skkn một số biện pháp xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở trường mầm non

MỤC LỤC
STT

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23

NỘI DUNG

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài

1.2. Mục đích của SKKN
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện
2.3.1.Không ngừng nâng cao nhận thức, năng lực thực hành dân chủ
cho CB-GV-NV
2.3.2. Công khai các văn bản, các thông tin
2.3.3. Thực hiện việc lấy ý kiến tập thể cho các công việc tập thể
2.3.4. Hiệu trưởng chủ động quan tâm gần gũi cán bộ, giáo viên, nhân
viên
2.3.5. Nâng cao vai trò của Ban thanh tra nhân dân và các đoàn thể
trong nhà trường
2.3.6. Thực hiện đúng "3 công khai" của đơn vị
2.3.7. Gắn việc thực hiện dân chủ với kỷ cương pháp luật
2.3.8. Tích cực đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CB-GV-NV
2.3.9. Đánh giá rút kinh nghiệm thường xuyên việc thực hiện qui
chế dân chủ trong nhà trường
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo

TRANG

1
1-2

2
2
2
2
2-3
3-5
5
5-6
7-8
8-9
9
10-11
11-12
12-13
13
13
14 -15
16
16
16-17

1. Mở đầu.
1.1. Lí do chọn đề tài.
Dân chủ là bản chất của chủ nghĩa xã hội, điều này được các nhà kinh điển
của chủ nghĩa Mác Lê Nin bàn tới rất nhiều. Đảng và Nhà nước luôn coi dân chủ
là một nội dung quan trọng trong đường lối Cách mạng. Dân chủ gắn với kỷ
cương, với pháp luật. Dân chủ trong khuôn khổ pháp luật được thể chế bằng luật
pháp Nhà nước và được thực thi bằng hệ thống chính trị gọi là chế độ dân chủ.
Hiệu quả dân chủ thể hiện trực tiếp đến nhân dân là ở cấp cơ sở. Đường lối của

Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có đi vào cuộc sống hay không được
thể hiện trực tiếp ở cấp cơ sở.
Quy chế dân chủ ở cơ sở là sự pháp luật hóa phương châm "dân biết, dân
bàn, dân làm, dân kiểm tra". Việc triển khai thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở
theo chỉ thị 30/CT-TW ngày 18/2/1998 của Bộ Chính trị và Nghị định số
71/1998/NĐ-CP tháng 9/1998 của Chính phủ. Ngày 01/3/2000, Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo đã ban hành QĐ số 04/2000/QĐ-BGD ĐT quy chế thực
hiện dân chủ trong các hoạt động của nhà trường. Trong quy chế nêu rõ trách
nhiệm của Hiệu trưởng, của giáo viên, cán bộ, công chức; mọi thành viên được
biết và tham gia ý kiến xây dựng nhà trường, đó chính là trách nhiệm của đơn vị,
các đoàn thể, tổ chức trong nhà trường. Quy chế đã đáp ứng được nguyện vọng
của cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong các nhà trường theo phương châm:
được biết, được bàn, được tham gia ý kiến, được giám sát, kiểm tra và mở ra
một cuộc vận động thực hiện dân chủ hóa trong các trường học. Từ lãnh đạo
ngành giáo dục đến các cơ sở giáo dục đều nhận thức đúng, tầm quan trọng của
việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ trong các hoạt động giáo dục và đào
tạo. Từ đó đã phát huy quyền làm chủ của cán bộ, giáo viên, công nhân viên,
góp phần xây dựng nhà trường văn hóa, nhà giáo mẫu mực, học sinh chăm
ngoan, thanh lịch. Hơn nữa, tăng cường trách nhiệm của hiệu trưởng nhà trường
cũng như trách nhiệm của mỗi cán bộ, giáo viên trong việc thực hiện công tác
quản lý giáo dục, công tác giảng dạy và phục vụ giảng dạy.
Phương châm chung cho sự phát triển đất nước là "phát huy nội lực". Một
trong những giải pháp kích thích sự phát huy nội lực là thực hiện quy chế dân
chủ. Như vậy, một khi quy chế dân chủ trong nhà trường được thực hiện tốt thì
sẽ phát huy được sức mạnh trí tuệ và tinh thần của các thành viên nhằm hoàn
thành các nhiệm vụ chính trị của nhà trường.
Để sự nghiệp giáo dục phát triển thì phải phát huy được tiềm năng trí tuệ
của đội ngũ giáo viên, đó chính là nội lực của sự nghiệp giáo dục. Muốn phát
huy tiềm năng trí tuệ của đội ngũ trí thức thì phải phát huy quyền dân chủ trong

đội ngũ trí thức. Thông qua việc thực hiện dân chủ trong nhà trường nhằm phát
huy tốt nhất quyền làm chủ và huy động tiềm năng trí tuệ của cán bộ, giáo viên,
học sinh và đoàn thể trong các hoạt động giáo dục, đảm bảo cho hoạt động dạy
và học đạt chất lượng, hiệu quả.
Duy trì và đẩy mạnh thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường là biện
pháp quan trọng và hiệu quả để kích thích mọi thành viên của nhà trường làm
việc hết mình, ý thức được trách nhiệm của mỗi cá nhân trong quá trình thực
hiện công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non. Trong quản lý nhà
trường hiện nay, việc thực hiện quy chế dân chủ chưa thể hiện rõ nét bởi nhiều
lý do: bệnh thành tích, quan liêu, cửa quyền áp đặt, thiếu trung thực trong đánh
giá… Việc thực hiện dân chủ trong nhà trường vẫn còn mang tính hình thức,
chưa đi vào chiều sâu.
Việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ ở một số nhà trường chưa thường
xuyên, dẫn đến nội bộ nhà trường thiếu đoàn kết, chưa phát huy tối đa sức mạnh
2


tập thể, từ đó ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục trong nhà trường. Chính vì vậy
tôi chọn đề tài nghiên cứu: "Một số biện pháp xây dựng và thực hiện quy chế
dân chủ ở trường mầm non" với hy vọng đóng góp một phần công sức của mình
vào việc nâng cao chất lượng công tác thực hiện quy chế dân chủ ở trong các
trường mầm non.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Giúp CB - GV - NV trong nhà trường nhận thức đúng tầm quan trọng của
việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ trong các hoạt động nuôi dưỡng,
chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non.
Thực hiện tốt quy chế dân chủ trong nhà trường sẽ phát huy được sức mạnh
trí tuệ và tinh thần của các thành viên, hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị của
nhà trường.
Thực hiện qui chế dân chủ trong nhà trường nhằm phát huy tốt nhất quyền

làm chủ và huy động tiềm năng trí tuệ của cán bộ, giáo viên, nhân viên, các tổ
chức đoàn thể trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ CS,ND,GD trẻ mầm non
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
1.3 Đối tượng nghiên cứu.
Một số biện pháp xây dựng, thực hiện quy chế dân chủ tại trường mầm
non Nam Ngạn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
-

Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Phương pháp trao đổi trực tiếp qua thực tiễn.
Phương pháp quan sát đàm thoại.
Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Dân chủ là hiện tượng lịch sử xã hội gắn liền với sự tồn tại và pháp triển
của đời sống con người.
Bước vào công cuộc đổi mới ý thức tầm quan trọng to lớn của dân chủ,
Đảng ta đã khẳng định dân chủ vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc
đổi mới nói chung, của đổi mới hệ thống chính trị nói riêng. Thực tế đã kiểm
nghiệm và chứng minh việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở là
khâu quan trọng và cấp bách nhất. "Vì cơ sở là nơi trực tiếp thực hiện chủ
trương, chính sách của Đảng và nhà nước, là nơi cần thực hiện quyền dân chủ
của dân một cách trực tiếp và rộng rãi nhất. Chính vì vậy trong thời gian qua,
Đảng và Nhà nước ta đã hết sức quan tâm đến vấn đề này và đã có nhiều chủ
trương, chính sách, quy chế để phát huy dân chủ trong đời sống xã hội, đặc biệt
đã ban hành và triển khai thực hiện có hiệu quả quy chế dân chủ ở cơ sở. Đại hội
đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng khẳng định "Dân chủ xã hội chủ nghĩa
vừa là mục tiêu vừa là động lực của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ

3


Quốc, thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, đồng thời
là người tổ chức và thực hiện đường lối chính trị của Đảng. Mọi đường lối chính
sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước đều phản ánh lợi ích của đại đa số
nhân dân. Nhân dân không chỉ có quyền mà còn có trách nhiệm tham gia hoạch
định và thi hành các chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà
nước".
Quy chế dân chủ ở trường học nhằm phát huy quyền làm chủ, sức sáng tạo
của giáo viên, nhân viên. Là nguồn động viên sức mạnh về vật chất, tinh thần to
lớn của tập thể sư phạm trong nhà trường, góp phần nâng cao dân trí, ổn định
chính trị, tăng cường khối đoàn kết, ngăn chặn và khắc phục tình trạng suy thoái,
quan liêu, tham nhũng của một số cán bộ, Đảng viên và các tệ nạn xã hội chủ
nghĩa.
Có thể nhận thấy rằng qua nhiều năm thực hiện quy chế dân chủ tại cơ sở
bầu không khí dân chủ, cởi mở trong nhà trường đã đạt được rất tốt, quyền làm
chủ của cán bộ giáo viên được mở rộng, lòng tin của cán bộ giáo viên được cũng
cố, biểu hiện rõ nhất là trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ giáo viên thấy tâm
huyết và yêu nghề hơn. Tuy nhiên cùng với mặt tích cực nêu trên, qua quá trình
thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường vẫn còn có nhiều vấn đề cần được
tiếp tục nghiên cứu và làm rõ. Để không ngừng tăng cường hiệu quả của việc
thực hiện quy chế dân chủ trong nhà trường và góp phần xem xét, đánh giá vấn
đề một cách khách quan khoa học.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Trong nhiều năm qua do sự chỉ đạo thực hiện thiếu cụ thể, chưa chủ động
công khai trong hành động của cán bộ quản lý làm hạn chế đến hiệu quả của quá
trình thực hiện dân chủ. Công tác kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, chưa
sâu sát đôi khi còn cả nể, thiên vị, đánh giá thiếu chính xác. Bên cạnh đó công
tác phối kết hợp giữa nhà trường với Công đoàn, đoàn thể còn bị động, chưa phù

hợp dẫn đến sự phản ứng mạnh mẽ của tập thể cán bộ giáo viên trong nhà
trường. Chưa có các biện pháp cụ thể khuyến khích giáo viên chủ động tự học
tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên nghiệp vụ cho bản thân. Qua khảo
sát trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị toàn trường cho thấy:

Bảng 1: Tình hình đội ngũ CBGV trong nhà trường
TẬP THỂ CBGV TRONG NHÀ TRƯỜNG
TT

HỌ VÀ TÊN

NĂM
SINH

TRÌNH ĐỘ
CM

TRÌNH ĐỘ
LLTT

Trung cấp

1

Lê Thị Quyên

1977

ĐHSP

2

Phạm Thị Hương

1974

ĐHSP

DANH HIỆU
ĐẠT ĐƯỢC

Giấy khen của
sở giáo dục
Trung Cấp CSTĐ cấp cơ sở

4


TẬP THỂ CBGV TRONG NHÀ TRƯỜNG
TT

HỌ VÀ TÊN

NĂM
SINH

TRÌNH ĐỘ
CM

TRÌNH ĐỘ

LLTT

DANH HIỆU
ĐẠT ĐƯỢC

Trung Cấp

Giấy khen của
sở giáo dục

3

Nguyễn Thị Hiền

1974

ĐHQL

4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28

Nguyễn Lan Hương
Lê Thị Lan
Phạm Thị Sen
Trịnh Thị Tuyết Mai
Trương Thị Thịnh
Lương Thị Yên
Trịnh Thị Hương
Phạm Thị Thủy
Lê Thị Thùy Dung
Lê Thị Thúy
Vũ Thị Huệ
Lê Thị Hà
Lê Thị Thương
Hoàng Thị Liễu
Lưu Thị Thanh
Cao Thị Lệ

Nguyễn Thị Huyền Trang
Phạm Thị Hà
Lê Thị Huyền
Hoàng Thị Hạnh
Trần Thị Hồng Nhung
Lường Thị Phượng
Trần Thị Oanh
Trần Thị Vân
Đào Thị Phương Anh

1972
1975
1972
1974
1982
1984
1984
1987
1983
1985
1991
1985
1991
1995
1986
1987
1985
1993
1993
1986

1995
1996
1990
1994
1996

ĐHSP
ĐHSP
ĐHSP
ĐHSP
ĐHSP
CĐKT
ĐHSP
ĐHSP
ĐHSP
CĐSP
TCY TẾ
TCVTLT
ĐHSP
TCSP
TCSP
TCSP
TCSP
ĐHSP
CĐSP
CĐSP
ĐHSP
ĐHSP
TC N.ĂN
TC N.ĂN

TC N.ĂN

Nhìn vào bảng 1 cho thấy cán bộ giáo viên, nhân viên trong nhà trường độ
tuổi không đồng đều, quá trình chỉ đạo BGH nhà trường chưa phát huy được
năng lực của đội ngũ, chất lượng giảng dạy trong nhà trường chưa cao còn ít cán
bộ giáo viên, nhân viên đạt giải cấp Thành phố.
Bảng 2:
5


TÍNH
TIÊN
GƯƠNG MẪU

Tỉ lệ
11/28

PHONG,

%
39.2%

TÍNH ĐOÀN KẾT

HIỆU QUẢ CÔNG VIỆC
ĐẠT ĐƯỢC

Tỉ lệ
24/28

Tỉ lệ
20/28 dtt

%
85.7%

%
71.4%

Nhìn vào bảng 2 cho thấy giáo viên chưa có tính gương mẫu trong công
việc, tỷ lệ còn thấp; chưa đoàn kết đoàn tâm hợp lực hoàn thành nhiệm vụ, vẫn
còn hiện tượng chia bè phái dẫn đến hiệu quả công việc đạt được chưa cao.
Từ thực trạng trên, bản thân tôi là một cán bộ quản lý chịu trách nhiệm chỉ
đạo mọi hoạt động nhà trường trong nhiều năm qua luôn trăn trở, băn khoăn tìm
ra những biện pháp phù hợp dùng trong công tác quản lý nhà trường với mong
muốn nâng cao hiệu quả công tác quản lý góp phần khẳng định và nâng cao chất
lượng giáo dục trong nhà trường, khẳng định thương hiệu, tạo uy tín với phụ
huynh, đáp ứng yêu cầu của ngành học và xã hội. Chính vì vậy, tôi cho rằng xây
dựng và thực hiện qui chế dân chủ trong trường học là một trong những yếu tố
cần thiết huy động, phát huy nguồn lực, tinh thần đoàn kết thực hiện thắng lợi
mọi nhiệm vụ của nhà trường.
2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện .
2.3.1. Không ngừng nâng cao nhận thức, năng lực thực hành dân chủ
cho CB-GV-NV
Muốn có năng lực thực hành tốt, trước hết phải hiểu biết về vấn đề mình sẽ,
đang thực hiện là gì? như thế nào? Chỉ có nắm được bản chất của vấn đề mới
chủ động trong hành động và hành động mới đúng đắn. Nhận thức không phải là
một hành động tức thời, giản đơn, máy móc, thụ động mà nhận thức là một quá
trình biện chứng tích cực, sáng tạo. Cơ sở chủ yếu và trực tiếp nhất của nhận
thức là thực tiễn, nhận thức đúng là mở đầu cho hành động đúng. Vấn đề cơ bản

để không ngừng nâng cao nhận thức, năng lực thực hành dân chủ cho cán bộ
giáo viên trước hết phải thường xuyên tuyên truyền, giáo dục học tập về văn hóa
chính trị, văn hóa pháp luật, văn hóa dân chủ nói riêng, phải làm cho mọi người
hiểu rõ phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" là nội dung cơ
bản phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Đồng thời làm cho cán bộ giáo viên,
nhân viên hiểu rõ và kết hợp hài hòa giữa dân chủ trực tiếp và dân chủ gián tiếp,
giữa lợi ích và trách nhiệm của cá nhân và xã hội, dân chủ và pháp luật, dân chủ
với kỷ cương, kỷ luật.
Hiểu được tầm quan trọng của vấn đề nhận thức, năng lực thực hành đối
với việc phát huy dân chủ trong cán bộ giáo viên, đảng viên. Trường Mầm non
đã tiến hành thực hiện dân chủ cơ sở gắn liền với nhiệm vụ chính trị của nhà
trường, kết hợp với việc củng cố, kiện toàn tổ chức, đặc biệt là công tác cán bộ,
xây dựng tổ chức trong sạch, vững mạnh. Dân chủ cần phải được biểu hiện rõ
ràng trong mọi hoạt động của nhà trường, từ hoạt động xây dựng đội ngũ, cán bộ
quản lý, xây dựng cơ sở vật chất, thực hiện chương trình cho đến tổ chức quản
lý, hợp tác làm việc, xây dựng môi trường văn hóa… Theo qui luật phát triển,
6


nơi nào trình độ dân trí cao thì việc thực hiện dân chủ diễn ra như một quá trình
tự nhiên, tất yếu. Nó không chỉ là mục tiêu mà còn là phương pháp, là công cụ
không thể thiếu để tiếp tục phát triển, huy động và phát huy năng lực, trí tuệ, sức
mạnh của mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội vào sự phát triển của nhà trường.
Nhận thức rõ nội dung trên nhà trường đã cụ thể hóa các qui định của Quy chế
dân chủ cơ sở trong hoạt động của nhà trường. Cụ thể như sau:
Vấn đề đầu tiên trong thực hiện quy chế dân chủ cơ sở chính là “dân
biết”, “dân” trong các nhà trường chính là đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên
và cha mẹ học sinh.
Tại mục 2 Điều 7 Quyết định số 04/2000/QĐ-BGD & ĐT của Bộ Giáo dục
và Đào tạo ngày 01/3/2000 quy định rõ những việc nhà giáo, cán bộ, công chức

được biết, tham gia ý kiến, giám sát kiểm tra thông qua hình thức dân chủ trực
tiếp hoặc thông qua các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường như:
* Những chủ trương, chính sách, chế độ của Đảng và Nhà nước đối với nhà
giáo, cán bộ, công chức.
* Những quy định về sử dụng tài sản, xây dựng cơ sở vật chất của nhà
trường.
* Việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo theo quy định của Luật khiếu
nại, tố cáo.
* Công khai các khoản đóng góp của người học, việc sử dụng kinh phí và
chấp hành chế độ thu, chi, quyết toán theo quy định hiện hành.
* Giải quyết các chế độ, quyền lợi, đời sống vật chất, tinh thần cho nhà
giáo, cán bộ, công chức, cho người học.
* Những vấn đề về tuyển sinh và thực hiện quy chế nuôi dưỡng, chăm sóc,
giáo dục trẻ mầm non.
* Báo cáo sơ kết, tổng kết, nhận xét, đánh giá công chức, viên chức hàng
năm.
Như vậy có 7 vấn đề chính mà cán bộ, giáo viên, nhân viên được biết, tham
gia ý kiến và giám sát kiểm tra.

7


Tập thể CB - GV - NV nhà trường
2.3.2 Công khai các văn bản, các thông tin.
Hiệu trưởng luôn coi trọng việc phổ biến công khai các văn bản, thông tin,
thực hiện giải pháp cơ bản nhất trong lãnh đạo, quản lý. Sau khi nhận được các
văn bản, Hiệu trưởng nghiên cứu sau đó thông tin công khai đến cán bộ, giáo
viên phù hợp với các quy định về bảo mật của Nhà nước.
8

Các văn bản của nhà trường được công khai thông báo bằng nhiều hình
thức: qua bảng tuyên truyền, qua các buổi họp hội đồng, họp tổ chuyên môn, hội
nghị viên chức, lễ sơ kết, tổng kết… Nhằm giúp cán bộ giáo viên, nhân viên và
cha mẹ học sinh, được biết thuận tiện cho công tác giám sát và kiểm tra.
Một số các nội dung công khai trong nhà trường:
- Công khai kế hoạch tuyển sinh
- Công khai nội dung thông báo về cam kết chất lượng giáo dục của cơ sở
giáo dục mầm non trong năm học.
- Công khai chất lượng giáo dục mầm non thực tế trong năm học.
- Công khai chất lượng giáo dục mầm non thực tế trong năm học.
- Công khai thông tin về đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên
của cơ sở giáo dục mầm non trong năm học.
- Công khai quyết định thu - chi theo đúng qui định trong năm học.
- Công khai về kế hoạch năm học, qui chế chuyên môn, kế hoạch hoạt động
từng tháng, kế hoach hoạt động các lớp theo các chủ đề
- Công khai về các chỉ tiêu thi đua
- Công khai danh sách, quyết định tăng lương thường xuyên, tăng lương
trước thời hạn
- Công khai về việc tuyển dụng công chức, viên chức, nhân viên nuôi
dưỡng
- Công khai về việc xét danh hiệu thi đua cho CB – GV – NV, học sinh nhà
trường
- Công khai qui chế chi tiêu nội bộ
- Công khai các khoản thu theo thỏa thuận
- Công khai kế hoạch hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh nhà
trường
- Công khai các biên bản, kế hoạch, qui chế hoạt động hè, hoạt động học
năng khiếu…
- Công khai dự kiến các nội dung chi từ nguồn thu xã hội hóa và công khai

cụ thể quyết toán cuối năm học
- Công khai về các quyết định, nội dung kế hoạch được các cấp lãnh đạo
phê duyệt về cải tạo xây dựng, tăng cường cơ sở vật chất cho nhà trường.
2.3.3 Thực hiện việc lấy ý kiến tập thể cho các công việc tập thể
Hiệu trưởng tổ chức họp bàn, lấy ý kiến nghiêm túc, cầu thị cho mỗi công
việc của tập thể. Chúng ta thường nghe đây đó có chuyện thủ trưởng vẫn họp
bàn lấy ý kiến, nhưng…đã quyết rồi. Nhiều trường hợp ban liên tịch nhà trường
họp nhưng Hiệu trưởng lại tự quyết, như vậy thì đồng nghĩa với bệnh độc đoán,
chuyên quyền. Mặt khác, sẽ không mang trong mình "Trí tuệ tập thể" của mỗi
công việc chung, thể hiện sự tôn trọng của cấp trên với cấp dưới. Cụ thể những
việc Hiệu trưởng phải lấy ý kiến tham gia đóng góp xây dựng của các cá nhân
hoặc các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường trước khi quyết định, đó là:

9


Kế hoạch phát triển, tuyển sinh, định hướng các nội dung trong tâm phù
hợp với từng giai đoạn và điều kiện thực tế, tổ chức các hoạt động giáo dục và
các hoạt động khác của nhà trường trong năm học.
Quy trình quản lý đào tạo, những vấn đề về chức năng, nhiệm vụ của các tổ
chức, bộ máy trong nhà trường.
Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ,
giáo viên, nhân viên.
Kế hoạch xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm đồ dùng dạy học của nhà
trường. Việc xây dựng nội quy, quy chế trong nhà trường.
Các báo cáo sơ kết, tổng kết theo định kỳ trong năm học.
2.3.4 Hiệu trưởng chủ động quan tâm gần gũi cán bộ, giáo viên, nhân
viên
Dân chủ còn là sự gần gũi, chia sẻ khó khăn của cấp trên với cấp dưới.
Hiệu trưởng gần gũi, hòa đồng lắng nghe, quan tâm, chia sẻ với cấp dưới sẽ tạo

được sự tin tưởng, hợp tác của mỗi cá nhân trong tập thể từ đó giúp mỗi cá nhân
tự giác, phấn đấu đóng góp công sức, cố gắng hoàn thành nhiệm vụ chung.
Ngoài việc họp Ban giám hiệu, giao ban với các đoàn thể, tổ chuyên môn
theo qui định. Hiệu trưởng chủ động gặp gỡ, trao đổi với giáo viên chủ nhiệm
các lớp khi cần thiết; phối hợp chặt chẽ với công đoàn trong việc tổ chức tham
quan dã ngoại cho CB,GV,NV tạo tâm thế thoải mái, đoàn kết khuyến khích
động viên tinh thần sau những ngày làm việc mệt mỏi để kịp thời nắm bắt tâm tư
nguyện vọng của cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh và cha mẹ học sinh.
Trên cơ sở đó có biện pháp kịp thời tháo gỡ khó khăn, tạo sự gắn bó không chỉ
trong công tác mà cả trong cuộc sống sinh hoạt.

10


Quan tâm đến đời sống tinh thần của đội ngũ (tham quan chùa cái bầu Quảng Ninh)

Tham quan chùa Ba Vàng - Quảng Ninh
2.3.5. Nâng cao vai trò của Ban thanh tra nhân dân và các đoàn thể
trong nhà trường
Muốn thực hiện tốt qui chế dân chủ nhà trường cần phố hợp chặt chẽ và
nâng cao vai trò của các đoàn thể trong nhà trường đặc biệt là ban thanh tra nhân
dân. Ban thanh tra nhân dân có trách nhiệm thực hiện chức năng giám sát, kiểm
tra việc thực hiện quy chế dân chủ, có trách nhiệm lắng nghe ý kiến của quần
11


chúng, phát hiện những vi phạm quy chế dân chủ trong nhà trường để đề nghị
hiệu trưởng giải quyết. Hiệu trưởng không giải quyết được thì báo cáo lên cấp
có thẩm quyền trong ngành theo phân cấp quản lý để xin ý kiến chỉ đạo giải
quyết. Tuy nhiên, thành viên của Ban thanh tra nhân dân thường là kiêm nhiệm,

do đó chỉ khi nào có vấn đề nổi cộm xảy ra mới hoạt động, chính vì vậy Ban
thanh tra nhân dân chưa thực sự phát huy được vai trò của mình trong hoạt động
của nhà trường.
Để khắc phục điều này, Ban thanh tra nhân dân nhà hàng năm cần xây dựng
kế hoạch, nội dung thanh, kiểm tra phù hợp với thực tế nhiệm vụ theo từng giai
đoạn cụ thể. Phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể, bộ phận trong nhà trường thực
hiện tốt kế hoạch đã đề ra có đánh giá rút kinh nghiệm kịp thời trong quá trình
thực hiện để điều chỉnh kế hoạch. Nhằm ngăn ngừa tối đa việc thiếu dân chủ
hoặc dân chủ hình thức.
Ban kiểm tra nội bộ trường học cần được phát huy quyền hạn, chức năng
thực sự. Các tổ chức này chính là cầu nối giữa cấp trên với cấp dưới, sẽ góp
phần rất lớn trong việc truyền tải thông tin mà không cần thủ trưởng chỉ đạo
trực tiếp. Các tổ chức này được lập ra không phải để chở thành công cụ phục vụ
Hiệu trưởng, nếu như vậy thì tác dụng sẽ ngược lại. Vì thế Ban thanh tra nhân
dân phải thực sự là tai, mắt, tiếng nói của giáo viên - nhân viên trong nhà
trường.
Công đoàn nhà trường cũng là tổ chức quan trọng trong công tác thực hiện
qui chế dân chủ.Hiệu trưởng cần thông báo cho ban chấp hành công đoàn, chi
đoàn nhà trường những vấn đề lớn, các nội dung trọng tâm trong hoạt động của
nhà trường, đặ biệt là những vấn đề liên quan đến chế độ chính sách, quyền lợi
của người lao động
Với chức năng bảo vệ quyền lợi cho đoàn viên công đoàn, Ban chấp hành
công đoàn phải là những người nắm được mọi thông tin về quyền lợi ,nghĩa vụ
của đoàn viên công đoàn , nắm được mọi chủ trương, kế hoạch của nhà trường,
giúp nhà trường tháo gỡ những thắc mắc cho chị em. Công đoàn cũng là một
kênh thông tin quan trọng mà hiệu trưởng cần lắng nghe. Thực tế cho thấy
nhiều trường hợp có đơn thư xuất phát từ việc quần chúng nắm thông tin không
chính xác hoặc không có thông tin dẫn đến hiểu vấn đề sai lệch. Đôi khi, quần
chúng chỉ chia sẻ thắc mắc với cán bộ công đoàn mà không trực tiếp hỏi hiệu
trưởng,nếu cán bộ công đoàn nắm chắc mọi vấn đề thì sẽ giúp hiệu trưởng giải

đáp thắc mắc cho quần chúng, tránh những hiểu lầm không đáng có trong công
việc.
2.3.6. Thực hiện đúng "3 công khai" của đơn vị
Đây là việc làm hết sức cần thiết, đúng với chủ trương “ dân biết, dân bàn,
dân kiểm tra”.
Để hoạt động công khai có hiệu quả, ngay từ cuộc họp đầu năm hiệu
trưởng sẽ thông báo những nội dung công khai định kì, lịch công khai, hàng
tháng phòng tài vụ công khai những nội dung nào cho cán bộ, giáo viên nhân
12


viên nội dung nào cần công khai hàng ngày cho phụ huynh , các lớp công khai
những nội dung nào tới phụ huynh, chi bộ, công đoàn, chi đoàn cần công khai
những nội dung gì, thời gian nào… có như vậy mọi người đều nắm được trách
nhiệm của mình, biết được nhiệm vụ của người khác để cùng nhắc nhở, kiểm
tra.
Những nội dung cần công bố bao giờ cũng được đưa ra chi bộ trước để bàn
bạc thống nhất, ra nghị quyết, sau đó triển khai tới các tổ chức trong nhà trường.
Đối với cha mẹ học sinh ngay từ đầu năm nhà trường tuyên truyền với các
bậc phụ huynh về các khoản thu theo qui định, những khoản thu thỏa thuận phải
đua ra cho phụ huynh bàn bạc, thống nhất ý kiến bằng văn bản có như vậy mới
đảm bảo tính công khai, dân chủ.
Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tài chính đã có quy định rõ ràng về thực hiện
công khai trong giáo dục (Thông tư 09/2009/TT-BGDDT và Thông tư
21/2009/TT-BTC). Theo đó hàng năm nhà trường phải lập bảng niên yết, lập hồ
sơ công khai (công khai về cơ sở vật chất; công khai chất lượng; số lượng đội
ngũ, công khai tài chính) thực hiện đúng "3 công khai". Tổ chức Hội nghị viên
chức hàng năm của nhà trường ngoài việc thông qua dự thảo kế hoạch năm học,
quy chế dân chủ cần có mục công khai tài chính (có bảng kê rõ ràng các khoản
thu, chi, tách biệt thu chi từ nguồn ngân sách Nhà nước với thu chi từ nguồn xã

hội hóa giáo dục, có kèm theo biên bản kiểm tra của thanh tra nhân dân. Hội
nghị viên chức phải đạt hiệu quả một cách trung thực, khách quan, thống nhất
thỏa đáng quyền, lợi ích hợp pháp của đa số CBGVNV nhà trường. Các nội
dung của 3 công khai phải được công bố ở Website hoặc bảng tin nội bộ trường,
ở các vị trí, địa điểm để mọi người dễ thấy, dễ quan sát, đảm bảo sự giám sát của
cha mẹ học sinh về chất lượng giáo dục cũng như mọi hoạt động của nhà trường
đó chính là động lực cho việc nâng cao chất lượng giáo dục. Thực hiện dân chủ
trong nhà trường nhằm phát huy quyền làm chủ, huy động tiềm năng trí tuệ của
hiệu trưởng, giáo viên, nhân viên; ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn
xã hội, góp phần xây dựng nề nếp, trật tự kỷ cương trong mọi hoạt động của nhà
trường, thực hiện nhiệm vụ phát triển giáo dục phù hợp với đường lối, chủ
trương của Đảng và Nhà nước.
2.3.7. Gắn việc thực hiện dân chủ với kỷ cương pháp luật
Dân chủ không gắn với kỷ cương, kỷ luật, pháp luật thì sẽ dẫn đến hậu quả
khôn lường, khó kiểm soát. "Kỷ cương" không theo một thể chế dân chủ thì kỷ
cương không trở thành hiện thực.
Ngày nay, dân chủ là một yêu cầu khách quan đi liền với yêu cầu phát triển
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, song cũng là vấn đề nhạy cảm mà các
thế lực thù địch thường xuyên lợi dụng chống phá. Dân chủ bao gồm hai mặt:
Quyền lợi và nghĩa vụ. CN.Mác nói: "Không có quyền lợi nào mà không có
nghĩa vụ, không có nghĩa vụ nào mà không có quyền lợi", để dân chủ, đặc biệt là
dân chủ trường học ngày càng phát huy và đi vào thực tiễn có hiệu quả thì việc

13


thực hiện dân chủ với kỷ cương, kỷ luật, pháp luật Nhà nước với quy ước của
trường học là giải pháp cần thiết và rất quan trọng.
Học tập bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn là quyền lợi chính đáng đối với
mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên. Khi tạo điều kiện cho một giáo viên đi học, tôi

cũng đồng thời yêu cầu chị em có những cam kết bằng văn bản về trách nhiệm
của mình đối với công việc để từ đó chị em có ý thức sắp xếp công việc khoa
học , không để ảnh hưởng công việc chung. Nhằm phát huy tính tích cực, khả
năng tổng hợp, thuyết trình trước đám đông cho chị em. Sau mỗi lần kiến tập
các đồng chí giáo viên, nhân viên phải báo cáo lại những nội dung chính trong
buổi kiến tập cho đồng nghiệp tại trường giúp toàn trường cập nhật thông tin
mới nhất để triển khai và thực hiện.
2.3.8. Tích cực đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CB-GV-NV
Vai trò của đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên quyết định hiệu quả thực
hiện nhiệm vụ chung trong nhà trường. Trước hết để có chất lượng tốt, đội ngũ
CBGVNV phải vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ, giáo viên phải có nhiều
sáng tạo, tư duy tốt, phải thường xuyên cập nhập thông tin. Muốn yêu cầu giáo
viên phát huy hết vai trò tích cực của mình, là người quản lý trong nhà trường
đặc biệt là Hiệu trưởng phải quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng và sắp xếp khoa
học, hợp lý, đúng người, đúng việc. Khuyến khích vận động giáo viên tham gia
tích cực vào các lớp nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ,
động viên kịp thời về tinh thần cũng như vật chất để CB-GV-NV yên tâm học
tập. Quá trình học tập xong phải sắp xếp phù hợp với trình độ năng lực và đảm
bảo vận dụng mức lương theo bằng cấp để giáo viên thấy được sự cống hiến của
mình, được ghi nhận, được làm theo năng lực và hưởng theo kết quả công việc,
từ đó giáo viên có cố gắng phấn đấu và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Cụ thể: Trong 3 năm vừa qua đã có 2 đồng chí là quản lý học lớp trung cấp
lý luận chính trị và có 3 đồng chí được kết nạp Đảng.
Tỷ lệ giáo viên trên chuẩn toàn trường đạt 68%, 06 giáo viên trung cấp hiện
cũng đang theo học ĐHMN, Nhân viên nuôi dưỡng 100% đạt chuẩn.
2.3.9. Đánh giá rút kinh nghiệm thường xuyên việc
thực hiện qui chế dân chủ trong nhà trường
Đánh giá tổng kết phải xuất phát từ thực tiễn, lý luận mà không có thực tiễn
là lý luận suông, thực tiễn mà không có lý luận là thực tiễn mù quáng. Hàng năm
phải có sơ kết, tổng kết để kịp thời đúc rút những bài học kinh nghiệm trong quá

trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện dân chủ ở cơ sở, đồng thời cũng để biểu dương,
khen ngợi việc làm tốt, phổ biến, nhân rộng những kinh nghiệm hay, điển hình
tiên tiến, phê phán uốn nắn và xử lý kịp thời, nghiêm minh những trường hợp vi
phạm. Triển khai thực hiện qui chế dân chủ là mốc đầu tiên quan trọng, việc
đánh giá là việc làm hết sức cần thiết quyết định sự thành công. Việc sơ kết, tổng
kết không phải tùy hứng, thích hay không thích, làm hay không làm, hoạt động
này có ý nghĩa to lớn khi được tiến hành thường xuyên theo định kỳ. Làm được
14


như vậy việc đánh giá tổng kết sẽ đi vào nền nếp ý thức trách nhiệm của mỗi cá
nhân nâng cao rõ rệt có như vậy dân chủ mới đi sâu vào cuộc sống thực tế một
cách có hiệu quả.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Việc triển khai thực hiện dân chủ ở trường mầm non thường xuyên, đi vào
từng nội dung cụ thể đã tạo điều kiện cho CBGVNV mạnh dạn, thẳng thắn, cởi
mở, chân thành đóng góp ý kiến, thực hiện tốt công tác phê bình và tự phê bình
giúp cán bộ giáo viên luôn trung thực trong đánh giá phát huy các giá trị theo
hướng tích cực. Cụ thể trong 3 năm thực hiện kết quả đạt được:
Bảng 1: Tình hình đội ngũ CBGV trong nhà trường

T
T
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19

TẬP THỂ CBGV TRONG NHÀ TRƯỜNG
TRÌNH
TRÌNH
NĂM
DANH HIỆU
HỌ VÀ TÊN
ĐỘ
ĐỘ
SINH
ĐẠT ĐƯỢC
CM
LLTT
Giấy khen của
Lê Thị Quyên
1977
ĐHSP Trung cấp
sở giáo dục

Phạm Thị Hương
1974
ĐHSP Trung Cấp CSTĐ cấp cơ sở
Giấy khen của
Nguyễn Thị Hiền
1974
ĐHQL Trung Cấp
sở giáo dục
Nguyễn Lan Hương
1972
ĐHSP
LĐTT cấp cơ sở
Lê Thị Lan
1975
ĐHSP
Phạm Thị Sen
1972
ĐHSP
LĐTT cấp cơ sở
Trịnh Thị Tuyết Mai
1974
ĐHSP
Trương Thị Thịnh
1982
ĐHSP
Lương Thị Yên
1984
CĐKT
Trịnh Thị Hương
1984

ĐHSP
LĐTT cấp cơ sở
Phạm Thị Thủy
1987
ĐHSP
LĐTT cấp cơ sở
Lê Thị Thùy Dung
1983
ĐHSP
Lê Thị Thúy
1985
CĐSP
LĐTT cấp cơ sở
Vũ Thị Huệ
1991
TCY TẾ
Lê Thị Hà
1985
TCVTLT
Lê Thị Thương
1991
ĐHSP
Hoàng Thị Liễu
1995
TCSP
LĐTT cấp cơ sở
Lưu Thị Thanh
1986
TCSP
LĐTT cấp cơ sở

Cao Thị Lệ
1987
TCSP
LĐTT cấp cơ sở
15


T
T
20
21
22
23
24
25
26
27
28

TẬP THỂ CBGV TRONG NHÀ TRƯỜNG
TRÌNH
TRÌNH
NĂM
HỌ VÀ TÊN
ĐỘ
ĐỘ
SINH
CM
LLTT
Nguyễn Thị Huyền Trang

1985
TCSP
Phạm Thị Hà
1993
ĐHSP
Lê Thị Huyền
1993
CĐSP
Hoàng Thị Hạnh
1986
CĐSP
Trần Thị Hồng Nhung
1995
ĐHSP
Lường Thị Phượng
1996
ĐHSP
Trần Thị Oanh
1990
TC N.ĂN
Trần Thị Vân
1994
TC N.ĂN
Đào Thị Phương Anh
1996
TC N.ĂN

DANH HIỆU
ĐẠT ĐƯỢC
LĐTT cấp cơ sở

LĐTT cấp cơ sở

Bảng 2:
TÍNH TIÊN PHONG,
GƯƠNG MẪU

TÍNH ĐOÀN KẾT

HIỆU QUẢ CÔNG VIỆC ĐẠT
ĐƯỢC

26/28

28/28

25/28 GV

92.8%

100%

89.2%

Từ kết quả trên cho thấy việc ban hành và thực hiện quy chế dân chủ trong
cơ quan hành chính nói chung và trong hoạt động của trường học nói riêng đã
tạo một bước chuyển biến quan trọng trong nhận thức và hành động của nhà
trường. Thực hiện quy chế dân chủ đã khắc phục tình trạng mất dân chủ, lãnh
đạo theo lối chủ quan duy ý chí, cục bộ, bè phái trong nhà trường.
Việc thực hiện quy chế dân chủ ở trường học theo quyết định số

04/2000/QĐ-BGD&ĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chứng tỏ chủ trương của
Đảng. Nhà nước ta là đúng đắn, sáng tạo, được đông đảo cán bộ, giáo viên và
học sinh tin tưởng, phấn khởi hưởng ứng và thực hiện tốt.
Quyền làm chủ và không khí dân chủ trong nhà trường tiếp tục được mở
rộng và phát huy nâng cao hiệu quả thực chất hơn, càng khẳng định dân chủ vừa
là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp đổi mới, là giải pháp có tính chiến
lược để phát triển nhà trường
Thực hiện quy chế dân chủ đã thúc đẩy việc nâng cao dân trí, ý thức pháp
luật, thực hành dân chủ, công khai góp phần xây dựng môi trường văn hóa, xã
hội lành mạnh, tạo sự đoàn kết thống nhất trong Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu, sự
đồng thuận trong cán bộ, giáo viên, nhân viên thành sức mạnh tổng hợp để thực
hiện thắng lợi mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của
Nhà nước cũng như của địa phương đề ra.
16


Thực hiện quy chế dân chủ trong trường mầm non là cụ thể hóa phương
châm của Đảng: Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giải quyết những
công việc thiết thực tại nhà trường, nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ, giáo
viên, nhân viên trong việc thực hiện nhiệm vụ chung .
Thực hiện quy chế dân chủ đã đề cao được trách nhiệm của chi bộ cũng
như của cán bộ đảng viên, nhất là người đứng đầu tổ chức Đảng của nhà trường.
Phong cách, ý thức chất lượng công tác của cán bộ, công chức có nhiều chuyển
biến tích cực hơn trước, kỷ cương, kỷ luật trong lãnh đạo và quản lý Nhà nước
được tăng cường, góp phần chống suy thoái về đạo đức, lối sống tham nhũng,
rèn luyện cho cán bộ Đảng viên tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa
Đảng với quần chúng.

3. Kết luận và kiến nghị
3.1 Kết luận.

Từ thực tiễn của đề tài nghiên cứu này Tôi thấy điều quan trọng của người
cán bộ quản lý là làm sao để xây dựng được niềm tin. Dân chủ hóa suy cho cùng
là để tạo dựng niềm tin, có được niềm tin sẽ có được sự đồng thuận.
Thông thường về mặt lí luận ai làm công tác quản lí trường học cũng đều
hiểu những vấn đề cơ bản nêu trên và có lẽ cũng đã từng ứng dụng. Tuy nhiên,
có điều không phải ai cũng thành công bởi thực tế nơi này nơi kia vẫn còn xảy ra
nhiều những “vấn đề nội bộ”. Vì vậy, để đảm bảo thực hành dân chủ có hiệu quả
góp phần xây dựng nhà trường ổn định và phát triển bền vững, theo tôi, có mấy
kinh nghiệm cần rút ra: Trước hết người hiệu trưởng phải có thiện tâm, lòng bao
dung, vị tha cùng chia sẻ với những khó khăn của người dưới quyền. Phải hết
sức bình tĩnh trước những bức xúc của người khác, phải có tâm thế chủ động, tự
tin trong mọi trường hợp. Người quản lí (hiệu trưởng) một mặt phải tạo cho
được bầu không khí thân thiện trong đội ngũ mặt khác phải kiên định lập trường,
lí luận chăt chẽ khi giải quyết mọi vấn đề nhất là các vấn đề thuộc về tư tưởng
để tạo được niềm tin của đội ngũ. Phải thực sự trung thực trong công khai hoá
mọi nội dung hoạt động nhất là minh bạch hoá hoạt động tài chính. Cách tốt
nhất để minh bạch hoá hoạt động tài chính là báo cáo định kì của Ban thanh tra
nhân dân. Phải thực sự lắng nghe, tiếp thu và mưu cầu ý kiến đóng góp của tập
thể. Phải kiên quyết đấu tranh với những ý kiến lợi dụng dân chủ để xúc phạm
người khác vì động cơ cá nhân.
3.2. Kiến nghị
Kiến nghị với lãnh đạo cấp trên quan tâm đầu tư thêm cơ sở vật chất tại các
lớp đảm bảo cho công việc dạy và học đạt kết quả tốt.
Quan tâm để giáo viên được hưởng lương theo bằng cấp sau khi đã học
nâng cao trình độ chuyên môn tạo điều kiện cho giáo viên, nhân viên có chế độ
lương phù hợp với mức lao động.

17

Đối với các giáo viên hợp trường. Thành phố cần quan tâm tạo điều kiện
xem xét ký hợp đồng lâu dài để giáo viên, nhân viên yên tâm gắn bó với nghề
hơn.
Thanh Hóa, ngày 16 tháng 04 năm 2018
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác
Người viết

Lê Thị Quyên

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chỉ thị 30/CT-TW ngày 18/02/1998 của bộ chính trị
2. Nghị định số 71/1998/NĐ-CP tháng 9/1998 của chính phủ ngày
01/03/2000
3. Quyết định số 04/2000/QĐ-BGD ĐT ngày 01/03/2000 về việc ban
hành quy chế thực hiện dân chủ trong hoạt động của nhà trường.

19