TÀI LIỆU BÁO ĐIỆN TỬ

MÔN: BÁO ĐIỆN TỬ
Câu 1:Báo điện tử là gì?
Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí mới, có khả năng cung cấp thông tin
sống động bằng chữ viết và âm thanh chỉ trong vài phút đến vài giây, với số
trang không hạn chế. Báo mạng điện tử là hình thức báo chí được sinh ra từ sự
kết hợp những ưu thế của báo in, báo nói, báo hình, sử dụng yếu tố công nghệ
cao như một nhân tố quyết định, qui trình sản xuất và truyền tải thông tin dựa
trên nền tảng mạng Internet toàn cầu.
Báo điện tử gồm các loại sau:
- Độc lập và phiên bản ( tuổi

-

trẻ, tiền phong, vn express)
- Trang thông tin điện tử tổng

Nội bộ
Cá nhân
Chuyên ngành điện tử
Cổng thông tin

hợp
Câu 2: Ưu điểm và hạn chế của báo mạng điện tử?
Ưu điểm
- Báo mạng điện tử có ưu điểm nổi bật là khả năng truyền tải thông tin vô
biên giới. Với mạng Internet, thông tin có thể truyền tải đi khắp toàn cầu.
- Trong xã hội hiện đại, hàng ngày con người phải tiếp nhận một khối
lượng thông tin hết sức to lớn. Với công nghệ Internet, giờ đây người
dùng trở thành trung tâm, chủ động lựa chọn thông tin phù hợp với nhu
cầu, tiếp nhận thông tin theo cách riêng. Người ta gọi Internet là không
gian điều khiển (Cyber Space) bao hàm ý nghĩa con người chủ động điều

khiển nhu cầu, thị hiếu của mình trong biển thông tin đó.
- Với một biểu thông tin trên Internet, người dùng có thể tự do khám phá nó
nhờ các siêu liện kết. Nó đã kích thích trí tò mò, sự ham hiểu biết cái mới
của con người.
- Thông tin trên Internet nói chung và báo mạng điện tử nói riêng có tính
thời sự rất cao. Thông tin tức thời, gần như ngay lập tức, biết tin sớm nhất
1


từ những khoảng cách xa nhất. Mọi thông tin từ khi thu nhập được đến
khi phát hành được diễn ra trong thời gian ngắn hơn nhiều so với báo in.
Chính khả năng này làm cho thông tin trên báo mạng điện tử luôn sống
từng ngày, từng giờ, thậm chí có khi từng phút.
- Báo mạng điện tử có ưu điểm là khả năng xã hội hóa các sản phẩm đơn lẻ.
Việc cập nhật theo từng trang tin, chuyên mục có thể được thực hiện bất
cứ lúc nào. Không như các loại hình báo chí khác phải chờ đầy đủ các tin,
bài mới lên khuôn in hay lên chương trình phát sóng.
- Vì là một dịch vụ trên Internet, báo chí xuất bản trên mạng Internet hội đủ
các ưu thế của một mạng máy tính. Tờ báo có thể cung cấp một ngôn ngữ
truyền tải mới lạ hấp dẫn dạng thông tin đa phương tiện. Đó là khả năng
kết hợp ngôn ngữ chữ viết, hỉnh ảnh, âm thanh sống động vào trang báo.
Nghĩa là một sự tổng hợp về báo in, báo hình và báo nói.
- Tiếp theo và mang tính cơ bản là khả năng lưu giữ thông tin của báo mạng
điện tử. Báo mạng điện tử có thê mạnh hơn báo in ở chỗ lưu giữ thông tin
một cách có hệ thống. Báo mạng điện tử cho phép độc giả tìm kiếm thông
tin theo chủ đề, theo thời gian rất tiện lợi so với việc phải vào thư viện tìm
số báo đã ra cách đây nhiều năm về một chủ đề nào đó. Báo mạng điện tử
khai thác gần như miễn phí mọi nguồn tin từ báo chí, từ Internet, chọn lọc
những thông tin hấp dẫn nhất tung lên mạng trong một thời gian rất
nhanh, chỉ sau khi báo in phát hành.

- Việc xuất bản báo chí trên mạng Internet rất kinh tế. Báo mạng điện tử
không có trọng lượng, nó không bị phụ thuộc vào khoảng cách địa lí, nó
không hạn chế số trang. Với khối lượng thông tin hết sức đồ sộ nhưng báo
mạng điện tử lại không tốn chi phí cho việc in ấn, phát hành. Báo mạng
điện tử chỉ có một bản duy nhất cho hàng trăm triệu độc giả.
- Khả năng giao lưu, tương tác giữa độc giả và tòa soạn cũng như tác giả
của chính bài báo đó cũng là ưu điểm nổi bật của báo mạng điện tử. Báo
mạng điện tử cho phép sự phản hồi thông tin từ người sử dụng đến tòa
soạn báo nhanh chóng, thuận tiện. Bằng các phương tiện dễ dàng như
email hay chatting, cầu nối giữa bên cung cấp thông tin và bên tiếp nhận
2


thông tin chặt chẽ. Khi làm báo truyền thống, muốn biết phản hồi từ độc
giả, khán giả để cải tiến nội dung, phương thức đưa tin, cách duy nhất là
phải tổ chức các cuộc điều tra dư luận. Điều này phải cần thời gian dài
trong khi đó độ chính xác lại không cao. Nhưng với báo mạng điện tử câu
trả lời sẽ là 100% chính xác. Báo mạng điện tử với công nghệ hiện đại,
cung cấp các công cụ điều tra bạn đọc một cách khách quan, nhanh chóng,
chính xác.
Hạn chế:
- Để đọc đượcbáo mạng điện tử, phải có máy tính kết nối mạng Internet
toàn cầu hoặc trong vùng phủ sóng đối với Internet không dây. Độc giả
phải trả cước thuê bao Internet hàng tháng, cước phí Internet tính theo
phút và cả cước phí điện thoại. Trong điều kiện hiện nay, các nhà cung
cấp dịch vụ internet và máy tính đang có sự cạnh tranh gay gắt, tạo nhiều
thuận lợi cho người tiêu dùng. Tương lai chiếc máy tính phổ biến như
điện thoại và tivi là điều hoàn toàn có thể nhận thấy.
- Báo mạng điện tử có độ an toàn thông tin thấp. Báo chỉ có một bản phát
hành duy nhất cho hàng triệu người đọc nhưng nội dung thông tin của nó

lại phụ thuộc rất nhiều vào sự ổn định của hệ thống máy tính. Các sự cố
như cháy, hỏng, virút phá hỏng, tin tặc tấn công thì nội dung lưu trữ trên
báo mạng điện tử có thể bị phá hủy hoàn toàn và khó có thể khôi phục lại
được. Tuy nhiên, ở Việt Nam điều này hiếm khi xảy ra, và thường thấy ở
một số diễn đàn hơn là các trang báo mạng.
- Khả năng lưu giữ và truy tìm thông tin một cách có hệ thống của báo
mạng điện tử chỉ phát huy với Internet thế giới với Tiếng Anh là chủ đạo.
Còn lượng thông tin chữ Việt hiện nay chưa được là bao nhiêu. 7 năm
Việt Nam kết nối Internet nhưng hiện nay mới chỉ có 7 tờ báo Internet
đích thực. Trong khi đó, cả nước có tới hơn 500 tờ báo, tạp chí và gần
trăm đài truyền hình, phát thanh địa phương. Vì lẽ đó, chính sách đào tạo

3


nhân lực phục vụ cho Báo mạng điện tử đang rất được quan tâm đúng
mực trong trường đại học.
Câu 3: Đặc điểm của báo mạng điện tử?

Mặc dù là loại hình báo chí mới mẻ, sinh sau đẻ muộn nhưng báo mạng
điện tử trên thế giới đã có những bước phát triển mạnh mẽ, thể hiện những
ưu thế của loại hình báo chí hiện đại, mang tính chất công nghệ cao so với
những loại hình báo chí truyền thống.
- Tính thời sự của thông tin trên báo mạng điện tử cao, bạn đọc của
báo mạng điện tử có thể tiếp nhận thông tin ở mọi nơi trên thế giới.
Báo mạng điện tử đã vượt qua rào cản của không gian thời gian.
- Thông tin trên báo mạng điện tử cũng phong phú đa dạng bởi nó
không hạn chế số trang hay thời lượng phát sóng như báo in, phát
thanh, truyền hình.
- Điểm nổi bật nhất của báo mạng điện tử với độc giả là khả năng đa

phương tiện, kết hợp được cả hình ảnh, âm thanh và chữ viết.
- Không những truyền tải lượng thông tin lớn, báo mạng điện tử còn
lưu trữ thuận tiện cho việc tra cứu, tìm kiếm thông tin dễ dàng.
- Khả năng tương tác trên báo mạng điện tử cao, góp phần làm cho
công tác bạn đọc, điều tra xã hội học trở nên dễ dàng, thuận tiện
hơn so với các loại hình báo chí khác.
Câu 4: Vai trò to lớn của Báo mạng điện tử trong “thời đại số”?
- Với những đặc trưng cơ bản như tính tức thì, khả năng siêu liên kết và khả
năng lưu trữ thông tin, báo mạng điện tử là một phương tiện truyền thông
hữu hiệu chủ trương,đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, những
thành tựu lớn lao của công cuộc đổi mới với bạn bè quốc tế cũng như với
2.5 triệu kiều bào xa Tổ quốc.
- Hầu hết các báo mạng điện tử đã khai thác triệt để tính tương tác-một lợi
thế so với các loại hình báo chí khác-mở ra nhiều diễn đàn đối thoại sinh
động như về các vấn đề lao động việc làm, chống tiêu cực-tham nhũng,
4


giáo dục đào tạo. Bạn đọc có thể trao đổi,góp ý kiến với tòa soạn, phóng
viên qua thư điện tử rất nhanh chóng và tiện lợi.
- Một thực tế rõ ràng là trong các năm qua, dù Đảng và Nhà nước đã rất
quan tâm, có nhiều chủ trương, chính sách tích cực nhưng việc gửi báo
chí ra nước ngoài vẫn còn rất hạn chế vì giá cước cao, các địa chỉ lại phân
tán. Để có một cuốn sách, tờ báo, người Việt ở Châu Âu phải chờ 1 tuần,
thậm chí nửa tháng. Giờ đây, chỉ cần một thao tác vi tính là người ta có
thể biết được thông tin cập nhật mọi mặt của đất nước từ chính trị, kinh tế,
xã hội đến văn hóa, khoa học. Báo mạng điện tử cũng là một kênh quan
trọng giúp chúng ta tăng cường giao lưu văn hóa với các nước trên thế
giới.
- Trên mạng thông tin Internet, ngoài thông tin mang tính báo chí, bạn đọc

có thể link vào các clip ca nhạc, video để có thể thưởng thức một cách
tiện lợi. Từ trang chủ của một tờ báo, công chúng có thể liên kết với các
tờ báo khác qua phần weblink rất tiện lợi.
Câu 5: Tít trên báo điện tử?
Tít (Đầu đề) là tên gọi của tác phẩm, là cơ sở để phân biệt bài báo này với bài
báo khác, giúp người đọc dễ dàng xác định mức độ quan trọng của thông tin và
chọn đọc.
a. Vai trò và chức năng của tít:
Vai trò:
Tít là cơ sở để phân biệt bài báo này với bài báo khác dù cùng viết về một đề tài.
Tít xác định mức độ quan trọng của thông tin giúp độc giả lựa chọn đọc.
Chức năng:
- Thu hút sự chú ý vào trang

-

giấy
- Cung cấp thông tin chính
trong một cái liếc mắt
5

Giúp độc giả lựa chọn bài
Khiến độc giả muốn đọc
Tổ chức trang
Sắp xếp thông tin


b. Các loại tít:
- Tít phụ: thường đóng vai trò định vị sự việc: chỉ rõ thời gian và địa điểm
hoặc đưa ra miền thông tin. Đôi khi chỉ rút lại thành một từ.

- Tít chính: trình bày chữ to, chứa đựng những từ khóa.
- Tít nhỏ: bổ xung thông tin cho tít (như thế nào, tại sao).
- Tóm tắt: liệt kê những nội dung quan trọng được xử lý trong bài báo hoặc
trong chùm bài.
c. Các dạng tít:
- Có hai dạng tít cơ bản:
- Tít có tính thông tin:
- Trả lời phần nào cho các câu hỏi đặt ra (chủ yếu là ai, cái gì).
- Loại bỏ những câu rườm rà, những từ không cần thiết, những thông tin bổ
sung.
- Dựa vào những tít khác, nhất là tít lớn.
- Có hai cách: chủ ngữ-động từ-bổ ngữ hoặc câu không động từ. Mỗi một
cách đều có cái hay riêng. Kiểu đầu chỉ rõ hành động. Kiểu thứ hai cô
đọng, nhấn mạnh từ khóa.
- Tít gợi:
- Tít gợi không đưa ra thông tin chính của bài báo, nhưng nêu ý nghĩa
chung của nó bằng cách kích thích người ta đọc bài báo. Chúng ta thường
thấy kiểu tít này trong các tạp chí. Khi thông điệp chính đã được xác định,
chúng ta sẽ tìm một hình thức khơi gợi, một câu ngắn gọn.
- Có rất nhiều cách để viết tin gợi: dùng từ gây sốc, từ đa nghĩa, câu gợi trí
tò mò, một điều khó tin, một chuyện buồn cười, một mẫu nhân cách hóa,
lối chơi chữ, một câu nói quen thuộc được sửa đi, một công thức, một câu
ngạn ngữ… Dùng hỗn hợp hai loại tít sẽ càng hiệu quả: vừa dùng tít lớn
có tính thông tin, vừa dùng tít có tính gợi.
d. Thủ thuật đặt tít:
- Dùng thủ pháp khác thường: “Kỵ sĩ trên mái nhà”
- Thủ pháp nghịch lý: “Những xác chết biết nói”
- Thủ pháp trích dẫn: trích dẫn lời của các nhân vật phỏng vấn hoặc các
nhân vật có uy tín xuất hiện trong bài viết.

- Thủ pháp chơi chữ: “Thanh Hóa: đầu tư từ đâu?”
- Thủ pháp nói bóng gió: “Vành móng ngựa…”
- Thủ pháp nhân cách hóa: lấy đồ vật hay khái niệm để thay thế con người,
nói về con người.
- Thủ pháp nhại lại: nhại khéo lại tên sách, tên phim, tên bài hát thành ngữ
tục ngữ,…
- Giật tít trên báo điện tử đang đặt ra rất nhiều vấn đề đặc biệt là việc sử
dụng ngôn ngữ. Đã có những lời cảnh báo về việc sử dụng ngôn ngữ thiếu
chọn lọc, thiếu sáng tạo trên tít báo. Xuất hiện ngày càng nhiều ngôn từ
được tác giả sử dụng trong tít báo rất rối rắm, khó hiểu, nhiều từ chuyên
môn mà chỉ những người hoạt động trong lĩnh vực chuyên nghành mới có
thể hiểu được…
- Câu 6: Kĩ năng viết mào đầu?
- LMĐ đi vào trọng tâm câu chuyện:
- Là thông tin chính, chủ đạo của sự kiện vấn đề.
- Là thông tin mà tác giả dự đoán là thời sự, ý nghĩa quan trọng, hay nhất
với công chúng.
- Xác định được trọng tâm là đưa thẳng vào phần mào đầu.
- Trọng tâm sau ( Sự kiện, kết quả, tác động) đâu là trọng tâm quan trọng,
hay nhất:
• Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, diễn ra trong 75 ngày, khai mạc vào
ngày 21/5/2018, bế mạc vào ngày 18/6/2018 thông qua 7 dự án luật (sự
kiện)
• Quốc hội đã thông qua Luật thuế tài sản trong kỳ họp thứ 5 diễn ra từ 21/5
đến 18/6/2018. Theo đó, tài sản của công dân đã bị đánh thuế vào đầu
năm 2019 ( kết quả)
• Người dân sẽ phải nộp 40% đối với các tài sản có giá trị từ 700 triệu đồng
trở lên theo Luật tài sản đã được Quốc hội thông qua (tác động)
- LMĐ dẫn dắt câu chuyện:

- Định vị sự việc, thời gian, địa điểm, miền thông tin,
- Quan điểm, rào chắn


- Một đoạn chuyển tiếp giữa tít và nội dung bài viết
- VD:
• Vạch mặt “thủ phạm” vụ sập nhà
- (VnMedia) Tiếp tục những thông tin liên quan đến vụ sập nhà gây hậu quả
nghiêm trọng, trao đổi với VnMedia, đại diện tổ dân phố 51 cho biết, 2
tầng vừa bị sập là do xây dựng không phép, tường rất nhỏ và không hề có
cộc bê tông, cốt thép.
- LMĐ dẫn câu chuyện trực tiếp
- “ Cái gì” quan trọng nhất, sau đó là “ai” đã làm cái gì, thời gian (khi nào)
và nơi chốn (ở đâu)
- Hai tướng 4 sao của Mỹ chao đảo vì scandal tình ái
• Vụ scandal ngoại tình liên quan đến cựu Giám đốc CIA cũng là Tướng 4
sao – David Petraeus hôm qua (13/11) đã trở thành một cái bẫy, lôi thêm
một vị tướng 4 sao đình đám khác vào diện bị điều tra.
- LMĐ dẫn câu chuyện gián tiếp
- Một số trường hợp dẫn câu chuyện gián tiếp để chuyển tải những điều gợi
mở để thu hút sự chú ý, tò mò, sự tạo mong đợi.
- VD:
• Bộ trưởng nội vụ Thái Lan, hôm qua nói với băng đảng mafia địa phương
rằng: “ Bây giờ, hãy nghe tôi cảnh cáo đây: tôi sẽ làm cho Bangkok và các
tỉnh lân cận trở nên sạch sẽ. Vì vậy những ai làm bậy hãy sửa sai và đừng
bảo rằng đã không cảnh báo ( Bangkok Post)
-

LMĐ khiêu khích, nêu mâu thuẫn:

- Giáo viên dạy học trò nói dối
• Dù mở lớp học thêm tại nhà, cô giáo vẫn dạy học trò trả lời “không” nếu
có ai hỏi “ cháu có đi học thêm không”. Cô còn luyện các con trả lời trên
lớp khi đoàn thanh tra xuống kiểm tra (VNN)


- Câu 7: Mega story/ E – magazine?
- Khái niệm:
- Bài E-magazines là kiểu bài báo đa phương tiện (multimedia) có thể bao
gồm cả chữ viết, ảnh, video, ảnh động, file âm thanh, các yếu tố đồ họa
được thiết kế theo phương thức hoàn toàn mới. Ở đó, người ta sử dụng tít
hiệu ứng (thường được chèn trong ảnh đầu bài - gọi là cover), chữ viết trở
nên linh hoạt với những phần trích dẫn được bố trí đẹp mắt, ảnh thường
được thiết kế toàn màn hình (theo chiều ngang).
- Đây là kiểu bài bắt kịp được xu hướng của báo chí hiện nay, đặc biệt là
báo điện tử: đó chính là nội dung chuyên sâu (slow journalism). Tuy
nhiên, những bài quá dài được thiết kế theo cách thông thường trên các
website sẽ không thu hút độc giả đọc đến cuối, đồng thời cũng rất khó
thiết kế bài một cách hấp dẫn, bắt mắt. Bài E-magazines chính là giải
pháp cho những vấn đề đó khi trình bày một bài viết mang nội dung
chuyên sâu.
- Một ưu điểm khác của bài E-magazines là khiến thời gian độc giả lưu lại
trên trang (time on site) dài hơn. Ví dụ, thời gian trung bình mà độc giả
dành để đọc một tin báo điện tử thường là 5 - 10 giây và 15 - 20 giây với
những tin dài hơn nhưng thời lượng xem mỗi bài E-magazines trên
Vietnam Plus là 5 - 6 phút, thậm chí có những bài lên tới 10 - 15 phút bởi
thông tin rất chuyên sâu, lại có nhiều hình ảnh và video. Cần lưu ý rằng
time on site là một trong những tiêu chí quan trọng để phân loại website.
- Câu 8: Gói tin tức?
- Gói tin tức hay còn gọi là gói tin tức đa phương tiện (multimedia

newspackage) là một tác phẩm báo chí có dung lượng thông tin lớn, tập
hợp nhiều tin, bài cùng một chủ đề và sử dụng phối hợp các yếu tố ngôn
ngữ đa phương tiện như văn bản, audio, video, ảnh, đồ họa…trong đó,


mỗi yếu tố đều có tính độc lập tương đối nhưng cùng có mục đích là làm
nổi bật chủ đề cần hướng tới.
-