ĐẠI CƯƠNG VI
NẤM HỌC
MỤC TIÊU
1 - Nêu được đònh nghiã vi nấm
2 - Mô tả được 2 nhóm hình thể vi nấm
3 - Trình bày đặc tính nuôi cấy vi nấm
4 - Nêu được sự quan trọng của vi nấm
1-ĐỊNH NGHĨA
Vi nấm
Là những vi sinh vật có NHÂN và VÁCH TẾ BÀO
thật sự, nhưng không có diệp lục tố nên không thể
tự “Quang tổng hợp” như cây xanh, bù lại vi nấm
có một hệ thống men dồi dào nên chúng có thể lấy
các chất bổ dưỡng từ cơ thể một sinh vật khác.
Vi nấm học y khoa ( Medical Mycology )
Là môn học nghiên cứu các loại vi nấm ký sinh
trên cơ thể người và gây bệnh
Vi
nấm ngoại hoại sinh: lấy chất bổ từ cơ
thể các sinh vật đã rửa nát ở ngoại cảnh.
Vi
nấm nội hoại sinh: lấy từ những chất
cặn bã trong cơ thể như phân, nước tiểu...
Vi
nấm thượng hoại sinh: sử dụng chất
cặn bã trên da
Vi
nấm ký sinh: bám vào cơ thể một sinh
vật khác.
PHÂN LOẠI
CÓ
4 NGÀNH:
1.
Zygomycota (nấm Tảo)
2.
Ascomyta (nấm Túi)
3.
Basidiomycota (nấm Đảm)
4.
Fungi Imperfecti (nấm Bất Toàn)
2- CẤU TRÚC CỦA VI NẤM
Vi nấm có 2 hình dạng cơ bản
Nấm men
Nấm sợi
2- 1 Nấm men
Là
những tế bào hình tròn, bầu dục, kích
thước thay đổi tùy theo loại, tế bào men có
thể kéo dài thành sợi tơ nấm giả
(Speudohyphae)
VD :Candida sp : 3 – 5 µm , Lang ben : 3 –8
µm
Sinh sản : vi nấm men đa số sinh sản vô tính
: tế bào nẩy chồi (búp), khi búp lớn bằng tế
bào mẹ thì tách rời ra.
Một số ít sinh sản hữu tính
Tế
bào men nẩy búp và sợi tơ nấm giả
2 – 2 Nấm sợi
Sợi nhỏ
Kích thước d = 2 – 4 µm, 5 – 6 µm Có
vách ngăn (septate), phân nhánh.
Sợi lớn
Kích thước d = 10 – 15 µm,
Không có vách ngăn ( Non – septate )
( coenocytic )
Sôïi
tô naám phaân nhaùnh , phaân vaùch
Sụùi
tụ naỏm khoõng phaõn vaựch
Sinh sản của nấm sợi
1 - Bào tử được sinh ra từ sợi nấm
Bào tử →
sợi tơ nấm mới
Tạo bào tử đốt
Từ sợi nấm đứt ra từng đoạn
ngắn tạo thành bào tử đốt
(arthrospore )
Tạo bào tử bao dày
(Chlamydospore)
2 -Bào tử sinh ra từ bào
đài
-
Sợi tơ nấm sinh ra 1 nhánh nhỏ gọi là
bào đài ( conidiophore )
- Bào đài giữ chức năng sinh bào tử.
- Sự sinh sản bào tử từ bào đài rất đa
dạng
- Tạo hình thể đặc biệt cho từng loại vi
nấm (giúp ích nhiều trong đònh tên vi
nấm)