Giáo án Hóa học 9 bài 42: Luyện tập chương 4 Hidrocacbon, nhiên liệu

GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

LUYỆN TẬP CHƯƠNG IV :
HIĐROCACBON. NHIÊN LIỆU
I. Mục tiêu :
1.Kiến thức :
-Củng cố các kiến thức đã học về hiđrocacbon.
-Hệ thống mối quan hệ giữa cấu tạo và tính chất của các hiđrocacbon.
2. Kỹ năng : Củng cố các phương pháp giải bài tập nhận biết, xác định công thức hợp chất hữu cơ.
3. Thái độ :Ý thức học tập.
II. Chuẩn bị :
1. Chuẩn bị của GV : Bảng phụ.
2. Chuẩn bị của HS :
-Ôn tập đặc điểm cấu tạo và tính chất hóa học của CH4, C2H4, C2H2, C6H6.
-Chuẩn bị các bài tập/sgk-133.
III. Hoạt động dạy học :
1. Oån định tình hình lớp :(1’) Kiểm tra sĩ số của lớp.
2. KTB : Kiểm tra trong quá trình ôn tập.
3.Giảng bài mới :
a. Giới thiệu : (1’) Tiết học này ta hãy tìm hiểu về mối quan hệ giữa cấu tạo phân tử với tính chất của các
hiđrocacbon và những ứng dụng của chúng.
b. Tiến trình bài dạy :
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
10’ HĐ1 : Kiến thức cần nhớ :
I. Kiến thức cần nhớ :
-Yêu cầu HS hoàn thành bảng/sgk- -Cá nhân hoàn thành bảng.
(Nội dung bảng)
133 vào vở.

Đại diện 3 HS lên bảng trình
-GV công bố đáp án đúng.
bày. lớp nhận xét.
Metan
Etilen
Axetilen
Benzen
Công thức cấu
H
H
H
tạo
H–C–H
C=C
H-C  C-H
H
H
H
Đặc điểm cấu
Liên kết đơn
Có 1 liên kết đôi
Có 1 liên kết ba -Mạch vòng, 6 cạng
tạo của phân tử
khép kín.
-Có 3 liên kết đôi
xen kẽ 3 liên kết
đơn
Phản ứng đặc
Phản ứng thế với
Phản ứng cộng

Phản ứng cộng
Phản ứng thế với
trưng
Clo
với dd Brom
với dd Brom
brom lỏng
Ứng dụng
Làm nguyên liệu, Làm nguyên liệu Làm nguyên liệu, Làm nguyên liệu
nhiên liệu trong để điều chế nhựa nhiên liệu trong trong công nghiệp
đời sống và trong PE, PVC, rượu công nghiệp
công nghiệp
etilic,…
-Yêu cầu HS viết các PTHH minh -4 HS lên viết PTHH. Lớp
họa ?
nhận xét.


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
31’ HĐ 2 : Bài tập
A.TRẮC NGHIỆM :
Bài tập 3/133 SGK :
GV gợi ý :
H.Hiđrocacbon X có thể tác dụng
với dd brom , vậy nó có thể là
hiđrocacbon có đặc điểm gì trong
cấu tạo phân tử ?
H.Có thể chọn câu nào trong 4 câu
A,B,C,D?
H.Theo đề bài tập tỉ lệ số mol của

hiđrocacbon X và số mol brom là
bao nhiêu ?
H.Vậy câu chọn câu B hay C thỏa
mãn với tỉ lệ trên ?
B.TỰ LUẬN :
Bài tập 1 / 133 SGK
-GV gọi 3 HS , mỗi em viết một
công thức
Lưu ý : đối với C3H6 có 2 cách viết
; đối với C3H4 có 3 cách viết , HS
có thể chọn một cách

Bài tập 2/133 SGK :
GV gợi nhớ :
H.Phản ứng đặc trưng của C 2H4 là
phản ứng nào ?
H.Có dấu hiệu gì để nhận biết ?
H.Hãy trình bày cách nhận biết 2
khí CH4 và C2H4 đựng trong 2
bình ?

II . Bài tập :
A.TRẮC NGHIỆM :
Bài tập 3/133 SGK :
– Có liên kết đôi hoặc ba
trong cấu tạo phân tử.
– Có thể là câu B là C2H2 hoặc Chọn câu C : C2H4
C là C2H4
– Tỉ lệ số mol của
hiđrocacbon X và số mol

brom là 1: 1
– Chọn câu C : C2H4

C3H8 : H H H
H–C–C–C–H
H H H
CH3 – CH2 – CH3
C3H6 : có 2 cách viết
H
H–C=C–C–H
H H H
CH2 = CH – CH3
Hoặc : H
H
H C
C H
H C H
Viết gọn : CH2 – CH2
CH2
C3H4 : có 3 cách viết
H–C=C=C–H
H
H
CH2 = C = CH2
Hoặc :
H
H–C=C–C–H
H
Hoặc : H – C = C – H
H– C–H

-Là phản ứng cộng với dung
dịch brom.
-Làm mất màu da cam của
dung dịch brom.
-Cho lần lượt 2 khí lội qua
dung dịch brom có màu da
cam , khí nào làm mất màu da
cam của dd brom là C2H4 , khí
kia là CH4 .
-Viết PTPƯ minh họa.

B.TỰ LUẬN :
Bài tập 1 / 133 SGK
C3H8 :
H H H
H–C–C–C–H
H H H
CH3 – CH2 – CH3
C3H6 : có 2 cách viết
H
H–C=C–C–H
H H H
CH2 = CH – CH3
Hoặc : H H
H C
C H
H C H
Viết gọn :CH2 – CH2
CH2
C3H4 : có 3 cách viết

H–C=C=C–H
H
H
CH2 = C = CH2
Hoặc :
H
H–C=C–C–H
H
Hoặc :H – C = C – H
H– C–H
Bài tập 2/133 SGK :
– Dẫn ra mỗi bình một ít làm
mẫu thử .
– Cho 2 mẫu lần lượt lội
qua dung dịch brom có màu
da cam , mẫu nào làm mất
màu da cam của dd brom là
C2H4 , mẫu kia là CH4 .
2O
CH2 = CH2 + Br2  H


Br– CH2 – CH2 – Br
Đibrom etan


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9
Bài tập 4/133 SGK :
GV gợi ý :
H.Đốt cháy chất hữu cơ A sinh ra

khí CO2 và H2O , vậy A có thể – A chứa nguyên tố C , H và
chứa các nguyên tố nào ?
có thể có O.
H.Làm thế nào để biết được A có
chứa O hay không ?
– Nếu khối lượng nguyên tố C
có trong 8,8 g CO2 và khối
lượng nguyên tố H có trong
5,4 g nước bằng 3 gam thì A
không chứa O , nếu nhỏ hơn
H.Hãy tính khối lượng của nguyên thì A có chứa O.
tố C trong 8,8 gam CO2 và khối
8,8 . 12
mc =
= 2,4 (g)
lượng H trong 5,4 gam nước ?
44
5,4 . 2
mH =
= 0,6 (g)
18
mC + mH = 2,4 + 0,6
= 3 (g) = mA
H.Lập tỉ lệ về khối lượng của
Vậy A không chứa O
nguyên tố C và H ? Và tìm công
CTTQ : CxHy
thức phân tử của A ?
Ta có :
12x : y = 2,4 : 0,6

2,4 0,6
:
x:y=
12 1
x : y = 0,2 : 0,6
x:y= 1 : 3
(CH3)n < 40
x = 1 => CH3 loại
H.Muốn biết A có làm mất màu dd x = 2 => C2H6 chọn
brom không thì xem CTCT của A x = 3 => C3 H9 > 40 loại
Vậy A là C2H6
có liên kết đôi hoặc ba không ?
c) A không làm mất màu
H.Viết PTHH của A với Clo
Brom vì trong cấu tạo phân tử
không có liên kết đôi hoặc ba
AS
d)CH3 –CH3 + Cl2 

CH3 – CH2Cl + HCl

(không màu)
Bài tập 4/133 SGK :
a) Đốt cháy A sinh ra CO2 và
H2O , vậy A có chứa C , H
và có thể có O.
8,8 . 12
mc =
= 2,4 (g)
44

5,4 . 2
mH =
= 0,6 (g)
18
mC + mH = 2,4 + 0,6
= 3 (g) = mA
Vậy A không chứa O.

CTTQ : CxHy
Ta có :
12x : y = 2,4 : 0,6
2,4 0,6
:
x:y=
12 1
x : y = 0,2 : 0,6
x:y= 1 : 3
(CH3)n < 40
x = 1 => CH3 loại
x = 2 => C2H6 chọn
x = 3 => C3H9 > 40 loại
Vậy A là C2H6
c) A không làm mất màu
Brom vì trong cấu tạo phân
tử không có liên kết đôi hoặc
ba
AS
d) CH3 – CH3 + Cl2 

CH3 – CH2Cl + HCl

4. Dặn dò :(2’)
-Nắm vững mối quan hệ giữa CTCT và tính chất hóa học của các hiđrocacbon.
-Nắm vững nguyên tắc viết CTCT của các hợp chất hữu cơ, phương pháp giải bài toán xác định công
thức phân tử của các hợp chất hữu cơ.
-Tìm hiểu kỹ nội dung bài thực hành “Tính chất hóa học của hiđrocacbon”, kẽ sẵn bản tường trình vào
vở bài tập.
IV. Rút kinh nghiệm, bổ sung :