Phân tích một số chỉ tiêu nhằm đánh giá chất lượng nước sông Gianh đoạn chảy qua thị xã Ba Đồn, Quảng Bình (Khóa luận tốt nghiệp)

MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1
B. NỘI DUNG ..................................................................................................................... 3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN LÝ THUYẾT ...................................................................... 3
1.1 TỔNG QUAN VỀ NƯỚC MẶT .................................................................................... 3
1.1.1 Khái niệm .................................................................................................................... 3
1.1.2 Hiện trạng ô nhiễm nước mặt thế giới ......................................................................... 3
1.1.3 Hiện trạng ô nhiễm nước mặt ở Việt Nam .................................................................. 5
1.2 ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VÙNG NGHIÊN CỨU ..................................................... 5
1.2.1 Đặc điểm tự nhiên........................................................................................................ 5
1.2.2 Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................................................ 8
1.3 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ................................................................. 8
1.4 MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC MẶT ................................. 8
1.4.1 COD (Chemical Oxigen Demand - Nhu cầu oxy hóa học) ......................................... 8
1.4.2 BODn (Biochemical Oxigen Demand after n days – Nhu cầu oxy sinh hóa sau n
ngày) ..................................................................................................................................... 9
1.4.3 Nitơ tổng .................................................................................................................... 10
1.4.4 Phospho tổng ............................................................................................................. 11
1.4.5 Chỉ tiêu vi sinh ........................................................................................................... 12
1.5 QUY CHUẨN KỸ THUẬT QUỐC GIA VỀ CHẤT LƯỢNG NƯỚC MẶT
QCVN 08MT:2015/BTNMT.............................................................................................. 13
CHƯƠNG II: NỘI DUNG VÀ THỰC NGHIỆM ......................................................... 15
2.1 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ........................................................................................ 15
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................ 15
2.2.1 Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................... 15
2.2.2 Chuẩn bị mẫu ............................................................................................................. 15
2.2.3 Các thông số và phương pháp phân tích.................................................................... 16
2.3 TIẾN HÀNH THỰC NGHIỆM ................................................................................... 16
2.3.1. Đo hàm lượng COD (Chemical Oxigen Demand - Nhu cầu oxy hóa học) .............. 16
Nguyên tắc: ......................................................................................................................... 16
2.3.2 Đo hàm lượng BOD5 (Biochemical Oxigen Demand after 5 days – Nhu cầu oxy

sinh hóa sau 5 ngày) ........................................................................................................... 18
2.3.3 Đo hàm lượng nitơ tổng ............................................................................................ 21
2.3.4 Đo hàm lượng phospho tổng ..................................................................................... 23
2.3.5 Vi sinh vật: Coliform và E.coli.................................................................................. 25
2.4 XỬ LÍ SỐ LIỆU THỰC NGHIỆM .............................................................................. 27


2.4.1 Một số đặc trưng thống kê được sử dụng .................................................................. 27
2.4.2 Phân tích kết quả bằng phương pháp phân tích phương sai một yếu tố .................... 28
CHƯƠNG III: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN................................................................ 30
3.1 GHI CHÉP LẬP HỒ SƠ KHI LẤY MẪU................................................................... 30
3.2 XÂY DỰNG ĐƯỜNG CHUẨN .................................................................................. 30
3.3 KẾT QUẢ PHÂN TÍCH MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
NƯỚC SÔNG GIANH ....................................................................................................... 32
3.3.1 Kết quả quan trắc nhu cầu oxy hóa học (COD) ........................................................ 34
3.3.2 Kết quả quan trắc nhu cầu oxy sinh hóa (BOD5) ...................................................... 36
3.3.3 Kết quả phân tích hàm lượng nitơ tổng ..................................................................... 37
3.3.4 Kết quả phân tích hàm lượng phospho tổng .............................................................. 37
3.3.5 Kết quả phân tích E.Coli ........................................................................................... 38
3.3.6 Kết quả phân tích coliform tổng số ........................................................................... 39
3.4 ĐÁNH GIÁ, SO SÁNH HÀM LƯỢNG COD, BOD5, NITƠ TỔNG, PHOSPHO
TỔNG, E.COLI, COLIFORM TỔNG SỐ TRONG NƯỚC .............................................. 40
3.4.1 Đánh giá hàm lượng BOD5, E.Coli và coliform trong nước sông Gianh theo thời
gian. .................................................................................................................................... 40
3.4.2 Đánh giá hàm lượng BOD5, E.Coli và coliform trong nước sông Gianh theo
không gian. ......................................................................................................................... 41
3.5 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP XỬ LÝ HIỆN TƯỢNG Ô NHIỄM NGUỒN
NƯỚC SÔNG ..................................................................................................................... 41
3.5.1 Giải pháp kỹ thuật ..................................................................................................... 41
3.5.2 Giải pháp quản lý....................................................................................................... 41

3.5.3 Giải pháp tuyên truyền giáo dục ................................................................................ 42
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................................... 43
1. KẾT LUẬN ................................................................................................................... 43
2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................................. 43


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Giá trị giới hạn các thông số chất lượng nước mặt ............................................ 13
Bảng 2.1 Thời điểm đo mẫu ............................................................................................... 16
Bảng 2.2 Bảng số liệu tổng quát ......................................................................................... 28
Bảng 2.3 Kết quả phân tích ANOVA một chiều ................................................................ 29
Bảng 3.1 Thời gian và điều kiện thời tiết khi lấy mẫu phân tích ....................................... 30
Bảng 3.2: Kết quả đo độ hấp thụ ứng với hàm lượng phospho tổng đợt 1 ........................ 30
Bảng 3.3: Kết quả đo độ hấp thụ ứng với hàm lượng phospho tổng đợt 2 ........................ 31
Bảng 3.4: Kết quả đo độ hấp thụ ứng với hàm lượng phospho tổng đợt 3 ........................ 31
Bảng 3.5 Kết quả phân tích đợt 1 ....................................................................................... 32
Bảng 3.6 Kết quả phân tích đợt 2 ....................................................................................... 33
Bảng 3.7 Kết quả phân tích đợt 3 ....................................................................................... 34
Bảng 3.8 Kết quả quan trắc hàm lượng COD (mg/l) ......................................................... 34
Bảng 3.9 Kết quả quan trắc hàm lượng BOD5 (mg/l) ........................................................ 36
Bảng 3.10 Kết quả phân tích hàm lượng nitơ tổng (mg/l) ................................................. 37
Bảng 3.11 Kết quả phân tích hàm lượng Phospho tổng (mg/l) .......................................... 37
Bảng 3.12 Kết quả phân tích E.Coli (MPN/100ml) ........................................................... 38
Bảng 3.13 Kết quả phân tích Coliform tổng số (MPN/100ml) .......................................... 39
Bảng 3.14 Kết quả phân tích Anova một chiều của BOD5, E.Coli và coliform theo thời
gian. .................................................................................................................................... 40
Bảng 3.15 Kết quả phân tích Anova một chiều của BOD5, E.Coli và coliform theo
không gian. ......................................................................................................................... 41

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1 Bản đồ sông Gianh khu vực thị xã Ba Đồn ............................................................ 6
Hình 1.2 Khu vực cửa sông Gianh ........................................................................................ 7
Hình 1.3 Khu vực dưới chân cầu Gianh ................................................................................ 7
Hình 1.4 Vi khuẩn E.coli .................................................................................................... 13
Hình 2.1 Đun hồi lưu mẫu .................................................................................................. 18
Hình 2.2 Chuẩn độ bằng dung dịch muối Mohr ................................................................. 18
Hình 2.3 Bình ủ trong phép đo BOD .................................................................................. 21
Hình 2.4 Bỉnh ủ đã cài đặt nhiệt độ .................................................................................... 21
Hình 2.5 Chuẩn bị mẫu ....................................................................................................... 23
Hình 2.6 Đun sôi mẫu ......................................................................................................... 23
Hình 2.7 Máy chưng cất đạm ............................................................................................. 23
Hình 2.8 Chuẩn độ dung dịch ............................................................................................. 23
Hình 2.9 Máy đo quang phổ DR5000 ................................................................................ 25
Hình 2.10 Quy trình phân tích các chỉ tiêu vi sinh ............................................................. 26
Hình 2.11 Nồi cách thủy ..................................................................................................... 27
Hình 3.1 Đồ thị đường chuẩn xác định phospho tổng đợt 1 .............................................. 30
Hình 3.2 Đồ thị đường chuẩn xác định phospho tổng đợt 2 .............................................. 31
Hình 3.3 Đồ thị đường chuẩn xác định phospho tổng đợt 3 .............................................. 32
Hình 3.4 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng COD ..................................................................... 35
Hình 3.5 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng BOD5 .................................................................... 36
Hình 3.6 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng nitơ tổng ............................................................... 37
Hình 3.7 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng phospho tổng ........................................................ 38
Hình 3.8 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng E.Coli ................................................................... 38
Hình 3.9 Biểu đồ biểu diễn hàm lượng coliform tổng số ................................................... 39


A. MỞ ĐẦU
Tài nguyên nước là thành phần chủ yếu của môi trường sống, quyết định sự thành
công trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm

quốc phòng, an ninh quốc gia. Từ xưa, con người đã sử dụng nguồn nước mặt để đáp
ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày (tắm, nước uống, tưới tiêu,...). Đến bây giờ thì nước
mặt vẫn là nguồn nước chủ yếu cung cấp cho sinh hoạt, sản xuất cho con người. Hiện
nay, nhu cầu phát triển kinh tế nhanh với mục tiêu lợi nhuận cao, con người đã cố tình
bỏ qua các tác động đến môi trường nước một cách trực tiếp hay gián tiếp. Nguy cơ
thiếu nước, đặc biệt là nước ngọt và nước sạch là một hiểm họa lớn đối với sự tồn
vong của con người cũng như toàn bộ sự sống trên Trái đất. Do đó con người cần phải
nhanh chóng có các biện pháp bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước.
Quảng Bình - khúc ruột miền Trung, nằm ở vùng eo hẹp của dải đất cong cong
hình chữ S với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, là nơi an nghỉ của Đại tướng Võ
Nguyên Giáp và có nhiều di tích ghi dấu lịch sử một thời. Sông Gianh - con sông chảy
qua địa bàn tỉnh Quảng Bình có tên cội nguồn Linh Giang - là dòng sông linh thiêng cắt
ngang đất nước. Sông đã trở thành giới tuyến chia cắt đằng ngoài và đằng trong thời
Trịnh - Nguyễn phân tranh; cùng với thế núi thế sông đắc địa đã hun đúc cho con người
Quảng Bình một bản lĩnh cứng cỏi, vững vàng, một tâm hồn trong sáng và tự do. Trải qua
bao thăng trầm của lịch sử, sông Gianh một thời mang danh dòng sông chiến địa nay trở lại
dáng vẻ hiền hòa, thơ mộng vốn có của nó.
Sông Gianh giờ đây có vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế thị xã Ba
Đồn, con sông là nơi cung cấp nguồn thủy hải sản phong phú đáp ứng nhu cầu thực phẩm
của nhân dân trong vùng cũng như xuất khẩu. Tuy nhiên trong những năm gần đây, tốc độ
phát triển đô thị cũng như quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa trong tỉnh Quảng
Bình và ở khu vực thị xã Ba Đồn diễn ra rất nhanh chóng. Khu vực sông Gianh hàng
năm phải tiếp nhận nhiều nguồn thải gây ô nhiễm môi trường từ các hoạt động phát triển
kinh tế xã hội. Các chất ô nhiễm từ các nguồn công nghiệp (hoạt động cảng, giao thông
thủy, đóng và sửa chữa tàu, phá dỡ tàu cũ,...), nông nghiệp và sinh hoạt. Trong khi đó
các công trình hạ tầng kỹ thuật như giao thông, hệ thống cấp thoát nước chưa đủ khả
năng đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị và sự gia tăng dân số đã tạo ra những tác động
tiêu cực không nhỏ lên hệ thống các hồ và sông trong thị xã. Ngoài ra, việc xử lý nước
thải ra môi trường của các nhà máy, xí nghiệp, nhà hàng chưa được các cơ quan chức
năng sâu sát kiểm tra, quan tâm đúng mực hay việc thiếu ý thức của người dân đối với

rác thải sinh hoạt cũng gây ô nhiễm đối với nguồn nước trong các sông, hồ lân cận.
Chính vì vậy, việc xem xét, đánh giá chất lượng nước sông Gianh và xác định các
nguồn ô nhiễm là vô cùng quan trọng. Đó cũng là lí do tôi chọn đề tài: “Phân tích một
1


số chỉ tiêu nhằm đánh giá chất lượng nước sông Gianh đoạn chảy qua thị xã Ba
Đồn, Quảng Bình” nhằm làm căn cứ cho việc xem xét, giải quyết các vấn đề môi
trường và làm cơ sở để đề ra các biện pháp cải thiện chất lượng nước, đáp ứng nhu cầu
cấp nước cho thị xã Ba Đồn.
- Mục tiêu đặt ra cho đề tài này là:
1. Xác định các chỉ tiêu chất lượng nước sông Gianh đoạn chảy qua thị xã Ba Đồn.
2. Đưa ra những kết luận về một số chỉ tiêu (COD, BOD5, nitơ tổng, phospho tổng,
coliform tổng số, E.Coli) trong nước sông Gianh.
3. Từ đó so sánh với các quy chuẩn cho phép của quốc gia, làm cơ sở cho việc đề
xuất một số giải pháp xử lý hiện tượng ô nhiễm nguồn nước trên sông.
- Cấu trúc đề tài gồm 3 phần:
A. MỞ ĐẦU
B. NỘI DUNG
Chương I. TỔNG QUAN LÍ THUYẾT
Chương II. NỘI DUNG VÀ THỰC NGHIỆM
Chương III. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

2


B. NỘI DUNG

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN LÝ THUYẾT
1.1 TỔNG QUAN VỀ NƯỚC MẶT
1.1.1 Khái niệm
Nước mặt là nước chảy qua hoặc đọng lại trên mặt đất, sông, suối, kênh,
mương,… Do kết hợp từ các dòng chảy trên bề mặt và thường xuyên tiếp xúc với
không khí nên các đặc trưng của nước mặt là:
- Chứa khí hòa tan, đặc biệt là oxy;
- Chứa nhiều chất rắn lơ lửng (riêng trường hợp nước trong các ao, hồ, đầm lầy
chứa chất lơ lửng và chủ yếu ở dạng keo;
- Có sự hiện diện của nhiều loại tảo;
- Chứa nhiều vi sinh vật.
Sông là vùng nước tự nhiên chảy liên tục hoặc không liên tục theo một hướng xác
định vào đại dương, biển, hồ, vùng đất trũng, đầm lầy hoặc các dòng nước khác.
Ô nhiễm nước là hiện tượng các vùng nước như sông, hồ, biển, nước ngầm… bị
các hoạt động của con người làm nhiễm các chất độc hại như chất có trong thuốc bảo
vệ thực vật, chất thải công nghiệp chưa được xử lý,… tất cả có thể gây hại cho con
người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên. Ô nhiễm nước là sự thay đổi thành
phần và chất lượng nước không đáp ứng cho các mục đích sử dụng khác nhau, vượt
quá tiêu chuẩn cho phép và có ảnh hưởng xấu đến đời sống con người và sinh vật.
Nước bị ô nhiễm nghĩa là thành phần của nó tồn tại những chất khác, mà các chất này
có thể gây hại cho con người và cuộc sống các sinh vật trong tự nhiên. Nước ô nhiễm
thường là khó khắc phục mà phải phòng tránh từ đầu. Trong quá trình sinh hoạt hằng
ngày, dưới tốc độ phát triển như hiện nay con người vô tình làm ô nhiễm nguồn nước
bằng các hóa chất, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp. Các nhà máy xí nghiệp xả khói
bụi công nghiệp vào không khí làm ô nhiễm không khí, khi trời mưa các chất ô nhiễm
này sẽ theo nước mưa rơi xuống góp phần làm ô nhiễm nguồn nước.
1.1.2 Hiện trạng ô nhiễm nước mặt thế giới
- Tổng lượng nước trên thế giới ước tính khoảng 332 tỷ dặm khối. Trong đó nước
đại dương chiếm 94,4% còn lại khoảng 2% tồn tại dạng băng tuyết ở các cực và 0,6%
ở các bể chứa khác. Trên 80% lượng băng tồn tại ở Nam cực và chỉ có hơn 10% ở Bắc

cực, phần còn lại ở các đỉnh núi hoặc sông băng. Lượng nước ngọt chúng ta có thể sử
dụng ở các sông, suối, hồ, nước ngầm chỉ khoảng 2 triệu dặm khối (0,6% tổng lượng
nước) trong đó nước mặt chỉ có 36.000 km3 còn lại là nước ngầm. Tuy nhiên, việc khai
thác nguồn nước ngầm để sử dụng hiện nay gặp rất nhiều khó khăn và tốn kém. Do
vậy nguồn nước mặt đóng vai trò rất quan trọng.

3


- Sự biến đổi khí hậu toàn cầu dẫn đến sự suy giảm tài nguyên nước. Những
nghiên cứu trên thế giới gần đây đã dự báo tổng lượng nước mặt vào các năm 2025,
2070, 2100 tương ứng bằng khoảng 96%, 91%, 86% số lượng nước hiện nay, trong khi
đó vấn đề ô nhiễm nước mặt đang ngày càng trở nên nghiêm trọng.
- Ô nhiễm chất hữu cơ: trên thế giới có khoảng 10% số dòng sông bị ô nhiễm hữu
cơ rõ rệt (BOD > 6,5 mg/l hoặc COD > 44 mg/l); 5% số dòng sông có nồng độ DO
thấp (<55% bão hoà); 50% số dòng sông trên thế giới bị ô nhiễm hữu cơ nhẹ (BOD
khoảng 3 mg/l, COD khoảng 18 mg/l).
- Ô nhiễm do dinh dưỡng: Khoảng 10% số con sông trên Thế giới có nồng độ
nitrat rất cao (9 ÷ 25 mg/l), vượt nhiều lần so với tiêu chuẩn nước uống của WHO (10
mg/1). Khoảng 10% các con sông có nồng độ phospho từ 0,2 ÷ 2 mg/1 tức cao hơn 20
÷ 200 lần so với các con sông không bị ô nhiễm. Hiện nay trên Thế giới có 30 ÷ 40%
số hồ chứa bị phú dưỡng hoá. Trên 30% trong số 800 hồ ở Tây Ban Nha và nhiều hồ ở
Nam Phi, Australia và Mehico cũng bị phú dưỡng hoá. Tuy nhiên các hồ cực lớn như
hồ Baikal (chứa 20% lượng nước ngọt toàn cầu) chưa bị phú dưỡng.
- Ô nhiễm do KLN: Nguồn chủ yếu đưa KLN vào nước là từ các mỏ khai thác, các
ngành công nghiệp có sử dụng KLN và các bãi chôn lấp chất thải công nghiệp. Trong
nước sông Rhine tại Hà Lan, nồng độ KLN không hoà tan trong nước tăng dần từ đầu
thế kỷ đến 1960, sau đó lại giảm dần nhờ các biện pháp xử lý nước thải. Nồng độ Hg,
Cd, Cr, Pb trong các năm 1990 tương ứng là 11 mg/1, 2 mg/1, 80 mg/1, 200 mg/1.
Nồng độ các nguyên tố này vào những năm 1960 tương ứng là 8 mg/1, 10 mg/1, 600

mg/1, 500 mg/1. Đến năm 1980 nồng độ Hg, Cd, Cr, Pb trong nước sông Rhine là 5
mg/l, 20 mg/l, 70 mg/l, 400 mg/l.
- Ô nhiễm do các chất hữu cơ tổng hợp: có khoảng 25% số trạm quan trắc toàn cầu
phát hiện các hoá chất hữu cơ chứa Cl- như DDT, Aldrin, Dieldrin và PBC với nồng
độ < 10 mg/l. Tại một số dòng sông nồng độ các hoá chất này khá cao (100 ÷ 1000
mg/l) như sông Irent ở Anh, hồ Biwa và Yoda ở Nhật. Ô nhiễm do Clo hữu cơ nặng
nhất trên 100 mg/l là ở một số sông thuộc Columbia (DDT & Dieldrin) Indonexia
(PCB), Malaixia (Dieldrin) và Tazania (Dieldrin).
- Ô nhiễm do vi sinh vật gây bệnh: rất nhiều các sông hồ bị ô nhiễm vi sinh vật, nó
là nguyên nhân gây ra cái chết 25000 người/ngày ở các nước đang phát triển. Sông
Yamune trước khi chảy qua New Delhhi có 7500 feacal coliform/100ml, sau khi chảy
qua thành phố nồng độ feacal coliform lên tới 24.000.000/100ml.
- Việc ô nhiễm nguồn nước đã gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng. Có đến hơn
1 tỷ người hiện sống ở các nước đang phát triển không có cơ hội sử dụng nước sạch và
1,7 tỷ người sống trong điều kiện thiếu vệ sinh. Đây là các vấn đề quan trọng nhất
trong tất cả vì ảnh hưởng của chúng tới sức khoẻ con người là rất lớn: chúng là nhân tố
4


chính gây ra hơn 900 triệu trường hợp mắc bệnh ỉa chảy hàng năm và từ đó dẫn đến
cái chết của hơn 2 triệu trẻ em, 2 triệu đứa trẻ này có thể sống sót nếu như chúng được
sử dụng nước sạch và sống trong điều kiện hợp vệ sinh. Bất cứ thời gian nào khoảng 2
triệu người bị mắc bệnh sán màng và khoảng 900 triệu người bị mắc bệnh giun móc.
Bệnh tả, bệnh thương hàn cũng liên tiếp tàn phá hạnh phúc con người.
- Như vậy nguồn nước mặt của chúng ta đang bị ô nhiễm rất nghiêm trọng và ảnh
hưởng rất lớn đến sức khoẻ của con người.
1.1.3 Hiện trạng ô nhiễm nước mặt ở Việt Nam
- Theo thống kê, tỷ lệ nước mặt trung bình tính theo đầu người với lượng nước
sinh ra trong lãnh thổ nước ta vào khoảng 10.240 m3/người/năm. Với mức độ tăng dân
số như hiện nay vào năm 2025 tỷ lệ này sẽ chỉ còn tương ứng 2.830 và 7660

m3/người/năm. Theo tiêu chuẩn của hội tài nguyên nước Quốc tế, quốc gia có tỷ lệ
nước bình quân đầu người thấp hơn 40.000 m3 được đánh giá là quốc gia thiểu nước.
Trong khi đó nguồn nước mặt của nước ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.
- Theo kết quả quan trắc, cho thấy chất lượng nước ở thượng lưu các con sông còn
khá tốt nhưng vùng hạ lưu phần lớn bị ô nhiễm, nhiều nơi bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Chất lượng nước suy giảm mạnh: nhiều chỉ tiêu như BOD, COD, NH4, tổng N, tổng P
cao hơn tiêu chuẩn cho phép nhiều lần. Đặc biệt mức độ ô nhiễm ngày càng tăng cao
vào mùa khô khi lưu lượng nước đổ vào các con sông giảm. Hàm lượng BOD5 và N –
NH4+ ở một số hệ thống sông chính đã có hiện tượng vượt tiêu chuẩn cho phép và dao
động từ 1,5 – 3 lần. Hàm lượng chất rắn lơ lửng (SS) đều vượt ngưỡng tiêu chuẩn cho
phép loại A (TCVN 5942 – 1995) từ 1,5 – 2,5 lần. Chỉ số coliform tại một số con sông
lớn cũng đã vượt tiêu chuẩn cho phép loại A từ 1,5 – 6 lần (TCVN 5942 – 1995).
- Tại các ao hồ kênh rạch và các con sông nhỏ trong nội thành các thành phố lớn
như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Huế cũng đang ở tình trạng ô nhiễm nghiêm
trọng vượt ngưỡng tiêu chuẩn cho phép 5 – 10 lần (đối với tiêu chuẩn nguồn nước mặt
loại B theo TCVN 5942 – 1995 ). Các hồ trong nội thành phần lớn ở trạng thái phú
dưỡng, nhiều hồ bị phú dưỡng hoá đột biến và tái nhiễm bẩn hữu cơ không còn khả
năng làm sạch nữa.
1.2 ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA VÙNG NGHIÊN CỨU
1.2.1 Đặc điểm tự nhiên
1.2.1.1 Vị trí địa lý
 Thị xã Ba Đồn
- Ba Đồn là một thị xã thuộc tỉnh Quảng Bình, được thành lập theo nghị quyết số
125/NQ-CP của Chính phủ ngày 20 tháng 12 năm 2013 [2] tách ra từ huyện Quảng
Trạch. Thị xã Ba Đồn nằm trên quốc lộ 1A, đường sắt Thống Nhất và giáp Biển Đông.

5


Thị xã Ba Đồn cách Đèo Ngang 29 km về phía nam, cách Đồng Hới 40 km về phía

bắc, ở tọa độ trung tâm: 106°15’15” kinh độ Đông; 17°28’07” vĩ độ bắc.
- Ba Đồn có diện tích 163,1828 km2, dân số năm 2013 là 115.196 người. Năm
2012, thị trấn Ba Đồn mở rộng đã được công nhận là đô thị loại IV[3]. Kinh tế thị xã
Ba Đồn phát triển so với các huyện khác ở trong tỉnh Quảng Bình. Địa danh Ba Đồn
có từ xa xưa. Thời Trịnh - Nguyễn phân tranh, quân Trịnh có đóng 3 đồn ở phía bắc
Sông Gianh nên dân gian gọi nôm na là Ba Đồn cho dễ nhớ. Thị xã gồm 6 phường: Ba
Đồn, Quảng Long, Quảng Phong, Quảng Phúc, Quảng Thọ, Quảng Thuận và 10 xã:
Quảng Hải, Quảng Hòa, Quảng Lộc, Quảng Minh, Quảng Sơn, Quảng Tân, Quảng
Thủy, Quảng Tiên, Quảng Trung, Quảng Văn.
 Sông Gianh
- Sông Gianh là con sông chảy trên địa phận tỉnh Quảng Bình, bắt nguồn từ khu vực
ven núi Cô Pi cao 2.017 m thuộc dãy Trường Sơn, chảy qua địa phận các huyện Minh
Hóa, Tuyên Hoá, Quảng Trạch, Bố Trạch, thị xã Ba Đồn để đổ ra biển Đông ở Cửa
Gianh.
- Dòng chảy ở thượng nguồn theo hình chữ V với hướng chủ đạo là Tây Nam Đông Bắc. Từ điểm giáp ranh ba xã Thanh Thạch, Hương Hóa, Kim Hóa bắt đầu chảy
theo hướng Tây Bắc - Đông Nam. Tới ranh giới hai xã Kim Hóa và Lệ Hóa nó tiếp nhận
thêm nước từ một chi lưu nhỏ phía hữu ngạn, chảy về từ phía Tây. Phía dưới thị xã Ba
Đồn khoảng 3 km, sông Gianh tiếp nhận thêm nước từ chi lưu phía hữu ngạn, chảy ra từ
khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng.

Hình 1.1 Bản đồ sông Gianh khu vực thị xã Ba Đồn
- Sông Gianh dài khoảng 160 km, mùa lũ từ tháng 9 đến tháng 11, chiếm khoảng 60
- 75% lượng dòng chảy hàng năm. Dòng cát bùn khoảng 1,93x105 tấn/năm, ứng với độ
đục trung bình năm 192 g/m³ và hệ số xâm thực 168 tấn/km² năm. Tàu thuyền có thể
qua lại đoạn sông ở hạ lưu, từ Cửa Gianh đến Ba Đồn 6 km, đến thị trấn Đồng Lê huyện
Tuyên Hóa là 47 km. Đoạn thượng lưu từ Khe Nét trở về nguồn dài khoảng 70 - 80 km,
lòng sông nhiều thác ghềnh. Khoảng 20 km đầu nguồn đá đổ ngổn ngang trong lòng
sông. Tới Đồng Tâm, lòng sông rộng khoảng 80 – 90m, lớn nhất 110 – 115m. Đoạn từ
6

Khóa luận đủ ở file: Khóa luận full