Xác định một số đặc điểm dịch tễ của hội chứng tiêu chảy, tỷ lệ nhiễm Salmonella ở lợn từ sau cai sữa nuôi tại tỉnh Vĩnh Phúc và biện pháp phòng trị (Luận văn thạc sĩ)

1

Đại học tháI nguyên
trờng đại học nông lâm

----------------------

Bùi văn ý

Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp

Xác định một số đặc điểm dịch tễ của hội chứng tiêu
chảy, tỷ lệ nhiễm Salmonella ở lợn từ sau cai sữa nuôi tại tỉnh
Vĩnh Phúc
và biện pháp phòng trị

Chuyên ngành: Thú y
Mã số: 60.62.50

Thái Nguyên - 2007


2

Đại học tháI nguyên
trờng đại học nông lâm

----------------------

Bùi văn ý

Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp

Xác định một số đặc điểm dịch tễ của hội chứng tiêu
chảy, tỷ lệ nhiễm Salmonella ở lợn từ sau cai sữa nuôi tại tỉnh
Vĩnh Phúc và biện pháp phòng trị

Chuyên ngành: Thú y
Mã số: 60.62.50

Ngời hớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Quang

PGS.TS. Cù Hữu Phú

Thái Nguyên - 2007


3
i

Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, số
liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và cha từng đợc sử
dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đ8
đợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đ8 đợc chỉ rõ nguồn
gốc.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2007

Tác giả luận văn

Bùi Văn ý


4

ii
Lời cảm ơn
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu của các thầy cô giáo
khoa Sau Đại học và khoa Chăn nuôi Thú y - Trờng Đại học Nông lâm Thái
Nguyên đ8 giành nhiều thời gian, công sức giúp đỡ tôi trong quá trình học tập
và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn TS. Nguyễn Văn Quang trởng khoa Chăn
nuôi Thú y trờng Đại học Nông lâm Thái Nguyên, PGS.TS Cù Hữu Phú
trởng Bộ môn Vi trùng Viện Thú y Quốc gia đ8 tận tình giúp đỡ, hớng
dẫn tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm
ơn các cán bộ, công nhân viên chức Bộ môn Vi trùng Viện Thú y Quốc gia,
cán bộ công nhân viên Chi cục Thú y tỉnh Vĩnh Phúc đ8 tạo điều kiện giúp đỡ
tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin gửi lời cám ơn tới ngời thân trong gia đình, bạn bè, đồng
nghiệp luôn động viên giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2007

Tác giả luận văn

Bùi Văn ý


5

Mục lục

Lời cam đoan

i

Lời cám ơn

ii

Mục lục

iii

Danh mục các chữ viết tắt

vi

Danh mục các bảng số liệu

vii

Danh mục các biểu đồ

viii

Danh mục các hình ảnh

viii
đặt vấn đề

Chơng 1 Tổng quan tài liệu

1.1
Tình hình nghiên cứu tiêu chảy ở lợn và vi khuẩn Salmonella

1
3

3

1.1.1 Những nghiên cứu về hội chứng tiêu chảy ở lợn

3

1.1.2 Tình hình nghiên cứu vê vi khuẩn Salmonella

7

1.2

Vi khuẩn Salmonella

13

1.2.1 Đặc điểm về hình thái

13

1.2.2 Tính chất nuôi cấy

13

1.2.3 Đặc tính sinh hoá

14

1.2.4 Đặc điểm dịch tễ học của Salmonella

15

1.2.5 Cấu trúc kháng nguyên

17

1.2.6 Các yếu tố gây bệnh của Salmonella

19

1.2.7 Vai trò gây tiêu chảy của Salmonella

25

1.3

26

Bệnh do vi khuẩn Salmonella gây nên ở lợn

1.3.1 Thể nhiễm trùng máu

26

1.3.2 Thể viêm ruột

29

1.4

32

Biện pháp phòng trị bệnh do Salmonella


6

1.4.1 Phòng bệnh

32

1.4.2 Các biện pháp khi có dịch xảy ra

36

1.4.3 Chữa bệnh

36
Chơng 2: Đối tợng, vật liệu, nội dung

38

và phơng pháp nghiên cứu

2.1

Đối tợng, vật liệu và địa điểm nghiên cứu

38

2.2

Nội dung nghiên cứu

39

2.3

Phơng pháp nghiên cứu

39

2.3.1 Phơng pháp nghiên cứu dịch tễ

39

2.3.2 Phơng pháp lấy mẫu

40

2.3.3 Phơng pháp phân lập vi khuẩn

40

2.3.4 Phơng pháp xác định vi khuẩn Salmonella phân lập đợc

41

2.3.5 Phơng pháp giám định các đặc tính sinh hoá

43

2.3.6 Phơng pháp xác định độc lực của vi khuẩn Salmonella

45

2.3.7 Phơng pháp định type huyết thanh các chủng Salmonella

45

2.3.8 Phơng pháp thử kháng sinh đồ

48

2.3.9 Phơng pháp xác định hàm lợng kháng thể sau tiêm autovacxin

49

2.4

50

Phơng pháp xử lý số liệu
Chơng 3: kết quả nghiên cứu và thảo luận

51

3.1

Tình hình chăn nuôi, thú y ở Vĩnh Phúc

51

3.2

Một số đặc điểm dịch tễ của hội chứng tiêu chảy ở lợn sau cai

52

sữa tại tỉnh Vĩnh Phúc
3.2.1 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo đàn và theo cá thể

52

3.2.2 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy và chết theo đàn và theo cá thể

54

3.2.3 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo qui mô đàn nuôi

56

3.2.4 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo tình trạng vệ sinh

59

3.2.5 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo loại lợn

61

3.2.6 Tỷ lệ tiêu chảy ở lợn từ sau cai sữa theo lứa tuổi

64


7

3.2.7 Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo mùa

66

3.3

Những biểu hiện bệnh tích ở phủ tạng lợn bị tiêu chảy

68

3.4

Tình hình mang khuẩn Salmonella ở lợn sau cai sữa

70

3.4.1 Tỷ lệ lợn bị tiêu chảy mang khuẩn Salmonella và số lợng vi

70

khuẩn mang trong phân lợn
3.4.2 Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở lợn theo qui mô đàn nuôi

72

3.4.3 Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở lợn theo tình trạng vệ sinh

74

3.4.4 Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở một số loại bệnh phẩm

76

3.5

78

Kết quả kiểm tra một số đặc tính sinh vật, hoá học, định type, thử
độc lực các chủng Salmonella phân lập đợc từ lợn bị tiêu chảy

3.5.1 Kết quả giám định một số đặc tính sinh vật, hoá học

78

3.5.2 Định type huyết thanh của vi khuẩn Salmonella phân lập đợc

80

3.5.3 Kết quả giám định độc lực một số chủng Salmonella phân lập đợc

83

3.5.4 Kết quả thử tính mẫn cảm của các chủng Salmonella phân lập

85

đợc với một số kháng sinh
3.6

Kết quả thí nghiệm một số phơng pháp phòng và điều trị bệnh

87

cho lợn bị tiêu chảy do Salmonella gây ra
3.6.1 Kết quả xác định hiệu giá kháng thể của lợn dùng autovacxin

87

3.6.2 Kết quả xác định hiệu giá kháng thể với các liều tiêm và số lần

90

tiêm vac xin
3.6.3 Kết quả điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn

92

Kết luận và đề nghị

95

Tài liệu tham khảo

97

Phụ lục

105

Phụ lục 1: Quy trình sản xuất vacxin phó thơng hàn

105

Phụ lục 2: Chỉ số khí tợng thuỷ văn tỉnh Vĩnh Phúc năm 2006

109


8

Danh mục các chữ viết tắt

1

CFA

: Colonization Factor Antigen

2

CHO

: Chinese Hansten Ovary Cell

3

CFU

: Colonial Forming Unit

4
5

KHKT : Khoa học Kỹ thuật
KN
: Kháng nguyên

6

LPS

: Lypopoly saccharide

7

LT

: Heat Lable Toxin

8

MR

: Metyl Red

9

OPM

: Outer Membrame Protein

10

PTH

: Phó thơng hàn

11

S

: Salmonella

12

ST

: Heat Stable Toxin

13
14

TNHH : Trách nhiệm hữu hạn.
TT
: Tháng tuổi

15

WHO

: World Health Organization


9

Danh mục các bảng
Số
TT Bảng
1
2
3
4
5
6
7
8
9

10
11
12

3.1a
3.1b
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
3.10

13

3.11

14

3.12

15

3.13

16

17

3.14
3.15

18

3.16

19
20
21

3.17
3.18
3.19

Nội dung
Số lợng gia súc, gia cầm tỉnh Vĩnh Phúc 2002 - 2006
Tình hình dịch bệnh gia súc ở Vĩnh Phúc 2005 - 2006
Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo đàn và theo cá thể
Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy và chết theo đàn và theo cá thể
Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị tiêu chảy theo quy mô đàn nuôi
Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị mắc tiêu chảy theo tình trạng vệ sinh
Tỷ lệ lợn từ sau cai sữa bị mắc tiêu chảy theo loại lợn
Tỷ lệ tiêu chảy ở lợn sau cai sữa theo lứa tuổi
Tỷ lệ lợn sau cai sữa bị tiêu chảy theo mùa
Biểu hiện bệnh tích ở phủ tạng lợn bị tiêu chảy
Tỷ lệ lợn bị tiêu chảy mang Salmonella trong phân
Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở lợn bị tiêu chảy theo qui mô

đàn nuôi
Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở lợn bị tiêu chảy theo tình
trạng vệ sinh
Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở một số loại bệnh phẩm từ lợn
bị tiêu chảy
Kết quả kiểm tra đặc tính sinh hoá của các chủng Salmonella
phân lập đợc
Kết quả định serotype của vi khuẩn Salmonella phân lập đợc
Kết quả giám định độc lực của một số chủng Salmonella phân
lập đợc
Kết quả thử tính mẫn cảm của các chủng Salmonella phân lập
đợc với một số loại kháng sinh
Kết quả xác định hiệu giá kháng thể ở lợn sau khi tiêm autovacxin
Kết quả thử nghiệm liều và số lần tiêm autovacxin cho lợn
Kết quả điều trị hội chứng tiêu chảy ở lợn của một số loại
kháng sinh và hoá dợc

Tra
ng
51
52
53
54
57
60
62
64
66
70
71

73
75
77
79
81
84
86
89
91
92


10

Danh mục biểu đồ
Số

Biu

TT



Nội dung bảng

Trang
58

So sánh tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo quy mô
1

2

3.1

đàn nuôi
So sánh tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo tình trạng

60

3.2

3

3.3

4

3.4

5

3.5

6

3.6

7

3.7

Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy t

heo loại lợn
So sánh tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo lứa tuổi
chảy theo mùa
So sánh tỷ lệ lợn mắc tiêu

63
65
67

Tỷ lệ mang khuẩn Salmonella ở lợn bị tiêu chảy
theo qui mô đàn
So sánh tỷ lệ mang khuẩ n Salmonella ở lợn bị
tiêu chảy theo tình trạng vệ sinh

73
75

Danh mục các hình ảnh
ảnh 1

Lợn nghi mắc bệnh Phó thơng hàn

ảnh 2

Mổ khám lợn nghi mắc bệnh Phó thơng hàn

ảnh 3

Hạch ruột của lợn bị viêm do vi khuẩn Salmonella gây ra.

ảnh 4

Ruột lợn bị viêm do vi khuẩn Salmonella gây ra.

ảnh 5

Bệnh tích ở gan lợn nghi mắc bệnh PTH

ảnh 6

Lách sng to ở lợn mắc bệnh do Salmonella gây ra.

ảnh 7

Khuẩn lạc vi khuẩn Salmonella trên môi trờng thạch MackConkey

ảnh 8

Khuẩn lạc của vi khuẩn Salmonella mọc trên môi trờng XLD

ảnh 9

Vi khuẩn Salmonella trên kính hiển vi

của vi khuẩn
kh
Salmonella.

ảnh 10 Phản ứng lên men đờng ca
ảnh 11 Thử phản ứng Indol các chủng Salmonella phân lập đợc
ảnh 12 Nuôi cấy vi khuẩn Salmonella trên môi trờng Simmonscitrate


11

¶nh 13 Nu«i cÊy vi khuÈn Salmonella trªn m«i tr−êng TSI
¶nh 14 Thö ®éc lùc cña vi khuÈn Salmonella trªn chuét.


12

Đặt vấn đề
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nền kinh tế phát triển, cùng với hội nhập kinh tế toàn cầu, mức sống của
ngời dân đợc nâng cao, vai trò của ngành chăn nuôi trở lên quan trọng, nhiệm
vụ của công tác chăn nuôi thú y càng nặng nề hơn; bên cạnh việc tăng nhanh về
số lợng, phải hết sức chú trọng việc nâng cao chất lợng đàn gia súc, gia cầm.
Mục tiêu chủ yếu của kế hoạch phát triển chăn nuôi của Việt Nam đến
năm 2010 cần đạt: đàn lợn 32,8 triệu con, sản lợng thịt lợn 3,2 triệu tấn; đàn
bò thịt 7,1 triệu con, sản lợng thịt bò 210 ngàn tấn; đàn bò sữa 200 ngàn con,
sản lợng sữa 350 ngàn tấn; đàn gia cầm 283 triệu con, sản lợng thịt 1.427
ngàn tấn và 7,95 tỷ quả trứng gà, vịt (Cục chăn nuôi, 2006 [5]).
Để đạt đợc những mục tiêu có tính chiến lợc đó, đơng nhiên phải
đầu t cho công tác giống, quan tâm đến vấn đề thức ăn, các chơng trình
quản lý; đồng thời cũng phải chú trọng hơn nữa công tác thú y, tăng cờng áp
dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật trong chẩn đoán làm cơ sở cho công tác
phòng, chống dịch bệnh ở vật nuôi có hiệu quả.
Hội chứng tiêu chảy với đặc điểm dịch tễ hết sức phức tạp đang gây nên

những thiệt hại to lớn, làm giảm năng suất, chất lợng đàn vật nuôi nói chung
và chăn nuôi lợn nói riêng. Bệnh tiêu chảy xảy ra ở các loại lợn và mọi lứa
tuổi: lợn nái sinh sản, lợn con theo mẹ, lợn sau cai sữa. Bệnh thờng xuất hiện
khi thời tiết thay đổi đột ngột, thức ăn kém phẩm chất, vệ sinh chăm sóc
không đảm bảo
Trên thế giới và cả Việt Nam đ8 có một số công trình nghiên cứu về bệnh
tiêu chảy ở lợn, vi khuẩn Salmonella và một số bệnh của chúng gây ra cho vật
nuôi; nhng cho đến nay, ở Vĩnh Phúc cha có nghiên cứu nào về hội chứng tiêu
chảy ở lợn và về vi khuẩn Salmonella trên lợn sau cai sữa bị tiêu chảy.
Nhiều kết quả của các công trình nghiên cứu trong và ngoài nớc đ8 kết
luận Salmonella là căn bệnh chung của nhiều loại vật nuôi và gây bệnh cho cả


Luận văn đủ ở file: Luận văn full