UNG

QỦA CAM
QỦA TÁO

8


NỘI DUNG

Toàn bộ các yếu tố vật chất như tế bào, các
cơ quan, các hệ thống, các quá trình hoạt
động của các hệ thống...tạo nên cơ thể.

HÌNH THỨC  Bên ngoài: hình thể, màu da,
khuôn mặt,….
 Bên trong: cách thức sắp xếp, tổ
chức, liên kết các hệ thống.

Tác phẩm văn học
Nội dung:
toàn bộ những sự kiện của cuộc sống hiện thực mà
tác phẩm phản ánh.

Hình thức:
+Bên trong: thể loại, phương pháp kết cấu bố cục, nghệ
thuật xây dựng hình tượng, các thủ pháp miêu tả, tu từ...
+Bên ngoài: kiểu chữ, cách trình bày,màu sắc, khổ chữ,…..


Trong quá trình sản xuất:
Nội dung: là con người, công cụ LĐ, đối tượng
lao động, các quá trình con người sử dụng công
cụ LĐ tác động vào đối tượng LĐ để tạo ra sản
phẩm.

Hình thức: là trình tự kết hợp, thứ tự sắp xếp các
yếu tố vật chất của quá trình sản xuất quy định vị
trí của người sản xuất với tư liệu sản xuất và sản
phẩm.


Vậy giữa nội dung
và hình thức có
quan hệ như thế
nào???


II. Mối quan hệ giữa nội dung và hình thức.

NỘI DUNG

HÌNH THỨC


II. Mối quan hệ giữa nội dung và hình thức.
1.Nội dung và hình thức thống nhất với nhau.
 Bất kì sự vật nào cũng có nội dung và hình thức.
 Cùng 1 nội dung có thể được thể hiện qua nhiều
hình thức.
 Cùng 1 hình thức có thể truyền tải được nhiều nội
dung.


Cùng 1 nội dung có thể được thể hiện qua nhiều hình
thức
Ví dụ:
Quá trình sản xuất ra một sản phẩm có thể bao gồm
những yếu tố nội dung giống nhau như: con người,
công cụ, vật liệu... nhưng cách tổ chức, phân công
quá trình sản xuất có thể khác nhau. Như vậy nội
dung quá trình sản xuất được diễn ra dưới nhiều hình
thức khác nhau.


16


Cùng 1 hình thức có thể truyền tải được nhiều nội dung.

Ví dụ:
Cùng một hình thức tổ chức sản xuất như nhau nhưng
được thực hiện trong những ngành, những khu vực, với
những yếu tố vật chất khác nhau, sản xuất ra những sản
phẩm khác nhau. Vậy là một hình thức có thể chứa
đựng nhiều nội dung khác nhau.


II. Mối quan hệ giữa nội dung và hình thức.
2.Nội dung quyết định hình thức và hình thức tác động nội dung.

• Nội dung bao giờ cũng quyết định hình thức biểu hiện
nó, khi nội dung thay đổi thì hình thức cũng thay đổi
theo.


Ví dụ:
• Trong cơ chế bao cấp ở nước ta trước đây, do quan hệ sản xuất chưa phù
hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất nên không kích thích
được tính tích cực của người sản xuất, không phát huy được năng lực sẵn
có của lực lượng sản xuất của chúng ta.
• Nhưng từ sau đổi mới, khi chúng ta chuyển sang xây dựng nền kinh tế
hàng hóa nhiều thành phần, hoạt động theo cơ chế thị trường, định hướng
xã hội chủ nghĩa, quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ của lực lượng sản
xuất nước ta, do vậy tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy sản xuất phát triển.

19


Thời bao cấp

• Tiệm bán bánh xà phòng Liên Xô

20


Tiệm cắt tóc

21


Thời nay

22


II. Mối quan hệ giữa nội dung và hình thức.
2.Nội dung quyết định hình thức và hình thức tác động nội dung.

 Nội dung bao giờ cũng quyết định hình thức biểu hiện
nó, khi nội dung thay đổi thì hình thức cũng thay đổi
theo.
 Hình thức có thể tác động trở lại nội dung theo hướng
tích cực hoặc tiêu cực.


III. Ý nghĩa phương pháp luận

Khi xem xét sự vật cần căn cứ vào nội
dung, tuy nhiên không được tách rời nội
dung và hình thức, xem nhẹ hình thức,

hoặc tuyệt đối hóa 1 trong 2 mặt đó.
Trong hoạt động thực tiễn,cần làm cho
nội dung và hình thức phù hợp với
nhau,nếu hình thức không phù hợp với
nội dung thì phải thay đổi hình thức.


CẶP PHẠM TRÙ: