Giáo án Hóa học 9 bài 38: Axetilen

GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

AXETILEN

(C2 H2 = 26) .

A/ MỤC TIÊU :
1/ Kiến thức : HS nắm được :
- Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của axetilen .
- Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, tỉ khối so với không khí.
- Tính chất hóa học: Phản ứng cộng brom trong dung dịch, phản ứng cháy.
- Ứng dụng: Làm nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghiệp.
2/ Kĩ năng:
- Quan sát TN, hình ảnh, mô hình rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất axetilen .
- Viết PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn.
- Phân biệt khí axetilen với khí metan bằng phương pháp hóa học.
- Tính % thể tích khí axetilen trong hỗn hợp khí hoặc thể tích khí tham gia PƯ ở đktc.
- Cách điều chế axetilen từ CaC2 và CH4.
B/ CHUẨN BỊ :
- Mô hình phân tử C2H2 (dạng đặc, rỗng)
- Dụng cụ : Giá sắt, ống nghiệm có nhánh (có ống dẫn khí), đèn cồn, chậu thủy tinh, bình
thu khí, giá ống nghiệm , panh, diêm.
- Hóa chất: Lọ khí C2H2 đã thu sẵn , nước, đất đèn, dung dịch Brom.
C/ TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG :
NỘI DUNG GHI BẢNG

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

H Đ CỦA H. SINH

Hoạt động 1 : (7’)

*Kiểm tra :
- Nêu đặc điểm cấu tạo và tính chất
hóa học của Etilen ?

- HS1 trả lời lí thuyết
và viết ở góc bảng


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

I/ Tính chất vật lí :
C2H2 là chất khí không
màu, không mùi, ít tan
trong nước, nhẹ hơn không
khí (d = 26/29)

II/ Cấu tạo phân tử : C2H2
H C C

H

Viết gọn: HC CH

- Gọi 2 HS chữa bài tập 2,4 (tr.119
SGK).

HS2 chữa bài tập 2
viết PTPƯ minh họa.

- Yêu cầu HS dưới lớp làm bài trên

bảng phụ và nhận xét bài làm của
bạn trên bảng (bài 4 có thể giải
bằng cách khác)

HS3 chữa bài tập 4

Hoạt động 2 : (3’)

HS nghe giảng và
ghi bài .

- Giới thiệu mục tiêu của tiết học:
công thức phân tử, phân tử khối
- Yêu cầu HS quan sát lọ chứa C2H2
đồng thời quan sát hình vẽ 4.9 để
rút ra các tính chất vật lí của C2H2 .
Hoạt động 3: (7’)
- Hướng dẫn các nhóm HS sử dụng
bộ dụng cụ để lắp ráp mô hình phân
tử C2H2 (dạng đặc, dạng rỗng)

Đặc điểm : Giữa 2 nguyên
tử C có 1liên kết ba, trong
liên kết ba có 2 liên kết
kém bền dễ bị đứt lần lượt
trong các PƯHH .

- Gọi HS viết CTCT của Axetilen
và nhận xét đặc điểm cấu tạo.

III/ Tính chất hóa học :

- Dựa vào đặc điểm cấu tạo của
Axetilen em hãy dự đoán các tính
chất hóa học của C2H2 .

- Hoạt động nhóm
lắp ráp mô hình phân
tử C2H2 ở dạng rỗng
và dạng đặc
- Viết CTCT và nêu
đặc điểm liên kết ?

- Giới thiệu liên kết ba .
Hoạt động 4 : (15’)

- Gọi 1 số HS nêu dự đoán của
mình , sau đó GV tổng hợp các ý
kiến của HS .
1/ Tác dụng với Oxi :(PƯ
cháy)

- Yêu cầu HS so sánh đặc điểm cấu
tạo của Axetilen với Metan, Etilen
để dự đoán .

C2H2 cháy trong không khí

- GV làm TN điều chế và đốt cháy

t0

-Quan sát và dựa vào
thông tin SGK để
nêu tính chất vật lí

- Hs có thể dự đoán
1số tính chất sau:
- C2H2 có PƯ cháy .
- C2H2 có PƯ cộng
(làm mất màu dung
dịch Brom) tương tự
Etilen
- HS quan sát và nêu
hiện tượng .
- Viết PTHH


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

với ngọn lửa sáng và tỏa
nhiều nhiệt PTPƯ :
2C2H2 + 5O2
2H2O

4CO2 +

2/Tác dụng với dung dịch
brom:
C2H2 làm mất màu da cam

của dung dịch brom
HC CH + Br Br
k0màu
Br

da cam

CH = CH Br k0màu

Thu gọn:C2H2 + Br2
C2H2Br2.
Sản phẩm sinh ra có liên
kết đôi trong phân tử nên
có thể cọng tiếp với 1 phân
tử brom
Br
Br

CH = CH Br + Br
Br2CH

CHBr2

Thu gọn: C2H2Br2 + Br2
C2H2Br4 k0màu
* C2H2 dễ tham gia PƯ
cộng

C2H2
- Gọi 1HS nêu hiện tượng .

- Gọi 1HS viết PTHH

- Làm TN theo nhóm

- GV liên hệ PƯ tỏa nhiệt để ứng
dụng C2H2 làm nhiên liệu trong đèn
xì

- Quan sát hiện
tượng và đối chứng
với dung dịch brom
trong ống nghiệm
khác .

- Hướng dẫn HS làm TN để kiểm
tra dự đoán . dẫn khí C2H2 vào ống
nghiệm có chứa dung dịch Brom
(màu da cam)
Và đối chứng với ống nghiệm chứa
d2 brom khác
- Gọi đại diện nhóm nhận xét hiện
tượng .
-Nêu bản chất của PƯ cộng brom
trong dung dịch .
- Gọi HS lên bảng viết PTPƯ.
- Giới thiệu ở điều kiện thích hợp
C2H2 cũng có PƯ cọng với hidro và
1 số chất khác .
Dựa vào đặc điểm cấu tạo và tính
chất hóa học em hãy so sánh C2H2,

C2H4,CH4 giống và khác nhau như
thế nào ?

- HS nhận xét hiện
tượng .
- Theo dõi bài và viết
PTPƯ trên bảng phụ.

- Thảo luận nhóm và
kẻ bảng so sánh


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

Metan

CH4

Etilen

C2H4

Axetilen

C 2 H2

Đặc điểm cấu tạo

Liên kết đơn

Liên kết đôi

Liên kết ba

T/CHH giống
nhau

Phản ứng cháy

Phản ứng cháy

Phản ứng cháy

T/C HH khác
nhau

Phản ứng thế

PƯ công tối đa 1p/tử PƯ công tối đa 2p/tử Br2
Br2

IV / Ứng dụng :
- Làm nguyên liệu cho đèn
xì oxi - Axetilen để hàn cắt
kim loại

Hoạt động 5 : (3’)
- Yêu cầu HS dựa vào tính chất
đã học và thông tin SGK để nêu
lên ứng dụng của C2H2

HS tóm tắt và nêu các
ứng dụng chính .

- Là nguyên liệu để sản
xuất :
* Polivinyl clorua (PVC)
* Cao su
* Axit axetic
* Nhiều hóa chất khác
V/ Điều chế : C2H2

Hoạt động 6: (3’)
- Gọi HS nêu lại cách điều chế

1/ Trong PTN : Cho đất đèn
- Giới thiệu công thức của
(canxicacbua) t/ dụng với
caxicacbua CaC2 . Yêu cầu HS
nước
quan sát chất còn lại trong ống
CaC2+2H2O C2H2
nghiệm nhánh để nhận xét được
+Ca(OH)2
sản phẩm của phản ứng có
Ca(OH)2 . Gọi HS viết PTPƯ
(H4.12) SGK.
- GV giới thiệu : Hiện nay C2H2
thường được điều chế bằng cách
nhiệt phân CH4 ở nhiệt độ cao.

2/ Trong công nghiệp :
Nhiệt phân
CH4 ở nhiệt độ
Nhiệt phân
Làm lạnh nhanh

HS nêu lại cách điều
chế C2H2 . Cho đất đèn
tác dụng với nước .
- Viết PTPƯ trên bảng


GIÁO ÁN HÓA HỌC 9

cao
2CH4
3H2

C 2 H2 +
Hoạt động 7 : (6’) LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ .

- Gọi 1 HS tóm tắt nội dung chính của bài .
- Yêu cầu HS làm bài tập trong phiếu học tập.
* Bài tập 1 : Viết CTCT của CH4, C2H4, C2H2 . Trong các chất trên chất nào PƯ thế với
Cl2 ? chất nào PƯ cộng với dung dịch brom ? Viết PTPƯ minh họa .
- Thảo luận nhóm và làm trên bảng phụ.
* Bài tập 2: Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt 3 bình đựng các khí không màu
(bị mất nhãn ): C2H2 , CO2 , CH4 .
HS nêu phương pháp nhận biết : cho lần lượt từng khí qua dung dịch Brom dư . Khí nào
làm mất màu dung dịch Brom là C2H2 , 2 khí còn lại cho qua nước vôi trong , khí nào

làm đục nước vôi trong là CO2. Viết PTHH .
Hoạt động 8 : (1’) DẶN DÒ .
- Về nhà học bài và làm bài tập 1, 2, 3, 4, 5 (tr. 122).
- Nghiên cứu cấu tạo và tính chất của Benzen , so sánh với các hidrocacbon đã học, do
bezen có cấu tạo đặc biệt nên tính chất có gì đặc trưng ?