Giáo án Hóa học 9 bài 30: Silic, công nghiệp silicat

GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
SILIC. CÔNG NGHIỆP SILICAT
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
HS biết được:
- Silic là phi kim hoạt động hoá học yếu. Silic là chất bán dẫn.
- Một số ứng dụng quan trọng của silic, silic đioxit và muối silicat.
- Sơ lược về thành phần và các công đoạn chính sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng.
2. Kỹ năng:
- Đọc để thu thập những thông tin về silic, silic đioxit và công nghiệp silicat.
- Viết đợc các phơng trình hoá học minh hoạ cho tính chất của Si, SiO2 , muối silicat
- Biết mô tả quá trình sản xuất từ sơ đồ lò quay sản xuất clanhke.
II. Trọng tâm
- Tính chất hoá học của Si, SiO2 và sơ lợc về đồ gốm, sứ, ximăng, thuỷ tinh
III. Chuẩn bị
GV yêu cầu HS chuẩn bị tranh, ảnh, mẫu vật về:
- Đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng.
- Sản xuất đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, xi măng.
IV - Tiến trình bài giảng:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
HS 1: Bài 2
HS 2: Bài 5
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động 1: Silic


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Y/c 1 HS đọc nội dung HS đọc và nghiên cứu nội
trong SGK.
dung trong SGK, thảo luận
nhóm và trả lời các câu hỏi:
+ Silic là nguyên tố có hàm
lượng như thế nào?
- Silic là nguyên tố có hàm
lượng phổ biến thứ 2 sau oxi.
+ Trong tự nhiên, silic tồn
tại ở dạng đơn chất hay hợp - Silic tồn tại ở dạng hợp chất
chất?
chứ không có ở dạng đơn chất.

Nội dung
1. Trạng thái thiên nhiên:
- Trong tự nhiên Silic chỉ tồn
tại ở dạng hợp chất (trong cao
lanh, cát trắng).

+ Các hợp chất của silic tồn - Các địa vật có nhiều hợp chất
tại ở dạng địa vật nào là phổ của silic: cát trắng, cao lanh.
biến nhất?
+ Silic nguyên chất có tính - HS dựa theo nội dung SGK 2. Tính chất và ứng dụng:
chất vật lí như thế nào?
nêu tính chất vật lí, tính chất
- Silic là chất rắn, màu xám,
hoá học và ứng dụng của Silic.
+ Silic có tính chất hoá học
có ánh kim, dẫn điện kém.

như thế nào?
- Silic là phi kim kém hoạt
+ Dựa vào tính chất, silic có
động hơn cả Cacbon:
những ứng dụng gì?
t0
Si(r) + O2 (k) →
SiO2(r)
- Silic dùng làm vật liệu bán
dẫn trong kĩ thuật điện tử và
chế tạo pin mặt trời.
Hoạt động 2 :Silic đioxit
Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

* GV nêu vấn đề: Silic là - Silic là một phi kim, nên silic *Silic đioxit là oxit axit:
một phi kim, vậy silic đioxit đioxit là một oxit axit.
- Tác dụng với kiềm:
có thể có tính chất gì?
t0
SiO2 (r) + 2NaOH(dd) →
Na2SiO3 + H2O(h)
(Natri silicat)
- Tác dụng với oxit bazơ:
t0
SiO2 (r) + CaO(r) →
CaSiO3

GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
(r)

* Silic đioxit có tính chất gì - Silic đioxit không tác dụng
đặc biệt?
với nước.

(Canxi silicat)
* Silic đioxit không phản ứng
với nước.

Hoạt động 3:Sơ lược về công nghiệp silicat:15’

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

* GV giới thiệu: công - HS nghe GV giới thiệu và 1. Sản xuất đồ gốm, sứ:
nghiệp silicat gồm sản xuất định hình bước đầu về
( Gồm: gạch, ngói, gạch chịu
đồ gốm, sứ, thuỷ tinh, ngành công nghiệp này.
lửa, sành, sứ).
ximăng
- Nguyên liệu chính: đất sét,
+ Đồ gốm gồm những sản
thạch anh, fenpat.

phẩm nào?
- HS dựa vào KT thực tế, - Các công đoạn chính:
+ Nguyên liệu chính?
KT tìm hiểu được trong QT
+ Nhào trộn các nguyên liệu
+ Các công đoạn chính?
chuẩn bị bài và KT trong
thành khối dẻo rồi tạo hình, sấy
SGK, thảo luận nhóm và trả
+ ở nước ta có những nơi
khô.
lời các câu hỏi.
nào có cơ sở sản xuất đồ
+ Nung với nhiệt độ thích
gốm nổi tiếng?
hợp.
- Cơ sở sản xuất: Bát Tràng, Hải
Dương, Đồng Nai, Sông Bé..
+ Xi măng có vai trò gì - HS dựa vào KT thực tế,
trong xây dựng?
KT tìm hiểu được trong QT
chuẩn bị bài và KT trong
+ Thành phần chính của xi
SGK, thảo luận nhóm và trả
măng là gì?
lời các câu hỏi.
+ Nguyên liệu chính sản
xuất xi măng?
+ Các công đoạn chính?
- GV treo sơ đồ lò quay sản

- lên bảng trình bày nguyên

2. Sản xuất xi măng:
Thành phần chính của xi măng
là CaSiO3 và Ca(AlO2)2.
- Nguyên liệu: đất sét, đá vôi,
cát...
- Các công đoạn chính:
+ Trộn hỗn hợp nguyên liệu


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
xuất clanhke, y/c HS QS và lí hoạt động của lò quay (lớp dạng bùn.
cử 1 HS lên bảng mô tả QT chọn).
+ Nung hỗn hợp trên lò quay
xảy ra trong lò.
tạo clanhke.
+ ở nước ta nơi nào có cơ sở
+ Nghiền clanhke và phụ gia
sản xuất xi măng?
thành xi măng.
+ Thành phần chính?
+ Nguyên liệu?
+ Các công đoạn chính?
+ Cơ sở sản xuất chính ở
nước ta?

- HS dựa vào KT thực tế,
KT tìm hiểu được trong QT

chuẩn bị bài và KT trong
SGK, thảo luận nhóm và trả
lời các câu hỏi.

3. Sản xuất thuỷ tinh:
Thành phần chính: Na2SiO3 và
CaSiO3.
- Nguyên liệu: Cát thạch anh, đá
vôi, sôđa.
- Các công đoạn:
+ Trộn hỗn hợp nguyên liệu.

* GV có thể nói thêm về
hoạt động tái chế thuỷ tinh.

+ Nung nguyên liệu thành
thuỷ tinh nhão.
t0
CaCO3 →
CaO+ CO2
t0
CaO+SiO2 →
CaSiO3
t0
Na2CO3 + SiO2 →

* Các cơ sở sản xuất chính:
Na2SiO3 + CO2
Hải Phòng, Hà Nội, Bắc
+ Làm nguội từ từ và ép thổi

NInh, Đà Nẵng, Thành phố
thành các vật dụng.
Hồ Chí Minh...
4. Củng cố:
Em hãy tóm tắt lại các nội dung chính trong bài?
5. Hướng dẫn học ở nhà và chuẩn bị bài sau:
- Em hãy học bài và sưu tầm thêm những kiến thức, hình ảnh về các ngành, nghề đã học
ở trên.
- Ôn lại KT bài cấu tạo nguyên tử ở lớp 8 để chuẩn bị cho bài sơ lược về bảng hệ thống
tuần hoàn các nguyên tố hoá học.
IV - Rút kinh nghiệm: